"İpəkçi" qəzeti, 2011.07.04; №5 (2279)

İPƏKİPƏKÇİÇİ“...“İpəkçi”nin

yaradıcı kollektiinəhaqq-ədalət uğrun-da mübarizə apar-maqda, bütün qüv-vələri səfərbər et-məkdə, hər bir oxu-cuda müstəqilAzərbaycanın sa-bahına inam yarat-maqda böyük uğur-lar diləyirəm", –

Heydər Əliyev.1 9 3 3 - c ü i l d ə n n ə ş r e d i l i r

AZƏRBAYCAN İPƏKÇİLƏRİNİN AÇIQ TRİBUNASI

w w w . i p e k c h i . i n f o

“Google” Azərbaycan qəzet saytları arasında“Google” Azərbaycan qəzet saytları arasındaən yüksək reytinq əmsalını ən yüksək reytinq əmsalını

“Azərbaycan müəllimi”qəzetinin saytına verdi“Azərbaycan müəllimi”qəzetinin saytına verdi

İyul ayının əvvəlində “Google”nin növbəti “Page Rank” yenilən-məsinda sonra Azərbaycan qəzet saytları arasında ən yüksək reytinqəmsalı “Azərbaycan müəllimi” qəzetinin saytına verilmişdir. Və buqəzet saytının “Google Page Rank”ı 7-yə yüksəlmişdir! Azərbaycanqəzet saytlarından “Rabitə dünyası” qəzetinin saytı isə “Google PageRank”ına görə 2-ci Azərbaycan qəzet saytı olmuşdur. Bu saytın reytinqəmsalı indi 6-ya bərabərdir. “Ekspress”, “İki sahil”, “YeniAzərbaycan”, “Xalq cəbhəsi”, “Ayna”, “525-ci qəzet”,“Azərbaycan” qəzetlərinin saytlarının “Google Page Rank”ı 5,“Ədəbiyyat”, “İqtisadiyyat”, “Xalq qəzeti”, “Kaspi”, “YeniMusavat”, “Azadlıq”, “Təzadlar”, “Şərq”,“Bizim yol”, “Bizim əsr”,“Üç nöqtə” “Ədalət” qəzetlərinin saytlarının və bizim “İpəkçi” qəze-tinin saytının “Google Page Rank”ı isə 4-dir.

Aytən Rüstəmovanın (Qiyasovanın) ingilis dilindəki şəxsiAytən Rüstəmovanın (Qiyasovanın) ingilis dilindəki şəxsibloqu isə ən yüksək reytinq əmsalına malik Şəki saytıbloqu isə ən yüksək reytinq əmsalına malik Şəki saytı

olaraq qalmaqdadırolaraq qalmaqdadır

Onu da qeyd edək ki, “Google”nin son “Page Rank” yenilənməsizamanı Şəki saytlarının reytinq əmsalı xeyli aşağı düşmüşdür. Əgəryenilənməyə qədər Şəki saytlarından 3-nün “Page Rank”ı 5 və 10-nun“Page Rank”ı isə 4 idisə, yenilənmədən sonra cəmi 1 Şəki saytının“Page Rank”ı 5-də qalmış, 5 Şəki saytının “Page Rank”ı isə 4 olmuşdur.“Google Page Rank” əmsalı 5-də qalan yeganə Şəki saytı Bakıdayaşayan Aytən Rüstəmovanın (Qiyasovanın) ingilis dilindəki şəxsibloqudur. Şəki saytlarından Şəki İcra Hakimiyyətinin, ŞəkiApelyasiya Məhkəməsinin, “İpəkçi” qəzetinin, şair Abbas Əmbalanınvə Mürad Nəbibəyovun (sheki.io.ua ) saytının “Page Rank”ı 4 olaraqmüəyyənləşdirilmişdir.

Onu da qeyd edək ki, “Google” tərəfindən “Page Rank”ın verilməsizamanı qohumbazlıq, tanışlıq, rüşvət və s. prinsiplər yox, keyfiyyət vəməzmun əsas götürülməkdədir.

Əlavə edək ki, “İpəkçi” qəzetinin redaksiyası bir xeyli vaxtdır kiAzərbaycan qəzet saytlarının və Şəki veb məktəbinə aid saytların“Google Page Rank”ı üzrə monitorinq aparmaqda idi və bütün nəticələravtomatik olaraq qəzetimizin veb-səhifələrində dərc olunur.

“İpəkçi” qəzetinin redaksiyası “Google”“İpəkçi” qəzetinin redaksiyası “Google”internet kataloqunun tacik dili üçün internet kataloqunun tacik dili üçün

kateqoriyasını hazırlayırkateqoriyasını hazırlayır

Tezliklə onlarla internet kataloqun, o cümlədən "Google" internet kat-aloqunun və “Google” axtarış sisteminin əsas bazası olanwww.dmoz.org veb-invanlı “Open Directory Project”də tacik dilində dəkateqoriya olacaqdır. Bu kateqoriya “İpəkçi” qəzetinin redaksiyasıtərəfindən hazırlanır.

Əlavə edək ki, “İpəkçi” qəzetinin redaksiyası Orta Asiya və türkdilliölkələrdə yerli dillərdə olan internet resursların inkişafına yardım etməkməqsədi ilə son il yarım ərzində “Open Directory Project”in özbək,türkmən, uyğur, qırğız, başqırd dillərində kateqoriyalarını yaratmış,mövcud tatar dilindəki kateqoriyanın təkmilləşdirilməsində iştiraketmişdir.

"Şəki-İpək" ASC pambıq sap"Şəki-İpək" ASC pambıq sapistehsalını 2 dəfə artırır!istehsalını 2 dəfə artırır!

Almaniyadan satın alınmış yeni pambıq əyirici dəzgahların müəs-sisəyə gətirilməsi prosesi başa çatmaq üzrədir. Avqust ayında onlarınhamısının yerlərdə quraşdırılması işinin başa çatdırılması və tam gücləriilə istismara verilməsi planlaşdırılır, - deyə “Şəki-İpək” ASC-nin texnikidirektoru Ş.Əzimov məlimat verir, həmçinin əlavə edir ki, bunun danəticəsində "Şəki-İpək" ASC-ndə pambıq sap istehsalının 2 dəfə artmasıgözlənilir. Hal-hazırda müəssisədə sutkada 5 ton pambıq sap istehsaledilirsə, yaxın günlərdə bu göstərici 2 dəfə artaraq 10 tona çatacaqdır.Beləliklə, "Şəki-İpək" ASC həm də respublikanın ən böyük pambıq sapistehsalçısına çevriləcəkdir!

www.ipekchi.info

Baramaçılıq rayonlarında məhsulBaramaçılıq rayonlarında məhsultədarükünə başlanmışdırtədarükünə başlanmışdır

Zaqatala-Qax, 29 iyun (AzərTAc)

Zaqatala və Qax rayonlarının barama qəbulu müəssisələrində məhsultədarükünə başlanmışdır.

Zaqatala Rayon İcra Hakimiyyətindən AzərTAc-ın müxbirinəbildirmişlər ki, builki mövsümdə kümdarlara 3,8 kiloqram ipəkqurdutoxumu paylanmışdır. İstehsalçılar tərəfindən indiyədək rayon baramatoxumu zavoduna 2200 kiloqram yaş barama təhvil verilmişdir.

Qax rayonunun kümdarlarına isə bu il 80 qutu, yəni 1,5 kiloqramtoxum paylanmışdır. Rayon damazlıq-ipəkçilik stansiyası indiyədəkkümdarlardan 1300 kiloqram yaş barama qəbul etmişdir.

Tədarük edilmiş məhsul müəssisələrdə qurudulduqdan sonra “Şəki-İpək” ASC-yə təhvil veriləcəkdir. Xatırladaq ki, yetişdirdikləri məhsulunhər kiloqramı üçün səhmdar cəmiyyət tərəfindən istehsalçılara 3 manatvəsait ödənilir.

Ramiz MEHDİYEV,Azərbaycan Respublikası Prezidenti

Administrasiyasının rəhbəri, Azərbaycan Milli Elmlər

Akademiyasının akademiki

Bu baxımdan nisbətən yaxın tarixdən misal-lar göstərmək olar: Mustafa Kamal Atatürk və1920-ci illərdə müasir Türkiyə Cümhuriyyəti-nin yaradılması; Konrad Adenauer və müharibənəticəsində dağıdılmış Almaniya FederativRespublikasının 1950-ci illərdə bərpası; Şarl deQoll və 1960-cı illərdəki narahat Fransa; Li

Kuan Yu və 1965-ci ildə Sinqapurun yaranması;Franklin Ruzvelt və 1930-1940-cı illərdə ABŞ-ın timsalında dünya hegemonunun formalaş-ması.

Azərbaycan xalqının ən yeni tarixində beləbir şəxsiyyət ümummilli lider Heydər Əliyev –sözün həqiqi mənasında millətin və dövlətçili-yin xilaskarı olan insan, öz bəsirəti, təcrübəsi vəişləri ilə indiyəqədərki bütün dəyərlər və siyasioriyentirlər sisteminin fövqünə ucalmış şəxsiy-yət olmuşdur. Heydər Əliyevin onu tarixi şəx-siyyətlər sırasına çıxaran vətəndaş və siyasi hü-nəri müxtəlif təhdidlərə və təqiblərə rəğmən si-yasətə qayıtmaq və Azərbaycanın taleyini özəlinə almaq qətiyyətindən ibarət idi.

1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqillik yolu-na qədəm qoyması onun tarixində yeni səhifəaçmaqla yanaşı, həm də o vaxt qarşıya çıxanməsələlərin təcili həll edilməsini kəskin zərurə-tə çevirmişdi. Lakin təəssüf ki, müstəqilliyin ilkillərində Azərbaycan dövlət quruculuğu ilə əla-qədar bütün təxirəsalınmaz məsələlərin – xaricitəcavüzün dəf edilməsi, daxili siyasi vəziyyətinsabitləşdirilməsi, cəmiyyətin tam hərc-mərcliyəvə vətəndaş müharibəsinə sürüklənməsinə yolverilməməsi, heç olmasa, minimum həyatqabiliyyətinə malik iqtisadiyyat yaradılması

məsələlərinin az bir hissəsini də reallaşdıra bil-məmişdi.

Ölkənin o vaxtkı rəhbərliyinin xüsusən xari-ci siyasət, müdafiə qabiliyyəti və iqtisadi isla-hatlar kimi sahələrdə diletant idarəçilik metod-ları və tam bacarıqsızlığı Azərbaycan cəmiyyə-tində daxili siyasi qarşıdurmanın kəskinləş-məsini son həddə çatdırmış və separatçı meyil-lərin güclənməsi üçün zəmin yaratmışdı. Beləbir şəraitdə hər hansı uzunmüddətli məqsədlərənail olmaq naminə millətin sıx birləşməsindənsöhbət də gedə bilməzdi və ölkə rəhbərliyininözü də həmin məqsədlərin nədən ibarətolduğunu aydın dərk edə bilmirdi. Bu uğursuzsiyasət nəticəsində dövlət qurumları və ictimaitəsisatlar tamamilə tənəzzülə uğramışdı. Onagörə də 1988-ci ildən 1993-cü ilədək olan dövrütam əminliklə qarışıqlıq, hakimiyyətsizlik vəanarxiya dövrü adlandırmaq olar.

Tarixi miqyaslı şəxsiyyət olan Heydər Əliyevölkədə yaranmış vəziyyəti hərtərəfli düşü-nülmüş şəkildə qiymətləndirərək, Azərbaycandövlətinin varlığının özü üçün gərəkli təcili vəhəyati əhəmiyyətli məsələlərin – hakimiyyətboşluğunun aradan qaldırılması, separatçılıqtəhlükəsinin və silahlı quldur dəstələrinin ləğvedilməsi, döyüş qabiliyyətli ordu yaradılması

kimi məsələlərin həlli naminə bütün Azərbay-can cəmiyyətini sıx birləşdirə və səfərbər edəbildi.

Xarici dövlətlərin rəhbərləri, dünyanın tanın-mış analitikləri birmənalı şəkildə etiraf edirlərki, Heydər Əliyev XX əsrin ikinci yarısının –XXI əsrin əvvəlinin siyasi tarixində görkəmlisiyasi xadim və dövlət xadimi kimi qalacaqdır.Çox böyük siyasi təcrübəsi, nadir xarizması,natiqlik qabiliyyəti və yüksək nüfuzu onu mü-asir siyasi xadimlər arasında kəskin şəkildəfərqləndirirdi. Onun məqsədi qabaqcıl Avropastandartlarına uyğun milli dövlət yaratmaq idi.Məhz o, Azərbaycan dövlətçiliyinin möhkəmtəməlini qoydu, bununla da milli müstəqilliyininkişaf vektoruna dönməzlik xarakteri verdi.Heydər Əliyev mürəkkəb geosiyasi dövrdə öl-kəni vətəndaş qarşıdurması və dərəbəylik və-ziyyətindən, dərin iqtisadi və siyasi böhrandançıxarmağa, onu sabit inkişaf səviyyəsinə qaldır-mağa nail oldu. Ölkənin xarici siyasi aləmdətəcrid olunmuş vəziyyətdən çıxarılması da onunxidmətidir. O, bütün dünyaya sübut etdi ki,Azərbaycan tərəqqi edən müasir dövlətə çevriləbilər.

Heydər Əliyev bütün dövlət quruculuğu pro-sesinin həyata keçirilməsinin yeganə təmi-

natçısı olmuşdur. Ötən əsrin 70-80-ci illərindəuğurla həyata keçirilən səmərəli dövlətçilik, va-rislik və proqnozlaşdırıla bilən konsepsiya əsasgötürüldü. Azərbaycan xalqı çox güclü mənapotensialı ilə dolğunlaşdırılan, cəmiyyətin daxi-lindəki ziddiyyətləri həll etməyə və davamlı in-kişaf üçün zəmin yaratmağa qadir olan milliideya əldə etdi.

