Top Banner
3/21/2013 1 Prof. ass. Avni BERISHA Java e parë e Prillit GI. 02.04.2013 GII. 03.04.2013 Termini ligjeratave Prof. ass. Avni BERISHA, 2013 Arseni Antimoni Azoti Fosfori Bismuthi Prof. ass. Avni BERISHA, 2013 N 1s 2 2s 2 2p 3 P 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 3 As 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 4p 3 Sb 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 4s 2 4p 6 4d 10 5s 2 5p 3 Bi 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 4s 2 4p 6 4d 10 5s 2 5p 6 5d 10 6s 2 6p 3 ns 2 np 3 Prof. ass. Avni BERISHA, 2013
22

Java 4

Apr 13, 2015

Download

Documents

avni
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Java 4

3/21/2013

1

Prof. ass. Avni BERISHA

Java e parë e PrillitGI. 02.04.2013GII. 03.04.2013

Termini ligjerataveProf. ass. Avni BERISHA, 2013

Arseni Antimoni

Azoti Fosfori

Bismuthi

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

N 1s2 2s22p3

P 1s2 2s22p6 3s23p3

As 1s2 2s22p6 3s23p6 4s24p3

Sb 1s2 2s22p63s23p5 4s24p64d105s25p3

Bi 1s2 2s22p6 3s23p5 4s24p64d10 5s25p65d10 6s26p3

ns2np3

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 2: Java 4

3/21/2013

2

P

PP P60°

As

AsAs

As60°

As

As As

As

As

As

As

As As

As As

AsAs

As

As As

As As

As As

AsAs As

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

El.Energjia e

jonizimit (eV) Elek.neg.

Pot. RedoksE0 / VI II III

N 14.50 29.60 47.40 3.0 +1.25 (NO3-/N2)

P 10.50 19.70 30.20 2.1 +0.14As 9.80 18.60 28.30 2.0 -0.11Sb 8.60 18.60 25.30 1.90 -0.74Bi 7.30 16.70 25.60 1.90 > -1.0

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Lloji i lidhjës

Energjiamolare e lidhjës(kJ/mol)

Fortësia e lidhjës nëkrahasimme lidhjennjëfishe

Lloji i lidhjës

Energjiamolare e lidhjës(kJ/mol)

Fortësia e lidhjës nëkrahasimme lidhjennjëfishe

334 kJ/mol 1.00 160 kJ/mol 1.00

615 kJ/mol 1.84 415 kJ/mol 2.59

841 kJ/mol 2.52 946 kJ/mol 5.95

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

fosfina arsina stibina bizmutina

Jo stabileProf. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 3: Java 4

3/21/2013

3

• PH3 (2600 herë më pak i tretëshëm)

• P-H (328 kJ/mol)• N-H (390 kJ/mol)• NH4

+

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

S

O

Gr. 15

Cl

Acidi hiponitrik, H2N2O2

Acidi hipofosfitik, HPH2O2

Oksidi i azotit (I), N2O Oksidi i fosforit (I), P2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Oksidi i azotit (II), NO

Halogjenure - X(hal)3• Komponime kovalente

(përjashtim SbF5)• As, Sb dhe Bi (komponime

komplekse): X(hal)4-,

X(hal)52-dhe X(hal)5

3-

Okside

Oksidi i azotit N2O3 (nën 0°C)X2O3 (Bi), tjerët si ↓X4O6 (P, As, Sb)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

P4O6 Sb2O3

As2O3

• Vetëm në t nën -130°C gjenden si As2O3 dheSb2O3

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 4: Java 4

3/21/2013

4

P4O6 + 6H2O → 4 H2PHO3 (ac. fosfitik)

As4O6

H3AsO3 + 3OH- → AsO33-+ 3H2OAs(OH)3 + H+ → As(OH)2+ + H2OAs(OH)2+ + H+ → AsOH2+ + H2O

AsOH2+ + H+ → As3+ + H2OSi bazë e dobët

As3+ As5+

Sb4O6 + 12H+ ↔ 4Sb3+ + 6H2O

Sb4O6

Sb4O6 + OH- ↔ 4SbO2-+ 2H2OVeti më të fortabazike se As4O6

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

P4O623.80 °CAs4O6315 °CSb4O6548 °C

P4O6(i tretshëm)

