It Governance for Business Benefits

1/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

การก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอความเหนอชนทางธรกจ และ แนวทางในการน ากรอบการก ากบ

ดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช

IT Governance for Business Benefits and IT Governance Implementation Guide

ปรญญา หอมเอนก

ITIL V3 Expert, CGEIT, CISSP, CSSLP, SSCP, CISA, CISM, SANS GIAC GCFW, IRCA ISMS

Lead Auditor, IRCA BCMS and ITSMS Provisional Auditor, CobiT Certified Trainer

ACIS Professional Center

http://www.acisonline.net

จากกระแสความโดงดงของ “ไอทภบาล” หรอ “การก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ” (IT

Governance) ในประเทศไทยเปนสงทผบรหารดานเทคโนโลยสารสนเทศหลายทานคงไมสามารถปฏเสธ

ได ถงแมวาจะไมมผลการส ารวจทางสถตอยางเปนทางการแตคงพอประมาณดวยการอนมานไดวา “IT

Governance” กลายเปนกระแสส าหรบวนนไปแลว กระแสความโดงดงของ “IT Governance” นน สงผลท า

ใหพบวาในบางมหาวทยาลยไดมการน าเรองราวของการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศเขาไป

ประกอบในการเรยนการสอนใหกบนสต นกศกษา ทงในระดบชนปรญญาตร ปรญญาโท เพอใหทราบถง

แนวความคดและคนเคยกบกรอบการก ากบดแลเทคโนโลยสารสนเทศ ซงหลายทนนใชกรอบการก ากบดแล

ดานเทคโนโลยสารสนเทศ หรอ โคบต (COBIT) มาสอน แตทวาความเขาใจของแตละบคคลทเกยวกบการ

ก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศยงมความแตกตางกน ซงตามทผเขยนไดยนไดฟงมานน เชน บางคน

เขาใจวาถามการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศแลวจะท าใหเกดธรรมมาภบาลในองคกร บางคนก

เขาใจวาเปนการท าตามหลกมาตรฐานสากล เปนตน ซงประเดนความเขาใจเหลานส าหรบผเขยนคงไมหยบ

ยกขนมากลาวไวในทน

ส าหรบความตงใจของผเขยนในบทความนจงตองการแคการน าเสนอความคดในมมมองของการน า

กรอบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศมาสรางความเหนอชนใหกบธรกจ โดยไมตองการทจะไป

2/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

อธบายถงหลกการ (Principle) ททานผศกษาทงหลายไดเรยบเรยงไวแลว อยางไรกตามหากผอานสนใจ

เกยวกบเรองการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ กสามารถทจะศกษาไดทงทเปนลกษณะหองเรยน ม

หลกสตรและผมาบรรยาย หรอในงานสมมนาตาง ๆ ทงในไทยและตางประเทศ เชน งานประชมสมมนา

โครงการอบรมการปองกนความปลอดภยขอมลคอมพวเตอร (Cyber Defense Initiative Conference –

CDIC) ซงจดประจ าทกปในประเทศไทย หรอในตางประเทศกเชน งานประชมสมมนาของสมาคมผควบคม

และตรวจสอบระบบสารสนเทศ (ISACA)

การส ารวจความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ

องคกรสากลในปจจบนทเปนแกนหลกและมสวนรวมในการสงเสรมใหมการก ากบดแลดาน

เทคโนโลยสารสนเทศทรจกกนในนามสถาบนไอทภบาล (IT Governance Institute – ITGI) ไดจดใหมการ

ส ารวจความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ ประเดนทวไปการส ารวจนน

ครอบคลมเรอง ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ ผลลพธทไดจากการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ความ

รบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศและประสทธผลการก ากบดแลเทคโนโลยสารสนเทศ โดยไดด าเนนการ

ส ารวจในป ค.ศ. 2008 รปแบบการส ารวจนนอาศยชดค าถามมากกวา 250 ขอ น าไปสอบถามผบรหารของ

กลมตวอยางซงเปนทงบรษทขนาดเลกและขนาดใหญ จากหลากหลายภาคอตสาหกรรมและกระจายใน 22

ประเทศ ซงมทงประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟค ยโรป อเมรกาเหนอและอเมรกาใต ในการส ารวจนอาศย

การสมภาษณผานทางโทรศพท สอสารถามตอบครอบคลม 8 ภาษาตามแตทกลมตวอยางตองการ

คณลกษณะของกลมตวอยางและวธในการส ารวจ

ในการส ารวจครงนพบวารอยละ 14 เปนกลมผทอยในอตสาหกรรมการใหบรการแบบมออาชพ

(Professional Services) และกลมตวอยางทเหลอนนจะมาจากกลมอตสาหกรรมอนในสดสวนทใกลเคยงกน

