i̇skilipli Âtıf Efendi -Frenk Mukalli̇dli̇ği̇ Ve Şapka

FRENK MUKALLDL

VEAPKA

Mellif

skilipli tf Efendi

Sadeletirenmer Faruk

NZAM YAYINLARI

Esirgeyen, balayan, sonsuz ltuf ve kerem sahibi olan Allahn ad ile balarm. Kullarna ziyneti mbah klan, vermi olduu sonsuz nimetlerin eserini onlarn zerinde grmeyiseven, noksan sfatlardan mnezzeh olan Allaha hamd senlar olsun!. mmetini slam dmilletlere benzemeye, onlar taklit etmeyi, gayri mslimler gibi yaamay men edenanl Peygamberimiz zerine selam ve dualar gndeririz ve onun Ashb zerine de olsun ki onlar,slam d hal ve davran iinde bulunan ehli kfre benzemekten, onlar taklitten dikkatlesakndrdlar

SKLPL ATIF EFEND KMDR?

1876 tarihinde skilipin Tophane kynde dnyaya geldi. Babas Akkoyunlu airetinden MehmetAli Aadr. Henz alt aylk iken annesi Nazl Hanmn vefatyla ksz kalan Atf Efendi,bykbabasnn gayretleriyle kynde ilk renimini yapm, daha sonra skilipe giderek buradaAbdullah Efendi adl hocadan ders alm ve tahsilini tamamlamak iin aabeyi ile birlikte stanbulagelmi ve medrese eitimine balam, alma azmi ve zekas dier renciler arasndansyrlmasna yetmi ve 1902 ylnda en iyi derece ile mezun olmutur. Ayn yl yeni alan Darlfnnun lhiyat ubesine kaydolmu, mezuniyetini takiben bir arakyne giden Atf Efendi sonra yine stanbula dnerek, Fatih Camiindeki Dersimlk ile beraberKabata Lisesi Arapa muallimliine tayin olmu ve ayn yl Fatma Zahide hanm ile evlenmitir. Bu sralarda hakknda verilen jurnal sebebiyle zerindeki basklarn arttn hissedince birarkadann pasaportu ile Krma gitmi oradan da Varovaya geerek merutiyetin ilan sralarndada stanbula geri dnmtr. Bu sralarda yanllkla tutuklanm ise de bilahare serbestbraklmtr. Bir yandan mderrislik yaparken bir yandan da Sebilrread mecmuasnda yazlar yazmayabalam ve slm leminin dikkatini ekmi, Balkan Harbini mteakip donanmaya duyulan ihtiyaile bu alanda yazlar yazp milleti donanmaya yardm etmeye tevik etmi, fakat, Mahmut evket Paasuikastn frsat bilip btn muhaliflerini toplayan zihniyet, Atf Efendiyi de bu gruba dahil ederekSinopa srgne gndermitir. Buradan oruma ve Sungurluya havale edilmi ve yine bir yanllkyapld sylenerek zr dilenmi ve stanbula gitmesine izin verilmitir. Kendisinde, o zamanlarda ok fazla ihmal edilmi olan ibtidai dahil medreselerinin umummdrl verilmi ve getirildii bu mevkide insanst gayretlerle alarak kurumun ileyiiniyoluna koymu ve takdir toplamtr. Bu sralarda bir Amerikan heyeti, medreseleri ziyareti srasndaAtf Hoca ile karlam, slmiyet ile ilgili olarak sorular sormu ve grme tamamlandndahayranlklarn gizlemiyerek, Hocann ilminden faydalanmak zere kendisini Amerikaya davetetmilerdir. Yine bir talyan msteriki baz sorunlarn Hocaya danm ve daha nce duymu olduuhretinin haksz olmadn ifade etmitir. Bir defa da Kral Faysal kendisini Badata davet etmi,fakat o gitmemitir. Mahfil mecmuasnda da yazlar yaynland iin baz ilgin mektuplar ve davetler almt. Baz

msterik mecmualar da kendisine yksek cretler teklif ederek dergilerine yaz gndermesiniistemilerdi. 1 920de ulema ve mderrislerin haklarn korumak zere, yeleri arasnda Mustafa Sabri Efendi,Mustafa Saffet Efendi ve Said-i Nursinin de bulunduu Mderrisler Cemiyetini kurdu. Atf Efendi ktphanesi neriyat olarak eitli eserler kaleme almt. Bunlardan bazlar slmr, slm Yolu, Mirat-l slm, Din-i slmda Meni Mskirat, Nazar- eriatte Kuvve-iBerriyye ve Bahriyye, Tesettr- eri, Muin-littalebe adl eserlerdir. 1924 ylnda, Bat taklitilerinin, toplumun rfne aleni olarak uymayanlarn, halk ve emniyetmensuplar tarafndan ho grlmedikleri bir dnemde Frenk Mukallitlii ve apka adl eserinineretmi ve dnemin dn ve yaayna uygun olan fikirlerini aklam idi. 1925 yl sonlarnda kan apka Giyilmesi Hakknda Kanuna muhalefetten tutukland. Giresunagnderilerek stikll Mahkemesince sorguland ve eserinin kanunun kmasndan nce kaleme alndve iddia edilenin aksine bir su unsuru bulunmadna hkmedilerek stanbula getirildi. Serbestbraklmas beklenirken 1926 ylnda Ankaraya stikll Mahkemesince tekrar yarglanmak zeregnderildi. stiklal Mahkemesi; Erzurum, Rize, Giresun ve Sivasta meydana gelen apkaya kar hareketlerdeAtf Hocann rol olduuna inanarak ithamlarna balamt. Uzun sren soruturmalar sonucu, savcphe ve zan dolu bir iddianame okumu ve Falanca bunu urada grm, falan unu yle demigibi gln ifadelerle okunan bu iddianame sonucunda, dier arkadalar eitli cezalara arptrlanAtf Hocann da on yl ile onbe yl aras bir sre krek cezasna arptrlmas istenmiti. Dahasonra mahkeme reisi, mdafaalarn ertesi gn dinlenmesini kararlatrarak durumay ertesi gneertelemiti. 1926 ylnn ubat aynn nc aramba gn mdafaalarn dinlenmesinden sonra mahkeme AtfHocann idamna karar vermi ve Hkm perembe gn sabaha kar infaz edilmitir. (1) Bu eserin yaynlanmas ile kendisini bir kere daha hatrlyor ve Cenab- Haktan Rahmet diliyoruz. (1) Gerek stikll Mahkemelerinin durumu ve zellikle bu dava ve durumalarla ilgili tafsilatlbilgi iin Bkz. Tahirl Mevlev, stiklI Mahkemeleri, Nehir Yaynlar, st., 1991. stikll Mahkemesi Zabtlar, Ahmed Nedim, aret Yaynlar, st.1993.