Heydər Əliyevin bütün parlaq həyatı mühümtarixi hadisələrlə zəngin idi. Bütövlükdə isə o,siyasət korifeyi idi və özünün qaynar fəaliyyətiilə qeyri-adi şəxsiyyət kimi müasir Azərbay-canın tarixində çox böyük rol oynamışdır.

1993-2003-cü illəri əhatə edən on il ən müx-təlif təhdid və təhlükələrlə dolu idi, gənc res-publikaya çox böyük təzyiqlər vardı. HeydərƏliyevin siyasi nüfuzu və onun vaxtında qəbuletdiyi qərarlar Azərbaycanı simasız dövlət və-ziyyətinə yuvarlanmaq təhlükəsindən xilas etdi.Azərbaycan bu on ildə dövlətçiliyin bərqərarolması, demokratik keçid və konsolidasiya yoluqət etmiş, eyni zamanda, ölkədə genişmiqyaslıiqtisadi islahatlar aparılmış, siyasi sistem və so-sial münasibətlər humanistləşmişdir. Bu cür ge-niş əhatəli transformasiya sistemli xarakter da-şıyır və subyektiv səpkili çoxsaylı maneələrərəğmən həyata keçirilirdi.

MÜASİR AZƏRBAYCAN MİLLİ İDEYANIN TƏCƏSSÜMÜ KİMİMÜASİR AZƏRBAYCAN MİLLİ İDEYANIN TƏCƏSSÜMÜ KİMİwww.azerbaijan-news.az

Ardı 2-ci səhifədə

ŞŞəəkkii 22 ssaayyllıı MMüüssiiqqii mməəkkttəəbbii,, ssoonn zzəənngg,, iiyyuunn,, 22001111--ccii iill

OOXXUUCCUULLAARRIIMMIIZZAA60 ilə yaxındır ki, “İpəkçi” qəzeti si-zinlə dostluq, ünsiyyət edir,

ən fərəhli, ən çətin anlarda sizə üz tutur və sizinlə məsləhətləşir.“İpəkçi” sizinlə birgə boya-başa çatmış, yaşa dolmuş, Şəki ipəksənayesinin, Şəki fəhlələrinin mübarizələrlə, qələbələrlə, məhru-miyyətlərlə dolu salnaməsini yaratmışdır.

Zaqafqaziyanın ən böyük sənaye nə-həngi hesab edilən, çoxzəngin, şərəfli keçmişi olan İstehsal İpək Birliyinin 8 min nəfərlikkollektivi son illərin çətin sınaqlarından da alnıaçıq çıxmış, özdoğma müəssisələrini yeni qaydalarla idarə edərək qabaqcıl, öndəgedən kollektiv kimi tanınmışdır. İndi fəhlələrimiz, mühəndis-texniki işçilərimiz hə-yata daha ayıq nəzərlə baxır, yeri gələndə özmüəssisələrinin, şəhərlərinin, respublikalarının qeyrətli təəssüb-keşləri kimi çıxış edirlər.

Bu gündən etibarən “İpəkçi” qəzeti Şəki ipəkçilərinin açıq tri-bunası kimi nəşrini davam etdirməyə başlayır. Bu isə o deməkdirki qəzetimiz Azərbaycan ipəkçilərinin, Şəki fəhlələrinin sağlamideyalarına, arzu və istəklərinə, onların mənəvi dünyasına dahayaxından bələdçilik edəcək, ipəkçilərin, böyük bir kollektivinəmək, siyasi, sosial-iqtisadi həyatını yeni məzmunda işıqlandıra-caq, fəhlə sözünə, fəhlə istəyinə öz münasibətini daha açıq bildi-rəcəkdir.

“İpəkçi” qəzeti bu gün fəxr edə bilər ki, o, 60 ilə yaxın fəaliyyətidövründə həmişə şəkililərin, Şəki ipəkçilərinin, fəhlələrinmənafeyini müdafiə etmiş, onları düşündürən siyasi, sosial-iqtisa-

di məsələlərə toxunmuş, bu zaman sözün əsl mənasında Şəki fəh-lələrinin açıq tribunasına çevrilmişdir. Və bu gün inamla deyəbilərik ki, təkcə Şəki fəhlələri yox, bütün şəkililər yenidənqur-manın, aşkarlığın təmiz, sərt, eyni zamanda çoxlarının xoşunagəlməyən ab-havasını “İpəkçi” qəzetinin səhifələrində hissetmişlər. Qəzet özünün son 57 ildəki amalına sadiq qalaraq yeni-dənqurmanın, aşkarlığın əleyhdarlarını, üzdə özlərini xalqmənafeyinin, yenidənqurmanın fəal müdafiəçiləri kimi göstərən,əslində isə həyata şəxsi arzularının pəncərəsindən baxanları, xalqıdüz yolundan azdıranları özünün ən kəsərli, qılıncdan da iti sözsilahı ilə, necə deyərlər, “məhşər ayağına” çəkmiş, belələrinin əslantipod olduğunu, qanlarındakı ekstremist əhval-ruhiyyəni açıbgöstərmişdir.

“İpəkçi” oxucularını bir daha əmin edir: o yerdə ki kollektivin– fəhlə mənafeyinin, ipəkçi haqqının, hüququnun, daha dəqiqdesək, böyük hərflərlə yazılan insanın mənafeyinə qəsddən, təca-vüzdən söhbət gedir, “İpəkçi” həmişəki kimi öz mübariz səsiniucaldacaq, haqqın, ədalətin keşiyində bundan sonra da ayıq-sayıqdayanacaqdır.

Uzun illər, elə yarandığı dövrdən “İpəkçi” qəzeti də təmsiletdiyi müəssisə partiya, həmkarlar ittifaqı və komsomolkomitələrinin orqanı kimi nəşr edilmişdir. Bütün bu uzun müddətərzində “İpəkçi”, onun fəhlə müxbirləri öz üzərilərində həm dəşəhər partiya komitəsinin – etiraf edək ki, çox vaxt azad düşüncəni,azad fikri buxovlayan təsirini, hegemonluğunu hiss etmişlər.

Aydın məsələdir ki fəhlə qəzeti durğunluq illərində də, ondanəvvəlki vaxtlarda da orqanı olduğu təşkilatların xəttini yeritsə də,heç vaxt həqiqət yolundan dönməmiş, həmişə neqativ hallara qarşı

mübarizə aparmışdır. Heç bir yad təsir, inzibati amirlik cəhdlərionun iradəsini qıra bilməmiş, o, sağlam fəhlə əqidəsininmüdafiəçisi olmuşdur. Və bu gün onu da etiraf etməliyik ki,“İpəkçi” ən çətin anlarda, bürokratlarla, onu nüfuzdan salmağaçalışan “qara” qüvvələrlə üzləşərkən, heç də həmişə şəhər partiyakomitəsindən, eləcə də birliyin ictimai təşkilatlarından arzu etdiyiköməyi, mənəvi yardımı ala bilməmişdir. Eşq olsun şəkililərə, Şəkiipəkçilərinə, qeyrətli oğul və qızlarımıza ki, onlar “İpəkçi”ni çətinanlarda darda qoymamış, onun əlindən tutmuş, qəzetin – haqqın,ədalətin tərəfinə keçmişlər.

Biz qəzetimizi Şəki ipəkçilərinin açıq tribunasına çevirərkən,yenə də halallıqla dolanan qeyrətli fəhlə-ipəkçi oxucularımıza,bütün şəkililərə üz tutur, onları bizimlə həmrəy olmağa, tri-bunamızda öz sözlərini heç kəsdən qorxmadan, çəkinmədən açıqdeməyə çağırırıq.

Əziz oxucular, bizim sizinlə dostluq etməyimizə – çətin şərait-də ümumi işimizə kömək edən təkliflərinizə, arzu və istəklərinizə,mübariz fəhlə, ipəkçi sözünə ehtiyacımız vardır. Qəzetimizinsəhifələri üzünüzə açıqdır. Bu tribunaya qəlbi Vətən qeyrətli, tor-paq sevgisi, xalq məhəbbəti ilə dolu olan hər kəs çıxıb, xalqla üz-gözə, göz-gözə dayanıb, kimsədən çəkinmədən öz sözünü – düzü-düz, əyrini-əyri deyə bilər.

Bu gün Şəki ipəkçilərinin açıq tribunası kimi nəşrini böyükhəvəslə, inamla davam etdirən qəzetin Sizin – elə hamının yanındabaşı uca, üzü ağdır. Təkcə elə bu bir ilin səhifələrini çevirsəniz, siz“İpəkçi”nin necə böyük çətinliklərlə üzləşdiyinin, xalqın, fəh-lələrin, ürəyindən olan mövzulara, problemlərə necə cəsarətlə tox-unduğunun bir daha şahidi olacaqsınız. “İpəkçi” heç bir şəxsimənafe güdmədən öz vəzifələrini yerinə yetirərkən, Şəki Şəhərpartiya Komitəsinin sabiq birinci katibi Azər Mustafazadənin,respublika prokuroru İlyas İsmayılovun, həmçinin şəhər partiyakomitəsinin indiki birinci katibi Mürvət Əliyevin, habelə, Azər-baycan KP MK-nın keçmiş rəhbərliyinin xalqa, kommunistlərəzidd, demokratiya ilə bir araya sığmayan mövqelərini tənqid etmiş,rayonun hüquq işçilərini ancaq haqqın. ədalətin keşiyində dayan-mağa çağırmışdır. Bu yenilməz xətti gələcəkdə daha qətiyyətlədavam etdirəcəyik.

Gələn ildən “İpəkçi”nin auditoriyası daha da geniş olacaqdır.Hazırda İstehsal İpək Birliyinin xalqın yanar ürəyi olan dağlıqQarabağda – Xocalıda, Ağdaşda və Qaxda filialları fəaliyyətgöstərir. “İpəkçi”nin oxucuları heç şübhəsiz respublikamızın ənqaynar nöqtələrindən səsimizə səs verəcək, üzlərini daha qətiyyətləbizim tribunamıza doğru çevirəcəklər.

“İpəkçi”12 dekabr 1990-cı il

Foto: “İpəkçi”Foto: “İpəkçi”

Iyulun 22-si milli mətbuatın yaranmasının - yəni “Əkinçi” qəzetinin nəşrə başlamasının 136-cı ildönüm günüdür!

“İPƏK“İPƏKÇİÇİ ” KEÇMİŞ SSRİ-DƏ İLK QƏZETLƏRDƏN BİRİ, AZƏRBAYCAN SSR-DƏ İSƏ İLK” KEÇMİŞ SSRİ-DƏ İLK QƏZETLƏRDƏN BİRİ, AZƏRBAYCAN SSR-DƏ İSƏ İLKQƏZET İDİ Kİ KOMMUNİST PARTİYASININ ORQANI OLMAQDAN İMTİNA ETMİŞDİR!QƏZET İDİ Kİ KOMMUNİST PARTİYASININ ORQANI OLMAQDAN İMTİNA ETMİŞDİR!

“İpəkçi” qəzetinin 20 il əvvəlki – 12 dekabr 1990-cı il tarixli, 33-34 (1967-1968) saylı nəşrində, V.İ. Lenintərəfindən deyilmiş və Sovet mətbuatının atributu olan “Bütün ölkələrin proletarları birləşin!” şüarı qəzetinbaşlığı üzərindən götürülmüş, daha əvvəl “Azərbaycan Kommunist partiyası V.İ. Lenin adına Şəki İstehsalİpək Birliyi Komitəsinin, Birlik Həmkarlar İttifaqı, Komsomol Komitələrinin və baş direktorluğun orqanı”olan bu qəzet, bu dəfə “Şəki ipəkçilərinin açıq tribunası” elan edilmişdir. Bu, həmin vaxta qədər,Azərbaycan Sovet mətbuatında analoqu olmayan, keçmiş SSRİ-də isə tək-tük hallarda təsadüf edilən birhadisə idi. Qəzetin həmin sayında, “Oxucularımıza” sərlövhəli baş məqalədə isə redaktor, mərhum SalisMəmmədov böyük qətiyyət, cəsarət və uzaqgörənliklə atılmış bu addım barədə daha təfsilatı ilə bəyanatverir. Məqalənin Azərbaycan Mətbuatının 136-ci yubiley günü ərəfəsində aktuallığını və xüsusi əhəmiyyətkəsb edə biləcəyini nəzərə alaraq, onu təkrarən dərc etməyi məqsədəmüvafiq hesab etdik:

4 iyul:qezet.qxd 7/7/2011 5:18 PM Page 1

2 İPƏKİPƏKÇİÇİ4 iyul 2011-cu il

Azərbaycanda dövlətçiliyin və milli şüurun,iqtisadiyyatın və sosial quruluşun, siyasi siste-min və identikliyin durğunluq və tənəzzül ke-çirdiyi həmin dövrdən təqribən 20 il ötəndənsonra cəsarətlə deyə bilərik ki, 1993-2003-cü il-lərdə Heydər Əliyevin on illik prezidentliyininəsas uzunmüddətli hədəfləri aşağıdakılar ol-muşdur:

• ölkədə son dərəcə zəruri olan ictimai-siyasi həyatın sabitləşdirilməsi, demokratikənənələrin və təsisatların yaradılması və təkmil-ləşdirilməsi;

• dövlət aparatının möhkəmləndirilməsivə işlək dövlət idarəçilik təsisatlarının forma-laşdırılması;

• cəmiyyətdə yeni davranış normaları vəstereotiplərinin yaradılması, yeni – açıq və de-mokratik vətəndaşlıq mövqeyinin formalaşdı-rılması;

• 1994-cü ildən başlayaraq Qarabağ cəb-həsində atəşkəs rejimi şəraitində iqtisadiinkişafın mühüm prioritetlərinin formalaşdırıl-ması;

• müstəqil dövlətin neft strategiyasınınyaradılması, – bunun təməli “Əsrin müqavilə-si”nin imzalanması ilə qoyulmuşdur, – əsasregional enerji aktoruna transformasiyanın baş-lanması;

• “Böyük İpək yolu” layihəsində fəal işti-rak etməklə regional logistika mərkəzi kimiAzərbaycanın rolunun dəyişdirilməsi;

• tarazlaşdırılmış xarici siyasətin dövrəuyğunlaşdırılmış modelinin formalaşdırılması;

• müasir və döyüş qabiliyyətli ordu yara-dılması və s.