ซงมทง ไอทและเทเลคอม บรการทางดานการเงน คาปลก ขนสงและอน ๆ ส าหรบในการแบงขนาดองคกร

กลมตวอยางนนจะพจารณาจากจ านวนพนกงานในองคกร โดยทถามพนกงานนอยกวา 100 คน จะจดกลม

เปนบรษทขนาดเลก ส าหรบองคกรทมพนกงานจ านวนตงแต 100 ถง 500 คน ถกจดกลมเปนองคกรขนาด

กลาง และส าหรบองคกรทมจ านวนพนกงานมากกวา 500 คนขนไปจะถอวาเปนองคกรขนาดใหญ แตเพอ

ใหผลของการศกษามความเหมาะสมกบลกษณะของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช ทางผส ารวจจงได

ตดกลมบรษทขนาดเลกออกจากการส ารวจ โดยใหเหตผลวากลมบรษทขนาดเลกมกจะมกระบวนการทไม

เปนทางการท าใหผลทไดจะไมน าสะทอนตอเรองทส ารวจจรง การตดกลมบรษทขนาดเลกทกลาวไวออก

3/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

ท าใหสามารถคดตอไปไดวาบรษททมขนาดเลกอาจไมไดเลงเหนถงการทมกระบวนการอยางเปนทางการ

หรอลกษณะของการใหความส าคญทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทมตอธรกจ อาจมความแตกตางกบ

บรษทขนาดกลางและขนาดใหญ

นอกจากนในการส ารวจนยงกลาวถงการแบงคณลกษณะขององคกรวาไมไดมวธการใดวธการหนง

ทใชในการแบงลกษณะของกลมธรกจทมาใหขอมล และเมอถามไปยงกลมตวอยางถงลกษณะของกลยทธ

ทางธรกจของตน ผลปรากฏวากลยทธของกลมตวอยางสามารถแบงเปนกลม ๆ ไดใกลเคยงกนคอ กลมกล

ยทธเชงอนรกษนยม (Conservative) ซงมงเนนการลดตนทนและเพมประสทธภาพเปนหลก กลมตอมาคอ

กลมกลยทธเชงคาดหวง (Prospective) ซงมงเนนทนวตกรรมใหม และส าหรบกลมสดทายกคอกลมกลยทธ

เชงวเคราะห (Analytical) ทเนนในการตดตามคแขงเพอใชในการบงชและท าการเปลยนแปลงเมอไดวจย

และพจารณาแลวเทานน

ทวาในบรรดากลมกลยทธทงสามนจากการส ารวจพบวากลมกลยทธเชงคาดหวงมจ านวนคอนขางท

จะนอยกวา จากการส ารวจเบองตนน ท าใหเราพอจะนกภาพไดวาเหลาบรรดาธรกจทมอยในหลายประเทศท

ส ารวจ มความเหมอนและคลายกนในเรองกลยทธ ซงในไทยเองกอาจมธรกจหลายธรกจทมกลยทธคลายกบ

ผลการส ารวจ โดยเฉพาะอยางยงกลยทธพมพนยมของคนไทยคอ กลยทธเชงอนรกษนยมทคอนขางจะเนน

ไปในทางการลดตนทนและเพมประสทธภาพ แตกอาจมบางกลมธรกจทเนนไปในการสรางนวตกรรม

ใหมๆ เพอจบตลาดพวกนชมารเกต (Niche Market) โดยเฉพาะอยางยงในกลมบรการทมผลตภณฑบรการ

แปลกใหมใหเราไดใชกน โดยธรกจทท าผลตภณฑเหลานมงเนนไปทการคดคนและเรยนรเทคโนโลยใหมท

จะเขามาชวยในการสรางผลตภณฑใหม

ผลการส ารวจทส าคญซงนาจะน ามาพจารณาคอเรองของเหตผลในการประยกตใชการก ากบดแล

เทคโนโลยสารสนเทศ ซงกลมตวอยางไดแสดงเหตผลทคอนขางคลายกนคอ ตองการบรหารจดการความ

เสยงและใหบรการอยางมคณคา สองเหตผลงายๆ นเองทเปนแรงผลกดนท าใหเกดความตองการในการ

ก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศภายในองคกร และ เมอถามวาอะไรทเปนแรงขบเคลอนหลก ผลจาก

การส ารวจพบวากลมตวอยางใหน าหนกของสองเหตผลเทาๆ กน

4/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

จากผลการส ารวจนนาจะท าใหคดไดวาหลายองคกรอาจยงประสบปญหาดานความเสยงทเกยวของ

กบการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช และ ปญหาดานการสรางคณคาเทคโนโลยสารสนเทศเพอตอบสนอง

