8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
1/229
S T U D I U I S T O R I C D U P A I Z V O A R E B I Z A N T I N E
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
2/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
3/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
4/229
G E O R G E M U R N U
I S T O R I A R O M A N I L O R
D I N P I N D
V L A H I A M A R E
9 8 0 - 1 2 5 9
S T U D I U I S T O R I C D U P A I Z V O A R E
B I Z A N T I N E
G
B U C U R E , S T I
, I M I N E R V A » ,
I n s t i t u t d e A r t e
G r a f i c e § i E d i t u r a .
B - d u l I k e a -
d e n t i e i , 3
S t r . E d g a r Q u i n e t , 4
1 9 1 3
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
5/229
G r
( _ a i e z t a t ( - n e t t
e m a « e n e r n i z t y f r a a
i t i l f r i . e
- r e c u n o . i l i n e , i
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
6/229
J . P O P E S C U B
A l 1 1 : O R , a r a t ,
V O L Y M & . Z 7 7 s i a . a g i a i r i G & / » 4 7 ? 1 7 `
N i . . . . . . . . . . . . . . . . A N U L . . . . . 4 2 2 . . . .
S c r i e r e a , c a r e s e p u b l i c a a i c i i n v o l u m , a
a p a r u t i n t d i a d a t a i n C o n v o r b i r i L i t e r a r e
i n t r e a n i i 1 9 0 5 1 9 0 7 ; e a d a t e a z e i d i n t i m -
p u l s t u d i i l o r m e l e l a u n i v e r s i t a t e a d i n M i i n -
e h e n , u n d e m i - a u s t a t l a i n d e m â n a i z v o a r e
b o g a t e p e n t r u a l c a t u i r e a e i . I n t r ' i n s a s e c u -
p r i n d e i s t o r i a c e a m a i v e c h e $ i m a i I n t u n e -
c a t e i a R o m â n i l o r d i n V l a h i a M a r e ( T e s a l i a ) ,
a d i c a o b u n e i b u c a t e i d i n t r e c u t u l i s t o r i c a l
A r o m ä n i l o r d e a s t e i z i . A c e a s t e t p a r t e a i s t o -
r i e i n u i n t e r e s e a z e t n u m a i p r i n e a t n s d $ i ' i n -
f r a c d t n e a j u t e i a c u n o a $ t e t r e c u t u l u n e f
p ä r t i i n s e m n a t e a n e a t n u t u i r o m d n e s c , c i $ i
p r i n f a p t u l c d e a , c u m s e v a c o n v i n g e i n s u $ i
c e t i t o r u l , n e p o a t e l u m i n a i n m u l t e p r i v i n t e
a s u p r a p r e z e n t u l u i $ i e , p r i n a c e a s t a , d e o a c -
. t u a l i t a t e a $ a z i c â n d p a l p i t a n t d , m a i a l e s
a c u m c d n d e v o r b a d e d r e p t u r i l e $ i s o a r t a
A r o m â n i l o r . D r e p t - c a r e c r e d c e i - m i f a c o d a -
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
7/229
t o n i e t i p e i r i n d - o d i n n o u s i f ä c â n c l l o a c c e s i -
b i M m a r e l u i p u b l i c . L u c r a r e a i n s ä n u t r e b u e
s o c o t i t e l i n i n t r e g i m e a e i c a o 4 i m p l e t " r e p r o -
d u c e r e a t e x t u l u i p u b l i c a t i n C o n v o r b i r i . E a
a . f o s t r e v e i z u t e i , m o d i f i c a t a c i i n a v u t i t d p e
a l o c i t r i p r i n u n e l e c i t a t i i d u p e t s c r i e r i c a d
m i - a u m a i a j u n s l a c u n o d i n t e t .
L a c e l e t r e i s t u d i i a p e i r u t e i n C o n v o r b i r i
a d a o g I n a c e s t v o l u m c a a n e x e i u n r e z u m a t
a l i s t o r i e i R o m c i n i l o r d i n P e n i n s u l a B a l m -
n i c e t , a t e d a g r u p u l u i d i n P i n d , a A r o m â n i -
l o r p r o p r i u z i $ i , c e i t $ i a m a r e l u i g r u p d e R o -
m â n i m e d i e v a l i d i n m u n t l i H e m o s ( B a l c a n i ) ,
c a r i a u i n t e m e i a t i m p e r i u l r o m â n o - b u l g a r
s u b A s a n i z i . A c e d r e z u m a t a f o s t p u b l i c a t
i n L u c e a f a r u l j u b i l a r d i n 1 9 0 6 , u n d e a f e i c u t
p a r t e i n t r e g i t o a r e d i n i s t o r i a p e s c u d a n e a -
m u l u i r o m â n e s c s c r i s e i d e D o m n i i N . l o r g a ,
V . P â r v a n i D r . I . L a p a , s . C r e d c e i
r e t i p d -
r i r e a l u i p o a t e f i b i n e v e n i t e i a c u m p e n t r u
m a i d e a p r o a p e c u n o a d e r e a t r e c u t u l u i i s -
t o r i c a l R o m â n i l o r b a l c a n i c i .
B u c u r e # 1 , 2 0 N o e m b r i e 1 9 1 2 .
G . M U R N 1 . 1 . .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
8/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
9/229
G . M U M U
c u d e a r n a n u n t u l l u p t e l e l o r c u G r e c i i b i z a n t i n i ,
v r a j m a s i i l o r d e m o a r t e . D a r f o a r t e r a z l e t e
s c u m p e l a v o r b a s u n t t ì r i 1 e l o r d e s p r e i n c e i
p u t u r i l e i s t o r i e i r o r n â n e s t i . P e l â n g ä a s t a , 6 1 6
n i c i o d a t ä n u n e v o r b e s c n e m i j l o c i t d e s p r e R
m â n i , c i n u m a i i n t r e a c ä t
i i n t â m p l a t o r i n t r
c â t l e d a p r i l e j s u b i e c t u l c e t r a t e a z a , d e o
c e i u v i a t a i f a p t e l e i m p a r a t i l o r b i z a n t i n i .
$ t i r i d e f e l u l a c e s t a , c u l e s e d e l a T l i u n m a i j n
i n c o a c e , a u f o s t a d e s e o r i c i t a t e i d i s c u t a e
d e c a t r e s c r i i t o r i i i n t e r e s a t i d e o b â r s i a r o m
n i s m u l u i . A i c i e v o r b a n u m a i d e u n p a s j ,
a f l á t o r i n K e d r e n o s , c e l d i n t â i u c a r e p o r n
n e s t e p e R o m a n i i n v e a c u l a l z e c e l e a . D r
i n a i n t e d e a - i i m p a r t a s ì c u p r i n s u l , s ä p o v e s t h
p e s c u r t i n t â m p l a r e a i s t o r i c k c u c a r e s t a î i
l e g á t u r a .
L a m o a r t e a e n e r g i c u l u i i r n p a r a t l o a n T z
m i s k e s I n a n u l 9 7 6 , d u p ä i n c o r p o r a r e a B u
g a r i e i l a i m p e r i u l b i z a n t i n
i s t i n g e r e a d i n a
t i e i n a t i o n a l e , B u l g a r i i s e r i d i c ä I n M a c e d o n i
i m p o t r i v a n o u l u i I m p ä r a t V a s i l e a l I I - l e a s u b
p o v a t a a p a t r u c a p e t e n i i , < d e c i o r i i c o r n i t e l u i »
S i s m a n , c a r i , r e t r a s i i n p a r t e a d e s p r e a p u s a
t ä r i i l o r , p a s t r a u I n c a n e a t i n s a l i b e r t a t e a
n e a t d r n a r e a e i .
1 -
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
10/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
11/229
1 0
G . M I T R N
s i n u m a i p i e r d e v r e m e a d i s c u t â n d u - 1 , c a d .
l u i E e s t e m a i m u l t d e d o r i t a s a I n c h e i e r e f i -
n a l ä s i n u d e a s e m e n e a m a r u n t i s u r i . T o m a s -
c h e k i d e n t i f i c a c h i a r l o c a l i t a t e a S t e j a r i i - F r u -
m o s i , u n d e a a v u t l o c o m o r u l , c u o r ä s e l u l
a c t u a l r o m t m e s c V l a h o - C l i s u r a 1 ) : l u c r u g r e u
d e a d m i s , c a c i n i c i p o z i t i u n e a l u i ( e l e a s e z a t
c u m u l t m a i s p r e s u d e s t ) , n i c i o r i g i n e a l u i
m a i n o u a n u p e r m i t a c e a s t ä i d e n t i f i c a r e . P i c ,
c a r e , f i e d i n s p i r i t d e s i k e m , f i e d i n n e c u -
n o s t i n t a s e r i o a s a a l i t e r a t u r e i b i z a n t i n e , t r a -
t e a z a f o a r t e v i t r e g i s t o r i a R o r n â n i l o r b a l c a n i c i ,
c o n s t a t a s i
e l i n t â i a a m i n t i r e a R o m a n i l o r
< i n t r e C a s t o r i a s i P r e s p a , d e c i i n
r n i j l o c u t
u n u i t i n u t l o c u i t d e S l a v i s i a d a o g a : l u c r u _
c a r a c t e r i s t i c p e n t r u e i , c a c h i a r I n a c e a s t a a
l o r i v i r e d i n t â i u i t i g a s i m s i n g u r a t i c i § i r i t t i i -
c i t o r i » 2 ) .
1 ) I n S i t z u n g s b e r i c h t e d e r k . W i e n e r A k a d . , v o l . 6 0 ;
p . 4 0 1 .
§ i Z e i t s c h r i f t f i i r o e s t e r r . G y m n a s i e n ,
a n . 2 7 ( 1 8 7 6 ) , V i e n a , .
p . 3 4 5 , K a M q a p i k ( j e t z t K l a d o r u b y n ö r d l i c h v o n V l a c h o k l i s u r a ) .
2 ) U e b e r d i e A b s t a m m u n g d e r R u n d i n e n , L e i p z i g , 1 8 8 0 . 0 . -
i 5 . T e z a l u i c á i n P e n i n s u l a B a l c a n i a n u a u l o s t m a s e s t a t o r m c e ,
d e R o m â n i $ i c u i n s e i n n a t a t e p o l i t i r á , c i n u m a i g l o a t e l a i n i c e
$ i d e p r i p a s , e g r e , i t a c u m v o m a r a t a a l t i l d a t a m a i p e l a r g ;
d e a l t f e l p A r e r e a n o a s t r a i n a c e a s t a p r i v i n t a s e v a l ä n t u r i i n t r u
c a t v A $ i d i n c e l e c e u r m e a z á . B . P . H n d e u ,
, P i n E i g m o l o -
g l e a m m a g n u m R o m a n i a e ,
e d . l l ; s i S t r a t
i
s u b s t r a t ,
B u c
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
12/229
r r i A P U I I I I E 4 n o k a i s m o n I N I S T O R I E
1 1
C o m e n t a r i i l e c e l e m a i c i u d a t e i n s a l a p a s a
j u l n o s t r u s e a f l a l a i n v a t a t u l f r a n c e z S c h l u m -
b e r g e r , f o a r t e b i n e c u n o s c u t p r f n l u c r â r i l e - i
m o n u m e n t a l e d i n i s t o r i a b i z a n t i n a . E l , c u -
n o s c a t o r u l a d â n c a l
l u m i i m e d i e v a l e d i n
O r i e n t , e d e - o p r e v e n i r e § i n a i v i t a t e d e n e -
c r e z u t , v o r b i n d u - n e d e s p r e R o m a n i . D u p â
d â n s u l , D a v i d f u r a p u s d e n i § t e W l a q u e s
e r r a n t s , c ' e s t - à - d i r e q u e l q u e s p a s t e u r s d e c e t t e
r a c e q u i s e t r o u v a i e n t l à d a n s l e u r p a t r i e ,
q u e l q u e s - u n s d e c e s s a u v a g e s b e r g e r s v l a -
q u e s d o n t l e s r e p r é s e n t a n t s a c t u e l s , d e m e u r é s
p r e s q u e a u s s i i n c u l t e s q u i ' i l s
é t a i e n t a u x -
e n v i r o n s d e l ' a n m i l l e , c o n s t i t u e n t p a r f o i s
u n e r e n c o n t r e f o r t d é s a g r é a b l e p o u r l e v o y a -
g e u r e g a d ' e n t e r r e d e M a c é d o i n e o u d e T h e s
s a l i e » 1 ) . P a r e r i p r e a p u t i n d r e p t e § i i s t o r i c e i n
g e n e r a l i z a r e a l o r
i d e c i c e l p u t i n c u r i o a s e d i n
p a r t e a i n v a t a t u l u i f r a n c e z . N i c i B i z a n t i n i i , o r i -
c a t d e m u l t e r a u e i p o r n i t i , § i c u d r e p t c u v â n t
i m p o t r i v a R o m â n i l o r , n ' a u r o s t i t o a s e m e n e a
1 8 9 4 , p . 6 2 , c i t e a z a p a s a j u l c a s a d o v e d e a s c a c u r n c a i n a c e a s t a
v r e m e « R o m á n i i f u g i l d i n R o m á n i a n u e r a u i n c A a s e z a t i
n i c a e r i i n t r ' u n m o d s t a t o r n i c , c i a l c i i t u i a u d e o c a m d a t á c e t e d e
b e j e n a r i l a r d a d a p o s t .