Heydər Əliyevin həm nəzəri səviyyədə, həmdə praktikada həyata keçirdiyi norma və dəyər-lərin məcmusu konsolidasiya edilmiş demokra-tiyanın həyat qabiliyyətli modelinə çevrilmiş-dir. Heydər Əliyevin prezidentliyi dövründə öl-kənin müasir inkişafı üçün möhkəm təməl qo-yulmuş, Azərbaycanın yetkin dövlət kimi qəbuledilməsi təmin olunmuş, gələcəkdə müasir dün-yaya sürətlə qovuşması üçün şərait yaradılmış-dı. Ölkə inamla qəddini düzəltmiş, həm qurucu-luq fəaliyyəti, həm də dövlətçiliyin qorunubsaxlanması və inkişaf etdirilməsi problemləri-nin fəlsəfi baxımdan dərk olunması üçün imkanyaranmışdı. Azərbaycan cəmiyyətinin üzləşdiyimüasir təhdidlər və çətinliklər daha ciddi tələb-lər irəli sürür, XXI əsrin çağırışları nəzərə alın-maqla sonrakı illərdə ölkəyə başçılıq edə bilə-cək şəxsiyyətin seçilməsinə daha böyük tariximəsuliyyətlə yanaşmağı zəruri edirdi.

YENİ PARADİQMAYENİ PARADİQMA

Ad cogitandum et agendum homo natus est(lat.) –

İnsan düşünmək və iş görmək üçün yaran-mışdır.

2003-cü ildə Azərbaycan öz tarixinin yenimərhələsinə qədəm qoymuşdur. Ölkə yuxarıdasadalanan istiqamətlərin hamısında nəzərəçar-pacaq uğurlar qazanmışdır. Azərbaycan dövlətiuzunmüddətli həyat qabiliyyətinə malik oldu-ğunu, cəmiyyət isə tarixi prosesin növbəti mər-hələsində iştirak etməyə hazır olduğunu nüma-yiş etdirmişdir. Müasir Azərbaycan Respublika-sının müstəqilliyi həm adi vətəndaşlar, həm dəqlobal miqyaslı ən mühüm güc mərkəzləri üçünaksioma çevrilmişdir. Məhz Heydər Əliyevəxas olan xarizma, uzaqgörənlik, iradi keyfiyyət-lər, təcrübə, başqa sözlə desək, onun şəxsiyyətigöstərilən dövrdə bizim üçün sistem əhəmiy-yətli “millət”, “dövlətçilik”, “idarəetmə siste-mi”, “hakimiyyət”, “inkişaf etmiş iqtisadiyyat”,“mənəvi dirçəliş”, “liderlik”, “transformasiya”,“çoxvektorluluq” kimi dəyərlərin təşəkkülü vəmöhkəmlənməsində çox mühüm rol oynamış-dır.

Prezident İlham Əliyevin şəxsiyyəti ölkənininkişafının 2003-cü ildə başlanmış növbəti mər-hələsinin rəmzinə çevrilmişdir. Dövlətçilik qu-ruculuğu tarixi prosesinin məntiqi müasir döv-rün çağırışlarını başa düşməyin keyfiyyətcə ye-ni səviyyəsinə keçməyi tələb edirdi. Bununlabelə, sistem dəyərləri dəyişməz qalmalı idi.İlham Əliyev Azərbaycan milləti üçün hər ikitələbi təmin edən seçim oldu. Əgər bu seçiməAzərbaycan milləti və dövlətçiliyinin bütün ta-rixi təcrübəsi prizmasından nəzər salsaq, o, ma-hiyyət etibarilə reallıq olan tarixi dövlət layihə-sinin legitimləşdirilməsi idi.

Müstəqil milli dövlətçiliyin və identikliyinqorunub saxlanmasını və eyni zamanda, dünyabirliyinə inteqrasiya strategiyasını nəzərdə tu-tan milli ideyanın Prezident İlham Əliyev tərə-findən fəlsəfi baxımdan dərk edilməsi onun bü-tün əməli fəaliyyətində öz əksini tapır. Böyükdövlət xadimi kimi İlham Əliyevin malik oldu-ğu şəxsi keyfiyyətlər onu tarixi miqyaslısiyasətçi, millətin kollektiv tarixi təcrübəsinidövlət quruculuğu istiqamətinə yönəldən aliidarəçilik funksiyalarını yerinə yetirməyə sövqedir. Azərbaycan cəmiyyəti və dünya birliyi bufenomeni 2003-cü ildən bu günə qədər müşa-hidə edə bilir. Milli və dövlət müstəqilliyininqorunub saxlanması, dünya birliyinə inteqrasi-ya indi azərbaycanlıların milli mənlik şüurununtərkib hissəsinə çevrilmişdir. Məhz müstəqilAzərbaycan dövlətinə görə, onun hadisələrləzəngin tarixinə görə qürur hissi, Azərbaycanmillətinin dünya tarixinə öz töhfəsini verməyəhazır olması Heydər Əliyevi belə deməyə sövqetmişdi: “Mən fəxr edirəm ki, azərbaycanlı-yam”. Prezident İlham Əliyevin məqsədyönlüfəaliyyəti sayəsində bu siyasi kateqoriyalar tari-xi prosesin yeni mərhələsində yeni keyfiyyətməzmunu ilə dolğunlaşmış, milli mənlik şüuru-nun strukturunu möhkəmlətmiş, milli “Mən”dəkonkret və dəqiq forma kəsb etmişdir.

Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev2003-cü il oktyabrın 31-də andiçmə mərasimin-dəki nitqində Heydər Əliyevin prezidentliyidövründə Azərbaycanın qazandığı bütünuğurlardan danışarkən, ilk növbədə, ölkə iqtisa-

diyyatının vəziyyətinin kökündən dəyişməsinivurğulamış, 1993-2003-cü illərdə həyata keçi-rilmiş islahatların bütün spektrini, o vaxta qədərölkəyə cəlb edilmiş investisiyaların ümumi həc-minin 15 milyard dollar olmasını, bu proseslər-də ictimai-siyasi sabitliyin mühüm rol oynama-sını xatırlatmışdır. İlham Əliyev yeni vəzifədəelə ilk nitqində müasir Azərbaycanın ən mühümprobleminə – Dağlıq Qarabağın işğal edilməsi-nə, yeni səpkidə münasibətini bildirmiş, dünyabirliyini “ikili standartlardan” imtina etməyəçağırmış, dünyanın və regionun əsas aktorları-nın təcavüzkara təzyiq göstərməkdə öz rollarınıfəallaşdırmasının zəruriliyini vurğulamışdır.Prezident İlham Əliyev öz mövqeyinin vekto-runu göstərmişdir: “Biz torpaqlarımızın işğaledilməsi ilə heç vaxt barışmayacağıq, Azərbay-can öz ərazilərini nəyin bahasına olursa-olsun,azad edəcəkdir”.

Bu bəyanatlar Dağlıq Qarabağ üstündə Er-mənistanla hərbi qarşıdurma şəraitində dövlətininkişafının strateji konsepsiyasının, eləcə dəpolitoloji baxımdan adi “postsovet məkanın-dan” inkişaf etməkdə olan azad dövlətə siyasivə iqtisadi keçid dövründə cəmiyyətin transfor-masiyasının əsasına çevrilmişdir.

SÖZLƏ ƏMƏL BİR OLANDASÖZLƏ ƏMƏL BİR OLANDA

Concordia parvae res crescunt, discordiamaximae dilabuntur (lat.) –

Harmoniya olduqda ən kiçik də böyüyür,nizamsızlıqda isə böyük də yox olur.

2003-cü ilə qədər Azərbaycanda hakim elita-nın, cəmiyyətin fəal hissəsinin və geniş xalq tə-bəqələrinin təşəkkül tapmış həmrəyliyi daxilisiyasətdə yanaşmalara dəyişikliklər olunmasınıtələb edirdi. Müstəqillik illərində yaradılmış ye-ni dövlət təsisatları indi artıq onların fəaliyyəti-nin şəffaflığı və səmərəsinin artırılması istiqa-mətində təkmilləşdirilirdi. Bu, ilk növbədə,Azərbaycan cəmiyyətinin sosial və iqtisadi as-pektlərinə aid idi, çünki Prezident İlham Əliye-vin strateji baxışlarının reallaşdırılması ən əv-vəl əhalinin maddi rifahının yaxşılaşması vəyüksəlməsində, ölkənin hər bir vətəndaşının, –istər dövlət orqanlarında xidmət, istərsə də icti-mai fəaliyyət və ya şəxsi təşəbbüsü olsun, –özünütəsdiqi üçün bütün imkanların açılmasındaöz əksini tapmalı idi.

İlham Əliyev 2003-cü ildə dövlətə başçılıqetdiyi ilk günlərdən Azərbaycan iqtisadiyyatı-nın həyat qabiliyyətli strukturunun təmin edil-məsi üçün zəruri olan və idarəçiliyə cəlb edil-miş kadrların seçilməsi məsələsinə keyfiyyətcəyeni yanaşma tələb edən genişmiqyaslı infra-struktur layihələri irəli sürdü. Həmin məsələninbaşa düşülməsi dünya birliyinə inteqrasiyanınstrateji məqsədi ilə ahəngdar şəkildə uzlaşırdı.Sosial modernləşmə olmadan, ölkənin məmurvə idarəçi elitasını “cavanlaşdırmadan”, həminelitanı texnokratlar, bu və ya digər fəaliyyət sa-həsində uğur rəmzinə çevrilmiş, müvafiq prak-tik iş təcrübəsinə malik insanlar hesabına geniş-ləndirmədən bu məqsədə çatmaq mümkün ol-mazdı. Bununla bərabər, iqtidar başa düşürdüki, regional miqyasda Azərbaycanın çox böyüktəbii və yüksək insani resursları nəzərə alın-maqla, həmin istiqamətlərdə qazanılan uğurlarölkəni regional lider səviyyəsinə ucaldacaqdır.

Modernləşmə müasir dövlətin zəruri funksi-yalarından biridir. Azərbaycan innovasiya mo-dernləşməsinin həyata keçirilməsində çox ma-raqlıdır. Bu halda həmin proseslər fəal sosialqrupların maksimum sayda nümayəndələriniəhatə edəcəkdir. İnnovasiya modernləşməsi ti-pologiya baxımından inkişafın təkamül yolunayaxındır, bu isə Azərbaycanın demokratik trans-formasiya strategiyasına uyğundur. Düşünürükki, dəyişməkdə olan dünyada modernləşmə si-yasətinin həyata keçirilməsi ölkədə keyfiyyətdəyişiklikləri üçün mühüm stimul olacaqdır.Ona görə ki, Azərbaycan dövləti daha möhkəmolacaq, çünki o, yeni çağırışlara, postindustrialcəmiyyətə xas olan dinamik mühitdə yaşamağadaha yaxşı uyğunlaşdırılacaqdır. Eyni zamanda,modernləşmə ritorikasının ölkənin müvafiq in-kişaf strategiyalarının bütünlükdə məzmununavə real sosial-iqtisadi proseslərin tərkib hissəsi-nə çevrilməsi vacibdir. Əks halda o, təbliğatproqramı kimi qalacaq ki, bu da insanları mə-yus edə bilər.

Prezident İlham Əliyev müasir cəmiyyətin,müasir infrastrukturun yaradılmasını və müasirinsanın formalaşdırılmasını modernləşmə sahə-sində ölkə qarşısında duran əsas vəzifələr kimimüəyyən etmişdir. Eyni zamanda, onu da nə-zərə almaq lazımdır ki, inkişaf və modernləşməidarə edilən proseslərdir, onların təkcə lokomo-tivi deyil, həm də hərəkəti tənzimləmək üçünpedalları vardır.

Qərbin tanınmış siyasi filosofları bildirirlərki, “qızıl milyard” ölkələri qeyri-Qərb dövlət-lərinin modernləşməsinin uğurlu olmasında oqədər də maraqlı deyildir. Qərbi həmin ölkələ-rin iqtisadiyyatının yalnız ayrı-ayrı sahələrinininkişafı qane edir. Çünki həmin sahələr bu və yadigər dərəcədə Qərbin maraqlarına xidmət edir.“Qızıl milyard” ölkələrinə inkişaf etmiş rəqib-lər lazım deyildir. Onlar, bir qayda olaraq, ucqarölkələrin istismarı hesabına fəaliyyət göstərir.Onlara həmin ölkələrin təbii ehtiyatları və insanresursları lazımdır.

Müasir qlobal çağırışlar və dünyada yaran-maqda olan yeni geosiyasi və geoiqtisadi struk-tur şəraitində Azərbaycan milli ideyasının vəmilli ideologiyasının həyata keçirilməsi o haldauğurla nəticələnəcəkdir ki, bunlar yalnız millistrateji maraqlara əsaslanmış olsun.

