-
- Red~o..nr"*e --. i~,~~~IAl::;Subo,, ,, . . . ' ~ ' ~~ ~ (~ ~.
. . . . ~ . . _.. . - Fl."ied.a ~~U.Wk'th - . .
'e, ' ~l'~ -pailj'9, diri; ta _. -weo .de sia .cedzo" kiarn li
altenlel!is J .ofertl;.nka:jon;:' sajnis aL mi; .kv;aza.i m1ii
teous-flaman1an lumon en na' kava mano, kaj anstat\1 aK.vogutoj
Sa.jns ~lfoJJti inwr miaj fingroj. lumantaj faj:reooj kaj rflui en
la patrinakvon . . Tim~a tremo ..
~-cis . tr,a Ti:ii .. Jevita_ hrak~ . kaj mia , tuta korpo.
:Kiilin , mi voliS ' Paroli Ia.mantm !riel ~t?n al la
~t> mi: ne S'lik'OOt!is' .m~:mori ec unu vrton, e In r la
uouan fr.az~. Mi sentS .nur g:rand'an malpleno:n.
Poste. patrino, Subite Sa.jnis. l mi; ke voeo pa:rolas tute
pro~i:me al -mi la vortojn~ .hta ol pasos tri tagoj, vi ~evos mo[ti
:> Patrino;:_Pf!lrlno, ne lotp:ren.u -nau . ~orton, . ~la
Neem-a.t;EO~ ~ui$ gi~t~~{bt989'"$imi1an fiit.n :por ' . ' :Poste.
tnallev~iS ~"':"'o~ ~_I ~-etenim ID;Urmur?~ en
':Kiu. Parvat1 me :pl!il povi:S Jistin:gt ton, kiaJ al kiu la, ,
P~tti~ de Rammohan r~spond'is nu:.r per uek'ollSOlebla
prenaadQ. Kva"Ziri
4lt~
-
, l
l.
Nur pf;1vas ... Tage pluvas, nokte pluvas ... Nebula nuba land'
sen tsuoa v.iill ',
-~m ~von dronas ciu, vi earm'. 'furmente pluvas/ tage ,nokt
phivas.
En ejo subtegmenta grincas bosto ... . Mi k usas pro malsan' en
fremda Jit' kaj . tremas kie1 en >la vent' la vit'. Malseko tle
rampas ~is la osto: .
Mi, fr.emda arleken'; baraklas sola kaj distras ' nin la
pluvtmbur' kaj vent'. Al mi ' nen1u venas por momeilt' , kun .
vort' k.ompata kaj rid~t' k~nsola.
.En . suba cambro hoir.oj sida~, sidas . c forno spirovarma .,
pro.l' spar~m ~ .
. S~nvivaj pupoj ili Aajnas jen, , . car il inute si!das, sidas,
sidas ...
' ...
En .lustra lum' modez;na l~kso pompas ... La vivQQ v)ndas silk',
velura lan',
. abundas. la , ar~ent: \kaj poroolan' . . La luk.saJcripto .
vartas, lulas, trompas;
Vi, pupoj, vivas ja~ car pulm' sin movas, . muelas' bu'_,
digestas la ,stomak'. ' Fieras vi kiel sur . pajla sa:k'
kokino kiti putran ovon kovas. . f' -- . ;_. ..-. -
Kaj pri l' kultur' vi pastre elkventas kaj blvas viri kiel l
fabhpan'' ~d ;hop-nn takton vi .ne n'i_~as jam. En vi l koro .
dormas, sent' silentas;
"' '."'< -' .,. '_,. - -~
, Mi fugus. for . el v~a Jnksa, nesto al tend' . t~.ttara, bud,o
.de pagan', 'c~r tie7 ec al farinsalit~ ean' ' .. la guston dol~an
donis kora
Mi fu~us for , sd min nalsani kate~as . : . lto, malbenitaj
febro. kaj malfort', " pro vi) se iu venas al la. pord', , . la
malsanul' ec danke arlekenas.
~o k te
,-;
-Plugis, . semis .lpinlparan' ; . -x.nankas, greoo,_ IPankas
cpan', :
.marikas pan:. ., Ne snficis . difavor, nek la 8vito, nek
labor'; nek l;t\)or' .: Vane ~ 4onis :Terpatrin" nutran :suko11 de
..Ja sin',
. de- la sirt' .. , Man~is m.usoj mordis froit' i reston .
prenis 'for .,--- :clfi!post', la impost'. , . e 1'
-
Piedpinte pasu sento; f-ru~ton k~su\ ~ur la spir' ka,j ne cedo
~I l' terito la arda:ta am$opir'.
' -~"
Piedpin.te pasti sento; Si nc 1eku k~ra bru', las u sin . r-uin
en. silento '~ol8e dO.rmi, son~i plu. Piedpinte pasu s(lnto . . .
V.ane jalP! Vi vekis sin . . Kion fari P()T. 'P~Jpento? J)'J ustr
as si ; ~Ito, a m u :r~iri 1
Jler larmo < vjdebla ruzad~.s la virin:.; per larm'
ney,idebla si . pere.igas sin. ' ' Per larmo-rmilo~ ru~adu pri kaj
por, sd koron sunbrilo ne~am lasi~or l ,
6.
Ho, montegoj, r~k.oj k.rutaj kaj "arbara denso, mt6j bruaj,
'lagoj mutaj servas vi por menso. Jlom.antiko kaj ~mistero plsas .
en vi arde,
vi"o~kanton de la Tero vi r esonas arte~
La inspiro el vi fontas, sprucas k reos pito ' sur va sin' sin
l'en~ontas realec' kaj mito. Mi admiras, ce amegas vip, pracarm '
varia, car vi donas, ne nm regas per natur' pasia.
7 Hej, piedoj, lacaj du evaloj , vian D,lastron servu k un obe',
trotu vigle sen stumblad' kaj faloj sur la tempmordita vivsose'
l,.
Va mastro, vidu , senhavulo kaj li}ajfs, kanta~ kun 'kura~' kaj
ne . plendas li ce ciu bulo . pri I' stomaka gr~b~o kaj furat' .
Hej, piedoj, acaj du eevaloj , ,kial spitas v.i ee l' vojomez'?.
Nur la mastro . luktas kmr svenfalo'j, ' sa;rgas vin nur lill -
plumopez'. Do persisto., servu lin fidele , ne . balaricu kiel
ebriul'!
, Sciu, lin pikpelas p' :,krue~~ celo, .n9n
-
ttgi 1a pu.neoon de J.a la :rito. . ' - .. .
Kun noolpMo1it peto 'en Ja okiuloj, Ji. rigardis 1.lf Parva ti.
'
Si lmpjesis, poste Si ~'Olis mairapi'oo, kaj ner~ia tremo
dispeCigis ~ian voeon, sed ~i sukcesis met ~ ~in 'k'w:a~ig.an
fortol)., kin senpere efikis sl.tr li, kv:aMi
, focttl mano estus ovinta sin sub> Jian b'rakon. Sin joro,
se estos tiel; vi J.noiws pli nobla ol ci'U
ali.a, ldel vera bramano! Rigar-do de profunda da'tlkemo
t~klirjil ~ en liaj
okuloj. l,.a unuan fojon ;en ilia komuna vivo li montri.s per gi
la grandan danko~uldoti , kiun li .&entis al si. Tre malla u te
li paro lis : . ..
>>k.skultu mlni Mia plej .a,lta deziro estas, morti kiel
mi vivis, forta en bedo. Mi votas provi, gis ra . p1ej lasta fino,
lioevi kaj. elr.adii }:, grk:apslruaute, :i:iitenoo eviti:s hi
rigara'OO: . de 1\ammohan, .
li Jllur .:rid:etis . Nri; kiam akraj ~aj strio:J sripren- .
~is" a~ la .hrulvunda ~edo :pli . lmj pli alwn al ' la
femuro~ ne estis . neoesa. la kll}racisto . pot s.ciigi lin, .
100 li mo:rtos. Tiori Iia mtno jani hlerai klare ek-kkmis, .kiam
lia ~aino- ~m ankorau apenalli..sen.tis. ' '
-
.,
Dopa mondo mia , - E. qqrk 6.Hllman -
En ;ci tiu gaja ~nondo {~orto, murdo, pesto; rab') Ini piomenas
fruwatene, jun.e1 kiel juna kuab' .
Kaj en ci .malgaja mondo (ho, la sun' en la garden', kie 'la la
lab-aleo
mi protncias dum maten')
ftizo sputas pulmo~ukon (ho, ci dolCa rozpadum'). kaj a~meoj
blinde bucas,
sanga.~ en sufoka fum'.
Ho, duopa mondo Inia, (mi fresvanga sub la sun') vi frenezas, al
mi Aajnas, ' (mi putronta suh la lun').
r.ioe~s la unu:a:n, la plej noblan lokbn l ~ Sole g povas akiri
in, ei ti'll1llokon, lit noblan, sanktan mper cij mez'Uroj, $1'8
si, la edno, . k:aj neniu pqvas for.igi srn de gi, ,?e ~~ l
-
f .,, '
fC11lanta p1-oksmeoo de: la morro. 'La terurau laatan la..:.
homn . malhelpi .In mal~per~n jeti~adon de la, lirulan- . taj
membroj - ear la fajro ama.S J@i Ka.:k petolikm1 la . triottioto -
or kUtimas translas'alta :"aooj de lu ~ muls'l.iperaj - kastoj. Sq
Rarun:::Jhan aparte deziris, k'e
~~~uiu kadavro-b~ulig~to: el mal.alt.a .kasto .tus'! lian,
sl.tparon; pro . tto JiaJ kvar elektdaJ "po:t~f.oJ res-laCiis
,ankra Kielkan ternpon, por zorgt pn tto, ke la
. f11jro Jatn lxme sin aferou. Eu profunda nokto, 'kim la
stiparo estis for- .. ~
hl'IJJinta en malaltan . rugan am~on, aukai . ci tiuj,
"ardist'O;j f.dasis J. fajromo:oleton .. J~n, el la arbetajo. co la
riv.crhord. venis viro sin tie kasi:nta, 'Ka,j sids;
-
f\_va~: senetot de ::Petrarca r,l - ,.
' ~ An~elm vids ni nter terhloj, celan' belon, ' mmide
senkompar~ . ~
hava"S, ~~oja~ Iuij amarn, son~o, ombro,~ fumne~u!oj .
.. ,
mi suspiri vo~on karan, ekirus, . haltus o~do-ruloj .
.. , . '
Pli dolcis ,_plore, eri interrespondb, ' -am;, virto, .inens''
.ko~pato., dolor~nto, ol .cio, kion iam audis mondo.
Aiskultis la. ciel' 'kun .tia atento, k~, .ec fliojn ne ekmovis
f:l"'ndo, tiel ravigis .a aer'' ' la vento.
* ,.. M- .,. Bena~l!l estu tag;, .manato, jaro,
(Lali Blond.)
sezon' de l' tempo .kaj .. moment' de'T horo, .la !,tela lm(l'~
kaj lok', k:ie la kqro .Iigi!is .per la Tavk okul;-paro ..
.
Benataj la unua dolc-a~aro, ke min alcenis per kate'u ~ Amo~o,
l1~ sag' min ~tingiflta pq.r trahnro, la fine mjn trafinta.
dolo.raro.
'
,13enataj estu: ciu 'voco kr.la, '', per kiu mi sin - ~oki~.
amcagrena,
, .,. la gemoj,liumoj, la so~i~: ,;ebria. ;
, ,Se am'? do .kio ' estas ~ia -sent? ' Au estas aro' ? Je Dio,
do \.ie~a?
Se gi sin trudil, .cu he plend' senceh? & misa, kial dolCas
~ tu!mento?
.. j "' .Se mt gin .volis, cial , l; lamento? ' Se .gi sin
trudis, cu ile plend.: senoela?
;_ - .. '{ - , - ' Kiel . :vi, viva mort',. plezm:' muela, ja
regas ~in se~ m~a - prikoilsento? A u, .. k u~ konsent', vi . m in
malprave siras.!
"Jene tra . malaj ventoj; storma maro, en boatet' ;en ~irekil'
mi remas,
tiel senscia, plena de eraro, . ke 'mem ne s-chis,' kioi mi
deziras;
' ' t ~
kaj vintre ardas, en somer' frosttremas.
*
Ce rememor' pri Ai, ]am ciel-glora, mi,drigard~ kun klino de l'
orbela kapet', kaj pri T modesta kaj angela voc' al,mi tiel dolca
kaj dolor.; .
t~ rruras mi, ke vivas mi ankoratl. Ja. mi ne 'vivus, se Si, -
cu pli bela
a , digna, restu dube - savakcela ne venus al mi en la hor'
aror.
Ho, ia si~teno casta, dol:ca, pia! Kiel atente si adas pl11 kaj
. plu
. rakont; 'longan de cagreno mia.
( l(alocsay ).
o~j, kiel f,i .esfis, dum siaj :unuaj jaroj, malfeli.C\1 . ka~
mallruraga, ' mlestimta ' a'll , sia > l?opatt;ino, kon-d'mnata
ae &a ed~, ~ar ~~um longa tero~ ,si nask'is nur lfuabinQio
Poste . 8i ' r~Vidis \~in, kiel si .!ine, tamen. kusis Irun' :ftlo.
en la naskolito! Jel felWega $i esti5 pro 1a maJgranaa buklo.kauo,
kiu ;sin p:rcmis eri ~ian ~ibig~tan kb'uton --:- ~ml$ra~da k~p,
.kiu _be1p:is: al s1, sufiCe mal:frue, tem s1'1i en .SIJ.llok(>.
"
'~ ~ldi!.:,. post kiam la 1grariqa laro de la'ven- . . onta
nokto "CStos plenumita, Sia~ . kapo estos althlvita
kiel neniam ntae. por ~iam ~htr:os al si er- '
-
:t11(1n, post dek' jaro) en a lando, vivinte ctilm ier aludoj,
demandis pi la o'kazoj, kiun havus ~n;,.lo
. por -ekkoni ankau la :egiptinojn, ear, f:!nkorai virga~ li
s~lu-ete kaj ~omantik~ espel'is am-aventurojn, vesp:er- . UJil
1'6J.ldevuOJin k!un .1u grandokula, l:mma ., b'elulino de la ~ilo.
AntaiL ol klomenci s.ian vojagon;" li lg:is la J ub.majnl'Omanojn
-pri Egiptujo kaj akiris tute falsa:n b:ildon pr~ ~i; . .sekrete,
1i e kag~s sin g:rimpanta uokte en run haremo,n, gardatau de
f-erocaj enukoj,
res~nde. ~l la ~vito de ~el.aj okuloj. Sed pri tio li,. neJUon
dms al Sl8. nova amiko.
lli trovis, ke .ili hava~ .komuua'p. de:r,m;n ,dedici ~ , l_ la
,, :ll~'~ko, .korpa, m~nsa kaj . spirita, .. de \(l;t 1lS':lptOJ;
lroJ ili juns, ~r duon-aludoj anglecaj, ke ili cw.rn restos fidelaj
amikoj._ Garviti goj:is ke jaro antart ol alv-cni. e.n Egiptujo, li
ekkompre:nis la egiptaJU ani-mon, _fanglS amiko, kiun ;i ..firdos
kaj al .. k~u ili rakon, to~ . s1ajn sekretojn, tr.ovinte en li
unike senoonulD sp,mton. .
. m kunmars:iJS sur la f-ero~ko gis mateno, .. fron-funte al Ja
fresa vento, sub la: ste!oj de la Med~'ber.a-1
-neo. ' 1 ,
;-.
- .esa Tzi)'1o -:-(Amik~, mi komprenas, ti~ ~ena ostot
Netolerebla, cu ne? ... gor~o kompatinda !) Vid u, sur la .
herberC! kal'as jp iokusto; Vent' nter pinoj fajfas kiel liuto
tinta.