I M p o p é e b y z a n t i n e à l a f i n d a 1 0 e m e g i e c l e , P a r i s -
1 8 9 6 , p . 6 0 6 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
13/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
14/229
I N T I I A . : U ' A R I Ç I E A I t o m I N m o t t I N I S T O R I n
1 3
a m a n u s c r i s u l u i . D a r m a i p r o b a b i l e c a a i c i
p r i n V l a h i a u t o r u l v a f i i n t e l e g a n d p e i s t o r i
s a u n o m a z i , a § a c u m u n e o r i d e f a p t n e i n -
t â m p i n a l a B i z a n t i n i ' ) . D a r c h i a r d a c a a m -
p r i m i c a a u t e n t i c a r e l a t i a d a t ä d e K e d r e n o s ,
r a m â n e i n c ä d i s c u t a b i l ä c a l i f i c a r e a m o r a l a a
o m o r u l u i ; c ä c i n u p u t e m s t i i n c e c o n d i t i u n i
s ' a s a v a r s i t e l , c a s ä - 1 t i n e m d e o c r i m a o r -
d i n a r a , d e v r e m e c e s e p o a t e s ä f i f o s t l a t n i j l o c -
o l e g i f i m ä a p ä r a r e s i d e c i s a a v e r n T n a i n t e a
n o a s t r a u n c a z a n a l o g a t c e l p e t r e c u t c â n d
c u m o a r t e a c e l u i d i n t â i u f r a t e a l l u i S a r n u i l .
D a r s p u s a I t i i K e d r e n o s d e v i n e s i m a i i n -
d o i o a s a , d a d l u a m i n s e a m ä u n i z v o r b u l -
g a r e s c , d u p ä c a r e a c e s t D a v i d n ' a p i e r i t a t u s i
d e p u t i n d e m o a r t e s i l n i c a , c i d i n p o t r i v a ,
a r f i d o m n i t i n t r e a n i i 9 7 7 - 9 7 9 s i p e l a
a n u l 9 8 0 a r f i c e d a t s c a u n u l f r a t e l u i s k i S a m u i l
s i s ' a r f i c ä l u g ä r i t 9 ) .
1 ) V e z i m u l t c i t a t u l p a s a j a l A n e i C o m n e n a ( e d . T e u b n e r
I I , p . 8 , 6 :
6 1 s ó c r o t s O v v o p . o r t i c t 6 ( o v M o n o ( 1 : ) 4 ) c o u ç s o i r r o v ; v ) z o w n
m a e t v o n e S t & A o c r o ç ) :
a d e c t t o c e i c a r i d u c v i a t ' a d e n o m a d
5 c a r i I n I i m b a v o r b i t a s e c h i a m a V l a h i »
i n t e l e s p a s t r a t
p a n ä a s t a z i l a G r e c i . C f . § i J i r e c e k , G e s c h i c h t e d e r B u l g a r e n
p . ' 2 1 8 :
e s 1 s t k e i n Z w e i f e l , d a s s m a n u n t e r V l a c h e n . . . d a m a l Q
o f t a u c h s l a v i s c h e H i r t e n v e r s t a n d » . A c e a s t a s e i n t A m p l a c h i d e
v o r b a d e p r o f e s i u n e 5 i n u d e n a t i o n a l i t a t e ; c f . 5 1 P o u q u e v i l l e
V o y a g e d e l a G r a c e , e d . I L v o l . I L , p . 3 2 b .
2 } S c h l u m b e r g e r , I .
c .
I , p . 6 0 5
6 0 6 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
15/229
1 4 G . 3 1 1 , 1 1 N I T
A c e s t e c o n s i d e r a t i i , c r e d e m , s u n t d e s t u l e
p e n t r u a d i s c r e d i t a m ä c a r p a s a j u l i n c h e s -
t i u n e . E l n u p o a t e s l u j i n i c i d e c u m c a p u n c t
d e p l e c a r e I n i s t o r i a R o m a n i l o r ; n u n u m a i
i s t o r i c e § t e n u a r e u n s i n g u r p u n c t d e r a z i m ,
c i
i s u b r a p o r t u l c r o n o l o g i c , t o p o g r a f i c § i
e t n o l o g i c e § o v a i t o r s i n e d e s l 4 t . T r e b u e d a r
s a c ä u t a m u n a l t f a p t p o z i t i v , c a r e s a i n -
t r o d u c ä p e R o m a n i i n i s t o r i e . D i n f e r i c i r e
a c e s t f a p t e x i s t ä
i - 1 g ä s i m p r i z ä r i t I n n = o o p e r a
b i z a n t i n a , a s u p r a c a r e i a n u s ' a s t a r u i t i n d e s -
t u l p a n a a c u r n 1 ) A u t o r u l , c o n t e m p o r a n c u
K e k a u m e n o s ( d i n v e a c . a l I I - l e a ) , n u e n u m i t ;
d a r , c u m r e i e s e d i n t e x t , e d e a p r o d p e i n -
r u d i t c u n o b i l a f a m i l i e a K e k a u m e n i l o r , c a r e
a j u c a t u n r o l f o a r t e i n s e m n a t I n i s t o r i a E l a d e i .
S t i r e a c e e l n e d a o c a z i o n a l p o a r t a u n c a -
r a c t e r o f i c i a l , c a c i p r o v i n e d i r e c t d i n c a n -
c e l a r i a m a r e l u i i m p ä r a t a l B i z a n t u l u i V a s i l e
1 ) i n A s i y o g v o u 9 a p y r . w . k n p i K 6 x c h l d x , a n e x a t l a C e c a u m e n 1 s t r a ,
t e g i c o n e t i n c e r t i s c r i p t o r i s d e o f f i c i i s l i b e l l u s , e d . B . W a s s i -
l i e w s k y e t V . J e r n s t e d t , P e t e r s b u r g , 1 8 9 6 .
A s u p r a a u t o r u l n i § i p a s a j n l u i v . § i S c h l u m b e r g e r , I . c . , I . p .
6 3 5 § i u r m . p r e c u m § i v a s i l j e v s k i j ( m i e i n a c c e s i b i l ) I n g J u r n a l u l
m i n i s l e r u l u i i n v A t ä m â n t u l u i p u b l i c T M * , l a s e . d e l u n i e , l u l i t ,
A u g u s t d i n 1 E 8 1 , t . t . c c x v , p p . 2 4 2
2 4 9 , c c x v i , p p . 1 0 2
1 7 1
. . § i 3 1 6
3 5 1 . V e z i § i p . 3 3 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
16/229
I N T A I A A P A R M E A R O M t N I L O R I \ I S T O R I L I
1 5
- a l I I - l e a , u c i g a t o r u l d e B u l g a r i , § i p a r e a f i
i n s a i t r a n s c r i e r e a h r i s o v u l u i o r i g i n a l c e * s e
a f l a i n a r h i v a N i c u l i k a i l o r , o a l i a v e s t i t ä
f a m i l i e d i n L a r i s a , i n r u d i t ä c u K e k a u m e n i i ' ) .
A n o n i m u l n o s t r u , n e p o t u l l u i N i c u l i t a , c a r e
s u b a c e s t i m p ä r a t a f o s t g u v e r n a t o r a l E l a d e i ,
n e c o m u n i c a u r m a t o a r e l e , p . 9 5 :
« B u n i c u l m e n N i c u l i t ä , d u p ä m u l t e o s t e n e l i
i n s l u j b a R o m a n i e i ( i m p e r i u l b i z a n t i n ) a a j u n s
§ i d u c e a l E l a d e i c a r ä s p l a t ä d i n p a r t e a s t ä -
p a n i r e i p e n t r u c r e d i n t a s a . A c e a s t ä d r e g ä t o -
d e p r e c u m § i d o m e s t i c a t u l e x c u b i t i l o r o d o -
b ä n d i s e e l f ä r ä d r e p t d e m o § t e n i r e p e t e m e i u l
u n u i h r i s o v . D a r v e n i u n u l P e t r u , f i u d e f r a t e
1 ) I n c u s c r i r e a a c e s t o r d o u a f a m i l i i o m h r t u r i s e § t e K e k a u -
m e n o s , p . 6 5 .
E r a o i n r u d i r e d e a l i a n t a , n u d e s i n g e . S i d u p a n u m e § i
d t p a p u r t a r e a c e § t i N i c u l i t e § t i n u p a r a f i d e o r i g i n a g r e a c a .
h i l u p t a B u l g a r i l o r c u V a s i l e v e d e m p e N i c u l i t a t r a d a n d c a u z a
b i z a n t i n a § i a l a t u r a n d u - s e l a B u l g a r i ; v . K e d r e n o s , l l , p . 4 5 2
§ i u r m . M a i t a r z i u , s u b d o m n i a l u i C o n s t a n t i n a l X - l e a D u c a
( i n a n u l 1 0 6 6 ) , u n N i c u l i t a , p r e f e c t u l d i n L a r i s a , s e p u n e i n
c a p u l r e v o l u t i u n e i r o m i t n e § t i , v . K e k a u m e n o s , p . 6 6
7 3 . E d i a
t v i l l u i K e h a u m e n o s n u m e s c f a m i l i a N i c u l i t a b u l g a r o - v l a h i c a }
( v . p r e f a t a , p . 5 ) ; n o i c r e d e m c a e a e s t e d e o b a r § i e r o m a ,
n e a s c a . P i r e r e a l u i S c h l u m b e r g e r ( I .
c . , p . 6 3 8 ) c u m c a a n o n i
m u l n o s t r u e i n s u § N i c u l i t a , c o n d u c a t o r u l r i s c o a l e i R o m f t -
m i l o r , e f o a r t e p u t i n p r o b a b i l i . M a i p e l a r g v e z i i n p a r t e a a
d o u a a s t u d i u l u i n o s t r u .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
17/229
1 6
G . M G R U
a l i m p a r a t u l u i F r a n ( e i
G e r m a n i e i ) l a r a
p o s a t u l i m p A r a t c h i r V a s i l e , i n a l p a t r u l e a a n
a L i m p ä r a t i e i s a l e , s i i - a d a t t i t l u l d e s p a t a r ,
f a c a n d u - 1 d o m e s t i c a l e x c a b i t i l o r E l a d e i . S i
a s c r i s " i m p a r a t u l c a t r e b u n i c u l m e u : C u n o s -
c u t I V f a c t i e , V e s t i e r e , c a v e n i t - a i n s l u j b a i m -
p ä r a t i e i u n u l P e t r u , n e p o t u l b u n a l i m p a r a -
t u l u i G e r m a n i l o r ,
i d u p a c u m z i c e , s ' a l e
g a t s a f i e s i s a m o a r a c a s l u j i t o r i m p a r a t i e i
m e l e . I m p a r a t i a m e a p r i m i n d u - i j u r a m a n t u l
d e c r e d i n t a i - a m d a t t i t l u l d e s p a t a r ,
i f i i n d c a
e s t r a i n d e l e g e a n o a s t r a n ' a g a s i t c u c a l e
f a c a s t r a t e g , c a s d n u i n j o s i m p e R o m e i ,
c i 1 - a n u m i t d o m e s t i c a l e x c u b i t i l o r d e s u b p o
r u n c a t a . D a r s t i i n d i m p a r a t i a m e a c a a c e a s t a
s l u j b a a i . p r i m i t - o p r i n b r i s o v d e l a r a p o s a t u l
m e u t a t a , i n l o c u l e x c u b i t i l o r i t i d a r u e s c d o m -
n i a p e s t e V l a h i i d i n E l a d a » 1 ) .
