Istoria aromatwn kai farmakwn

Από: Λέιντια Σαντούσι

Ίβα Χαρέντσικ

Η τέχνη της δημιουργίας αρωμάτων φαίνεται να ξεκίνησε από την Μεσοποταμία.

Το λιβάνι ήταν το πρώτο άρωμα και η πρώτη καταγεγραμμένη αρωματοποιός ήταν μια γυναίκα με το όνομα Etruscan…

Η τέχνη της δημιουργίας αρωμάτων φαίνεται να ξεκίνησε από την Μεσοποταμία.

Ωστόσο όμως σαφή ιστορικά ευρήματα έχουμε από την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων.

Αρχαία Αίγυπτος

Σκοπός των αρωμάτων στην Αρχαία Αίγυπτο δεν ήταν η προσέλκυση του αντίθετου φύλου, αλλά εύνοια των θεών. Όταν στις 26 Νοεμβρίου του 1922, οι αρχαιολόγοι Χάουαρντ Κάρτερ και λόρδος Κάρναρβον άνοιξαν τον τάφο του Τουταγχαμών, μια μεθυστική μυρωδιά εξαπλώθηκε. Ήταν το κύφι, φημισμένο άρωμα που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρασκεύαζαν από δεκαέξι διαφορετικά συστατικά και το προσέφεραν κάθε απόγευμα στον θεό Ρα

Για τους αρχαίους Αιγυπτίους ήταν πολύ σημαντικό να μυρίζουν όμορφα, επειδή η δυσοσμία του σώματος ήταν ένδειξη αμαρτίας.

Το μακιγιάζ των αρχαίων Αιγυπτίων είχε αντιμικροβιακές ιδιότητες.

Οι Αιγύπτιοι έτρεφαν για τα αρώματα τους μεγάλο σεβασμό, και πίστευαν ότι μόνο τα καλύτερα δοχεία ήταν ικανά να τα περιέχουν. Για να δημιουργούν όμορφα δοχεία, χρησιμοποιούσαν εξωτικά υλικά, όπως το αλάβαστρο, έβενο και πορσελάνη. Όταν φτιάχτηκε γυαλί για πρώτη φορά στην Αίγυπτο, θεωρήθηκε πιο πολύτιμο από τα υπόλοιπα και ξεκίνησαν να το χρησιμοποιούν για τα αρώματα.

Οι Αιγύπτιοι έφεραν αργά την αρωματοθεραπεία σε φαρμακευτική πρακτική.

Στην αναζήτηση τους για αθανασία έθαψαν τους φαραώ με πολλά λάδια στο εσωτερικών των πυραμίδων. Πχ. ο τάφος του βασιλιά Τουταγχαμών

Οι Εβραίοι απέδιδαν στα αρώματα ιερότητα και απαγόρευαν στις γυναίκες να τα χρησιμοποιούν για τον καλλωπισμό τους.

Υπάρχουν αναφορές τους στη Βίβλο, με πιο σημαντική αυτή της Καινής Διαθήκης, που αναφέρει πως οι τρεις μάγοι έφεραν δώρα, χρυσό, λιβάνι και σμύρνα στον Ιησού.

Τα βότανα στην Αγία Γραφή 1. Αλόη (Αλώθ) – φυτό που

αποξηραμένος χυμός του χρησιμοποιούνταν σαν άρωμα για την ταρίχευση φυτών

2. Μανδραγόρας – από τον καρπό του παραγόταν ουσία που χρησιμοποιούσαν σαν υπνωτικό

3. Σμύρνα – ποώδες φυτό από το όποιο παραγόταν το γνωστό μύρο

Από την μινωική και μυκηναϊκή εποχή, ο καλλωπισμός είναι μέρος της καθημερινής ζωής των ανδρών και γυναικών. Οι αρχαίες ελληνίδες χρησιμοποιούσαν κρέμες για να ασπρίσουν τα μάγουλα, βαφές , για τα φρύδια και τις βλεφαρίδες. Το απαραίτητο κοκκινάδι των χειλιών ήταν το μίλτον, ένα μίνιο πρόσωπου ή το φύκον, από φύκια. Ζωγράφιζαν τα φρύδια με φούμο. Πολλές γυναίκες διέθεταν ολόκληρο εργαστήριο καλλωπισμού, με τριχοειδείς, καρφίτσες, μπουκάλια αρωμάτων και ουσιών, δοχεία με κρέμες και αλοιφές.

... αναφέρονται δηλητηριώδη βότανα με τα οποία δηλητηρίαζαν την τροφή, φάρμακα, ήπια τα οποία ήταν παυσίπονα, αλλά και λυγρά, που προκαλούσαν αμνησία.

μώλυ νηπενθές

Στην εποχή του Ομήρου αναφέρονται φάρμακα ανδροφόνα ή θυμοφθόρα δηλαδή δηλητηριώδη φάρμακα.

α) ένα παράδειγμα είναι η Κίρκη που έριξε μέσα στο κρασί των συντρόφων του Οδυσσέα, τα λυγρά φάρμακα, τα οποία προκαλούσαν αμνησία για να τους κάνει να λησμονήσουν την πατρίδα και με φάρμακα τους άλειψε για να τους επαναφέρει στην ανθρώπινη μορφή.

