Jaarverslag 2015pdf 2620kb

Jaarverslag 2015

Inhoudsopgave

Jaaroverzicht Allard Pierson Museum in 12 links 4

Missie 17

Inleiding 18

Lijst van samenwerkingspartners in 2015 van het Allard Pierson Museum (instellingen en particulieren) 20

Onderwijs en onderzoek 26

Lopende onderzoeksprojecten 26Onderwijsactiviteiten 35Publicaties 39

Publiekspresentaties 49

Inleiding 49Bezoekersaantallen 49Rondleidingen 50Tentoonstellingen 50Gangpresentaties 58Publiciteit 60

Collecties 64

Aanwinsten 65Beheer en behoud 65Collectiemanagement 65Depotbeheer 65Klimaat en licht 66Veiligheidszorg 66Bruikleen- en collectieverkeer 66Conservering en restauratie 67Ontsluiting 67

Personeel en bedrijfsvoering 69

Bedrijfsvoering 70

Vernieuwing Allard Pierson Museum 74

Een museumdrieluik 74Publiek & collectie 75Uitvoering fase 2 76Sponsoring en fondsenwerving 76Senaat van het Allard Pierson Museum 76

Jaarverslag Vereniging van Vrienden 2015 77

Stichting Steunfonds Allard Pierson Museum 80

Activiteiten 80Bestuur 80

Jaaroverzicht

in 12 links

Januari | Opening DWDD Pop-Up Museum

www.nu.nl/cultuur-overig/3990485/museumrecensie-wereld-draait---allard-pierson-

museum.html

http://www.nu.nl/cultuur-overig/3990485/museumrecensie-wereld-draait---allard-pierson-museum.html

http://www.nu.nl/cultuur-overig/3990485/museumrecensie-wereld-draait---allard-pierson-museum.html

Februari | Benefietavond Wij Zijn Romeinen

wijzijnromeinen.nl

http://wijzijnromeinen.nl

Maart | Allard Pierson Lecture door Sebastiano Tusa

www.allardpiersonmuseum.nl/nieuws-agenda/agenda/content6/2015/04/

allard-pierson-lecture.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/nieuws-agenda/agenda/content6/2015/04/allard-pierson-lecture.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/nieuws-agenda/agenda/content6/2015/04/allard-pierson-lecture.html

April | Einde van de Nemrud Dagı-tentoonstelling

youtu.be/7uEwA38reM8

http://youtu.be/7uEwA38reM8

Mei | Opening ArcheoHotspots ’s-Hertogenbosch en

Eindhoven

www.archeohotspots.nl/archeohotspots/archeohotspot-eindhoven

http://www.archeohotspots.nl/archeohotspots/archeohotspot-eindhoven

Juni | Opening van de tentoonstelling Schijnbeweging —

Illusie in de Griekse kunst

www.allardpiersonmuseum.nl/tentoonstellingen/content/2015/06/schijnbeweging.-

illusie-in-de-griekse-kunst.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/tentoonstellingen/archief/tentoonstelling-archief/tentoonstelling-archief/content/folder/2015/06/schijnbeweging.-illusie-in-de-griekse-kunst.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/tentoonstellingen/archief/tentoonstelling-archief/tentoonstelling-archief/content/folder/2015/06/schijnbeweging.-illusie-in-de-griekse-kunst.html

Juli | Toekenning EU-subsidie voor Connecting Early Medieval

European Collections (CEMEC)

www.allardpiersonmuseum.nl/en/collections-research/research-projects/cemec/

cemec.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/en/collections-research/research-projects/cemec/cemec.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/en/collections-research/research-projects/cemec/cemec.html

Augustus | Intreeweek UvA-studenten

http://intreeweek.nl/en/

http://intreeweek.nl/en/

September | Subsidie van het Mondriaan Fonds voor

Digital Museum Lab

https://waag.org/en/news/digital-museum-lab-started



Oktober | Opening van de tentoonstelling Sicilië en de zee.

Duik in het verleden

https://vimeo.com/140329970



November | Internationaal samenwerkingsproject

The EDFU Connection gaat van start

www.allardpiersonmuseum.nl/collectie-onderzoek/onderzoek/edfu-connection/

edfu-connection.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/collectie-onderzoek/onderzoek/edfu-connection/edfu-connection.html


December | Vondsten van Caesars slagveld in Kessel

(Noord-Brabant) te zien in het

Allard Pierson Museum

http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/media/350887

http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/media/350887

Missie

Het Allard Pierson Museum is het archeologiemuseum van de Universiteit van Amsterdam. We tonen de betekenis van oude beschavingen voor de hedendaagse Europese cultuur op een actuele en uitdagende manier. Dat doen we voor een zo groot mogelijk geïnteresseerd publiek, aan de hand van een archeo logische top collectie en in samenwerking met talentvolle studenten en excellente onderzoekers.

18 Jaarverslag 2015 Allard Pierson Museum

Inleiding

2015 was voor het Allard Pierson Museum vooral het jaar van het DWDD Pop-Up Museum. De feestelijke opening op 29 januari vormde de opmaat tot een vier maanden durende feestje in onze tentoonstellingszalen, die door 10 gastconser-vatoren waren ingericht met objecten uit de depots van evenzoveel gastmusea. Dit nieuwe concept van het gelijknamige televisieprogramma en de daarbij horende publiciteitscampagne zorgden in de eerste vier maanden van het jaar voor meer dan 50.000 bezoekers, waarvan bijna 85% nog nooit ons museum bezocht had en dus voor het eerst met ons en met onze collectie kennismaakte.

Voor de langetermijnontwikkeling van het museum was de eerste tentoonstelling in het internationale COBBRA-project een andere belangrijke mijlpaal. Op 8 oktober opende Sicilië en de zee. Duik in het verleden. Een fascinerend verhaal over het Italiaanse eiland dat al sinds de prehistorie een knooppunt van culturen is. Een bijzondere rol in de expositie was weggelegd voor de scheepswrakken die rond Sicilië zijn gevonden, en die we in bruikleen hadden gekregen via de Soprintendenza del Mare in Palermo, een van de partners in het COBBRA-project. Tegelijkertijd werd de gangtentoonstelling Aankomst op Lampedusa geopend, met documentaire fotografie die de vluchtelingenstroom naar het eiland ten zuiden van Sicilië liet zien.

De onderzoeksoutput laat het jaar 2015 een substantiële stijging zien, mede doordat weer een publicatie in de Allard Pierson Museum Serie is verschenen en doordat onze twee door de EU gefinancierde onderzoeksprojecten V-MusT.net en meSch veel conference papers opleveren. De meerjarige EU-subsidies vormen een belangrijk onderdeel van de eigen inkomsten, waarmee we tevens extra activiteiten kunnen uitvoeren. Het is dan ook verheugend dat we in 2015 opnieuw een vierjarig EU-project konden starten: Connecting Early Medieval European Collections (CEMEC). Ook onze gastonderzoekers leveren een belangrijke bijdrage aan de wetenschappelijke output.

Wat betreft collecties was het aantal verwervingen vergelijkbaar met voorgaande jaren. Het aantal inkomende bruiklenen was groot en het aantal uitgaande bruiklenen gemiddeld. De zorg voor de collecties en de tentoonstellingen blijft prioriteit hebben, mede doordat het klimaat in het museum om aandacht blijft vragen. In 2015 is opnieuw een belangrijke stap gezet om temperatuurschom-melingen te voorkomen: de ramen op de Griekse afdeling zijn nu voorzien van achterzetramen. Wat betreft luchtvochtigheid blijven aanvullende maatregelen noodzakelijk.

Qua publiekspresentaties was 2015 een uitzonderlijk jaar. Het aantal bezoekers steeg sterk naar ruim 90.000, en ook de winkelomzet en de aandacht in de pers vertoonden een stijgende lijn, met name door het DWDD Pop-Up Museum. Het


aanbod was in 2015 wederom gevarieerd en succesvol, met twee grote (interna-tionale) tentoonstellingen, twee gangtentoonstellingen en meer dan twintig evenementen en lezingen. Bovendien werden in maart en mei de ArcheoHotspots in ’s-Hertogenbosch en Eindhoven met veel succes gelanceerd.

De bedrijfsvoering laat een personeelsbestand zien dat evenwichtig is en groeit als gevolg van projecten. Ook zijn er dit jaar vanuit UvA Erfgoed van Publiekszaken meer fte’s aan APM toegerekend dan in voorgaande jaren. Het aantal vrijwilligers is stabiel en komt voor het belangrijkste deel voor rekening van de ArcheoHotspot Amsterdam. De financiën van het museum laten een stabiel en evenwichtig beeld zien met een groeiend aandeel eigen inkomsten (29%) dat gebaseerd is op inkomsten via entrees, winkelopbrengst, meerjarige subsidies en eenmalige projectsubsidies.

De vernieuwing van het Allard Pierson Museum is een proces van lange adem waarin we al een aantal jaren kleine stappen voorwaarts zetten. Nieuwe projecten en gesprekken met partijen (binnen en buiten de UvA) die het museum verder willen helpen gaan door, in nauwe samenspraak met de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum en het Amsterdams Universiteits Fonds. De Vrienden van het Allard Pierson Museum blijven de drijvende kracht achter grotere verwervingen en vormen een onmisbaar draagvlak voor het museum. Museum en Vrienden trekken samen op in het vergroten en realiseren van de ambities van het museum.

In 2016 gaat de vernieuwing van het museum door. We starten de lang verwachte verbouwing, die mede mogelijk gemaakt wordt door financiële steun van de BankGiro Loterij, waardoor we niet alleen meer tentoonstellingsruimte zullen creëren maar ook een verbeterde route door het museum mogelijk maken. We gaan verder met de voorbereiding op de vernieuwde Griekse afdeling, en het nieuwe samenwerkingsproject CEMEC zal resulteren in een grote internationale tentoonstelling over de late oudheid en de vroege middeleeuwen. En, last but not least: DWDD keert terug met een tweede editie van het succesvolle Pop-up Museum!

Met dit jaarverslag laten we opnieuw zien dat het Allard Pierson Museum een kwalitatief hoogstaande instelling is die zich een vooraanstaande positie heeft verworven binnen de Universiteit van Amsterdam, binnen Nederland en in Europa. We werken met collega’s, partners, collega-instellingen en sponsors aan projecten van velerlei aard die deze positie te consolideren en te versterken, en we hopen dat u ons enthousiasme in dit jaarverslag terug zult vinden.

Wim Hupperetz, directeur van het Allard Pierson Museum


Lijst van samenwerkingspartners in 2015 van het Allard Pierson Museum (instellingen en particulieren)

Samenwerkingspartners: Ƃ binnen UvA/HvA: 16 Ƃ Nederland: 40 Ƃ internationaal: 45

Onderwijs & Onderzoek

Binnen UvA/HvA: Ƃ Amsterdams Archeologisch Centrum Ƃ Algemene Cultuurwetenschappen Ƃ Conservering en restauratie Ƃ Erfgoedstudies Ƃ Klassieke talen Ƃ Mediastudies Ƃ Museumstudies Ƃ Oude geschiedenis (ACASA) Ƃ 4D Research Lab Ƃ Lectoraat crossmedia, HvA

Nederland

Ƃ NHL Hogeschool Leeuwarden, Communication en Multimedia Design Ƃ Universiteit Leiden Ƃ Universiteit Utrecht Ƃ Vrije Universiteit Ƃ Reinwardt Academie, Amsterdam Ƃ HOVO, Leiden Ƃ Radboud Universiteit Nijmegen Ƃ Opleiding Collectiebeheer HMC MBO Vakschool

meSch: Ƃ Museon, Den Haag Ƃ Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), Den Haag Ƃ Stichting Waag Society, institute for Art, Science and Technology, Amsterdam Ƃ

Digital Museum Lab: Ƃ Digitaal Erfgoed Nederland (DEN), Den Haag Ƃ Waag Society, Amsterdam Ƃ Lectoraat Crossmedia, Hogeschool van Amsterdam, Amsterdam

Internationaal

V-MusT.net: Ƃ APRE – Agency for the Promotion of European Research, Rome Ƃ ARCHEOVISION, CNRS, Bordeaux


Ƃ CINECA, Interuniversity Consortium, Bologna Ƃ CNR (National Research Council), Rome Ƃ CULTNAT, Center for Documentation of Cultural and Natural Heritage, Cairo Ƃ Elektrotechnicki Fakultet Sarajevo Ƃ Foundation of the Hellenic World, Athene Ƃ FRAUNHOFER IGD, Darmstadt Ƃ Kings’s Visualisation Lab, Department of Digital Humanities, King’s College

Londen Ƃ LUND University Ƃ Mercati dit Traiano – Museo dei Fori Imperiali, Rome Ƃ NOHO, Dublin Ƃ SEAV – Sociedad Espanola de Arqueologia Virtual, Sevilla Ƃ The Cyprus Institute, Nicosia Ƃ University of Brighton Ƃ Virtualware, Bilbao Ƃ Visual Dimension, Ename

meSch: Ƃ Sheffield Hallam University, Sheffield Ƃ University of Limerick Ƃ University of Strathclyde, Glasgow Ƃ eCTRL Solutions ,Trento Ƃ University of Stuttgart Ƃ University Carlos III Madrid Ƃ Museo Storico Italiano della Guerra, Trento Ƃ Fondazione Bruno Kessler, Trento

Petrie Perspectief: Ƃ Petrie Museum, Londen Ƃ Griffith Institute Oxford Ƃ Ny Carlsberg Glyptotek, Kopenhagen Ƃ British School, Athene Ƃ Artefacts of Excavation-project, Petrie Museum, UCL

COBBRA: Ƃ Soprintendenza per i Beni culturali e ambientali del Mare, Palermo Ƃ Ashmolean Museum of Art and Archaeology in Oxford Ƃ Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen Ƃ LVR-LandesMuseum Bonn Ƃ Istituto Italiano di Cultura, in Amsterdam Ƃ Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel Ƃ Crown Fine Art, Amsterdam Ƃ WBOOKS, Zwolle Ƃ Labrys Reizen, Nijmegen Ƃ NoHo Ƃ DEN


CEMEC: Ƃ LVR-LandesMuseum Bonn / University Bonn Ƃ CNR (National Research Council), Rome Ƃ Hungarian National Museum / Eötvös Lóránd University, Boedapest Ƃ Byzantine and Christian Museum, Athene Ƃ Institute of Iberian Archaeology / Museum of Jaen Ƃ University College Dublin/ National Museum of Ireland Ƃ Ashmolean Museum Oxford Ƃ DEN Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Ƃ EVOCA, Italië Ƃ NoHo, Dublin, Ierland Ƃ Fraunhofer-IGD, Duitsland Ƃ MOOBELS, Nederland

Digital Museum Lab: Ƃ WAAG Society, Amsterdam Ƃ DEN Ƃ Lectoraat Crossmedia, Hogeschool van Amsterdam

Edfu Connectie: Ƃ Royal Ontario Museum, Toronto Ƃ Ashmolean Museum, Oxford Ƃ Ny Carlsberg Glyptotek, Kopenhagen Ƃ August Kestner Museum, Hannover Ƃ Universiteit van Athene Ƃ The Getty, Los Angeles Ƃ Fondation Gandur pour l’Art, Geneve

Andere samenwerkingen

Ƃ VODAL: Virtual Heritage Reconstructions – Stan Verbeek, Wim Verbeek Ƃ Pantar, Amsterdam Ƃ Griekse Nationale Verkeersbureau, Athene Ƃ Grieks Verkeersbureau in Nederland Ƃ Nationale UNESCO commissie Ƃ SavaSound Ƃ Stichting Griekse Cultuur Filotechnia.