1 ) ' 0 x i m r . o ç L o u 6 N o c o u - A K a ç I s o U / z o r a c i a a z ú n i p
v i a ; 4 0 a m % a l ( 3 o 1 J E ' E n c i S o s
e p t l o s t p l O d ç a t a s i K c a p & - . . c o v
a p a t a ú v u o v . K a t z i p p l y i F , o u a l a v T C A T 7 1 1 , E r y p
a B e c R i c l o ç O b O E
x p u -
a o 6 o 6 n o u , W a a 6 s t o ; S i m a - 0 2 S a v i a s t a t a a v t c 1 i v
i b c o u a c t o v t i k
' E X A c r a c l . i l p o a r i l O d S d s t ç ó v o i l i a s t l U t p o ç i S i X e p ó r a t i ç
v T o i 3 C a t : r a d o n
( O p a r y t a ç n p 6 ç T a y i l a n c p i t l y G a a a d a x r p B a a a n o v i v V . T . ) T E T 4 R »
& w a d e % a l k o l K a i h ( t / J i m a i r r ó v T r a l l & p t o v r c p o 2 ) ó R e v o v
c c t v B o v i a m o v T ( 7 0 v
i E x o u 6 t a a v T A X c i t i o ç .
" E y p a g a &
o y
7 : 4 7 L 7 0 1 1 y o u : y v t o c r r i v g a v o a o i , 1 3 o a ,
ç
a p o a i j l e i v S o -
1 5 X a n i v 7 - * 6 z a t X o t a ç f l i s p o c
T v i l a t o ç t i v e l j n i n T O U f a r r ó C r E p p . C t " V 5 -
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
18/229
I N T A I A A P A R I T I 1 . 1
R O M A N M O R i N I S T O R I E
1 7
D i n f e r i c i r e a u t o r u l a r e g r i j a d e a i n s e m n a
a n u l a n d a r e l o c a c e a s t ä i n t a m p l a r e ,
i d e c i
p u t e m p r e c i z a c u t o a t ä s i g u r a n t a d a t a r e a
h r i s o v u l u i c o m u n i c a t d e d â n s u l . C h i r V a -
s i l e , c a r e ' i a m i n t i t a i c i , e s t e f ä r ä i n d o e a l ä
V a s i l e a l I I - l e a . E l s e u r c ä p e t r o n i n 9 7 6 ,
d a c ä s c h i m b u l d e d r e g ä t o r i i s e f a c e i n a l
p a t r u l e a a n d e d o m n i e a l a c e s t u i i m p ä r a t ,
a v e m c a d a t a h o t ä r â t ä p e n t r u h r i s o v a n u l
9 8 0 . E d a r c e l m a i v e c h i u d o c u m e n t i s t o r i c
n u n u m a i a m i n t i t o r d e R o m â n i , c i
i b o g a t
i n i n v ä t ä t u r i l e c e p u t e m t r a g e d i n t e i n s u l .
- . t o i l
X i y e t , i r 6 r a o a e v / N a t x a l i n e a v a t v i i o t U o ç r ì i g 6 a o a e i c t ç p . o u -
F a r m r v 7 C t a t t v c i n o i l d e p . A 9
6 c c a l 1 e l a ; l o t ) i r k t o c r e v a t I t ó v a r r a -
s t i c i p t o v
b a . t o
x p . i . o a v o u . ' E v e I a v o t ó ; i a r t v o U x a r e a n a t o
6 c c a a e l e t R o t ) I r p o 6 a X 4 a O a t a a r l o v a r o c a r m i v , I v = F o ) c t , x p e t t 6 a c o p . r . v r o b ;
4 P C O V . C d o i n ,
l a X a c x p o i 6 c a e r o a a r ò v a o p l a r u t o v T e a i u s 6 a l i b c o u 6 ( r t u v .
r t v 6 a x o u c r a
6 a a a r i a F t o u ' a r t
& T e o T o t / 1 . 1 . 0 0 t a p I T O J
u o u r a r p l ç s t ç
r a r r o B a t y p u a o 6 o t S A X o u ,
v r i
t e u ' v
i E z o u P i r t o v
a t o p e i r a l
a o t r l j v
r i p A v S t a y
E a c i x o 3 v ' M a c i a o ; .
D u c e 4 i s t r a t e g i n s e a m n à l a
B i z a n t i n i t o t u n a i c o r e s p u n d c u e g u v e r n a t o r » s a u « p r e f e c t s
( l a T u r d c o r e s p u n d e c u v a l i u l ) ; d o m e s t i c e t - A s e f u l u n u i c o r p
d e t r u p e r e g u l a t e a l e p r o v i n c i e i . D u p à H o p f ( c i t a t m a i l a
v a l e ) , s p a t h a r i i i s t r a t o r e s e r a u s i m p l i o f i t e r i , i a r s p a t h a r o
c a n d i d a t i a v e a u r a n g u l u n u i c o l o n e l .
( b p a y r i c c
e e x p r e s i a
p o p u l a r ä p e n t r u s t a t e l e a p u s e n e , i n s p e c i a l c a t o l i c e ; a i c i
t i n e l o c d e G e r m a n i a , c u m s e p o a t e v e d e a m a i j o s . P e t r u
d e s p r e c a r e - i v o r b a a i c i v a f i u n n e p o t a l l u i O t t o a l I I - l e a
( 9 7 3 - 9 8 3 ) , c a r e p r i n s o t i a s a T h e o p h a n o e r a i n c u s c r i t c u
c u r t e a i m p e r i a l á b i z a n t i n ä .
G . M U H L , U . V l a h i a M a r e .
2
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
19/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
20/229
I N T A I A A P A R I T I E A R O M A N I L O R I N I S T O R I E
1 9
d a s i c ä , c i t e m a ( u p , p r o v i n c i a ) b i z a n t i n a c e
c u p r i n d e a G r e c i a d e m e a z ä - n o a p t e ( a f a r d d e
E t o l i a
i A c a r n a n i a ) I m p r e u n a . c u T e s a l i a
E u b e a . R o m â n i i , m u n t e n i p r i n e x c e l e n t ä , c e l
p u t i n l a I n c e p u t n u p u t e a u o c u p à d e c k l o c u r i l e
c e l i e r a u î r n b i i a t e d e n a t u r á
i u n d e - i g ä s i m
s i m a i t a r z i u , a d i c ä l a n t u r i l e m u n t i l o r I n a l t i
a d a p o s t i t o r i c e f a c e a u d i n T e s a l i a o i n t ä r i t u r a
p u t e r n i c a ( p o z i t i u n e a a m i n t e s t e A r d e a l u l ) , s i
c a n , d i n m a i m u l t e p u n c t e d e v e d e r e , î i r i d i c a
d e a s u p r a i o b a g i l o r d e l a s e s . C u d e o s e b i r e
t r e b u e s a - s i f i a l e s e i , c a m a i p r i i t o r , m a s i v u l
c u n o s c u t c u n u m e l e d e P i n d , c a r e p o r n i n d d i n
i n i r n a G r e c i e i f o r m e a z ä s p a t e l e a p ä r ä t o r a l
T e s a l i e i d e s p r e E p i c
i
t a e a d a n c t e r i t o r i u l
M a c e d o n i e i . A i c i a u d e s c ä l e c a t e i i n t a i a d a t a
s i d e a i c i a u p u r e e s
i s ' a u l ä t i t m a i d e p a r t e ,
c u c e r i n d î n c e t u l c u I n c e t u l c e a m a i m a r e p a r t e
d i n a c e a s t ä p r o v i n c i e i i n t i p ä r i n d u - i a c e l
c a r a c t e r n a t i o n a l r o m a n e s c , c a r e a s i l i t i p e
s t r a i n i , b a c h i a r p e î n i i p e d a n t i i e l e n i z a t o r i
d i n C o n s t a n t i n o p o l e , s ' o r e c u n o a s c ä d r e p t
t a r e i r o m c i n e a s a i , V l a h i a , î n t a i a t a r a r o r n a -
n e a s c ä c u n o s c u t ä d e i s t o r i e . A s e z a r e a R o m a -
n i l o r p e c o a s t e l e P i n d u l u i a f o s t a s a d e t e m e i -
n i c ä
i d e f i n i t i v ä , k i c k c h i a r d u p . a t k e a
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
21/229
2 0
G . M U R N U
n ä p r a z n i c e r á s t u r n ä r i
i v a l v â r t e j u r i c e a s u -
f e r i t a c e a s t ä t a r ä i n v r e m e d e p e s t e o m i e d e
a n i , e a i n f ä t i s e a z A i a z i p e o m a r e r n t i n d e r e
m u n t o a s ä a c e l a s c a r a c t e r r o m â n e s c , c a r e t r e -
b u e s ä 1 f i l u a t d i n v e a c u l i n t â i u a l a s e z a r i i
l o r ' ) . A c e a s t ä i n d ä r ä t n i c ä s i n e p i l d u i t a r e z i s -
t e n t ä a R o m â n i l o r d i n P i n d i n t e r i t o r i u l o c u p a t
d e d â n s i i d i n t r u i n c e p u t ( d e c â n d a d i c ä s ' a u
r u p t d i n m a s a l o r c e n t r a l d ) e c a r a c t e r i s t i c ä
n e a m u l u i n o s t r u i n t r e g . D i n c e l e t r e i g r u p u r i
m a r i a l e R o m â n i l o r d i n v e a c u l d e m i j l o c n u m a i
u n u l a d i s p ä r u t c u d e s ä v ä r s i r e
g r u p u l c e l o r
d i n H e m o s ( B a l c a n i ) . S t ä r u i n t a m i l e n a r a a R o -
m â n i l o r p e v ä i l e i p o d i s u r i l e P i n d u l u i a l a t u r i
d e u n p o p o r s u p e r i o r i n r a p o r t u r i l e s o c i a l e s i
c u l t u r a l e ( p o p o r c a r e a c o n t o p i t m u l t i r n e d e
1 ) R a m u r i l e l o r s e l ä t e a u d u p ä K e k a u m e n o s ( p . 7 4 ) i n M a -
c e d o n i a 0 E p i r ,
i a j u n g e a u d e s i g u r p â n ä p e m u n t i i E t o l l e i
A c a r n a n i e i
a l t f e l n u n e - a m p u t e ä e x p l i c A e x i s t e n t a d e
m a i t ä r z i u a u n e i c M i c i R o m â n i i » , % I m p 1 3 ) a z i c e , i n a c e s t e
d o u ä d i n u r m ä r e g i u n i . P o r t i u n e a c u l m i n a n t ä a P i n d u l u i i n
I o c u l c e u n e 5 t e c e l e t r e i t ä r i : T e s a l i a , M a c e d o n i a § i E p i r u l ,
e d u p ä G . W e i g a n d a d e v ä r a t u l o A r o m u n e n l a n d » . T o t d - s a n e
s p u n e c ä o p a r t e d i n a c e a s t ä t a r a p o a r t ä p ä n ä a s t ä z i n u m e l e
d e P a l i a - V l a h i a ( V l a h i a v e c h e ) ; v . D i e A r o m u n e n , L e i p z i g ,
1 8 9 5 , v o l . I I , p . 2 8 2 ; c f r . i C r o n i c a a n o n i m e i ( i n c r o n i c e l e
R o m â n i e i , d e M . K o g ä l n i c e a n u , e d . I I , ( B u c . 1 8 7 2 ) , T o m I ,
p . 1 0 7 ; « i l o c u r i l e l o r ( a C o t o v l a h i l o r ) u n d e l o c u e s c s e z i r e
V l a h i a , i a r t ä r i i a c e s t e i a e i î i z i c V l a h i a c e a m a r e » .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
22/229
I N T A I A A P A R I T I E A R O M A N I L O R I N I S T O R 1 E
2 1
S l a v i l n e d ä o d o v a d ä m a i m u l t c à s t i n g e r e a
R o m â n i l o r m e d i e v a l i d i n H e m o s , c a r e d e b u n ä
s e a m a a u f o s t m a i t a r i s i m a i n u m e r o s i d e c â t
c e i d i n T e s a l i a , n u s e d a t o r e s t e n u m a i i n u m a i
p r e c u m s ' a z i s ( S l a v i i a u f o s t e t -
n i c e s t e t o t d e a u n a m a i s l a b i d e c â t R o m â n i i ) ,
c i i n m a r e p a r t e u n e i e m i g r à r i . A s e z a r e a
e x p a n s i u n e a a c e s t o r g r u p ä r i d e R o m a n i n e
p r e z i n t a u n p a r a l e l i s r n i n t e r e s a n t . D a t e f i i n d
i m p r e j u r ä r i i s t o r i c e s i g e o g r a f i c e a n a l o a g e ,
a s t a z i a m f i a v u t p o a t e t r e i R o m â n i i a p r o ' a p e
t o t a t â t d e p u t e r n i c e i i n t i n s e ; a c e i a s i s â m b u r i
d e o p o t r i v ä i n z e s t r a t i d e n a t u r ä a r f i d a t , f i
r e s t e , r o a d e a s e m ä n ä t o a r e .