Prezident İlham Əliyevin dövründə ölkəninseçdiyi dinamik sosial-iqtisadi inkişaf xətti üçünən ciddi sınaq əvvəlcə Amerika iqtisadiy-yatının ümumi axsaması fonunda ABŞ-ın ipote-ka sistemində başlanmış böhranın doğurduğu2008-2011-ci illərin dünya maliyyə böhranı ol-du. Qeyd etmək yerinə düşər ki, əvvəlcə yalnızmaliyyə sektorunu bürüyən böhran sonradan iq-tisadiyyatın real sektoruna da keçmişdi. Fond

və valyuta bazarlarında yaranmış problemlərqlobal iqtisadiyyatda struktur sarsıntılarına gə-tirib çıxarmış və xammal bazarlarında güclü də-yişkənliklə müşayiət olunmuşdu ki, bu da ayrı-ayrı ölkələrin və bütöv regionların milli iqtisa-diyyatına son dərəcə mənfi təsir göstərmişdi.Əksəriyyətinin korporativ tarixi Avropanın bəzidövlətlərinin yaşından çox olan ən iri beynəl-xalq banklar, o cümlədən “Lehman Brothers”,“Fannie Mae”, “ING”, “Northern Rock” və“ABM Amro” kimi nəhənglər müflisləşmə həd-dinə çatmışdı. 2011-ci ilin martına qədər Ame-rikanın 350-yə yaxın bankı müflisləşdiyini bil-dirmişdi. “Citigroup”, “General Motors”,“AIG” və “General Electric” də daxil olmaqla,ən iri şirkətlər on minlərlə əməkdaşı ixtisar et-mək məcburiyyətində qalmışdı. Portuqaliya,Yunanıstan, İslandiya və bir sıra başqa ölkələrciddi böhran dərəcəsinə çatmış və öz tərəfdaşla-rından maliyyə yardımı istəməyə məcbur ol-muşdu. Onlar böhranın nəticələrindən hələ dəözlərinə gələ bilmirlər.

Maliyyə-iqtisadi böhran bir sıra dövlətlərinsosial siyasətinə də təsir göstərmişdi. Həmin öl-kələr öz borclarını yüngülləşdirməyə çalışaraqəhaliyə ödənilən sosial müavinətləri və pensi-yaları azaltmağa məcbur olmuş, cəmiyyətin az-təminatlı təbəqələrinə kömək məqsədi ilə nə-zərdə tutulan müxtəlif proqramlar kəskin şəkil-də məhdudlaşdırılmışdı və s.

Hətta bu gün, dünya iqtisadiyyatının tədricənözünə gəldiyi bir vaxtda da böhranın nəticələrihiss edilir. Onun nəticələri o qədər ciddidir ki,dünyanın bir sıra regionlarında sosial gərginliyəsəbəb olur, dünya iqtisadiyyatında resurslarınqeyri-bərabər paylanması, ərzaq qıtlığı, siyasiqarşıdurmalar kimi xroniki hallar bunu daha dakəskinləşdirir. Bu isə öz növbəsində sosial-si-yasi sabitliyin pozulmasına gətirib çıxarır vəçox vaxt belə halların nə ilə nəticələnəcəyiniproqnozlaşdırmaq mümkün olmur. Dünya təcrü-bəsi göstərir ki, iqtisadi zəiflik, xarici amillərqarşısında tab gətirməmək çox vaxt dövlətlərinsuverenliyi və milli təhlükəsizliyi üçün təhlükə-yə çevrilir. Nəticədə həmin dövlətlərin bundansonra hansı istiqamətdə hərəkət etməli olmasıbarədə öyüd-nəsihət verməyə cəhd göstərənçoxlu məsləhətçilər peyda olur və onlar bəzənbunu dövlətlərin daxili işlərinə qarışmaq niy-yətlərini gizlətmədən edirlər.

Azərbaycan iqtisadiyyatı, ölkənin bank siste-mi, real sektorun sistemyaradan müəssisələridünya maliyyə böhranını sənaye cəhətdən inki-şaf etmiş bir sıra ölkələrdə və yeni müstəqildövlətlərdə olduğu dərəcədə hiss etməmişdir.Hətta böhran dövründə Azərbaycan iqtisadiyy-atının artım sürəti isə dünya ekspertləri arasındauğurlu strategiya nümunəsi kimi diskussiyamövzusuna çevrilmişdir. 2008-2009-cu illərdə–böhranın ən şiddətli dövründə belə Azərbay-can iqtisadiyyatı 9 faiz artmışdı. Özü də ÜDM-in strukturunda istehsal sektorunun üstünlüyüqorunub saxlanmış, yəni iqtisadi artımın 64 fai-zi real sektorun, istehsal sahəsinin hesabına tə-min edilmişdi. Qonşu Ermənistanda isə 2009-cu ilin yekunlarına görə, ÜDM-in həcmi dramilə götürdükdə 14,4 faiz, dollar ifadəsində 30faizdən çox aşağı düşmüşdü. Böhranlı 2009-cuildə Gürcüstanda da ÜDM 3,9 faiz azalmışdı.

Hələ 2004-cü ilin əvvəlində qəbul edilmiş vəsonrakı dörd ildə həyata keçirilmiş regionlarınsosial-iqtisadi inkişafına dair birinci DövlətProqramı iqtisadi artım sürətinin saxlanmasındamühüm rol oynamışdır. Proqram çərçivəsindəqarşıya qoyulmuş bütün vəzifələr yerinə yetiril-dikdən sonra 2009-2013-cü illər üçün yeni pro-qram qəbul edilmişdir və hazırda o da uğurlahəyata keçirilir. Prezident İlham Əliyev Azər-baycan regionlarının sosial-iqtisadi inkişafplanlarının həyata keçirilməsi, habelə nəzərdətutulan işlərin yerinə yetirilməsinin gedişi ilətanışlıq çərçivəsində 2003-cü ildən 2011-ci ilinmay ayına qədər respublikanın 58 rayon və şə-hərinə 195 səfər etmişdir. Təkcə bu fakt dövlətbaşçısının bölgələrin hərtərəfli və sürətli inkişa-fına dərin maraq göstərməsinə dəlalət edir.

2008-2009-cu illərdə dünya böhranının şid-dətli vaxtında yaranmış çətinliklər Azərbayca-nın xarici borclardan həddən çox asılı olan birsıra kommersiya banklarına, o cümlədən sis-temyaradan banklara da müvəqqəti təsir göstər-mişdi. Lakin tənzimləyici dövlət orqanlarınıngördüyü səriştəli tədbirlər və müvafiq dövlətfondlarında ehtiyatların həcminin kifayət qədərolması sayəsində bu çətinliklər tezliklə aradanqaldırılmışdı. Bundan əlavə, Azərbaycan Mər-kəzi Bankı 2003-cü ildən başlayaraq ölkəninkommersiya banklarının kredit bazarında dahaehtiyatlı davranışına yönəlmiş bir sıra qabaqla-yıcı tənzimləmə tədbirləri görmüşdü. Böhranərəfəsində bankların çoxunda əcnəbi ekspert-lərin iştirakı ilə yaradılmış və təkmilləşdirilənriskləri idarəetmə sistemləri mövcud idi, aktiv-lərin və kreditlərin təminatı kimi qəbul ediləngirovların keyfiyyətinə dair tələblər sərtləşdiril-mişdi.

Prezidentin strateji baxışları çərçivəsindəqarşıya qoyulmuş iqtisadi xarakterli vəzifələriqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində mövcud is-tehsal güclərinin modernləşdirilməsini davametdirməyə, müəyyən edilmiş müddətlərdə iqti-sadiyyatın strukturunu şaxələndirməyə imkanvermişdir. 2004-2011-ci illərdə ölkənin dövlətbüdcəsinin mədaxil hissəsi 7,6 dəfə artmışdır.Həmin dövrdə ümumiyyətlə 900 minə yaxın işyeri, o cümlədən 700 min daimi iş yeri açılmış-dır.

2010-cu ildə yerli banklar tərəfindən ölkə iq-tisadiyyatına ayrılmış qısamüddətli kreditlərinməbləği 8,8 faiz artmışdır. Uzunmüddətli kre-ditlər üzrə isə bu göstərici 9,1 faiz idi. 2011-ci ilfevralın 1-nə ölkənin bank sektorunun aktiv-lərinin ümumi həcmi 13 milyard manatdan çoxidi. 2010-cu ildə fiziki şəxslərin ölkə bankların-dakı depozitlərinin ümumi həcmi 29,7 faizartaraq ilin yekunlarına görə 3,3 milyard manatolmuşdur.

Azərbaycan Dövlət Neft Fondunun aktivləri2011-ci il aprelin 1-nə 25,7 milyard manata çat-

mışdır. Həmin tarixdə Azərbaycan MərkəziBankının valyuta ehtiyatları da maksimumməbləğə çataraq 6,7 milyard ABŞ dolları ol-muşdur.

Onu da vurğulamaq lazımdır ki, qeyri-neftsektorunun inkişafı iqtisadi və sosial xarakterlibaşqa məsələlərin həlli üçün Azərbaycan Prezi-denti tərəfindən qarşıya qoyulmuş strateji məq-sədlərdən biri olmuşdur. Son 7 ildə ümumi da-xili məhsul təxminən 3 dəfə artmış, hətta 2008-2009-cu illərdə dünya maliyyə böhranının ənkəskin dövründə də öz dinamikasınısaxlamışdı. Eyni zamanda, qeyri-neft sektoru-nun inkişaf sürəti bütövlükdə iqtisadiyyatıninkişaf sürətini xeyli qabaqlayırdı. Belə ki,2010-cu ildə ölkədə ÜDM-in artımı 5 faizolduğu halda, qeyri-neft sektorunda bu göstəri-ci 7,9 faiz idi.

Uzunmüddətli perspektivdə neft-qaz ehtiyat-larının məhdud olacağını nəzərə alaraq, Azər-baycan iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə dahaçox diqqət yetirir. Bu məqsədlə kiçik və orta sa-hibkarlığın dəstəklənməsinə yönəldilmiş geniştədbirlər həyata keçirilir. “Sahibkarlığa Kö-mək” Milli Fondunun xətti ilə kiçik və ortasahibkarlığın fəal kreditləşdirilməsi, o cümlə-dən uzunmüddətli kreditlərin ayrılması özəlsektorun inkişafına güclü təkan vermişdir. Bugün Azərbaycan vətəndaşlarının, onun idarəçi-lik və işgüzar elitasının ən yaxşı nümayəndə-lərinin “uğur tarixlərinin” əksəriyyəti məhzözəl sektorda müşahidə olunur. Kreditlərin 80faizinin regionlara verilməsi göstərir ki, iqtisa-diyyatın təkcə sektorlar üzrə deyil, həm də res-publikanın bölgələri üzrə şaxələndirilməsininzəruriliyinə diqqət yetirilir.

Təkcə son bir ildə ölkədə beş mindən çoxmüəssisə açılmışdır. Həm də ölkə iqtisadiyyatı-na cəlb edilən investisiyaların həcmi saxlanıl-maqla onların strukturunda müsbət dəyişikliklərbaş verir – investisiyaların üçdə iki hissəsiAzərbaycanın öz kapitalı ilə təmin edilir.

Azərbaycanda aqrar sektorun inkişaf etdiril-məsi üçün nadir təbii-iqlim şəraiti vardır. LakinPrezidentin fikrincə, ölkəmiz özünün bu üstün-lüyündən hələ yetərincə istifadə etmir. Dünya-dakı 11 iqlim qurşağından 9-nun Azərbaycanərazisində olması il boyu müxtəlif bitkiçilikməhsullarının yetişdirilməsi, eləcə də ekolojitəmiz kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsaledilməsi üçün əlverişli şərait yaradır və biz buimkanlardan bacarıqla istifadə etməliyik. Azər-baycan iqtisadiyyatının intensiv və dinamik in-kişafı, maddi resursların artırılması ölkəninkənd təsərrüfatı qarşısında yeni imkanlar aç-mışdır. Bu yeni imkanlardan yetərincə və sə-mərəli istifadə edilməsi aqrar sektorda dövlətsiyasətinin ən başlıca vəzifələrindən biridir.

Hazırda kənd təsərrüfatı milli iqtisadiyyatınən mühüm sahəsidir. 1995-ci ildən etibarənHeydər Əliyevin təşəbbüsü ilə ölkədə radikaltorpaq islahatlarına başlanmışdı. Hazırda aqraristehsalda özəl sektorun payı 99,7 faizdir. Buisə o deməkdir ki, aqrar sektor bazar münasibət-ləri əsasında inkişaf edir. Ölkə əhalisinin 47 fai-zi kəndlərdə yaşayır, məşğul əhalinin 39,7 faizikənd təsərrüfatı sahəsində çalışır.

Müasir Azərbaycanın həm qida məhsullarınaolan tələbatını daxili istehsal hesabına təmin et-mək, həm də bəzi məhsul növlərini xarici ölkə-lərə ixrac etmək üçün bütün imkanları vardır.Həyat səviyyəsinin yaxşılaşması, vətəndaşlarınpul gəlirlərinin çoxalması adambaşına qidaməhsullarına istehlakçı tələbatını yüksəltmişdirki, bu da öz növbəsində ölkədə ərzaq bazarınıgenişləndirməyə şərait yaratmışdır.

Ərzaq təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədiilə “2008-2015-ci illərdə əhalinin ərzaqla eti-barlı təmin edilməsi üzrə Dövlət Proqramı”nınhəyata keçirilməsinə başlanmışdır. Bu proqramölkədə yoxsulluğun aradan qaldırılması və da-vamlı inkişafın təmin edilməsi, habelə regionla-rın sosial-iqtisadi inkişafı üzrə əvvəlki dövlətproqramlarını uğurlu şəkildə tamamlayır, aqrar,regional-iqtisadi və sosial siyasətdən ibarət birnöv üçbucaq yaradır, uzun müddət üçün əhalin-in həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasının möh-kəm təməlini qoyur.

Aqrar sahədə sahibkarlıq fəaliyyətinin sti-mullaşdırılması nəticəsində 2010-cu ildə kəndtəsərrüfatı müəssisələrinin sayı 2036-ya,sahibkarların sayı 2659-a, emal müəssisələrininsayı isə 556-ya çatmışdır.