TAKLD Mukallid: Taklid eden demektir. Taklid: Hsn zann edip hakl olduuna inanmak sebebiyle bir kimseye itikatta, szde, fiilde,grn ve giyinite, delilsiz olarak uymak, tabi olmak ve ona benzemek demektir. slmda genellikle taklid ciz deildir. Mesela sadece grerek veya baz delillerle izahedilebilecek olan itikd usuller ve slm esaslarnn uygulanmasnda, mucizelerle desteklenmi olanResul-i Ekrem (S.A.V.) efendimizden baka hi bir kimseyi taklid caiz deildir. Bu konuda her ferdicmlen (ksaca, zlce) veya tafsilen (etraflca) delil ile anlalm olmak lazm ve vaciptir. Bununsonucunda delil gstermek kudretinde olmayan kii gnahkar olur. Fakat halkn ilerinin aksamamas ve atl olmamas iin yalnz dinin hkm ve kaidelerinin cziolanlarnda yani ibadetler ve muamelatta ictihad derecesine ulaamayanlarn, mctehidleri yaniictihad edenleri taklid etmesi zaruri olarak mer klnmtr. u kadar ki dini ilerde itimad olunan er naslara muhalif olan hususlarda (Allaha (c.c..) isyanedilecek ite, kula itaat olmaz) hadisince, ne bir mctehidin, alimin, eyhin, ne de halifelerin,emirlerin, hkemnn, filozoflarn, itikada, ibadet ve muamelta, ahlak ve dba dair szlerine,fiillerine tabi olmak, itaat etmek, taklid ve benzemek katiyyen caiz deildir. Ksaca irkin bidatlarda, yasak ve haramlarda ve eriata muhalif olan medeniyetin usl vemuaeretlerinde hi bir kimseyi taklid asla caiz deildir. Nerede kald ki kfr detlerinde, gayr-imslim milletleri taktid caiz olsun. Bu, katiyyen caiz olmaz. u halde, bir mslmann, kfr adet ve lmeti saylan bir eyi, bir zaruret olmadan giyinmek vetaknmak suretiyle mslman olmayanlar taklidi ve kendisini onlara benzetmesi eran yasaktr,nehyedilmitir. Bu hususta icma-i mmet de birlemitir. Bunda hibir phe yoktur. Zira Resul-iEkrem (S.A.V.) efendimiz buyurmulardr ki (Bir kavme benzemeye alanlar o kavimdendir..)(mam- Ahmet ve Eb Dvut) Teebbh: Bakalarn yapt bir ii, onlara tabi olarak yapmak demektir. u halde hadis-i erifinmanas; bir millete benzemeye zenenler, benzemek istedikleri derecede onlarla ortak deerdedirler.Yani o deer kfr ise kfrde, isyan ise isyanda, iyi hal ise iyi halde, adet ise adette onlarla birlikteo milletin hkmne tabi olurlar demektir. Bu hadis-i erif kfr ve fsk ehline benzemeyi nehyettii kadar, salaha erenlere benzemeyi detevik etmektedir. nk hadis-i erifte kavm lafz nekre klmm (Harf- tarifsiz sylenmi) olduundan hemslihlere hem de bakalarna mildir. Peygamberimiz (S.A.V.), dier bir hadis-i eriftebuyurmulardr ki: (Bizden bakalarna benzemeye zenenler bizden, bizim milletimizdendeildir.) (El-Camis-Sar.) Bu hadis-i erifte, syleni itibariyle mslmanlarn adetlerinde ve yaaylarnda mslmanolmayan milletlere benzemekten kanmalarnn art olduu belirtildii gibi grnm ve yaayitibariyle mslmanlarn en iyilerine benzemeleri de ifade editmektedir. u halde bu hadis-i eriflerin manasna gre, Mslmanlar kfr deti ve yolu ve irkin bidatalameti saylan eylerde, kfirlere ve irkin bidat sahiplerine benzemekten men ve nehyolunmulardr. Aslnda slam dininde kfr ve isyan yasak olduu gibi, kfr erbab ve isyankarlarn adatleri deyasaktr. Kfr ehlinin ve isyankarlarn yaay ve adetlerinde onlara benzemek, onlar gibi hareket etmek, ya

kfre ya isyankrla, ya da her ikisine birden gtrd iin slmda yasaklanp haram klnmtr. rnek olarak, hicretin ilk zamanlarnda Yahudiler, ne dette, ne elbiselerinde, giyimlerinde, ne debaka bir zel durumda mslmanlardan ayrlmazlard. Reslullah (S.A.V.) Efendimizin bu husustasusmalar, bu halin meruiyetini gstermekteydi. Fakat daha sonra bu hkm feshedilmi, adet veharekette mslman olmayanlardan ayr olmak meru klnmtr. Bunun sebebine gelince Hicretin ilkyllarnda mslmanlar zayf olduklarndan Gayri Mslimlerle muhalefet meru klnmamt.Bilahare slm dini dier dinlere galip gelmeye balaynca ve mslmanlar kfirler ile savama veonlar cizye vermeye mecbur etme gcn kazannca takip edilecek hareket ve detlerde onlardanayrlmak meru klnmtr. Demek oluyor ki bu asrda, her beldede mslman olmayan milletlerin hal ve hareketleri her neekilde olursa olsun mslmanlar zaruret olmakszn o yol ve dette kendilerini onlara benzetmektenve onlarn tavr ve detlerine uymaktan men olunmulardr. Nitekim (Her kim bizim u iimizde,yani dinimizde, ondan olmayan bir ey ihdas ederse o ey merduttur, reddedilmitir.) Hadis-ierifi ile dini usul ve delillere dayanmayan mcerred bir grle dini ilerde fazla veya noksanklmak suretiyle yeni bir ey ortaya koymaktan men edilmitir. Yoksa gerek ehl-i snnet ve dalalet erbab ve gerekse kfirler tarafndan ihdas ve icad olunan herbidattan ve her yeni yaplan eylerden ve kfirlere ve dalalet erbabna mutlaka benzemi olmaktanmen ve nehy olunmu deildir. Zira uyumak, yatmak, oturmak, yemek ve imek gibi tabii ilerde benzerlik zaruridir. Bundan bakaziraat ve sanayi alet ve aralar, harp vasta-lar, yatak ve mutfak takm gibi dinin emirlerindenolmayp da kendileri ile yalnz dnyevi gaye iin uralan mbah ileri ihdas etmek merudur vehatta bunlarn bazlar emrolunmutur. Binaenaleyh d bidatlar cinsinden olan bu gibi ilerde gayri mslim milletleri taklit ve bu husustaonlara benzerlik yasaklanm deildir.