(Ami k',. oktiloj viaj_! .mi ja vida . klarc, . Trembrilas de
krisbtlaj larmoj el la koro;) Vid.u, .'du papilioj ;~ie flirtas
pre; "' K,aj flaru la odoron dolcan de l' violo!
~
(Am:iko, va koro batas maltr~k-vile ; Sed, scu, mia;ja ne estas
pli kvieta;) . Vid u, jen paro de ge-'ielarkoj* brile''" Montras
sin sur zenito, ... tre koketa.
(Ne est~ serco, ja pli bonas n ,.eldiri, Vian animsekreton povas
.mi ~r.senti: , Morlvundos tiu vort', vi devs konsideri, Do kial
riski :.blinde ka j gin poste pen ti 1)
. ' . L\' -,
(Car mi ne volas, 1-.-e suferu vi en, flam', . Anka mi ... anka:
mi mem n-e s~feri volas:) .. )>Vid u, la cielarkoj 'nun d~:fluis
jam; . . , K~j ne plu papiloj sur herbj' petolas.
' } ' - "'. . ~
(Reten u vin 1 la Belo ... nur bur~on' te~era, Klal ~in
~palheli~i per nuane~ d'e zorgo?) - Ni iru; jal? mallumas la ciJel'
vespera, ;....
' P()! vidi la ni_(tenru~on n,i revepos .m.orgai. '< .,. ...
,;. ';-. ~' ~ ' . El la cina: Samt Jales Zee. '
\ * I;.ai' eib-~. popblkrecl~, ' eiearko' est; s 'vi~a"' a.ti
ini ' ' (Rimarko de la tradukinto.) '
.f ' ~
-
, But~rngrulo e;ts ti 1udanto, id,;. k~pts, . sed ne povi~ terii
la . pilkonA . . . En Kairo, lb'rahlm, Cicio kaj Garvin fu!is --ce
la. :SI.!ma pnsiono; kaj post la unn:ltaga "nprezento . re la
Ministrejo, i havis kelkajn 1berjn tagojn ' antaif ot korrwnci sian
.labioroii. ., .. ;Ior:him prenis 'a rolon de drogmano, kaj ili
~izitis la Piramidojn, 'la .Citadelon, la moSkeojn, la bazamjn kaj
Ja . indi~enajn kvarta.l~jn. Surprizis Gar-vin-on la gr.and-eoo, Ia
, grandutheoo de Kairo; li atendis k?tmur.an vila~on romantikan;
lmn putoj kaj palmoj, kaj k~meloj ;" kaj 8okis lin la neatenditaj
malpureoo. Odoraeoj kaj. malsanoj de la indi~~naj kyartaloj. La
~tajri li ne komentis kaj sajnigis ne vidi, tima:nte
em:b:ara~ Ibirahim-on; kaj mem embarasi~is, kiam Ib:,I-a.him iom
tro emfaze atentigis pri ili, kaj mallidis la ~rbareco~; la
sensciecon kaj la .mall.aboremon de la eg~ptof Garvin ne perceptis,
ke tiu troa emfazo estas rin;tedo plifirmigi ;la angleoon. de
Ib'rahiiu.
Sed ci cion.li v:idis en pli gust propor.
-
U ne ham 1a aacon r-enkonti {un btn ia pK vastaj iuteresoj kaj
knoj, la, pli grandanma kompre:o~ nemo1 ~uj:n .li ~me~ havis; -kaj
grade, nevo1e, li ~o:- ruene1s lim1g ,slrul mte.reson en la terenon
de la ahaJ angloj; k;aj grade, nerimarkH.e, Ja venena . vidpunkto,
lciun li atldis esprimi iutage, komencis pentri e.u lau men.son. Ce
la komenoo ofe.ndis lin la malestima angla vorto por egipto; gipo;
sed post kelkaj ,,~inajnoj) sen-' ;rimarke. komeilcis . ~ JUZ ankau
li. Kaj ko)D.enbiS for-rrligi en la :me:r,so ,, la sen vorta,
neagnaskbla: penso : ank.au lbrahim .estas egipto.
Duro la v;esperman~.oj, lam lbrahim kaj Cici.io venis iun
semajnfinon al Kairo, iH k.Omence ba1lLiE1 facHe pri mastrumado,
pri la nova apartamento, kiun lhmhim trvis 'CO Beni Suef, pri la
leroejo de Garv~n. Balda u 'flvidenti(fis, ke nek Ibrahim nek
Garv:i:n tr.ovis ankor.au okazo'n Uomenci ti:jn reformlojn, pri
k~uj iam ili
-
f ~""' ' . ' ' . . .
Poemoj de 'Rainer-.Marla :Qilke " "' E Ja germana : 'Hil dC
.Dresen
.Ca morto de la amotino t .J S\))e tion SC~ }j p J' 'morto:
. ]re en la. mutoil gi ekpusas nih . . S~d kiam ai, sn. ia ajn
perforto, kVete e~tingigis':en 1: J in',
glitant.e , transen al mortregno fora, :kaj kia:i sentis li,
j
-
&ed ~i ne rajtas riproe a~ lbrJthim, li faras Co?, ~U:fi
virino, ca:r anglaj virin!>j, a,ii virinoj kiujn povas, kom_.~
Ji povas. la domo estas ti:o:n m.alpura .. . G~rvm du:JS ngluj ;
estas tr~ maloitaj n . Egj.ptujo. koosolajo vortojn, k.aj kar~adis
.sian ultron; ka(fine . lli iris al k'oncertoj kaj kinejoj 'kaj
)ekci.oj-; ili_ -la ploroj .. finig-i.s, malpli prp liaj konsoloj,
ol prp la ' promenis lai1 la: str.atoj; kometante . la
preterpa~ant- : fakto, ke la spasmo elerpig-is. Si resids, kaj
komencis . ojn, provmite dveni, kiujn el la cent lingvoj. . de
Kairo
ordigi siajn haroju ; kaj kiel kutime, oe la fino de ili
parolas; ili ves~rmangl$, ea italak g:r:e,ka.j, ~giptaj senespera
-ploro, eklumis en si a koro iom -da dolea restoracioj, kaj .
kelkfoj:e en_ la note la_ ~ar~eno ~n ~a esporo. . ~mbro de la
Granda :{>uanndo mem. lh priparos sm . Gurvin diris al i ke co
estos en ordo; nur ne- \ mem, sian vivon, k'aj ciu ' auskoliltis la
alan: kun ,1ava cesas iom pai'Oli kuo lbrahim, li komprenos, li
povos , intereso. Hujri. 'vesperojn Cicilio_ as~k:tis tre beta; si
pli komforte arangi. J., vivou en Beni Suef, li kaj i . madis
r.isorte, glate, siaj , vangoj e~tis rpgaj ,' iaj devus veni pli
ofte al K.airo por babl kaj amuz.igiL oluloj brlis pli ol liutime.
Kaj Oe sia 'reveno. al Beni Garvin rigardis s~n, siajn ru~randajn
oklnlojn, kaj Suef, eio iris pli bon,e inter si _l(aj lb'r.ahitn;
SajlllS_ k:e.
~iau kunagan provon l'ideti, kaj li volis preoi sin en e.fektive
ievivigi& iom el la ,m.alnova rilato. , siajn lnak~jn. ~wj .
kisi .sin, . ko~npre~1e~le nm. amikl?, . UJl'U posttagmezon, Garvin
kaj CiciliQ prpmenis . konsole, L1. ehns, d1~m lavJ..s sran
_nz~gon, ka.1 sen?Is sut la irisulo Gezir.;Q, post te mango e Ja
Angla Sport-tel~gl\amo~ al l~rahun,_ petantan, J{e_ li venu al Kau~
, klubo. Ili intencis iri I"U.i:l al kin~jo , kaj ~te vet~,tri al,
't~J} ~ruvu~ ~e~t~s ke. h hava~ 9ral),?a~\ l'eS'\?~n?'umor~; . la
'Piramid:O) por ve;~nnan~. E'Stis)a s-sa, ka-1_ )am h O.ens
nneh~tgl ia ~lVOil. a\ S\~.1 arroKQ); ka) h llUll'SlS K.omencigis
ht sunsubiTO. l1i marsis lailonge de la Nilo, Jcu.n ~ll_ sultr~)
re~ta).' k~] ,oedl~ lokon, S~u la _ ';otua~O .mah~mJte . .
J?ar?la;nte,' qkc~dente, ~a cie}o estis OI:!l. lago,;,, a.l alia.1
mazsarf:oJ ce plt genttle ol lmtim . . Lt sentr;; .- el kiu fa:Iis
tte kaJ c1 ,he guto) oraJ sur la, _purpure sm be sa~.a. . brtman
.ak'von dte la rivero. Kusis sur la: ureoo la ~~ kaj Gicilio kune
vesperrnau~~iS en la p~nsion~. vrma silento le l;epusko ~ nuf de
proksira min~reto '' tt-.e gaJe, konvers.ante n.e_ pet ~on:'ple~J,
:f'?r,t~al~]. frazoJ, sonoris argente la krio de muezino. lli
eniris -unu_ el la
s~d' per la d;uou;aludo] de 1u~m'?J a,mlklOJ; 1li .sen tis .
pa;rkietoj ;borde de la ' rive:.o, kaj sidis; kontempla'Ute la Sin
tre proksrmaJ unu al la a ha. fmitast.ajn siluetojn de la orientaj
domoj S'ur la . mal-
II:irahim alveni~ je Ja deka ; car ne esti~ tauga va-, ~umiganta
cielo; _. _ _.. .. ,. . . -gonaro, li estis luiuta atomobiloq. Li
estis tr.e malsatn , lli re parolis . . Gru:vin turnis la kap
-
?tiela fr:ilo 1 Ni nep~ devs trovi por vi edz.i.on:J Li neis, ke
Ji d.eziras edzino.ri iel malplaeis al li
la id,eo, .ke li erou edzi:nou; ka f li.: reiljs al la antaia
temo.'
. \)N?J, ear ni se~, . ke gi estis nur seusenca akci-de11to~ TU
_povas gin ignori. G1 estis l3e utila : 'gi montris al ni, ke ni
estas honegaj aririkoj, . kiuj tamen ne a,rrws J~n~ la aliat~ . .
Ni ?o povas darigi uian rilatadou, sen -tmu, k,e ni fan,:s
~u.sencaJ
-
min malduugi, do mi~ taskb al.i.itis en la soointeresan
trink'8jvarmigadon. ,
De tiam mi. tuttage stal)s interne de la mont~-. tablo kaj '
fans nur miau _ taskn. Kvankam mine mJS:-
faris mian tas~on, mi sents .iom da monotono .. ,kaJ enoo: La
trinkejestro havis severan vizagon, ankau la klientoj ne stis
mild:atnnaj, tiel! ke
-
ajo kaj alportu uou te!ereton da h~~jsiarigf.abo. , llion'
dirinte, li vicigis na moneretjn . . I inrence laite, s!gnlfas
reveui, kiam vi diras ,iri kaj .reverri:? cK.uu~ kriis:
>>Certe vi denove Stelis. Lar~e malfermintif la ' ,J. G.
sajnis tre gaj!i, kaj frpetant la montrotall.on olrolojn, K:ung J.
O. diris : Kial ~i tiel senbaze makr~ . per duAongaj fingrungoj ~aj
. kapjesante li git:is: )>.Tes, his rnian senkulpecon? ...
>> Kia snirulpeco? Antau~' jes ! .. La voiton 1huej' oni
~as-)krib er{ 'kvar bienur mi pl'Opmkle vidis vir~ steli librojn de
sinjrO mmieroj, cp vi sci~? Mi Jarigis des pli g.epacienca Ho kf
pende , JJ.atatan. Kaj Kung ir. O. ru~igis, ''eiu k~j elpu8ante. la
bu8on fotiris. :Kung .J . . o. jus ti-empis hl'lla vejno sur lia
frunto svelis, kaj li argumentis: . sia:n ungon 'lln trinka:Jon pr
sJnibi surJa. montreta'b'lo; >> Stel~ librojn Of!. n' povas
no mi stelo_ ... ~teli )ibW': sed, vidante, ke rjli tute ne
entuziasmigas, li ."gemis kaJ ;ojul ... Af~Io d(1 irite1ektuloj,"
cu tion o;ni povas n~m i aspektis tion bdari. . .. .. ; ,. stel?
> K~~} 1~g.ard~an~. ~a demandinton; miepi~, )n:aza~ . ~.no
vo~u!l d~, ,rst _la. ~m~.~~ . de ~a ' k'rur6? . )) Kio? ~\~. Kru ,
s~n humihgt' p. cr , ar~entad(). l ._el? -~ung:1s: ~., }p.t~, s?asr
9m .. dins_, Re li rn;rfis: .La estm-n,e p;u d:,Fan~" Vl et .duon.a
,:,talentut 7. ne povas fangt?~ Kung J.. o~ chs, kaJ mk.aptcile
kalku~lS Sian konton.. . .. tuj..,flspektis dekadenca kaj
maltrankvila, la vizago griz- P9st la Att:un~ez;a -Festo, .la a~una
vento .tagQ; igis,H ion d:iir.is; cifoje esti~ nen:io krom ~Ji~ hu,
Je, je' ;. post tago Ii:Nllv4,rmigis, vfutro proksimigis.; 'tnttage
Pll ktp., nen:ion oni povis kompreni. Tiam ciuj ridegis: I'CStis ;
pro~iwa al fajro. ,Vati'Ul ja~o jam estis neoosa. gl-\ja ab.nosfem
pletgi~ la internen k.af ekstemn ~l In posttag11ezon ne estiS
k1ieatoj, k'j - nli estis sid- . la. tr.inkejo. . . . , anta . lrun
okuloj fennitaj,. Subite..., ~i au:dis vocon .i
e, Tiam wi povis ridi kune: kun, la ' aliaj, kaj la7
>l.:Varnigu tason~y da tnkajo. a voeo, kvaQ.kam.maV trinkejestro
nun oorte 1Hl riproCis. Kwme la trwkej- ta.u,ta, ~stis orelkonata.
~a, kiam mi sercrigarqis, . ja estt'Q, wdiute. Kung J. G."'()n,
'8Ilbi ofoo lin tiel; de-. ne esfis per.sono. Stariginte mi
rigardis e~ter.eu kaj mandi.s }X)! .fari . onin ridi.. K:vn.g J. G.
sciis, k}e Ji vid.is Kung .J. 0.-on sidi _rnalsupre de la
moutroJabl ne, p()vas kooversacii kun ili) sekve li pov:is
al,paroli i1m1 kontrai la . 8ojlo. Lii vizago estis nigra kaj
malgta,sa infa:nojll. Foje li dids .al mi: U , vi iam legis? ~ }li
kaj tute crefp~nl,igis; ,li wrtis 'eluziW;n jako~duta:vo~n" iomete
kapje i~. Li diris: l> Vi le.gis ~ .. do m vin ekztt~ !ron
ln~roj . ~rucitaj;.kaj sub" si jtinka sakb, penrugita munu. Kiel vi
skrilns la vor~n ,hiej' en la termino de la ~1,1ltroj pe~
~losnuroj. Vi) .Ne eren! x ante li.n. ri!lin~a , kl~j estan~
~~~aci,enoa, . roi ... ,mal!ig~'i; ~ .S~rci~ . ~ vi ne
Arel:is,,;Kil ~~n 1k:1:n~ oni _;J:!ft~i.s: I'C:.'\l>OtHihs: Xlll
bezonas, .\ke VI. rn~tru-9 Cu. . ne est'So giS romplt9? :i{uug J.