คนสองคกร หลายตอหลายทมกมองวาเทคโนโลยสารสนเทศคอตนทนและเปนตนทนทมมลคาสง ซงเมอ

ลงทนกยอมคาดหวงผลตอบแทนทจะไดจากการลงทนเปนธรรมดา ดงนน ประเดนเรองความเสยงและการ

ใหบรการอยางมคณคาจงกลายเปนสาเหตหลกของกลมตวอยางท าใหองคกรจ าเปนตองมการก ากบดแลดาน

เทคโนโลยสารสนเทศ

ประเดนของค าถามทใชในการสมภาษณในครงนไดถกออกแบบมาโดยมเปาหมายคอใหครอบคลม

ในเรองตาง ๆ ดงน

(1) ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ ถามเกยวกบเรองความส าคญทเทคโนโลยสารสนเทศม

ตอองคกรและเหตผลและคาดหวงอะไรจากเทคโนโลยสารสนเทศทจะมาชวยสนบสนนองคกรโดยรวมใน

มมของผใหขอมล

(2) ผลลพธทไดจากการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช ถามเกยวกบความพงพอใจของผใหขอมล

เกยวกบการน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาสนบสนนการท างานขององคกร

(3) ความรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศ ถามเกยวกบบทบาทดานเทคโนโลยสารสนเทศของ

ผมสวนไดสวนเสยแตละกลม (ไอทและธรกจ) ในการก ากบดแลเทคโนโลยสารสนเทศ มมมองของผบรหาร

ระดบสงทมตอผน าดานไอท และความรบผดชอบนนไดก าหนดขนจรงและเปนทยอมรบแลวหรอไม

(4) ประสทธผลของการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ ถามเกยวกบบรณาการในการก ากบ

ดแลองคกรและการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศเขาดวยกนในองคกรและประสทธผลของการ

ก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศในองคกรเปนอยางไร

ค าถามทกลาวขางตนนนอาจจะดวามจ านวนนอยไปส าหรบทานผอาน แตตองเขาใจวาผสมภาษณ

นนมเวลาในการสมภาษณกบผบรหารเพยงแค 20 นาท โดยการสมภาษณกเพยงอาศยการโทรศพทเขาไป

สอบถามเทานน ไมไดเกดจากการเขาไปพดคย ณ องคกรแบบตวตอตวหรอเปนทางการชนดเหนหนาเหนตา

จงท าใหการสมภาษณตองคอนขางกระชบและครอบคลมประเดนทตองการส ารวจเทานน ทงน ถาพจารณา

ถงค าถามกพอจะคดไดวาทางผสอบถามตองการส ารวจเกยวกบความคดเหนและดปจจยประกอบ โดยทเรม

จากความคดเหนในดานความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศและความคาดหวง เพอทจะส ารวจดวา

ตวอยางนนใหความคดเหนตอความส าคญของไอทมากนอยขนาดไหน และมความคาดหวงอะไรบาง และ

5/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

จงสอบถามความพงพอใจทไดรบจากไอทในปจจบนเพอดวาแลวทกวนน ตวอยางมความรสกพงพอใจมาก

นอยขนาดไหน จากผลส ารวจกอาจแบงออกไดเปนพอใจและไมพอใจหรอเฉยๆ ซงกตองมการหาเหตผล

ของสงเหลานน ดงนนจงสอบถามไปยงปจจยความรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศวาในแตละ

ผเกยวของทงคนไอทและคนใชไอทมบทบาทและสวนรวมอยางไร ผบรหารระดบสงมมมมองอยางไร ม

การก าหนดความรบผดชอบแลวหรอไม สงเหลานจะใชในการบงชถงผลของความพอใจ และสดทายจงถาม

ถงการก ากบดแลขององคกรในมมบรณาการทงไอทและองคกรเขาดวยกน เพอดถงลกษณะการก ากบดแลวา

ไดรวมเรองไอทและเรองขององคกรเขาไวดวยกนหรอไม หรอตางฝายตางแยกกน

ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ

ทงนผลของการส ารวจทไดออกมาคอ ตอค าถามดานความส าคญของไอทนนพบวา รอยละ 51 เหน

วาเทคโนโลยสารสนเทศเปนสงทส าคญมากทจะชวยท าใหบรรลวสยทศนขององคกร .มเพยงรอยละ 2 ทได

ใหความเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศไมส าคญเลย (รปท 2-26)

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 1 : สดสวนความคดเหนเกยวกบความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศตอธรกจ

