IRIS YELLOW SPOT VIRUS NA CRNOM LUKU I NJEGOVO PRISUSTVO U SRBIJI

IRIS YELLOW SPOT VIRUS NA CRNOM LUKU I NJEGOVO

PRISUSTVO U SRBIJI

Poljoprivredna stanica NOVI SAD

dipl.ing. Milena Petrov

Rasprostranjenost• Severna i Južna Amerika (Brazil)• Ekonomski štetno boljenje na crnom luku• Evropa, Holandija, Slovenija, Italija, Španija i Francuska

Prisustvo u Srbiji• Prisutan od 2007 godine u dva lokaliteta

1. Sirig – semenski luk

2. Obrenovac – merkantilni luk

Mesto Povrišine semenskog luka u ha

Površina merkantilnog luka u ha

Površina registrovanog patogena u ha

Gospođinci - 35

Čurug - 5

Vilovo - 2,5

Sirig 0,5 16 0,5

Stepanovićevo 1,0 30

Despotovo - 3,5

Čelarevo - 2,5

Ukupno 1,5 94,5 0,5

Mesto Povrišine semenskog luka u ha

Površina merkantilnog luka u ha

Površina merkantilnog luka u ha

Gospođinci - 39,5 -

Čurug - 5 -

Đurđevo - 5,5 -

Vilov - 2,5 -

Titel - 15 -

Sirig 0,5 12 -

Stepanovićevo - 25 -

Zmajevo - 5 -

Despotovo - 3,5 -

Ukupno 0,5 112,5 -

Domaćin• Lukovi:

1.Crni luk

2.Praziluk

3.Beli luk

4.Divlji luk

• Cveće:

1. Iris

2.Lizijantus

3.Amarilis

4.Petunija

• Korovi:

1.Tatula

2.Štir

3.Divlja grahorica

Prenošenje virusa vektorima• Virus se prenosi isključivo lukovim – duvanovim tripsom

(Thrips tabaci) larvi i imaga• Ako larve tripsa jednom usvoje virus, one ga prenose

ceo svoj život.• Brzina širenja virusa u usevu zavisi od aktivnosti vektora

(toplo i suvo vreme)• Prenošenje virusa semenom i lukovicama treba da se

istraživanjem potvrdi.• Virus se ne održava u zemljištu.

Detekcija i identifikacijaSIMPTOMI NA ZARAŽENIM BILJKAMA LUKA

– Najkarakterističniji simptomi su na cvetonosnom stablu u semenom luku

– Žućkate i žućkasto mrke vretenaste pege u obliku “dijamanta”– Na cvetonosnom stablu se formira otok i dolazi do poleganja

cvetonosnog stabla.– U jačem intenzitetu simptomi se javljaju na biljkama koje su na

ivicama parcele

• Urađeno uzorkovanje sa sumnjivih biljaka kako bi se uradilo testiranje

• Testiranje obavljeno u laboratoriji Poljoprivrednog fakulteta Zemun i dokazano prisustvo virusa IYSV na sakupljenim uzorcima.

• Prof.dr Branka Krstić i dr Aleksandra Bulajić potvrdile su biotestom, serološki dokazivanjem i molekularnom detekcijom da se radi o IYSV virusu na crnom luku.

Kontrola oboljenja• Nema izlečenja• Sprovoditi sanitarne – preventivne mere.• Sprečiti stres• Voditi računa o plodoredu• Obavezno suzbijanje tripsa (vektora virusa) i korova

CILJ• Sprečavanje daljeg širenja virusnog oboljenja IYSV u

našoj zemlji.