1 In de vijfde technologische revolutie zet informatie en communicatie technologie traditionele verhoudingen tussen concurrerende organisaties onder grote druk. Technologische ontwikkelingen gaan razendsnel en het snel adopteren van nieuwe ICT-oplossingen is van levensbelang voor organisaties. Voortdurend aanpassen is het motto. Voortdurend aanpassen vraagt om inzicht in technologische mogelijkheden en onmogelijkheden, flexibiliteit in processen en structuren van de organisatie en om proactiviteit en leervermogen van management en medewerkers. Klassieke projectmanagement methoden en veranderaanpakken waarbij techniek, tijdlijnen en mijlpaalproducten teveel centraal staan, schieten schromelijk te kort. Resultaten van investeringen in ICT vallen tegen en de ontwikkeling van de organisatie stagneert. Deze presentatie geeft inzicht in hoe de fysieke en virtuele wereld van vandaag in elkaar zitten en reikt handvatten aan hoe organisaties meer resultaat kunnen halen uit organisatieverandering waarbij ICT een belangrijke rol speelt. Vanuit het IBAFrame raamwerk worden hiervoor veranderinstrumenten aangereikt die helpen om de juiste regie te voeren en veranderkracht te ontwikkelen. Hierbij worden zowel de ‘harde’ als de ‘zachte’ kant van organisatieverandering waarbij ICT een belangrijke rol speelt gestuurd. Aan de ‘harde’ kant gaat het onder andere om techniek, processen, structuur en meten. Aan de ‘zachte’ kant staan de mens, betrokkenheid en het stimuleren van leerprocessen centraal. Het transformationeel competentiemodel geeft inzicht welke competenties hierbij een cruciale rol spelen. Want het zijn de mensen die het moeten doen. De termen IT en ICT worden in deze presentatie door elkaar gebruikt en hebben dezelfde betekenis. De term verandering in deze presentatie betekent organisatieveranderingen waarbij ICT een belangrijke rol speelt. 28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT
28
Embed
itSMF Academy Leren Veranderen 20090526 - Leon Dohmen
In de vijfde technologie revolutie is informatie technologie de drijfveer van veel organisatieveranderingen. Snel aanpassen is het motto voor veel organisaties. Veranderkracht is hiervoor nodig. Naast veranderinstrumenten spelen competenties een belangrijke rol voor het ontwikkelen van veranderkracht. Deze presentatie is gebaseerd op het boek Regie voeren over organisatieverandering met ICT.
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
In de vijfde technologische revolutie zet informatie en communicatie technologie traditionele
verhoudingen tussen concurrerende organisaties onder grote druk. Technologische
ontwikkelingen gaan razendsnel en het snel adopteren van nieuwe ICT-oplossingen is van
levensbelang voor organisaties. Voortdurend aanpassen is het motto. Voortdurend aanpassen
vraagt om inzicht in technologische mogelijkheden en onmogelijkheden, flexibiliteit in
processen en structuren van de organisatie en om proactiviteit en leervermogen van
management en medewerkers. Klassieke projectmanagement methoden en
veranderaanpakken waarbij techniek, tijdlijnen en mijlpaalproducten teveel centraal staan,
schieten schromelijk te kort. Resultaten van investeringen in ICT vallen tegen en de
ontwikkeling van de organisatie stagneert. Deze presentatie geeft inzicht in hoe de fysieke en
virtuele wereld van vandaag in elkaar zitten en reikt handvatten aan hoe organisaties meer
resultaat kunnen halen uit organisatieverandering waarbij ICT een belangrijke rol speelt. Vanuit
het IBAFrame raamwerk worden hiervoor veranderinstrumenten aangereikt die helpen om de
juiste regie te voeren en veranderkracht te ontwikkelen. Hierbij worden zowel de ‘harde’ als de
‘zachte’ kant van organisatieverandering waarbij ICT een belangrijke rol speelt gestuurd. Aan
de ‘harde’ kant gaat het onder andere om techniek, processen, structuur en meten. Aan de
‘zachte’ kant staan de mens, betrokkenheid en het stimuleren van leerprocessen centraal. Het
transformationeel competentiemodel geeft inzicht welke competenties hierbij een cruciale rol
spelen. Want het zijn de mensen die het moeten doen.
De termen IT en ICT worden in deze presentatie door elkaar gebruikt en hebben dezelfde
betekenis. De term verandering in deze presentatie betekent organisatieveranderingen waarbij
ICT een belangrijke rol speelt.