L a i n t r e b a r e a d a c ä d e p e a c u m
a d i c ä d i n
v e a c u j a l X - l e a p ä r t i l e m u n t o a s e a l e T e s a l i e i
p o a r t ä n u m e l e d e V l a h i e , a s a c u m s e a r a t ä
m a i t â r z i u i n i s t o r i e
i v C E X X i a t B X o t z t a ) , a m
p u t e à r ä s p u n d e a f i r m a t i v ; e x i s t e n t a e i
o r i -
c a t d e r e d u s ä v a f i f o s t e a i n p r i m a - i f a z ä
e s t e i m p l i c a t ä i n e x p r e s i a a n o n i m u l u i « d o m n i a
p e s t e V l a h i i d i n E l a d a » ( e c p x t T 6 ) 1 0 B X á x o w ` E ) a á S o g )
§ i o p u t e m d e d u c e c u a t â t m a i l e s n e , c u c â t
s t i m a c u m c ä s f e r a l o c a l ä
i a d m i n i s t r a t i v ä ,
i n c a r e t r ä i a u R o m â n i i t e s a l i o t i , e c u r a t ä d e
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
23/229
2 2 G . M L R N U
e l e m e n t e e t o r o g e n e . S i d a c ä e a n u e u u m i t a ,
e s t e c ä n u s ' a d a t p r i l e j l a a c e a s t a .
D e a l t f e l n u t r e b u e s ä u i t ä m c ä a u t o r i t a t i l e
b i z a n t i n e , z e l o a s e p ä s t r ä t o a r e a l e t r a d i t i i l o r
v e c h i , c u g r e u s c h i r n b ä n u m i r i l e g e o g r a f i c e
m o W n i t e d i n v e c h i m e a r o r n a n ä
i e l i n ä . D e § 1
n u m e l e d e V l a h i e v a f i L o s t p u s i n c i r c u l a t i e
d e t i m p u r i u , e l n u n e i n t â m p i n ä i n i s t o r i o g r a f i a
b i z a n t i n ä d e c ä t l a i n c e p u t u l v e a c u l u i a l X I I I - l e a ,
i n N i c h i t a H o n i a t e c a l i s y 6 0 , 7 1 M a x i m ; i n t r e -
b u i n t a r e a - i a n t e r i o a r ä i n s ä n e e a s i g u r a t à d e
B e n i a m i n d i n T u d e l a , § i a s u p r a e i n u i n c a p e
I n d o e a l ä . D a r e c u r i o s c ä v e s t i t u l r a b i n , c a r e
a s t r ä b ä t u t G r e c i a i m e d i a t d u p ä j u m a t a t e a
v e a c u l u i a l X I I - l e a , p r i n V l a h i e i n t e l e g e n u
n u m a i t i n u t u r i l e m u n t o a s e s a u « m a r e a V l a -
h i e » a l u i H o n i a t e , c i i n t r e a g ä T e s a l i a c u i n ä l -
t i m i l e c e o i n c o n j o a r ä , i n o p o z i t i u n e c u « r e -
g i o n e s G r c o r u m »
e s u r i l e d e s p r e G r e c i a
p r o p r i u z i s ä 1 ) . C u m s e e x p l i c d a c e a s t a c o n -
1 ) V e z i T a f e l , D e T h e s s a l o n i c a e j u s q u e a g r o , B e r l i n I S 3 9 ,
p . 4 7 3 ( u n d e e p u b l i c a t i n t r e g p a s a g i u l l u i B e n j a m i n d i n T u d e l a
t e x t u l e b r a i c s i t r a d . l a t i n ä ) . I n t r a t a t u l d i n t r e A l e x i e a l I l l - l e a
c u - V e n e t i e n i i ( 1 1 9 9 ) s e a m i n t e s t e V l a h i a ( T e s a l i a ) ;
J i r e c e k ,
G e s c h i c h t e d e r B u t g a r e n , p . 1 2 1 ;
g r e s i t c i t a t l a H e u z e y , L e
m o n t O l y m p e e t l ' A c a r n a n i e , P a r i s 1 8 6 0 , P . 4 4 ( p r o v i n c i a
V l a c h i w ) .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
24/229
I N T A I A A P A R I T I D A R O M A N I L O R I N I S T O N I E
2 3
t r a z i c e r e ? G r e u t a t e a e x p l i c ä r i i s e i n l ä t u r ä l e s n e
a d m i t â n d c ä , p e c â t ä v r e m e B e n j a m i n n e
t r a n s m i t e c e e a c e a v ä z u t § i a u z i t e l i n s 4 § i
n e d ä p r i n u r m a r e o c o n c e p t i e p o p u l a r ä a
s t ä r e i d e l u c r u r i d e p e t i m p u l s ä u , H o n i a t e ,
i s t o r i c u l c u r t i i , n e f a c e c u n o s c u t n u m e l e o f i c i a l ,
a a c u i n i l v a f i g ä s i t i n a r h i v e l e i m p e r i a l e d i n
C o n s t a n t i n o p o l . D e ì d a r - § t i r e a l u i H o n i a t e e
m a i n o u ä , e a n e i n f ä l i § e a z ä , f ä r ä i n d o e a l ä , o
i m p ä r t i r e p o l i t i c a m a i v e c h e , s t a b i l i t ä d i n m o -
m e n t u l c â n d s ' a s i m t i t t r e b u i n t ä d e a d e o s e b i
E l a d a p i : o p r i u z i s ä d e T a r a V l a h i l o r . M a i
t ä r z i u
d i n v e a c u l a l X I I I - l e a I n c o a c e
n u -
m e l e d e V l a h i a
. 6 1 , ' E X X e c 8 t
W o c z t a , A l e y 6 . X . f i B X o c z i a
s a u s i m p l u
B X a x ( a ) i n l o c u e s t e
a p r o a p e c u t o t u l
s a v a n t u l § i o f i c i a l u l T e s a l i a § i d ä i n u e § t e p â n ä
d u p ä v e n i r e a T u r c i l o r .
D i n t o a t e a c e s t e a r e z u l t ä c ä n u e c â t u s i d e
p u t i n e x c l u s ä p u t i n t a e x i s t e n t e i u n e i V l a h i i
p e m u n t i i T e s a l i e i i n v e a c u l a l X - l e a ;
h â r t i a
i m p ä r ä t e a s c ä p u b l i c a t ä d e p o i o r e c u n o a t e
i n d i r e c t , r e c u n o s c â n d u n c e r c d e c â r r n u i r e '
d e o s e b i t p e n t r u V l a h i i E l a d d i . A c e a s t a e s t e
« t e r r a B l a c o r u m » d i n P i n d . F i i n t a e i d o v e -
d q t e c ä R o m â n i i r i n p u t e a u f i t o c r n a i d e c u -
r â n d a § e z a t i i n T e s a l i a . K e k a u r n e n o s v o r b i n d
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
25/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
26/229
I N T A I A A P A R I T I E A R O M I N I L O R I N I S T O R I E
2 5
c e p u t s ' a r f i r e v a r s a t p e s t e l o c u r i l e c e o c u p a 1 ) .
I n c a z u l a c e s t a s i t u a t i a p o l i t i c a a R o m â n i l o r ,
a § a c u m n e - o p r e z i n t a h r i s o v u l l u i V a s i l e a l
I I - l e a , t r e b u i à s a d a t e z e d e p e t i m p u l d o m n i e i
b u l g a r e , s u b c a r e e i s e v o r f i b u c u r a t d e m u l t e
d r e p t u r i § i f o l o a s e , c á c i a l t m i n t r e l e a n u i n t e -
l e g e m a l i p i r e a l o r n e s t r ä m u t a t ä c ä t r e B u l g a r i
I n t o t d e c u r s u l i s t o r i e i . . C â n d B i z a n t i n i i a u r e -
c u c e r i t t ä r i l e s t ä p a n i t e d e B u l g a r i i n a M t e d e
v e a c u l a l X - l e a , a § e z a r e a § i c o n s t i t u i r e a R o -
m â n i l o r e r a u n f a p t I m p l i n i t ,
i e i a u t r e b u i t
s a - 1 r e c u n o a s c ä d e v o i e d e n e v o i e 2 ) .
C a s u b B u l g a r i § i c u B u l g a r i i a u p e t r e c u t
R o m á n i i o p a r t e b u n ä d i n v e a c u l d e m i j l o c
n u a l ä t u r i d e G r e c i , v a d i t n e a r a t a § i n u m e l e
V l a h , c u c a r e G r e c i i c u n o s c p e R o m a n i , n u m e
i m p r u m u t a t d e l a S l a v i ;
t o t a § a m a i t â r z i u
G r e c i i c u n o s c p e G e r m a n i c u n u m e l e s l a y
I ) A s e v e d e a I . c . m a i s u s .
2 ) T a r i a l o c u r i l o r o c u p a t e d e R o m a n i e r a d e s t u l a c h e z a § i e
p e n t r u s i g u r a n t a l o r . I n c e t ä t i l e b a r n a t u r a l e n u p u t e a s a l e
f i e m a i r a u s u b B i z a n t i n i d e c a t p e t i m p u l T u r c i l o r . C a a § a
a f o s t i i n c e l e d i n t a i v e a c u r i O i t a l a t r e c e r e a p r i n t a r a l o r
a l u i B e n i a m i n d i n T u d e l a , n e - o s p u n e a c e s t a d e s t u l d e p l a s t i c :
. n i c i u n d o m n i t o r n u p o a t e s ä - i s u p u e » ( o n e q u e r e x u l l u s
e o s d o m a r e p o t e s t » ) ; e x p r e s i a a c e a s t a e r ä s u n e t u l u n e i c o n -
v i n g e r i c a p a t a t e d u p a u n § i r d e e x p e r i e n t e d i n p a r t e a m u l t o r
g e n e r a t i i a n t e r i o a r e d i n G r e c i a .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
27/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
28/229
I N T A I A A P A R I T I E A R O M I N I L O R I N I S T O R I I I I 2 7
r i a m e d i e v a l ä , d a t e a z d , d e b u n a s ' e a m ä d i n a -
i n t e a v e a c u l u i a l X - l e a . J i r e c e k p u n e a c e a s t ä
r a z l e t i r e p r i n v e a c u l a l V I I - l e a § i d ä p r i c i n ä i n -
t i n d e r e a e l e m e n t u l u i s l a y , a c ä r u i c u r g e r e p e s t e
D u n ä r e a l u a t s f a r § i t t o c m a i i n a c e a s t ä e p o c d 1 ) .
