Izveštavanje Iskustva iz Slovenije

IZVEŠTAVANJE ISKUSTVA IZ SLOVENIJE

Beograd 10.10.2013

Vilko Pešec

2

OSNOVNI CILJEVI I DELATNOSTI:

Potiču iz načela održivog razvoja• Smanjenje količine otpada na izvoru (na mestu nastanka)• Ponovna upotreba• Materijalna upotreba • Energetska upotreba• Deponovanje što manjih količina sa što većim udelom inertnog otpada

* uspostavljanje efikasnog sistema upravljanja otpadom* postepeno uklanjanje starih bremena (sanacija)

U Sloveniji je 2011. godine “proizvedeno” 411 kg komunalnog otpada po stanovniku (prosek u EU 503 kg po stanovniku)

Slovenija, Grčka, Portugal, Belgija, Švedska i Litvanija – zemlje u kojima se generiše 400 – 500 kg komunalnog otpada po stanovniku godišnje.

U Sloveniji se reciklira 34% komunalnog otpada, veca stopa je u Nemačkoj (45%), Irskoj (37%) i Belgiji (36%).

U EU se prosečno tretira 486 kg po glavi stanovnika. Od toga:

37% završava na deponiji (u 2001. godini – 56%),

23% se spaljuje (2001 – 17%),

25% se reciklira (2001 – 17%) i

15% se kompostira (2001 – 10%).

CILJEVI U SEKTORU SAKUPLJANJA OTPADAVREMENSKI PLAN (2010 – 2050) -neobavezni

EU environmental policy targets and objectives 2010–2050

LANDFILLED AND THE OBJECTIVE OF 'NEAR ZERO LANDFILL' IN 2020

EU environmental policy targets and objectives 2010–2050

CILJEVI U SEKTORU SAKUPLJANJA OTPADAVREMENSKI PLAN (2010 – 2050)- obavezni

EU environmental policy targets and objectives 2010–2050

CILJEVI U SEKTORU SAKUPLJANJA OTPADAVREMENSKI PLAN (2010 – 2050)- obavezni

EU environmental policy targets and objectives 2010–2050

TRETMAN BIORAZGRADIVOG OTPADA U SLOVENIJI obaveza

PERIOD Reduction of annual quantities of landfilled biological waste in %

according to reference year 1995

(%)

Annual quantity of landfilled biological waste

in municipal waste in percentage of total

municipal waste generated in 1995

(%)

Annual quantity of biological waste in lanfilled municipal

waste*

(1000t)

Reference year 1995

  63 445

2000 0 63 4452001 5 60 4232002 5 57 4012003 5 54 3782004 5 50 3562005 5 47 3342006 5 44 3122007 10 38 2672008 10 32 2232009-2010 5 28 2002011-2012 5 25 1782013-2015 5 22 156

*In the reference year 1995 was generated 725.350 tons of municipal waste.

DIREKTIVE EU - CILJEVI

Čvrsti komunalni otpad (najmanje za odlaganje papira,

metala, stakla i plastike)

Direktiva 2008/98/EC o otpadu

2015

Funkcionisanje sistema odvojenog skupljanja

Čvrsti komunalni otpad (najmanje za odlaganje papira,

metala, stakla i plastike)

Direktiva 2008/98/EC o otpadu

2020

Priprema za ponovnu upotrebu i reciklažu 50% komunalnog otpada

Građevinski otpad

Direktiva 2008/98/EC o otpadu2020

Priprema za ponovnu upotrebu i reciklažu 70% komunalnog otpada

Godina Najmanja obrada

Najmanje reciklirano

Cilj sakupljanja

Ambalaža i otpadna ambalaža 2008 60 % 55 %

Vozila 2015 95 % 85 % 100 %

Otpadna električna i elektronska oprema (OEEO)

2006 70 % 50 % min. 4 kg po stanovniku na godinu

2016 40% OEEO stavlja u promet tokom prethodne tri godine

2021 65% OEEO, date na tržište ili 85% mase proizvedene OEEO

Otpadne baterije 2011 50 do 75%

2012 25 % (prenosne baterije)

2016 45 % (prenosne baterije)

Istrošene gume 2006 Zabrana odlaganja gume

Odlaganje biorazgradivog otpada na deponiju

2010 Smanjenje 75% (po masi) u odnosu na 1995. godinu

2013 Smanjenje 50% (po masi) u odnosu na 1995. godinu

2020 Smanjenje 35 % (po masi) u odnosu na 1995. godinu

Izeštavanje

Godišnje izveštavanje o ciljevima (2013 za 6 direktiva) Izveštavanje o implementaciji (2010 – 2012) za 8 direktiva