G. dms . mallaute: trGt romp-
. . . . ( . .
-
- De:so Kosztoldnyf ':"" ,- ' ., ;;
"" l\: acetis inkon, sigelvakson. Ce_ ;pago mi rimar- mi
rimarlcis diaman~ar hraooleton . . Iu la~is ' sin, mtJtis kis, ke
mi ne ' havas monerojn. kaj lorg:e~s gin. ' tie .. !'fi- g~n .
~evis,, r!~ar Kvin .gran: .. . - ' Nur oentpengan mon'bileton mi
havas - mi degaJ d.Lamanto) bnlis sur g1 kaJ .,c1rkau.e
malg['!.l.ndaJ;
dms. ... . . . tnultegaj , kiel la Suno kaj Luno, k1el la
diamaht-pol-. .. - ' F:ailino - ordonis la komeroisto, ki:u guste
veroj de la :J;.aktvojo. Gi estis altvatwa. Mi ne volis s'taris ce
la kaso; - sangu. . . g-in Jasi tie, ~r mi timis, ke doms 1lin .
citi. ~ Mi eniriS fa komunan fav.ejoil. Dum el la ' vitro- l mi,
ili . es~ la donaoo .de la >'ivo, por i mi. ir~ devis
1 L " , fJ k 1 se,,.vu' "~ . ' ~
. gto~ .Iili . mgu; sapsu n ' sur mmJn ' )ll8.DOJU en a ,. u.
forta ele!ig,l.Jrilo, .sur lli, ~avo ~ la ;em!Fj:la ,'lavuj
-
-kuu virino. ~ove n;l ' volis elpo.igi . kaj rigardi . ~) ...
rigardi ilin, Sea mi trovis nur unu, la maldelistra~. La dekstran
mi ne troviB. Mi traser~ .miajn po-Sjn, e~ , la v.egtpo5ojn.
Nenie.mi trovis .gin. , 1.,>'..
Mi l'ElvetQrs al Uf vende jo. Ank'ai tie gi ne estis. " Aliloke
mi perdis @o.
Dum mi veturis . hejmen, r:pi meditis pri tio1 kion: o ni povas
fari per UfliU . . ganto. Iam on briligis . per gi f erfornojn.
Sed' mi navas varm:..a1.(yan hejtdon. Oni pova& uzi gin anliai
. por . dolorantaj . fi:ogroj. Sed kiam mi V1mdos miajn ~in~jn?.
Kolere mi eJje_ti'~, gin tta"la fenestro. Estu;fela.ea, kiJU 'gm
trovos. Invalid~, al kiu tnankas guste la dekstra mano, ble
gojos.
(Kiam la .kurteqo supreni.tas, Mr. A; kaj'~r. sidas en unu
angulo de la haro jarn ,honltumoiai c:le , drinko: Mr:: e. sidas ~
en ala ~gulo. E,1a mez~~Clas , fa harknah.)
Mr. A:' (AI Mr ... Mi -esti6 jaro p~'k!sim.e al riria logejo,
k:iam sur la ~idloko mi trovi>s la ,dekstrari ganton. Gis tiaf11
mi sid:ils sur gi. Nun mi ne havis la mald'e'klstran": "'r>o "cu
ne? , . , .. , .
.. Mr. B .. (A1 Mr. .f Jes. -an:ka gin mi djetis tra la
fenestro.
La taksa:metl'O montris sep pengojn.Mi komencis kallruli: . ;, ,
.. . ' it~}
- Talcsio 7 pengoj, kafejo 10, konvaloj 1, al~ mozuloj 2, gantoj
20, seltve hod'iai antatagrneze mi elspezis l~o pengojn tial, ke
.senpage ,mi akiris 20 pengojn. Estas io.tQ multe'kosfu
amuzi~o:'Malb()l:la .tte-gooo. Mo1gai mi r.edo}l la du_dek
pengojn.
K>Uj tiel mi agis. . . 'l'luj. mat1?,IIe JI1i enpa$iS J~
papeiv;end'ej()jll .>' ~~i,
aetts folion da papero. Sur la ~mteleron
-
Z(!)OLO:QIO ~i~".w ' &~ ' . ~-- /~.'$' ' ' ; ..... A.'XEL
MUN'l'HIJJ '-
Ciutage .senzorge , povis vaga di ien ajn k'vazai n1 estus veraj
vaga hondo)'. Kelkafoje 'mi' iris antauc kaj la areno akompanis min
t,re p1'0ksime snr miaj spuroj. Alian fojon ,S-~ hav~ . pmpran id~n
Ji:aj Iris a~ta~e ku:i. mi postse~vts. M("atente stur~ti tie en
tranl&ilo kaj paro post finita "tag1aboro; Nun la vojeto ~as
pli kaj pli altuivela kaj, _montara, kaj . baldu .starigas grandega
monto antai gi. La .no~on de la monto la .formlkb eerte scias; ,
sed al mi
~ja,s, ke 1~ ' .~nf? ' n~ es~.s .ord.inaia pug:nog!.a~da
pragtQno. L , fo:rnuko abrupte 'khaltas kaj meditas roomente, nj
subite gi per siaj' antenoj (aras signalon, kiun. komp:reni,mi
estas tro stulta, sed kiun ~liaj kom-
pre,n~; fc,aj , de .malantaa se~~ _folio yen~:~du ' aliaj
fo,rdJ;ikOj pQr i. )Ji vi~ ~~ jH .diskutas .18, af'eron, ~j . kiel
la , . venintaj &re,.as la' .t~nkon IJ9r Se:nti, kiom peza
>gi estas. S&ite ili starcas ~fute sen, movaj' kaj _nur
a]slrultas- piltrolo de. fomkoj preter- . iras pro~ ~e ili, kaj tuj
mi vidas, ke -du el la
~- alp~~~s pol' _helpi. Nun. ili . ~nhelpas. ~ rnansto~~fi mair
:ren:tiras la . y1,.nkon: 1 aid38'1' "fe l tru. . .. ~ uzata
po~~fo.pari 1~ '
o d tenoomo. Kiom . IaboreJW!J , eltajetoJ
-
Ca rub1a .()un-do ~- E u d que Carreta -
Estis unu el tiuj tagoj de profunda sunvarmo, kiujn ne evitas,
rnalgra ke gi estas tiel malebrena kaj ventoza, tiu regiono de
Kastilio. Varmega aero kmC-i~as .al la intermontaj ebenetoj kaj la
cielo sen nuboj igas i!ian koloron intensa, kiel tiun de la emajlo
la foruo. La rokoj krakM sub la rabo de l' suno, la arboj rostigas.
Tie kaj tie . ci, la(llonge de 1' irejoj , al'O de argbestoj ai
patataj gr:egoj levas grandajn nubOjn de polvo, kvazai ili stus
armeoj.
1~da Teflekto minerala svebis sqper Valle de Ambls. La pejzago
'6Sj;S ec p1i rigora su'b tia sen-indulga !rumo. .,
Komencigis la dra8ado. La grenkreskajo reb:cilis Qn la
draejoj.
La kamparanoj devis seneese sin anstatauigi, pr lrl trinki CO la
ombro de l' Cal'Oj. lntertempe, iu Jevis malvigJ.e la
pajl-apaTtigilen; aliaj, rigidaj k'vaza fostoj SUl' la dra-tahuloj
, rondiris malbonhumore, urgan te kolere la mulinojn kaj la
virbovoju kaj desaltante ciu-momente por sonigi ilijn dorsojn ai
makzeloj)_l per siaj vergoj.
Ramiro, &upersatigita de religiaj legajoj, ek:prenis
Aventuras de non Silves de Ia Selva * kaj iris sin, loki en
malhelefu kaejo de l' monto, .kiun formis tri dikf!j stonegoj sub
la ombro de kyerko..
-
A 'k k . ~ . m._z:. . aJ .. Qp1prenr
- .I. N. Oannege~er -lli disigis, car ili ne komprenis unu la
alan.
Tiel oni ofte audas pa,rqli post .eksfiancigo ail eksedzigo.
Estas konsiderinde, cu ~iu motivo estas agnoskebla kiel gusta .. Cu
la interkomprel).o esls necesa por ami unu la aliaQ?
Suprajc sajnas, ke la demandon oni devas respond jse. La
interkompreno ja donas al kunvivado de du homoj tiom . pli intiman
karakteron. Se oni ambauflanke senlas, kio tusas la koron .de la
alia, oni trovas la gustan sintenon reciproke. Tiam oni scias, pri
kiuj pensoj a sentoj oni de-vas atenti ce la kunul(in)o. Oni povas
sekve indulgi malfortojn , cedi antai deziroj , .elporli
malfacilajojn kun takto kaj pacienco.
Cu en la amo nc estas plcj admirinda la fakto, ke oni
traperceptas. reciprokajn sekretojn kaj kunsentas cion? Ci tio las
sferon de .fido kaj trankl'ilo; estigas dauran ligon kaj evitigas
fatalajn malgustajojn pro la konscio, ke oni ne plene
harmonias.
Ec msagoj kaj seniluzgoj nuligas pro k-ompreno. Kompreni ciori
estas pardoni cion - di ras 'pro verbo. Kaj la 'mho pardonas des
pli facile, ke gi inkluzivas la ko:nprenon.
Cu do ne estas tute kompreneble, ke homoj ne komprenantaj unu la
alan disiras? Gefianceco, geedzeco sen . interkomprenq ja devas
esti infero!
Sendube ne ~kzistas pli granda felico ol reciproka kompreno. G:i
~stas doto, pro kiu oni ambau estu dankaj al la, sorlo. Car
dektive, amo sen interkompreno povas esti infero.
Sed tio tute ne signifas, ke amo kaj kompreno en-llenas unu la
alian. Ankau la amo ne ekskluzivas infe.ron. Ne ciam la amo estas
cielo; kiu iluzias, )l:o ~r le-gendaj tonoj. -
La sen'jgtino kondukis lin tr.a la ro d~ malhelaj eamhrj.
Finfine. ki.m ili alvenis antau fermitan por-
doJ1, Ramiro ai4is ;oron .de- .virinoj, kiuj plot;e help-Y~~
S~tan ~iteyian kaj Sank'Wn Katari.mm~ Hi en-n:is~" ShrAdio
'~rie:tJ.iS' en la t.ambro tra dt.i.on~p,rtita ngnajo. .Ka .lQiiego
estg-is.
-
- Altons Petzold -Somermezo. La pavimo de la urbo estas
kvaz.ai
giganta hejtata fajrokrado. Polvita de blanka !talko, novl!-
konstruajo altas antai mi. Oni fosas kaj frap(as, portas kaj
martelas, vokoj die homoj kaj blekadO de tew1loj , tintado de fero
kaj zumantaj snuregoj - la simfonio de la laboro.
La ombro de l' trabaro, la malseketaj piramidoj de sablo
agrab'li;gas ci tie la restadQn. Apogante ~in al sirmbarilo, mi
rigardas la mov~emon. .
Apud mi viro: veturigas flavan sablon en la nter-non de 11.!.
domo. Kiel la pusveturilo k'vikas! Certe dek-foje en kvaronhoro li
preterpasas min. Li kredeble jam _estas tre ag-a. Kap- k:aj liphamj
liaj b'rilas kid neg-blanko. Nevidebla 8argo kurbigas lan
bronzkoloran nukon. Sed el liaj okuloj io ridetas tiom gaje kaj'
serene ...
J.en io okaz.as. La elevatoro difektigis. La laboro dovas oesi
por nelonga tempo. La maljunulo sidigas sur sia puveturilo kaj
fumas sian pipon.
Mi iras al Ji. Teruia varmego, eu ne? Nu jes, sinjoro, gi suMas.
Ni jam travivis pli
varmogajn somerojn! . Cu vi a:.korai povas plenumi ci tiun
laboron?
Vi jam ne estas ja juna 1 En la venonta aituno mi farigos
sepdek'-kvar
jara kaj koncerne miau laboion ... , Dio ma, sinjoro, alan m~ ne
plu rioovas, tial mi devis ak~pti ti tiun.
Pasiritjare mi ankorai kunlabors te la-lcanalfosistoj ... Cu vi
ne povas rice vi pension? Pri to, sinjoro, oni povus fari longan
;paroladon.
Kic mi nun loga:s, mi estas fre.mda kaj de la kQmUtl-umo, al kiu
mi apartenas, mi eble rioevus nur tiom, kiom ec ne suficus pme , li
pluflugas. Domagas perdi sangigas kaj alternas liomaj idej>j kaj
religioj, sed la ec minuton, ai unu sekundon: , malfelioo r,egas la
mo;ndon re.. ~ :
Antaii miultaj, tre multaj jatof li jaro ~ldis pri - De kie ni
akiru la. felioon?! --:- genas la mal- la wzero de la malfelicaj
homoj, sur la tero, aik:ai feli9aj homoj. . . ~;-;. , . pri tio,
kiel ege malfacile ili :vivas, kaj lia angela koio lam .maljrma
astrolego rigde ''i!el(vi( vaganta: farigis plena de kompato. Tiam
li faligis sin kun plor- kometon ; konstante Jt havjs la lrnon el:
siaj okuloj. ego antai la dia se~, petan:te p,ri felioo por .la
hom~ klujri li drektis tien~ ~en la kometo ~gtjs; ec ah~ aro. Dio
plenunis lan pregon, kaj transdonis ai li la man~ado bj
-
a pli sa~a). Mem la scio, ke ni posedas iun novan verkon de la
ado-rata majstro, jam. en si mem feliigas nin, sen tio, ke ni legos
ai foliumus la libron. Sufias.
' kiel por jima .amanto, se ni vidas kaj tusas gin. Ni devas
anli la libron, ar gi estas tio kaj tia, kio
kaj kia S,i estas.. Ci_u_ ali~ ligilo inter libro kaj . leganto
estas m alinda. Profltl eL la ple:.mro: estas proshtuo. .
PLEJ 13_0NAJ LIBROJ. Rabela.is estas la horno de religia pieco
kaj seu-pudora plezuro, de noblaj sercoj kaj senmaska verdiro, la
plej granda intelekto de la literatura. Ne vivis ankorai , .
Jrkisto kun pli. resuma humoro, pU vigla fantazio, pli komprenema
spirito. Ciu lia verko estas tie ci prezentita, Voltaire la
kavaliro de la sankta spirito , kiu batalis ku-rage kontrai la
monstroj de homa- areno: la mallunw, malsago kaj tiraneco estas
reprezentita per sola v.erko: Candide.