SLAM DN NAZARINDABATI MEDENYETNN MERU OLAN VE

OLMAYAN YNLER Bu bahse balamadan nce unu arzedeyim ki bat medeniyeti, madd ve manev iki yn haizolduu gibi bunlardan her biri insanla faydal ve zararl olmak zere ikier ksm ihtiva etmektedir. Halbuki slam dini, insanln ruhan ve cism3an gda ve tekamlne yardmc olan btn fazilet vestnlkleri emredip, bunu ihlal eden rezalet ve kabahatleri yasaklamtr. Bu noktadan dolaydr ki, beerin ftratna en uygun bir din olduundan slm dinine ftrat dini adverilmitir. Bu asl ve esastan dolaydr ki: slam Dini: (Bir kimse slm dinine uygun bir tarzda mslmanlar arasnda bir fazilet yolu icadeder ve gzel bir ey kefederse onun sevab ile, kyamete kadar icad ettii o ey ile milolanlarn ecir ve sevabnn birer misli o kimseye ait olur. Ve o ey ile amel edenlerin hisselerineden ecir ve sevabtan hi bir ey noksan klnmaz) ve (Hakknda eri bir beyan bulunmayandnya ilerini siz daha iyi bilirsiniz) Hadis-i erifleri ile dnya ilerinden; diki inesinden tutup da,demir yollarna, toplara, zrhllara, tayyarelere, haberleme aralarna, karayolu ve denizyoluticaretine, eitli sanatlara, yeryzn imar etmeye, fabrikalara, ziraat ve zenaat letlerine ve her asragre cihadn rknleri ve sebeplerine varncaya kadar medeniyetin maddiyat ksmndan, insanlafaydal olan gzel ve mbah ileri icad etmeye ve ortaya koymaya msaade buyurmutur. Ve hatta(alp kazanmak kadn ve erkek her mslmana farzdr.) Hadis-i erifi ile insanlara muhtaolmayacak derecede helalinden mal kazanmay her kadn ve erkek mslmana farz klarak geiminitemin iinde bakalarna yk olmayp, herkesin kendi almas ile geinmeyi meslek edinmesiniemretmi ve (Onlara kar gcnzn yettii kadar kuvvet hazrlayn) (Enfl: 60) Ayet-i Celil-iile asrna gre dman korkutacak derecede harp ara ve gerelerinin hazrlanmasn farz klm ve(Kadn ve erkek her mslmana ilim tahsil etmek farzdr) Hadis-i erifi ile de dini ilimlerdenitikadn dzeltecek, ahlakn ynlendirecek, amelini islah edecek kadar renmeyi her kadn ve erkekmslmana Farz- Ayn kldktan baka, vcudun bekas, hayatn devam ve insanlar arasndakiilikilere dair ihtiya duyulan ilim ve sanatlardan baka kavim ve milletlere ihtiya duyulmayacakderecede renmelerini mslmanlara farz- kifaye klmtr. u halde onlardan bir grup, ilim ve sanayiden bu derecesini renmezlerse hepsi gnahkar olup,dnya ve ahirette bu kusurlarnn ceza ve zararlarn ekerler. slam dini, medeniyetin ksmlarndan saylan, yeryzn imar etmek, ilim, fen ve sanayii gibifaydal ileri emredip, baka kavimlere muhta olmayacak derecesini renmeyi mslmanlara tarzklm olduu iindir ki, slm medeniyyeti ykselme dnemlerinde mmtaz meziyetleri ieren gzelsanatlar icat etmitir. Avrupann mehur toplumbilimcilerinden Gustave le Bonun baz eserleri iletarih kitaplarndan anlald zere medeniyetin dier temel unsurlar gibi sanayi de alt veya yedibin sene evvel -Semav dinin k yeri olan- Asya ktasnda Asurlar tarafndan icat olunup dahasonralar Msra naklolunmutur. lk alardaki Yunan Sanatlar Dicle ve Nil sahillerinde icatolunan son sanatlardan domutur. slam dininin ortaya kyla parlak bir slam medeniyeti kurulunca, mslmanlar o zaman mevcutbulunan Msr ve Yunan sanatn aynen alarak az bir zamanda asllarndan daha da stn halegetirerek, stn meziyetleri ieren gzel sanatlar meydana getirip Msr ve Yunan medeniyetlerinestnlk salamlardr. slmn bugn ortada bulunan eserleri bu iddialarn adil bir ahididir. Baz slam memleketlerini istila eden Hristiyanlarn, slmn gzel sanatlarn alarak ksmen

Avrupaya nakletmi olmalar bugnk bat sanatnn ykseli ve ilerleyiinin sebeplerinden biridir.Ve hatta ilk nce medeniyete kar batllarn kalbinde bir evk uyandran cazibe Endls ufuklarndaparlam olan slm medeniyetinin dr. 0 tarihten itibaren batllarn, cehalet, zulmet, vahet,hercmerc iinde perian olduklarna tarih ehadet etmektedir. Demek oluyor ki esas itibar ile Batmedeniyetinin ortaya kmasnn sebebi Dou medeniyetidir. slm dini, medeniyetin faydal ksmlarn irad ettii ve slm medeniyetince vaktiyle pek mhimharika eserler vcuda getirildii halde zamanmzdaki mslmanlarn bu yce faziletlerdenmahrumiyetlerine sebep nedir diye sorulursa cevap olarak deriz ki: Mahrum kaldklar dierhususlarda olduu gibi buna da sebep dinin faydal emirlerinden olan, alp kazanmaya tevessletmemeleridir. slm dininin ileri srd yce faydalardan istifade ancak hakimane emir vehkmlerine ballk ve gerekteri ile amel etmek ile mmkndr. u halde islamiyet iddiasndabulunanlarn dini kaideleri yalnz evrak ve kitaplarda saklamalar hi bir fayda temin edemiyeceigibi diyanetin iktizas zere bedeni sinir ve azalarn tahrik etmedike sadece itikat ile, istenen maddve manev faydalar meydana gelmez. Reslullah (S.A.V.) Efendimiz bir hadis-i eriflerinde buyuruyorlar ki: (Baz ilimler cehalet ileayn derecededir.) Gerekte amel ile iie olmayan ilim cehalet ile eittir. Amelsiz lim avamn arasndan uzaklamolmaz. 1min faydalarndan mahrum kalmas itibariyle byle limin cahilden fark yoktur. Meselaikinin ve benzeri sarholuk veren eylerin haramln ve zararlarn bildii halde ien, bilmeyerekien ile eittir. Belki ilki ikincisinden daha ziyade ktlenmeye mstehaktr. Binaenaleyh gerek ilim,gerek din erbabi, ilim ve dinin gerektirdii ekilde amel etmedike bunlarn temin ettii feyiz vesaadete mazhar olamazlar. Bu arz olunan hususlardan anlald zere slm dini, medeniyetin erknve unsurlarnn maddiyat ksmndan faydal ve gzel ilerinin ortaya konmasna msaade edip merukldktan baka bunlar ihdas ve icad eden milletleri bu hususlarda taklide de ruhsat vermitir. Fakat Yce slam Dini (De ki: Rabbim sadece, ak ve gizli fenalklar, gnah, haksz yeretecavz, hakknda hibir delil bildirmedii eyi Allaha ortak komanz, Allaha karbilmediiniz eyleri sylemenizi haram klmtr.)(Araf: 33) yeti ile inanszlk, zulm, ekavet,fuhu, iki, kumar, dans, bar, tiyatro vesair sefahat ile, meyhane, kerhane, kumarhane dans ve barmahalleri almas gibi bat medeniyetinin maddiyat ksmndan ahlaken, ictimaen, iktisaden, nmusenve dinen zararl olan irkin ve rezilce olan ilerin esas ve ayrntlarn haram klp yasaklamtr. Binaenaleyh bat medeniyetinin bu gibi rezilce ynleri mer deildir.(Mellifin notu: Onun iinReslullah Efendimiz (S.A.V.) (Bir kimse islam dininde fena bir yol ihdas ve irkin bir ey icatederse o fenaln gnah ile, kyamete kadar onunla amel edenlerin gnahlarnn bir misli o kimseyeait olur. Ondan sonra o fenal ileyenlerin kendi gnahlarndan hi bir ey noksan klnmaz.) Hadis-i ile mslmanlar arasnda irkin ve fena bir eyi icat etmesinden ve rezilce bir yol ortayakoymasndan menetmilerdir.) u halde byle irkin ve rezilce ilerde mslmanlardan hi birisininzamann modasna uymasna ve bilhassa gayr-i mslim milletleri taklid etmesine, dier bir tabirle,batllamasna asla eri bir izin yoktur. Zira meriyetine delil olmayan eylerde taklid vebakasna uymann haram ve batl olduuna bu yet-i celile en kuvvetli bir delildir. Binaenaleyh slam dini rezilce hallerin ve ilerin hepsinin hem resen ihdas ve icrasn hem de bukonuda bakalarn taklid ve onlara benzemeyi kati surette menedip haram klmtr. Medeniyetin manev ynne gelince: slam eriat yle yce meden kural ve toplumsal esaslar,yle ahlki faziletler tesis etmi ve ortaya koymutur ki Avrupann bu derece medenilemesi iindaha pek ok emekler sarfetmeye ve hatta tamamen slmn mukaddes esaslarn kabul edivermeyemuhtatr. 0 derece stn ve faziletli bir medeniyete ulamak iin baka trl yol yoktur.