D a r d a t a a s t a m i s e p a r e p r e a t i m p u r i e . U n i t a -
t e a l i m b e i r o m a n q t i c o n s t a t a t ä d e f i l o l o g i e
a d i c d c o i n c i d e n t a a p r o a p e a t u t u r o r f e n o m e -
n e l o r l i n g u i s t i c e o b s e r v a t e i n t o a t e d i a l e c t e l e
r o m a n e 0 s i c o m u n i t a t e a m u l t o r e l e m e n t e
s l a v e * d i n a c e s t e d i a l e c t e , v o r b e s c d e s t u l d e
t a r e i m p o t r i v a u n e i a s e m e n e a p ä r e r i . L i m b a .
r o m â n ä c ä p ä t a s e f i z i o n o m i a e i p r o p r i e u n i t a r ä
§ i - § i a s i m i l a s e i n a c e l a t i m p o b u n d p a r t e d i n
l e x i c u l s l a y , c a n d a a v u t l o c r u p e r e a § i d e s m ä -
d u l a r e a r o m a n i z r n u l u i . I n r a u r i r e a s l a v ä a s u p r a
g r a i u l u i r o m a n e s c d e p r e t u t i n d e n i e s t e a t k
d e i n t e n s ä § i d e o n a t u r ä a § a d e i n t i m ä u n e -
o r i , I n c & e a n u s e p o a t e i n t e l e g e d e c k p r i n
o i n d e l u n g a t ä c o n v i e t u i r e c o n t e m p o r a n d a
t u t u r o r R o m a n i l o r c u S l a v i i . D a c a d a r n i c i d i n
v e a c u l a l V I I - l e a , c a n d l a t i n i t a t e a e l e m e n t u l u i
r o m a n n u e r a I n c h ' e s e n t i a l a t a c a t d , s i n i c i d u p d .
v e a c u l a l X - l e a n u p o a t e d a t a d e s p ä r t i r e a R o -
1 ) C . J i r e c e k , D i e R o m a n e n i n d e n S t ä d t e n D a l m a t i e n s
( V i e n a 1 9 0 1 ) , I , p . 3 4 . M . K o g a l n i c e a n u e r a d e a c e e 4 p a r e r e .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
29/229
9 8
G . M U R N U
m â n i l o r d e o l a l t ä , a t u n c i c u n e c e s i t a t e e a t r e -
b u e s ä s e f i i n t â m p l a t I n l ä u n t r u l a c e s t o r d o u ä
d a t e e x t r e m e . C ä d e r e a i m p e r i u l u i b u l g a r i n
d e c e n i i l e d i n t â i a l e v e a c u l u i a l X I - l e a § i d e c i
t r e c e r e a R o n i â n i l o r s u b u n r e g i m p o l i t i c s i
a d r n i n i s t r a t i v n e s u f e r i t d e d â n s i i l e v a f i d a t ,
f o a r t e p r o b a b i l , u n n o u p r i l e j d e b e j ä n a r i t s i
r ä s c h i r a r e ( c r e d e m c ä t o c m a i i n a c e a s t a p e -
r i o a d ä s e v a f i i n t ä r i t s i i n m u l t i t r o m â n i m e a
d i n C a r p a t i ' ) ; r e t r a g e r e a d i n B a l c a n i s p r e
C a r p a t i v a f i c u l m i n a t i n s ä i n e p o c a A s a n i z i l o r
s i s e v a f i i n c h e i a t l a v e n i r e a T u r c i l o r ) , d a r s e
p a r e c a r u p e r e a d i n t a i u s i c e a m a i d e a p e t e n i e
s ' a s a v â r s i t i n d e c u r s u l v e a c u l u i a l V r I I - l e a s i a l
I X - l e a , t o c m a i i n e p o c a c e a m a i i n t u n e c o a s ä
a i s t o r i e i b i z a n t i n e . P e a t u n c i b a r b a r i i d e l a
V o l g a , r e v ä r s a t i p e s t e D u n ä r e , c u t r o p e s c p r i n
p u t e r e a a r m e l o r c e a m a i m a r e p a r t e d i n c u -
p r i n s u l P e n i n s u l e i B a l c a n i c e , i a r p e d e a l t ä
p a r t e i m p e r i u l b i z a n t i n , i n g h e s u i t i n E u r o p a
p e c o a s t e l e m ä r i i E g e e s i A d r i a t i c e , t r e c e p r i n
g r e a c u m p ä n d , c a r e v ä r f u e s t e n u n u m a i i n
1 ) 0 d o v a d ä c ä R o m â n i i n u e r a u d e s t u l d e t a r i s i c o r n -
p a c t i p ä n ä a t u n c i i n C a r p a t i n e p a r e a f i t á c e r e a c e p ä s t r e a z a
a s u p r a l o r C o n s t a n t i n P o r f i r o g e n i t u l i n D e a d m i n . i m p e r i o ,
c â n d e l d ä a n a n u n t e i n t e r e s a n t e d e s p r e t o a t e n e a m u r i l e c e
l o c u i a u i n v e a c u l a l X - l e a s p r e n o r d u l i m p e r i u l u i .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
30/229
I N T A I A A P A 1 1 1 7 1 E A R O M I N I L O R I N I S T O R I B
2 9
l u p t e l e s t á r n i t e d e i c o n o c l a g i , c i
§ i i n s e e d -
t u i r e a d e p l i n d a v i e t i i c u l t u r a l e d i n B i z a n t 1 ) .
A f o s t a c e a s t d v r e m e c a o n o a p t e v i f o r o a s ä
c e s ' a a b d t u t p e s t e p e n i n s u l ä i a i n v ä l m 4 i t
p o p o a r e l e § i a s g u d u i t d i n a d â n c t e m e l i i l e § i
r â n d u e a l a d i n t r e c u t . 0 l u m e n o u ä r d s ä r i ,
d e p l i n i n c h e g a t d , d i n a c e s t e c l o u á v e a c n r i d e
i n t u n e r e c , d i n a c e s t v ä h n d § a g d e n e a m u r i
n a t i u n i l @ m o d e r n e . P e m o r m â n t u l p o p o a r e l o r
a s i a t i c e § i g r e c o - r o m a n e s e i n a l t ä a d e v ä r a t u l
b i z a n t i n i s m n a t i u n e a g r e a c d d e a s t ä z i ; d i n
a l t o i r e a B u l g a r i l o r b a r b a r i p e t u l p i n a S l o v e -
n i l o r r ä s a r B u l g a r i i p r a v o s l a v n i c i d i n a m e s -
t e c u l u n u i p o p o r s l a v c u r d m 4 i t e 1 e l a t i n e s e
n a t e n a t i u n e a s â r b d . N u e d e m i r a r e d a r c d
t o t a t u n c i d i n t r u n c h i u l m a r e l u i p o p o r d a c o -
§ i t r a c o - r o m a n , s t d p â n i t o r u l D a c i e i t r a i a n e § i
a u r e l i a n e , i n a m e s t e c m a i m u l t s a u m a i p u -
t i n c u S l a v i i s e n a § t e u n n o u v l d s t a r , R o m á n i i .
D a r p a t r i a l o r , p e a m b e l e m a l u r i d u n ä r e n e , p e
v r e m e a a s t a e r a p o t o p i t ä d e p u h o i u l s t r d i n ;
§ i e i , c d l ä u z i t i c a d e o f a c l d l u m i n o a s ä d e s i m -
t u l f i r e s c c a r e p ä s t r e a z d p o p o a r e l e , a u s t r d -
b a t u t v a l u l § i s i - a u c d u t a t m â n t u i r e i a d d p o s t
1 ) V e z i K . K r u m b a c h e r , I .
c . , p . 1 2 - 1 3 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
31/229
3 0
G . M U R M J
p e p l a i u r i l e c e l e m a i i n a l t e s i t a r i , i n c a r e i - a u
p u t u t i n l i m ä n i f i i n t a § i a v u t u l m o § t e n i t d i n
s t r ä b u n i . 0 a s e m e n e a f a p t ä , d e s ' a r f i i n t â m -
p l a t t r i t e ( ) e p o c ä l i n i § t i t ä § i n o r m a l ä , n ' a r f i
s c ä p a t d i n v e d e r e i s t o r i e i . N i c i K e k a u m e n o s
n u n e - a r f i v o r b i t c a d e o p o v e s t e d e s p r e i m -
p r 4 t i e r e a R o m â n i l o r , § i n i c i H a l c o n d y l e s , l a
c o n s t a t a r e a i d e n t i t ä t i i R o m â n i l o r d i n P i n d c u
c e i d i n C a r p a t i , n ' a r f i s t r â n s d i n u m e r i i n t r e -
b â n d u - s e , d a c d c e i d i n t - d i a u v e n i t d e l a c e i -
l a l t i , o r i d i m p o t r i v a 1 ) .
1 ) L a o n i k o s H a l c o n d y l e s , e d . B o n n . , p . 3 5 , 5 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
32/229
K E K A V M E N O S S I R O M A N I
I N V E A C U L A L X I - l e a
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
33/229
K E K A V M E N O S S I R O M A N I
I N V E A C U L A L X I - l e a
I .
D e l a i v i r e a R o m â n i l o r i n T e s a l i a ( 9 8 0 ) a r
f i t r e c u t p e s t e u n v e a c ( p a n ä l a d o m n i a
l u i A l e x i e C o m n e n u l , 1 0 8 1 - 1 1 1 8 ) f ä r ä s ä a v e m
v r ' o § t i r e d e s p r e e i , d a c d d i n b u n ä i n t â m p l a r e
n u s ' a r f i p ä s t r a t u n m a n u s c r i s b i z a n t i n I n
b i b l i o t e c a s i n o d a l ä d i n M o s c v a , u n d e f u s e s e
a d u s d e l a o m â n ä s t i r e d i n S f . M u n t e . D i f e r i t e
e x t r a s e d i n e l a u f o s t p e n t r u i n t â i a o a r ä p u -
b l i c a t e § i c o m e n t a t e d e c a t r e i n v ä t a t u l b i z a n -
t i n i s t r u s V . V a s i l j e v s k i j I n c u n o s c u t a r e v i s t ä
a m i n i s t e r u l u i i n v ä t ä m â n t u l u i p u b l i c d i n P e -
t e r s b u r g ' ) . M a i t â r z i u a c e l a § i n v ä t a t , c u a j u -
1 ) . 1 1 1 5 7 p n a . E r b m a i n e r e p e T e a n a p o w a r o u p o e M 4 e n i a , f a s c . d i n
l u n i e , l u l i e § i A u g u s t 1 8 8 1 , s u b t h l u l :
C o s i r r a i 1 1 p a s i c a a m
s n a a n T i n e x a r o C i o n p a n a X I E l m . I n b i b l i o t e c a
s t a t u l u i § i i n
s e m i n a r u l b i z a n t i n d i n M ü n c h e n s e g ä s e V e a t e u n e x e m p l a r
G . M u m a y . V l a h i a M a r e .
3
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
34/229
G . M U R N U
t o r u l e l e n i s t u l u i V . J e r n s t e d t , a e d i t a t i n t r e g
m a n u s c r i s u l i n t e u n v o l u m , i n s o t i n d u - I c u u n
b u n a p a r a t c r i t i c s i c u o p r e c u v â n t a r e l a t i n á ,
i n c a r e a r e z u m a t r e z u l t a t e l e c e r c e t k i l o r s a l e ) .