El la verkoj de - Shaleespeare ec un u litcron oni ne de vas.
ellasi. Ce li ne ekzistas bona kaj pli bona. El Goethe
unuavi~e ni devas legi : Fauston kaj Wilhelm Meister, ka:j la ..
paroladojn kun Eckerrn,c.nn. Poste sekvas Z
-
lbscn: . La Sova~a Anaso . 1) Strindbcrg: iL~ Konfeso de
Frenezulo . 'trr,er~on, la neanto de pun, rpalsano kaj m01to, Wa.lt
Whitman: la poeto de pasia a.tnikeeo estas reprezentitaj per ciuj
siaj .verkoj, ec, c la fasta estas deviga ankau la hiografi.o .kaj
klariga litera'turo. .
legu de Putrum Georgian Potry kaj anka de Hcrftf{;.t. Monroe
,.The new Poetrv c Laboristo..j d Maro ; Balzac per kvar romanoj,
nter kiuj l'llle ni ser- bis la faman Tride.kjaran Virinon ; Guy de
Maupassan.( aperas en ]: galerio nur per un u sia verko: 'La nomo
de :r~lier , en 'kiu mi trovas la profundan kaj perfektan
pe~J.mJ~mon ~e }a. aitor:o. l\I~upassant ne p~ofundi~ Ruga kaj
Nigtifle A'rc.basev per Sann. El la angla literaturo: Sterne
koliJpromitis. , : "' . ~ Tristram Shandy; de Swifl ne ]a bone
konata Gulliver, - Do, tiu negocisto el Le .Hav,re montrigas ,
malsag:i sed _ la anonime aperinta )) Tale of Tub; el la kavlii h
lO.no, kiu krome bomenas la; skandalojn.'" Sed, kiel o.ni rom,anoj
de. S!,. Wal~..er Sc.ott la Historio de Het:\vy ti9l hone scias;
tiuj neagrabiaf a.feroj kutime okaz:as
Esm~u;'d . N1. le~as pn Dt.~kens: >> Es~as tute egale, km~
guste en la fa:oiilioj,. kiuj ilin plej 'timas. Nia heroo ~aj-, el
ll.J verkoJ m legas. Lt estas gemo neniezurebla kJ nas. m_alplej
~l'llta a~cepti la_ ~alfe~icn, _ ~amen tiu .v1mos intei' _liaj'
skribaj~j. ne e~zistas ma~graudaj ai pli _gra;rdtj: senmvlte . en
lim he.3~on. ,. , ' , " . grava] a u malph grava)
-
ti1ehto de rrielankolia korelversemo, ke sin amas alia viro. vi~
res~ajon de e~burga. spirito.; Rolland re~pond~s: Ka-F!ntuti fre
.senk'lpa amo; sed tio . sfic;.s veki ee ni a raj amikoj ;a e
Sovetio; vi ests indiyiduistoj mal,Sravol< ofendi!el"a;r;b.rb'!r
'la raKnton . fr.i la propraj bontind- kaj .~ble n~ -~cimte tion .
_ . . . . . ... :; , ' : : ajoj rf!Jnaj . kaj pasintaj . . Jen kie
oni 'rompas la korou . Kjoi-pov~ sr:pf)zi; #Q es.tas ke Gide a:evis
. voj~~i ftjs d.e . virjno au instigas sin legi Dostojevskij. La
edzino Mqsh:o . por" kompre:ni . .. ICo.rppreri; k'e la. t.ie_
reganta korb ,
lle\Jcohst~rn~'!l.a,s pro. la bisrna malvir-~o ae sia edzo, ke
frrnisJ!Io ' ne :pnas: ~kb.okj . 'rekt al la c;Jelo,_ a) k_iu li _
saj!f nkii l l dronos en la sama malvirto . . Si fu~as, sed ciam .
2-spil:is; ~ e. al asocio de individoj., kie, . la~_~a
re,~e'rJ}l~~J~ P;stan t_ago:n sperti~~e nevenkeba.n. _ n~izi~on
esprimp -d~ Mar~. la liber;. dis.volvi~o . de cju ko!,l~it:as en :
Ja..F.pr,~oJ de avenfurema 'f1hstro hazarde renkontJta. la li,beraq
disvolvi~pn de :Ciuj . N u, k un. tristo kaj ter~o, lnklif!pli:.;il
sendigni~o ,si ja ne ha vas. Raour ka"j Yvelline Gide. k-ons~ata,s,
.ke en Sovetio, . male, la . felico ko~una .
rl}'l;?1~~if;tJ -.~d-';;Pon envenas 1a. tria effiguro, la
bofrato de la verko _mero. . . . . . l\aQ{l:.Siv~t Li nornigas
.Denis kaj jus eliris el la mal- . Af ti o tendeqcas Rusujo. Tamen
jam de rg32 Gide liberej9, R..ien ' l~l). kondukis malagrabla
afe~o, ~uste -ti u porceptis la relat.ivecon de cio, la vantajon de
la cirka-ska,ndi.fo ' aluditcr ce li. komenco. Do RaouL. Sive,t lin
ant'" morido. Scl li opiniis, ke neoesas rrtontri 1a fidon ak-cptl
tiiil, kil-' v.i povas imagi. Verdire, De~is ~r l:p- al -la'
konuilistaj gvidantoj, Lia ' fido, lia entuziasmo, lia
daiJ,'~S ~~a 'jil.~uoj~,. kiuj inspiris a.l l_i ti un ~i~agon
feli~e sincero . tie} flams, "e }i ec rifzis . al si la rajton
kritik_i, abo,;rt~ta~ .. t:fan~JS ,t,es. unua ~ikb~o. ~1 JU. rrll
pow akceptant~ '-kv,azal! nu;" l. .rajton ami: Ll absoluta
dikta--re:CISh b mtllton de carma sentauguhno, k1es ng~do tro tu!'9
. ta.m sajni,s al li neoesa p.or poste atingi la liberi~on draste
"ef,1kiS . ai lia ne sufice firma konscienco. Je .gene- de -(
wdivido. Sed hodia, ne .'sole :tu: koildico ~a:jna-s rala ' rii)r',
hlvenas arikai t!u fa tala virino k une kun In al li tro peza, sed
la a.noncit_a idealo montrigas ankfatl naljuna .~sinjbrinov -kies
morton si iam prepa.ris: Th~; ci t:~o fora,. Y,id .. certe eraris
~r snpac!)llCO, .a . per tt-o:) pu:t aj.has kvazati nova :teat:rajo
havanta apen~i iqn flderno, . Lt, .km ta.men asertls, ke ,la .
hol!lar,o staras mt koinunaA k un la urtba par.to. ~ G::i Servas
kiel paralelo. - ce la sojl~ 'de 'I' p~ogre~o, subite :.ki:-edis,
ke gi povs
. . Do. tiun maljml'ulinon, ki a.mike ' rilatas al sia ia,aa
piedkune g1ssalti senperan socian . harrnonion. kum1;1rdhine~ la
sa.gaj f10moj riga.rdas freneza. Tam~n . N:i ri{letas, pensante pri
la rn~facileco . kuh kiu la s~ estas Jii -sag personigit, s~o
evidente la.ika, ca.r ];\ horno antaienpa8as al iom da lumo, pri la
jarcentoj .aitoro il}llta.s ~ri san buson vortojn ofendajn por ]a
ne(le_Saj p01: .akiri peoeton da vero, a pri to, ke post LI'adicia
moral. ni. de vas kompati }a nuntempajn dumil jaioj la . k:fistana
eklezio ankorai ne sukoesis starig hntnjn, sl ''Oiras, ~ar li
'inisagas senkulpe. La du kreit- la k;rr.iton sur la. tero. Sed
nenio pli fremdas al Gide, -ol
-
nala ronian-verkado. ~ Lau 4ia ' kon,fesn, .Aia edzo estas.dr l
m.xlela tipo!
Ce la unuaj ~apitroj de la Strato de l' FiAanta Kato ~in ~~ptis
. . iom. da senihiZii~o. ~li mi aten?i~ de libro, klU trmmf1s super
konkurantOJ el .12 naci?J- .La romano prezentas .rakonton ehenan,
senrehefan , hu tras sian .vojon mil de kaj obstine kiel pauta .
infano. Liri~a entuziasmo tute forestas el gi. :ramen ~i posedas
kvalrt-ojn: nome rima.rl;.inda~ k?~kreteCm, kiu t~c. p~acos a.l
la
am~so; ~ultegaJ." penpellOJD ofte ~ur alud~taJn; nmvan tonon,
ktu pens1gas prl petol knabJneto kaJ restas cerk la , plej
karakteriza trajto de la romano. Kelkaj neprecizaj detaloj pruvas,
ke la rakont ne estas autobiografa, sed gradparle elpensita; . kaj
certe ec ti u naiva tqno ~stas lerta artifiko.
La libron mi difinus romano pri elmigrado. Jen gia gvidfadeno:
Post la milito, la sen labora peltisto Ba-rahs kune kun sia familio
forlasas Budapest kaj instali-
~as en Paris. Li unue loA-as en hotelo de la rue de la
T-Iuchette, kie okazos la p1ejparto .de 1a agado. Poste en la rue
du Chat-qui-peche, kies pjtoreskan nomon la atorino ele"ktis por
tiiolo. La :f.amilio konati~as kun a~ifj 'enlogaptoj de la hotelo,,
ciuj fremd~loj kaj _grand-W..ic P,~litik4j f~r~urintoj. J~u two
est~s la ruso B~rdi: .l\"iiiov, 1ama bank1sto, kiu r~fuzas tJer~l
laboron, g1s h perdas la lastan . esperon pri la venlm .de la
blankuluj'. Lia plej fidela amik, la Iatva profesoro Liiv, milda
ka:i ordama, kiu fu~is el sia lando pro soc;ialistaj konvinkoj,
senfine 'disputas kun li pri pol,itiko. Tamen ili ne pov
-
~ve1~as en ~in neo1og~smojn, latlnismojn, arkalsmojn. vortojn '
kaj esprimojn popolaromajn. Nenio . purista, .ne-nip a:kaderri;l
-simas en li. Depost Vctor Hugo ne trov-igis pli forta kaj pti rica
magpovo, ne flus pli larga kaj pli impeta poezi-ri':ero. Se li iom
cedas al Hugo rilate al la perfukteco de l' stilo, li c.~rte lin
superas per la profundeco de l' penso.
.. Lian grandioz~ arton, de norda inspiro kaj de frapc:;a
.esprimo,. A)D ofte kaj trafe kompatis al la gotikaj katdraloj :
de_ Francujo. Kaj vere Jiaj poe.r;rroj prezentas multajn komunajn
trajtojn . kun tiuj imponaj, altocelaj ston-konstruaj~j. La: aitoro
estas energa, aidaca kaj lm:gvida arkitekto; al li mankas cia
memismo liaj ebur-turismo. Lia socia inspiro estas spontana, kaj
brulanta gi iliras -el lia vulkana koro.
' .
. (V.) S. VESTDYK: ELSE :UOHLEH, DUITSCH DJE~STMEISJE (Else
Bhler, germana s.ervistino). Plur-kiale tiu romano wstos la plej
kurioza nederlanda libn1 Ul( la sezono. En periodo, kiam Nederlando
gaste ak-
)?!lptas :milojn da judoj forr:eli~a~ el Germ~ujo! k.ai kiam
eh;Jo,ne)O de Ams~erdam, pubhlugiS multaJU librOJD de pulitikaj
forkm:intof cef.e juclaj, 'lu plej morda sati.ro k:ontrai:
'Germariujo tamn ne eliras el la venga plumo d~ 'n,:u l titij '
ekzilitoj, sed el tiu a:e purrasa batavo,
~\f sti\o nemogas pri U~ine a Multatuli. , . .. )~!l . prbleino
_,ce. Vestdyk survestas sufice k'o'1pleksan
f.Qxt:non, ; Aar tet;nas ~aloke .pri germana servistino
lbo-ran!;.t ce, ~jl,Q~~Iand~j borgo.j , Nm: pos~c , i!~~ E.lsc
Bhler revenos al s.Ja heJmlp:!dO spertmte amnlaton klm la heroo d.c
la libro, :John Roodenhuis. La romano estas ver-kita en
aitobiogiafi'a maniera nun tre lamoda en Neder-lando. Estas John
ltoodenhois, kiu parolas kaj rakontas. Kondamnita al morto pro ni
urdo li skribas sian viv-his-toiion en la karoro. , , .. , . : ....
V.estclyk nomas sian heroon ;,erotika Van der Lub-h; .' Tiu
komencas sian Mein Kampf per kruela pri-. shibo de sia fatriilia
vivo en .la teda atmosfero de sima proviricurbo: La ~toro saj11e
setj.tas .akran ph?zuron sufer-igi la tro strecifajn ilervojn de.
sia heroo., ai pli guste de la , l>gantoj. Ekretnple ciun
tagq;ezon Rood{mhuis saferas ~-=._,"a ,.._ to~uro~. vidi 'e.
t~]:>I.e sian pa.IJ:rin~:m leki_ la ma~~ur3;jn
kuleroJn. ~11.1 nu:zo ec ma:lhe1_aas 1m sto.di, dum li
pre-paxi.\S u:kzainenon, post kiu li akiros juristan diplomon. Anka
pro ala 'kaz li malestimas sian .patrinon: si 1egulc . invitas
n~jbiinojn kaj John ne povas tole ilian hal:jladon . San fr
-
11nu el la pleJ. snk~sai pl~numoj -~e 1: aierkaj teatroj. Ni
havis la feU~on travivi tuj poste samefikan komediii en scrcoj_
kaj. ~uko. _Tiel ~ajnas, ke la tuta _falsa mo~c~~ 1~e . la ..
V1enaJ, ope_retOJ psJs _por eterne. K1~ esta~ tiUJ . fehca1 tempOJ,
klam m hav1s humorbn kaJ pactenon tolcri Iu sentimentalaji;I,
senijencajn stultajojn de r opetet-fabelo nu'r ltil, ke rni atingu
fine la vals-oazon de tli'lento komponisto. La publiko, edukita per
la rapidritma filmo ,. jam tute nc . toleras tion. O ni do kreis
poi' gi Liun 'Ci novan tipon, kiu havas. -prefere figurojn ol
historion;ra:cio: kaj g?st~ ti~l, . k gi' rolas ' kiel faktof
'rp~tnstara; neev1teb~e. g1 f1~sk1ga? 1~ teatraj?n JI,le~r Nor~:
liiD,D Bel '.Geddes 1gis ; :oh en lU cefrolo profe_slap fe:t~
laboristoil, kiu plenumis ne nur 1izikan laboron _kp per; fekta
i~uzio, sed ankau ~iel aktoro .e~tis s~rrriz~ _erpipenb\. Estas Ja
, s_endube, -ke k1el laborgv1danto d'e Cl~l~Jfrapul
konstrua~o li estus gin pros~r~i~~a, :s~d ~ur 1a: . 1~enejo la
horno] pretendas multe _ph. Um sercils ne- la ~alon; nur ties
iluiion, kiun . 1-tt 'e.'fktiv,a ra']o 'nepre kaj S(}n-skrupule
cletruas: . '
Ni ests devintaj ankora rigardi la gral).dan tlam\et-duelon ~ .
kiu . tut-t; simi.fis la kst-erajoi?. - ~~ boks~itintt9 .Jo~n G ..
elg~:l kaJ Lesl1e !Joward, estas . c, ~ie1 t~~ popul~Il,{).; om
vebs 3:1 !Conttau G1elgud,Sed nl, kmj .vHhs p.asmt jare Gielgud en
London, estis certaj . k,on~rne ;J.a .rezultoii."' Ti u juna 1ahgla
aktbro estas la plej bona Hiimtet-aktoro . en la hita mondo.: C.e
lia. romantika emfazo, Howard ~ ' kvankam ai:ikau li 'estas tre
bona aktoro :_::_ aspektis la\!~\ negocisto. Je la fino de la nnua
emajno la rezplto , e~tis nediskufebl. Kontrau 1 .9.ooo~dolara
risP!'!zo d~ Gielgu~, . Howard .atingis nur 1o.ooo. Ou oni ''
bezonas ankora pli elokv.entan rtan re:tultn? ,
"
iktcma:?.Kt lkfoJe; cm &ceneJa klopQdo ka v.erk1.t" ta- .
lento ne pova:s atin~~ .tian ~uk~onv; kian , oni -lude ;\lJOr~s
per. kelkaJ eksterojoJ. La a uta ,a:feto dependas. nur .oe la .
l'eli~o kaj, !ajrii ,''.Gi1bert MiUer 'hava,s iMioon: - \ , ~ ~ "
PoF kelka tempo, sajne, Iin t.ds Ia eterria migrado:
. Sed la p~~j )mk~esa . estas ~~~ -~un .la , To~.acci>.
R?~fF~~ .~ , Li vqja~as h.ejm~n ai _ Sja~'patro. Tiel ~ ~!ias . a!