และเมอส ารวจเกยวกบความส าคญทเทคโนโลยมบทบาทตอองคกรในแงนวตกรรม ประสทธภาพ

และประสทธผลแลว ผลทไดกพบวารอยละ 50 ไดใหความส าคญตอการทเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวย

สรางประสทธภาพ (Efficiency) รองลงมาคอประสทธผลทมผใหความส าคญรอยละ 36 ในขณะทรอยละ 22

ใหประเดนเรองการสรางนวตกรรมเปนเรองส าคญทสด (รปท 2)

6/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 2 : กราฟแสดงความคดเหนเกยวกบความส าคญของนวตกรรม ประสทธภาพ ประสทธผล

และจากการส ารวจพบวารอยละ 75 นนใหความเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศขององคกรสอดคลอง

ไปกบกลยทธทางธรกจโดยทประเดนดานเทคโนโลยสารสนเทศไดถกน ามาสนทนาเปนอนดบตนของการ

พดคยของคณะผบรหาร

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 3 : กราฟแสดงความคดเหนเกยวกบการสรางคณคาจากการลงทนในเทคโนโลยสารสนเทศ

ในดานความพงพอใจของกลมตวอยางทคดเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศทลงทนในปจจบนมสวน

ชวยสรางคณคาตอธรกจ (รปท 3) ผลการส ารวจกพบวามรอยละ 36% ทเหนดวยอยางยงวาการลงทนท

เกดขนไดชวยสรางคณคาตอธรกจ ในขณะทอกรอยละ 38% แสดงความเหนดวย ซงเมอพจารณารวมกน

ระหวางความคดเหนของกลมตวอยางทเหนดวยอยางยงและเหนดวยจะพบวามากถงรอยละ 75 ของกลม

ตวอยางทเหนดวย ทวาอยางไรกตามยงพบวามถงรอยละ 22 ทไมไดแสดงความคดเหนใด ๆ

7/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

ซงในการส ารวจนนทางคณะผส ารวจพบวาผลการส ารวจมประเดนทท าใหถงกบตองประหลาดใจ

นนกคอ มากกวารอยละ 43 ของกลมตวอยาง ไมไดมการวดคณคาทเกดขนจากการลงทนในดานเทคโนโลย

สารสนเทศ สวนทเหลออกประมาณรอยละ 56 ไดท าการวด ซงจะพบวาสดสวนของกลมตวอยางทวดและ

ไมไดวดมสดสวนทใกลเคยงกน จากขอมลนท าใหคดอนมานไปไดวาคงจะมอยอกหลายองคกรทไมไดม

การวดความคมคาหรอคณคาทไดจากการลงทนเลย ส าหรบองคกรในไทยแลวคงพอคาดเดาไดวาองคกรท

วดเรองคณคาแบบนนนคงมไมมากนกหรออาจจะแทบไมมเลยกเปนได หากเปนเชนนนจรงกเปนสงทนา

เปนหวงดวยเหตทวาผบรหารจะทราบไดอยางไรถงความคมคา บางทการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ขององคกรอาจเปนการขชางจบตกแตนดวยซ า

ผลลพธทไดจากการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช

และส าหรบค าตอบเกยวกบผลลพธทไดจากการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชนน ไดผลสรปวา

ศกยภาพของเทคโนโลยสารสนเทศในการชวยขยายคณคากลยทธขององคกรนนยงไมไดถกน ามาใช

ประโยชนอยางเตมท การมสวนรวมของเทคโนโลยสารสนเทศในการเพมประสทธภาพและประสทธผลนน

เปนสงทส าคญกวาคณคาในเชงนวตกรรมของไอทเองหรออาจกลาวอกอยางไดวา ความส าคญในการมสวน

สนบสนนของเทคโนโลยสารสนเทศในมมมองของกลมตวอยางคอการเขามาเพมประสทธภาพและ

ประสทธผลมากกวาการสรางสงแปลกใหม ซงสงทกลาวมานเปนผลสะทอนจากการสนทนาของคณะ

ผบรหารของกลมตวอยางเกยวกบผลการปฏบตการทเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 4 : กราฟแสดงสดสวนความเชอวามอปสรรคทท าใหองคกรไมไดรบคณคาจากการลงทนเทคโนโลยสารสนเทศ

8/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

และผลจากการส ารวจความคดเหนภายในของกลมตวอยางทเชอวามอปสรรคท าใหเทคโนโลย

สารสนเทศไมสามารถสรางคณคาตอองคกรได (รปท 4) พบวารอยละ 54 มความเชอวามอปสรรคอย

ในขณะทอกรอยละ 46 ไมคดวามอปสรรค ซงเมอน ากลมทเชอวามอปสรรคมาพจารณาถงปญหาทคดวาเปน

อปสรรค จงท าใหพบอปสรรคหลกทท าใหองคกรไมไดรบคณคาจากการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศ

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 5 : กราฟแสดงจ านวนความคดเหนเกยวกบปญหาทเปนอปสรรค

ขอมลทไดจากการส ารวจ (รปท 5) พบวารอยละ 37 เหนวาอปสรรคหลกทท าใหองคกรไมไดรบ

คณคาจากการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศคอเรองความยากในการประยกตใชงานแอพพลเคชน

รองลงมารอยละ 20 เหนวาวฒนธรรมองคกรนนเปนอปสรรค และรอยละ 16 คดเหนวามาจากการขาดทกษะ

สวนอกรอยละ 7 คดวาอปสรรคนนคอเรองการขาดเวลาและขาดการอบรมตามล าดบ

มาถงตรงนกท าใหตองกลบมาพจารณาวาจากขอมลทส ารวจไดมานนมขอนาสนใจอยเรองหนง

ไดแก เรองของวฒนธรรมองคกร (Organization Culture) ผลบงชวาเปนอปสรรคทตองพจารณาในล าดบ

ท 2 ซงไมเกยวของกบเรองของเทคโนโลยหรอความรเลย แตเปนเรองของการจดการภายในทส าคญและจะ

เปนอปสรรคไมวาจะท าอะไรกตาม องคกรทขาดความยดหยนและผน าทไมไดออกมาก ากบอยางจรงจงก

มกจะไมสามารถขามผานปญหาเรองวฒนธรรมขององคกรได ส าหรบการแกไขปญหาเรองการประยกตใช

แอพพลเคชนนน ใน COBIT ไดมแนวทางในการบรหารจดการตงแตระยะการวางแผนและการจดการ (Plan

and Organize) ซงท าใหตองมการวางกลยทธดานเทคโนโลยสารสนเทศ ก าหนดสถาปตยกรรมดาน

สารสนเทศ ก าหนดทศทางดานเทคโนโลย ก าหนดกระบวนการ หนวยงานและความสมพนธ จนกระทงให

9/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

มการบรหารจดการการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศ ซงสงเหลานลวนแลวแตจะชวยในการปองกนและ

ควบคมใหการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศสามารถทจะชวยสรางคณคาใหกบองคกรหรอสามารถทจะ

ตอบสนองตอองคกรได

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 6 : กราฟแสดงสดสวนของต าแหนงความรบผดชอบตอการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ

นอกจากนกลมตวอยางยงแสดงความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลวายงจ าเปนทจะตองปรบปรง

ตอไปในอนาคต โดยทรอยละ 75 ของกลมธรกจ คดเหนวาการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศนนเปน

สวนหนงของการก ากบดแลองคกร แตภาพโดยรวมแลวยงมความสมพนธทนอย นอกจากน กลมตวอยาง

สวนมากรวาความรบผดชอบเกยวกบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศเปนของฝายบรหารในองคกร

ทวาหนาทนกมกจะถกมอบหมายใหกบผอนดแลซงกมกจะเปนสงทเกนขอบเขตอ านาจ (รปท 6 และ รปท

7)

10/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008) รปท 7 : กราฟแสดงสดสวนของต าแหนงผรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศ

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 8 : กราฟแสดงจ านวนความคดเหนเกยวกบมมมองสมรรถนะดานเทคโนโลยสารสนเทศ

กวาครงของกลมตวอยางไมไดมการวดคณคาทเกดจากการลงทนดานเทคโนโลยสารสนเทศเลย

สวนการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศและผลลพธทไดนน จากการส ารวจพบวามความสมพนธตอ

กน ซงหากองคกรมการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศทเขมแขง มการปฏบตทดแลวจะสงผลในเชง

บวก ท าใหไดผลลพธทดกวา กลมตวอยางจ านวนสวนใหญไดแสดงความรสกทวาเทคโนโลยสารสนเทศท

ก าลงด าเนนการอยในองคกรนนมความสอดคลองไปกบทคาดหวง อยางไรกตามกลมตวอยางทเปนกลม

นอยไดแสดงความคดเหนวาผลลพธของเทคโนโลยสารสนเทศนนนอยกวาทคาดหวงไว (ดรปท 8)

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 9 : กราฟแสดงสดสวนการมสวนรวมของผมสวนเกยวของในกจกรรมการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ

11/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

ความรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ส าหรบผลส ารวจในประเดนทเกยวของกบความรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศนน นอกจาก