As4O6(i tretshëmpjesërisht)

Sb4O6(nuk tretet)

Bi2O3(nuk tretet)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

A Z O T I

4N2(g) + O2(g) + 2C(s) ↔ 4N2(g) + 2CO(g)

ajri

1° Kondenzimdhe distilim

fraksional të ajri2° Largim tëoksigjenit me rrugë kimike

4N2(g) + O2(g) + 2H2(g) ↔ 4N2(g) + 2CO(g)

ajri

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 5: Java 4

3/21/2013

5

NH4NO2(s) → N2(g) + 2H2O(g)

2Cu(s) + O2(g) + 4N2(g) → 4N2(g) + 2CuO(s)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Sintezë direkte tëelementeve(Habber-Bosch)

Nga ujrat amoniakor(metoda cianamide)

N2(g) + 3H2(g) ↔ 2NH3(g) ΔH=-92 kJ/mol

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Prodhimi i nitratit tëkalciumit

Prodhimi i plehrave

Prodhimi i aciditnitrikProdhimi i NOxProdhimi i

amonjakutProdhimi i N2 dhe H2

Katalizatori 900°C GazinitrorNOx

Tretje /avullim

N2

H2Nitrat kalciumi

ajri

N2(g) + 3H2(g) ↔ 2NH3(g) ΔH=-92 kJ/molProf. ass. Avni BERISHA, 2013

Prodhimi i azotit dhe hidrogjenit

Pastrimi i gazrave (N2 dhe 3H2)

Sinteza katalitike e amoniakut p, T (lartë)

Ndarja e amonjakut nga përzierja dhe riqarkullimi i gazrave në tretësirë

N2(g) + 3H2(g) ↔ 2NH3(g) ΔH=-92 kJ/mol

T = 500 °C+

Katalizator+

P=100MPa

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 6: Java 4

3/21/2013

6

• Përfitimi të kripërave të amonit dheacidit nitrik

• Përfitimi të nitrateve (plehraveartificiale)

• Përfitim të melaminës• Në industrinë e naftës për

neutralizimin e përbëreseve acidik(amonjaku pa ujë)

• Përfitimi të karbonatit të natriumit(metoda e Solvay-it)

• NH3 (-33.42°C)• H2O (100.0°C)• NH3 i tretë AgCl<AgBr<AgI• NH3 i tretë metalet alakline, alkalino-

tokësore (-Be) dhe ca lantanide Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2M(s) + 2NH3 → 2M+ + 2NH2- + H2

2NH3 ↔ NH4+ + NH2- K=10-30 mol2/dm6

CH3COOH + NH3 ↔ NH4+ + CH3COO-

NH3 + H2O ↔ NH4+ + OH-

NH4OH ↔ NH3 + H2O Kripërat e amonit

NH3 + H+ ↔ NH4+

NH4+ + H2O ↔ NH4OH + H+

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Kripërat e amonit (stabile) – me ngrohje zbërthehen

NH4Cl(s) → NH3(g) + HCl(g) (t=350°C)

(NH4)2CO3 → NH4HCO3 + NH3 (spontanisht)

(NH4)2Cr2O7 → Cr2O3 + N2 + 4H2O

NH4NO3 → N2O + 2H2O(reaksion eksploziv)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Zavendësimi i hidrogjenit – NH3 me -X Amidet, imidet dhe nitruret

2Na(s) + 2NH3(g) → 2NaNH2(s) + H2(g)

NaNH2(s) + H2O → Na+OH- + NH3(g)

Nitruret

Me sintezë të drejtëpërdrejtë të elementeve

Me nxehjen e metalit në amonjak

Me nxehje të amidit përkatës

3Ba(NH2)2(s) → Ba3N2(s) + 4NH3(g)Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 7: Java 4

3/21/2013

7

Nitruret me karakter kripe•Gr.1 dhe Gr.2 (Li3N) joni N3-

Nitruretkovalente•Gr. 13 dhe Gr. 14 (të polimerizuara)

Nitruretmetalike•Gr. 3, 4 dhe 5•(MN, temp. Lartëshkrirje dhe fortësitë madhe)

Mg3N2(s) + 6 H2O → 3Mg(OH)2+ 2NH3(g)

AlN(s) + 3 H2O → Al(OH)3+ NH3(g)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