S c r i e r e a , u n m o n u m e n t d e c e l m a i m a r e i n t e -
r e s p e n t r u c u n o a s t e r e a t i m p u l u i i n c a r e a t r ä i t
a u t o r u l e i , e m a i a l e s p e n t r u n o i n e p r e t u i t ä ,
c ä c i n e p r o c u r a s t i r i s i d a t e , c a r e n e l u m i n e a z a
i n c h i p n e a s t e p t a t a s u p r a s t ä r i i s o c i a l e
i p o -
l i t i c e a R o m â n i l o r d i n z o r i l e e x i s t e n t e i l o r i s -
t o r i c e . D a c ä V a s i l i j e v s k i j a a d u s s t i i n t e i u n
m a r e s e r v i c i u p r i n p u b l i c a t i a s a , s e r v i c i u l e
c u a n t m a i m a r e p e n t r u n o i ; d e a c e e a n u
p u t e m d e c k s ä - i f i m r e c u n o s c k o r i .
L u c r a r e a , u n i c ä i n f e l u l e i i n l i t e r a t u r a b i -
d i n a c e a s t a r e v i s t ä , f u s e l i p s e 0 e a n u l 1 8 8 1 § i d e c i s t u d i u l
I t t i V a s i l j e v s c k i j m i - a f o s t i n a c c e s i b i l . C o n c l u z i i l e l u i i n s a l e - a m
p u t u t a f l a a t a t i n p r e f a t a d e c a r e v o r b e s c n u m a i d e c a l m a i l a
v a l e c a t 0 i n G . S c h l u m b e r g e r , L ' é p o p é e b i z a n t i n e à l a
f i n d u l O m e s i b c l e , P a r i s 1 8 9 6 , p . 6 2 0 s q . 0 i n B y z a n t i -
n i s c h e Z e i t s c h r i f t , V . ( 1 8 9 6 ) , p . 6 1 6 ( s c u r t a d a r e d e s e a m ä
d e K . K r u m b a c h e r ) .
C e c a u m e n i S t r a t e g i c o n e t i n c e r t i s c r i p t o r i s d e o f f i c i i s
r e g i i s l i b e l l u s , e d d . B . W a s s i l i e w s k y ( e t ) V . J e r n s t e d t , P e -
t e r s b u r g 1 8 9 6 , e x t r a s d i n B a u m = n e T o p i n t o ¡ n u o . z o n n t e c s a r o
c p a i c y . r r r e r a i n m e p a r o p c i t a r o C . - I l e r e p e 6 y p r c 1 a r o y i n m e p o r r e r a ,
s a e r s X X X V I I I . D e s p r e K e k a v m e n o s
i c a r t e a l u i , I n a f a r á
d e p a g i n i l e a m i n t i t e a l e l u i S c h l u m b e r g e r , v . 0 n o t i t a i n K .
K r u m b a c h e r , G e s c h i c h t e d e r b y z a n t i n i s c h e n L i t t e r a t i o , e d .
a I I - a , M ü n c h e n 1 8 9 7 , p . 2 6 9 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
35/229
K E N . A V U E N O S t R O M Â N I I I
V E A C U L A L X I 3 5
z a n t i n ä , c u p r i n d e d o u ä p a r t i d e o s e b i t e , d i n
c a r e c e a d i n t â i u s i c e a m a i v o l u m i n o a s ä ( 8 0 p . )
e i n t i t u l a t a « s t r a t e g i c o n » , a d e c ä t r a t a t d e s t r a -
t e g i e . T i t l u l i n s ä n u e t o c m a i e x a c t , c a c i p e
l a n g a l u c r u r i p r i v i t o a r e l a t a c t i c à
i s t r a t e g i e ,
e a c o n t i n e I n p a r a g r a f e s c u r t e s i s l a b i n t i n a t e
i n t r e e l e o c o r n o a r ä d e s f a t u r i , c a r e f a c d i n -
t e l i n s a u n f e l d e m a n u a l d e m o r a l ä s i d e b u n à
p u r t a r e , e x p u s ä s u b f o r m a d e i n v a t ä t u r i a d r e -
s a t e d e u n t a t ä c a t r e f i i i s a i i . ) . D a r a m ä n u n t e l e
c e l e m a i m u l t e p r i v e s c a r t a m i l i t a r ä ( p . 2 4 - 7 8 )
s u n t c o n c e p u t e
i e x p u s e t o t i n a c e l a s c h i p .
I n a c e s t s c o p a u t o r u l , o r n v e s t i t p r i n n a s t e r e
d e s t o i n i c i e , î i i m p i l d u e s t e s f a t u r i l e
i p o -
v e t i l e c u n u m e r o a s e e p i s o a d e d i n i s t o r i a m i -
l i t a r a , p o l i t i c a s i d i p l o m a t i c a , e p i s o a d e c a r e
l i m p e z e s c
i i n d r e p t e a z a m u l t e p u n c t e i n t u -
n e c o a s e d i n i s t o r i a b i z a n t i n a . C e l e m a i m u l t e
d i n p i l d e l e s a l e s u n t s c o a s e d i n v r e m e a t r a i t a
S c h l u m b e r g e r , o p . c i t . , p , 6 2 3 ; c f . § i i n v ä t ä t u r i l e l u i N e a g o e
B a s a r a b l a n o i . 0 s c r i e r e i n r u d i t ä I n u n e l e p r i v i n t i c u a l u i
K e k a v m e n o s e s t e t r a t a t u l d e s t r a t e g i e p r o p r i u z i s ä = I A = p a -
i l p o p * a o l i p . o u ( d e v e l i t a t i o n e b e l l i c a ) , t r a n s m i s ä s u b n u m e l e
i m p á r a t u l u i N i c h i f o r F o c a , d a r s c r i s ä d e u n o f i t e r a l s ä u
p u b l i c a t à s u b V a s l l e a l l l - l e a . V e z i K r u m b a c h e r , o p . c i t . , p . 2 6 8 .
A s e m e n e a i L i b e r d e r e n z i l i t a r i ( i n c e r t i s c r i p t o r i s b y z . , s a e c .
X , r e c . S . V á r i ) , L i p s c a ( T e u b n e r ) 1 9 0 1 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
36/229
3 6
G . M U R N U
d e e l s i d e c i d i n e x p e r i e n t e l e l u i p r o p r i i
n u m a i o p a r t e d a t e a z a d i n v e a c u l a n t e r i o r .
C e l m a i m a r e e p i s o d i s t o r i c e s t e c e l p r i v i t o r
l a R o m a n i . D u p a v i o i c i u n e a
i m u l t i m e a i m -
p r e s i i l o r s i a c u n o s t i n t e l o r c e n e c o m u n i c a
d e s p r e d â n i i , d e d u c e m c u s i g u r a n t a c a s c r i i -
t o r u l « s t r a t e g i e i » e c o n t e m p o r a n u l i n t a m p l a r i i
d e s c r i s e d e e l , d a c a n u c h i a r r n a r t o r u l e i o c u l a r .
S t i l u l , c a n d s t o r s i v e s t e d , c a n d u m f l a t
i n t u n e c o s c e i m b r a c a d e c e l e m a i m u l t e o r i
c u g e t a r e a i s t o r i o g r a f i l o r b i z a n t i n i
m a r g i -
n i n d u - s e a t r e c e l a r a b o j l u c r u r i d e i n t e r e s
o b s t e s c i c a u t a n d a s e p a u n á c u t o a t e p o -
d o a b e l e i m e s t e s u g u r i l e u n e i l i m b i m o a r t e ,
p e a l o c u r i I n p a g u b a a d e v a r u l u i
e i n l o c u i t
a i c i p r i n t r ' o r e p r o d u c e r e n a i v ä
i p o p u l a r á a
f a p t e l o r , c a r e p r i n s u b i e c t i v i s m u l e i p r e c u m
p r i n m u l t e l e c o n c e s i i f a c u t e g r a i u l u i v i u , n u
a r a r e o r i c a p a t a c o l o a r e i s u f l u d e v i a t a .
D r e p t - c a r e , f o r m a l , a u t o r u l n o s t r u s ' a r p u -
t e a s o c o t i c a o t r e a p t a d e c o b o r a r e d e l a d i -
r e c t i a i n a u g u r a t a i n v e a c u l a l X - l e a d e c a t r e
s c r i i t o r u l - i m p a r a t C o n s t a n t i n P o r f i r o g e n i t u f
c u r e n t u l e x t r e m r e p r e z e n t a t , v r ' o d o u a
v e a c u r i m a i t a r z i u , d e c a t r e u n T e o d o r P r o -
d r o m o s § i G l y c a s , p r i n c a r i g r a i u l v o r b i r i i
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
37/229
K I I K A V M E I N O S
1 R O M A N I I I N V E A C U L A L X I
3 7
c o m u n e g r e c e t i , d e s r o b i t d e f i n i t i v , d o b a n -
d e s t e o c o n s f i n t i r e l i t e r a r ä
i f o r m e a z ä , i m -
p r e u n ä c u l i m b a t r a d i t i e i § i a c o l i i , d u a l i s m u l
c e s e p e r p e t u ä p a n ä a s t ä z i l a G r e c i . D e a c e e a
I l c e t i m u § o r § i c u p l ä c e r e . D a r n u n u m a i d i n
a c e s t p u n c t d e v e d e r e n e i n l ä n t u e .
A m ä n u n t e l e f o a r t e i n t e r e s a n t e , c u c a r e n e
s u r p r i n d e a p r o a p e i n f i e c a r e p a g i n d , n e t r a n -
s p o a r t ä d e a s t ä d a t ä
§ i c a t d e r a r e a c e s t
l u c r u l a B i z a n t i n i d e l a c e n t r u l a p e r i f e r i e
s i n e f a c e , c a l a d e s c o p e r i r e a u n e i t a i n e a s -
c u n s e , c u b ä t a i e d e i n i m a s ä p ä t r u n d e m i n
c e l e m a i i n t i m e c o l t u r i a l e v i e t i i p r o v i n c i a l e .
D i n f e r i c i r e , e l n u s t ä p a n e § t e o d e o s e b i t ä c u l -
t u r d l i t e r a r ä ; o s e a m ä d e i s t o r i c i p r e f e r i t i a i
v r e m i i
i a i p r o f e s i e i s a l e , p e l a n g ä s c r i p t u r i l e
s f i n t e , v o r f i f o s t s i n g u r e l e i z v o a r e c e i - a u
a d d p a t c u n o § t i n t e l e e l e m e n t a r e c 4 t i g a t e p r i n
s c o a l á 1 ) . I n s c h i m b i n s ä , o b s e r v a t o r p l i n d e
1 ) L a p . 7 5 , 3 0 n e s p u n e a e l « n ' a u m b l a t l a o w l e t c a
s a M y * c a r t e e l i n e a s c d , p e n t r u a , p u t e e t s t r t i l u c t p r i n
b o g e t t i a
l f r u m u s e t e a f r a z e i ,
c t i s e t e m e c e t u n i t U v o r
i n v i n u l d e n e i s t i i n f e l , ; a c e a s t a î n s ä n ' a r t r e b u i a s e s e l u à
l i t t e r a m , c i c a o m o d e s t i e r e t o r i c A s a u m a i b i n e c a o c o n -
d e s c e n d e n t a f a t a d e i n v A t a t i i
i c A r t u r a r i i d e p r o f e s i e , p e n t r u
c a r i B i z a n t i n i i a v e a u u n r e s p e c t e x a g e r a t . C A K e k a v m e n o s
n u e r A u n i g n o r a n t , c u m a u p r e t i n s u n i i , n e a r a t A , p e l A n g A
n i v e l u l c u n o g i n t e l o r s a l e , § i e x p r e s i a d e s t u l d e a l e a s i i
i g r a -
r n a t i c a l ä p e n t r u u n m i l i t a r d i n p r o v i n c i e .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
38/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
39/229
K E K A V M E N O S
I R O M A N U I N V R A C I M A L X I
3 9
a l t l o c n e s p u n e c à b u n i c u l s d u a l u a t p a r t e
p e r s o n a l l a c u c e r i r e a u n e i i n t ä r i t u r i i n A r -
m e n i a , l u p t â n d i n c o n t r a u n u i s t r a t e g b i z a n t i n
( p . 2 6 , 1 2 § i u r m . ) . V a s i l j e v s k i j c r e d e c ä e l a
f o s t u n d o m n i t o r d e m â n a a d o u a d e o r i g i n ä
a r m e a n ä ( i n C e c a u m . , o p . c i t . , p . 4 ) . I n c a z u l
a c e s t a n u m e l e l u i ( K e k a v m e n o s « a r s u l » ) a r
f i o t ä l m ä c i r e s a u p r e f a c e r e a u n u i n u m e a r -
m e n e s c . M a i t ä r z i u , s u b V a s i l e a l I I - l e a ( d u p ä
9 8 0 ) 1 1 g ä s i m s l u j i n d B i z a n t i n i l o r c u t i t l u l d e
s t r a t e g a l E l a d e i c a m o t e n i t o r a l l u i N i c u l i t a 1 ) .