Tentoonstellingen: uitgaande bruiklenen

Binnen UvA/HvA: Ƃ Maagdenhuis

Nederland: Ƃ Boijmans van Beuningen Ƃ Natura Artis Magistra Ƃ Old University Library, Leiden


Ƃ Oude Kerk, Amsterdam

Internationaal: Ƃ Caxia, Barcelona, Madrid Ƃ Gallo-Romeins Museum, Tongeren Ƃ Lokschuppen, Rosenheim Ƃ Musee de Mariemont, Morlanwelz Ƃ Louvre-Lens Ƃ Reiss-Engelhorn Musea, Mannheim Ƃ Metropolitan Museum of Art, New York

Tentoonstellingen: inkomende bruiklenen

Nederland

DWDD Pop-up Museum Ƃ Gemeentemuseum, Den Haag Ƃ Drents Museum, Assen Ƃ Centraal Museum, Utrecht Ƃ Van Abbemuseum, Eindhoven Ƃ Stedelijk Museum, Amsterdam Ƃ Museum De Fundatie, Zwolle Ƃ Catharijneconvent, Utrecht Ƃ Rijksmuseum, Amsterdam Ƃ Bijzondere Collecties, Amsterdam Ƃ Nederlands Fotomuseum, Rotterdam Ƃ Groninger Museum, Groningen

Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst en Hellas in Holland Ƃ Rijksmuseum van Oudheden, Leiden Ƃ Koninklijk Oudheidkundig Genootschap, Amsterdam Ƃ Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam Ƃ Jorgos Chronis Ƃ Toula Liasi Ƃ Christina Linaris-Coridou Ƃ Lefteris Olympios Ƃ Angelos Tassopoulos Ƃ Eleni Tzatzalos Ƃ Harris Varsakis Ƃ Yiannis Vellis en Dimitrios Xanthopoulos

Internationaal

Sicilië en de Zee. Duik in het verledenItalië:

Ƃ Regione Siciliana, Assessorato Regionale dei Beni Culturali e dell'Identità siciliana


Ƃ Dipartimento dei Beni culturali e dell'Identità siciliana: Ƃ Gela, Museo Archeologico Regionale; Ƃ Kamarina, Museo Regionale; Ƃ Lipari, Museo Archeologico Regionale ‘Luigi Bernabò Brea’; Ƃ Marsala, Museo Archeologico Regionale ’Lilibeo – Baglio Anselmi’; Ƃ Palermo, Museo Archeologico Regionale ‘Antonino Salinas’; Ƃ Palermo, Soprintendenza per i Beni culturali e ambientali; Ƃ Palermo, Soprintendenza per i Beni culturali e ambientali del Mare; Ƃ Solunto, Parco Archeologico; Ƃ Siracusa, Soprintendenza per i Beni culturali e ambientali; Ƃ Trapani, Soprintendenza per i Beni culturali e ambientali; Ƃ Castelvetrano, Museo Civico; Ƃ Catania, Museo Civico ‘Castello Ursino’; Ƃ Sciacca, Collectie Primo Veneroso

Duitsland: Ƃ Mainz, Römisch-Germanisches Zentralmuseum

Nederland: Ƃ Amsterdam, Amsterdam Museum Ƃ Amsterdam, Bijzondere Collecties Universiteit van Amsterdam Ƃ Amsterdam, De Nederlandsche Bank, Nationale Numismatische Collectie Ƃ Amsterdam, Rijksmuseum Ƃ Amsterdam, Het Scheepvaartmuseum Ƃ Amsterdam, Stadsarchief Ƃ Dordrecht, Huis van Gijn Ƃ Den Helder, Marinemuseum

Collectie: langdurig bruikleengevers/schenkers

Nederland: Ƃ anoniem diversen Ƃ Frans Leidelmeijer BV Ƃ Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Rijswijk Ƃ Nationale Numismatische Collectie, De Nederlandsche Bank Ƃ Rijksmuseum van Oudheden, Leiden Ƃ Collectie J. de Wilde

Overig

Nederland: Ƃ Nederlands Klassiek Verbond Ƃ Stichting Zenobia, Amsterdam

ArcheoLab/Archeo-HotspotsBinnen UvA/HvA:

Ƃ Diachron


Nederland: Ƃ Erfgoed Brabant Ƃ AWN – Vereniging voor Vrijwilligers in de Archeologie Ƃ RCE Ƃ Bureau Monumenten en Archeologie, Amsterdam Ƃ Stichting Archeologie en Publiek

Fondsen

Binnen UvA/HvA: Ƃ Amsterdams Universiteits Fonds (AUF) Ƃ Stichting Steunfonds Allard Pierson Museum

Nederland: Ƃ Mondriaan Fonds Ƃ Stichting DOEN Ƃ Dioraphte Ƃ VSBfonds Ƃ KF Heinfonds

Internationaal: Ƃ EU FP7 Ƃ Creative Europe

Vrienden APM

Nederland: Ƃ 1000 leden Ƃ 20 Senatoren

Internationaal: Ƃ 60 leden

Sponsors

Ƃ Crown Fine Art Ƃ Labrys reizen Ƃ WBOOKS


Onderwijs en onderzoek

Inleiding

Het Allard Pierson Museum is het archeologiemuseum van de Universiteit van Amsterdam. Het is in 1934 ontstaan als studiecollectie met een nauwe personele verbinding met de afdeling Mediterrane Archeologie van de Universiteit van Amsterdam. Sinds 1999 is het museum geen onderdeel meer van de Faculteit der Geesteswetenschappen en meer specifiek van het Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC) waar de mediterrane archeologen onder ressorteren. Toch wil het museum een betekenisvolle en waardevolle plek zijn voor onderwijs en onderzoek. Daarom is sinds enkele jaren het beleid van het museum er concreet op gericht om weer meer als onderzoeksinstituut te gaan fungeren, uiteraard in samenwerking met de collega’s van de Faculteit der Geesteswetenschappen. In het bijzonder richten we ons op de studierichtingen Archeologie, Museum-studies, Erfgoedstudies en Mediastudies. Hier liggen op een breed terrein veel aanknopingspunten en kansen.Het museum timmert ook flink aan de weg als werkplaats voor onderzoek binnen de archeologie: sinds 2010 is het ErfgoedLab actief, we participeren in drie door de EU gefinancierde internationale onderzoeksprojecten (V-MusT.net, meSch en CEMEC) en in ons museum is de eerste van zes ArcheoHotspots van Nederland gevestigd.

Lopende onderzoeksprojecten

Opgraving Tell Ibrahim Awad (NWO-financiering)

Sinds 2011 zijn onder auspiciën van het Allard Pierson Museum opgravingswerk-zaamhedenuitgevoerd op Tell Ibrahim Awad, een lage ruineheuvel (Arabisch: tell) op een afgelegen plek in het centrale deel van de oostelijke Nijldelta. Dit werd mogelijk gemaakt door een subsidie van de Nederlands Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). In het voorjaar van 2014 heeft er een laatste documentatie-seizoen plaatsgevonden onder leiding van conservator Willem van Haarlem. Inmiddels is duidelijk geworden dat er geen toestemming meer zal komen om daar verder te graven. Een volwaardige vervanging werd echter gevonden in de site van Kufur Nigm, niet ver van de eerstgenoemde tell. Een eerste opgraving-seizoen op die nieuwe locatie wass gepland voor het voorjaar van 2015. Helaas is daar ook geen toestemming voor gekomen; er wordt nu een samenwerkings-project met het British Museum in Hierakonpolis voorbereid.


Onderzoeksproject Virtual Museum Laboratory (EU-financiering)

V-musT.net is een door de EU gefinancierd Europees network of excellence over virtuele musea (zie ook www.v-must.net). Het project heeft als doel instrumenten en ondersteuning te bieden aan de erfgoedsector bij het ontwikkelen van virtuele musea. Het Allard Pierson Museum is een van de 18 partners uit 13 verschillende landen in dit samenwerkingsproject, dat liep tot begin 2015.Voor dit project is in het Allard Pierson Museum een promovendus aangesteld die zich richt op de evaluatie van virtuele museumtoepassingen, de directeur is lid van de Executive Board en in het kader van dit project zijn in het museum regelmatig lokale Meetup-bijeenkomsten georganiseerd, die te volgen zijn via: www.meetup.com/Virtual-Museum-Network-Amsterdam. Deze meetups hebben hun bestaansrecht volop bewezen en blijven door het museum georganiseerd worden in het kader van het Digital Museum Lab. De laatste Reviewmeeting vond in maart plaats in Rome. Eindproducten van V-Must werden gepresenteerd in de tijdelijke tentoonstelling Keys to Rome.

Workshop ‘Let the art tell the stories’ tijdens een meetup in het Allard Pierson Museum.

meSch

Sinds februari 2013 is het Allard Pierson Museum een van de twaalf partners (uit zes Europese landen) van het internationaal onderzoeksproject meSch: Material EncounterS with digital Cultural Heritage (http://mesch-project.eu). Het project heeft tot doel een serie gereedschappen te ontwikkelen voor musea, waarmee conservatoren en tentoonstellingsmakers zelf digitale tentoonstellingselementenkunnen maken. meSch werkt via het principe van co-creatie en binnen het project staan het fysieke en virtuele object centraal. De drie speerpunten van het project zijn: het (her)gebruiken en integreren van digitale collectie-informatie, het introduceren en versterken van materialiteit bij het gebruik van digitale media en het aanbieden van een gelaagde en gepersonaliseerde museumbe-leving. Op 26 en 27 maart 2015 vond in Stuttgart de tweede jaarpresentatie van meSch plaats. Het project ontving hierbij lovende woorden van de beoordelings-commissie van de Europese Commissie alsmede de beoordeling ‘excellent progress’.


2015 was een belangrijk jaar voor de twee werkpakketten waar het Allard Pierson Museum nauw bij betrokken is. Het museum leidt werkpakket 6, waarbinnen in 2015 verschillend Case Studies werden ontwikkeld om de meSch software en principes in de praktijk te testen. Daarnaast is het Allard Pierson Museum onderdeel van het team dat de evaluatie van de verschillende Case Studies verzorgt.

De meSch Case Study in de tijdelijke tentoonstelling ‘Schijnbeweging: Illusie in de Griekse kunst’.

In een virtuele representatie van een symposion reageren virtuele personages op handelingen van

bezoekers in de fysieke tentoonstellingsruimte door bijvoorbeeld te klinken met een tondo (Griekse

drinkschaal) zodra een bezoeker een replica daarvan vastpakte.

In februari vond een plenaire bijeenkomst plaats in Amsterdam en in november kwam het projectteam bijeen voor een bijeenkomst in Glasgow. Het meSch-project wordt gefinancierd door de Europese Unie, als onderdeel van het Seventh Framework Programme (FP7) onder nummer 600851 en loopt tot februari 2017. In het kader van dit project zijn twee promovendi van de UvA aangesteld om hun promotieonderzoek in het Allard Pierson Museum uit te voeren.

Petrie Perspectief

Het Allard Pierson Museum is een van de partners in het internationale onderzoeksproject The Petrie Perspective. Dit project houdt zich bezig met het wereldwijde verkeer van oudheden, in het bijzonder van het materiaal van een aantal opgravingen in Egypte door de vermaarde Britse archeoloog W. Flinders Petrie, tussen 1880 en 1920. Hoe komt het dat die vondsten verspreid raakten over de wereld en hoe werd dit georganiseerd?Het project wordt gefinancierd door het Mondriaan Fonds. Het loopt van 2014 tot en met 2016 en wordt gecoördineerd door Wim Hupperetz en Willem van Haarlem. De betrokken partners zijn vermaarde instellingen die garant staan


voor een bijzondere kwaliteit. In 2014 is gestart met een inventarisatie van het materiaal, dat voornamelijk bestaat uit aardewerk, stenen vaatwerk en kralen. Dit project zal voor het Allard Pierson Museum de deur openen naar een verdere internationale samenwerking in het kader van een groot lopend Brits project (Artefacts of Excavation, the international distribution of Egyptian finds from British excavations). Het onderzoek is inmiddels afgesloten; medio 2016 zal het museum een tentoonstelling organiseren over de resultaten. Zie ook: www.allardpiersonmuseum.nl/collectie-onderzoek/onderzoek/het-petrie-perspectief/

het-petrie-perspectief.html

De Britse archeoloog W. Flinders Petrie

Bestandscatalogi Terracotta’s en Glas

René van Beek werkt aan de catalogus van de collectie Romeins glas in het museum. De bedoeling is dat het manuscript voor deze catalogus in 2016 gereed zal zijn. Branko van Oppen en Robert Lunsingh Scheurleer zijn in voorjaar 2013 begonnen met het opnieuw bestuderen van de Grieks-Romeins Egyptische terracotta’s ter voor bereiding van een bestandscatalogus. In totaal zijn inmiddels 542 objecten compleet beschreven en een eerste manuscript is eind dit jaar afgerond. Vanaf september assisteerde Elena Cuijpers (MA-student archeologie Leiden) bij het controleren en corrigeren van de tekst en de literatuurverwijzingen. De streefdatum voor voltooiing is medio 2016.

Terracotta beeldje van gevleugelde Eros naast een olielampje, Egypte; Romeins, ca. 2de eeuw n.Chr.


Connecting Early Medieval European Collections (CEMEC)

Het door de Europese Unie (Creative Europe, EACEA Agency) gefinancierde project CEMEC heeft tot doel een nieuw business model te ontwikkelen voor duurzame samenwerking tussen museale- en erfgoedinstellingen evenals technische onderzoeksinstellingen en bedrijven. In dit netwerk participeren negen vooraanstaande Europese museumcollecties en zes technische partners die gezamenlijk een reizende tentoonstelling zullen ontwikkelen over de periode van de vroege Middeleeuwen in Europa (300-1100), die te zien zal zijn bij drie venues (Amsterdam, Athene, Bonn). Daarnaast zullen vier lokale museumpresen-taties worden ontwikkeld over dit onderwerp (Jaen, Budapest, Dublin, Rome). Tenslotte zal een database van zeventig 3D gescande relevante objecten worden gerealiseerd, evenals een digitale interactieve museumpresentatie over culturele uitwisseling, diversiteit en connectivity in de periode van de vroege Middel-eeuwen. Het netwerk heeft tot doel een langdurige samenwerking tot stand te brengen, met een permanente spin-off van onderzoeksresultaten, een gedeelde pool van kennis en best practices, en duurzame presentatietools.De te ontwikkelen tentoonstelling beoogt tenslotte het beeld van de vroege Middeleeuwen bij te stellen als een periode van verval en beperkte culturele uitwisseling en zal aantonen hoezeer culturele uitwisseling, handel en mobiliteit een opvallend gegeven is in een tijdvak dat vaak gekarakteriseerd wordt als de ‘Dark Ages’.

COBBRA

Het internationale COBBRA-netwerk beoogt een duurzaam samenwer-kingsverband te realiseren tussen een vijftal Noord-Europese topmusea, wetenschappelijke instituten, outreach organisaties en commerciële partijen. Dit samenwerkingsverband, met museale partners uit Kopenhagen, Oxford, Bonn, Brussel en Amsterdam (COBBRA), zal resulteren in een blauwdruk voor een nieuw business plan voor musea, dat is gebaseerd op het uitwisselen van kennis, collecties en staf. Het motto binnen COBBRA is dan ook ‘sharing is caring’: objecten, kennis en expertise, stafleden en (digitale) content worden uitgewisseld teneinde recent onderzoek op het gebied van cultureel erfgoed, beter over het voetlicht te brengen en een groter publiek te bereiken. Door de inzet van nieuwe media en digitale toepassingen zal bovendien aansluiting worden gezocht bij en nieuwe generatie museumbezoekers. Hierdoor zal dit project niet slechts resulteren in een bredere bekendheid va e betrokken partijen en collecties, maar ook aanzienlijk bijdragen tot een beter begrip van die collecties. Bovendien zal de intensieve samenwerking tussen de partners resulteren in een gedeelde ‘pool’ van kennis en expertise, hetgeen niet alleen de wetenschappelijke slagkracht en outreach capaciteit van


de betrokken musea vergroot, maar ook resulteert in een rendabler bedrijfs-voering van deze musea. De eerste van een reeks tentoonstellingen die worden georganiseerd door het COBBRA-netwerk is ‘Sicilië en de zee’, die vanaf 8 oktober in het Allard Pierson Museum te zien was.

De samenwerking binnen het interdisciplinaire COBBRA-netwerk richt zich de rol van digitale

collecties en het gebruik van digitale media/tools als belangrijk hulpmiddel in het behoud en het

vergroten van begrip van cultureel erfgoed.