β) Ο Ερμής έδωσε στον Οδυσσέα ένα βότανο το μώλυ, το αντίδοτο των λυγρών φαρμάκων, για να τον προστατέψει από τα μαγεία της Κίρκης.

Τα διάφορα φυτά στην αρχαιότητα εκτός από το να καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες, χρησιμοποιούνταν και για την παραγωγή διαφόρων φαρμάκων.

Οι Μινωίτες (1250-1400πΧ.) γνώριζαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες των φυτών και εκμεταλλεύονταν την πλούσια βλάστηση του νησιού για την παρασκευή φαρμάκων.

Στην Αρχαία Ελλάδα το άρωμα συνδέθηκε με τη θρησκεία.

Δηλαδή:

Θυμίαμα έκαιε στους βωμούς των θεών

Με στεφάνους αρωματικών φυτών στολίζονταν αγάλματα, βωμοί, αλλά και οι πιστοί

Πολλά κείμενα κάνουν λόγο για την ευωδιά που άφηναν πίσω τους οι θεοί όταν εμφανίζονταν.

Στην Οδύσσεια, ο Όμηρος αναφέρει την πρακτική της επάλειψης των νεκρών με αιθέρια έλαια.

Στους γάμους, οι ακόλουθες της νύφης φορούσαν κορόνες φτιαγμένες από υάκινθους

οι Έλληνες κατασκεύασαν υγρό άρωμα, αν και το συγκεκριμένο δεν είχε κάποια σχέση με τα σημερινά. Για να δημιουργήσουν το άρωμα, χρησιμοποίησαν ένα μείγμα από αρωματική σκόνη και λάδι, χωρίς αλκοόλ. Οι Έλληνες είχαν αδυναμία σε ορισμένα λουλούδια, στο κρίνο και το τριαντάφυλλο

νούφαρο

κράτημον

κυπαρίσσια

κώνειο

τριαντάφυλλα

Δάφνη

κίστος κέδρο

γλυκάνισος

θυμάρι

φασκόμηλο

ίριδα

κολίανδρος

ελαιόλαδο

Στην αρχαία Ρώμη μυρωδιές αναδίδονταν από κάθε ναό και σπίτι.

Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που εφηύραν το ξύρισμα και το άφτερ σέιβ.

Άλλωστε και η λατινογενής ονομασία του αρώματος, που έχει επικρατήσει διεθνώς “Perfume”, προέρχεται από τον λατινικό όρος per- fumum, που σημαίνει μέσα από τον καπνό. Η χρήση αρωμάτων στην Ρώμη γινόταν σε τόσο μεγάλο βαθμό που πολλές φορές προκαλούσε σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Το 54 μ.Χ., ο Νέρωνας ξόδεψε το αμύθητο για την εποχή ποσό των 100.000 σημερινών δολαρίων μόνο και μόνο για να αρωματίσει ένα πάρτι. Στα αρωματικά λουτρά οι Ρωμαίοι βύθιζαν το σώμα τους σε ευωδιαστό νερό από αιθέρια έλαια.

Μετά το ξύρισμα έκαναν μασάζ στο πρόσωπο με αρωματικές αλοιφές.

Το άρωμα κατείχε επίσης εξέχουσα θέση και στο τραπέζι. Το γεύμα το σέρβιραν με τη συνοδεία αρωματισμένου νερού,για να ξεπλένουν τα χέρια τους.

Άρωμα κερνούσαν επίσης στους καλεσμένους τους.

Στον Μουσουλμανικό κόσμο τον 6μχ αιώνα, η χρήση των αρωμάτων θεωρήθηκε θρησκευτικό καθήκον.

Ο Μωάμεθ διακήρυττε ότι «το μπάνιο και η χρήση αρωμάτων είναι υποχρεωτικά κάθε Παρασκευή για όλους τους άντρες» και υποσχόταν ότι ο Κήπος του Παραδείσου θα ευωδιάζει από τα πιο εξωτικά αρώματα του κόσμου. Ο άραβας χημικός Αλ Κίνντι έγραψε τον 9 αιώνα ένα βιβλίο για τα αρώματα που το ονόμασε «το βιβλίο της χημείας των αρωμάτων και της απόσταξης».Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει περισσότερε από 100 συνταγές αρωμάτων

Η σύγχρονη ιστορία του αρώματος εστιάζει κυρίως στη Γαλλία, αφού τα πιο πολύτιμα ιαματικά βότανα και αρώματα της εποχής εντοπίζονται στον γαλλικό Νότο. Ιδιαιτέρως σημαντική είναι η πόλη Γκράς, όπου καλλιεργούνται βιολέτες, λεβάντα, γιασεμιά, γαρύφαλλα και τριαντάφυλλα. Εκεί αναπτύχθηκε η τεχνική εξαγωγής "καθαρού" αρώματος, με απόσταξη με υδρατμό ή με οινόπνευμα.

Τελικό συμπέρασμα

Διακρίνουμε πως και στην αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν τα καλλυντικά για τον καλλωπισμό, αλλά και για φαρμακευτική χρήση, όπως σήμερα.

Τα αρώματα χρησιμοποιήθηκαν ευρέως για θρησκευτική χρήση, αλλά και στην ιδιωτική ζωή.