2009-cu ildən etibarən kənd təsərrüfatı məh-sulları istehsalçıları torpaq vergisindən savayı,bütün başqa vergilərdən azad edilmişlər. Bu si-yasət 1999-cu ildən tətbiq olunur.

Rayonlarda və kəndlərdə sahibkarlığın döv-lət tərəfindən təşviqi prosesi də davam edir.“Sahibkarlığın İnkişafına Kömək” Milli Fondutərəfindən verilmiş kreditlərin çox hissəsi məhzaqrar sahəyə yönəldilmişdir. Dövlət tərəfindənmaliyyələşdirilən layihələrin 94 faizi məhzkənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalısahələrini əhatə edir.

İqtidar yaxşı başa düşür ki, aqrar sahədə döv-lət siyasəti daha çevik həyata keçirilməli və əla-qələndirilməli, bu sektorun kadr potensialı güc-ləndirilməli, institusional problemlər həll edil-məlidir. Bu məsələlərin həllini təmin etməküçün Prezident İlham Əliyev 2011-ci il mayın 3-də “Azərbaycanda aqrar sahədə idarəçiliyin tək-milləşdirilməsi və aqrar elmin inkişaf etdiril-məsi ilə bağlı Xüsusi Komissiyanın yaradılmasıbarədə” Sərəncam imzalamışdır. Bu, aqrar sa-hədə idarəçiliyin təkmilləşdirilməsində və aqrarelmin yenidən təşkilində mühüm vəsilə olacaq-dır.

2010-cu il bir də onunla əlamətdar olmuşdurki, Azərbaycan təkcə neft ölkəsi deyil, həm dəqaz ölkəsi statusunu növbəti dəfə təsdiqləmiş-dir. Təsdiq edilmiş ehtiyatlarının həcmi 200milyard kubmetrə çatan “Ümid” qaz yatağı açıl-mışdır. Bu tarixi layihə Azərbaycanın Avropa-nın enerji təhlükəsizliyi aktoru statusuna trans-formasiyası şəraitində ölkənin geoiqtisadi əhə-miyyətini yeni səviyyəyə yüksəldir.

Prezident İlham Əliyev ölkənin daxili sima-sını dəyişməklə bərabər, həm də onun regional

funksionallığını modifikasiya etmişdir. Hazırdaregional əhəmiyyətli şimal-cənub və şərq-qərbistiqamətində yollar çəkilir, Çindən Avropayaqədər geniş bir məkanı əlaqələndirəcək Ba-kı–Tbilisi–Qars dəmir yolu tikilir. Bunlarla ya-naşı, yeni lokomotivlər və qatarlar, təyyarələr,gəmilər və bərələr alınır, çünki Azərbaycan əra-zisindən keçməklə yükdaşımaların həcmi art-maqdadır. Bütün bu infrastruktur layihələrininhəyata keçirilməsi, Bakıda yeni aeroport komp-leksinin və dəniz limanının tikilməsi şübhəsizki, Azərbaycanın bütün regionun mərkəzi nəq-liyyat qovşağına və rəqabətədavamlı logistikamərkəzinə çevrilməsinə şərait yaradacaqdır.

Müasir Azərbaycanın iqtisadi siyasətindən vəmodernləşmə xəttindən danışarkən informasiyavə kommunikasiya texnologiyaları sahəsinə to-xunmamaq olmaz. Son üç ildə Azərbaycan busahənin inkişaf dinamikasına görə MDB ölkə-ləri arasında liderlik edir. Belə ki, BMT-nin mə-ruzəsinə görə, ölkələrin elektron hökumət yara-dılmasındakı uğurlarını əks etdirən “UnitedNations e-Government Survey-2010” indeksiüzrə Azərbaycan dünyanın 192 ölkəsi arasında83-cü yeri, “e-iştirak” indeksinə görə isə 157ölkə arasında 68-ci yeri tutmuşdur.

Prezidentin müəyyən etdiyi strategiyaya gö-rə, Azərbaycan yaxın 10-15 ildə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsindən gə-lən gəlirlərin həcminin neft ixracından əldə edi-lən gəlirlərə çatdırılmasına nail olmağı planlaş-dırır. Prezident hələ 2003-cü ildə Cenevrədə,informasiya cəmiyyəti qurulması problemlərinəhəsr edilmiş dünya sammitindəki çıxışında də-qiq göstərmişdir ki, Azərbaycanın əsas məqsədiözünün “qara qızıl”ını insan kapitalına çevir-məkdir və bu işdə aparıcı rollardan biri infor-masiya texnologiyaları sahəsinə məxsusdur.İKT artıq bu gün öz həcminə və potensialınagörə energetika sahəsindən sonra ikinci yeri tu-tur, lakin inkişafın perspektivləri və dinamikasıbaxımından bu sektor şəksiz liderdir. 2003-cüildən bəri bu sahədə orta illik artım sürəti 30-32faiz səviyyəsində olmuşdur, halbuki dünya üzrəillik artım orta hesabla cəmi 10 faizdir. Yalnızböhranlı 2009-cu il istisna təşkil etmiş, həmin ilartım dinamikası 13-14 faizə düşmüşdü. Sonyeddi ildə İKT sektorunun həcmi 5 dəfə artmış-dır və hazırda 1,5 milyard ABŞ dollarına yaxın-dır. Bu isə Azərbaycanda bütövlükdə ÜDM-in1,9 faizinə və qeyri-neft sektorunda ÜDM-in4,3 faizinə bərabərdir. Hər il büdcədən bu sahə-yə ayrılan birbaşa investisiyalar 50-60 milyondollardan çoxdur. Ümumiyyətlə, son dörd ildərabitə və informasiya texnologiyaları sahəsinə600 milyon dollardan çox sərmayə qoyulmuş-dur. Təkcə son beş ildə Azərbaycan bazarlarınavə regiondakı digər bazarlara 500-dək yeni İT -şirkət çıxmışdır. “Davos” Dünya İqtisadiForumunun “The Global InformationTechnology Report 2010-2011” hesabatındagöstərilir ki, şəbəkə hazırlığının səviyyəsinə(The Network Readiness Index) görə Azərbay-can dünyanın 138 ölkəsi arasında 70-ci yeritutur.

Azərbaycan Prezidentinin müəyyən etdiyistrategiyaya görə, “Virtual zona” layihəsininhəyata keçirilməsi planlaşdırılır. Bu layihə çər-çivəsində bütün ölkə bir növ “makro-texnopark”a çevriləcəkdir. Layihə çərçivəsindəgüzəştlər konkret əraziyə deyil, İT fəaliyyətininmüəyyən növlərinə şamil ediləcəkdir. Vergi vəgömrük güzəştləri, ucuz kreditlər, bütün zəruriinfrastruktur – bunların hamısı, İKT sahəsindəbiznes fəaliyyətini asanlaşdırmalıdır.

Ümumdünya inteqrasiyası, təhsilin beynəl-miləlləşməsi və qlobal maliyyə axınlarının gün-bəgün sürətlənməsi şəraitində bütövlükdə İKT,o cümlədən internet hər bir fərdin həyatınınayrılmaz tərkib hissələrinə çevrilir. Buna görədə dövlətin vəzifəsi ən yaxın perspektivdə hərbir vətəndaşın informasiya-kommunikasiyatexnologiyaları ilə qarşılıqlı münasibətlər sahə-sinə maksimum cəlb olunmasını təmin etmək-dən ibarətdir.

Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə irəlisürülmüş Azərbaycanın ilk orbital peykinin bu-raxılması layihəsi çərçivəsində işlər davam edir.Bu layihənin əhəmiyyətini qiymətləndirməməkolmaz. O, iqtisadiyyatdan daha çox informasiyabaxımından əhəmiyyətlidir və Azərbaycanınmüasir və uğurlu ölkə statusunu vurğulayır.

Şübhəsiz ki, Prezidentin iqtisadi siyasətininəsas məqsədi Azərbaycanın ixrac potensialınıgenişləndirmək, xarici şirkətləri ölkəmizdə bü-tövlükdə Cənubi Qafqaz və Xəzər hövzəsi regi-onuna xidmət edəcək regional ofislərin və nü-mayəndəliklərin təşkilinə cəlb etməkdir. Azər-baycan xarici investisiyaların cəlb edilməsiüçün əlverişli şərait yaratmaqla bərabər, ölkəiqtisadiyyatı özü də iri investora çevrilir, dünyaiqtisadi məkanında özünün müsbət imicinitransformasiya edir. 2003-2010-cu illərdə Azər-baycan fəal investisiya siyasəti həyata keçirmişvə başqa ölkələrin iqtisadiyyatına 5,7 milyarddollar sərmayə qoymuşdur. Şübhəsiz ki, Azər-baycanın maliyyə ehtiyatları bu göstəricini birneçə dəfə artırmağa və dünyanın bir sıra region-larında həyata keçirilən qlobal layihələrdəAzərbaycanın iştirakını təmin etməyə imkanverəcəkdir.

Bütün bunlar onu göstərir ki, artıq bu gün ye-ni texnologiyalar sahəsində gələcək uğurlarıntəməli qoyulur. Bu, Azərbaycan iqtisadiyyatınanəinki çox güclü təkan verəcək, həm də Prezi-dentin həyata keçirdiyi strateji layihələrə uyğunolaraq, gəlirlərin şaxələndirilməsini təmin edə-cəkdir.

Müasir dövrün qarşıya qoyduğu vəzifələrə vəçağırışlara uyğun olaraq ölkənin bundan sonra-kı modernləşmə və inkişaf xətti İlham Əliyevinaşağıdakı sözlərində vurğulanmışdır: “Biz 10 il,20 il, 50 il qabağa baxmağa çalışmalıyıq. Dün-ya necə inkişaf edəcək?! Azərbaycan nəyin he-sabına inkişaf edəcək?! Bölgədə vəziyyət necəolacaq?! Demoqrafik vəziyyət necə olacaq?! ...Bu gün aparılan işlər 10 il, 15 il, 20 il bundansonra uğurlu inkişafımızı təmin edəcəkdir”.

Ardı növbətı sayımızda.

Ramiz Mehdiyev

MÜASİR AZƏRBAYCAN MİLLİ İDEYANIN TƏCƏSSÜMÜ KİMİMÜASİR AZƏRBAYCAN MİLLİ İDEYANIN TƏCƏSSÜMÜ KİMİƏvvəli 1-ci səhifədə

www.azerbaijan-news.az

4 iyul:qezet.qxd 7/7/2011 5:18 PM Page 2

3İPƏKİPƏKÇİÇİ 4 iyul 2011-cu il

"Şəki-İpək" ASC "Şəki-İpək" ASC

Pambıq əyirici İstehsalatıPambıq əyirici İstehsalatı

FOTO-REPORTAJFOTO-REPORTAJ

Süleymanov Rauf (baş mexanik)

Rəsulova Rübabə (əyirici maşında operator)

Nəcəfova Nəzakət (tarak maşınında opera-

Səmədova Çimnaz (baş laborant), Həsənova Zivər (laborant)

ŞƏKİLİLƏR OSMANLI SARAYINDAŞƏKİLİLƏR OSMANLI SARAYINDAVƏ TÜRKİYƏ ORDUSUNDAVƏ TÜRKİYƏ ORDUSUNDA

Prof. Zdkəriyyə Əlizadə Başqanvəkili RəfiqYılmaz‘a özünün “Şəkidə məhəllə adları, soy-lar, ləqəblər” kitabını bağışlayanda vaxtilə Şəki-dən gələrək sonra Türkiyə ordusunun generalla-rı kimi yetişmiş Bərköz qardaşlarından da da-nışmışdı. Təbii ki, bu qısa görüşdə onlardan ge-niş söz açmaq imkanı yoxdu, bu üzdən oxucula-rımıza da maraqlı olacağını düşünərək həminqardaşlardan burada nisbətən ətraflı bilgi veri-rəm.

Bakıya döndükdən sonra mən korgeneral(general-polkovnik) Məhəmmədnuru Bərköz‘ün oğlu, 2000-ci ildə Türkiyədəki universite-tindən təqaüdə çıxaraq (əməkliolaraq) həmin tarixdən BəhreynUniversitetində dərs verən Prof.Dr. Sina Bərköz bəy‘lə əlaqə ya-ratdım və ondan aşağıdakı bil-giləri əldə etdim:

General Bərköz qardaşların-dan topluma ilk məlumatı Sinabəy azərbaycanlı Adil Bağı-rov‘un ABŞ-da yaratdığı“Virtual Azerbaijan” (azer-baijan.com) saytı vasitəsiləyayıb. Həmin yazının qısal-dılmış variantıWikipediada daəksini tapıb.

Görkəmli araş-dırıcımız, profes-sor Vilayət Qulu-yev bu bilgilər vəöz araşdırmala-rıyla əldə etdiyiyeni faktlar əsa-sında “525-ci qə-zet”in 8 noyabr2008-ci il sayın-da “Türk ordusu-nun azərbaycanlıgeneralları. On-ların əksəriyyətiəslən Şəkidənolublar” başlıqlıgeniş məqalə

dərc etdirərək Azərbaycan ictimaiyyətinə Bər-közlər haqqında ilk məlumat verib.