ArcheoHotspots

Eind 2014 ging in het Allard Pierson Museum de eerste ArcheoHotspot van Nederland van start, en in 2015 zijn vestigingen geopend in ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Utrecht. Met onze partners en samenwerkende partijen zij we erin geslaagd het draagvlak voor archeologie te verbreden en te versterken op een simpele en hedendaagse manier. Op iedere ArcheoHotspot werken diverse partijen uit de branche samen. We krijgen op die manier één positief gezicht naar buiten. Het project is in twee jaar uitgegroeid tot een maatschappelijk onderdeel voor de archeologie in de Nederlandse samenleving. Het publiek weet waar ze met hun vragen heen kunnen. Het draagvlak wordt groter en de kennis die gedeeld kan worden, is met een groter netwerk meer divers. De behaalde resultaten zorgen voor een positief beeld van de Archeologie. Reacties op Facebook en in gastenboeken op diverse ArcheoHotspots zijn enthousiast. We hebben vaak mogen vernemen van bezoekers ‘hoe leuk het is dat oud materiaal onderzocht met zulke moderne technieken echt gaat leven’. De ArcheoHotspots worden bemensd door vrijwilligers. Zij blijken het naar hun zin te hebben, er is weinig verloop en we krijgen veel aanvragen van


nieuwe vrijwilligers. Bij het werven van vrijwilligers voor de ArcheoHotspot Amsterdam hadden we binnen twee weken dertig aanmeldingen, in Utrecht waren het er ruim 70. Regelmatig vragen bezoekers of ze ook als vrijwilliger aan de slag mogen. De grote belangstelling van organisaties die in 2016 in Fase Twee een ArcheoHotspot willen beginnen, geeft aan dat deze manier om archeologie tastbaar en toegankelijk te maken populair is. ArcheoHotpsots is een samenwerking met Erfgoed Brabant en AWN Vereniging van Vrijwilligers in de archeologie, en werd mogelijk gemaakt door financiering van het Mondriaan Fonds, VSBfonds, Stichting Dioraphte, Stichting DOEN en het Amsterdams Universiteitsfonds.

De ArcheoHotspot in het Allard Pierson Museum maakt archeologie tastbaar mede door de inzet van

deskundige vrijwilligers

Reacties van bezoekers in het gastenboek van de ArcheoHotspot in Amsterdam


Digital Museum Lab

Digital Museum Lab is de naam van een nieuw project waarbinnen het onderzoek naar digitale toepassingen binnen het erfgoedveld centraal staat. Het Digital Museum Lab (DML) is ook de naam van een vaste onderzoeksplek in het Allard Pierson Museum. In dit Lab worden bestaande en nieuwe pioniers uitgedaagd in samenwerking met het publiek onderzoek te doen naar digitale innovaties. Met als doel experiment, reflectie en evaluatie op het gebied van digitale innovatie binnen de museummuren te stimuleren en te faciliteren. Hier is namelijk weinig plek voor, maar wel veel vraag.Het idee voor het Digital Museum Lab is ontstaan vanuit verschillende observaties. Allereerst is er een paradox te constateren bij het stimuleren van digitale innovatie. Zo stimuleren fondsen enerzijds korte termijn projecten die nooit goed indalen in de beroepspraktijk. Anderzijds wordt er binnen deze projecten geen mogelijkheid gecreëerd om deze te testen of te evalueren. Musea rennen van de ene gadget naar de volgende hype. Hierdoor kan er intern ook weinig tot geen expertise worden opgebouwd, laat staan worden gedeeld met het veld, en dat is een gemiste kans.Het Digital Museum Lab heeft wel oog voor duurzaamheid en voor de langdurige impact van digitale middelen op de museumbeleving en binnen de beroeps-praktijk. Digitale middelen en mogelijkheden worden in een open sfeer in het Lab getest, geanalyseerd en geëvalueerd. De uitkomsten worden besproken tijdens meet-ups. Mensen werkzaam in het erfgoedveld kunnen hier vrij aan deelnemen. Maar ook makers, innovators en andere geïnteresseerden zijn van harte welkom.Het Digital Museum Lab wordt gefinancierd door het Mondriaan Fonds. Voor het DML werkt het Allard Pierson Museum samen met drie partners: DEN (www.den.nl), WAAG society (www.waag.org) en de Hogeschool van Amsterdam/ Lectoraat Crossmedia (www.hva.nl).

Holland in Hellas

In het kader van het project Erfgoedtalent is Laurien de Gelder in februari 2015 gestart met het zelfstandige onderzoeksproject ‘Holland in Hellas: De Geschiedenis van Nederlands Archeologisch Onderzoek in Griekenland’. Dit onderzoeksproject tracht de geschiedenis van Nederlands archeologisch onderzoek in Griekenland in kaart te brengen. Voor haar onderzoek interviewde zij in Nederland: Bastiaan Bommeljé (het Aetolië Project), Yvonne Goester (Theisoá-Lavda Project), Joost Crouwel (Geraki), Gert Jan van Wijngaarden (Zakynthos Archaeology Project) en Conrad Stibbe (opgraving Archanes onder de aegis van het Rijksmuseum van Oudheden). In juli en augustus 2015 heeft Laurien de Gelder een inventaris gemaakt van het C.S. Bakhuizen archief aan het Nederlands Instituut in Athene en heeft zij on-site interviews gehouden in


Griekenland met: Vladimir Stissi (Halos), Reinder Reinders (Halos), Jan Paul Crielaard (Karystos-Plakari) en Mieke Prent (Geraki).

De Edfu Connectie

Het Allard Pierson Museum bezit een unieke verzameling van ca. 320 zegelaf-drukken uit de Ptolemeïsche periode, en is zo bijzonder omdat zij de helft vormt van wereldwijd de grootste verzameling zegelafdrukken uit Hellenistisch Egypte. De andere helft wordt bewaard in het Royal Ontario Museum te Toronto, Canada. De zegelafdrukken (daterend uit ca. 180-30 v.Chr.) zijn gevonden in Apolli-nopolis Magna, het huidige Edfu in Egypte, en zijn in de oudheid gebruikt om documenten, geschreven op papyrus, te verzegelen. Op deze zegelafdrukken zijn veelal portretten van personen uit het Ptolemeïsche koningshuis te zien, evenals niet-koninklijke portretten alsmede voorstellingen uit de Griekse en Egyptische religie. Het project ‘De Edfu Connectie’ zal leiden tot de integrale ontsluiting van de ca. 650-700 Edfu zegelafdrukken in Amsterdam en Toronto, en zal een belangrijke basis bieden voor de iconografie van het Ptolemeïsche koningshuis. De wetenschappelijke bijdrage is zo essentieel omdat voor deze periode geen vaststaande portretten bekend zijn van alle heersers van het koningshuis, bijvoorbeeld aan de hand van muntportretten. Een online beeldbank van de collectie zal breder onderzoek vergemakkelijken naar vergelijkbare objecten, zoals zegelafdrukken uit andere vindplaatsen, alsmede zegelringen, gesneden stenen en munten in andere museale collecties.Het Edfu-project is gestart in november 2015 en wordt voor twee jaar gesubsi-dieerd door het Mondriaan Fonds. In dit project, geleid door Branko van Oppen, werkt het Allard Pierson Museum samen met maar liefst zeven gerenommeerde internationale partners: het Royal Ontario Museum in Toronto, de Ny Carslberg Glyptotek in Kopenhagen, Museum August Kestner in Hannover, Fondation Gandur pour l’Art in Geneve, het J. Paul Getty Museum in Los Angeles, de Universiteit van Athene en het Ashmolean Museum in Oxford. Verder leveren specialisten hun wetenschappelijke bijdragen op geplande expert meetings en een internationaal congres. De onderzoeksresultaten zullen gepresenteerd worden in een tentoonstelling in Amsterdam en Athene. Zie ook: www.allardpier-

sonmuseum.nl/collectie-onderzoek/onderzoek/edfu-connection/edfu-connection.html.

Zegelafdruk van een Ptolemeïsche koning (vermoedelijk

Ptolemeus VIII Physcon), ca. 150-100 v.Chr.




Onderwijsactiviteiten

Het Allard Pierson Museum participeert op verschillende manieren in het onderwijs van de Universiteit van Amsterdam. Dit doen we door toegangsfacili-teiten voor studenten Kunstgeschiedenis, Archeologie, Cultuurgeschiedenis, enz. De staf van het museum participeert in collegereeksen en begeleidt studenten bij onderzoek en stages.

Onderwijs

René van Beek

Gaf werkgroepen en hoorcolleges voor studenten van verschillende opleidingen (archeologie, kunstgeschiedenis, conservering & restauratie) ; gaf samen met Wim Hupperetz, Miriam Hoijtink en Gert Jan van Wijngaarden de werkgroep Archaeology, Museums and the Public; veel onderwijs vindt voor groot deel plaats in het museum waarbij intensief van de collecties gebruik wordt gemaakt. Een Romeins glazen bakje (inv nr 15936) werd uitgebreid onderzocht in het restauratie atelier van het Rijksmuseum in het kader van en masterscriptie van voor de opleiding Conservering en Restauratie van Cultureel erfgoed door de studente Nike Haverkamp

Wim Hupperetz

Ƃ 26 januari gastcollege ‘Het geheugen van een straat ‘, Universiteit Gent Ƃ 18 mei college over de Krim-casus, Heritage Heist, Universiteit van Leiden Ƃ September en oktober diverse colleges voor ACASA cursus ‘Archaeology,

Museums and the Public’

Tony Jonges

Ƃ 15 april cursus voor 1e-jaarsstudenten van de vakopleiding Collectiebeheer: beheer en preventieve conservering van metaal en keramiek.

Ƃ 19 t/m 27 maart (Week van de Klassieken) dagelijks uitleg aan het publiek over wapens in de Oude Wereld, vitrine ingericht op de ArcheoHotspot met aanvalswapens, helmen, harnasfragmenten, scheenbeschermers, slinger-kogels en antieke molotovcocktails.

Ƃ 13 december lezing voor de MuseumJeugdUniversiteit over oorlogvoering in de Klassieke Wereld

Geralda Jurriaans-Helle

Ƃ 16 januari ‘Koptische weefsels’, lezing voor AWN en studenten restauratie textiel

Ƃ 30 april ‘Herakles op Griekse vazen’, gastcollege voor classici UvA Ƃ 8 september ‘Geen woorden maar beelden: vertelkunst op Griekse vazen’,

openingscollege voor classici UvA

Ron Leenheer

Ƃ 15 april cursus voor 1e-jaarsstudenten van de vakopleiding Collectiebeheer: beheer en preventieve conservering van metaal en keramiek.


Ƃ en keramiek (Tony) op het programma. Ƃ 19 t/m 27 maart (Week van de Klassieken) dagelijks uitleg aan het publiek

over wapens in de Oude Wereld, vitrine ingericht op de ArcheoHotspot met aanvalswapens, helmen, harnasfragmenten, scheenbeschermers, slinger-kogels en antieke molotovcocktails.

Ƃ 4 juli lezing over de restauratie van een Egyptische kattenmummie voor Vrienden van het APM samen met Geralda Jurriaans.

Marloes van der Sommen

Ƃ Training ‘vrijwilligers en publiek’ voor ArcheoHotspots

Merel van der Vaart

Ƃ 4 maart gastcollege Nieuwe Media en Musea, MA Digital Heritage, UvA. Ƃ 30 juni gastcollege Co-creatie, BA Communicating the Social Sciences and

Humanities Rhein-Waal Universiteit, Duitsland. Ƃ 29 oktober gastcollege Publieksonderzoek in het Allard Pierson Museum, MA

Onderzoek Beleving in Kunst en Cultuur, UvA. Ƃ 9 december gastcollege Collectiegeschiedenis, BA Geschiedenis, VU.

Jorrit Kelder

Ƃ Gastcollege aan de Universiteit van Gent, over ‘De Grote Oorlog: Troje’

Deelname aan wetenschappelijke meetings/congressen/symposia

René van Beek

Ƃ 7 januari afscheidssymposium Charlotte van Rappard in het APM Ƃ 11 en 12 februari kick-off van het Sicilië project (COBBRA meeting) Ƃ 5 februari symposium in Rijksmuseum over conservering van Glas en

Keramiek Ƃ 12 maart bezoek TEFAF antiekbeurs in Maastricht Ƃ 20 maart jurylid bij de finale van de Grote Ken je Klassieken Quiz in het kader

van de Week van de Klassieken Ƃ 24 april congres museum Het Valkhof over bronzen beelden naar aanleiding

van hun tentoonstelling over bronzen beelden.

Marieke van den Doel

Ƃ 23 januari: Studiedag Onderzoeksschool Kunstgeschiedenis ‘450 jaar na het Concilie van Trente’Catharijneconvent Utrecht

Ƃ 12 februari: Kick off COBBRA Museum Network, Allard Pierson Museum Amsterdam

Ƃ 23 februari: lezing dr. Marco Folin, Sigismondo Malatesta, il papa Pio II e il Tempio Malatestiano:un mausoleo rinascimentale e i suoi sottintesi politici, KNIR, Rome (org/mod)

Ƃ 5 maart: eRome digitization conference, NIAS, Wassenaar (co-org/pres/mod). Ƃ 12 maart: Lezing Dr. Michael Squire, Homer and the Ekphrasists. The Elder

Philostratus’s Scamander, Universiteit van Amsterdam


Ƃ 18 maart: Lezing Michelangelo’s Presentatietekeningen, refresher course docenten klassieke talen, Edumedia, Utrecht. (pres)

Ƃ 26 maart: The Patron, the Painter and the Humanist. Isabella d’ Este’s studiolo in Mantua, Renaissance Society of America, annual conference Berlin 2015 (pres)

Ƃ 9 juni: Seminar Biographies of buildings, KNAW / NIAS, Wassenaar Ƃ 29 mei: lezing HADRIANVS. Une passerelle digitale pour découvrir la présence des

Néerlandais à Rome au cours des siècles, Festival de l’histoire de l’art, Fontai-nebleau (pres)

Ƃ 11 september: college Introductie in Renaissance kunst bij opleiding Italiaans, Universiteit van Amsterdam (pres)

Ƃ 1 en 2 oktober: Kick-off Creative Europe 2015, Brussel Ƃ 9 oktober: COBBRA annual meeting (org/mod) Ƃ 27 en 28 oktober Creative Europe: Connecting Early Medieval European

Collections (CEMEC) kick-off (org), Allard Pierson Museum Ƃ 7 november twee flashcolleges Sicilie en de Zee: Antonello da Messina,

Museumnacht Amsterdam Allard Pierson Museum/Academie voor nutteloze kennis (pres)

Ƃ 20 november: Workshop The Innovation lab. Helping you to develop skills taking charge of digital technology, meSch/Waag Society, Amsterdam

Ƃ 20 november: boekpresentatie Michelangelo’s monument voor Julius II: nieuwe inzichten na de restauratie, Spui 25, Universiteit van Amsterdam/ WIS (mod)

Ƃ 30 november: Symposium Caravaggio and Northern European painting, NIKI Florence/Catharijneconvent Utrecht

Laurien de Gelder

In het kader van het onderzoeksproject ‘Holland in Hellas: De Geschiedenis van Nederlands Archeologisch Onderzoek in Griekenland’ presenteerde Laurien de Gelder in augustus haar lopende onderzoek op de HARN Interna-tional Conference van de Histories of Archaeology Research Network in Glasgow. Aansluitend op deze conferentie presenteerde Laurien de Gelder dit onderzoek op de European Association of Archaeologists 2015 tijdens de sessie ‘Clusters of Knowledge Production: Conversation and Creation of Knowledge in Archaeology’. Vanaf september tot eind december was Laurien de Gelder trainee aan het Koninklijk Nederlands Instituut in Rome in het onderzoeksproject ‘The Santa Prisca Project’ (www.knir.it/nl/the-santa-prisca-project.html). In Rome deed zij onderzoek naar de eerste Nederlandse opgraving in Italië: de opgravingen tussen 1952-1966 onder leiding van Maarten Vermaseren en Carel van Essen in het mithraeum en de omliggende ruimtes onder de Santa Prisca kerk op de Aventijn in Rome.