เรองความรบผดชอบแลวในการส ารวจยงไดมการแบงสดสวนกจกรรมกบกลมผเกยวของซงแบงไดเปน

กลมผบรหาร กลมผทไมใชผบรหารแตยงมความเกยวของกบเทคโนโลยสารสนเทศหรออาจเรยกวาเปนคน

ไอท และสดทายคอกลมผทไมใชผบรหารและไมเกยวของกบไอท ซงปกตกคอผใชงานนนเอง โดยพบวาใน

กจกรรมในการก าหนดนน ทางกลมผบรหารมสดสวนรวมในกจกรรมคดเปนรอยละ 54 รองลงมาคอกลมผ

ทไมใชผบรหารแตเกยวของกบไอทมสดสวนรวมคดเปนรอยละ 29 และสดทายคอกลมผทไมใชผบรหาร

และไมเกยวของกบไอทคดเปนรอยละ 17 (รปท 9)

ส าหรบ กจกรรมในการเลอก พบวากลมผบรหารจะเขามามสวนรวมสงถงรอยละ 65 และรองลงมา

คอกลมผทไมใชผบรหารแตเกยวของกบไอท และกลมผไมใชผบรหารและไมเกยวของกบไอทคดเปนรอย

ละ 26 และ 10 ตามล าดบ และ ส าหรบ กจกรรมในการพจารณาถงคณคาจากการลงทนนนจะมกลมผบรหาร

เขามามสวนรวมสงถงรอยละ 62 และรองลงมาคอ 25 และ 14 ส าหรบกลมทไมใชผบรหารแตเกยวของกบ

ไอทและกลมทไมใชทงผบรหารและไมเกยวของกบไอท

สดทายคอ กจกรรมการใหบรการเทคโนโลยสารสนเทศ ซงพบวากลมผทไมใชผบรหารแตเกยวของ

กบไอทนนจะมสวนรวมมากถงรอยละ 57 รองลงมาคอกลมผบรหารรอยละ 33 และสดทายคอกลมผทไมใช

ผบรหารและไมเกยวของกบไอทรอยละ 10

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

12/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

รปท 10 : กราฟแสดงสดสวนของ CIO ทไดเปนสมาชกของคณะกรรมการบรหาร

ในการส ารวจน กลมตวอยางไดใหขอมลเกยวกบบทบาทผบรหารระดบสงดานเทคโนโลย

สารสนเทศ (CIO) และสถานะความเปนสมาชกคณะกรรมการบรหารองคกร (รปท 10) ซงพบวารอยละ 58

ของกลมตวอยางทซไอโอเปนสมาชกคณะกรรมการบรหาร สวนอก รอยละ 27 นนพบวาซไอโอไมไดเปน

สมาชกคณะกรรมการบรหาร แตทนาสนใจคอรอยละ 13 ของกลมตวอยางไมมต าแหนงซไอโอ อยางไรก

ตามเมอส ารวจลกลงไปอกเกยวกบ การรายงานผลของปฏบตงานของซไอโอ แลว (รปท 11) พบวาในรอยละ

42 รายงานผลตอซเอฟโอหรอผบรหารสงสดดานการเงน รอยละ 23 รายงานตรงตอคณะกรรมการบรหาร

กจการหรอทเรยกวา “บอรด” และอกรอยละ 12 รายงานตรงตอซอโอ สวนทรายงานตรงตอซโอโอมจ านวน

รอยละ 7 นอกจากนนรายงานตอสวนอน ๆ รอยละ 16

ทนาสนใจคอ เหตใดซไอโอในกลมตวอยางสงถงรอยละ 42 รายงานตรงตอซเอฟโอ หรอเพอ

รายงานผลในแงความคมคาจากการจดหาระบบ การลงทนตางๆ ในเทคโนโลยสารสนเทศ ซงกอาจมความ

เปนไปไดเพราะจากผลขางตนน นจะพบวากวาครงหนงของกลมตวอยางไดแสดงความคดเหนทวา

เทคโนโลยสารสนเทศนนไดตอบสนองตอความตองการ กอาจเพราะวามการก ากบดแล มการรายงานผล

การด าเนนการ ซงอาจรวมไปถงการวดคณคาทไดรบจากการลงทนในเทคโนโลยสารสนเทศดวยกเปนได

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 11 : กราฟแสดงความสมพนธในการรายงานผลการปฏบตของซไอโอวาขนตรงตอต าแหนงใด