4NH3(g) + 5O2(g) → 4NO(g) + 6H2O(g) (si reduktues)

Hidrazina

NH3+ OCl-→ NH2Cl + OH-

NH3+ NH2Cl → NH2-NH2 + H+Cl-(+ xhelatinë për adsorbim të joneve eventuale të metalit)

3NH2-NH2 → N2 + 4NH3(mbi 250°C)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

(bazë më e dobët se amonjaku)

N2H4 + H+ ↔ N2H5 +

N2H5+ + H+ ↔ N2H6 2+

N2H5+ + 3H+ ↔ 3NH4 + E°=+1.28 V

N2H5+ + 4OH- ↔ N2 + 4H2O+ 4e- E°=+1.16 V

4Ag(NH)32+ + 4OH- + N2H4 → 4Ag + 8NH3+ N2 + 4H2O

( si lëndë djegëse ↓ )

N2H4(l)+ 3H2O2 ↔ N2 + 4H2OMesserschmitt Me 163B

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Hidroksilamina NO3-+ 7H+ + 6e- → NH2OH + 2H2O

HNO2+ 2HSO2- + H2O → NH2OH + 2HSO4-

NH2OH + H+ ↔ NH3OH+ (veti bazike)

3NH2OH → N2 + NH3 + 3H2O(mbi 15°C zbërthehet) ruhet si kripë klorure

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 8: Java 4

3/21/2013

8

2NH3OH+ ↔ N2 + 4H+ + 2H2O + 2e-

2NH2OH + 2OH- ↔ N2 + 4H2O + 2e-

E°=+1.87V

E°=+3.04Vred

Acidi azot’hidrik (HN3) p.vl 37°V

NaN3 + HCl → HN3 + NaCl

N2H4 + NaNO2→ NaN3 + H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

NaN3 + HCl + NH3→ NaN3 + 3NaOH (mbi 190°C)

NaN3

2 NaN3 → 2Na + 3N2

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Oksidi i diazotit N2O

N2O

NH4NO3→ N2O + 2H2O

• Molekulë lineare• Satbile (jo reaktiv

në temperaturëdhome)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2Na + 4 N2O → 2NaNO2 + 3N2

2 N2O → O2 + 2N2• Gaz pa erë dhe pa

ngjyrë – me shije tëëmbël

• Shkakton disponim tëkëdëshëm dhe tëqeshurit ‘’ gaziqesharak ‘’

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 9: Java 4

3/21/2013

9

Acidi hiponitror H2N2O2

2 NO3- + 8Na + 4 H2O→ N2O22- + 8Na+ + 8OH-

2 NO2- + 4Na + 2 H2O→ N2O22- + 4Na+ + 4OH-

Përfitimi:

• Edhe kripërat e tij e edhe vetë acidi janëjostabileH2N2O2 → N2O + H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

N2 + O2 ↔ 2NO ΔH=+181 kJ/mol

Monoksidi i azotit NO

3Cu + 8H+ + NO3-→ 3Cu2+ + 2NO + 4H2O

Hark elektrik 2700°C‘’ ngrirje të shpejtë ‘’

700°C

Laborator

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

4NH3 + 5O2 ↔ 4NO + 6H2O ΔH=-1167 kJ/mol

Industri (oksidim katalitik të amonjakut me oksigjen) • Gaz pa ngjyrëdhe shumëhelmuës, termodinamikishtstabil

πpxπpy

σ*pz

π*py π*px

σpz ParamagnetikeRendi i lidhjës = 2.5

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

π*py Mënjanimi i elektronit të paqiftëzuar:

NO(g) → NO+(g) + e-Ej=9.5 eV

N2(g) → N2+(g) + e-Ej=16 eV

Rendi i lidhjës = 3.0

NO+(nitrozil kation)

Nitrozil hidrogjensulfatiNOHSO42NO(g) + Cl2(g) → 2NOCl(g)

Reaktiv edhe mekatione metalike

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 10: Java 4

3/21/2013

10

Derivate të halogjenuara të amonjakut

NH3 + 3X2 → NX3 + 3HX

• NF3 (gaz)• NCl3 (lëng me pamje

vajore)• NBr3 (të ngurta)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

NOFNOClNOBr

Gjendje të gaztëX2 + NO

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2N2O3 ↔ 2NO2 + 2NOT.Sh -102°C ngjyrë të kaltërt