Esasen bat medeniyeti, insanln mutluluk ve olgunlamasn salayacak hakiki bir medeniyetdeildir. Zira o ancak insann hayvan ve cisman ynden mutluluk ve olgunlamasna hizmet edip,melekiyet ve maneviyatnn saadetini ve olgunlamasn asla dikkate almyor. nk bat medeniyetibeeri hayat yalnzca dnyann fani hayatndan ibaret sayd iin insann yalnzca maddiyat vehayvaniyat ynnn olgunlamasna, bu suretle insanlarda hayyan arzularn gelimesine sebep olupmelekiyet ve hakiki insanln gizli kalmasna veya bsbtn imhasna hizmet ederek ebedi saadetekavuturan faziletler ve hakiki olgunluklardan insanl ebediyyen mahrum brakyor. Esasen cisman hayat ve dnyaya dair insan deerlerin ortaya kmasna bir dereceye kadar sebepoluyorsa da onun sebep olduu durum ve vasflar dnya hayatnn gerei olarak yok olup gidiyor.Zeval ve yklmaya maruz olan ahval ve vasflar ise hakiki saadetten saylamaz. Hakiki saadet, dnyahayatndan sonra da devam edip ebedi olan beer vasflar ve olgunluklardan ibarettir ki, bununmuridleri ancak Peygamberlerdir. Bat medeniyetinin buna rehber olabilmesi imkanszdr. Halbuki yce slam medeniyeti insanln melekiyet ve maneviyat ynlerinin saadet ve olgunluunahizmeti asl ve esas alp btn usl ve hkmlerini bu cihetin gelimesi ve olgunlamasna hizmetetmek zere tesis etmitir. u kadar ki hayvanlk halinin fani mutluluu bizzat kasdedilmi olmayp, belki melekiyyetin kalcsaadetini kazanmaya vesile olduu iin taban maksut olmakla bu asli maksad ihlal etmemek zereitidal durumun almamas esas alnp adaletli bir ekilde cisman zevklerden istifade yolunu amve bu suretle insan hem fani mutlulua hem de baki saadete ulatrmtr. u halde hakiki kemlta vebaki saadete ancak Peygamberlerin yolu ulatrr. Binaenaleyh slm medeniyeti hakiki birmedeniyettir ki stn dsturlarna tamamen yapmak artyle her cihetten beerin saadet vetekamln tekeffl eden ve dnyann fani hayatndan sonra da ebedilik bulan hakiki evsaf vekemalat kefildir. Binaenaleyh insann hakiki saadeti peygamberlerin snnetlerine ittiba ve bykslm medeniyetine tamamen sarlmakla husule gelmi olur. u halde bat medeniyeti gerekte eksik ve hakiki tekaml ihlal edici olduundan slmnmukaddes usul ve kaidelerini ve peygamberlerin yolunu tamamen kabul etmedike iin esasnda vesaduyu sahipleri nazarnda gerek medeniyet saylamaz. Binaenaleyh ebedi saadet ve hakiki kemalt kazanmak iin mslmanlar Bat medeniyetine deil,Batllar slm medeniyetine muhtatrlar. Demek oluyor ki, slam dini medeniyetin maddi ve manevi ynnn melekiyet ve hayvanlkcainsanla faydal ve hizmetkr olan ksmlarn on drt asr evvel resen vaz ve tesis edipinsanoullarn o dosdoru yola sevk etmitir. (8) Medeniyyetin melekiyet ve behimiyete, insanla zararl olan ksmlarn da insanolunu hayvanderecesine dmekten kurtarmak iin menedip bu hususlarn ilenmesini ve bu hususta bakalarntaklit ve onlara benzemeyi kati surette haram klmtr. u halde Avrupann sefahat lekesi vemilliyet renginden ari ve btn insanln maddi gelimesine hizmet eden ilim, fen ve sanatlarn, arave gerelerin hepsini almak ve bu hususlarda onlar taklid merudur. Fakat meyhane, kerhane, dans,bar, tiyatro vesair sufli messese ve sefilane terakkiyt gibi, dini hviyet ve faziletli slm ahlaknnmahvolmasna ve yok olmasna sebep olan batl itikatlar, irkin ahlak, rezilce itikatlar, ktlenmi veyasaklanm i ve fiillerini almak ve bu hususlarda onlar taklid meru deildir ve menfurdur. slam dini ite bu trden sefihane medeniyetin ykselmesine manidir. nk slm dini insanlararasnda cereyan eden irkin i ve rezilce itikadlarn tamamn men ve ortadan kaldrmak iin vazve tesis olunmutur. Onun iin slmiyet Bat medeniyetinin bu ksm ile asla bir araya gelmez.Kalpleri Batnn pislikleriyle boyanm olanlar bu nokta-i nazardan slm dinini ykselmeye engelolarak gryorlar. Evet bu da medeniyetten saylyor ise slm dini bu gibi medeniyetin ilerlemesine