Şəkinin “Yuxarıbaş” məhəlləsindən olan Ha-cı Əbdürrəhim ağa‘nın böyük oğlu Məhəmməd-əmin bəy Daruğazadə (1854, Şəki – 25.9.1925,İstanbul) Türkiyəyə gələrək sonralar Sultan IIƏbdülhəmid‘in (1842-1918) sarayında mabeyn-çibaşı (saray naziri) kimi çox mühüm vəzifəyəyüksəlib. (Onun maraqlı həyatı “İstanbul‘danAsya-yı Vusta‘ya Seyahat - Seyyah MehmetEmin Efendi‘nin Seyahatnamesi” kitabında ək-sini tapıb). Məhəmmədəmin bəy atasını, yeganəqardaşı Həsən bəy‘i və bacılarını Şəkidən İstan-bula gətirdib. Osmanlı Hərbi Akademiyasını(Hərbiyyəni) bitirən gənc süvari zabiti sonralaradını tarixə Osmanlı ordusunun livası (tuğgen-

eralı, ge-

neral-mayoru) Həsən Behcətpaşa (təx. 1863,Şəki-1918. İstanbul) kimi yazdırıb. O, əsgərlikhəyatı boyunca Osmanlı imperatorluğunun çe-şidli yörələrində və bir arada Bağdadda süvariqoşununun komandanı olmuşdur.

Həsən Behcət paşa öz qızı Ülviyyə xanımıMəhəmmədnuru Sarıkərimli‘yə (Bərköz‘ə) ərəvermiş, bununla da Şəkidən gəlmiş iki uzaq qo-hum İstanbulda ən yaxın əqrəba olmuşdu. Kim-dir Sarıkərimlilər/Bərközlər?

Şəkinin “Yuxarıbaş” məhəlləsindən olan Sa-rıkərimlilər, yaxud Sarıkərimoğulları öz adınıRəsııl və Səkinənin oğlu Sarı Kərim‘dən alır.Sarı Kərimin Şəkidə ipək ticarəti və zərgərlikləməşğul olan oğlu Hacı İlyas 1905-ci ildə er-məni-müsəlman qırğını vaxtı həyat yoldaşı Fə-xünisə xanım, oğulları Məhəmmədnuru vəMahmud‘ la birgə Türkiyəyə köçüb. Onlar Bur-sa şəhərində yerləşiblər, çünki şəkililər bu şə-hərlə sıx ipək ticarəti edirdilər. Həmin tacirləriniçərisində Hacı İlyas da vardı. Təəssüf ki, Bur-saya gələndən az sonra o, 45 yaşında dünyasınıdəyişib. Başsız qalan ailəyə Fəxrünisə xanımınqardaşı Samət yardımçı olub. MəhəmmədnuruBursa İşıqlar Əsgəri Liseyi’ndə Mahmud isəBursa Əsgəri Rüşdiyyəsi‘nə giriblər. Sonralarböyük qardaş Məhəmmədnuru Hacı İlyas oğluSarıkərimli (1934-dən sonra: MehmetNuri/Nuri Bərköz) (1889, Şəki-16.01.1975,İstanbul) 1912-ci ildən 1950-ci ilədək Türkiyə

ordusunda xidmət edərək korgeneral (gene-ral-polkovnik) rütbəsinə yüksəlib, kiçik qar-daş Mahmud Hacı İlyas oğlu Sarıkərimli(1934-dən sonra: Mahmut Bərköz) (1895,Şəki – 1989, İstanbıd) isə 1915-ci ildən 1951-ci ilədək türk ordusunda qulluq edərək xidmə-tini orgeneral (ordu generalı) rütbəsində başavurub.

Türkiyənin İstiqlal Savaşında Mustafa Ka-mal Atatürk‘lə çiyin-çiyinə verərək qəhrəman-casına vuruşmuş bu şərəfli qardaşların geniştərcümeyi-halını işıqlandırmaqdan vaz keçərəkyalnız bir-iki maraqlı məqam üzərində dayan-maq istəyirəm.

İzmir uğrunda savaş gedərkən Məhəmməd-nurıı Sarıkərimli Uşak şəhərinin hərbi komen-dantı olub. Yunanıstan Ordusu Baş Qərargahırəisinin müavini, generai Tiropis əsir alınmışbaşqa yunan əsgər və zabitləriylə birgə bu şə-

hərdəki əsir düşərgəsində saxlanıldığı zamankomendanta məktub yazaraq yunan əsirlərinəəlavə ərzaq, ayaqqabı və geyim verilməsini, on-ların nəqliyyatla təmin olunmasını istədikdəMəhəmmədnuru paşa onu yanına çağıraraq ca-vabını belə vermişdi:

“Mən sizi yandırmadığınız, salamat qalmışbinalarda saxlayıram. Altınızdakı yataqlar sa-kinlərini öldürdüyünüz evlərdən götürülüb. Birneçə gün bundan əvvəl evlərini yandırdığınızıgörən insanlar indi sizinlə necə rəftar etməlidir-lər? Ankaraya gedən dəmiryollarını siz dağıtdı-nız. Yol yoxdur. Səkkiz yaşında uşaqlarımız be-lə kilometrlərlə məsafəyə bellərində mərmi da-şıyırlar. Məmləkətimiz qan ağlayarkən sizə gös-tərdiyimiz bu iltifatı dünyanın hansı millətindəngörə bilərsiniz? Keçdiyiniz yollarda salamat nəqoymusunuz ki, indi bizdən nə istəyəsiniz? Bir ilbundan əvvəl zabitləriniz Uşakdan Sakaryayaqədər yürüyərək gəlmişdilər. Buralara sizi bizmiçağırdıq? Nə üzlə bizdən mərhəmət istəyirsiniz?O zaman necə gəlmişdinizsə indi də elə gedə-cəksiniz!”.

General Tiropis üzr istəmişdi...

1946-cı ildə korgeneral (general-polkovnik)rütbəsi alan Məhəmmədnuru Bərköz 1947-dəTürkiyə Silahlı Qüvvələri Genel Kurmay (BaşQərargah) rəisinin müavini, 1949-da isə TürkiyəJandarmeriyasının Baş komaındanı təyin ediiib(28.03.1949 – 28.06.1950).

Üçüncü Prezident Cəlal Bayar və Baş nazirƏdnan Menderes dönəmində – 1950-nin iyu-nunda Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin 15 generalıvə 150-dən çox polkovniki istefaya göndərilib.Onların arasında Türkiyə JandarmeriyasınınBaş komandanı (Jandarma Genel Komutanı),general-polkovnik Məhəmmədnuru Bərköz vəonun qardaşı, Üçüncü Ordu komandanı, ordu ge-neralı Malımud Bərköz də vardı. Ancaq Mah-mud paşa iyunun 13-də Milli Güvenlik Kuru-lunun (Milli Savunma Yüksək Kurulunun) -Milli Təhlükəsizlik Təşkilatının Baş katibi təyinedilib (13.06.1950-06.09.1951).

Bu gün Türkiyə ordusunun Ərzincan HavaAlayındakı qışlalardan biri general MahmudBərközün admı daşıyır.Ədalət Tahirzadə və Aydın Məmmədov, Bakı, 2011-ci il, may

“Düz 10 ildir bu məscidin qapısı bağlıdır. Cümə günləri gəlir-lər, namaz qılırlar, gedirlər. Başqa nə vaxt gəlirsən, qapısıbağlıdır. Mən özüm o məscidə gedə, ziyarət edə bilmirəm. Heçyerdə görünməyib ki, məscidin qapısını bağlı saxlasınlar”.

DİNDARLAR İCRA MƏMURLARINI DİNDARLAR İCRA MƏMURLARINI MƏSCİDDƏN QOVUBMƏSCİDDƏN QOVUB

Şəki sakini Aydın Məmmədov Şəkidəki “Xan məscidi”ndəndanışır. Deyir 10 ildən artıqdır ki, məscidin qapısının üstündəkiqıfıl cümədən cüməyə açılır. Özü də bir neçə saatlıq. Deməsinəgörə, bir dini icma məscidi faktiki özününküləşdirib. Həmin diniicmanın üzvlərindən başqa heç kəs məscidin qapısından içərikeçə bilmir:

“Şəkinin ən qədim məscididir. Təxminən 1770-ci ildəMəhəmmədhüseyn xan tikdirib. Həm turizm baxımından, həm dədini cəhətdən əhəmiyyətli tarixi abidədir. Ora Şəkinin ən birinci,möhtəşəm, iri məscididir”.

Şəki şəhər Mədəniyyət Şöbəsinin müdiri Aydınİbrahimxəlilov deyir ki, “Xan məscidi” tarixi abidə kimi,Mədəniyyət şöbəsinin balansındadır. Məscidi zəbt etmiş və açar-larını verməyən Yeni Azəri İslam Cəmiyyətinə qarşı bir il əvvəlməhkəmə davası açıblar. Şəki məhkəməsi «Xan məscidi»ninboşaldılaraq mədəniyyət şöbəsinə verilməsi barədə qətnamə dəçıxarıb. Hətta bir dəfə icra məmurları və mədəniyyət şöbəsininişçiləri qərarın icrası üçün məscidə yollanıblar. İcra məmurlarıməscidin qapısındakı qıfılı sındırıblar. 5 dəqiqə sonra dini icmaüzvləri peyda olaraq icra məmurlarını və mədəniyyət şöbəsininişçilərini məsciddən qovublar.

Aydın İbrahimxəlilov:“QALMIŞAM PİS VƏZİYYƏTDƏ”QALMIŞAM PİS VƏZİYYƏTDƏ”

“Mən özüm də qalmışam pis vəziyyətdə. Təbii ki bu, tarixiabidədir, məsciddir. Desəm ki tarixi abidəni zəbt edib başqa

işlərlə məşğul olurlar, düz olmaz, belə şey yoxdur. Namaz qılan,oruc tutan mollalardır, sadəcə çıxmırlar”.

Məhkəmədə Mədəniyyət şöbəsinin nümayəndəsi kimi Aydınİbrahimxəlilovun müavini İsmayıl İsmayılov çıxış edib. Odeyir ki, cavabdeh tərəf məhkəməni tanımayaraq bircə prosesdədə iştirak etməyib. İndi də məhkəmənin qətnaməsinə sayğısızyanaşırlar:

“Məscid 90-cı illərin əvvəllərindən tutulub. O vaxtlar bir azqeyri-müəyyənlik olub. Tarix mədəniyyət abidəsi kimi biz iddi-amızı qaldırdıq, məhkəmə qətnamə qəbul elədi. Ancaq nəticəyoxdur. Cümə günləri açıq olur, yerdə qalan günlər bağlı.Mədəniyyət abidəsidir, bəzən kimlərsə baxmaq istəyir”.

Yeni Azəri İslam Cəmiyyətinin sədri Qəzənfər Hacıyev isədeyir ki, “Xan məscidi”nin açarlarını əldən vermək fikirləri yox-dur:

“ONLARIN QEYDİYYATI BİZƏ“ONLARIN QEYDİYYATI BİZƏUYĞUN GƏLMƏDİ”UYĞUN GƏLMƏDİ”

“Oranı təmir eləmişik, o boyda əziyyət çəkmişik, maya qoy-muşuq, bəs açarı kimdə olmalıdır ki? Məscid artist üçün deyil ki,mədəniyyət şöbəsinə verilsin, turistlərdən ötrü də deyil ki, turistgəlsin. İbadət eləyənlər üçündür, biz də ibadətimizi edirik. Kimcəmiyyətimizin üzvüdürsə, ora gəlir. Başqa məzhəblərə qulluqedənlərlə alış-verişimiz yoxdur”.

Qəzənfər Hacıyev deyir ki, “Xan məscidi”ndə ibadət etməkistəyənlər mütləq onun Cəmiyyətinə üzv olmalıdırlar.

Ədliyyə Nazirliyindən “Azadlıq” Radiosuna bildirdilər ki,Yeni Azəri İslam Cəmiyyəti rəsmi qeydiyyatdan keçməyib. BunuQəzənfər Hacıyev də təsdiqlədi:

“Qeydiyyatdan keçməyi bizə təklif etmişdilər. Ancaq onlarındedikləri qeydiyyat bizə uyğun gəlmədi. Öz şərtlərini qoydular,Biz də gördük ki, biz qeydiyyatdan keçməklə onların tabeliyinəkeçəcəyik”.

“BİZ ALLAHIN HÖKMÜNƏ TABEYİKBİZ ALLAHIN HÖKMÜNƏ TABEYİK”

Hüquqşünas Namizəd Səfərov deyir ki, dindar məsciddəibadətlə məşğul olursa, burda qeyri-qanuni heç nə yoxdur. Ancaqhər hansı dini icmanın məscidi zəbt etməsi də qanunsuzdur vəməhkəmə qətnaməsi varsa, o, icra olunmalıdır. Dini icma üzvləriqətnaməylə razılaşmırlarsa, şikayət müddətinin bərpasına dairməsələ qaldırıb həmin qətnamədən apellyasiya şikayəti verəbilərlər.

Yeni Azəri İslam Cəmiyyətinin sədri Qəzənfər Hacıyevsədeyir ki, məscidi təhvil vermək fikrində deyillər:

“Məhkəmənin verdiyi hökmlə Allahın verdiyi hökm bir olabilməz. Biz Allahın hökmlərinə tabeyik”.

Şəki şəhər İcra məmurları şöbəsindən “Azadlıq” Radiosunadedilər ki, dini cəmiyyətin üzvlərinə məscidi təhvil vermələriüçün bir neçə dəfə xəbərdarlıq olunub. Xəbərdarlıqlar nəzərəalınmasa, icra məmurları yaxın vaxtlarda məhkəmə qətnaməsinipolisin nəzarəti altında icra etməli olacaqlar.

Esmira Cavadova, www.azadliq.org, 09.06.2011

“Xan məscidi” ətrafında çəkişmə“Xan məscidi” ətrafında çəkişmə

Xaricdə yaşayırsınızsa, özünüzəyazığınız gəlsin, dükana gedibHeydər Əliyev haqqında olan kitab-ları axtarmayın. Qiymətini görüb qa-çarsınız. Niyə? Akademiyanın elmi iş-çisi Sabir Əfəndiyevin xatirə dəftə-rindən: “Kimdir belə bir toplu kita-bın müəllifi? Yadıma gəldi ki, onu“Şəkinin səsi” qəzetinin yubiley şən-

liklərinin birində görmüşdüm. Başqa-larından fərqli danışırdı. Hami qulaqasırdı ona. Çıxışı ürəkdən gəldiyi üçünonu dinləyirdilər”. Kimdir bu natiq?