. ,, kmn llksterlandano
-
Qnt~]ara] -:- spi.te a1 sia patro. O'Neifi metas j~~on .ezon en,
'la akson de ~ia teatrajo: kiaj krizoj povas okazi kaj okazas en l~
1\?Ima konstruo de 1' hodi11a generacio -kontra la antaj ugaj
bastonoj -rJstaro .pro ekonomiaj kaj politikaj kazoj, sed la
kor.fa-
v~raf~o d~ . rego . Luil)vik~'. I., hi. baletist.ino. Lola
Ma,nt-es, pr-o km la Tego perdas stan tronon. EJektive ti u -amo
cstis nirr' epizode, sed' ne la mtoro ae l' rihelo, .kiel tj{m
s~bstr.el.is Ja Jcritiko. J..a rusa tetto malferinis_ sijn
pord-
. OJO en la Rusa domo-, per la historia tragedio de Tolstoj ., -
I!a morto, de ilolimo la'J)rura. Tiu teatro staras sh la sperta
gvidado d Paloy ~aj ,s-ino ~;:cec, i~~aj memb.roj d la Mosk-va
artoteatro-. - ; - - _; Rilare l~ U:ttan. hi~on . -~ rimark..u,~kt?
i. riproes
., la_ dramverktsto]n ka] la popolteatrah dramestron, s-rn
Vesnic, .,ke ili ,fu~a~~, t't;o en la p.asinfucol) -kaj-~ en la
sferojn de ~ist'~ko kaj l!;lCta:fiziko, anstatl. prilal:>ori kaj
pre-zentdi dram- kaj . tn,gedi-rjeajn ~mptivoj1,1 . el la nunt~wpo
kun : fes 8angaj' .iealoj, aBil!ldo de interesaj eventoj kaj
sociaiaj ' lmn:flii'toj. :Piusenoe sentigas "-loma ktiz, kiu - t~en
_neniel signi~as malsanon, Sed ciaman plihonf~on. ~ ~10kaze ;- ni"
ne preterlsu dil'i ion p.ti la sociala viv de la ak:toroj.
AntaU:nelonge okazis 1~ jarllunvel)o de.Beagrada
'' sE~f2~.-T'ri$t~.n B!=rr)ord. rakontos :
En mia juna~ foje mi perlaboris kelkmilojn da frankoj. , Mi
tra!lsdonis, ilin al BaQque de F.rancc. Fiera mi iris tien ciutage
kaj felice o~ulumis al la bajonet-portanta soldato anta la
konstruajo de la stata banko. Li gardas . man monon l Iun tagon mi
elprenis cent frankdjn, poste denove cent. . . kial heligi 'la
aferoil .... dum kelke da semajnoj konsumigis la sparita mono. Kiam
mi forportis la lastajn kvindek frankojn el la. banko, mi pasis al
la postena _ soldato, metis la manon sur lan sultron kaj diris:
- Dankon~ kara anliko, vi f!Ovas. am haj~ ...
sekcio de unuigo de aktoroj el Jugoslavio , -en kiu esta~
unuigitaj 'Ciuj dram- kaj opeTarlistoj de la lando. El la rnporj.9
de kasisto de Beograda sekcio ni ekscias, ke giu jaren!l_pezo sumas
32.5oo dinarojn. El tiuj sumoj est
-
tjom scienca, kiom ~i estis batalkrio~ por la estetiko efi
moziko kaj kontraii 'ciu hanla disformado de muika flkloro. La
rituzikan riaciismon la komponisto vidas ne en tendenca irado al
naciismo, alidire, ne en tio, ke oni volas esti naciisto, sed en la
volo, esti, Jau la naturo de
La c-numere publikita noveleto ne- aparfen'as . a1 .1a gnmdaj
valoroj de la v:erk:isio,_ sed g.i ,suiice' bontrtnonti-.as un u el
liaj ).arakterizaj motivoj , 'k.i ofte rev,~nas en liaj verkoj: la
m.alico, la ' aca tiraneco de l, st)nvivaj ,ajoj
. super la liomo. (ps) s:ia talento kaj spirito, unue artisto
kaj nur poste artisto de naca orientado. La preleganto avettas pri
la detrua rolo de. mekanika moziko (radio kaj gramofono). Pro tiu
kritiko -tlkestis polemiko, en lciu la radio-de.fendantoj
kontraargumeut1s la tezon de s-ro Konjovic, sin apo9ante al la tezo
de Jan Ri~ar 'Blok kontra Dirriel, 'en kiU la unua defendas la
ratliokoncertadon, motive, ke gin ais- kultas ne nur kelkaj centoj
en salonoj, sed milionoj de sennomaj nekonatoj, kiuj e; diversaj
vilagaj anguloj kaj majlumaj urbaj periferioj eri sia libera tempo
guas la belecon de muziko. Tiel la radio altiras al la rnuziko plej
vasta jo amasojn k. aj . per to donas rnortbaton al. rnalaltaj
muzikvalorajoj'. Tia! ankau ni ne deziras en ci tiu rapo.ct~p
prisilenti la 'konoertajn arangojn de la radio-stacio, kiu .
fhecipe per sia transmisio .de altvaloraj nter-
' kontinentaj kaj internaciaj radiokoncertoj plej efike agu-das
p
-
.,.,.,.._,, .. , ~. , . . estas 'la animo de .. la homa:r:o ; .
Tade; }!ik ~ercapta . D'ioq kaj tt~E:naat..a R~~o .es'tas la
1\>~orto; .la
cianl .. forioganta:j ;. Ja vila~~str~ . u..tdu. u '"' e~tas
_nia mizera OO,r.a k9rpo .. ""
. . .. . ?-' la ' pgr; ,kor;o sei).to~ c~9h n~svortoj - mi lasas
proli la , autorot me~.
' (.4: Posldi). . 'Mddhav: Anta~~- mi ~pars lel av.arulo sea
nm
mi 'h~):.a.s , oelo~ - lin, karuletori. ., , . . '' .. Ami: .;V
;ere! . Sed' Ide vi trovis ~ lin? . . . . . . . .. , ~>'
Mdilhijv: U ~tas .simvi!'ag.anQ de 'ma eazioo:'' L.i
ne rememoraS ~n patrinou, kaj lia ')ati'Q. .mor~I:S ant .nelng~:
.. o ~ ' . . ' , . ; '
Avo.: A.h~! -Ti:am d:es pli 1i b-zona:s mrn. ' JJ1.~hf1v. :. ~a
' la 'kl1racisto . Ji . ~fet~ .d'e multag m~lsa:rdj. ,;X~j ' J:a. .
rola rimedb e$tii:s ,gardi )m. enlorp.e k:aj eyitiJ1J. ,sunon kaj
ve;nton. Cr, vJ allogas InfanOJ'J1'; rni tirh:as' . Vin; . ..
A~'o: Venr! M .estas &.ngeia' lsieJla lnituna suno Uaj .
~ent..: sect
-
La re~o Karl de :F'rankoland': ~ tblo. ioje sidis. Ne mankis
vino, nek viand', kaj ce oni vidis. la vazojn el purbrila or' kaj
AtonQjn de diverskolor' lumeti en la halo. ' ..
Parol.is Karl al sia rond' : Ne jam ni ~oji pravas. , Plej bonan
tonn de la uiond ' ,)l~orai ni ne hayas; la Atonon, brilan sen
kompar', gga11to ,en Ardiin-arbar' en sia Aildo portas.
RibJrdo, episkop~ . Turpin, kaj Najms de Banrio, Milono de
Anglari.t, Garin, kaj duk: Ilajmon post tio ekstaris kaj per
Atalkiras'. sin armis vigle por .]a > Ja kion tiu malgigant' sur
tia .besto volas? La glav' pli longa ol li mem! Li mortas preska
sub la prem' de siaj lanc.' .kaj sildo. ((
Rolando kr1is: Al atak' 1 Ne ' m~ku pJu tiele! , La la:rt a
sild' sur mia brak' min sirmu .. nuiiUfidele. . .. Malgranda vir'
kaj grand~eval' , mallonga brak' kaj longa tal' sin . helpu
,reciP,roke.
Al li jen bats'" per la stang! 'la grandegul' inside; .
'''');\olando turnis ll la flank' ~ ,. ~valort tre ,ra,pide ' kaj
jetis sial) lancon tuj;
sed de l' miralda Aildo, huj L ~ al Rolarid resaltis.
{ ' . '
Ro1and' la glavon SilD hezit' .. per . ambul manoj movis; la
grandegul' pro malrapid' la sian tuj ne trovis. .. . Kaj vigle
trafis nim Roland suQ. A.ild' la manon. de l' gigant',
. ke man; kaj Aildo falis. La monstrQ. &entis k un dolor>
sin tuj 8enenergi:a, ..
. kian 1~ sildo flugis Eor .k un ,la j u vel' ,,gagia,. .
Li:,kuri~ post l;{ '.ildo plu; Uoland lit): pik~J!a l' ~u~ ,
k e li falegis' teren.
Al li forhatis tuj Roland la kapm1 post la falo; .
la multa sango de 1' gigant' fluegis al la valo; kaj el la Aildo
i:le l' mor.tint'
. Rolando tuj . per' glavopjnt' -la llrlan Atonon rompis.''
. . .
.. Milon', la 'graf'O de Anglant, tra region\-, sova~a . rapidis
k,un la sildportant' Rolando, la junata. Psante ce 1' batalolok'
ekvidis ili 'ap~C . ro~: giganton :en la
-
AkfO :u. faz-isto: . Kaze6 -~- (-kazeo . ~ oona Amal: H:o
vendisto askulbu! -'Ka.w!Sto:" Kio'n 'vi ' volas'? Vi ja ne' aeeWs
. . Aml: .Kiel -mi ' a~tu? Mi~ ja' ne havhnqnon.
:[fazeisto: Kia: bub vfesta.s? Se vi M pvas aeti, kial do-vi
~ens pilo? . . _ '
: Amak: 'Mt dezirus foriri kun vi -'- se ni p()vus. Kazesto.:
Kun-fui? . ~-
cAmal: 'Jesf 'Mi envas vin,'\caT vi iras malpro-1; , ffa~sto_:
~Ia,yi#.'~o kus;as ~ .. la mo~to Baucm!Ura ;s;ur la lJrdo) de la
.r:n;ero . Sa:m. ,. ~ . . . Af'nal: ~ P.ailcW:IIll' .rpnro
r-->rivero Samlf ~ - mi ntmia~ aiidis ,pti :i;li - 'Sea .
.Sajnas al mi, ae . .pl vidis wian . ~:n ,--.. s_ed, l)e rep1moras.
. , . ~
~ K{)Zffis.to _: .Cn ,vi ,v.idis? Cu vi j arn _estis apud la
monto?" .. '''"' ,.: . ... . . .. .. ; . . ' . ' . .. . . ' ' ., ;
. . . sea :~ajnas al ~i, !ro. mi vidis
, i8a~ in~er)a .ke ,gr:an~j ~naljunaj . ruga vojo u 'ne? };,,,
J!\,~"~e'.~'lo ; }es, .vere
tie )a ,~m:l l?as:ttg
-
:l 1 . ' . ' . ,, j . " ' ' .. Ran Mi pensas, klnabeto, ke VI
jani eshs n nia vilago.
.. Amal: Vere,0 lmz.e'l$to; mi Mnil.m viilis viau ,i.a-~on. Kiam
la lruracisto permesos al mi, eu vi kond'ukos miri tie:n? . "' '
'
"' Kazeisto: Crre! Mi k!Unpr~nos vin. Amal: Bonvolu instrui
m:i.n vend kaz.eon; Mi Stus
porti k'zeon sur ma g,ltro kaj id tra long.a - mal-puksima vojo.
. . ~ ,~ ;
KazePto: Hontu! :K.ialvi vendus lia1.eon; karuleto? Vi ja devas
1egi Jib'rojti, pol' ke vi klerigu. ,
Am
-
~is .tevi.do - mia devo . Inin vokas, Mi venOl! rnorgai matene
Imj alpo.rtos de la urbo 'novajojn.
Aml: IGel bonege estua- se mi r~~vus 'de lfl Rego ciutage
leterojn. Mi 1egus ilin ci tie e la !enestro.' Sed - sed ~ mi Jlll
scias legi __: kiu do . ~n legos al mi? La onk1ino. ciam legas
Ramajana, sed ini . dubas, cu si povs legi la skribon de la Rego.
Se neniu povas legi, mi ~olektos ilin kun granda zorgemo cen
k'esto-
. 1Caj mi legos ilin, . kiam mi elkreskos; Sed povas ;es ti, ke
l postisto ne scias, ke mi logas. Askultu! (He, sinjoro .
Vilag-estro! Mi dieziras paroli niur unu vorton.
V.ilagestro: Kiu estas? Kiu kuragas voki min sur la strato ?,.
Ah L Estas vi, maJberiita simio!
" Am:al: J.e8! Vi estas vilagestro. Sed cu vin c.i!u obeas? . .
.
> Vilagestro (fLatata): Jes, jes, ciu min obeas oni . devas
min obei . .
Amal.: Cu ankau la postistoj d'e la Rego! V ilagestro: Ale i
rememorus mio l Aml: Bonvo1u -diri al la postistoj , k!e mia
nomo
estas Arkl, kaj mi Ciam sidas ee la fenestro. Vilagestro:
Kial.do :(lll diru?
' . Arral: Se olmre letero. venos por mi ... Vilagestro: Letero
por vi? K~u ja skrbus al vi:? Ainol: Supo~eble la Rego .. . . .
Vilagestro: Ha, ha, ha! Kia stranga _k'nabo ~t
esta.s. .Ha, ha, .ha! La Rego - ver - cu v.t est:as ha bonega
aririko? Rapidu! La Rego enuas sen V1. M1 cert-igas ~, ;kie Vne
devas atendi_Ionge.
Arrwl: Cu vi min mal8at:as.? Vil.a!Jestro: Aslrultul Mi mal8atas
! Kiel mi . ku-i;~u malsatl? Vi korespondads kun la Rego! Nun kiam
Mdhav rieigis - ili parolas nur p.ri regoj kaj nobeloj. ,Ateotu! Mi
lin ~alda?-. dresos; Jes, knabaco! Mi i;~lllg.os la af.eron pri la
letero de la Re.go.
. Jlnw(~ Ne, bonv.olu 11e. Vitag.es-tro: Kial do! Mi informas !a
Hegn pri vi
- ti&m li ne , plu ~ten dos. _:_ ~.aj tuj . sendos
gar~:iston KUll la :ovajo. To . esta ven-1 tro multe! Se la Rego
-ckscios, la afero estos t:erioza. ,(Foriras.) , . '" , ' A mal:
Kiu tie 'pTomenas ::- mi' aidas la sot1oro~ de viaj
pied-:riaceletoj. Bonvo!u veni ci ti-en - !OH petas. . . . .
; [(woi:no: Mi ne pvas - estas tto malf1ue. A mal: Vi ne havas
tempon ........: ' sed' kial ,mi sidu
ci Li.e? Knabino.: Vi ~milas al la stclo de l' mateno. Kio
al vi doloras? Anu:l: Mi ne scias - nur la kuracisto ne per-
mesas al mi eliri. lwbino: Oh! Ti:uokaze ne eliru - vi devas
oooi
la kiura6iston. Kondutn . hone - , se .&.e - oni vin
rip-rooos. Konstante vi vidas la ek'steron - tio estas la k:aw dle
via maltrankvilo - mi fermos. la duono,n de la pordo.
Amal: Ne, ne, bouvo~u ne fenni - cio jam estas fermita k'rom la
pordo. Dirlr al mj~ k~u ' vi estas -mi vin n
-
&ulha: Verd'!! Cu vi kon.as la floroj;n .Plihone ol mi?
.
.Amal: Certel Mi konas plibooe. Mi konas la Sep Campa-Frajojll.