Wim Hupperetz

Ƃ Januari: lezing Universiteit Gent (26); Benefietavond ‘Wij Zijn Romeinen’ (26); Ƃ Februari: 11-12 kick-off COBBRA; opening Twentse Welle (14); Maurice Crijns

Eindhoven (16); Review V-must Rome (19-20); review meeting meSch Stuttgart (23-27)

Ƃ Maart: inleiding Allard Pierson Lecture (2); symposium Materiality of Conflict (24)

http://www.knir.it/nl/the-santa-prisca-project.html


Ƃ April: 15/16 2+3D photography conference Rijksmuseum Ƃ Mei: Museum Vakdagen Eindhoven (27) Ƃ Juni: opening tentoonstelling Schijnbeweging Allard Pierson Museum (25) Ƃ Juli: werkbezoek Bonn (21) Ƃ Augustus: Werkbezoek Getty Museum, Malibu/Museumcamp (3-10); opening

Reinwardt Academie (28) Ƃ September: opening Academisch jaar UvA/FGw (3) Ƃ Oktober: Opening tentoonstelling Sicilië en de zee, Allard Pierson Museum (8);

bezoek musea New York (16-23); CEMEC kick-off (27-28) Ƃ November: Conferentie CHNT Wenen (2-4); werkbezoek Kopenhagen (18);

conferentie Dublin (20-23); meSch meeting Glasgow (25-26) Ƃ December: symposium Maatschappelijke impact geesteswetenschappen

Utrecht (5)

Willem van Haarlem

Ƃ 1-4 september: de jaarlijkse conferentie van het ICOM-‘Comite pour l’Egyptologie’, dit keer in het Ägyptisches Museum te München

Jorrit Kelder

Ƃ 21 juni Workshop ‘Manar al Athar Project’, University of Oxford ; 27 oktober Workshop ‘Too Cold for this P(a)lace? Climate and Environment in the late 2nd millennium BC Mediterranean’, Louvain-la-Neuve (Université catholique de Louvain)

Ƃ 27 november Workshop ‘Petrie Perspectief’, Petrie Museum, Londen

Branko van Oppen

Ƃ Branko van Oppen coördineerde in het Allard Pierson Museum Animals in Ancient Material Cultures, een internationaal tweedaags congres over dieren in de oudheid, in samenwerking met Publiekszaken (Marjolein Woltering), de Artisbibliotheek (Hans Mulder) en Dierentuin Artis (Erik de Jong), 15-16 oktober.

Merel van der Vaart

Ƃ 26 februari: RMeS Event: How do you (Re)Write?, Universiteit van Utrecht Ƃ 2 maart Organisator: Digital Museum Meetup: Evaluatie Keys to Rome, Allard

Pierson Museum (spreker) Ƃ 17-18 maart: Digital Identity Seminar, Lakenhal, Leiden Ƃ 19-21 april: MuseumNext conferentie, Geneve, Zwitserland Ƃ 1 mei: PhD Students on Science 2.0, KNAW, Amsterdam


Ƃ 11 mei: Studiedag Publiek Museumvereniging, Soesterberg Ƃ 23 juni Organisator: Digital Museum Meetup: iBeacon, You Beacon, Beacons in

the Museum, Allard Pierson Museum (organisator) Ƃ 1 september: Digital Museum Meetup: Let the Art tell the Stories, Allard

Pierson Museum (organisator) Ƃ 28 september-3 oktober: Digital Heritage Congress, Granada, Spanje (spreker) Ƃ 5 oktober: Expert Meeting Co-creation, Waag Society, Amsterdam (spreker) Ƃ 2 november: Gouden Eeuw Inspiratiemiddag, Hermitage, Amsterdam Ƃ 7-8 december: DISH, de Doelen, Rotterdam (spreker)

Marian Schilder

Ƃ 13 januari: Testen in MediaLab Ƃ 15 januari: Valorisation meeting (Doelenzaal UB) door ASCH-FGw Ƃ 2 februari: Onthulling portret prof. mr. A.D. Belinfante (Senaatskamer UvA) Ƃ 11/12 februari: COBBRA-meeting in Amsterdam Ƃ 12 februari: ‘DWDD popt up in het museum’, Salon de Museologie (ARCAM) Ƃ 23 april: Modernisering UvA, slotdebat met Jet Bussemaker en Dymph van den

Boom (Maagdenhuis) Ƃ 30 maart: workshop meSch codesign i.h.k.v. Schijnbeweging Ƃ 2 april: Allard Pierson lecture door Sebastiano Tusa Ƃ 8 april: kritische tentoonstellingsanalyse DWDD Pop-Up Museum Ƃ 12 april: Museumplein met Axel Rüger, Wim Pijbes en Beatrix Ruf (debat in de

Rode Hoed) Ƃ 11 mei: Kennisdag Publiek, door NMV (Nationaal Militair Museum, Soest) Ƃ 12 juni: Museum van Modern Realisme (openingstentoonstelling, Gorssel) Ƃ 28 augustus: Brieven uitgeven, workshop door Marita Mathijsen in kader van

Summerschool Bijzondere Collecties Ƃ 21 juni: Open grachtentuinen (Amsterdam) Ƃ 14-16 juli: Musea in Toscane (Siena, Arezzo) Ƃ 30 aug.: Alessandro Barrico in gesprek met Bas Heijne (OBA) Ƃ 16 sept: Brainstorm scenario’s APM Ƃ 2 okt.: Opening tentoonstelling Rome. De droom van Constantijn, in De Nieuwe

Kerk Ƃ 26-29 okt.: Biënnale Venetië Ƃ 17 dec.: Afscheidscollege Péjé Knegtmans, universiteitshistoricus Universiteit

van Amsterdam

Publicaties

Publicaties van het Allard Pierson Museum

In samenwerking met Uitgeverij WBOOKS, de Soprintendenza del Mare op Sicilië en de Stichting Zenobia verscheen de publicatie Sicilië en de zee, bij de gelijk-namige tentoonstelling die in oktober van start ging. Dit rijk geïllustreerde boek, het zesde deel in de Allard Pierson Museum Serie, bleek al snel een must have voor liefhebbers van onderwaterarcheologie, havens, tempels, zeeslagen en


scheepswrakken. Maar Sicilië en de zee gaat over veel meer, en gaat daarin verder dan de tentoonstelling: het vertelt over homerische monsters, volksverhalen, moderne politiek, Michiel de Ruyter – die op Sicilië overleed – en de vele schrijvers en filmregisseurs die zich door dit unieke eiland lieten inspireren voor hun boeken, toneelstukken, films en opera’s. De redactie bestond uit Diederik Burgersdijk, Richard Calis, Jorrit Kelder, Alexandra Sofroniew en Sebastiano Tusa, en de vormgeving was in handen van Miriam Schlick. Vanwege het interna-tionale karakter van de tentoonstelling en het Europese interdisciplinaire samenwerkingsproject COBBRA verscheen deze uitgave ook in het Engels. De Vrienden en de Senatoren van het Allard Pierson Museum ontvingen allen een gratis exemplaar.

Ter gelegenheid van Sicilië en de Zee verscheen tevens een special van Archeologie Magazine die geheel gewijd was aan deze tentoonstelling. De inhoud hiervan kwam tot stand in samenwerking met de inhoudelijk verantwoordelijken van de tentoonstelling en auteurs van de tentoonstellingspublicatie. In maart verscheen nummer 110 van de Allard Pierson Mededelingen, waarin de tentoonstelling Schijn-beweging centraal stond.In de zomer werd het Jaarverslag 2014 afgerond en geplaatst op de website van hetmuseum: www.allardpiersonmuseum.nl/over-het-museum/missie-en-jaarverslagen/

missie-en-jaarverslagen.html

Publicaties van medewerkers

René van Beek

Ƃ ‘Duizend bommen en granaten’, APmededelingen 110, p. 13-15

Ƃ ‘Trinacria – het driehoekige eiland’ in Archeologie Magazine 2015-4, p. 10-16 (in samenwerking met A. Sofroniew)

Ƃ ‘Een collectie met liefde en zorg opgebouwd / A collection compiled with love and care’, in The Van Beek collection – Passion for glass, p. 8-12

http://www.allardpiersonmuseum.nl/over-het-museum/missie-en-jaarverslagen/missie-en-jaarverslagen.html

http://www.allardpiersonmuseum.nl/over-het-museum/missie-en-jaarverslagen/missie-en-jaarverslagen.html


Ƃ ‘De appel valt niet ver van de boom / The apple doesn’t fall far from the tree’, in The Van Beek collection – Passion for glass, p. 16-18

Marieke van den Doel

Ƃ ‘Sicily’s Role in Art History: the case of Antonello da Messina’, in: Sicilië en de zee/Sicily and the Sea (Allard Pierson Museum Serie 6), WBOOKS, Zwolle 2015

Ƃ ‘Michiel de Ruyter en de Slag om de Etna’, in: Archeologie Magazine 2015-4 Ƃ Review P. Taylor (ed),) Meditations on a Heritage: Papers on the Work and Legacy

of sir Ernst Gombrich in: Journal of the History of Humanities 2016-1 (forthcoming), Chicago University Press

Ƃ 10 lemma’s en 90 lemma’s (red) voor www.hadrianus.it: History of Dutch Art and Culture in Rome

Laurien de Gelder

Ƃ Van Wijngaarden, G.J.M., A. Sotiriou, N. Pieters, B. Bogaard, L. De Gelder, 2015. ‘The Zakynthos Archaeology Project. Preliminary report on the 2012 season’ in: Pharos 20.2

Ƃ In samenwerking met Amber Fayein-Schagen en Anthony Jonges startte Laurien de Gelder op Facebook het project ‘Mijn favoriete object’: de keuze van medewerkers van het APM plus korte motivatie.

Willem van Haarlem

Ƃ In Memoriam: Prof. dr. M.S.H.G. (Matthieu) Heerma van Voss 1923-2015, in AllardPiersonMededelingen110, 33 [met R.A. Lunsing Scheurleer]

Wim Hupperetz

Ƃ Hupperetz , W., ‘The cultural biography of a street. Memory, cultural heritage and historical notion of the Visserstraat in Breda, the Netherlands (1200 – 2000)’ in: J. Renes, J. Kolen , R. Hermans (eds.), Landscape Biographies (Amsterdam 2015), 295-311

Ƃ Hupperetz W. , ‘Bouwen en wonen in Limburgse steden (1500-1800)’ in: P. Tummers, L. Berkvens, A.J. Bijsterveld, A. Knotter, L. Wessels , F. Hermans (red.), Limburg. Een geschiedenis. 1500-1800 (Maastricht 2015), 147-158

Ƃ Hupperetz, W. & H.L. Janssen, ‘Elite en kastelen in de Late Middeleeuwen.’ in: P. Tummers, L. Berkvens, A.J. Bijsterveld, A. Knotter, L. Wessels , F. Hermans (red.), Limburg. Een geschiedenis tot 1500 (Maastricht 2015), 357-380

Ƃ Hupperetz, W., ‘De helm van BEKON, legionair onder Caesar?’ In AllardPierson-Mededelingen110, p. 8-10

Tony Jonges

Ƃ ‘Alles in orde?’ in: AllardPiersonMededelingen 110, p. 31-32


Ƃ ‘Bewegende beelden?’ in: AllardPiersonMededelingen 110, p. 15-23 Ƃ ‘Bewegende beelden? Een rondgang langs moderne kunstvoorwerpen in

tentoonstelling Schijnbeweging’ in: Hellas in Holland, 25 jaar later, p. 6-21


Jorrit Kelder

Ƃ Sicilië en de zee/Sicily and the Sea, (redactie met D. Burgersdijk, R. Calis, S. Tussa, A. Sofroniew, and R. van Beek), WBOOKS, Zwolle, 2015

Ƃ ‘Mycenae, Rich in Silver’ in: K. Kleber und R. Pirngruber (Eds.), Silver, money and credit. Festschrift for Robartus J. van der Spek on occasion of his 65th birthday on 18 september 2014. Leiden: NINO (verschijnt 2016)

Ƃ ‘Sicily and the Sea in Prehistory’ in: Sicily and the Sea, Burgersdijk e.a. 2015, p. 29-31.

Ƃ Review van K. Radner (ed.), State Correspondence in the Ancient World, from New Kingdom Egypt to the Roman World, Oxford 2014, in: Bibliotheca Orientalis LXXII No. 5-6, September-December 2015, p. 682-685

Ƃ 5 lemmata (Iklaina in Messenia, Peristeria in Messenia, Müskebi, Ithaca, Marsa Matruh) in Roger S. Bagnall, Kai Brodersen, Craige B. Champion, Andrew Erskine, Sabine R. Huebner (eds.), The Encyclopedia of Ancient History, Phase 2 Additions, Oxford 2015 (online)

Ron Leenheer

Ƃ ‘Textiele Pseudomorfen’, in: AllardPiersonMededelingen 110

Branko van Oppen

Ƃ Berenice II Euergetis: Essays in Early Hellenistic Queenship (Queenship & Power series, Palgrave Macmillan: New York (verschijnt 2016).

Ƃ ‘The Marriage and Divorce of Ptolemy I and Eurydice’ in: Chronique d’Égypte 90: 147-173

Ƃ ‘Eirene and Eunostus of Soli’ in: Athenaeum 103: 458-476 Ƃ Recensie van After Alexander: The Time of the Diadochi, in: Aevum 89: 156-158 Ƃ Recensie van Creating a Hellenistic World, in: Athenaeum 103: 270-273 Ƃ Recensie van More than Men, Less than Gods, in: Athenaeum 103: 728-729

Merel van der Vaart

Ƃ Merel van der Vaart & Areti Damala, ‘Through the Loupe: Visitor engagement with a primarily text-based handheld AR Application’ in: Proceedings of the 2nd International Congress on Digital Heritage 2015, Granada: IEEE. – best paper award

Ƃ Paloma Diaz, Ignacio Aedo, Merel van der Vaart, ‘Engineering the Creative Co-design of Augmented Digital Experiences with Cultural Heritage’ in: End-User Development, Springer International Publishing, pp. 42-57

Ƃ Blog post: ‘Best Paper Award for meSch at Digital Heritage 2015’, meSch blog Ƃ Blog post: ‘Future of Museums: Museums are forever, remove the short-term

pressure’, Museum-iD blog

Lezingen en rondleidingen

René van Beek

Ƃ 12 maart lezing voor de Illustere School n.a.v. de Siciliëtentoonstelling Ƃ 25 maart lezing in SPUI25 in het kader van de Week van de Klassieken Ƃ 13 oktober gaf lezing op het Sicilië congres van het NKV


Ƃ 17 oktober lezing op het glascongres in de Romeinse villa Borg (Saarland – Duitsland)

Ƃ 4 november lezing over de Romeinse collectie in het kader van een nascho-lingsdag voor docenten voortgezet onderwijs

Ƃ Gaf rondleiding voor toekomstige studenten aan de UvA/VU in het kader van de zomerschool Klassieken. Diverse rondleidingen over de Gipsencollectie in het kader van de actie ‘Haal ons van zolder’.

Wim Hupperetz

Ƃ 26 januari: lezing ‘Geheugen van een straat’, Gent Universiteit Ƃ 2 maart: Inleiding Allard Pierson Lecture Ƃ 13 maart lezing ‘Changing consumption and material culture in 16-17th

Century Breda. Evidence from historical and archaeological sources’ at ‘Sugar and Spice’ Interdisciplinary Day Conference, Doelenzaal Library University of Amsterdam

Ƃ 27 mei: lezing over DWDD Pop-Up Museum, Museum Vakdagen Eindhoven Ƃ 25 juni: opening van de tentoonstelling Schijnbeweging Ƃ 8 oktober: opening van de tentoonstelling Sicilië en de zee Ƃ 27-28 CEMEC kick-off, Allard Pierson Museum Ƃ 2 november: Keynote lezing ‘Digital Heritage Paradox’, Conferentie CHNT

Wenen Ƃ 20-23 november lezing ‘Digital Heritage Paradox’ conferentie Dublin Ƃ 5 december: lezing over ArcheoHotspots, conferentie Maatschappelijke impact

geesteswetenschappen Utrecht


Ƃ 24 januari ‘De gipsencollectie van het Allard Pierson Museum’. Lezing voor Nederlands Klassiek Verbond, afdeling Amsterdam

Ƃ 3 maart De archeologie van Griekenland’ Gastles over op het Werenfridus-college te Hoorn

Ƃ 5 maart Rondleiding voor blinden en slechtzienden en bezoek aan Archeo-hotspot

Ƃ 14 april ‘Koptische weefsels’ Lezing voor Beeldweefkring Nederland Ƃ 13 juni ‘De kat in de oudheid’ Lezing voor Vereniging van Vrienden van het

Allard Pierson Museum Ƃ 5 juli ‘ Bewegende beelden?’ Lezing voor bezoekers Allard Pierson Museum Ƃ 14 augustus ‘Bewegende beelden?’ Lezing voor Romeo, vriendenvereniging van

RMO, Leiden Ƃ 4 september Koffiekijk-rondleiding over de tentoonstelling Schijnbeweging voor

medewerkers UB Ƃ 11 oktober ‘Hoe schreef men in de Oudheid?’ Lezing voor MuseumJeugdUni-

versiteit Ƃ 28 oktober Korte lezing over Koptische collectie tijdens CEMEC kick-off

Willem van Haarlem

Ƃ 6 februari: rondleiding Egyptische afdeling voor vrijwilligers ArcheoHotspots


Ƃ 1 september: lezing ‘A New Egyptian department at the Allard Pierson Museum’ voor de CIPEG-conferentie in München

Jorrit Kelder

Ƃ 27 oktober Gastcollege ‘De Archeologie van Troje en de Trojaanse Oorlog’, Universiteit Gent

Birgit Maas

Ƃ Avondrondleiding over het DWDD Pup-Up Museum voor leden van het Stadsdorp Vondeldorp.