en byk engeldir. Esasen sefahat ve rezaleti men ve nehyetmek slm dininin belirginzelliklerindendir. Akl- Selim de bunu emreder. Onun iin Avrupallardan akl- selim sahibikiilerin memleketlerinde ummilemekte olan sefahat ve rezaletin menine altklarduyulmaktadr. Bu cmleden olarak ngilterede hayaszlkla mcadele etmek zere Mister WebbAlyob isminde biri (Nezahet Cemiyeti) ad ile yeni bir ahlak cemiyeti kurmutur. Cemiyet ilk icraatolmak zere umumi ahlak ifsada sebep olan kartpostallarn satn yasaklamak iin hukmetemracaata karar verdii gazetelerde grlmtr. Cemiyet-i Akvm da genel ahlk bozmaya sebepolan ak resimler ile ak yazlarn yasaklanmas iin devletlere tebligatta bulunmutur. Tokyoda mahalli memurlar tarafndan genel ahlk bozduu sebep gsterilerek btn asr danslaryasaklanmtr. Esasen Avrupada szlerine gvenilen doktorlar ile ictimaiyyat alimleri (sosyologlar,toplumbilimciler) dansn zararlarn ispat iin diyorlar ki: Yakinen tahakkuk etmitir ki, dans,fertlerin seciyyesini, ahlakn, shhatini tahrib edip, musallat olduu cemiyetlerin manev bnyesinikemirdikten baka, fuhu artrp, evlenmeleri azaltarak nfus buhrn denilen felaketi ortaya karmaksuretiyle milletin maddi bakmdan kmesini abuklatryor. Bat mteffiklerinin, akl- selim erbabnn dans ve iki gibi, batnn medeniyet kisvesi altndainsanlar arasnda yaym olduu rezaletleri ktlemekte olduklarna ahit olmak zere tannm ikidman Amerikal Mister William Johnsonun 11 Eyll 1340 tarihinde stanbulda bulunduu zamanikiler aleyhinde gazetecilere vaki beyanatn gstermek ve burada kaydetmek isterim. Bu ahs diyorki:kiyi yasaklama fikri, bat dncesinin mahsl deildir. Bu fikir esas itibariyle, tamamiylearkldr. Mslmanlk on asr evvel kati surette mskirat menetmitir. BinaenaleyhAmerikann kefinden birka asr nce douda yasaklama fikri temellemiti. Bu gn ise slmdininin telkin ve talim ettii iki yasa Amerikann anayasasna girmi bulunuyor. Halbuki tam biz mslmanln emri ile hareket edip ikiyi yasaklamaya kalktmzzamanda, ne gariptir ki siz bizim ktlediimiz bir eyi taklide yelteniyorsunuz. Bat, Doununbir faziletini kabule urarken, siz Batnn bir rezilliini taklid ediyorsunuz. Bu sizin lehinizdebir ey deildir. Amerikalnn bu szleri, Batnn rezaletlerini taklide alan Doulular iin apak bir ibret dersitekil eder. Bundan ibret almamak, mteessir olmamak iin insann hayvanhk derecesine inipuurundan mahrum olmas gerekir. Buraya kadar arzolunan tafsilattan kfrn alamet ve iaretine gayr-i mslim milletleri taklid veonlara benzemenin eran haram olduu anlalmtr. Kfr mcip olup olmamasna gelince, bu hususta ulema arasnda ihtilaf olunmutur. Fakat bumeselenin hali iman ile kfrn hakikatn bilmek ile alakal olduu iin bu mevzuya girmezden evvelbiraz da ondan bahsetmek isterim.

(8) Esasen mslmanlar arasnda terakki ve teali ettirilmesi matlub olan medeniyetin bu eididir. Bilhassamemleketimizin ihtiyac, medeniyetin fazilet ksmnadr. Halbuki memlekette terakki ettirilen bu deil, bat medeniyetininrezalet ve muzur ksmnadr. nk epeyce bir zamandan ben memleketimizde mfrit bat taklitisi bir gruh, medeniyet,hrriyet, milliyet adna gayr-i meru ve muzr cihetlerden, mesela hrriyet, fuhun, ikinin, dansn, ahlakszln, dinsizliinyaylmasndan ve genilemesinden balyor. Avrupadan yklenip getirdikleri pislikler ile slamn faziletlerini tahribe, milletinfikirlerini bozmaya alyorlar. Vatan evladnn kalbini yabanc ruh, yabanc terbiye, yabanc itikad ile alyorlar. Alyorlar dazerlerinde toplanm olan slamlk ve Trklk ruhunu skp atmaya urayorlar. Bu suretle milli mevcudiyetimizinistinatgah olan temeller yklp duruyor. Bu byk dalletin genellemesi hem slamiyet ve hem de Trklk iin Bat medeniyetinin rezaletler ksm memleketimizdegnden gne ilerlemeye mazhar oluyor ve bu uurda byk miktarda milli servet de sarfolunuyor. Fakat meru ve byk bir,

iddetle ihtiya duyulan ynlere, mesela elbiselik imali iin bir fabrikaya hi bir ey harcand grlmyor. Demek oluyor kidardan grnen ilerine nazaran Bat medeniyetini destekleyip savunanlar bu perde altnda ahsi menfaatlerini temin veehvani arzularn tatmin gayesini hedefleyip umumun menfaatlenni ve milli faydalar asla dikkate almyor veya alamyorlar.ddia ettikleri szlerini, iinde bulunduklar halleri tekzib etmekten geri kalmyor.

MAN VE KFR man: Resul-i Ekrem (S.A.V.) efendimizin Allah (c.c.) Tel tarafndan getirip haber verdiizarureten ve yakinen bilinen dini usl ve slmi hkmlerin hak ve doru olduuna kalben kati birsurette inanp kabul etmek ve dil ile de bunu ikrar etmek demektir. Kfr: slam dininden olduu zarureten ve yakinen bilinen usl ve hkmlerin hepsini veyabunlardan bir ksmn kabul etmeyip inkar etmek veya inkra delalet eden bir i yapmak demektir. Esasen Resl-i Ekrem (S.A.V.) Efendimizden nakil olunagelen slami usuller ve eri hkmlernakil shhati itibariyle ksma ayrlmtr. Birinci Ksm: Nebiyyi Muhterem (S.A.V.) Efendimizden tevatren nakledilmi olup dinden olduuavam ve havasca, yani btn mslmanlarca yakinen ve ak bir ekilde bilinen slm usul vehkmlerdir. Allah Tel Hazretlerinin (c.c.) varl, birlii, sfatlar ile meleklerin, semavkitaplarn, peygamberlerin, kaza ve kader-i ilhiyyenin, ahiret gnnn, lmden sonra dirilmenin,cennet ve cehennemin hakikatnn, lemin sonradan yaratldnn, kelime-i ehadetin, namazn,zektn, orucun farziyeti, zinann, livatann, domuz etinin, haksz yere adam ldrmenin ve diereitli zulmlerin haram olmas gibi. slam dininden olduu tevatren nakl olunup yakinen sabit olan bu eit hkmlere slm usul vedini zaruretler denir ki, bir insan mslman olmak iin behemehal bunlarn btnn tasdik ve kabuletmesi lazm ve vaciptir. mnn asl rkn olan tasdikten sonra zikrolunan usul ve ahkm toplam olarak iine alan Ehedenl ilhe illallh ve ehed enne Muhammeden abduhu ve resuluhu. den ibaret olan kelime-iehadeti sylemek, imann art veya rknnden saylmtr. Binaenaleyh zikrolunan bu usl vehkmlerin tamamna veya ondan bazsna inanmayp da red ve inkar etmek veya inkra delalet edenbir harekette bulunmak kfrdr ve bunu yapanlar da kfirdir.kinci Ksm: Resl-i Zn (S.A.V.) Efendimizin dininden olduu yakinen deil, ancak istidlal veictihad suretiyle bilinen dini meselelerdir. Allah Telnn gzle grlp grlmemesi meselesi,yakinen bilinmeyen ancak delil ile bilinen mesleler gibi. Bu eit hkmleri ve dini meseleleri kabul ve red, ikrr ve inkr, iman ve kfrn mahiyetine dahildeildir. Binaenaleyh ictihada ait hkmlerin inkarcs kfir olmaz. u kadar ki; hret tarikiylenaklolunan dini hkmler ve meseleler, imann mahiyetine dahil olmadndan red ve inkr kfrdeilse de dalaleti muciptir. nc Ksm: slam dininden olduu ancak haber-i vahid ile bilinen meselelerdir ki, iman ilekfr bu gibi meselelerle alakal deildir. Zira shhatinin artlar caiz olan haber-i vahid, itikatkapsnda hccet olamaz. Lakin amel kapsnda, yani ibadetler ve muamelata dair hkmlerden hccetolur. Binaenaleyh haber-i vahit yoluyla shhati sabit olan dini bir meseleyi red ve inkar hatadr. Arz olunan be mesele bunlardan ayrlr. 1. Zikrolunan slami usullerden birine inanmad halde lisanen tamamn kabul eden kimse, AllahTelnn nezdinde kfir olur. Buna mnafk denir. Nifak mlum ise insanlar nazarnda kafir olur.Nifak malum deilse, zahirdeki ikrarna nazaran mslman saylarak hakknda slm hkmleruygulanr. 2. slamn esaslarna kalben inanp da dilsiz olmak gibi bir zrden dolay, dil ile ikrar edemeyenkimse, hem Allah-u Tel nezdinde ve hem insanlar nezdinde mmindir. 3. Kalbinde bir eit inanmak olmakla beraber inat ederek, ikrar etmemekte israr eden kimse, hemAllah (c.c.) nezdinde hem de insanlar nazarnda ittifakla kfirdir. nk onun bu hali kalbinde kesin