2N2O3 + 2OH- → 2NO2- + H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2NO(g) + O2(g)→ 2NO2(g)Industri

Cu(s) + 2NO3-+ 4H+ → Cu2+ + 2NO2(g) + 2H2O Laborator

2Pb(NO3)2(s) → PbO(s) + 4NO2(g) + O2(g)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 11: Java 4

3/21/2013

11

2NO2(g) ↔ N2O4(g )ΔH=-82 kJ/mol

21 °C

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

N2O4 + 2H+ + 2e- ↔ 2HNO2

E°=+1.07 V

N2O4 + 4H+ ↔ 2NO + 2 H2OE°=+1.03 V

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Pentaoksidi i azotit N2O5

N2O5 (s) → N2O4 (g) + 1/2 O2

Përfitohet me dehidratim(me pantaoksid fosfori)të acidit nitratik

Gjendje të ngurtë [NO2]+[NO3]-Nitrat nitrili

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Acidi nitrik HNO3

1° 4 NH3(g) + 5 O2(g) → 4 NO + 6 H2O 2° 4 NO(g) + O2(g) → 2 NO2(g)

3° 3 NO2(g) + H2O(g) → 2 H+ + 2 NO3- + NO(g)

H2O

NO2

HNO350%

avullimHNO369.8 %

w=100 % me distilim me acid sulfurik (lidh ujin)(është jo stabil)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 12: Java 4

3/21/2013

12

4 HNO3 → 4 NO2 + 2 H2O + O2

w=100 % ( ngjyrë kafe – acidi nitrik tymuës)

Fitohet edhe nga →

NaNO3(s) + H2SO4(aq) ↔ 2 HNO3 + NaHSO4

Në dritë

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Acidi nitrik + acidi sulfurik→ NO2+

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

F O S F O R I

KlorapatitiCa5(PO4)3Cl

FluoroapatitiCa5(PO4)3FHidroksi-fosfat-kalciumi

Ca5(PO4)3OH

(NH4)NaHPO4 —› NaPO3 + NH3 + H2O8NaPO3 + 10C —› 2Na4P2O7 + 10CO + P4

60 % në eshtraguano

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 13: Java 4

3/21/2013

13

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

F O S F O R I

2Ca3(PO4)2(g) + 6SiO2(g) + 10C(g) ↔ 6CaSiO3(g) + 10C(g) + P4(g)

P4(s) + Cu2++ 6H2O↔ Cu3P2(s) + 2 H3PO3 + 6H+

Furra elektrike (t=1300°C)C – reduktuësSiO2 – pengon reaksioninndërmjet Ca dhe PDel në gjendje të gaztë P4dhe grumbullohet nën ujë(modifikimi i bardhë jostabil)ku edhe ruhet

P – i bardhë vetëndizet (CS2),shënderrit në errësirë(vetëoksidohet)dukuri e fosforeshencës

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

PH3

P4(s) + 3H2O+ 3OH-→ PH3(g) + 3PH2O2-

AlP(s) + H+ → Al3+ + PH3(g)

• Gaz i pa ngjyrë helmuës• Erë peshku të kalbur• Vështirë e tretëshme në

ujë• Kripërat i ka më pak

stabile se sa ato tëamonjakut PH4-X

PH4-XPH4Cl

PH4BrPH4I

Fosfiniumet

PH4X(s) + H2O → PH3(g) + H3O+ + X-

H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Ca3(PO4)2(s) + 8C(g) → Ca3P2(s) + 8CO(g)• Fosfuret (P+M)

L II B – 1kg, Luftwaffe

Fosfure tëhidrolizueshme

1Fosfure tëpahidrolizueshme(karaktermetalik)