Branko van Oppen

Ƃ 12 maart ‘Sleutels tot het verleden’, lezing Illustere School UvA Ƃ 6 augustus ‘Voor en na Alexander: Beweging in Egyptische kunst’, lezing APM Ƃ 15 oktober ‘Lovely Ugly Bes! Animalistic Aspects in Ancient Egyptian Popular

Religion’ lezing tijdens het congres Animals in Ancient Material Cultures, APM

Marloes van der Sommen

Ƃ 12 november lunchpauzelezing APM

Merel van der Vaart

Ƃ 8 april Kritische Tentoonstellingsanalyse DWDD Pop-Up Museum voor medewerkers Allard Pierson Museum

Ƃ 21 mei ‘Innovation Lab’, Museon, Den Haag (In samenwerking met A. Adhikari & A. Somerville)

Ƃ 8 juni ‘Het meSch-project’Lunchpauzelezing Allard Pierson Museum Ƃ 11 juni panel Salon de Muséolgie: Weg met de tekstbordjes? Ƃ 20 oktober Digital Museum Meetup: Smart Objects & meSch Ƃ 20 november ‘Innovation Lab’, Waag Society, Amsterdam (In samenwerking

met A. Adhikari & A. Somerville)

Wetenschappelijke nevenfuncties medewerkers

Rene van Beek

Ƃ lid redactie APMededelingen Ƃ lid redactie Sicilië en de zee (uitgeverij WBOOKS)

Laurien de Gelder

Ƃ redactiesecretaris Zenobiareeks bij Uitgeverij Verloren

Willem van Haarlem

Ƃ projectuitvoerder opgravingen Tell Ibrahim Awad/Kufur Nigm

Wim Hupperetz

Ƃ lid redactie Journal on Computing and Cultural Heritage Ƃ lid executive board en museum advisory board Virtual Museum Transnational

Network (V-MusT.net)


Ƃ voorbereidingscommissie Allard Pierson Lecture Ƃ lid redactie Medieval Modern Material Matters Ƃ lid redactie APMededelingen Ƃ reviewer NWO (Joint Program Initiative) Ƃ voorzitter Veni-commissie en lid beoordelingscommissie Take-Off, NWO Ƃ lid programmacommissie 2D/3D Photography conference, Rijksmuseum

Amsterdam


Ƃ lid redactie APMededelingen Ƃ lid redactie Bulletin Antieke Beschaving Ƃ buitenpromovenda bij de Leerstoelgroep Klassiek Griekse Taal- en

Letterkunde van de UvA aan een proefschrift over ‘Visual formulas in Attic black-figure vase painting’.

Jorrit Kelder

Ƃ Associate at the Oriental Institute, University of Oxford Ƃ Research Member of the Common Room, Wolfson College, Oxford. Ƃ Member of Aegeus, Society for Aegean Prehistory Ƃ Invited Guest Fellow at the Getty Research Institute, Malibu

Winfred van de Put

Ƃ directeur Nederlands Instituut Athene Ƃ lid redactie Pharos

Overige nevenfuncties

René van Beek

Ƃ secretaris Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum Ƃ lid aankoopadviescommissie van museum Het Valkhof, Nijmegen. Ƃ lid sollicitatiecommissie master Museumconservator, UvA Ƃ lid examencommissie master Conservering en restauratie van cultureel

erfgoed, UvA (afdeling metaal) Ƃ jurylid Ken je Klassieken Quiz (finale), RMO Leiden

Laurien de Gelder

Ƃ bestuurslid Young & Emerging Museum Professionals Amsterdam Ƃ publieksbegeleider UNESCO Werelderfgoed Podium

Wim Hupperetz

Ƃ voorzitter Stichting Steunfonds Allard Pierson Museum Ƃ bestuurslid Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum Ƃ lid Domeincommissie Erfgoed, Raad voor Cultuur Ƃ bestuurslid Stichting 1001 vrouwen Ƃ voorzitter Stichting Jac. van Hooydonk, Breda Ƃ lid commissie Arbeidsmarkt Cultuursector Verkenning (RvC & SER)



Ƃ lid Klachtencommissie UvA Ƃ EHBO-er en ploegleider BHV in het Allard Pierson Museum

Ellen Borger

Ƃ EHBO en BHV in het Allard Pierson Museum

Externe en collegiale contacten

René van Beek

Ondersteunde diverse activiteiten van studenten en wetenschappers in het museum. Ontving veel studenten van de UvA, VU die materiaal bestudeerden. Ontving diverse collega’s uit binnen en buitenland

Ellen Borger

Voor het DWDD Pop-up Museum is veel contact geweest met de 10 gastmusea, de gastconservatoren en de projectorganisatie van DWDD.

Willem van Haarlem

23 juli: bezocht de receptie van de Egyptische Ambassade in Den Haag t.g.v. de nationale feestdag

Wim Hupperetz

Ƃ januari: Universiteit Gent (26); Ƃ februari: opening Twentse Welle (14), Maurice Crijns Eindhoven (16), Review

V-must Rome (19-20), review meeting meSch Stuttgart (23-27); Ƃ mei: Museum Vakdagen Eindhoven (27); Ƃ juni: werkbezoek Bonn (21); Ƃ augustus: werkbezoek Getty Museum/Museumcamp (3-10); opening Reinwardt

Academie (28); Ƃ september: opening Academisch jaar GW (3), bezoek musea New York (16-23); Ƃ november: Conferentie CHNT Wenen (2-4), werkbezoek Kopenhagen (18),

conferentie Dublin (20-23), meSch meeting Glasgow (25-26); Ƃ december: Maatschappelijke impact geesteswetenschappen symposium

Utrecht (5); 15-12 Bijwonen van Bijvanck lezing door Olga Palagia: ‘The impact of Alexander the Great on the arts of Greece’


Ƃ 20 januari Ontvangst James Lankton en selectie kralen ivm onderzoek in Orleans

Ƃ 28 januari Bijeenkomst presentatie eindrapport Museale verwervingen vanaf 1933

Ƃ 4 juni Bijwonen studiedag NKV ‘Vrouwen aan de macht?! Museum Het Valkhof, Nijmegen

Ƃ 30 juli Ontvangst Kralenwerkgroep olv Wil Werkhoven Ƃ 29 september Ontvangst Prof. Samuel Fernández (Chili) ivm bestudering

papyrus


Ƃ 1 oktober-1 november Ontvangst Arnica Kessler (Berlijn) ivm bestudering vrouwenidolen uit Selenkahiye.

Ƃ 15 oktober Bijwonen congres ‘Animals in Ancient Material Cultures’ (APM) Ƃ 14 december Ontvangst Chris Lammens en Anne Kwaspen (Antwerpen) ivm

bestudering Koptische tunica Ƃ 15 december Bijwonen van Bijvanck lezing door Olga Palagia: ‘The impact of

Alexander the Great on the arts of Greece’ Ƃ Verder correspondeerde zij over vele objecten uit de verzameling.

Branko van Oppen

Met o.a. de volgende collegae was er afgelopen jaar contact: Paul Beliën (DNB), Robert S. Bianchi (Fondation Gandur pour l’Art), Chiara Cavallo (UvA), Paul Denis (Royal Ontario Museum), Sian Lewis (St Andrews), Lloyd Llewellyn-Jones (Edinburgh), Christian Loeben (August Kestner), Catharine Lorber (American Numismatic Society), Hans Mulder (BC Artis bibliotheek), Dimitris Plantzos (Universiteit van Athene), Jeffrey Spier (Getty), o.a. i.v.m. Bes-tentoonstelling, dierencongres, Edfu-Connectie, Ptolemeïsche munten en koninginnen.

Marian Schilder

In verband met de organisatie van de tijdelijke tentoonstellingen was vooral met de volgende instellingen collegiaal contact: Rijksmuseum van Oudheden, Leiden, de Stichting Filotechnia en het Grieks Verkeersbureau voor de tentoon-stelling Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst; en met de Soprintendenza del Mare, Palermo en het Ashmolean Museum of Art and Archeology, Oxford, voor de tentoonstelling Sicilië en de Zee. Duik in het verleden.

Merel van der Vaart

Bezoek Leeuwarden NHL Hogeschool CMD voor intakegesprek (22 januari); ontvangst medewerkers Opera De Munt, Brussel (30 januari); bezoek Leeuwarden NHL Hogeschool 3D minor kick-off (3 februari); meSch meeting: Amsterdam (18-20 februari); Stuttgart, meSch Review Year 2 Stuttgart (25-27 maart); meSch bezoek aan Museon (12 mei); bezoek Leeuwarden NHL Hogeschool voor afstem-mingsgesprek (19 mei); meSch meeting: DEN, Den Haag (10 juni); meSch usability test Waag, Amsterdam (16 juli); bespreking over Museum apps, Rijksmuseum Amsterdam (19 oktober); CEMEC bijeenkomst, APM (27 oktober); interview Museumpodcast (10 november); Glasgow, meSch meeting (23-26 november); kick-off Digital Museum Lab (15 december); bespreking symposium, Amsterdam Museum (21 december).

Onderzoeksoutput

Op basis van het rapport Research Qualtity Assessement 2006-2011 van de Faculteit der Geesteswetenschappen is in onderstaande tabel de onderzoeksoutput van het Allard Pierson Museum geregistreerd. Het museum richt zich op twee domeinen: het onderzoek rondom de museumcollectie (archeologie) en de onderzoekspro-jecten op het gebied van nieuwe media en erfgoed.


Het Allard Pierson Museum heeft formeel geen onderzoekstaf, doch huisvest wel vier PhD-candidates en een conservator die een proefschrift voorbereidt. Het scoort vooral goed op non-refereed artikelen en in de organisatie van conferenties, prijzen en mediaoptredens.De output is de laatste jaren sterk aan het stijgen met name door de jaarlijkse publicaties in de reeds 6-delige reeks Allard Pierson Museum Serie en de output van de PhDs.

2011 2012 2013 2014 2015

Refereed artikelen 1 3 4 4 7

Non-refereed artikelen 7 13 14 22 13

Boeken 3 1

Geredigeerde boeken 1 1 1 1

Boek hoofdstukken 1 3 3

PhD thesis 1

Conference papers 5 6 3 2

Andere onderzoeks output 3 4

Professional publicaties/recensies

1 3 4 5 5

Publicaties voor breed publiek 4 3 5 12 10

Redactielidmaatschappen (tijdschriften)

5 4 5 9 7

Conferentie-organisatie, prijzen, mediaoptredens

12 (2+0+10)

18 (1+2+15)

18(2+1+15)

18 (2+1+15)

24(2+2+20)

Totale output 32 53 62 68 74


Publiekspresentaties

Inleiding

Het Allard Pierson Museum is een publieksinstelling die een organisatie vormt met de Bijzondere Collecties van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam. Het museum toont zijn vaste collectie, en organiseert jaarlijks drie grote tentoonstellingen plus kleine presentaties. In 2015 presenteerde het Allard Pierson Museum drie grote tentoonstellingsprojecten. Een sensatie was het DWDD Pop-up Museum dat op 29 januari in het Allard Pierson Museum werd geopend. Daarnaast was er de zomertentoonstelling Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst en in het najaar lanceerde het Allard Pierson Museum de tentoon-stelling Sicilië en de zee. Duik in het verleden, het eerste project in het kader van het International Museum Consortium COBBRA, en die na Amsterdam naar vier andere venues zal reizen.

Bezoekersaantallen

De bezoekers die het Allard Pierson Museum (APM) bezoeken kunnen sinds 2007 met hun entreebewijs ook terecht bij de Bijzondere Collecties (BC) en vice versa.Op basis van de cijfers van de afgelopen jaren blijkt dat circa 70-75% van de bezoekers van UvA Erfgoed komt voor het Allard Pierson Museum.De bezoekcijfers in 2015 waren:

Ƃ APM: 91.211 Ƃ waarvan ArcheoHotspot: 12.917

De afgelopen jaren laten een stabiele stijgende trend zien in de bezoekersaan-tallen die nu lijkt te stabiliseren. Het bezoekersaantal is fors gestegen en kwam uit op 91.211 tegen 61.201 in 2014. De stijging is vooral te danken aan het succes van het DWDD Pop-Up Museum en de tentoonstelling Sicilië en de zee.


Rondleidingen

In 2015 werden in het Allard Pierson Museum 335 rondleidingen gegeven, tegen290 in 2014. Dat is een stijging van 15% ten opzichte van 2014.

Rondleiding voor scholieren over de Egyptische afdeling.

Tentoonstellingen

Keys to Rome. Het Romeinse Rijk ontsloten

23 september 2014 t/m 15 maart 2015

Keys to Rome is de eerste tentoonstelling in Nederland die een archeologisch thema behandelt door een combinatie van originele objecten en uiteenlopende ‘nieuwe media’. Realisatie hiervan was mogelijk door samenwerking met het Virtual Museum Transnational Network (V-MusT.net), het door de Europese Commissie gefinancierde internationale onderzoeksnetwerk. De tentoonstelling is na 15 maart onder de titel Welkom bij de Romeinen onderdeel geworden van de vaste opstelling, en vormt daarmee de opmaat tot de totale, gefaseerde herinrichting van het museum. In 2015 is het educatieve pakket, ontwikkeld door stagiaire Feline Ettema, verwerkt tot één lespakket voor de eerste twee klassen van het voortgezet onderwijs. Het lespakket is gratis downloadbaar via www.allardpiersonmuseum.nl/educatie/lesmateriaal/lesmateriaal.html.

Lespakket ‘Welkom bij de Romeinen’

Er zijn rond deze tentoonstelling twee publieksonderzoeken georganiseerd naar de gebruiksvriendelijkheid en de toegevoegde waarde van de technologische

http://www.allardpiersonmuseum.nl/educatie/lesmateriaal/lesmateriaal.html


applicaties. Uit het onderzoek bleek dat deze door onze bezoekers gezien worden als een goede eerste stap om de collectie beter toegankelijk te maken voor een groter publiek. De resultaten worden verwerkt in de doorlopende vernieuwing en aanpassing van deze dynamische nieuwe afdeling.

In de tentoonstelling kunnen bezoekers met behulp van een digitale sleutel

meer informatie opvragen.


DWDD Pop-Up Museum

29 januari t/m 25 mei

Op donderdag 29 januari werd in het Allard Pierson Museum het DWDD Pop-Up Museum feestelijk geopend door minister Jet Bussemaker van OCW, samen met Louise Gunning, voorzitter van het College van Bestuur van de UvA en DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk. Het televisieprogramma, dat in 2015 tien jaar bestond, richtte met tien van zijn vaste gasten tien zalen in met werk uit de depots van tien grote musea in Nederland. Het resultaat was een kijkje in de schatkamers van die tien musea en in de geest van de gastconservatoren.

Buitenreclame voor het DWDD Pop-Up Museum

Tijdens deze zeer succesvolle tentoonstelling zijn lezingen, PR-acties en evenementen georganiseerd. Uit de grote belangstelling bleek dat er breed draagvlak is voor het eigenzinnige concept om niet kunsthistorici maar BN’ers een conservatorrol te geven door hen een selectie te laten maken uit gerenom-meerde musea en daarbij hun eigen verhaal te vertellen. Dat de tentoonstelling


zeer hoog gewaardeerd is blijkt niet alleen uit de bezoekersaantallen maar ook uit recensies, reacties in het gastenboek en de vraag naar een vervolg.Een van de doelen van het Allard Pierson Museum bij dit project was het vergroten van de bekendheid van het museum bij een nieuw publiek en zich te profileren als een vernieuwende instelling. Vastgesteld mag worden dat dit doel is bereikt door middel van een uitstekende samenwerking met de projectpartners, een goede PR en de bijzondere uitvoering van de tentoonstelling en activiteiten eromheen. Het verwachte aantal van 40.000 bezoekers van is ruim overschreden, het DWDD Pop-Up Museum ontving in totaal 56.376 bezoekers.Het DWDD Pop-Up Museum werd mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, het VSBfonds en het Amsterdams Universiteitsfonds. Mediapartner NRC Handelsblad gaf ter gelegenheid van het DWDD Pop-Up Museum een gratis pop-up krant uit.