13/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

อยางไรกตามในชวงตนนนคงไดรบทราบแลววาผลจากการส ารวจไดกลาววาซไอโอสวนหนงนน

ไมไดเปนสมาชกของคณะกรรมการบรหาร ซงจากประเดนดงกลาวจงไดมการสอบถามถงเหตผลและไดผล

ลพธพบวารอยละ 59 คดวาเพอเปนการรกษาสดสวนของคณะกรรมการบรหารใหมขนาดเลก และมรอยละ

6 ทคดวาเนองจากซไอโอตองรายงานตอคณะกรรมการบรหารอยแลว จงไมจ าเปนทจะตองเปนสมาชกใน

คณะกรรมการบรหาร นอกนนทเหลอกมทงไมทราบและดวยเหตผลอนๆ (รปท 12)

(ดดแปลงจาก An Executive View of IT Governance Research, ITGI, 2008)

รปท 12 : กราฟแสดงสดสวนเหตผลทซไอโอไมไดเปนสมาชกคณะกรรมการบรหาร

ประสทธผลของการก ากบดแลเทคโนโลยสารสนเทศ

ส าหรบประเดนสดทายทสมภาษณคอเรองประสทธผลของการก ากบดแลดานเทคโนโลย

สารสนเทศ เมอมการสอบถามถง ความถในการน าประเดนเรองเทคโนโลยสารสนเทศเขาไปอยในวาระการ

ประชมคณะกรรมการบรหาร พบวารอยละ 58 เปนการน าเรองดงกลาวเขาในวาระการประชมตามแตกรณ ม

เพยงรอยละ 37 ทมการน าเรองดงกลาวเสนอเปนวาระการประชมทกครง แตทวากมกลมตวอยางรอยละ 4 ท

แจงวาไมเคยมการน าเรองเทคโนโลยสารสนเทศเขาในวาระการประชมเลย และรอยละ 1 ไมทราบ สงนบงช

ถงการใหความส าคญของการก ากบดแลทคณะกรรมการบรหารเลงเหนซงในแงการก ากบดแลแลว วาระ

เรองเทคโนโลยสารสนเทศควรไดรบการตดตามอยางสม าเสมอ

14/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

อยางไรกตามในการส ารวจนไดเจาะลกเขาไปถงประเดนทถกคณะกรรมการน าไปพจารณาในการ

ประชม ซงผลของการส ารวจนนพบวารอยละ 59 เปนเรองทเกยวกบการปรบปรงสมรรถนะการปฏบตการ

ดานเทคโนโลยสารสนเทศ และรอยละ 36 เปนเรองเกยวกบบทบาทของไอทในอนาคตทจะชวยท าใหธรกจ

ประสบความส าเรจ รอยละ 30 คอเรองการมสวนรวมในการสรางนวตกรรมใหม รอยละ 28 เปนเรองการลด

ตนทนของไอท รอยละ 28 เปนเรองการวเคราะหความเสยงทเกยวของกบไอทและเรองอนๆ อกรอยละ 12

ความสอดคลองกนระหวางเทคโนโลยสารสนเทศและกลยทธทางธรกจ

ในสวนทายของการสมภาษณทกลาวถงเรองความคดเหนเกยวกบความสอดคลองกนระหวาง

เทคโนโลยสารสนเทศและกลยทธทางธรกจ พบวารอยละ 73 คดเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศกบกลยทธ

สอดคลองกน แตทวามมากถงรอยละ 25 หรอคดเปนหนงในสของกลมตวอยางทไมเหนดวย

แนวทางในการน ากรอบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช (IT Governance Implementation Guide)

(ดดแปลงจาก IT Governance Implementation Guide, 2nd Edition, IT Governance Institute)

รปท 11 : แผน Roadmap แนวทางในการน ากรอบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใช

15/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

สงทไดจากการส ารวจนคงท าใหเหนมมมองและความคดเหนของกลมตวอยาง ซงพบวาหลาย

ประเดนทสอบถาม หลายค าตอบทไดรบ บงบอกถงปญหาและอปสรรค ตลอดจนโอกาสในการทจะ

ปรบปรง ซงในกรอบการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Governance Framework) ททางสถาบน

ไอทภบาลไดน าเสนอไวซงเปนทรจกกนในนาม COBIT Framework ไดมการวางประเดนส าหรบการแกไข

ปญหาดงกลาวไวแลวทงสน โดยแนวทางทจะน า COBIT Framework มาใชงานนน ผเขยนขอกลาวอยางยอ

กลาวคอ หากแบงระยะในการประยกตใช COBIT จะสามารถแบงออกไดเปน 5 ระยะ (อางถง IT

Governance Implementation Guide Using COBIT and Val IT, ITGI) ดงน

(1) ก าหนดความตองการ

(2) สรางจนตนาภาพของโซลชน

(3) วางแผนโซลชน

(4) สรางโซลชน

(5) ด าเนนการตามโซลชน

ใน ระยะท 1 ระยะก าหนดความตองการ นน ตองเรมตงแตการใหผบรหารเกดความตระหนกและ

ใหการสนบสนนเพอทจะใหเกดการก ากบดแลทไดประสทธผล สงนเองทจะชวยแกปญหาเรองวฒนธรรม

องคกรเพราะดวยแนวทางการสราง “Tone from the top” นนจะท าใหทกคนในองคกรตระหนกและเลงเหน