2

1) Ca3P2(s) + 6 H2O → 2PH3 + 6OH- + 3Ca2+

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 14: Java 4

3/21/2013

14

Acidi hipofosfitik HPH2O2 Hipofosfitet

Ba2+ + 2PH2O2- + H+ + HSO4-→ BaSO4(s)+ 2H+ + 2PH2O2-

HPH2O2↔ H+ + PH2O2- Ka=1.23*10-2 mol/dm3

M[PH2O2]M’’[PH2O2]2

Të tretëshmenë ujë

HPH2O2 + H2O ↔ H2PH2O3 + 2H+ + 2e-

HPH2O2 + 4H+ + 4e- ↔ P4 + 8H2O E°=+0.50 VE°=-0.37 V

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Trihalogjenuret PX3

PF3 PCl3 PBr3

PBr3

PI3

PClF2PCl2F

PF2BrPFBr3

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

P4(s) + 6Cl2(g) → 4PCl3PCl3 + 3H2O → H2PHO3 + 3H+ + 3Cl-

Oksidi i fosoforit (III) P4O6

P4(s) + 3O2(g) → P4O6(g)

P4O6(s) + 6H2O → 4 H2PHO3 (ngadalë)

Acidi fosforor H2PHO3

4 H2PHO3 → PH3(g) + 3 H3PO4

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

H2PHO3 ↔ H+ + HPHO3-

HPHO3-↔ H+ + PHO32-

K1=3*10-2 MK1=1.6*10-7 M

Oksidi i fosforit (IV) P4O8

4 P4O6(g) → 3 P4O8(g) + 4 Pi kuq (s)

P4O6(g) + 6H2O→ 2H2PHO3 + H3PO4 Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 15: Java 4

3/21/2013

15

Acidi hipodifosfatik H4P2O6

H4P2O6 + 3H2O↔ H2PHO3 + H3PO4

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Pentahalogjenuret e fosforit PX5

2PCl5(g) + 5CaF2(s) →2PF5(g) + 5CaCl2(s) PCl5PF5

PBr5PF3Cl2

PF3Br2PCl5

• Katalizator tek polimerizimi i THF

PBr5

PCl3 + Cl2(g) ↔ PCl5(g)

PX5 + H2O→ POX3+ 2HX• PBr5 , PCl5 (klorim dhe bromim)

POX3 + 3H2O→ PO(OH)3 + 3HX (tepricë uji)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Pentahalogjenuret e fosforit PX5

2PCl5 + P4O10 → 10POCl3

Pentahalogjenuret e fosforilit POX3

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2P4 + 5O2 → P4O10

Acidi fosforik H3PO4

P4O10 + 6H2O+ → 4 H3PO4

Ca3(PO4)2 + 3H+ + 3HSO4- → 4 CaSO4 + 2 H3PO4

H3PO4 ↔ H+ + H2PO4-

H2PO4- ↔ H+ + HPO42-

HPO42-↔ H+ + PO43-

K1=7.5*10-3 MK2=6.6*10-8 MK1=1.0*10-12 M

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 16: Java 4

3/21/2013

16

H2PO4-

HPO42-

PO43-

dihidrogjenofosfatethidrogjenofosfatet

fosfatet

Ca3(PO4)2(s) + 2 H+ + 2 HSO4- → Ca(H2PO4)2(s) + 2 CaSO4(s)

2 Ca5(PO4)3F(s) + 7 H+ + 7 HSO4- → 3 Ca(H2PO4)2 + 7 CaSO4(s) + 2HF(g)

Plehrat ‘’superfosfat’’Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Ca3(PO4)2(s) + 2 H+ + HSO4- → 3 CaHPO4(s) + CaSO4(s)

Ca3(PO4)2(s) + 4 H3PO4 → 3 Ca(H2PO4)2(s) Ca3(PO4)3F(s) + 7 H3PO4 → 3 Ca(H2PO4)2(s) + HF

‘’superfosfat i dyfishtë’’

NaH2PO4*2H2ONa2HPO4*10H2ONa3PO4*12H2O

KH2HPO4

K2HPO4

NaNH4HPO4*4H2O

NaNH4HPO4(s) → NH3(g) + H2O(g) + NaPO3 (metafosfatin e Na)

CaO(s) + NaPO3(l) → NaCoPO4 (ngj. kaltërt)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2 NaHPO4(s) → Na4P2O7(s) + H2O(g) (pirofosfatin e Na)

2 NaHPO4(s) → Na2H2P2O7(s) + H2O(g) (dihidrogjenofasfatin e Na)

Na2H2P2O7(s) → 2NaPO3(l) + H2O(g) (pirofosfatin e Na)