D e a l t m i n t r e l e a e l n u e r à s i n g u r u l d i n c o r n -
p a t r i o t i i s ä i , c a r e t r a i à p e a t u n c i i n p a r t e a
a p u s e a n a a i m p e r i u l u i . U n i s t o r i c a r m e a n c o n -
t e r n p o r a n z i c e c ä i n c e l e d i n u r m a d e c e n i i a l e
v e a c u l u i a l X - l e a o m u l t i m e d e A r m e n i f u r ä
c o l o n i z a t i i n M a c e d o n i a d e g u v e r n u l i m p e r i a l
c u s c o p d e a s e i m p o t r i v i B u l g a r i l o r 2 ) . E o
s t r ä m u t a r e d e p o p o a r e d i n a d i n s p r o v o c a t ä
p e n t r u s t a b i l i r e a e c h i l i b r u l u i , M a s u r ä o b i -
n u i t ä a i m p e r i u l u i . F A c u t - a p a r t e K e k a v m e n o s
V e z i p . 1 1 2 i u r m .
2 ) S c h l u m b e r g e r , o p . c i t . , p . 6 4 6 . I n s u § i m p a r a t u l V a s i l e
M a c e d o n e a n u l e r a d e n e a m a r m e n e s c . D e s p r e r o l u l c o v i l r -
§ i t o r a l A r m e n i l o r I n i m p e l - W I b i z a n t i n I n d e c u r s u l v e a c . a l
X - l e a § i a l X I - l e a , v . C . N e u m a n n , D i e W e l t s t e l l u n g d e s b y z .
R e i c h s v o r d e n K r e u z z i l g e n , L e i p z i g 1 8 9 4 , p . 4 1 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
40/229
4 0
G . M C I R N U
d i n a c e § t i c o l o n i § t i a s i a t i c i s a u f u s e s e c â § t i g a t
§ i a d u s m a i i n a i n t e d e c d t r e I m p ä r a t u l V a s i l e ,
s u b c a r e i l v e d e m i n c a p u l p r o v i n c i e i E l a d a ?
N e p o t u l s ä u t a c e i n a c e a s t ä p r i v i n t ä , § i n u n e
s p u n e d e c â t n u m a i c ä , a t u n c i c â n d b u n i c u l
s k i s ' a w z a t i n a c e a s t ä t a r ä , a d a t d e f a -
m i l i i d e o r i g i n e s t r ä i n ä , b u l g a r ä § i r o m â n e a s c A ,
c u c a r e s ' a i n c u s c r i t
i a a v u t d e a p r o a p e c u -
n o s t i n t ä s i p r i e t e n i e .
P a r t e a a d o u a a m a n u s c r i s u l u i ( p . 9 3 - 1 0 4 ) ,
i n t i t u l a t ä « C u v e i n t d e s f a t d i t r e i m p c i r a t u l »
( X ó y o q v o t A s t r i s t z b q n p ò c
P a c s t ) , i c x ) ,
i n f ä t i § a z ä c a
f o r m a § i c u p r i n s a s e m ä n ä r i i z b i t o a r e c u c a r -
t e a s t r a t e g i e i . A u t o r u l , i a r d s i a n o n i m s i c o n
t e m p o r a n c u s t r a t e g i c i a n u l K e k a v m e n o s , s e
a d r e s e a z d a i d i m p ä r a t u l u i 1 )
§ i i i a r a t á a r k
p e c a r e e l , c a m o n a r h a l B i z a n t u l u i , p o a t e
m a i b i n e i n d r e p t ä t i a § t e p t ä r i l e s u p u § i l o r s ä i ,
E l n u m e § t e c a b u n i c a l s ä u p e N i c u l i t a , p e
c a r e 1 - a m c u n o s c u t d e j a c a s t r a t e g a l l u i
V a s i l e i n 9 8 0 ;
d a r e l n u l ä m u r e § t e , d a c á
a c e s t a e b u n i c u l l u i d u p a m a m a s a u d u p ä
1 ) C e c a u m . , o p . c i t . p . 9 . V a s i l j e v s k i j p r e s u p u n e a s c r i e r e a
a r f i f o s t a l e a t u i t à . p e l a 1 0 8 0 , a d i c i t c u c a t i v a a n i m a i t a r z i u
c l e a t s t r a t e g i c o n s i a e r a d e s t i n a t a p e n t r u A l e x i e C o m n e n u l ,
c a r e l a 1 0 8 1 s e u r e a p e t r o n u l c o n s t a n t i n o p o l i t a n .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
41/229
X E I C A V M E N O S k i I R O M A . N 1 1 I N V E A C U L A L X I 1 1
t a t ä . D i n f a p t u l c ä i n s t r a t e g i c o n a u t o r u l ,
v o r b i n d d e D i m i t r i e P o l e r n a r h i o s , u n p r e -
f e c t a l t a r u l u i S a m u i l , n i - 1 d e s i g n e a z ä c a b u -
n i c a l s ä u m a t e r n ( p . 2 9 , 2 ) , s ' a d e d u s C A ,
d a c ä a u t o r u l « c u v â n t u l u i d e s f a t » a r f i f o s t
n e p o t d u p ä m a m a a l l u i N i c u l i t a , n ' a r f i u i t a t
s á n e - o s p u e r ä s p i c a t , i n l ä t u r â n d a s t f e l o r i - c e
c o n f u z i e , c u m a f ä c u t n e p o t u l l u i K e k a v m e -
n o s . I d e n t i f i c a r e a l u i c u a c e s t d i n u r r n ä a f o s t
d a r d i s p u t a t ä
i d e a c e e a s ' a a d m i s c ä a n o -
n i m u l n o s t r u a t r e b u i t s ä f i e u n n e p o t d e t a t ä
a l l u i N i c u l i t a . C o n c l u z i a i n s ä n u s ' a m ä r g i n i t
a i c i . V a s i l j e v s k i j , p ä s t r â n d o r e z e r v ä c u m i n t e ,
s e f e r e § t e a s e r o s t i i n c h i p h o t ä r l t a s u p r a
i d e n t i t a t i i a c e s t u i s c r i i t o r ( i n c e r t u s s c r i p t o r
i i z i c e i n t i t l u l p u b l i c a t i e i l u i ) ;
d i m p o t r i v ä ,
S c h l u m b e r g e r , f ä r ä m o t i v e i n d e s t u l ä t o a r e ,
v e d e i n e l n u n u m a i u n n e p o t d e t a t ä a l l u i
N i c u l i t a , c i c h i a r p e i n s u N i c u l i t a , c a r e , c u m
v o m v e d e a , a c o n d u s r e v o l u t i a R o m â n i l o r
i n T e s a l i a ' ) . A c e a s t ä p ä r e r e v a c ä d e a d e l a
s i n e , d e I n d a t ä c e v o m c u n o W e m a i d e
a p r o a p e n e a m u l N i c u l i t q t i l o r § i r o l u l j u c a t
d e e i i n i s t o r i a b i z a n t i n ä . S a n t e m s i l i t i a s t ä r u i .
I ) S c h l u m b e r g e r , o p . c i t . , p . 6 2 7 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
42/229
4 2
G . M U R N U
c e v a m a i m u l t a s u p r a a c e s t u i l u c r u , c a c i e l
s t d i n s t r â n s ä l e g a t u r ä c u m i e z u l c h e s t i e i c e
n e - a m p r o p u s a t r a t a i n u r m ä t o a r e l e p a g i n i .
C e l d i n t a i u N i c u l i t a c u n o s c u t d e n o i e s t e
t o c m a i b u n i c u l a u t o r u l u i a n o n i m s i g u v e r n a -
t o r u l E l a d e i d i n 9 8 0 . S e s t i e , d u p a c e l e c e a m
s p u s m a i s u s , c ä i n a c e s t a n V a s i l e a l I I - l e a ,
p e l ä n g d p o s t u l d e s t r a t e g , i i i n c r e d i n t e a z a
« d o m n i a p e s t e V l a h i i d i n E l a d a » c a d e s p ä -
g u b i r e p e n t r u p i e r d e r e a p o s t u l u i d e « d o m e s -
t i c a l e x c u b i t i l o r » , d ä r u i t a c u m u n u i n e p o t
a l i r n p ä r a t u l u i G e r m a n i e i ; d o m n i a a s u p r a
V l a h i l o r t r e b u e s ä - i f i l o s t d a t ä p e v i a t e i , a d i c d
t o t i n a c e e a § c o n d i t i e , i n c a r e e l p r i m i s e s i
p o s t u l d e d o m e s t i c d e l a i m p ä r a t u l R o m a n a l
I I - l e a ( 9 5 9 6 3 ) , t a t ä l l u i V a s i l e . D a r d u p a
K e k a v m e n o s , n u m u l t d u p ä a n u l 9 8 0 , p r e f e e -
t u r a d i n L a r i s a a t r e c u t , p r e c u m a m p o m e -
n i t m a i s u s , i n s t ä p d n i r e a b ä t r ä n u l u i K e k a v -
m e n o s . D i n c e t e m e i u s ' a i n t â m p l a t a c e a s t ä
s c h i m b a r e s i p r o b a b i l ä p u n e r e i n d i s p o n i b i l i -
t a t e a l u i N i c u l i t a , n u n i s e s p u n e . S e s t i e
n u m a i c ä i n t r e a n i i 9 8 0 9 8 6 t a r u l S a r n u i l ,
f o l o s i n d u - s e d e p r e o c u p a r e a o s t i r i l o r i m p e -
r i a l e d e r ä z b o a e l e i n t e r n e , f a c e d e s e n a v a l i r i
i n E l a d a s i c a u t d A - 0 i n t i n d d d o m n i a p â n d
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
43/229
K E K A V M E N O S
I R O M Â N I I I N V E A C U L A L X I
4 3
i n P e l o p o n e s ' ) . I n l o c u i r e a l u i N i c u l i t a I n d r e -
g ä t o r i a - i i n a l t ä c e o c u p a c o i n c i d á n d c u a c e s t e
i m p r e j u r ä r i , c r e d e m c ä n u s e e x p l i c ä m a i b i n e
d e c k d a c d o p u n e m i n d i r e c t ä l e g ä t u r ä c u
e l e . P e s e m n e N i c u l i t a n u m a i i n s p i r a l u i
V a s i l e d e s t u l ä c h e z á s i e I n r e l a t i i l e d e d u s m ä -
n i e c u B u l g a r i i
i d e a c e e a s ' a g r ä b i t s ä d e a
p e r n â n a s i g u r ä a l u i K e k a v m e n o s o p r o v i n c i e
a t â t d e p r i m e j d u i t ä .
F a p t a c e u r m e a z ä i n c u r â n d d u p ä d e p ä r -
t a r e a l u i N i c u l i t a d e l a p o s t u l s ä u n e p a r e a
i n t e m e i a b ä n u e a l a i m p ä r a t u l u i . T a r u l b u l g a r ,
d u p . . i n d e l u n g a t e i n c e r c a r i z a d a r n i c e , i z b u -
t e s t e i n s f ä r s i t i n 9 8 6 s ä p u e m â n a p e p u t e r -
n i c a c e t a t e L a r i s a p r i n , m i j l o c u l f o a m e t e i s i
m u l t u m i t ä n e v r e d n i c i e i s t r a t e g u l u i c a r e l u a s e
l o c u l l u i K e k a v m e n o s , c h e m a t p e a t u n c i l a
C o n s t a n t i n o p o l .