De publiekscampagne voor het DWDD pop-Up Museum: 10 posters voor 10 gastconservatoren.

Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst

26 juni t/m 6 september 2015

De tentoonstelling Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst presenteerde 150 objecten uit het Rijksmuseum van Oudheden, die vanwege een verbouwing ruimhartig ter beschikking waren gesteld, met een groot aantal eigen topstukken van het Allard Pierson Museum. Centraal stond de vraag hoe het kan dat we beweging zien in en op voorwerpen die per definitie niet kunnen bewegen, zoals vazen en standbeelden. De Grieken waren in de 6de eeuw v.Chr. pioniers op dit gebied. De collecties van de twee musea vulden elkaar perfect aan en gaven de bezoeker op een boeiende manier antwoord op de vraag hoe de oude Grieken beweging suggereerden in hun kunst. Als eersten konden zij beweging suggereren door bijvoorbeeld actielijnen weer te geven in wapperende


gewaden, en daardoor in te spelen op de verwachting en kennis van de kijker: een afbeelding gaat bewegen omdat de kijker het afgebeelde verhaal kent. Voor de tentoonstelling werden vernieuwende digitale installaties ontwikkeld in het kader van het meSch-project. Dit project kwam mede tot stand dankzij bijdragen van de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting en de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum.

Gelijktijdig met Schijnbeweging waren nog twee tentoonstellingen te zien waarin het thema beweging een belangrijke rol speelde. In Hellas in Holland 25 jaar later presenteerde het museum in samenwerking met de Stichting Griekse Cultuur Filotechnia hedendaags werk van Griekse kunstenaars die 25 jaar geleden ook in het museum te gast waren. Grieks toerisme in affichekunst betrof een selectie van affiches vanaf de jaren dertig, uitgegeven door het Griekse Nationale Verkeers-bureau, in Athene. Met deze affiches, vaak ontworpen door beroemde Griekse


kunstenaars, werd Griekenland op de toeristische kaart gezet en veranderde Griekenland in de jaren zestig en zeventig in een van de bekendste toeristische bestemmingen. Voor dit onderdeel is nauw samengewerkt met het Grieks Verkeersbureau in Nederland.

Sicilië en de zee. Duik in het verleden

8 oktober 2015 t/m 17 april 2016

Met de spectaculaire vondsten uit zes verschillende scheepswrakken die rondom het eiland zijn gevonden vertelde de tentoonstelling Sicilië en de zee. Duik in het verleden het verhaal van Sicilië, eiland op een kruispunt in het hart van de Middellandse Zee. Sicilië en de zee is het eerste project in het kader van het door het Allard Pierson Museum geïnitieerde internationale museumconsortium COBBRA. Het Allard Pierson Museum heeft deze tentoonstelling gemaakt in goede samenwerking met de Soprintendenza del Mare in Palermo. Onderwaterar-cheologie nam binnen de tentoonstelling een prominente plaats in.De unieke objecten en de mystieke sfeer van de zalen namen de bezoeker als het ware mee naar de bodem van de zeeën rond het eiland. De tentoonstelling laat zien dat opgraven onder water niet op dezelfde manier gebeurt als de ons welbekende manier op het land. Door de ogen van personages zoals Odysseus, Justinianus I én onze eigen Michiel de Ruyter ontdekt de bezoeker de wrakken en de bijzondere objecten die eeuwenlang op de zeebodem verborgen lagen.


Tentoonstellingsconservator was Alexandra Sofroniew (Ashmolean Museum of Art and Archaeology, Oxford) met medewerking van René van Beek en Marieke van den Doel (Allard Pierson Museum).Het ontwerp was in handen van Perspekt, projectleider was Marian Schilder. De tentoonstelling werd op 8 oktober geopend door Zijne Excellentie Francesco Azzarello, ambassadeur van Italië, die zich zeer betrokken heeft getoond bij de totstandkoming van dit tentoonstellingsproject.

Deze tentoonstelling kwam mede tot stand dankzij bijdragen van het Mondriaan Fonds, Crown Fine Art Amsterdam, Istituto Italiano di Cultura, Amsterdam, Divection Duikopleidingen Amsterdam en de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum. Het Allard Pierson Museum dankt in het bijzonder de Regione Siciliana, Assessorato Regionale dei Beni Culturali e dell'Identità siciliana, Dipartimento dei Beni culturali e dell'Identità siciliana voor de samenwerking, als gevolg waarvan bruiklenen uit dertien instellingen op Sicilië te zien waren. Bijzonder onderdeel van de tentoonstelling was de aparte ‘kinderlijn’ in de vorm van een speurtocht waarmee ze een woord konden raden.

Objecten gevonden bij de Liparische Eilanden

In 1982 kocht het Allard Pierson Museum 37 objecten van een privépersoon

uit België. Naar diens zeggen waren deze archeologische objecten ‘gevonden

bij de Liparische eilanden’ bij Sicilië. Tijdens het onderzoek voor de Sicilië-

tentoonstelling werd vastgesteld dat deze objecten (36 kommen en

fragmenten daarvan, een fragment van een anker en een amfoor) zo goed

als zeker afkomstig zijn van het zogenaamde Capistello wrak dat in 1957 bij

Lipari werd ontdekt. Gegeven de waarschijnlijkheid van deze herkomst moest

geconcludeerd worden dat deze objecten deel uitmaken van het cultureel

erfgoed van Sicilië. De museale ethiek bepaalt dat in zulke gevallen objecten

moeten worden teruggegeven. Daarom heeft de Universiteit van Amsterdam

besloten deze objecten over te dragen aan de Siciliaanse autoriteiten. Dit zal na

deze tentoonstelling gebeuren.


Vier digitale animaties in de tentoonstelling gaven

de bezoeker meer informatie over de getoonde

objecten, zoals de marmeren buste die gevonden

is in een scheepswrak en ooit deel was van een

levensgroot beeld van de godin Aphrodite.

Reconstructie van een scheepswrak met een lading amforen.

Directeur Wim Hupperetz met Sebastiano Tusa, Soprintendente del Mare

op Sicilië (links) en Francesco Azzarello, de Italiaanse ambassadeur (rechts)

bij de centrale landkaart in de tentoonstelling ‘Sicilië en de zee’.


Na Amsterdam zal deze tentoonstelling reizen naar het Ashmolean Museum of Art and Archaeology in Oxford, naar het Arsenaal van de Soprintendenza dei Beni culturale e ambientali del Mare in Palermo, de Ny Carlsberg Glyptotek in Kopenhagen en het LVR-LandesMuseum Bonn.

Gangpresentaties

Sinds 2010 worden in de marmeren gang van het Allard Pierson Museum kleine (foto-) tentoonstellingen georganiseerd, soms in combinatie met de andere tijdelijke tentoonstellingen. Zij vormen een welkome en actuele aanvulling op het aanbod van publiekspresentaties. Tevens wil het museum hiermee beter inspelen op de activiteiten (symposia, boekpresentaties) van onderzoekers binnen en buiten de Universiteit van Amsterdam.

Het Rome van Augustus. Van baksteen tot marmer

23 september 2014 t/m 12 januari 2015

Tentoonstelling in het kader van het Augustusjaar: in 2014 was het immers tweeduizend jaar geleden dat Augustus, de eerste keizer van Rome, overleed. Zie het jaarverslag 2014.

Nemrud Dagı. Beelden op een koninklijk grafheiligdom

22 januari t/m 14 juni

Aanleiding voor deze tentoonstelling was de verschijning van de grote eindpublicatie over het International Nemrud Dağı Project, een samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam en de International Nemrud Foundation, van 2001 tot 2009. Dit verslag van het onderzoek en de activiteiten op de berg Nemrud in Zuidoost Turkije werd geschreven door prof. dr. Herman Brijder en collega's. Zie ook vimeo.com/117084883

Hellas in Holland

26 juni t/m 6 september

(Zie onder Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst)

http://vimeo.com/117084883


Aankomst op Lampedusa

24 september 2015 t/m 10 januari 2016

Aankomst op Lampedusa, met aangrijpende beelden van bootvluchtelingen door de Italiaanse fotografe Sara Prestianni, was rauw en confronterend, en liet zien dat Sicilië opnieuw het middelpunt van migraties is.

Onderwater-erfgoed, bescherm het!

24 september 2015 t/m 17 april 2016

De fototentoonstelling Onderwater-erfgoed, bescherm het!, kwam tot stand door samenwerking met Unesco en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, en benadrukte de noodzaak van een zorgvuldige omgang met de schatten op de zeebodem. Ook deze archeologische objecten verdienen onze aandacht en bescherming.

Vondsten van Caesars slagveld in Kessel

10 december 2015 t/m 13 januari 2016

Hoogleraar archeologie Nico Roymans van de Vrije Universiteit ontdekte de locatie waar de Romeinse veldheer en staatsman Julius Caesar in 55 v.Chr. twee

Nico Roymans presenteert zijn ontdekking in De Wereld Draait Door op 9 december 2015.


Germaanse stammen vernietigde. Tot op heden was de locatie van deze veldslag, waarover Caesar uitvoerig schreef in Boek IV van zijn De Bello Gallico, onbekend. Het is de vroegst bekende veldslag van Nederlandse bodem. Twee Germaanse stammen (de Tencteri en de Usipetes) kwamen uit het gebied oostelijk van de Rijn en vroegen expliciet om asiel bij Caesar. Caesar weigerde dit verzoek en gaf zijn troepen opdracht om de stammen op gewelddadige wijze te vernietigen. Tegenwoordig zouden we een dergelijke actie als genocide betitelen.Het is voor het eerst dat de aanwezigheid van Caesar en zijn troepen op Nederlands grondgebied expliciet is aangetoond. De conclusies zijn gebaseerd op een combinatie van historische, archeologische en geochemische gegevens van deze vondsten in Kessel (Noord-Brabant). De vondsten van deze veldslag bestaan onder meer uit grote aantallen skeletresten, zwaarden, speerpunten en een helm. Deze ontdekkingen en de historische betekenis ervan werden tot en met 13 januari gepresenteerd in de ArcheoHotspot van het Allard Pierson Museum.

Publiciteit

Bij elke tentoonstelling werd een campagne uitgewerkt voor een specifieke doelgroep. De zichtbaarheid van het museum werd daarbij gerealiseerd door een communicatiemix van vrije en betaalde publiciteit. Het Allard Pierson Museum kende daardoor in 2015 mediabelangstelling van zowel de schrijvende pers (landelijke kranten en dagbladen, (vak)tijdschriften, web- vermeldingen en online magazines) als RTV (landelijke en regionale radio & tv).

Knipselwaarde

Project Periode Waarde

Divers Allard Pierson Museum jan-dec 2015 € 141.934

De Krim – Goud en geheimen van de Zwarte Zee

€ 477.681

Nemrud Dağı 21 jan 2015 € 3.676

ArcheoHotspot sept 2014-feb 2015 € 16.530

Keys to Rome 31 okt 2014 t/m 1 feb 2015 € 46.178

DWDD Pop-up museum 29 jan tot en met 25 mei € 1.209.423

Benefiet voor Rome 26 feb 2015 € 62.280

Beeldbank vanaf maart 2015 € 359

Expertmeeting verwoesting Erfgoed Irak

13 maart 2015 € 61.852

Schijnbeweging vanaf 25 juni 2015 € 161.592

Sicilië en de Zee Vanaf 8 okt 2015 € 184.344

Totale advertentiewaarde € 2.365.849


Evenementen

In het Allard Pierson Museum worden jaarlijks vele tientallen lezingen, seminars en symposia georganiseerd in de Nina van Leerzaal. Het merendeel daarvan is gerelateerd aan tijdelijke exposities en de gangpresentaties, vaak in samenwerking met de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum, de Universiteit van Amsterdam (diverse leerstoelgroepen), de Vrije Academie, HOVO, Illustere School en andere externe partijen. Daarnaast participeert het museum met een eigen programmering in landelijke en hoofdstedelijke initiatieven zoals de Grote Ken je Klassiekenquiz, de Week van de Klassieken, de Amsterdamse Kunstschooldag, het Museumweekend, de Universiteitsdag van de UvA, Oktober Kennismaand en met als afsluitend hoogtepunt in november de Amsterdamse Museumnacht. Er zijn verschillende lezingen aangeboden voor museumkaarthouders en in samenwerking met het Nederlands Klassiek Verbond. De Vereniging van Vrienden kon in het kader van Keys to Rome in samenwerking met Labrys Reizen een reis naar Rome aanbieden onder leiding van René van Beek. In totaal hebben 335 groepen de tentoonstellingen bezocht, inclusief scholen, rondleidingen op aanvraag en rondleidingen voor Museumkaarthouders.

Voorronde West Nederland van de Grote Ken je Klassiekenquiz (februari)

Voor de Grote Ken je Klassiekenquiz voor gymnasiasten maakten Geralda Jurriaans-Helle en René van Beek een deel van de vragen. René van Beek trad


op als quizmaster tijdens de voorronde van de Quiz op 8 februari. Op deze dag streden 21 teams tegen elkaar er gingen uiteindelijk 5 teams door naar de grote finale.

Kunstschooldag (27 maart)

Tijdens de Amsterdamse Kunstschooldag maken leerlingen uit groep 8 kennis met het Amsterdamse culturele aanbod. De Kunstschooldag werd in 2015 al voor de 28ste keer georganiseerd. In het museum werd zoals ieder jaar een speurtocht georganiseerd waarbij de kinderen raadsel moeten oplossen. Er zijn twee rondes waarbij in totaal zo’n 200 leerlingen en begeleiders op ludieke wijze in vogelvlucht kennis maken met het museum en zijn collectie. Bij een goed antwoord verschijnt er een gids, in de vorm van bijvoorbeeld Cleopatra, een mummie, Indiana Jones of een Romeinse matrone om de kinderen meer te vertellen over het object dat ze hebben geraden.

Museumweekend (18-26 april)

Sinds 2015 is het museumweekend omgezet in een museumweek. Het thema van dit jaar was ‘Ons echte goud’. Het Allard Pierson was gratis toegankelijk voor iedereen die voor 12.00 uur aanwezig was. Op de muur in het café presenteerden we een aantal van onze topstukken en we hebben een kleine ibis van faience uit de Egyptische collecties in de spotlights gezet. Op 19 april was er een Romeinse hapjesproeverij en er werd een lezing gegeven aansluitend bij het DWDD Pop-Up Museum.

Week van de Klassieken (19-27 maart)

De Week van de Klassieken wordt georganiseerd door het Allard Pierson Museum, Museum Het Valkhof, het Rijksmuseum van Oudheden en Tresoar. Met een uitgebreide programmering en een jaarlijks wisselend thema wil de Week jong en oud kennis laten maken met de klassieke oudheid. Het thema in 2015 was ‘Te Wapen’. In het Allard Pierson Museum waren er instaprondleidingen, en er werd in de Archeohotspot uitleg gegeven over wapens. Verder waren er lezingen in samenwerking met SPUI25 en de OBA.

Universiteitsdag van de Universiteit van

Amsterdam (6 juni)

Tijdens de jaarlijkse Universiteitsdag, bestemd voor alumni, studenten en oud-medewerkers van de Universiteit van Amsterdam werden 4 rondleidingen georganiseerd. Daarnaast was er een speciaal kinderprogramma op het Sciene Park. Kinderen konden leren over mummies door de voelmummie te observeren en hun eigen ouders mummificeren met grote aantallen rollen wc papier.


Museumnacht (7 november)

Het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties organiseerden dit jaar weer een Museumn8 die in het teken stond van de zee en van goud. Tijdens de nacht werden een groot aantal verschillende activiteiten georganiseerd. Zo hield de academie voor Nutteloze Kennis speed-lezingen in de Nina van Leer zaal die druk werden bezocht. Volwassenen konden kleuren in de Regentenkamer en de Feesttantes schminkten iedereen die zich in het thema wilde voegen. Samen met Bijzondere Collecties ontving het museum tijdens deze nacht bijna 1100 bezoekers.