bir tasdik bulunmadna delil ve brhandr. 4. Kalbinde bir nevi inanmak bulunmakla beraber ikrarda kudreti varken her naslsa mrnde birkere olsun ikrar etmemi olan kimse, ulemdan bazlarna gre Allah (c.c.) nezdinde, mmin, bazulemaya gre mmin deildir. 5. Zaruret olmakszn ve kendi seimi ile puta, aya, yldza, gnee, secde ve tazim etmek, onlar iinkurban kesmek, Hristiyanlarla beraber kiliseye gidip ayin yapmak, ha taknmak, Allahtan bakasnaibadet etmek gibi kfr alameti ve irklik belirtisi olan bir fiili irtikab etmek, yahut Allah Tey(c.c.), meleklerini, eriat, ahireti inkar veya bunlardan birini tahkir etmek, (mesela Kurn- Kerim-iinemek gibi) dildeki ikrar ile kalbteki tasdikin yalan olduuna eriat tarafndan zahir alamet klnanbir sz, bir fiil kendisinden sadr olan kimse mmin deildir. Zira o sz ile o hareketi o kimsenindilindeki ikrar ile kalbindeki tasdikin yalan olduuna delil ve brhandr. Onun iin her ne kadarmslman isminde olup slm davasnda bulunsa bile irtikab ettii sz ve hareketi ile PeygamberEfendimizi yalanlad cihetle slm dininin sahasndan ve ehl-i kblelikten kp hem Allah (c.c.)katnda ve hem mslmanlar nazarnda kfir olmu olur. lave olmak zere unu da arz edeyim ki: Kfr iki ksm olup, biri asl, dieri rzdir. Asli Kfr: Esasen dini zaruretlerden olan slm usul ve hkmleri kabul etmeyenlerin kfrdr.Gayr-i mslimlerin kfr gibi. riz Kfr: Aslnda slam Dinini kabul etmi veya mslman sulbnden gelmikenbilhare kendi arzu ve ihtiyr ile lslmi usl ve dini zarriyatn hepsini veya slm Dinininyalnzca vicdan bir iten ibaret olduuna kail olup da dnya ilerine dair ihtiva ettiimadd ve cismn hkmlerini kabul etmemek gibi dini esaslardan bazlarn red, inkar,tekzib ve tahkir etmek veyahut, eran tahkiri vacib olanlara tazim etmek suretiyle kfrirtikab etmi olanlarn kfrdr ki bunlara mrted ve mrteci denir. Zamanmzda treyendinsizler bu zmredendir. Kfrn bu eidi evvelkisinden daha zararl ve daha fenadr. Vehatta Mrtedlerin kestikleri yenmez. Mslman kadnlar ile nikahlar helal olmaz vemslman kabristanna defn olunmalar caiz olmaz. Kfr erbabndan bir zmre dnya veahiret saadeti gibi byk nimetlere sebep olan slam Dininden dn ve k ile ona karsi olup isyan ettikleri iin tevbe edip tekrar slma kendi arzular ile dahil olmazlarsadnyada eri bakmdan idama, ahirette ebedi azaba mahkmdurlar.

R-I KFR ir- Kfr; her asrda her beldede deiebilirse de gayr-i mslim milletlerin kfre dair olan enmehur lemetleri apka, gayyar, znnr, kstic, gasli ve slibtir. apka: rfte kfr alameti, yani gayr-i mslimlerin mslmanlardan ayrlmalarna alamet olan bakisvesidir. Gayyar: Zimmilere mahsus bir alameti farikadr ki, bununla mslmanlardan ayrt edilirlerdi.Baz ana kitaplarda aklandna gre, st elbiselerinin gsne renke muhtelif olmak zere kurdelagibi bir para dikerlerdi. Fakat lmeti farika her yerde bir deildi. Belki her beldede belirli zel birlmet vard. Mesela baz beldelerde sarn rengi almet-i farika saylrd. Gk renk Nesrya(Hristiyanlara), sar renk Yahudiye alamet olarak konulmu, beyaz renk de Mslmanlara tahsisedilmiti. Znnr: Nesr ile Mecusi taifesinin kfr almetlerinden olan bir nevi kuaktr ki ipekten imaledilmi olup i taraflarna kuanrlar. Kusti: Zikrolunan taifelere mahsus dier bir nevi kuaktr ki, parmak kalnlnda olup dtankuanrlar. Gasli: Yahudilerin almetlerinden olan sar renkli bir hrkadr. Salip: Hristiyanlarn ha dedikleri eydir ki, inanlarnca Hazreti sann aslm vcudununtimslidir. Daha evvel apka, znnar, gyyar, salip gibi ehli kfrn hususi ir ve almetleri olan eylergiyinmek, kuanmak, taknmak hususlarnn eran yasak ve haram olduu beyan olunmutu. Bununkfr mucib olup olmamasna gelince, ilk nce u ciheti arzedeyim ki zhir ameller, ruhi ve btnhallerin mzhiridir. Kalbi haller onda inkiaf eder ve grlr. Baz beeri ameller vardr ki, kalptenbi r davet ve saik sebebiyle insan ona mbaeret eder. D tesirlerden uzak olarak kendi halinekalnca mutlaka o ii yapmak mecburiyetinde olup ona mani olamaz. Baz beeri ameller de vardr ki: Kardelie uygunluk, kuvvete tabi olmak, menfaat salamak veyazarar yok etmek gibi rizi bir takm harici mil ve sebeplerin tesiriyle mberet olunur. Arizi olan osevkedici sebepler ortadan kalknca, adet halini almamsa insan ondan fergat edebilir. Meselaalm olduu terbiye neticesi olmak zere bir milletin maneviyat ile boyanm ve ruhi halleri ilehallenmi olan bir adam klk kyafette, adetler ve muaerette, suret ve sirette o millete benzeme vetaklide ve onlara uyum gstermeye mecbur olur. Sebep ruhi ve kalbi olduu iin kendi halindekaldka o kyafet ve o deti, o sret ve sireti terke rza ve semhat gsteremez. yet d tesirlerleterke mecbur edilirse kalben mteessir olup ruhundaki izler izle edilmedike o adam bu halden vazgeemez. Fakat bir adamn klk ve kyafette, adet ve sirette bir millete benzeme ve taklidi rizi birtakm d sebeplerin tesiri ile vaki oluyorsa o adam o hali terk etmekte beis grmez. Ve bundandolay vicdan azab duymaz. u halde apka, znnr, gyyar, salib gibi ehl-i kfrn zel alamet ve iareti olan eyleri giyinmek,kuanmak ve taknmak hususuna sebep, ya salamlk bulmu bir ruh hali veya d sebepler olmaktanuzak deildir. Sebep d tesir olduu takdirde ya istekle kaldrp atmaya sebep olur veyahut olmaz. Bu makamdaaklen daha baka bir ihtimal dnlemez. Sebep halet-i ruhiye ise mesel terbiye ve itiyad tesiriylebir adamn ruhu kfr rengi ile boyanmak ve kalbi o maneviyat ile sfatlanm olma neticesi olmakzere Allaha Reslullaha, eriata ve dier dini zarretlere iman ve itikad olmad iin seve sevekfirlerin kendilerine has iar ve mellerine brnm ve kabul etmi olursa o kimsenin kfrnde ek