I n d r e p t u l s ä u d e c u c e r i t o r , S a m u i l r o b e s t e
s t r ä m u t ä M t r e a g a p o p u l a t i e a L a r i s e i , n e -
c r u f â n d d e c â t n u m a i f a m i l i a N i c u l i f e A l o r ,
p e c a r e o i a c u s i n e s i o i n t r e b u i n t e a z ä , c u m
v o m v e d e a i n c u r â n d , p e n t r u s c o p u r i l e s a l e
p o l i t i c e 2 ) E x c e p t i a f ä c u t a d e t a r c u f a m i l i a
1 ) V . K e d r e n o s ( e d . B o n n ) , I I , p . 4 3 5
i u r m .
C e c a u m . o p . c i t . , p . 6 5 6 6 ; c f . i K e d r e n o s I I , p . 4 3 6 , 4 .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
44/229
4 4
G . M U R N U
a c e a s t a , d i n a d i n s s c o a s a l a i v e a l d d e K e k a v -
m e n o s , e d e s t u l d e b ä t ä t o a r e l a a c h i . E a m o -
t i v e a z ä , s o c o t i m , n e i n c r e d e r e a l u i V a s i l e f a t ä
d e N i c u l i t a § i e x p l i c a r o l u l d e m a i t â r z i u a l
f a m i l i e i l u i . D e b u n ä s e a m ä t r e b u e s a f i f o s t
o i n t e l e g e r e i n t r e S a m u i l § i N i c u l i t a 2 ) ;
s e
p o a t e c h i a r c d t o c m a i a c e s t e i i n t e l e g e r i d a t o r a
i n p a r t e r ä z b o i n i c u l
i
n e a d o r m i t u l t a r i z -
b â n d a c e a a v u t l a I m p r e s u r a r e a L a r i s e i , c e -
t a t e s o c o t i t ä p e a t u n c i a p r o a p e c u n e p u t i n t ä
d e c u c e r i t . S d f i f o s t a c e a s t ä i n t e l e g e r e o u r -
m a r e a i n d e p ä r t ä r i i l u i N i c u l i t a d e l a p o s t u l
& a u d e s t r a t e g a l E l a d e i , s a u p o r n e a d i n s o -
s o t e l i m a i m a r i § i b i n e c h i b z u i t e ? i n c l i n ä m
a p r i m i c a z u l d i n u r m ä , c a c i n u p r i c e p e m c u m
o f a m i l i e c a a c e e a a N i c u l i t e § t i l o r , f r u n t a § a
i n a r i s t o c r a t i a t e s a l i o t ä 3 ) , p u t e a s ä t r â c l e z e
i n t e r e s e l e s t a t u l u i , c ä r u i a I i s l u j i s e v r e m e i n -
2 ) S c h l u m b e r g e r , o p . c i t . , v o l . I L p . 2 2 2 s i 3 9 5 , c r e d e c h i a r
e a e v o r b a d e o t r k l a r e , d a r K e k a v m e n o s n u n e v o r b e s t e d e c k
n u m a i d e p u r t a r e a p r i e t e n o a s ä a l u i S a m u i l c ä t r e 4 n e a m u l
N i c u l i t e s t i l o r »
( p . 6 6 ) .
3 ) D e s p r e b u n d s t a r e a f a m i l i e i a v e m o i n d i c a t i e i n A n a C o r n -
n e n a ( e d . T e u b n e r ) I , p . 1 6 9 , u n d e a m i n t e s t e e m o O i l e l u i
D e l f i n a » I a n & T r i c a l a . K e k a v m e n o s l a n u m e l e l u i N i c u l i t a -
n e p o t u l a d a o g a
i p r o n u m e l e D e l f i n a ( p . 6 8 , 1 8 N u c o u A r r r , k
a a r v i z ) , p r i n c a r e « e x i s t i m a n d u m e s t f a m i l i a m m a t e r n a m
s i g n i f i c a r i » d u p i i V a s i l j e v s k i j ( C e c a u m . , p . 8 ) .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
45/229
K E X A V M E N O S E R O M A N I I I N V E A C U L A L X I 4 5
d e l u n g a t ä , n u m a i d i n c a p r i c i u s a u r ä z b u n a r e ,
f ä r á a u r m ä r i o t i n t ä m a i M a l t a ? i n a c e s t i n -
t e l e s v o r b e § t e n u n u m a i d e p l i n a t ä c e r e a l u i
K e k a v m e n o s , c a r e c a a p ä r ä t o r n e i n d u p l e c a t
a l v e d e r i l o r b i z a n t i n e , n ' a r f i l ä s a t n e c o m e n -
t a t ä p u r t a r e a N i c u l i t e § t i l o r , c i § i m u l t a b l â n -
d e l ä i i n g ä d u i r e a r d t a t ä d e V a s i l e a l 1 1 - l e a
a t r e a c e a s t ä f a m i l i e d u p ä r i s i p i r e a p u t e r i i
b u l g a r e .
N u § t i m d a c ä b ä t r â n u l N i c u l i t a a s u p r a -
v i e t u i t d u p ä a c e s t e i n t â m p l ä r i . I n 1 0 0 1 ( s a u
1 0 0 3 ) g ä s i m p e f i u l s a t ' p u s d e c A t r e S a m u i l
i n f r u n t e a g a r n i z o a n e i d i n S e r v i a , c e l m a i
i n s e m n a t p u n c t d e i n t ä r i r e l a h o t a r e l e d i n t r e
M a c e d o n i a § i T e s a l i a . I n a c e s t a n V a s i l e a l
I I - l e a , u r m â n d r ä z b o i u l s d u d e r ä s t u r n a r e « a
i n t i n s e i § i s ä l b a t i c e i i m p ä r ä t i i a s ä l b a t i c u l u i
S a m u i l » , d u p ä c u c e r i r e a V e r i e i s e i n d r e p t e a z d
s p r e a c e a s t ä c e t a t e § i o i n c o n j o a r d c u t o a t e
p u t e r i l e c e i i s t a u l a i n d e m ä n ä . i n u r m a u n e i
i m p o t r i v i r i e r o i c e N i c u l i t a a t r e b u i t s à c e d e z e
n u m ä r u l u i § i s ' a p r e d a t i m p ä r a t u l u i , c a r e , i n
l o e s ä - 1 p e d e p s e s c ä , i l
i a l a C o n s t a n t i n o p o l
d ä u n r a n g d e b o e r i e . D e a i c i i n s ä s c a p ä
§ i s e d u c e i a r l a S a m u i l , c u c a r e i m p r e u n ä
v i n a p o i s ä i m p r e s o a r e S e r v i a o c u p a t ä d e
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
46/229
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
47/229
K E R A Y M B N O S V R o m A w n I N V E A C U L A I , x t
4 7
b u n ä v o i e , p a r t e l u p t â n d a u c ä z u t i n m A n a
i m p e r i a l i l o r . N i c u l i t a , d e s n ä d ä j d u i t
i s l e i t d e
a t â t a i m p o t r i v i r e , s e h o t ä r ä s t e i n s f â r s i t s ä
s e p r e d e a . S e c o b o a r ä d a r i n t r ' o n o a p t e d i n
m u n t i s i s e a p r o p i e d e t a b ä r a b i z a n t i n ä , u n d e
s e a n u n t ä
i î i a r a t ä d o r i n t a d e a s e i n c h i n a
i m p a r a t u l u i p e r s o n a l . D a r V a s i l e , i n s e l a t d e
a t â t e a o r i i n n ä d e j d i l e s a l e , n ' a v r u t s ä - 1 v a z ä
s i a p o r u n c i t s ä f i e d u s
i i n t e m n i t a t i n S a -
l o m c 1 ) . C e a f o s t c u e l m a i d e p a r t e n u s e s t i e .
V a s i l j e v s k i j p r e s u p u n e c ä v a f i p i e r i t i n t e r n -
n i t ä ( C e c a u m . , o p . c i t . , p . 8 ) ; m a i d e g r a h á
n e v i n e a c r e d e c ä , d u p d b u n u l s f â r s i t a l r a z -
b o i u l u i
i o r â n d u i r e a d e s ä v á r s i t ä a t r e b i l o r
i n M a c e d o n i a , e l v a f i f o s t g r a t i a t i n v e d e r e a
n e t ä g a d u i t e i i m p o r t a n t e c e a v e a f a m i l i a N i -
c u l i t e s t i l o r i n T e s a l i a , l o c u l e i d e n a s t e r e . T o t
a c e l a s m o t i v I I v a f i f a c u t p e B u l g a r o c t o n u l ,
d u p a l u a r e a S e r v i e i , n u n u m a i i e r t e , d a r
0 K e d r e n o s , p . 4 7 4 . C a N i c u l i t a s e a f l a p e a t a n c i i n m u n t e l e
G r a m o s ( r o m a n . G r a m o s t e ) o v e d e m d i n r a n d u r i l e c e u r -
m e a z ä i n K e d r e n o s , c a r e s p u n e c á p e v r e m e a a c e a s t a V a s i l e
s e o c u p a c n p a c i f i c a r e a t i n u t u l u i C o l o n i a , a d i c a t o c m a i i n
p a r t & d e s p r e G r a m o s , s p r e a p u s u l o r a s u l u i C a s t o r i a . C f .
S c h l u m b e r g e r , o p . c i t . , I I , p . 3 9 5 , n o t a 3 . C f r . J i r e c e k , G e s c h .
d d r B u l g . , p . 1 7 5 : ( v o r b i n d d e r i s p a n d i r e a
i b i s e r i c a P a u -
l i c a n i l o r A r m e n i ) z i c e : E i n e d e r K i r c h e n , l a g b e i K a s t o r i a ,
a u f d e n H ö h e n d e s P i n d u s .
www.digibuc.ro
8/17/2019 Istoria Romanilor Din Pind. Valahia Mare
48/229
4 8 G . M U R N U
c h i a r s à - 1 § i c i n s t e a s c d c u t i t l u l d e n o b l e t d .
D a r a r g u m e n t u l c e l m a i h o t ä r â t o r n i - I d ä
f a p t u l c d i n f a z a - i d i n u r m ä f a m i l i a N i c u l i t a
n e a p a r e , s u b i r n p ä r a t i i u r m ä t o r i , a j u n s ä i a r ä
l a v a z a § i c i n s t e a d i n t r e c u t . E a s ' a a § e z a t
d i n n o u i n L a r i s a , u n d e f i u l « n e c r e d i n c i o -
s u l u i » c o m a n d a n t a l c e t ä t i i S e r v i a e a § a z i -
c â n d r e i n t e g r a t I n d r e p t u r i l e m o § t e n i t e d e l a
b u n i c u l s k i N i c u l i t a , f o s t u l g u v e r n a t o r a l
E l a d e i . i n a c e a s t ä s l u j b ä n e i n t ä m p i n ä e l s u b
C o n s t a n t i n D u c a i n 1 0 6 6 , a n d i z b u c n q t e
: r ä s c o a l a R o m â n i l o r i n T e s a l i a .
P e n t r u c o m p l e t a r e a c u r p V i n t e l o r n o a s t r e
a s u p r a f a m i l i e i , i n j u r u l c A r e i a s e i n v á r t e § t e
i n t r e a g ä a c t i u n e a R o m â n i l o r , s e i m p u n e s ä
a m i n t i m r a p o r t u r i l e d e i n r u d i r e c e a a v u t c u
n e a m u l K e k a v m e n i l o r . D e s p r e a c e a s t a a u -
t o r u l « s t r a t e g i e i » n e d ä i n f o r m a t i i p r e c i s e .
V o r b i n d d e s p r e K e k a v r n e n o s b ä t r á n u l ( p . 6 6 ,
1 0 ) e l i i z i c e c a s c r u o ( a p p i r g e e p o c ) a l b ä t r â n u -
l u