Söhbət Qafar Əliyevdən gedir, əzizoxucular! Əliyev Qafar Məmməd oğ-lu - YAP siyasi şurasının üzvü, Azər-baycan Respublikası Prezidenti İcraAparatı İctimai-Siyasi şöbəsinin xa-ricdə yaşayan azərbaycanlılarla işüzrə bölməsinin müdiri, 1960-cı il de-kabrın 15-də Naxçıvan MR-in Şərur(hazırda Sədərək) rayonunun Sədərəkkəndində anadan olub. Qafar Əliye-vin qiymətli (bahalı) toplu kitabıHeydər Əliyevə həsr edilmiş “MüasirAzərbaycanın xilaskarı, banisi və qu-rucusu” məqalələr və çıxışlar toplu-sudur. 255 səhifədən ibarətdir. 2008-

ci ildə Qırğızıstanın paytaxtı Bişkek-də çap edilib. “Müasir Azərbaycanınxilaskarı” xaricdə ucuz deyil, 106dollaradır (ABŞ dolları). Burada“daxili və xarici” düşmənlərin bar-mağının izi aydın görünür. Bu, əcnə-biləri və xaricdəki soydaşlarımızı uluöndərin qiymətsiz irsindən məhrumetməyə yönələn düşünülmüş, planlıqəsddir! Ar olsun daxili və xaricidüşmənlərə!

P.S. Qafar Əliyevin kitabı təkdeyil. H.Əliyevə həsr edilən bahalıkitabların sayı çoxdur.

Mirzə Xəzər21.06.2011

Yuxarıda yazılanlar, “Azadlıq” ra-diosunun Azərbaycan dilində veril-

işlər redaksiyasının sabiq redaktor-aparıcısı, Azərbaycan jurnalistlərininağsaqqalı olan hörmətli Mirzə Xəzə-rin fərdi saytından iqtibasdır. Görün-düyü kimi burada bizim “Şəkinin sə-si” qəzetinin də adı çəkilmişdir və bu-na görə, həmçinin öz saytından bizimqəzetin saytına link verdiyinə görəbiz Mirzə Xəzərə minnətdar olmaqlayanaşı, həm də onun toxunduğu mə-sələni - yəni Heydər Əliyev haqqındaolan kitabın xarıcı ölkələrdə çox bahaqiymətə satılmasını, araşdırmağı özü-müzə borc bildik.

Söz gedən kitabın naşiri hörmətliRuslan Abdullayev bizimlə telefonsöhbətində vurğuladı ki, o, həminkitabın bütün çap xərcini ödəyib vəbu kitabı pulsuz olaraq dünyanın bir

çox ölkələrində yaymışdır. Onun de-diklərini kitabın müəllifi hörmətliQafar Əliyev də təsdiqlədi və əlavəetdi ki, “biz onu çoxlu adama bağışla-mışıq, bir çox kitabxanalara hədiyyəetmişik, amma bu da ola bilər ki, kim-sə həmin kitabın bir , yaxud bir neçənüsxəsini bizdən hədiyyə alıb, sonraaparıb qoyub satışa”.

A.Məmmədov

Təxribat: Əcnəbiləri Heydər ƏliyevTəxribat: Əcnəbiləri Heydər Əliyevirsindən kim məhrum edir?irsindən kim məhrum edir?

Ədalət TahirzadəninƏdalət Tahirzadənindaha bir kitabı daha bir kitabı çapdan çıxıbçapdan çıxıb

Kitabda Azərbaycan MEA Şəki Regional Elmi Mərkəzinindirektoru Zəkəriyyə Əlizadə və həmin mərkəzin elmi işçisiƏdalət Tahirzadənin 2010-cu ilin noyabrında Türkiyəyə elmisəfərləri ilə bağlı təəssüratlar öz əksini tapıb. Müəllif publisistdillə qardaş Türkiyənin müxtəlif şəhərlərində apardıqlarıişdən, qatıldıqları görüşlərdən, gördükləri tarix-mədəniyyətabidələrindən geniş söz açır, toxunulan mövzu və problemlərəyeri gəldikcə öz subyektiv münasibətini də bildirir. Kitab“Prezident Abdulla Gül Şəkidə” sərlövhəli məqalə ilə başlayır.Buradakı Şəkinin tarixinə aid digər bir məqalənin isə oxucu-larımız üçün maraqlı olacağını nəzərə alaraq onu aşağıdadərc edirik:

Ədalət Şərif oğlu Tahirzadə 23 may 1951-də Qutqaşen(indiki Qəbələ) rayonunun Xırxatala kəndində anadan olub.

1958-ci ildə Xırxatala kənd 8-illik məktəbinin 1-ci sinfinəgedib, 1966-cı ildə həmin məktəbi bitirib. Orta təhsilini 1968-ci ildə Qəbələ rayonunun Zarağan kənd orta məktəbindəbaşa vurub.

Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1968-69-cu dərs ilindəXırxatala kənd orta məktəbində pioner baş dəstə rəhbəriişləyib. 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indikiMəhəmmədəmin Rəsulzadə adına BDU) filologiya fakültəsinədaxil olub, 1974-cü ildə universiteti fərqlənmə diplomu iləbitirib. 1974-1977-ci illərdə təyinatla İsmayıllı rayonununTopçu kənd orta məktəbində türk dili (Azərb. dili) və ədəbiyy-at müəllimi işləyib. Təyinat müddəti bitdikdən sonra Qəbələrayonunun Kiçik Pirəlli kənd orta məktəbində bir il dörd ay(sentyabr 1977-dekabr 1978) Azərbaycan dili və ədəbiyyatmüəllimi kimi çalışıb.

1977-ci ildə Azərbaycan EA Nəsimi adına Dilçilikİnstitutunun qiyabi aspiranturasına daxil olub, 1978-ci ilindekabrından əyani şöbəyə keçirilib. Daha sonra ailəsiylə bir-likdə Bakıya köçüb. 1981-ci ildə aspiranturanı bitirərək Dilçilikİnstitutunda kiçik elmi işçi (yanvar 1981-oktyabr 1984) və başelmi işçi (oktyabr 1984-yanvar 1986) vəzifələrində işləyib.1983-cü ilin fevralında dissertasiya müdafiə edib, filologiyaelmləri namizədidir.

1985-ci ilin avqustundan 1987-ci ilin iyununadəkAzərbaycan EA-nın «Elm» qəzetinin ilk redaktoru olub.

1987-ci ilin iyunundan 1988-ci ilin fevralınadək EA

Əlyazmalar İnstitutunda şöbə müdiri, aparıcı elmi işçi (fevral1988-yanvar 1991), baş elmi işçi (yanvar 1991-fevral 1992)işləyib.

"Azadlıq" qəzetinin qurucularındandır. Görkəmli jurnalistvə ictimai xadim Nəcəf bəy Nəcəfovun (1955-1999) başredaktor olduğu bu qəzetdə ilk saydan – 1989-cu ilin 24dekabrından 1991-ci ilin iyulunadək redaktor müavini vəz-ifəsində çalışıb. 1991-ci ilin avqustunda "QKÇP" vaxtı yenidən"Azadlığ"a qayıdaraq 1992-ci ilin yanvarınadək buradamüqavilə ilə baş müxbir olub. (Sonralar da bir sıra mətbuatorqanlarına rəhbərlik edib).

1992-ci ilin sentyabrından 1993-cü ilin noyabrınadəkAzərbaycan Respublikası xalq təhsili nazirinin, ali və orta ixti-sas təhsili nazirinin və təhsil nazirinin müavini işləyib.Müstəqil Azərbaycanın milli ideologiyaya əsaslanan tam yeniilk proqram və dərslikləri (o sıradan orta məktəblərimiz üçün7 ictimai fənn üzrə proqramlar və 82 adda dərslik!) budönəmdə məhz onun rəhbərliyi altında hazırlanıb.

1993-cü ilin noyabrından Ali Diplomatiya Kollecinə (indikiBakı Avrasiya Universiteti) baş müəllim keçib və orada dosentkimi çalışır.

Azərbaycan Respublikasının 2-ci prezidenti, mərhumƏbülfəz Elçibəy (1938-2000) Kələkidən Bakıya dönəndənsonra onun özəl mətbuat katibi işləyib (1998-ci ilin fevralın-dan 2000-ci ilin mayınadək).

16 kitabın, 400-ə yaxın elmi, elmi-kütləvi və publisistikyazının müəllifidir.

Ailəlidir. 2 oğlu, 1 qızı var.

Qriqori təqviminin Cənubi QafqazdaQriqori təqviminin Cənubi Qafqazdanə vaxtdan rəsmən tətbiq edilməsinə vaxtdan rəsmən tətbiq edilməsi

dəqiqləşdirildi dəqiqləşdirildi

Hazırda dünyanın əksər ölkələrinin, o cümlədən AzərbaycanRespublikasının rəsmi təqvimi olan Qriqori təqvimi daha əvvəl-ki Yuli təqviminin islah olunmuş variantı olmaqla 4 oktyabr1582-ci ildən Papa XIII Qriqorinin göstərişi ilə tərtib olunmuş-dur, lakin ayrı-ayrı ölkələr bu təqvimə müxtəlif vaxtlarda keç-mişlər.

Yuli təqvimi hər 400 ildə təxminən 3 gün qabağa qaçırdı. Mə-sələn, əgər eranın başlanğıcında - İusus Xristosun doğulduğuillərdə, gecə-gündüz bərabərliyi (başqa sözlə, Novruz bayramı)

martın 23-nə düşübsə, 1600-cü ildə martın 11-nə təsadüf etməliidi (23-((1600:400)Х3)). Ona görə də Papa Qriqori təqvimindəislahat etməyə məcbur olmuşdu və 4 oktyabr 1582-ci il tarixdənsonra İspaniya, İtaliya, Portuqaliya, Reç-Pospolitiya (Büyük Lit-va knyazlığı və Polşa tərkibində federativ dövlət) ərazisində elanedildi ki, heç də oktyabrın 5-i yox, əslində oktyabrın 15-dir! La-kin pravoslav məzhəbli xristianlar Papa Qriqorinin islahatınıdərhal tanımadılar. Məsələn, Rusiya 1918-ci ilə qədər Qriqoritəqviminə keçmədi və yalnız göstərilən ildə, V.İ.Leninin dekretiilə 31 yanvar 1918-ci il tarixdə Rusiyada elan edildi ki, bəs sabahheç də fevralın 1-i yox, əslində fevralın 13-dür. Azərbaycanda isəindiyə qədər məlum deyildi ki, Qriqori təqviminə nə vaxt ke-çilib, 1918-ci ildə Azərbaycan Sovet Rusiyasının tərkibində ol-madığı üçün, aydındır ki, Leninin dekretinin də buraya aidiyyəti

olmamalı idi. Üstəlik, Türkiyə də Qruqori təqviminə o vaxt hələkeçməmişdir...

Lakin bu yaxınlarda görkəmli tarixçi-tədqiqatçı Ədalət Ta-hirzadənin Gürcüstan Mərkəzi Tarix Arxivində aşkar etdiyi sə-nəd əsasında (fond 1819; siyahı 1; iş: 63; vərəq: 132) dəqiqləşdiki, Cənubi Qafqazda Qriqori təqviminə Zaqafqaziya seymi vax-tında keçilmişdir. Həmin sənədin - "Zakon"un (Законъ о введе-нiи въ ЗакавказьѢ новаго стиля), 2-ci bəndinə əsasən, 1918-ciil Yuli təqviminin aprel ayının 17-dən 18-nə keçən gecə saat 12-dən etbarən, Zaqafqaziya seymininin idarəçiliyində olan ərazi-lərdə rəsmən Qriqori təqvimi təqviminə keçilir və elan olunur kiartıq heç də aprelin 18 yox, əslində mayın 1-dir.

Shekitarixi.googlepages.com05 iyun 2011-ci il

4 iyul:qezet.qxd 7/7/2011 5:18 PM Page 3

4 İPƏKÇİİPƏKÇİ4 iyul 2011-cu il

Həmtəsisçilər :1. “Şəki-İpək” şirkəti;

(Baş) Redaktor:Aydın Məmmədov.

Çapa təqdim edildi:

04.07.2011.

Sifariş: 2278.

Tiraj: 500.

Şəhadətnamə № 177.

Ünvanımız:Az.5500. Şəki şəhəri,F.x.Xoyski -1, otaq 313.E-mail: [email protected].

Tel.: 055 793 23 83;012 451 20 32;0177 423 15,

“İpəkçi” qəzetinin kompü-terində yığılmış və

“Azərbaycan” nəşriyyatındaofset üsulu ilə çap

olunmuşdur.

“İpəkçi” qəzeti müstəqilKİV olaraq fəaliyyət göstərirvə bu qəzetdə dərc olunmuşxəbər və məqalələrin məzmu-nuna görə “Şəki-İpək” ASCheç bir məsuliyyət daşımır!

■"İpəkçi" qəzeti respublikamızdanəşri davam edən yeganə çoxtirajlı(Sovet dövründə müəssisə qəzetləribelə adlanırdı), yeganə fəhlə qəze-tidir!

■"İpəkçi" qəzeti 12.12.1990-ci il tar-ixdə, özünü "Şəki İpəkçilərinin AçıqTribunası" elan edərək, hələ Sovet

dövründə, rəsmən, müstəqilAzərbaycan mətbuatın əsasını qoy-muşdur!

■Azərbaycan Sovet mətbuatındaənənəvi "Bütün ölkələrin proletarlarıbirləşin!" şüarından və Kommunistpartiyasının təsisçiliyindən də ilk dəfə- 12.12.1990-ci il tarixdə, "İpəkçi"qəzeti mtina etmişdir!