Sistemske promene:

Nacionalni ekološki akcioni plan Zakon o zaštiti životne sredine

Takse životne sredine za sanaciju starih bremena podela kontrole između državne lokalna službe za inspekciju produžena odgovornost proizvođača

Normativni okvir - zadaci 2013

SASTAV OTPADA U SLOVENIJI

MKO RS

SASTAV OTPADA U SLOVENIJI

MKO RS

TRETMAN BIORAZGRADIVOG OTPADA U SLOVENIJI

EU environmental policy targets and objectives 2010–2050

Problemi - tretman mešovitog komunalnog otpada:Najveci problem je kašnjenje izgradnje regionalnih centara za MBT (Neophodno mora biti instaliran kapacitet MBT do kraja 2015)

Problemi - neobrađeno odlaganje komunalnog otpada:Zbog neobrađenog mešovitog komunalnog otpada na deponije odlaže se previše mešovitog odpada

Odlaganje neprerađenog komunalnog otpada

(kršenje Direktive1999/31/ES) Odlaganje biorazgradivog otpada

Deponije ima veliki uticaj na kvalitet podzemnih voda Problemi - spaljivanja mešovitog otpada:

Bez termičkog tretmana komunalnog otpada u Sloveniji nece ispuniti ciljeve.

Produžena odgovornost proizvođača:

Ključni problemi - ambalaže i ambalažnog otpada:

definisanje generatora otpada koji trebaju da organizuju sistem ambalažnog otpada i njegovo finansiranje

uključivanje svih vlasnika otpada u sistem za izveštavanje o količinama proizvoda plasiranih na tržište

obezbediti precizne podatke o količinama proizvoda plasiranih na tržištu

mehanizmi za pracenje usklađenosti sa obavezama DROE (kliring hartija od vrednosti)

ostvarivanju ciljeva za reciklažu i preradu (Slovenija nije uspela da postigne cilj reciklaže otpadnog drveta)

Normativni okvir - zadaci 2013

Problemi u prikupljanju komunalnog otpada:

Veliki broj javnih komunalnih preduzeca za sakupljanje otpada:32 (53 %) JKP pokrivaju manje od 1% populacije RS (ukupno stanovništvo 20,32 %) ,15 (25 %) JKP pokrivaju između 1-2% stanovništva RS (ukupno stanovništvo 20,23 % ) ,8 (13 %) JKP pokrivaju između 2-3% stanovništva RS (ukupno stanovništvo od 21.71% ) ,2 (3 %)JKP pokrivaju između 3-4% stanovništva RS (ukup 7,03 % )1 (2 %) JKP pokrivaju oko 6% populacije RS ,1 (2 %) JKP pokrivaju 7 % stanovništva Republike Slovenije i1 (2 %) JKP pokriva 17% populacije RS

Visoka razlika u rezultatima posebno sakupljenog komunalnog otpada i različitim opštinama

Teško je voditi nadzor toka otpada i količine komunalnog otpada

OBAVEŠTAVANJE U SKLADU SA DIREKTIVOM EU-PRIMER

EVROPSKA KOMISIJA -Imajuci u vidu Ugovor o funkcionisanju Evropske unijeImajuci u vidu Direktivu 2008/98/EC Evropskog parlamenta i Saveta od19. novembra 2008 o otpadu i ukidanju određenih direktiva 1, a posebno član 37 ( 1 )

S obzirom da:( 1 ) U skladu sa Direktivom 2008/98/EC zahteva da države članice Komisiji svake tri godine prave izveštaj o implementaciji Direktive , tako što podnose izveštaj u elektronskoj formi , pripremljen na bazi upitnika Komisije..( 2 ) Da bi se omogucilo državama članicama da ispune svoje obaveze izveštavanja prema Direktiva 2008/98/EC treba se izraditi upitnik.( 3 ) Prvi izveštaj o sprovođenju obuhvatace period od dana prenosaDirektiva 2008/98/EC, tj . od 12. decembra 2010 do kraja trogodišnjeg izveštavanjaperioda , tj . do 31. decembar 2012 .( 4 ) Mere predviđene ovom Odlukom u skladu sa mišljenjem Odbora osnovanogskladu sa članom 6. Direktive 91/692/EEC –

Usvaja se odluka:Član 1.Države članice ce sačiniti izveštaj o sprovođenju Direktive 2008/98/EC na osnovuupitnika u Aneksu ove Odluke.

Hvala na pažnji

Vilko Pešec [email protected]