MuseumJeugdUniversiteit

Het museum heeft zowel in het voorjaar als in het najaar meegedaan aan de MuseumJeugdUniversiteit. Er werden 2 series van 4 colleges georganiseerd, voor 80 kinderen tussen de 8 en de 12 jaar per college, over thema’s die tot de verbeelding spreken zoals ‘hoe mummificeer je een vis’ en ‘hoe barbecueden de romeinen’.


Collecties

De collectiepresentatie

Het museum presenteert de fascinerende culturen van de oudheid in relatie tot de hedendaagse Europese cultuur en zet aan tot reflectie. We zijn bezig met een vernieuwing – zie ook de nieuwe Romeinse afdeling - die moet leiden tot een dynamische collectiepresentatie. Hiermee willen we maken we duidelijk maken dat ideeën en inzichten over de culturen van de oudheid voortdurend in beweging zijn.In het collectiebeleidsplan van het Allard Pierson Museum worden vier kennis-domeinen onderscheiden: het Nabije Oosten, Egypte, de Klassieke Wereld en de Middeleeuwen. Uitgangspunt hierbij zijn de vakgebieden die met de collecties kunnen worden bediend. We hebben hiermee geen hiërarchische of systema-tische indeling gemaakt, maar een pragmatische benadering ontwikkeld om het gebruik van de collecties voor onderwijs en wetenschap, digitale bibliotheek en museum en een bredere publieksgroep zoveel mogelijk te stimuleren.De vier kennisdomeinen zijn niet direct gerelateerd aan kwantitatieve of kwalitatieve aspecten van de betreffende collecties, maar aan de mate van activiteit die op de verschillende gebieden, voor onderwijs en onderzoek en op museaal en representatief gebied, mogelijk en gewenst is. De hieraan verbonden formatie van conservatoren is idealiter vooral afhankelijk van de mate van activiteit. Om de beoogde gebruikers van de collecties over de gehele breedte van de beleidsterreinen van UvA Erfgoed goed te kunnen bedienen, zullen de collecties steeds meer vanuit deze invalshoek benaderd worden. Door een indeling in kennisdomeinen is een eerste grote stap in die richting gezet.


Aanwinsten

In 2015 werden door het Allard Pierson Museum 111 objecten verworven door schenkingen door verschillende particulieren. Alle voorwerpen zijn afkomstig uit oude collecties en vóór 1970 verworven.

Ƃ zeven Koptische weefsels (APM 16.896-16.902) Ƃ 97 Cypriotische objecten, vooral aardewerken vaatwerk uit verschillende

perioden (APM 16.902-16.998) Ƃ de mummie van een valk (APM 16.999) Ƃ een glazen balsamarium (APM 17.538) Ƃ vijf stuks Grieks, Zuid-Italisch en Etruskisch aardewerk (APM 17539-17.543)

Ook is in overleg met het museum intensief gezocht naar een aanwinst voor de collectie van het museum die met steun van de Vrienden kan worden verworven. Ondanks de adviezen van diverse specialisten is er nog geen resultaat bereikt. Een aantal objecten passeerde bij besprekingen de revue maar kwam uiteindelijk toch niet in aanmerking om verworven te worden. Vaak is de herkomst van een voorwerp niet helder of was het object te kostbaar.

Beheer en behoud

De afdeling Beheer en Behoud werkt voor het Allard Pierson Museum, de Bijzondere Collecties en beheert het Erfgoed op Locatie van de Universiteit van Amsterdam. De werkzaamheden op het gebied van beheer en behoud liepen uiteen van restauraties en conserveringshandelingen tot de afhandeling van bruikleen- en collectieverkeer, collectiemanagement en de ondersteuning bij tentoonstellingen en presentaties. Daarnaast is beheer en behoud verant-woordelijk voor de passieve conservering van de collecties – klimaat, licht en pestmanagement – en veiligheidszorg en calamiteiten en in het algemeen depotbeheer op diverse locaties. Tevens houdt beheer en behoud toezicht op de erfgoedcollecties op locatie. Op beleidsniveau worden procedures en workflows ontwikkeld. In 2015 is gewerkt aan een notitie ‘Richtlijnen bij het exposeren van objecten’ en aan de bruikleenprocedures.

Collectiemanagement

UvA Erfgoed wil zijn museale werkprocessen efficiënter administreren en afhandelen in één collectiemanagementsysteem. Daarvoor is het softwarepakket Adlib in gebruik genomen. Adlib is in 2015 verder geïmplementeerd en er is een rapport/evaluatie over 1 jaar gebruik van het systeem binnen UvA Erfgoed. Met behulp van Adlib is er in het APM verder gewerkt aan standplaatsregistratie van de collectie (inclusief nummeren objecten), invoer van alle inkomende en uitgaande bruiklenen 2015 en invoer restauratieverslagen 2015.


Terracotta figuren krijgen een goede ondersteuning in een schuiflade op de publieksafdeling van het

museum.

Depotbeheer

In de zomermaanden van 2015 heeft er een gedeeltelijke herinrichting van het ‘Achterdepot’ plaatsgevonden. Verder is de afdeling Beheer en Behoud nauw betrokken geweest bij de ontmanteling van de vaste opstelling van de Griekse afdeling, Nabije Oosten, Cyprus en de studiecollectie. Deze collecties zijn bijna in het geheel ondergebracht in een nieuw gemaakt tijdelijk depot in het museum, het ‘Vleugeldepot’.

Klimaat en licht

Op basis van regelmatige metingen is advies uitgebracht ter verbetering van de klimaatbeheersing, en in het museum is er extra aandacht voor het klimaat in de tentoonstellingsvleugel. Voor de tentoonstellingen en bij het ErfgoedLab en kleine presentaties in de hal, gang of in het Museumcafé en tijdens evenementen als de Museumnacht is telkens een apart lichtplan gemaakt en uitgevoerd.

Veiligheidszorg

In 2015 is gesproken over vernieuwing van de diverse collectiehulpverlenings-plannen. UvA Erfgoed is lid van het in 2014 opgerichte CHV Netwerk musea Amsterdam-Centrum. Eens per weken vindt overleg plaats tussen de CHV-coördi-


natoren van dit netwerk, en in 2015 heeft bijna de gehele afdeling Beheer en Behoud via dit netwerk een CHV-cursus gevolgd.

Bruikleen- en collectieverkeer

Er zijn 14 uitgaande bruikleenaanvragen verwerkt voor totaal 133 objecten, en er zijn 39 inkomende bruikleenaanvragen verwerkt voor 475 objecten. Ook zijn er transportaanvragen verwerkt, ten behoeve van digitalisering, restauraties, onderzoek en tentoonstellingen (exclusief het bruikleenverkeer en exclusief transporten voor projecten Erfgoed op Locatie en voor het verhuizen van Erfgoed op Locatie). Ten behoeve van uitgaande bruiklenen, presentaties en onderzoek zijn conditierapporten opgemaakt.

Conservering en restauratie

Er zijn reguliere conserveringshandelingen en restauraties aan objecten uitgevoerd ten behoeve van acquisities, digitalisering en tentoonstellingen enerzijds en de vaste collectie anderzijds. Zowel eigen restauratoren als externen hebben zich hiermee beziggehouden.

Door onze restaurator zijn 27 objecten keramiek en gips gerestaureerd, en vier objecten na een calamiteit hersteld. De restaurator metaal heeft enkele metalen objecten (opnieuw) tegen bronsziekte behandeld, enkele slechts geborsteld en na behandeld en vooral een dertigtal voorzien van leesbaar inventaris-nummer of zelfs nieuw genummerd. De papyruscollecties die de afgelopen jaren in het museum terecht gekomen zijn, zijn nu geïnventariseerd en voor het grootste gedeelte geconserveerd. Deze werkzaamheden worden in 2016 voortgezet door een externe restaurator.

De ephedrismosgroep, een van de topstukken uit

de collectie van het Allard Pierson Museum, werd

in 2015 gerestaureerd.


Ontsluiting

De taakgroep Itemontsluiting werkt aan de ontsluiting van de collecties. GeraldaJurriaans-Helle en oud-conservator Emiel Frenkel werkten talloze records bij.Geralda Jurriaans-Helle ordende verschillende collecties van het museum en vulde de beschrijvingen aan. Daarnaast hield zij zich bezig met het ordenen van het archief van Professor Maurits van Loon, in samenwerking met Gijs Sevenhuijsen en Paulien Thie van de afdeling DIV, Olivier Nieuwenhuijse (RUL) en de stagiaires Lonneke Grimbergen, Sabine Lokhorst en Katelin Post.Geralda Jurriaans-Helle en Stijn Vennik selecteerden foto’s als voorbereiding van de nieuwe beeldbank. Stijn Vennik beschreef 670 cilinder- en stempelzegels van de collectie Joost Kist, als voorbereiding op het opnemen van de collectie in Aleph.


Personeel en bedrijfsvoering

Personeel (vast en tijdelijk) in 2015

De hieronder genoemde personen vallen organisatorisch onder UvA Erfgoed, de koepelorganisatie waaronder het Allard Pierson Museum en Bijzondere Collecties vallen. Veel medewerkers werken dan ook niet exclusief voor het museum maar zijn (part-time) ook betrokken bij werkzaamheden van Bijzondere Collecties. Het aantal fte’s (vaste medewerkers) dat naar het museum kon worden toegerekend was in 201 21,15 fte.

Directie

dr. W. Hupperetz, directeur Allard Pierson Museum

Collecties/Kennisdomeinen

drs. René van Beek (conservator Klassieke wereld), dr. Diederik Burgersdijk (gastconservator Klassieke wereld), dr. Willem van Haarlem (conservator Egypte), Natascha Heijne MA (conservator Klassieke wereld), drs. Geralda Jurriaans-Helle (conservator Klassieke wereld en Nabije Oosten), dr. Jorrit Kelder (gastcon-servator Klassieke wereld en Nabije Oosten), dr. Branko van Oppen (conservator Grieks-Romeins Egypte), dr. W. van de Put (conservator Griekse wereld), dr. Willemijn Waal (gastconservator Nabije Oosten)

Onderzoek/Projectmedewerkers

Merel van der Vaart MA (PhD-kandidaat meSch-project), S. Hadi Hashemi MA (PhD kandidaat meSch project), drs. Marloes van der Sommen (projectcoör-dinator ArcheoHotspots), Inge Kalle-den Oudsten MA en Lidsay Morehouse MA (PhD-candidates CEMEC-project), dr. Marieke van den Doel (projectcoordinator COBBRA/CEMEC), drs. Caroline Verweij (projectcoordinator Digital Museum Lab)

Publiekszaken

Jan Willem Overdijk (hoofd), drs. Amber van Schagen, drs. Marjolein Woltering, drs. Marleen Smit (PR/Communicatie), drs. Paulien Retèl (projectleider publicaties en winkels); Debora Dieleman, Susan Duurhout, Margot van der Heide, Joost Huijs, Roselien de Jager, Meliantha Lelieveld, Frans Manuputty, Michelle Meijer, Titia Muntslag, Jessica Polak, Anita Rademakers, Kim Stegeman (publieksbegeleiders).

Bedrijfsvoering

drs. R. Huygens (hoofd), J. Balentina (medewerker technische dienst), W. Borst (coördinator technische dienst), A. Hamouch (medewerker technische dienst), F. Moolhuizen (elektrotechnisch medewerker technische dienst), M. Westmaas (medewerker technische dienst)


Beheer en Behoud

drs. Sandra Marsfelder (hoofd), ), Anne Doebele (behoudsmedewerker), Rachelle Keller MA (behoudsmedewerker), drs. Antony Jonges (behoudsmedewerker), drs. Ron Leenheer (restaurator metaal en klimaat), Josée Lunsingh Scheurleer- van den Berg (restaurator keramiek en gips), Birgit Maas (registrar), Jorge Moya Fernandez (behoudsmedewerker tot 24 november 2015), Peter Odding (behoudsmedewerker), John Robben (hoofd inrichting), drs. Jolande Roest (behoudsmedewerker), Sándor Schouten (behoudsmedewerker vanaf 6 juli 2015), Jacqueline Weg (junior-registrar)

Digitalisering

dr. Marike van Roon (hoofd), Stephan van der Linden (fotograaf)

Secretariaat

Bettie Keirsgieter

Tentoonstellingen

drs. Marian Schilder (hoofd), drs. Ellen Borger (projectleider), Martine Kilburn (tijdelijk projectleider DWDD Popupmuseum 2)

Vrijwilligers

E. Frenkel; ArcheoHotspot: Elvira van den Berg, Jantje Bosgra, Carel Buenting, Conny Dekker, Sam van Dijk, Rowin Everaers, Donna Fluitsma, Dick Gans, Cora Geertsma, Urs Hasenberg, Edith Helsloot, Janneke Hoogenkamp, Izta Altenburg, Eugene Joosten, Marjo Kraaijeveld, Bert Kuijpers, Guus Lindeman, Peter van der Putten, Geraldine Raap, Fernando Reveco, Aletta Stradmeijer, Peter Vos, Anton de Vries, Saskia Wernsen, Marijke van Wijngaarden, Nienke Zomer.

Stagiaires

Voor de tentoonstelling Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst: Floor Zwertbroek (Universiteit Utrecht); voor Sicilië en de zee: Paola Di Cuia (stagiaire Università del Salento, Lecce) en Ailbhe Turley (stagiaire University of Edin burgh); herinrichting Romeinse afdeling: Feline Ettema (Utrecht), Maaike Honshorst (UvA), Sander Kools (Leiden), Stan Verbeek (Game-design NHTV Breda), Renee Meijer (Interactive design HvA), Vincenzo Ria (Erasmus stage Universiteit Lecce) en Dominique Rau (Universiteit Stuttgart), : Demi Brands (UvA) Jamilla Peeters (VU); inventarisatie van het archief van prof. Van Loon: Lonneke Grimbergen, Sabine Lockhorst en Katelin Post (Leiden); scholierenstagiaire: Bente Marschall. Publieksonderzoek (Keys to Rome): Karin Bank, Loes Milar, Sabine van de Riet, Amber van de Walle (UvA), Elsemiek Hofman, Lola van der Wal.

Bedrijfsvoering

De afdeling Bedrijfsvoering draagt zorg voor het onderhouden van de financiën en het gebouwbeheer. Daarnaast biedt bedrijfsvoering ondersteuning in de uitvoering van diverse (tentoonstellings)projecten. De technische dienst levert


ambachtelijk vakwerk in de ondersteuning van de tentoonstellingsbouw door schilderwerk, het bouwen van decorstukken, vitrines, sokkels, enz. Bovendien verzorgt deze afdeling het klein onderhoud aan het gebouw en vaste opstelling.

Financiën

Het Allard Pierson Museum maakt deel uit van UvA Erfgoed dat weer een onderdeel is van de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam. Hier wordt kort ingegaan op de financiën van het museum.De uitgaven van de verschillende projecten liep in lijn met de begroting. Door extra inkomsten zien we dat op het activiteitenbudget meer bestedingsruimte ontstond. Bij de inkomsten zien we dat door stijgen van het bezoekersaantal de inkomsten ook meer stegen, de winkelopbrengst was ook groter dan gepland. De inkomsten uit meerjarige projecten stegen flink doordat maar liefst drie nieuwe meerjarige projecten startten. Met name de fondsenwerving rondom het DWDD Pop-Up Museum leverde meer middelen op voor dit project. Hierdoor steeg het aandeel eigen inkomsten in 2015 naar 29%.