2 H3PO4(s) ↔ H4P2O7 + H2O(g) (ac. pirofosfatik)

3 H3PO4(s) ↔ H5P3O10 + 2H2O(g) (ac. trifosfatik)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Na2H2P2O7

Na4P2O7

dihidrogjenpirofosfatetpirofosfatet

MPO3 metafosfatet

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 17: Java 4

3/21/2013

17

Na3P3O8 trimetafosfati

3NaH2PO4(s) → Na3P3O8(s) + 3H2O(g) (550°C)

620°C

Kripa e Grahmit ( kalgon )(NaPO3)n n - 1000

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2NaHPO4(s) + 2NaH2PO4(s)→ Na5P3O10(s) + 2H2O(g)

Tripolifosfati i pentanatriumit

( kompleksim i joneve Ca2+ dhe Mg2+ si dhe peptizim të grimcave – ka veti bazike)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

A R S E N I

ArsenopiritiFeAsS (FeAs2*FeS2)

ArsenolitiAs4O6

RealgariAs4S4 Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 18: Java 4

3/21/2013

18

4 FeAsS(s) → 4 FeS(s) + As4(g)

Zbërthim termik në mungesë të O2

2 As2S3(s) + 9O2(g) → As4O6(g) + 6SO2(g)

As4O6(g) + 6 C(g) → As4(g) + 6CO(g)

Modifikimi i verdhë(jostabil) – As4

Modifikimi i perhimtë– strukturë shtresore

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

H3AsO3 + 3Zn(s) + 6H+ → AsH3(g) + 3 Zn2+ + 3H2O

4 AsH3(s) → As4 (g) + 6H2(g)

arsina • Gaz shumë helmuës me erë të hudhrës

• Prova e Marshit (Pasqyra e perhimtë e arsenit)

• Arsenuret6 Zn(l) + 4 As(s) → 2 Zn3As2(s)

Zn3As4(s)) + 6 H+ → 2 AsH3(g) + 3 Zn2+

2 AsH3(g) + 6 Ag+ + 3H2O → H3AsO3 + 6 Ag + + 6 H+ • Mjet reduktuës(Prova e Gutzeit)

4 AsH3(g) + 6 O2 (g) → As4O6 (g)+ 6H2O (g)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

AsCl3AsF3

AsBr3AsI3

AsCl3(s) + 3H2O ↔ H3AsO3 + 3 H+ + 3 Cl-

4FeAsS(s) + 10O2 ↔ As4O6+ 2 Fe2O3 + 4 SO2

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

H3AsO3 ↔ H+ + H2AsO3- ↔ 2H+ + HAsO32- ↔3H+ + AsO33-

As4O6(s) + 6H2O ↔ 4 H3AsO3

1° Dihidrogjenoarsenitet 2° Hidrogjenoarsenitet 3° Arsenitet

As(OH)3 ↔ As(OH)2+ + OH-

As(OH)2+ ↔ As(OH)2+ + OH-

As(OH)2+ ↔ As3+ + OH-

• Veti të dobëtabazikeK1 = 1*10-14 M

H2AsO3- si AsO2- forma metaProf. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 19: Java 4

3/21/2013

19

H2AsO3- si AsO2- forma meta

Polimerarsenite të ngurta

(NaAsO2)n

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

As(OH)3 + OH- ↔ As(OH)4-

As(OH)2+ + 3H2S → As2S3 + 4H+ + 2H2O

2As(OH)3 + H2S → As2S3 + 6H2OPrecipitat i verdhë

2H3AsO4 ↔ As2O5 + 3H2O

Nuk përfitohet me djegie direkte

As4O6 + 8 HNO3 + 2H2O → 4H3AsO4 + 8NO2

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

H3AsO4 ↔ H+ + H2AsO4- Dihidrogjenoarsenatet K1=6.5*10-3 M

H2AsO4- ↔ H+ + HAsO4

2- Hidrogjenoarsenatet K2=1.1*10-7 M

HAsO42- ↔ H+ + AsO4

3- Arsenatet K3=3*10-12 M

2 H3AsO4 + 5H2S → As2S5 + 8H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Antimoni

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 20: Java 4

3/21/2013

20

A N T I M O N I

Sb2S3 Stibniti

Sb2S3(s) + 3 Fe→2 Sb + 3 FeS

Sb2S3(s) + 10 O2→ Sb4O8 + 6SO2

Sb2S3(s) + 8 C→ 4Sb + 8CO

• Ndahet me skorijet

1° Antimoni i verdhë

2° Modifikimi i perhimtë metalik (më stabil)