ถงความส าคญ และแนนอนวาถาผบรหารระดบสงไมไดใหความส าคญแลว การก ากบดแลเทคโนโลย

สารสนเทศกยอมเปนไปไดยาก เมอฝายบรหารใหการสนบสนนแลวจงก าหนดขอบเขต (Scope) ศกษาเรอง

ความเสยงทม พจารณาเรองทรพยากรและผลลทธทตองการ แลวจงวางแผนวาจะด าเนนการอยางไร

ใน ระยะทสอง นนจะเปนการสรางความฝนใหเปนความจรงดวยการสรางจนตนาภาพของแนวทาง

ในการด าเนนการ โดยเรมตนตงแตประเมนสมรรถนะขององคกรตนเอง (Assess actual performance) วา

ปจจบนเปนอยางไรบาง จากนนจงปกธงหรอเปาหมายทตองการจะไปถง (Define target for improvement)

เชน ปจจบนเรองการวางแผนโครงการเราเปนอยางไร และเราตองการจะใหวธการปฏบตของเราไปไดด

ขนาดไหน ซงทท าให COBIT แตกตางจากวธการปฏบตทเปนเลศอน กคอเรองของความยดหยน COBIT ม

แนวทางการวดวฒภาวะ (Maturity) ซงท าใหทราบวาปจจบนนนสงทปฏบตอยในระดบใดและสามารถทจะ

วางเปาหมายไดวาตองการจะพฒนาปรบปรงสงทปฏบตอยใหไปไดมากขนาดไหน สงนเองท าใหองคกร

16/16

ตพมพลงในจลสาร สตท. ฉบบท 58 (ประจ าเดอนตลาคม – ธนวาคม 2553) โดยภาณวฒน 21/2/2554

สามารถตดสนใจไดงาย จากนนเมอปกธงต าแหนงทตองการไปแลวกท าการวเคราะหถงชองวางวาจะตอง

ปรบปรงสวนไหน (Analyze gaps and identify improvements) ในสวนนจะท าใหทราบวาตองเลอก

กระบวนการควบคม วตถประสงคการควบคม (Control objective) อะไรมาใชบาง

จากนน จงด าเนนการตอใน ระยะทสาม ส าหรบขนตอนการวางแผนโซลชน โดยการวางแผน

แนวทางในการด าเนนการเพอใหสอดคลองกบเปาหมายหรอธงทปกไวตามทไดวเคราะห โดยการสรางเปน

โครงการและสรางแผนงานในการจะน าไปประยกตใช จากทไดกลาวมาผอานคงเหนวาเปนเรองงาย ซงจรง

แลวในการปฏบตตามกรอบการก ากบดแลเทคโนโลยสารสนเทศกไมไดยาก แตตองอาศยความรวมมอ

โดยเฉพาะอยางยงจากฝายบรหารระดบสง เพราะจะชวยท าใหการด าเนนการสามารถทจะบรรลผลไดอยาง

แทจรง

ในระยะตอมา ระยะทส คอการน าแผนโซลชนไปด าเนนการประยกตและจดท า โดยตองมการ

ตดตามและดประสทธผลของการด าเนนการวาในแตละสวนเปนอยางไร และจงจบดวยการสรางความย งยน

ใน ระยะทหา ดวยการตดตามและดวามประเดนอะไรใหม ๆ ทจะตองก ากบดแลหรอไม ซงหากจะกลาวไป

แลวเรองการก ากบดแลดานเทคโนโลยสารสนเทศนนกเหมอนการบรหารงานทวไปทจะตองมการก าหนด

เปาหมาย วางแผน จดท า ตดตามผล และทบทวน เพอใหมนใจวาสงทท าไปนนตรงตามทตองการ เพยงแคน

กจะท าใหเทคโนโลยสารสนเทศขององคกรสรางความเหนอชนใหกบธรกจไดแลว ทงนผอานสามารถศกษา

เพมเตมไดจากเวบไซตของสมาคมผควบคมและตรวจสอบระบบสารสนเทศ (ISACA) หรอ สถาบนไอทภ

บาล (ITGI)