Uitgaven exploitatie gerealiseerd 2015 begroot 2015

Personele lasten (6,4 fte), activiteiten collectie & publiekspresentaties

495.000 492.000

Personele lasten (2,45 fte), activiteiten, beheer & behoud

190.000 188.00

Personele lasten (6,3 fte), activiteiten, bedrijfs-voering

487.000 485.000

Projecten, activiteiten (6 fte) 369.500 246.500

Afschrijvingen 52.500 52.500

Huur gebouw en faciliteiten 1.259.500 1.259.500

Totaal exploitatie uitgaven APM 2.853.500 2.723.500

Inkomsten exploitatie Gerealiseerde inkomsten

Begrote inkomsten

Entrees 225.000 200.000

Museumwinkel 20.000 10.000

Meerjarige projectsubsidies 425.000 380.000

Overige eenmalige fondsen tentoonstellingen 150.000 100.000

Sponsoring 0 0

Subtotaal eigen inkomsten 820.000 (29%) 690.000 (25%)

Bijdrage in exploitatie via UvA Erfgoed (71% van totaal)

2.033.500 2.033.500

Totaal inkomsten 2.853.500 2.723.500


Museumwinkel

De museumwinkel wil niet alleen een aandenken aan tentoonstellingen aanbieden maar ook een ruim assortiment op het gebied van de oudheid in het algemeen en de verzamelingen van het museum in het bijzonder. De winkel is vrij toegankelijk en streeft ernaar om zich te presenteren als een niche-boekhandel en als een gespecialiseerde museumwinkel waar de bezoeker souvenirs, cadeaus en andere artikelen kan aanschaffen met de oudheid als verbindend element. Voor de grote tentoonstellingen werd het assortiment van de winkel aangepast. Tijdens het DWDD Pop-up Museum stonden er 10 kleine pop-up-winkeltjes, eentje voor iedere gastconservator en zijn/haar museum. Tijdens de tentoon-stelling Schijnbeweging konden bezoekers originele kunstwerken van de hedendaagse Griekse kunstenaars en Griekse delicatessen aanschaffen, en tijdens Sicilië en de zee voerde de boekwinkel diverse boeken DVD-titels over Sicilië, de Italiaanse keuken en onderwaterarcheologie. Tijdens het achtste Zenobiacongres, op 14 november in de Aula van de UvA, was het museum aanwezig met een eendaagse pop-up winkel.De resultaten van de winkel over 2015 waren goed, al bleef de gemiddelde besteding per bezoeker tijdens het DWDD Pop-Up Museum wat achter bij de verwachting. De winkelomzet was € 73.700, resulterend in een besteding van € 0,80 per bezoeker. Na aftrek van onkosten en overige kosten (o.a. een goodwill bijdrage van € 10.000 aan de Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson Museum), was het resultaat € 53.700.

De entree en de museumwinkel tijdens het DWDD Pop-Up Museum


Gebouw

In 2015 werd veel tijd gestoken in de verdere planvorming van de inbreiding van het museum. Tevens werden op de tweede etage aan de voorzijde achter-zetramen geplaatst om te voorzien in een betere isolatie. Verder werd de pilot opstelling van de Romeinse afdeling verder geëvalueerd. De bevindingen worden meegenomen worden in de definitieve opstelling van deze afdeling die we in 2016 zullen realiseren.


Vernieuwing Allard Pierson Museum

Inleiding

Sinds 2009 is er binnen het museum een vernieuwingsproces in gang gezet vanuit het idee dat het museum zich hernieuwd dient te positioneren binnen (en buiten) de Universiteit van Amsterdam.De toekomstvisie van het Allard Pierson Museum komt voort uit de rijke traditie van het museum. Die traditie begon met een particuliere collectie bijeenge-bracht door C.W. Scheurleer, die dankzij grote maatschappelijke betrokkenheid van de Allard Pierson Stichting in 1934 bij elkaar kon worden gehouden en werd ondergebracht bij de Universiteit van Amsterdam. Deze combinatie van particulier initiatief, maatschappelijk engagement enWetenschappelijk onderzoek is nog steeds de kern van onze identiteit. En dat zal in de komende jaren meer dan ooit het geval zijn. Het nieuwe museum is er voor het geïnteresseerd publiek, de liefhebber van archeologie en oudheid, de student en de onderzoeker. Met voor elke doelgroep specifieke accenten en uitgangs-punten.

Artist’s impression van de inbreidingsplannen van het museum

Een museumdrieluik

Het nieuwe Allard Pierson Museum is opgebouwd uit drie lagen, die in elkaar overgaan. De buitenste laag is een toegankelijk publieksmuseum waar je


makkelijk binnenstapt. Wie nieuwsgierig is naar meer, loopt door naar de dynamische collectiepresentatie in het archeologiemuseum. In het hart van het gebouw ligt een transparante werkplaats: een museum voor onderwijs en onderzoek waar het hele proces van onderzoek, restauratie, beheer en behoud, visualisatie en betekenisgeving op de voet gevolgd kan worden. De bezoeker stapt als het ware van de ene dimensie in de andere. Zo houden we onze prachtige collectie vitaal, het museum actueel en de bezoeker geboeid.

Publiek & collectie

Door de vernieuwing in inrichting en presentatieconcept (van een permanente presentatie gaan we naar een dynamische collectiepresentatie) en verdieping van de programmering is het streven om de komende 10 jaar telkens boven het langjarige gemiddelde uit te komen wat gaat leiden tot een gewenste verhoging van de bezoekersaantallen van 100% (van 40.000 naar 80.000), en tegelij-kertijd wordt de bijzondere collectie van het museum op een nieuwe manier ingezet om het publiek met de verschillende doelgroepen nog meer tegemoet te komen. Het museum staat voor een degelijke, rationele aanpak, met een gefaseerde inbreiding (meer ruimte binnen de grenzen van de rooilijn) van het monumentale gebouw, een aanzienlijke vergroting van het tentoonstellings-oppervlak en van de overige publieksruimten, en een nieuw programmering- en presentatieconcept.Het vernieuwingstraject wordt geleid door directeur Wim Hupperetz en begeleid door een stuurgroep onder voorzitterschap van Steph Scholten (directeur UvA Erfgoed), Maria Heijne (directeur Universiteitsbibliotheek), Gerben Smit (directeur Facility Services) en Cees van der Wolf (Huisvestingsontwikkeling). Er werd in 2015 twee keer vergaderd.


Uitvoering fase 2

In 2015 werden op de tweede etage aan de voorzijde achterzetramen geplaatst om te voorzien in een betere isolatie. Verder werd de pilot opstelling van de Romeinse afdeling verder geevalueerd en dit zal meegenomen worden in de definitieve opstelling in 2016.Verder werd veel tijd gestoken in de verdere planvorming van de inbreiding van het museum.

Sponsoring en fondsenwerving

In 2015 werden wederom enkele deelprojecten voorbereid in het kader van de vernieuwing van het museum. Bij de BankGiroLoterij werd in september opnieuw een aanvraag ingediend voor de herinrichting van het museum. Verder werd opnieuw een zogenoemde aanvraag ingediend bij de UvA voor een Functionele Aanpassing ten behoeve van de inbreiding van het museum. Bovendien sloot het museum zich aan bij verschillende Europese consortia die aanvragen indienen voor EU-subsidie.

Senaat van het Allard Pierson Museum

De Senaat van het Allard Pierson Museum (SAPM) is een groep van maatschap-pelijke partners die het Allard Pierson Museum de komende vijf jaren willen steunen nu het museum een cruciale vernieuwingsfase ingaat. De mogelijkheden die de nieuwe Geefwet biedt worden hierbij gebruikt. We hebben nu een groep van 20 Senatoren aan het museum verbonden. De Vereniging van Vrienden heeft verder besloten om de bijdragen van deze nieuwe Senatoren de komende jaren te verdubbelen tot een maximum van 50.000 euro. Hiermee worden de vernieu-wingsplannen op een belangrijke mate ook ondersteund door het mecenaat.


Jaarverslag Vereniging van Vrienden 2015

Statutaire naam: Vereniging van Vrienden van het Allard Pierson MuseumVestigingsplaats: AmsterdamRechtsvorm: Vereniging

Ledenbestand

Op 31 december 2015 was het ledenaantal 973 (993 in 2014). Dit getal is opgebouwd uit de volgende categorieën:

Ƃ 104 donateur leden (110) Ƃ 679 gewone leden (639) Ƃ 20 student leden (26) Ƃ 70 gezinsabonnement (70) Ƃ 100 bijzondere/buitenlandse leden (148)

(De getallen tussen haakjes zijn de getallen van 2014)

Doelstelling

De Vereniging heeft als doel: Ƃ het wekken en stimuleren van belangstelling voor het Allard Pierson Museum

te Amsterdam en zijn verzamelingen in het bijzonder en meer in het algemeen voor de kunst van de klassieke oudheid en de antieke culturen van het Nabije Oosten;

Ƃ het bevorderen van de bloei van het museum en het behartigen van zijn overige belangen in de ruimste zin.

Bestuur

In 2015 was het bestuur als volgt samengesteld: mr. E.E. van der Laan (erevoor-zitter), mr. K.E.J. Dijk (voorzitter), drs. R. van Beek (secretaris), mr. H.P.F.E. Bos (penningmeester), prof. dr. J.M. Hemelrijk (bestuurslid voor het leven tot 3 juni en vanaf die tijd ere-bestuurslid voor het leven) dr. W.M.H. Hupperetz, drs. V. Boele, mevr. drs. J.J. Jansen, prof. dr. V.V. Stissi, mr. M.P.M. van de Ven en mevr. mr. P.H.E. Voûte. Het bestuur werd ondersteund door J. van der Bijl (financiële zaken) en L. Huiskamp (secretariaat).

Het bestuur kwam vijf keer in vergadering bijeen te weten op 7 april, 11 juni, 13 juni (Algemene Ledenvergadering), 18 juli (Algemene Ledenvergadering in verband met statutenwijziging) en 12 november.

Secretariaat

De secretaris beheert het secretariaat en onderhoudt daarvoor contact met drukkerij Marcelis Dékavé, die de ledenadministratie uitvoert. Marcelis Dékavé voert ook al het drukwerk uit voor de vereniging, van briefpapier tot de nieuws-brieven en de Allard Piersonmededelingen. Mevrouw L. Huiskamp was enkele


uren per week aanwezig op het secretariaat voor de lopende zaken en de ledenad-ministratie.

Schenkingen en aanwinsten

Ook het afgelopen jaar is in overleg met het museum intensief gezocht naar een aanwinst voor de collectie van het museum die met steun van de Vrienden kan worden verworven. Ondanks de adviezen van diverse specialisten is er nog geen resultaat bereikt. Een aantal objecten passeerde bij besprekingen de revue maar kwam uiteindelijk toch niet in aanmerking om verworven te worden. Vaak is de herkomst van een voorwerp niet helder of was het te kostbaar. In 2016 zal de zoektocht worden voortgezet.

Publicaties

In 2015 is het boek Sicilië en de zee verschenen, dat aan de leden werd toegestuurd in plaats van een dubbelnummer van de AllardPiersonmededelingen. Daarnaast verscheen in het voorjaar nr. 110 van de AllardPiersonmedelingen. Nieuwsbrieven zijn verschenen in januari, mei, september en december. De AllardPiersonme-dedelingen worden niet alleen door de Vrienden gelezen maar er zijn ook vijftien abonnementen voor bibliotheken en instituten over de gehele wereld.

Lezingen en andere activiteiten

Opnieuw is gebleken dat de activiteiten van de Vereniging van Vrienden aansluiten bij de doelstelling van de Vereniging. De activiteiten worden aangekondigd in de nieuwsbrieven. Tevens worden de activiteiten via een digitale mailinglijst kort voor het plaatsvinden nogmaals onder aandacht gebracht. Op 25 maart organiseerde het Allard Pierson Museum en Athenaeum Boekhandel in SPUI 25 een paneldiscussie over oorlog en literatuur. Dit in het kader van de Week van de Klassieken. Op 30 april vond er een excursie plaats naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden om de tentoonstelling over Carthago te bekijken. Onze Vrienden kregen een lezing van Tanja van der Zon.

Lezingen

Ƃ 5 juli, Schijnbeweging. Illusie in de Griekse kunst (Geralda Jurriaans-Helle) Ƃ 6 augustus, Schijn van beweging in de Hellenistisch Egyptische kunst (Branco van

Oppen) Ƃ 13 juni, Van huisdier tot museumstuk (Geralda Jurriaans-Helle en Ron Leenheer) Ƃ 11 oktober, fototentoonstelling Aankomst op Lampedusa (Sara Prestianni) Ƃ 5 november, Sicilië, een fascinerende combinatie van land en zee (René van Beek) Ƃ 29 november, Uit het hart en in de hand: het muntgeld van Grieks Sicilië (Paul

Beliën)

Senaat

De Vereniging en het museum werken samen bij de werving van Senaatsleden. De Senaat van het Allard Pierson Museum is een groep van maximaal 100 liefhebbers van kunst en archeologie van de oudheid en van het Allard Pierson Museum, die het museum voor een aaneengesloten periode van minimaal vijf jaar financieel willen ondersteunen.


Tentoonstellingen

Tot en met 28 juni 2015 was de tentoonstelling Keys to Rome. Het Romeinse Rijk ontsloten te zien. Van 22 januari tot en met 14 juni was de tentoonstelling Nemrud Dagi te zien. Van 30 januari tot en met 25 mei was de tentoonstelling DWDD Pop-Up Museum te zien, waarin tien bekende Nederlanders als gastconservatoren uit de depots van Nederlandse musea hun favoriete kunstwerken tentoongesteld hebben. Van 26 juni tot en met 6 september was de tentoonstelling Schijnbe-weging, illusie in de Griekse kunst te zien, waarin 150 objecten uit de Griekse collectie van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en een groot aantal topstukken uit de collectie van het Allard Pierson Museum te zien waren. Op 9 oktober opende de tentoonstelling Sicilië en de zee. Duik in het verleden, waarin spectaculaire vondsten uit 6 verschillende scheepswrakken die rondom Sicilië gevonden zijn hun verhaal vertellen van het eiland. Deze tentoonstelling loopt tot en met 17 april 2016. De Vereniging heeft voor al deze tentoonstellingen financieel bijgedragen aan de kosten voor de openingen.

Vrijwilligers

Ook in 2015 heeft oud-conservator de heer E. Frenkel regelmatig geassisteerd bij het digitaal archiveren van de inventaris van het museum.

Plannen

De Vereniging zal ook in 2016 het museum daar steunen waar het kan. Er staan weer AllardPiersonmededelingen (nr. 111 en 112/113) op stapel. In het kader van de Siciliëtentoonstelling is er eind oktober een excursie naar Sicilië gepland


Stichting Steunfonds Allard Pierson Museum

De doelstelling van de Stichting Steunfonds Allard Pierson Museum (SSAPM) is het steun verlenen aan het Allard Pierson Museum in de meest ruime zin van het woord. In het bijzonder gaat het daarbij om het bevorderen van een grotere bekendheid, het verlenen van financiële steun ten behoeve van de instand-houding, uitbreiding en presentatie van de collectie van het Allard Pierson Museum, het doen verrichten van archeologisch onderzoek en het verlenen van steun voor de uitgaven in de Allard Pierson Series en andere uitgaven van het museum.In het verleden heeft de stichting met name een bijdrage geleverd aan de herinrichting van het APM in de jaren 1989-1991 en daarna met name aan de publicaties en onderzoek. Het steunfonds APM zal zich de komende jaren richten op de vernieuwing van het Allard Pierson Museum. Dit heeft betrekking op de vernieuwing van het fysieke museum waarbij een herschikking van het gebouw, het herinrichten van de vaste opstelling en het verbeteren van de museumfacili-teiten voorop staan. Als eerste is het project Vernieuwing APM nu al opgepakt en voor dit project werd in 2011 een masterplan gepubliceerd.

Activiteiten

In 2015 kwam het bestuur drie keer bij elkaar. In de vergaderingen werd goedkeuring en financiële steun verleend aan de volgende activiteiten:

Ƃ bijdrage aan de website voor de crowdfundingsactie www.haalonsvanzolder.nl Ƃ bijdrage in de aanstelling van een trainee erfgoedtalent Ƃ bijdrage in de restauratie van een glazen flesje

Verder fungeerde Stichting Steunfonds als aanvrager voor verschillende subsidiesvoor het Allard Pierson Museum, zoals de aanvragen voor het DWDD Pop-Up Museum en de inbreiding van het museum.

Bestuur

De huidige bestuurssamenstelling is: Ƃ dr. W.M.H. Hupperetz, voorzitter Ƃ drs. R. Huygens, penningmeester Ƃ prof. dr. R. Lunsingh Scheurleer, secretaris

Colofon

© Allard Pierson Museum 2015

Redactie: Wim Hupperetz en Paulien RetèlOpmaak en vormgeving: Sander Pinkse BoekproductieFotografie: Monique Kooijmans, Stephan van der Linden

Jaarverslag 2015pdf 2620kb

Documents