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT
Leon is een senior consultant die ruim 17 jaren kennis en ervaring heeft op het gebied van
projectmanagement, interim management en IT-auditing. Hierbij heeft hij een bijdrage geleverd
aan het oplossen van IT management vraagstukken, het ontwikkelen en bouwen van IT
infrastructuuroplossingen, het implementeren van applicaties en het begeleiden van de
uitbesteding van IT-diensten. Leon is gespecialiseerd in organisatieveranderingen en de
invloed van IT hierbij. Voor deze specialisatie heeft Leon verschillende publicaties uitgewerkt
en doceert hij aan de Rotterdam Business School en universiteit van Amsterdam onderdelen
van het leerprogramma Management of Technology voor MBA en Master studenten. Leon is in
staat om bovengemiddelde prijs/kwaliteit verhoudingen te creëren voor zijn oplossingen,
waarbij invloed en effect van zijn beslissingen, gedrag en handelen op de organisatie het
uitgangspunt vormen.
Leon is a senior consultant having over 17 years experience in the ICT industry in a variety of
sectors. In this period Leon has built up a broad and deep knowledge about developing and
implementing IT-solutions concerning information management, application management, IT
infrastructure management, IT service management and outsourcing. During his career Leon
became specialised in (organizational) change programs. For this specialisation Leon has
worked out a number of publications. Also he teaches his specialisation at the Rotterdam
Business School for the module Management of Technology and University of Amsterdam.
Leon is able to create a better than average price / quality rate for his contribution.
228 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT
Inhoud van deze presentatie
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 3
Inhoud van deze presentatie
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 4
Juist, aanvankelijk succesvolle organisaties die de markt beheersten hebben last van een
gebrek aan veranderkracht. In hun periode van dominantie zetten zij een woud van regels en
borgingen neer om het succes te consolideren. Daarbij is de veronderstelling dat het succes
voor eeuwig is. Zo ontstaat een bedrijfsbureaucratie die niet snel genoeg is af te bouwen
(gebrek aan flexibiliteit) waardoor de organisatie de spreekwoordelijke boot van noodzakelijke
verandering mist. De paniek die dan ontstaat, levert een bedrijfsinterne strijd op waardoor
medewerkers en klanten afhaken en de organisatie op weg gaat naar een roemloos einde. Een
aansprekend voorbeeld hiervan is de fabrikant van fotoalbums Henzo. De markt voor
fotoalbums is de laatste jaren flink gegroeid. Henzo bleef echter veel te lang traditionele
fotoalbums produceren terwijl de consument thuis met zijn PC en internetverbinding digitale
fotoalbums maakte en die afhaalde of thuis liet bezorgen. Ruim 50 jaar na de oprichting van het
eens zo succesvolle bedrijf werd eind 2008 het faillissement aangevraagd voor Henzo.
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 5
Volgens Carlota Perez bevinden we ons momenteel in de vijfde technologische revolutie. IT is
volgens Perez de aanjager van deze revolutie. Dit tijdperk begon omstreeks 1970.
Bron: Perez C., Honorary Research Fellow Science and Technology Policy Research,
University of Sussex
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 6
Prikkels van buiten de organisatie dwingen organisaties om te veranderen. Informatie technologie en globalisering zijn twee van deze prikkels in de 5e technologie revolutie. ‘Did you know?’ is een samenvatting die laat zien met welk tempo en welke dynamiek we te maken hebben in de vijfde technologische revolutie:
-De top 10 van meest gevraagde banen in 2010 bestond niet in 2004;
-Binnenkort is China het land met de meeste Engelssprekenden;
-MySpace kent 200 miljoen geregistreerde gebruikers;
-Als MySpace een land was, dan was het op vijf na grootste land ter wereld;
-Het land met de grootste breedband internet penetratie is Bermuda;
-Het duurt jaren om een marktaandeel van 50miljoen klanten te verwerven:
• Radio: 38 jaar;
• TV: 13 jaar;
• Internet: 4 jaar;
• iPod: 3 jaar;
• Facebook: 2 jaar.
-Het aantal internet aansluitingen bedroeg in:
• 1984: 1.000;
• 1992; 1 miljoen;
• 2008: 1 miljard.
We leven in een uitzonderlijke tijd. Er is maar een manier om daar adequaat op te reageren: namelijk aanpassen. Hiervoor is veranderkracht onontbeerlijk. Veranderkracht is nodig om de technologische mogelijkheden te kunnen zien en vervolgens in te kunnen zetten om de concurrentiepositie te verbeteren. In de vijfde technologische revolutie zijn technologie, organisatie en mens (people) de belangrijkste domeinen die bij veranderingen betrokken zijn.