Se oni permesus al mi ~tri densan senvojan arharon - kie sur la
braneto de la arbo-pintoj Julit~ "~ Monia-birdeto - tie mi .dezirus
flori ... Mi estos CampaAloro . \ . 6u vi ,estt,ts :ma .Iratino'"'
P.arul? , . . / , Suc'l~a: ;TffJ saga vi estas. 1\.iel mi ~-
.Parul? Mi estas nm , ~dha - filino d~ floristino Sagi. Ciu-tage mi
dev.as plekti multe da girlandoj. Se mi povus s_idi ldel vi - estus
felico.
Amal: Kion d vi faros tiuokaze? Sudha: .. Mi povus edzinigi man
pupon kaj al-
po.rtus miau ka.tidon. Jam esta ; tre malfrue - mi dlevas iri ~
.aJie mi ne plu trovo; f!oTojn. .
Amal: Mi t~ gatas vin. - kaj ,mi petas .- kbam vi havas tempon
paroli kun mi?
' Sudha;: "'Tre. bonel Kondutu .bon ~aj kiam mi l'eyenos :kun,Ja
k~tektitaj floroj,, ni i~terparolos.
. Amal: Ou y'po.rto.s al mt ankau fJoron? Sudha.: Kiel. mi poros
doni floron . senpage? Vi
devas ~in pagi. . 4mal:' Kiam mi .elkreskos, mi pagos. Tiam
mi
travados riveretojll irante malp.roksime por serci !abo-ron - .
nur tiam mi povos pagi. '11
Sudha: Bone, mi konsentas. , A mal: Ou vi revenos post la
kolektado de floroj? Sudha: Jes, mi revenos. Am.al: Cu ,ve~! Sudha:
.-Gttet ~ ,~-Amal: Ne 'forgesu mm . . Mia nomo c ests Amal.
Cu vi .rememoras?
crumatene antaunia pordb?. Mi proviz9s vin. ~r novaj lud'iloj,
kiam ci titij elu~s. ' ~
Knabo: Oh, jes! Ni ludo.s. Ho; amikol .. Arap~u la soldatojn en
1a kolono. Ni 1\ldos mi!ito:n. Sed kie estas l~ pafiloj? Oh! Jen
estas la Iamet
-
' ,. Madhav: Gal Vi .nabilas til!jn malsaga3oj1t? Avo: AQ11il:,
mia krul~to! N~k montoj - nek
maroj min timigas, sed ~, .via , onldo kaj la , ktit:acisto
unuA:as .: ~ korttratV illa ' dlecido - ma ma;gio .estos senpova. ~
-
. Airnil: Mi petas vin, onkl~l Ne. dru. 'tion al la k!uracisto -
ni promesas lrusi -senmove - sed kiam alvenos la tag de mia
:reSa.nigo -;- tiarn mi foriros lai .
, >la mstruo .~ de ~ fakiro -;-e kaj . nenU . lln haltlg,
Mcidliav: Fi! Karul6, vi ciam _parolas pri foriro - foriro - tio al
ni doloras. . ' Amd: .Qiru -al 'mi, fakiro, kia ~stas a Insulo
de
l' Papagoj? . :4-vo: Gi estas lando .de mirind~joj. :ri~ logas
nur
budoJ - ec unu horno ne estas te. llt nek parolas nek p-ro menas
- . ili 8ole kantas kaj flugas.
Amill: Niel miiinde.! Kaj la laudo estas en la maro? .
.. Avo: Cert~ 1 .. G;i ;estas .:meze de la maro. . . Amal: Otda
montaro tie estas blua? Avo: Cerfu 1 L~. birdoj ~ogas en la arbaro
de la
bluaj montoj. Ce , la sunsliliiro - kiam Ciuj reflugas al siaj
nestoj . _-""- la ruga cielo kaj la blua montaro plenigas de
ver&j flugil~j. '
A mal: Cu ankau fonto ekzistas tie? ~- Avo: Kil' do nel Ne estas
monto sen fonto. La
akvo de la fontoj similas fanditari diainanton. Oh! Kiel la
f9nto 'dancast T~tigant~. stonelojln., .la fonto fluas al 1ii. maro
" kaj . ec via dia'bla Jillr.acisto ne povus . g.in topi. Se la
birdaro ne estus min bojkotinta, kiel sen-
flug~n homon, . mi estus konst.uinfa dometon inrer ni.iloj da
bird-nestoj oo la fonto kaj mi pasigus J.a rest-ajo:fi de .. Qliaj
tagoj kalkula:nte -la on9ojn de l' maro.
' A1ml1: Hol Se mi esfu& birdo. .. . .. _ Avo: ,Kia komedio
l Mi aid'is; . ke vi promesis al
la kazeisto, ke. 'vi vendos kazeO:n; kiam vi 'elk:resko&: Mi
_timas, ke via komeroo de kazo inrer .la b.irdaro ne prosperos.
Ehle estos nur m:a1gajno: .
Madhav: Tio estas tro multe! Vi ankai mm frenzigas. Pline mi
foJ;;iru. . %
.Amxii: ok1o 1 Cu ut kazeisto mio vizitis? Madhav: Oerte Ii
ioriris. Cu vi , penBa~t ke li sin
vivtell:os _ bbila~~e )ron ,vi favo\ata ,Ja~f91 int_er 1~;
nestoJ de la birdaro . en .)a lnsnlo de 11 PapagoJ? fL\ lasis por
vi poton da ka:ZOO _kaj diris al mi, ke li 100. hav:as tempon, a.r
fu nevino 'edzinitos. Li d'ev:is iri al Kafulipara por lui
m'lizikistaron. . : ..
, -Anul: Kion vi diras? ti , diris, ke Ji edzinigos . l . . t .
,;m .a nn... , _ ..
Avo: To devas esti erarQ . . . . AmxJl: Li diris, ke i esto's
mia bela edziuo -
si ~avas ringon en sia nazo kaj si vestas sin en earma ruga
sari. ,M:at-ene si mem melkos la nigran bovinon por trinkigi min.
per la varma kaj 8a~ma lakto. Ves-pero si eklumigos la lakre~n per
lmpo kaj poste si rakontos al mi pri la Sep ampa-Fratoj.
.... Av(): Tio . ~s 'earmege . {llloga! Ec mi ~ la fa- kir.O; ne
pavas kontraustan .la rentadOn. Sed ne timu, karuletoJ Kiam vi
bezoaos, li_ aam ha~ nevinon. '
Madhav: Je diatr!oj l Mi ne pl'I povas toleri: (For-irasJ -~
Amal.: , Fllkirol La onkle .foriris - nun diru al . mi ~- 6u oni
jam rice vis en l', post-oficejo la le re ron de la ReA-o?
. Atfo: Mi' audis, .ke la Rego jaro sendis la lereron --;;"'*sed
la lerero estas sur .la vojo. . .
Amal; Vojo? Kia vojo? Ou estas la sama vojo, kiun mi vidas tr la
densega ar:ba'ro - treege' mal- proksimej kiam Ja pluvo esas?
.. Avo: Sajnas al mi, .ke vi ~onas cion. 'Estas la sama vojo. .
,
Amal: Jesl Mi konas Cioo. Avo: Tion mi komprenas - sed l:iel vi
povas
cion scii? ,f, , A mal: Mi me.m ne scias r . sed to estas
tre
kJara al nri. S8.jnas .. al mi, .ke mi Yidis cion' multfoje -
antai longe - . sed' mi ne :rememoras la rempon. Cu .mi .diru? .Mi
.vidis la
-
venas -al .
-
- ' t~nis lin (',lld()me kaj nerarn permersis al Ji eliri -,. ,
,kaj mi p.reska fermis ei:ujn fenestrojn. . . " ' .,. Kruraci'st.o:
. Suhite >hodau hlovas mallioo.a vento.
Kiam mi. venis, mi trovis .dangeran trablovon tra vi.a pordo.
Tio estas tre nwlutita. Slosu tuj :vian pordon. .Ou gravas se la
vizitantoj oosas por !d'u au tri tagoj?
Se oni venas -neatendite ~ . tie estas .via malantaua
-
, M-adlwv (Uigardani~ tra b fenestroj: la pord9n ~ tial . oni ne
frapas. _
(Heroldo de la Reg-o eniras.) Neroldo: La Re~o venos ci-ool
-
.KR~Z() ~ . = Georges Duha~el -
nu beian tag6i, n:i ksci~s, k-e. hamno Marcel de Grudlichon ..
$end.as a ni la eielo; el . tia bonanc' GriJ(llich balda venos
&1 ni v.iz~te. profitu 'Ull'lle la vunditoj;. . T.:.a
Griin~chej, Kv.tzu madrepora. f.nu::io, regas Faisne5} aprobis
senrezerve: de; pluraj jar~entj super eiuj partoj de 1' mi1da, kie
...__,. U:nue la "''troditoj, jes: Koncerne ,m in, vian Olli .
pbvas p(l~on~ gapii mnon. E~zist'as en Franca jo Grild.li,.chol:i
Maj ,'.Pian eampanol) mi . Pf.~~?~~:r~
Geiir;geslfj, lJOuis:oj,. Mqrc loj d GrridUch; h Ger- - B:al
diris Massicot, vi pririda:s, 'sd vi; . senpri-m:anujO" Otloj,
Fri,edrihoj kaj Wi!helmoj de Griind- pensa kna:b, ne rifuws la
trinkadon. ' Estas afero de lich. Crta Peer de Gi'ndli'ch iam
prosperis sur .la gentileco. ; gn,mitej de Stokfi.olmo ; kaj
Livorno fieras pri certa - Borie. ~a af.eron mi pripensos:"
respondis Giu~Jeppe de ' Grnd ieh. Jam .de la jaro I85o oni povis
Fai~ne. . konstati -en la. kalifomia humo la enradikigon .. de la
Li prenismim1 brakon, kaj titis rrn :fLanken: fortika br.anoo
Stanley J. K. Grnlich, kiu laregule - Ciujn . ci kapitalistojn mi
ne, tre satas. Sed
~stus rilatigot.a . kun la branoo Tohn el Bristol kaj l'ifuzi
glastintigon estus evidanta malgentileco. Edward .el Kent.
Revolucioj ekbo~ras, regimoj ruinigas, ~ Jes, amiko Faisoe, sed ,
kiu do parolas pri militoj elsueas popo!ojn, limoj translokigas;
sed la glastintigo? K~u paro~&s pri campano . kaj qgino:f?
Grndlichoj .staras; por. doni al daj . meta~iz~emaj , .~ Ne
:g.ri,."senduJ?e. Tamen, tiu,Grpc:llich! Tiu
. spiritoj J~s~ni kontootigon pri . tia speco. de amo al
miliardulo! U;!].u .-et ti:uj viwj, kies uqr, , 'tioJ.po s1gnifas
duura stato; ; kiu .en la nur:p frenezigtalta nmndo ao- rob'lan
malavareoon, par.adan luksegon! Rieajoj plitaj kora sin truds al i.
gis tia gtado farigas speoo de nobeleco, kiu, kiel ~a
La harono Marcell de Grndlich memvole jus vera, devigas ilian
posedanton montri sin graudnima. soLdatigis en la franca armeo, ee
kiu li tiel mirakle - N'll, amik"o Faisne, en va loko ...
Eromocgis. ke post du tagoj o ni dektis . lin oficiro. - En mia
Jokh? Tio ebligis al li promenadi en staba atomobilo, k:aj - Mi
malfidus. veri tie ei 'k'aj tie kelkajn prelegetojn. , Dume, Jia
.:__ Vi rrhlfidus, kion? edzino, barooino Marcell, fLegistine sin
~aletinte, mal- - Cion. Kiam mi staras apud vera, autentika avare
sin ddieis al filantropio, vizitadis vunditojn, milionulo, mi eiam
timas senkonscie; ke. ion Ji stelos disdonadis .. .a:I 'ili
beltaj:; pupfetioojn . malicete vestitajn fe mi. Vi pdas? Tamen, ja
dank' al tiu farmaniero, tlc'iel militvidv.irioj, .. kaj ' peto le
ipafadis :al ili en la tiaj iJ1dividu9j milionuli~. . ' .
Yiza~on tolrol.adbuletojn el ,genia risortmovata karton- -
Ha.{~kkriis Faisne, la diro s'tas . kolosa 1 He! pistolo. Sed temas
. pri la barono. knaboj, eu vi 'audis)a kolosajon de
Cauchois?6)
Citempe,, kun mla arnbulanco mi .,kllmpis apud Senprokraste
ripetitaj , al la ce tero de na rondo. Soissons . .J3aldaa alvooo
de tia altrangulo frue tumul- miaj vortoj ricevi,s malvarman
ak'cepton. tigis nian tu tan tacmenton; tiu tumulto farigis
presk:ai . - Moki . 1~ riulojn, opiniis Houtelette, kredigas
riheio, kiam la nnea stabo scgis nin, ke duro p!i ol la mokanton
ja.uza. _ ' 1 unu semajno la bar!(mo estu enskrihita ee ni, kaj
kun- - Jaluzal Grandaj dioj! Mi povas certi.gi ...
mao~u ce nia tablo. ' - Nenion certigu, tranCis Massioot. Pensu
pre-- Nuk dd:.riis MaBSicot,l) administra oficiro, nu! fcre pri la
hno farita de la Grndlichoj en Francujo. ~ mi tre espet.as,"~e ni
eltriokos kelkajn fam.ajJ?. botelojo Du filaltT?pi.aj ins!i~toj,
k'v.in ler;nej_oj1 t~i hospi~loj', " da rnmpa:no, ... Jcllj ,.fumos
ke.Jke da bOno~.)tj . cig,arojl duoent kytndek,t, oj:ictSto), cfuk
refofi'Cl.StoJ, . du ' dn,ek-
- Mi, aul#s, ~larigis . Houtel~tte,~) .:Ke la priooo toroj . "
di:l Hainaut, .. okaze de restado n taementoj, kutime Li pludil'is
emfaze: Vera Administr,acio! Car donacas al ci'((oficiro
pospaperujou el marokeno kun Massicot, modela funkculo en
nenlitista tempo, porllis oraj nomteroj kaj foto'n; kiu pr.ewnta$
li)l en parada al Ja . biuokrat g.nio tian respekton, ke Ji ne
pv.is uniformo. Sci1 mm Hainaut tre malmulte valoras kon- skribi:
Adnistration7) d' )ln mdicament, sen or-trau unu Grndlich. nami
tiun sanktan vorton per komenca majusklo.
- Mia bofrato, ekparo;is Eksmelin, ha vis pasint- " Mi rezign'is
la diskuton, kaj Eksmelin tuj kon-jare komnan ,lruit.ajon kun la
:nalgnnda l\Iorisson. kludis: ' Vi ja kon.as .la ' Morissonojn, la
Sipkonstruistojn. Nu, - Cauclwis ja estos neniel devigata
eampantrinki okazis neni;a man~ sen :Joteloj aa Mercurey ,kaj Meur-
l cigarfurni. .
. su:uJt3) . - vjn,Q {el Ja" propra botelaro d i/1\forisson Mi
nen~on r~spondis. .. k'omp~ebm);~nia. ~'sen easa]o , l } iaj
;easejoj ~ . , Oni lnoncs, ke ia bafono alveuoo morg~, Dum
' kaj Iisajo ellif'riveretoj; plue ~.Ftaj 'd~naetoj: j~n tiu '
atel).d' ve.speto okazis ' interkonsiligj, el,. kiuj mi im1kringa
hOHo~w, jen multekosta skrih1!o, jen okaza estis wrge apa:rtgita.