ve phe yoktur. Ve olamaz. Zira bu apak hareketine sebep, kfrn kendisidir. Onun iin fukah-ikiram hazert Kfre niyet eden kimse o andan itibaren kfir olur. diyorlar. Ve keza slmda,kfr almeti saylan eyleri helal klan veya haram olduunu alaya alanlarn kfr phesizdir.Kfr alametlerine benzemeyi helal klmak da bu kabildendir. Zira Bizden bakasna benzeyenbizden deildir Hadis-i erifi ile kfr adetlerinde, kfirlere benzemenin yasakland,Peygamberimizin yaad dnemden, gnmze kadar tevatren naklolunagelmekte olup, Ummet-iMuhammedden her asrda bulunan muctehidler bunun haram olduuna icma ve ittifak etmilerdir.Binaenaleyh kfirlere det!erinde benzemenin haraml eri delillerden icma- mmetle sabittir.Onun iin hell klmak ve hafife almak kfrdr. Kfr adeti olan eyleri giyinmeye sebep, bir mecburiyet ve aresizlik, yani el ve ayak gibi bedenazalardan birini kesmek veya ldrmek ile tehdit ve zorlamak suretiyle meydana gelirse zararortadan kaldrmak iin kalpte iman ve tasdik muhafaza olunduu halde ancak o mddet esnasndaapka ve saire gibi kfr Imeti giyinmeye eran izin verilmitir. Binaenaleyh byle bir mecburiyethaline maruz kalan bir mslman, kfrn kyafetini giyinmekle kfir olmaz. Ve yine gayr-i mslimlere benzemek kasd olmad halde helk icab eden scakl ve soukluugidermek, zaruretinden dolay gayri mslim milletlerin kalenseve (bir tr balk) ve klahlarngiyinmek kfr icab etmez. Ve yine harpte hile ve dmann srlarn ve durumunu anlamak iin veya gayr-i mslimlerinmslmanlara dokunacak zararlarn def gibi btn mslmanlarn faydasna ait hayrl bir maksadnve dini bir hizmetin olumas iin bilerek kfr adeti olan kyafeti giyinmek kfr gerektirmez. Fakat, ticaret, tahsil ve seyahat gibi ahsi menfaatler iin diyr- kfre gidip de orada veya slmdiyarnda, bilerek, bir zaruret olmadan ve kendi istei ile apka vesair kfr deti olan kyafetlerigiyinen mslman hakknda ihtilaf olunmutur. Fakihlerin ounluu Kafirlere mahsus ve onlarnkyafet almeti olan kalanseve, yani apkay bir zaruret olmadan ve kendi arzusu ile giyinmekkfrdr. Zira bu almeti kfrdr. Onun iin bunu ancak mecusilik, Hristiyanlk, Yahudilik gibikfrn eitlerinden birini iltizam edenler ve kalpleri kfr rengi ile boyanm olanlargiyebilirler. Esasen zahir alametlerle batni ilere istidlal ve onun zerine hkmetmek aklen veeran makbul ve muteber bir yoldur. diyorlar. Fukahdan bazlar da Mecusi, Hristiyan ve dier kfir milletlere mahsus ve onlarn kyafetadeti olan kalenseve yani apkay kendi arzusu ile giyen bir mslman onlara benzemi veonlar taklid etmi olduu iin gnahkr olursa da kfir olmaz diyorlar. kinciye kail olanlar esbb- mcibe olmak zere diyorlar ki: apka gibi kfr almetini kendiseimi ile giyen kimse lisanen muvahhid, kalben musaddk olduu iin mmindir. Byk mctehidlerden mm- Azam (Allahn rahmeti zerine olsun) Hazretleri demitir ki: Birkimse iman ve slmdan, ancak girdii kapdan kar. mm- Azamn bu szne nazaran asaletengirmek ancak ikrar ve tasdik ile olur. nk imann rkn bunlardan ibarettir. apka giyen kimsedeise ikrar ile tasdik mevcuttur.