Bron: McLeod E. and K. Fisch (2008), Did you know 3.0?, Youtube
http://www.youtube.com/watch?v=jpEnFwiqdx8
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 7
Technologie
Dit is het aanbod van beschikbare technologie en de (on)mogelijkheden die deze technologie
biedt. Daar waar het IT betreft beperkt zich het technologie aanbod tot het IT-domein. Zelfs met
deze beperking is het aanbod beschikbare technologie enorm. Een van de meest recente
baanbrekende technologieën is internet. Internet technologie heeft het mogelijk gemaakt om
naast de fysieke wereld een virtuele wereld (V-wereld) te creëren waarin de betekenis van de
begrippen plaats, tijd en aanwezigheid drastisch is veranderd. Internet heeft bv. de reisbranche
en makelaarswereld totaal op zijn kop gezet.
Bron figuren:
-www.automatedbuildings.com
-executive.govt.nz
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 8
Organisaties
Organisaties zetten IT in voor het realiseren van hun organisatiedoelen. De toepassing van
technologie is hierop afgestemd. In sommige branches heeft de introductie van nieuwe
technologie een enorme invloed op de bestaande processen, structuren en verhoudingen. De
levenscyclus van (nieuwe) technologie wordt steeds korter. In een heel kort tijdbestek zijn
bijvoorbeeld internet reisbureaus geduchte concurrenten geworden van de traditionele
reisbureaus. Niet voor elke organisatie is de snelle implementatie van nieuwe technologie van
levensbelang. Voor sommige organisaties juist weer wel. Reisbureaus die internet als
verkoopkanaal (nog steeds) niet serieus nemen zullen in de toekomst wellicht niet overleven.
Bron figuur:
-Nolan Norton
-Regie voeren over organisatieverandering met ICT
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 9
Mensen (People)
Attitude, kennis en kunde zijn bepalend voor een snelle adoptie van nieuwe IT-oplossingen en
een juist gebruik ervan. Een nieuwe IT-oplossing betekent vaak nieuwe werkinhoud en andere
samenwerking met collegae of mensen buiten de eigen organisatie. Vaak veranderen ook
belangen van mensen hierdoor. Kernvraag is: Hoe snel zijn mensen in staat om zich nieuwe IT-
oplossingen eigen te maken en toe te passen binnen hun werksituatie? Ander gedrag, nieuwe
kennis en kunde dienen te worden ontwikkeld. Vrijwel altijd gaat dit gepaard met een
leerproces.
Bron figuur:
Geoffry Moore
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 10
Verandering in de 5e technologie revolutie kent 3 belangrijke domeinen (aandachtsgebieden,
factoren) die elkaar wederzijds beïnvloeden tijdens een veranderingsproces. Het plaatje
rechtsonder vormt de brug naar het latere deel in de presentatie waar de sturingsprofielen
worden behandeld. Technologie en organisatie bevinden zich aan de ‘harde’ kant. Het domein
People (mens) bevindt zich aan de ‘zachte’ kant.
Bron plaatje rechtsonder:
www.enleadership.com
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 11
Inhoud van deze presentatie
28 mei 2009 | Regie voeren over organisatieverandering met ICT 12
Theorieën en opvattingen over hoe verandering het beste kan worden uitgevoerd zijn er in
overvloed. Echter, deze theorieën en opvattingen hebben de beperking dat ze vrijwel allemaal
vanuit slechts één vakgebied verandering benaderen. Psychologen en gedragswetenschappers
wijzen op het belang van de factor mens en het ontwikkelen van het juiste gedrag. IT-
projectmanagers benaderen hun vraagstuk vanuit de technologie en bakenen het IT-project af
tot de techniek. De meesten IT-projectmanagers hebben geen idee van wat er zich buiten het
domein van de techniek afspeelt. Organisatiewetenschappers nemen vooral processen en
structuren onder de loep en leggen uit welke organisatievorm het best past bij een organisatie.
Elke zienswijze vanuit één vakgebied afzonderlijk is echter incompleet en zonder inzicht in
benodigde bijdrage van en wisselwerking tussen de andere vakgebieden, kan dus alleen maar
een deeloplossing worden geboden. Alleen door domeinoverschrijdend te denken zal de
slaagkans van organisatieverandering waarbij IT een belangrijke rol speelt flink omhoog gaan.