Malgraue, sur~ gajig.aj estis la milfranka hilet taktoplene
prezentta al. sen:Qlon.,aj vOTtoj., kiuj'~tin.gis ~ian o.relon. . .
k:amaradoj. On1-.eC. rakoutis... . , ~ - Sin JXl
-
lnter eterna]n ajojn pekdku va lamtt "7 Mibly Babita -
Disharrnonion ~ov~ alf~mu la nimo, Kc sur egiptaj kuboj,
metitaj. por altll.r' ' lntcr flugilaj grifoj, sur gr;und' . el
Nilo~Slmo, Vi staru, duonnuda 'figuro kn tiar '.
Hi~roglifa ru~o kaj sfiQfs', k u~ hautreflekto Olee br,una super
la blarika stcimnontet'' Sed kun brilanta dento , k,e, kiel
eburplektro Vi siru kordojn vibr-ajn el koro de pot '. Sut lipojn
kaj sur pintojo de viaj mam-gemeioj 'Rubenon .-ru~an pntras la
s.ang' en .kaAa --kur', Inundas iian Korpon radioj de jvelj: Un,
kiMl la juvelo, ki om la karnvelur'?
.. "' - .
Inler tongo..i .:fridaj , e~ fridaj slon-ornamoj , Ti~ vi slaras
varme, kun dis.Erapnta ko-' . Skl"""' '-t::! ~_} frarii::~
'
Poetri - St~fali Georre
.Sur mont' ni migras, kiun. . ombro tu~as;" Dum transe trcerna$
v.al' en .bril' ~ihranla, La lul1' sur m~laj verdaj kan:ipoj ku'sas
Kaj sajnas nur sveban~a nubo . blatika.
JMontr.an,te n:ialproksirnen, vjoj p~as , Haltigas la vaganton
flustro .IT!ilda, '
_Cu nevidebla ., font' el monto f las, Cu pepas dole. dorrn
-
" t::.~. sekvanta tago pasis "en ' ~le1;dado. Turni~is la '
horlogo, kaj ne ajeris lllC om:b'ro de 'Grndlicli. Mi. estis
dejoranta. !rnj pasigis en la operaciejo la ~plej grandan parton de
T tempo. Du'm ~no1rupaj momentoj, por ripozi, mi paSa.dis sur la
lignovojeto. Faisne vens al mi renknte.
_F aisne .estis kunulo verdrema, gmmblema, iom blekema/ . :
- L kamaradoj . frenezigasl li ekkriis. Di Fin vestis parade.
Jes, Massicot surmietis sian at1asdrapan u:niformon, kaj Houtelette
sin ornamis per sia tuta ledajaro,':: kvazai li es tus balda u
rioevon ta ord'enkruoon. V ere! Ti~ impresas ilin, Car.. baldaii
ili vidos nnu el la piej rieaj homoj n "la , mondo. Cu ne naizas
min la tuta af.ero? Ci tiun denr.n1don mi metas nun al mi.
Jen li gvumblis k'aj foriris, levante la b'rakojn .al la cielo.
. 1
. Di!Speci-is 1a tago, poste. la 'vespro, sed videblligis nenia
barono. Denove Faisne vel}is al mi.
. . .- Tiujn individuojn, li ,dicis, nenio timig.as. Grodlichon
mi aLudas; kompreneb!e. Oni havas emon ' por ili, ki.el por sercatj
_prostituitinoj. ciuj niaj kama-
radoj at-enda~ , surv~je, kj ciufoje, ki~m aperas vetu-r:ilo;
Eksmelin-senpolvigas s.iajn botojh per sia naztuko.
- E'aisne, mi Iel?pondis, mi opinias, kt~ co ci tre turmentas
vin. ' .
- .Min? Ji blekis , kolerege. Min:? Al la . .Grd'- lichoj kaj
similuloj mi spitas, mi mokspitas gis la koro, gis la li-eno, gis
.il;i kl'evosJja!
- 'iuokaze, ni l:Yah'ilu alion. Pri alio ni e.fektive bahilis. .
. senentuziasme, kaj
mi iris en la lito,n. Seq la morgaion~ frumatene v.ekis min Ja
vooo de Massioot. Li trapasis la barakO:u, eniris unu camhro, .en
iris alan, seneese ripetante: ' .
_: Jen finigis la aten dado 1 Nok'tomeze Ji alvenis. Por li mi
meodis ,.camb'roll, .en la urbb kbmpreneble ; li pliferas drmi eri
rh:asona)o. Tuttage li promenos en la sektoro, sed ni havo3 !in dum
la ~ngoj.
- Kia vi tro:Vis 'lin'? : - 'Bonaspekta. Eble Qm ' rgid'miena. .
.
_ . Ni kutlln!e ma~a?is je~~ dekdua:. Je _la dekdua ~kaJ dudek
:mmutoJ m ;ankorai' at~nds man novan gaston. . .. ..:.__ Massioot,
petis Faisoe, ordonu do s~tabligi la ma~on. . . 1 .
Massicot ektiris Ja 8ult!7ojn ;, Blec~e mmdetis al si Ja
lipharojn. ' , ~ - 'tstas uur.1~. uoua tago, li murmiris, ni iom
pacienou. ' . .
, Ape.nai eksonoris la duno, kiilnl ~rono Maroel . envJlis. MI
k'onstatis; ke la uta rond tuj levigas kun tia gentileC?, ]ciu en
ill. soeto m~. estis .. tradicia. Blche p:rezentis :oin, kj n}
pl'eois lokon cirkai la tablo sur-metita: ~r bl~a 1Vko, kuv ,
kolv~ksitaj boteloj . ksaj .. ec ~kaj floroj -en obiisa i::Hindro.
Unu niinufon, lii rigar-. do de baronQ " Maree! ..:ae.nole vagis,
inerla, o senvjgla, sur ui tiuj or.riamoj, .l(aj tuj rifugis kyaza
en dormon inter cl'QO'bia gelata pufajo. L esti;S 'viro
altkresk:a,
-dikventra - ba:rbhava, dUoukllva; havis kvat faldojn el lar~
SUJ.,'la nUke, kvazi. senostjJ ~anojn kaj- fargan lumbOn. Li mangis
apetite en kresknta :silen~. Du-)!t-i,fo~ lfoutel~tte .ldo~s, ke ..
interpamlado eJrestu ..
Mas$icot vinverlml.e, dcile ~ntile .alparolis la saston per
Via,"barona Mosto!(~ bj.aldii.i$ klkajn .frazoj'li je la tria
-persono; bj Faisoe gnnnblis: Hml Hm! kaj la aliaj &telrigMdiS
~ si; ,.4tunfr.a~'te recip1pkeda Jrubuiojn; .. . . 1 '
. ' 'La dikuk)
mirinde indiferente, re!pO'ndis ne} jes, >> d'ankon.:<
, kaj detis per a.jlenai perooptebla mef1anika rideto, en kiu
partoprenis Ja vanga,j svelajoj. Kiel ciuta~e, ee l deserto oni
.alportis 1a postajoj:n ; presk,11i. C!uj kun-marigantoj hezitis
legi siajn leterojii, k'a'j la liarono, . k:r~ble _pOi i.lin
koniforligi, elposigis gazetoo kaj k()tll'encis legeti, puriganoo
al si ]a denk!jn. Oni trinklis k:fon, s
-
' La' umid~ daus proksimume dekkvin ,minutojn. . Poste lu, ~ro
no spir~ Nur demando . pri metodo. -Por .la V.Unaito.j, esto crta,
Ji subskr,ihos. cekon: . !ti'
-
tiu sinjoro,
!
-
Po,einol -de CDGJf1es >Bauaelaire ~ Al la leg,anto
La lendoj~
Se violenf veneno, ponardo, J:irulo-krimo Ankorai .ne surbrodis
per siaf placaj tprdoj Kaovason trivialan de niaj acaj sortoj ,
Estas, ~ar; ve, ankora:u senharda la animo!
'
Sed' nter la Aakaloj, panteroj , cashundinoj, Simioj kaj
skorpioj, serpentoj kaj vulturoj , Ci monstroj baraktanlaj kun .,
hurloj kaj 1nurinurj, En la menagerio de n"iaj misipklinoj,
Estas unu,. pl:ej turpa, plej fia, plej obooda, Kvanka.m gi ne
turrniltas per krioj nek per .gestoj, Volonte gi rmigus' la :teron
.per tempestoj .. Kaj glutus for la mondon per bumalferm'
osGeda:
G-i estas la Enuol Kun larmo nvofata . G.i revas eafodojn,
fumante riargileon . . Vi kona1, ho leganto; ci 'monsron, ~ajnan
fon, Lega.pto hipokri., .l mi . slmila, frata !
Kaj kiu scias, eble e~ tiu grimdo drona, Lavita kiel ~hqrdoj ,
trovgos la viv-doria Mistika 1Jtr' al miaj revataj 'novaj J
lroj?
Dol.oro, ho ~doloro! La Temp' la viv.on mordas; m La Malamik:
obskura, ma~ganta el la "koroj ,
. El nia sang" perdita kreskadas kaj plifpr tas. } . ': .
(Lali Rlond)
Ek;;eota partumo Se. oku1:ferme, .. en varrha vespero file . a u
tuno, Mi en'spiras la 'parfumon de va hrQst' vapora, '
\ :..1: ' . "'
J~n ant~i . mi sterniga,s , fe!ica laudo fora, Kiun bndigas
fajroj Cle monutona .suno.
4 ~ Pigra insul' gi estas, dtita de l' Fortuno
. Per srangaspektaj a~boj kun frukto doleodra , ,Per virpj k
t..~ elast\1 kaj sveltl ~orp: mar~10r
-
Sfra:nga Kna~inaco0 A ,.,;.
.. -J. S lrJae v- Al f-ino J:Vanda NeumanovicZ, . .
Smolensk. La I 5-an de Septembro r 9 ...
Wanjo, ma angelo! . La vagonaro staras ti-e ci unu horon. Mi
utiligas
la tempon por plenumi mian promeson. Mi sJITib!as sidimte en
angulo de l stacidoma salono. Bald~u estos nok'tomew, sed tie ci
~iuj taliloj estas okupitaj; ec al la ma sidig:is junaj goodzoj.
lli mallaite-d.uonvow fLust1as ion unu al la ala; eble pri mi. Nun,
ma kom, miaj pensoj plene estas olrupitaj per vi kaj $U' mi:a
vizago: send'qpoe, .n'Uil, rebril:as felioo , amo. T:ial miaj
najbaroj d'evas konjekti, ke mi estas feliculo, enamig-into, k-e m!
sk:rihas al mia a do rata fiancino . . .
Err la vagonaio mi pasigis ' pli ol dek' horojn. Mi ~dis apud
f"6nestro, rigardante pacajn pejzagojn,
. arbarojn klu ilia autuna 'Oe'leco. Miaj pensoj ciam estis
malproksime, ce ' vi. . . kaj . la flaviganta fliaro de
. betuloj, kaj 1a. gardenvojetoj sternitaj per forfalmtaj folioj
, lam tranca kordoloro rememorigis al mi niajn promenojn dum la
1astaj tagoj tra la ekvelkinta parko, lam \i pentris 'ildbjn pri
nia estonta felioo, ai mal-gaje kaj adiaie vi gemis, antauvidante
nian proksiman disigon...
Kredu, jes, kredu je pli luma estonteco kaj for-pelu de vi tuj
cion m!alg,ajan nubeton. Sri'bh! ... . Mi kisas viajn eannajn
okulojn.
Cia~ fid'ela via : i- \
. .
Al sro A. Jaworowski
Moskva . . La r6-an de Septem'bro I 9 ...
Kara amiko! Mi
La promeno jam~ proksimigis al fino kaj ni estis proksime al la
domo, kiam mi subite ekaidis laitan ploron de. kinur kiu jaro estis
. tute nerimarJrebla la trueto.
De tiu tago preska ciutage, promenante kun la infanoj, mi havis
okazon vidi sin jen en la parko, jen apu
-
AL LA KNABINO KUN PALA VIZA60 - tiMBA -
En va, koTo elle nun hurgonas la june ruga floro ae l' printempo
kaj en l' animo eble mm .eksooas mirindaj kordoj de la maja sento,
sed viaj vangoj sub .soll},era suno salutas min kun palo de
atuno.
Eklarmas rrria koro vio s idante en . zuma laborejo de uzino
kiam mil mordajn radojn murmurante m ovas la monstra iodo de .
turbino kaj viajn vangojn en ci raba rito makulas strioj de
fulgmiksa hito.
Mi vin renkontas ankai en kontoro. Tuttage sidas . vi oo
skrib~aAino, dum viajn formojn taksas direktoro : kaj gis al venas
rampa tagofino ~n timo, hopto, trem' kaj korsufcro vi revas pri la
.a_mo kaj libe:ro.
Ankai: en vendohaloj vi ceestas; .viza~o via pala~ post
ven,dtablo; dum monon nur la po' de l' cef digestas, vi k'un deviga
klino kaj afablo :alportas por mi Atrumpojn kaj kravatojn, por ~iuj
mi paradis ses 'monatojn.
J
maJn orajn revojn. Vj vidas, mi tute . apartenas al vi kaj tio .
ci ' da uros sen8ane de tago al tago., ciam, e terne.
Post lon.ga serado mi,' fine, 'trovis ' bonan lo~ejon. Vere; gi
ests . iom kara, sed . tre komforta kaj kugas proksime al la
universitato. En la atnbro mi Jog.as sola kaj tio estas tr.e grava,
c1r neniu m.lhelpos lllin en miaj scienoaj laooroj kaj , -prcipe,
,en mia ievadO. pri vi kaj nia felico kiu staras de ni jam ne tiel
m,ll-proksime, kiel gajnis al mi anta-e. Ho, la tempo .. . ttuj ci
ok aii nai monatoj pasosnerima&:eble k.aj tiiun plu nei disigos
nin.l... '
Kvankam mi havai! a.nkorai1 suficc da mono, , n pehos tuj trovi
ian helpn lahorori; trvi tian en Ja granda urbo ests tre simpla
afero ....:.... kaj mouo ja estas tiom ueoe~ por nia estontecol Mi
ciam koiisidc-ms tion, kaj nun .mi esta:; tre sparema. .. ' '
Pro Dio, skribu :.() mi kiel eb~e plef ofl;e kaj gardu viu
kontrau malvarmumq, ' t9ill facilc ak.J.rehla aUJ;;J :.ultuno.
Me1poru, kiel .;valoia pot: mi ilStas via" bori.: sta:to. , . 1
1
-
~~t~ facil~ kaj baldai kutimige_Ma al iaj ajn vivkon-d~qoJ, -
tio an~orai_ ~e .e~tas granda malgojo. ~d jen
ma v~ra - mai~JO: CiUJ u ne povas _ gis nun trovi ec . la ,ple]
maJgrndn lbof.imspezop kaj, se la afero dai-
ros ti'fll ankorai unu monaton, (mi forpelos nin el la Ca.mbro,
se ni antae ne inortos de malsato. Ni delonge ne tagmangas k'aj
estas neelparoleble gojaj, se iu el ni ' suk'oesas pruntepreni ie
kelkajn kopekojn por aeeti pPT ", nia k:omtuna . mango. panon kaj
kolb'asojn. Cion sliperflwm el :iriaj k'ostQ.moj kaj oerera havajo
ni de-'longe ' jam vendis -ai' pmtis en garantipruntejon k:aj jam
delonge miaj kiuTI1uloj 'cagre:ne rigardas man oran rngon de Wanda
kaj n senkaize ofte aludas, ke mi ne rajtas uzi senutile tian
luksajon. Sed vi komprenas, kl mi :Ue JlViJ.S senigi je sia donaoo,
mi gardas tin tiel, kv.azai gi esttis \Vanda mm. Hodia riiatene ni
lnge priparolis nian financan ka] ekonomian staton. Dum la
interkO-nsiligo mi kasis la manon kun la ringo en po8on k'aj ne
kuragis e1preni gin de tie gis la fina: -de la mterkonsilig.