3° Antimoni eksploduës (elektrolizë të tetrahalogjenurëve të antimonit)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2 Sb(s) + 3 HSO4- + 9H+ → 2Sb3+ + 3SO2 + 6H2O

stibina

Mg3Sb2(s) + 6H+ → 3Mg2+ + 2 SbH3(g)

2 SbH3(g) → 2Sb + 3H2(g)

SbCl3SbF3

SbBr3SbI3

• HF, fluorim, ‘’Freoni 12’’

SbCl3 + H2O ↔ SbOCl + 2H+Cl-

4SbOCl + H2O ↔ Sb4O5Cl2 + 2H+Cl-

Sb4O5Cl2 + H2O ↔ Sb4O6 + 2H+Cl- (ujë i nxehtë)Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

4Sb + 3O2 → Sb4O6

Oksidi i antimonit (III) Sb4O6

Sb4O6 + 12H+ ↔ 4Sb3+ + 6H2O

Sb3+ + 3NO3- + H2O→ SbONO3(s) + 2H+NO3-

Sb4O6 + 4OH- → 4SbO2- + 6H2OSb4O6 + 4OH- + 6H2O→ 4Sb(OH)4-

2Sb3+ + 3H2S → Sb2S3 + 6H+

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Pentakloruri i antimonit SbCl5

SbCl3 + Cl2 → SbCl5

• Lëng i pangjyrë

SbCl3 + 12 H2O→ 2 H[Sb(OH)6] + 10H+Cl-• Joni heksahidroksikloroantimonat (V)

SbCl5 + Cl-→ SbCl6-

2 H[Sb(OH)6] ↔ Sb2O5 + 7H2O

2Sb + 10HNO3 + 2 H2O→ 2 H[Sb(OH)6] + 10 NO2

Sb2S5 + 6H+→ 2 Sb3+ + 2 S + 3H2S • Vullkanizim të gomes(ngj. kuqe)

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 21: Java 4

3/21/2013

21

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

B I Z M U TH I

Bi2S3 Shkëlqyesi i bizmuthitBi2O3 Okteri i bizmuthit

Oksid irideshentë

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Bi2S3(s) + 4.5 O2 → Bi2O3 + 3SO2

2Bi2O3 + 3C(s) → 4Bi + 3 CO2Acid nitrik

2BiONO3 → Bi2O3 + 2NO2 + 1/2 O2

• P.Sh 275°C – përbërës i legurave me pike të ulët të shkrirjës

Emri i legurës Bi % Pb % Sn % Cd % T (°C)- 50 26.60 13.30 10.00 60.00Metali i Wood-it 50 12.50 25.00 12.50 66.00Legura e Lipovitz-it 50 27.00 13.00 10.00 70.00Metali i Rose-ut 50 25 25 00 94.00

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2Bi(s) + 3 HSO4- + 9H+ → 2Bi3+ + 3SO2 + 6H2O

Bi2O3

BiCl3BiF3

BiBr3BiI3

• Pluhur i bardhë i tretëshëm në ujë• Substancë kristalore e pangjyrë

BiCl3 + 2H2O ↔ Bi(OH)2Cl(s) + 2H+Cl-

Bi(OH)2Cl(s) →BiOCl(s) + H2O• Kristale të zeza Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

Page 22: Java 4

3/21/2013

22

Oksidi i bismuthit (III) Bi2O3

2Bi + 1.5 O2 →Bi2O3

Bi2O3 + 6H+ → 2Bi3+ + 3 H2O

Bi3+ + 3NO3- + 2H2O→ Bi(OH)2NO3(s) + 2H+NO3-

Bi3+ + 3NO3- + H2O→ BiONO3(s) + 2H+NO3-

BiONO3(s) + 2H2O→ Bi(OH)3 + H+NO3-

Bi3+ + 3 OH-→ Bi(OH)3Bi(OH)3 + 3H+→ Bi3+ + 3 H2O

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013

2Bi3+ + 3 S2-→ Bi2S3 (bismutiti)

(Bi2O3 + Na2O2) – bismutati i Na -Bi2O5 dhe NaBiO3

• Janë mjete të fuqishme oksiduese

Prof. ass. Avni BERISHA, 2013