CEVAP: mann bir takm gerekleri vardr ki, onlarn yokluu ile imann zdd olan kfr tahakkuk eder.Mesela Allah Telya, Peygamberlere, Allahn kitaplarna tazim, imann lazm olaneylerindendir. Bunlar hafife ve alaya almak ise tazime aykr olduu iin kfrdr. Binaenaleyhtazime aykr ve tekzib emresi olan sz ve fiiller eran kfr mucib saylmlardr. Esasen eriatnazarnda tekzib almeti ve inkar belirtisini tayan tasdik ve ikrr muteber ve itimada ayan deildir. u halde mam Hazretlerinin sznn manas imann eran muteber olan hkmlerine aykr bir szbir fiil mslmandan sudr etmedike kfir olmaz, demektir. Nitekim puta secde etmek, Allah,Peygamberleri, kitaplar, eriat tahkir ve alaya almak gibi imana aykr olan bir i ilemek veya birsz sylemek, tekzib alameti ve inkar belirtisi olduu iin irtikab edenin kfr ile hkmolunur.Fetevay Hindiyye v e Muhid-i Burhande deniliyor ki: Bana Mecusi kalensevesi, yaniMecusi apkas giyen kimsenin kfrne kail olanlarn kavilleri sahihtir. Bu sze sahip olanlara gre, akide bozukluundan neet ettiinden Mecusi kalansevesi giyenkimsenin kfr ile hkmolunur. Nitekim Ben Mecusiyim diyen kimsenin bu sz, akidesininbozukluunu aklad iin kfr ile hkmolunmutur. nk mecusilere mahsus ve onlarn kyafet almeti olan kalenseveyi kendi seimi ile giyinmek,giyenin ruhen mecusilik maneviyat ile boyanm olduuna alamet ve belirtidir. Onun iin bu kyafettegrlenlerin kfr ile hkmolunur. unu da arzedeyim ki, btn milletlerin ba kisveleri milliyet ve dinleri ile bir eit alkay haizdir.apkalar, serpular, mesela Avrupa memleketlerinde ne kadar muhtelif ekillere ayrlrsa aynisn,hepsinin bir asldan oaltlm olduu ve zaman ve mekan itibariyle muhtelif bir ekil olmaklaberaber o aslm ruhu muhafaza edilmekte bulunduu phesizdir. u halde apka din ve milliyetalmeti olduu iin onu giyen kimse Ben bu millettenim diye bir ikrarda bulunmu olur.Mukabilinde serahat bulunan bu gibi belirtiler ise her halde sarih gibi muteberdir. Ancak mukabilindefiilen imann sarahatini gsteren ahval ve ameller karsnda bu ikrar hkmnden sakt olabilirse demslmanlar nazarnda o adam kendisini pheden kurtaramaz. Bu mesele apkay giymeye sebep,kalb ve ruh olmad takdirdedir. Sebep kalb olursa iman gsteren ahval ve amellerin riya ve nifakve o adamn da mr mnafk olduuna hkmedilir. Esasen klk ve kyafet detinde gayr-i mslimlere benzemekten men ve nehy ile PeygamberEfendimizin murad ve maksad mslmanlar arasnda slm milliyeti kurmaktr. slmi milliyetindayanak noktas da kfr milliyetine mahsus olan, iar, adet ve tavrlarda kfirlerden ayrlp onlarabenzememektir. Binaenaleyh slm mmetiliinde gayret gstermek, imann gereidir. Onun iin hermslman dini hkmlere ters ve bilhassa slm milliyetine muhalif olan ilerden kanmaldr. u halde lisanen ikrar ve bedenen ibadet ve amel gibi slmi milliyetin ak belirtileri ile aslaalkadarlk gstermeyip klk ve kyafetten baka gayr- mslimlerden fark kalmam olanlar,kyafetlerini de onlara benzetiverince batnlarndaki iman temsil edecek ve slm mmetiliinigsterecek hi bir halleri kalmad iin Bir millete benzemeye alan kimse, onlardan olur.Hadis-i erifinin iktizasnca o adamlarn kefere zmresine iltihak etmi olduklarna kat-i bir surettehkmolunur. Bu hakikati aklamak iin bir misal vermek isterim. Her devletin zel almetleri ierenbir eit bayra vardr ki, o bayrak hangi vapurun, zrhlnn, tayyarenin, mektebin, binann zerindebulunursa, o devletin olduuna hkmolunur. Mesela bizim Yavuz zrhls btn mtemilat itibariylengiliz, Alman ve Fransz zrhllarna benzedii halde yalnz anl bayrann alameti farikasylaonlardan ayrlr. Bu alameti grenler bizim zrhlmz olduuna hkmederler. Baka devletlerin

bayrann bizim zrhlya ekilmesi siyaseten, rfen, adeten ve kanunen yasaktr. Onun iin bununmrtekibi, hyaneti vataniyye, cinayet-i milliyye ve ecnebi taraftarl suuyla itham edilerek idamnahkmolunur. Bunun iin medeni memleketlerden hi birisinin bayran bizim vapurlara, zrhllaraekmek suretiyle onlar taklit ve teebbhe yeltenmeye hi bir kimse cesaret gsteremez. te bunun gibi Bizden bakasna benzeyen, bizden deildir Hadis-i erifi ile mslmanlarn,iar ve alamet-i kfrde gayr-i mslimlere benzemeye yeltenmeleri yasaklanmtr. Binaenaleyhbizim zrhlda baka devletlerin bayran grenler o zrhlnn bizim olmadna hkmedecekleri gibiapka, ha ve sair kfr alameti giyen ve takanlarn slm kimlikten kp kfirler snfna iltihaketmi olduklarna hkmederler. Fukaha-i Kiram Hazert, Mecusi kalensevesi giyen kimsenin kfrn akladklar halde Yahudikalansevesinden bahsetmiyorlar. Bunlar giyinmek kfr gerektirmez mi diye sorulursa cevap olmakzere deriz ki, eri erif nazarnda kfr, tek bir millet sayld iin, kfr alametleri arasnda farkyoktur. Binaenaleyh, gayri mslim unsurlardan hangisi olursa olsun, onlarn adeti olan eyleri giyinmek,taknmak, kuanmak, sahih kavle gre kfrdr. Bizden bakasna benzeyen bizden deildir.Yahudi ve Hristiyanlara benzemeyiniz. Hadis-i erifi gayri mslim milletlere mahsus olan iar vealamet arasnda eran fark olmadna delildir. apka, znnr, ha gibi kfr almetinden saylan eyleri giyinmekle, eran yaplmas emrolunaneyleri, mesela namaz ve zekat terk ve nehyedilen eyleri, mesela zinay, hrszl yapmakarasndaki fark nedir ki, evvelkiler kfr alameti ve tekzib emaresi sayld halde ikincilersaylmyor diye bir soru ortaya karsa cevap olarak deriz ki; Vaka ikinciler de evvelkiler gibi eran yasak iseler de, nefs heves ve arzular, bunlar yapmayaftraten meyillidirler. Onun iin ahevi kuvvetleri akllarna galip gelen insanlar dinen yasak olannefsani arzular yerine getirmekten uzak deildirler. te bunun iin Peygamberimiz (S.A.V.) onlartekzib almeti saymamtr. Fakat kfr ehline ait olan adet ve almeti ilemek iin byle bir zr ve ftri bir meyil yoktur. Zirabu esasen nefsin arzu ve meyil ettii arzulardan deildir. u halde bunu ilemeye sebep akdebozukluundan baka bir ey olmad iin slm, eri yasaklarn bu ksmn kfr alameti ve inkrbelirtisi saymakla bunlar ileyenin kfrne hkmetmitir. Fukah-i kiram hazerat: Bir meselede doksan dokuz ihtimal kfre ve bir ihtimal de kfrolmadna olursa ikinci cihet, yani kfrde olmama ciheti tercih olunmak suretiyle fetvavermek gerekir. Zira kfr byk cinayet olduundan kfrde olmama cihetinde bir ihtimalvarken tekfir cihetine gidilmesi uygun olmaz. diyorlar. u halde buna nazaran kfr alametleriniirtikab edenler nasl tekfir olunabilir, diye sorulursa cevabda deriz ki; Fukah-i kirm hazeratnn buszleri meselede kfrde olmama ihtimali bulunmasna gredir. Byle bir ihtimal bulunmadtakdirde, icm ile kfr zere fetva verilmesi icab eder. Bununla beraber fukahnn bu szlerigeree deil, ihtiyada dayanarak sylenmitir. Mesele iman ve kfre mteallik olduundan gayetmhimdir. Onun iin bir meselede kfre, doksan dokuzda deil, hatta bir ihtimal bile olsa aklbanda bir mslman byle tehlikeli bir eye cret etmemelidir. Zira o bir ihtimal aslnda kfrgerektirebilir. Mslman iin en muteber ve en kymetli olan, iman ve slm meselelerinde kfrphesi olabilecek eylerden saknmalarn din kardelerimize tavsiye eder ve Dilediiniziileyiniz, Allah amelinizi gryr. (Tevbe: 105) yetinin yce manasna mslman kardelerimizindikkatini ekerim. (Ey gr sahipleri ibret alnz). Ve selam Cenab- Hakka tabi olanlara olsun.Her hal ve vakitte hamd, Alemlerin Rabbine ve salat- selam, Peygamberlerin efendisine ve onunline ve ashabna olsun. Amin.

10 Zilhicce Sene 1342 - 12 Temmuz sene 1340 (1924)

-SON-