Tiamaniere la ringo evitis la dan-geron, kiu ~i:n mina~s. '- : _
Ti:un ci lten;n mi -sendas al vi neafrankita, par-do.nu, sed mi
d'evas nun esti -pli - sparema ol iam. Sr-inoJ;~ Laptev mi ankora
ne vidis, tamen mi plenumos vian peton guste. Ne forgesu min - vian
malnovan aniikon - en la mizerego 'kaj skribu. Ami-k!e via:
ZygmuTI!t.
Al tr-ino Wanda Neurri.anovicz
La 2.5-.an de Okj;obro. , . Mia earma, neforgesebla W anjo!
.Dank'on, dankon por viaj :vafl!laj leteroj kaj bo-naj.
konsi~oj. Ci-u .via letero liv.eras al mi tio~ da . gojo
kaj felieo, ke mine scias, kio oka~Us al mi, se mi fle havus
vin, se vi ne subtenadus en 'mi la k'redon kaj; esperon je pl
bona,.estonteco . .. .
Bedai)rinde; m'i. I[)C povas skribi al vi longan Jete-ron, por
gi tute ma:nkas mate~lo. Estu trankviLa, ~' ciam -estas fidela al
vi kaj duro mia tuta vivo Ci ti.e mi ne havis eo nu okazon
interparoli kun ia fralino, mi juras! Sekve, viaj antaitiinoj kaj
antaisentoj sek-retaj, kiujn vi aludas en la Ietero, estas tute
senkaizaj. Kredu, mia angelo, kiam on1 _ne . havas .'Mcon d." pano
por k\rietigi . &an malsaton, tia m ciuj pensoj de li est~~
sole kaj sole direktataj al pano, lmj: piu al nenio. Mi fartas
bn-e. nur mi iom malsa_tas. Tamen mi jam al-klutimigas. al ti:u i
malagrabtaJo kaj sentas, k-c la horno malsata estas pli vigla kaj
elpen8em:a. Nun mi Iogas n malgranda eambreto. _ Miaj du
kun1o,gantoj estas honegaj .kamaradoj, se ni S'ukoesos trovi ian
flan-kan laborenspezon, ni estos p~ene felieaj.
Detalojn pri mia vivo vi ekScios ee nia persona intervid~, kfuu,
kvankam tre malrapide, tame;n sen-halt-e alproklsimigas lrun ciu
nove-pasinta tago-
La potejo kfrigas malproksime de nia lo~ejo, mi petis hodiai
.matene miajn kunlogantojn, ke 1 aootu ie en butiko postmarkon por
tiu ci letero, .sed1, kiel intence, ili nenie povis gin -trovi.
Tial mi estas devigita sendi al vi tiun ci leteron neafrankita.
Pardonu.
Kun var.rna:j kisoj kaj luma espero je feliea estonteoo tuw :va
: :
Z,rgmJUTI!t.
Al s-ro A . Jaworowski
La g-an de Nover;n'b1ro.
Ma amiko pl-ej kara! Mi estis surpriz.ta. j'!JS ricevinte de vi
la monon .
Je.n senduba pruvo pri vera amikeco kaj p1:i la honeco de .via'
atmol Kredu, mia amiko, mi neniam forgesos vian oferemon kaj penos
elmeriii vian konfidon al mi. Va mono vens tre ~usta.tempe, se gi
ne estus rioevita, hodia oni eljetus m:in el la eambraoo en
straton. Sed nun mi e.stas savita ... Dum la lastaj tagoj ni preska
ne.nion ma:ngis, neniu jam 1 pruntedonas al 1}l ee um~
. kopekoir . . Kaj .se mi ne havus Ja rngo.n, de , Wanda, m
mortus., Mi fordonis gin en garantipruntej'on kaj ric-evis de tie
prunte du rublojn. Ho, kion mi senti'S, kiam :mi devis senigi je-
ti:u ci do.naco de mia w anda, .kon ]hi sentisl Ne.nia horno, kiam
Ji mortante senigas je vivo, .sentas .tian mortigan Q.oloron, kian
mi se:ntffi dm oni trari_gardis ' pesis lmj taksis la kara:n
ringon! s-ed 'n_e supozu, ke ~i por ciaril di:sig-is de gi, nel Tio
ja ~tas neebla1 Tuj , k'iam mi havo~ superfluan monon, mi
-elaeek>s gin.
-~ ~loga~toj, scii~te, . k~ mi subite ricigis, ankau go)i@S Ja,J
de hod1au , m1 3am plu ne (J.orm05 surJa planko~ ~- Levitanskif
proponas l 'mi . ~ian liton kaj 1i mem de nun dormos iom da tempo
sur mia antaa lito. - sm la pl.anko. Entnte Levitanskij esta,
l:rr.avulo, 1i neriiam pereos: li estas elpensema kaj sin-of-erema
en , eiuj Iizaj ci:rkonstan~j de la vivo. Se li ue estua iom .
l:Jillldiligenta, li, estus ideala horno. &-d:,rir;nie, nti ne/
poVas. diri ]ll 'samon pri ma alia lrurt-lo Ojidalov . . . . .
Mi komencis 1iun Ci letern matene, sed' mi devis gniot
- de. ciuhJI.an~oj; Kiatrr riri skr:ihls atv, reveriis el
b'uti,ko miaj kunlo~antoj , kiujn mi sendis por aeti mang-ajojn.
Ili revens gajaj, bro;nhumora'j. ' Cu p>vis olilizi . ale? Ni
jaro delonge mangi,s uenion .. l-om pano kaj hodia, dank' al vi, ni
bavas ,abundajn kaj luksaj;il mangajoj:n . . Nu, ill alportis
bulkojn; kolb'sojn, toon, : sukeron, grandan haringo:n, - la lasta
estis metita en. malnova:n gazetfolion. Ni delong
-
1a. -ent~omoj lia~tis, unu el ili iris tra la pordo. La a!w.
~ti..s .apud g1 k~j scivole trarig.ardis s.ur gi. la figurC.iza~oJn
.. s'?d pa~;?ur unu .minuro, la gen~hoino ~ el ve~ ~J .lflter8ang1s
lrun sw. kunulo kclkaJn fra-ZOJ.n. Post bo .1li amhau. aliris min
ka.j gentile proponis eniri alla-bnfrantino.
. ~i ~ontrigis . .alt~ka., impona vir:ino, .de tridek-kvm JaroJ
prokSimume, lrun serioza, 10m sopiranta
vi~go kia.j . lo:ng.j ~el~j ~an?j. n~d~j gis la ku1Yu,toj ~a1
o~mitaJ per . J!Uvelo~. S1 SJ.d:i oe n~gra~da tablo 'lC:aJ pe.r
penetra >rJgardo lo:nge ekzamerus mur de la ka,po gis la piedoj.
Mi siavioe observis sian mi~mon klaj penis konjekti, kiap impreson
faris je si . ~ia per-sono. U vi ank.aii- vens pro ma anonco? - Gi
komencis, fla:nkenturnante Ja kapon, sed ne deLurnante de mi l~
okulojn. Mi averLas vin, ke mi povas atenti nur senozan _proponon.
Min senindulge a.takas tre multaj ta1entaj homoj , bezona.ntaj
mm1on, sed mi tut-e ne. celas do:ni almozon al mizeruloj, por to ne
suficus mta kapitalo, mi de,zira.s lruragigi vere ta1entajn bomojn
k:aj akpeli iliajn, :Scie:nct!-jlll elpensa.Jojn, se ili
prezcntas
. efektive ion seriozan kaj efektivigeblan. Por kio vi be-zonas
monon? ' Mi tute ne atendis tian demandon mi ja ne pvis pOst . tia
elokventa a.verto montri ma~ mizeregon kaj simple pe ti . almozon
kaj mi decids uzi ruzajon. Mi . tuj elonemoris p la flugaparato de
Wanda kaj > a venturo . , -:- .sed .ru ili ne estas. nun jitm
super~lu~~? Wanda :sertdJ.s al1nr la
-
prj~kto d~ Wand~ mntr.isis n'ur H'1iflrua iniana1o, neniam
efektvigebla1 .. kies ~itoro ' havas nenian idoon + ' Maurte
'Rollinat -
et pri la plej elementafle~oj de fizilio kaj mehaniko. Vi vidas,
ke mi ne ,profiti;; el la elpensajO. de W.anda, kjon vi timis. kaj
je kio vi min r.i,proci,s. Nun mi estas fianeo de l~vo'ri,,
tn?r.tt~on ka) la cer~on ,
iel nerimarkeble, facile kaj iil'Ille. Nia geeclzig okazos post
la Novjaro kaj , kiam mi
finos la univ.ersitatan kurson, ni forvetm:oo en Krimcon, kie n
ha.vas propran sornerlogejon .kmfortatl~, .. ,.
Se vi dezirus esti na akompananto tien, ni amba tre .pank!us
Vin... kaj Jmi "havrus bonan okazori . ~.i:a-maniere :rop.agi al vi
man iar,nan uldon. , 1~ Kun .amika manpremo
Vla : Z ygmunt.
Al f-ino Wanda Neumanovicz ~..,1
-
~a land~arfd . ,. . . - Je~li HelII - . Post, a v.:sJerrtn~o ni
.sidis en la verando kaj ICapojn al la folij, kiel la mo:rtanta
cigno al la verd'a
parolis pri la milito. Pri bonaj ami'k'oj, kiuj foriris ak'vo de
lago. Kiam mi rigardis la rozojn, mi reme-kaj jam revens kun
vind'ita kapo, suprenl:igit brako, mors Anna Paw1owa kaj la rosan
baleton, francajn. sin_ apogante sur bastono. Iom post iom ni
malgajigis, aitorojn, .Jriujn mi tiom amis, ne forgeseble belajln
la Jauta parolaa~ pli kaj pli mallaitij~is. Ni 11Uen~&is.
anglaj:n krtabinojn, Parizon kaj Londonon. Cion, por se,nvorte ni
rigardiS al la d'U gran:daj landkartoj, k:o-mi
-
- Hans UJeJufjengst -Rsti.s, fine die marto .au k'omenoe de
aprilo. Mi Mta cirk: auoenf jaroj tie rupi~r en la kastelo
eluzis kelkajn be'ega~Jt Jvu,p:rintempajn, tagoj por mig'
l\okofirm . a.nkor.au vivis l;tomoj.' Gajai, ricaj 1 .sed
peke-r.ardi cr1 n;ontam. Jam ekfloris kel~afarboj kaj a~ ~.uuj
homoj. La lastaj idoj de, la JUalno.va familio .'> de tajoj,
aliaj ekbur~onis a ekkreskigis deli'katajn foli:- Bo!oofirm.
Citivespere okazis festenoj kaj .orgioj, k~j ~tojJl. La rp,ateuoj
estis fre~j , eC; malvannaj , sed la daul'is ofte ~is frum.atene.
Lai~ire onicandis la brn.ad01i tagoj alportis agrablan .sunvarmon.
.Nur. la .Ji!oktoj ia.oje eq ci tie malsupr en la valo. '
~ukorau estis . ff0$taj (IJl la pli monta regio.no. Tne . J~a
malbona.n agadon p81:tprenis ec . la kasteta ropre jam degelis la
Jsta negtavolo kaj sendis vigl~ju. pasho, juna guema vim. J..1 sola
filino de la"sinjoro riveretojn valen inter kaj trans t\okoj. '
>> de H~lrofirm euam?gis al la bela, .sprita pastro, l
Ouste La tempo, en kiu mi ~atas fari la unuajn konduttS . tute
J1e ~kete, sed kontrae tre tnondume. pli ~or\gajo ekskuroojn
senski.ajr en m.ezalta montaro: Fo}e e festeno; kiam: nob1a '
societo d'ibioeadis ~n Kaj m travivis tiam kelkajn vere plurigajn
tagojn. granda salono iW,igis; t-erora kr.aktego. Parto de la: .
kas-
S'lihe, 1!1 kvaran a kvinan tc~gon ,' sangigS la ve- te]o
kunfalis kaj mm:ti.gis la . mal pian rondbn. Nrmt tero radikale.
Vere, kelkfo:je jam anthlovis akra lcelkaj homiOJ, oofe servistoj
kaj la kastel:frauno ~esl~s vcuooto kaj pl : malpli gran.daj nuhoj
kovrads foje""' .savitaj. La lasta ck>elkajo :e-m.ajn~ post .la
maffelicb, foje la so non, tiel Jro mi devis firme butonfermi mian
perdinte la fam,ilianojn kaF ia Yiron de siape~a ,amo~ smtoton,
tamen eim denove venkis la pritempa ve ter- finis sian vivon
li_boervo'e. Si saltis . d'e lta krenelo en dio .. Sed S'llbite,
~umateue, ekronnis, nubj petadis un u ia abismon. . . . ' . ' ' La
.ahan .. .sur lac~elo en sovag.a flugado '- la temperaturo Poste la
novaj .posedatoj d Rokofinn riparigis fal:is tre senteble kaj
finfine la cielo i~is m'inaoe .t iJlal.- la kast~lo.n: .- Sed ili
ba~da vendis gin. L s.amon :f:u:.i~,
hela ~ Ekn~is kaj ekptuvis. . . ,, aukau .aliaj, gis fine la
konstruaj9 re.stis ,n~1ogata. La Mi, taneu kmig,inte de mia lasta
tranokte;ifi, kaizo ~~e tio :estas; ke en la kastelo ~antom:as. La
.. an~t~:l;l;lgi$ bald.au en gastejon. Mi luis eambTeton 'kaj mo3
die la .iamaj g;esil1joroj de Rokofim1, kiaj ,mort~:s S1d1s la tu
tan tagon enuante - jen en la eam'Oro jen me:ze en peka ag.aclol ne
trovas . trankvilon, :Sed , irs en mia dormejo. Mi trinkis, kontrau
mia kutimo', plti nokte tra la ejoj k.aj kodoroj lamen~ante, kaj
gena,n:te ?a g1asetoj. da vino ol estis bone, . tiel ke mi v~peoo
la enlogantojn . 'fial jam dejaroj ueniu kur..aga~ pasigi Jl.lm ne
estts tute sobta. .. nokton tie s:upre . . Plut.aj, kij ta.inen,
faris :tion, rak01,- .. . ~(uuvenis eu la gasteao:lbro p~uraj
vilaganoj, kj.uj tis poste -terur.ajn aferojn; ~d el. tiuj,.Jciuj
en la at~e'~l~n!hs brue p~i la aprila ve~.ro ..
EI,\'steoo.hur~,~~.i: veha nokto de la iama ka.tastro:foS'I,lr
llolrofirm;audaci;s fa;,fls ve.nto ka] sur Ja fenestrovtti:OJ
klakadis pluv9 , I'csti supre, neniu reve1lis gis nun. A. ili,
estis trovtaj
, ; .'BrrN, subite diris gasto, tio estus no~to por senvivaj au
tute ili Jl)ala)eri$ por ciain. Kaj guste. pastgJ. sup:re en ~
f~rltoma l{asteloJ. ~u ne, gasoojesh'O; hod-iai estas tia.
datrevena noldo.: '" ' , _, hodia ja estas tiu tago? . Kun pveska
pi . a;tente aiskUi.~;.Ia kampar..autlj' . ' Jes;jes, ' hodiauguste
estas la omena dat. la r.akonton eble jam d~kfoje au pliofte
auditan. A
-
ajn 1abeJ(ijn. Kaj kiam mi.kura~s dubi pr! 'la fakteoo. . de
iliaj rakontoj kaj ~okridetis, ili dit's, ke .mi morgal't
povos . vid homon, kiu f