M. Salis2.

5 İYUL09:00 Cizgi filmi09:30 T/S"Qaraca atın macəraları10:00 Sənədli film10:40 T/S "İkinci şans"11:00 Azərlə hər bazar(tək)12:00 Hit-mix13:00 B\F "Bin"14:45 Cizgi filmi15:00 Kanal S Xəbər15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 T/S"Eliza haradadır?"16:30 Nə bişirim?17:30 T/S "Montekristo"18:30 Hit-mix+19:30 Kanal S Xəbər20:00 Güldürürük20:15 T/S"Eliza haradadır?"21:15 Arşın malçı21:30 Dünya səyahəti22:00 T/S "İkinci şans"22:30 Sual var23:30 B\F "Nindza qatil"01:15 Klip

6 İYUL09:00 Cizgi filmi09:30 T/S"Qaraca atın macəraları10:00 Sənədli film10:40 T/S "İkinci şans"11:00 Sual var (təkrar)12:00 Hit-mix13:00 B\F "Xəzinələr adası"14:45 Cizgi filmi15:00 Kanal S Xəbər15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 T/S"Eliza haradadır?"16:30 Şou məkan (təkr)17:30 T/S "Montekristo"18:30 Hit-mix+19:30 Kanal S Xəbər20:00 Güldürürük20:15 T/S"Eliza haradadır?"21:15 Arşın malçı21:30 Savaş bitməyib22:00 T/S "İkinci şans"22:30 Sənədli film23:30 B\F"Əqrəblər hökmdarı"01:10 Klip

7 İYUL09:00 Cizgi filmi09:30 T/S"Qaraca atın macəraları10:00 Sənədli film10:40 T/S "İkinci şans"11:00 Dünya səyahəti11:30 Damdabaca12:00 Hit-mix13:00 B\F "Sadəcə dostlar"14:45 Cizgi filmi15:00 Kanal S Xəbər15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 T/S"Eliza haradadır?"16:30 Avand olsun17:00 Ömür yolları17:30 T/S "Montekristo"18:30 Hit-mix+19:30 Kanal S Xəbər20:00 Güldürürük20:15 T/S"Eliza haradadır?"21:15 Arşın malçı21:30 Extreme sport22:00 T/S "İkinci şans"22:30 Kolorit23:00 Kriminal23:30 B\F "Geriyə yol yoxdur"

01:30 Klip

8 İYUL09:00 Cizgi filmi09:30 T/S"Qaraca atın

macəraları10:00 Sənədli film11:00 Avand olsun(təkrar)11:30 Tv ensiklopediya12:00 Hit-mix13:00 B\F "Açılmış qucaq"15:00 Kanal S Xəbər15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 T/S"Eliza haradadır?"16:30 Şərəfli ömür 17:00 Səmimi rəsmiyyət17:30 T/S "Montekristo"18:30 Hit-mix+19:30 Kanal S Xəbər20:00 Güldürürük20:15 T/S"Eliza haradadır?"21:15 Arşın malçı21:30 Unudulmayan ifalar22:00 "SMSlə seçilən B\F"23:30 B\F "5-ci ölçü"01:30 Klip

9 İYUL09:00 C/F "Mebius bürcündən keçərək10:30 T/S "Dağ siçanının macəraları"11:00 Düyməcik11:30 Unud-yan ifalar(tək)12:00 Hit-mix13:00 Bədii film15:00 Kanal S Xəbər15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 Muğam konserti16:45 Evin içi18:00 Hit-mix+ top 1019:00 T/S "Dağ siçanının macəraları"19:30 Kanal S Xəbər20:00 Konsert21:15 Arşın malçı21:30 Azərbaycan xalçaları22:00 B\F "Qaçan adam"23:30 B\F "Skrimers"01:30 Klip

10 IİYUL

09:00 C\F "Doqquzuncu"10:30 T/S "Dağ siçanının macəraları"11:00 Çay dəstgahı11:40 Savaş bitməyib (təkr)12:10 B\F "Kinq konq"15:15 Arşın malçı (təkrar)15:30 Klip17:00 Həyat hekayələri17:30 Cizgi filmi18:00 Azərlə hər bazar19:00 T/S "Dağ siçanının macəraları"19:30 Plan B20:15 Şou məkan21:15 Arşın malçı21:30 Həftənin qonağı22:30 B\F "Terminator 3"00:30 Kriminal (təkrar)01:00 Konsert

Şəki Televiziyası- KK AA NN AA LL SS

Verilişlərin proqramı 5 iyul - 10 iyul

2. XEYİRXAH VƏ ALÇAQ2. XEYİRXAH VƏ ALÇAQ

Biri vardı, biri yoxdu. Allahdan başqa, əvvəlkimsə yox idi.

Vardı bir Xeyirxah və bir Alçaq adam. Onlar özaralarında dostluq edirdilər. Bir dəfə, onlar yol iləgedirdilər, hər birinin zənbilində bir çörək vardı.Yolda onlar acdılar və Alçaq, Xeyirxaha dedi:

– Gəl birinci sənin çörəyini yeyək, bir də nəvaxt acdıq, beləcə yeyərik mənim çörəyimi.

Bu minvalla, o, Xeyirxahı aldatdı və onun çö-rəyi yeyilmiş oldu. Bir xeyli vaxt keçəndən sonraXeyirxah acdı və Alçağa dedi:

– Gəl qardaş, indi sənin çörəyini yeyək!– Bağışla əzizim, bacarmaram! Əgər biz indi

mənim çörəyimi yesək, onda, sonra mən acındanölərəm ki, – deyə o biri cavab verdi.

Öz yoldaşının bu hərəkətindən inciyən Xeyir-xah adam, ondan ayrıldı və başqa yolla getdi.

Ac-acına xeyli yol getdi və nəhayət, köhnə birxaraba dəyirmana rast gəldi. O girdi dəyirmana,qalxdı dəyirman təknəsinə və orada uzanıb gecə-lədi. Gecə, bir də gördü ki, dəyirmana Ayı girdi,dalınca da Qurd və Tülkü. Üç yoldaşın üçü də də-yirmanın içində əyləşdi. Ayı və Tülkünün kefi sazidi, əylənir və gülürdülər, amma Qurd acıqlı və bi-kef idi və lal-dinməz oturmuşdu. Birdən, Ayı Tül-küyə üz tutub dedi:

– Tülkücan, de görüm nə səbəbdən kefin bu qə-dər sazdır?

– Niyə də kefim saz olmasın? – deyə Tülkü ca-vab verdi, – bax, o kənd yaxınlığında çox hündür,qollu-budaqlı bir ağac var. Onun altında xeyli xə-zinə gizlədilib. Oradan mən pul götürürəm və on-ları xərcləyirəm və Allaha şükür, çox yaxşı yaşa-yıram.

– Bəs sən niyə şənsən? – deyə Tülkü müraciətetdi Ayıya.

– O meşə ki yerləşir odur ha, o dağın üstündə,kənarında bir qocaman ağac var, – cavab verirayı, – onun bütün yekə koğuşları balla doludur:hər gün mən qalxıram o ağaca və bal yeyirəm. Nədərdim ola bilər ki?

– Qardaş, bəs sən niyə belə qəmgin və bikef-sən? – deyə onlar Qurddan soruşdular.

– Niyə bikef olmayım? –deyə qurd mırıldadı, –üç gündən artıqdır ki mən acam. Kəndin ətrafındanaxır durur; amma orda yekə bir köpək var, hansıki səhərə qədər gözünü belə qırpmır və hamı na-xırdan yan keçir, belə ki, nə qədər cəhd etsəm də,heç cürə ordan qoyun gətirmək və yemək mənəmüyəssər olmur. Və qəribə işdir, heç kim bu kö-pəyi öldürmür, öz aramızda qalsın, kim etsə idibunu, bu onun üçün çox xeyirli ola bilərdi. Bu ye-rin padşahının qızı xəstələnib və onu heç bir hə-kim sağalda bilmir. Ona görə padşah vəd edib kikim sağaltsa onun qızını, qızını ona ərə verəcək.Əgər bu köpəyin beynini o naxırdakı bir qara qo-yunun beyni ilə qarışdırsan və bu qarışığı padşahqızına yeməyə versən, onda, qız sağalar. Ammamənim bədbəxtliyimdən, bir adam tapılmır, kimbilsəydi bu barədə, sağaldardı gözəl şahzadəni vəalardı onu özünə, məni də bu lənətə gəlmiş kö-pəkdən xilas edərdi!

Xeyirxah adam bu söhbətin hamısına qulaq as-dı. O, səhər ayağa qalxdı və qızı xəstə olan padşa-hı axtarmağa getdi. Padşahı soraqlaşıb, o, yoladüşdü onun paytaxtına və söz buraxdı ki, padşahqızını sağalda bilər. O saat bu barədə padşaha xə-bər çatdırdılar. O, Xeyirxah adamı yanına çağırdıvə dərdinə əlac istədi, söz verdi ki, öz vədini hə-min saat yerinə yetirəcək. Onda xeyirxah adamgöstəriş verdi ki, o sürüdən qara qoyunu və yekəköpəyi gətirsinlər, onları kəsdi, onların beyniniçıxarıb qarışdırdı və verdi şahzadəyə yeməyə, onagörə də qız sağaldı. Padşah, qızını verdi Xeyirxahadama, çox böyük təmtəraqlı toy çaldırdı. O özkürəkənini adam elədi və onu var-dövlət içindəüzdürdü. Xeyirxah adam hündür ağacın altındakıbütün xəzinələri və balı da axtarıb tapdı və götür-dü özünə və naz-nemət və gah-cəlal içində yaşa-mağa başladı.

Neçə vaxtdan sonra Xeyirxah adama onun sa-biq dostu – kasıb və lüt halda olan Alçaq adam

rast gəldi, onu belə var dövlət və gah-cəlal içindəgörüb soruşdu:

– Qardaş, sən necə çatdın bu mərtəbəyə?O biri dedi:– Filan yerdə, filan tərəfdə bir dəyirman var.

Get ora, gir təknənin içinə və gecələ, onda sən bi-lərsən mən necə qazandım bütün bunları.

Alçaq adam getdi, axtarıb tapdı dəyirmanı, gir-di təknənin içinə və gözlədi. Gecə dəyirmana ye-nə gəlib çıxdı: Tülkü, Qurd və Ayı. Bu dəfə Qurdşən idi, o biri ikisi isə bikef. Ayı Tülküdən soruşurki, – “nə üçün o kefsizləşib?”; Tülkü də cavab ve-rir ki, –“onun xəzinəsini talan ediblər, indi dahanecə yaşasın”. Ayı bildirdi ki, ağacı kəsiblər vəbalı aparıblar. Qurd isə dedi:

– Lənətə gəlmiş köpəyi öldürüblər və beyninipadşaha aparıblar. Artıq, indi mənim düşmənimyoxdur. Hər gün mən bir qoyun aparıram və ye-yirəm!

– Yəqin ki kimsə bizə qulaq asır, – deyə Tülkübarmağını dişlədi.

– Yoxsa, kim bilə bilərdi bizim sirrimizi? –qeyd elədi Ayı.

– Gəl, axtaraq onu, bəlkə indi də burdadır?Onlar başladılar dəyirmanı axtarmağa, təknə-

nin içindən Alçaq adamı tapdılar və parçalayıb ti-kə-tikə etdilər.

Alçaq adamın aqibəti, bax, belə oldu.

3. OĞLANIN ƏHVALATI3. OĞLANIN ƏHVALATI

Bir qadının bir oğlu və bir dayçası var idi. Oğludayçanı çox sevərdi; o nə vaxt dərsdən qayıdardı,o saat dayçanın yanına gedər, onu oxşadar vəöpərdi, yedirib-içirər, həmişə vaxtını onunla keçi-rərdi və diqqət yetirməzdi nə oxumağa, nə işə.Anası fikirləşdi ki, bu uşağı üçün ziyandır – o, sa-vadsız qalacaq və tənbəl olacaq. Buna görə anaistədi necə olursa olsun, oğlunun həmin vərdişinitərgitdirsin. Bir dəfə ana xəstələndi, həkim ça-ğırdı və ona dedi:

– Mən yalanmışdan xəstələnmişəm və səni onagörə çağırmışam ki, sən mənə dərman kimi Dayçaəti məsləhət görəsən. Mənim ərimə de ki, mənimxəstəliyim sağalmayacaq – əgər o, Dayçanı kəs-məsə və onun ətini mənə yeməyə verməsə!

Həkim elə də etdi və əri Dayçanı kəsmək qəra-rına gəldi.

Oğlan bildi ki onun dayçasını kəsmək istəyirlər– o getdi dayçanın yanına, başladı ağlamağa vəona başa salmağa işlər nə yerdədir. Düzdür, Day-ça da insan kimi danışa bilmirdi, amma o, yaxşıbaşa düşürdü qarşısında nə danışırlar və özü bütünişarələrlə başa sala bilirdi. O, Oğlanı belə başasaldı:

– Sən get dərsə! Nə vaxt onlar məni apara-caqlar kəsməyə, mən kişnəyərəm, onda sən qaçyanıma və atandan istə ki, o heç olmasa qoysunbir-neçə dəqiqə məni minib gəzməyə. Amma sənmənim üstümdə oturanda möhkəm dur və qamçıilə mənə elə bərk vur ki, mənim dərimin bir par-çası qopsun, sonrası isə artıq mənim işimdir.

Oğlan belə də etdi. O vaxt ki oturdu dayçanınüstündə, onu elə qüvvətlə vurdu ki, dərisinin birparçası bir tərəfə uçdu. O, külək kimi əsdi və Oğ-lanı apardı. Heyrətə gəlmiş ata öz oğlunu yalnızseyr edə bildi.

Oğlan öz dayçasının üstündə xeyli getdi və ye-tişdi bir meşənin yanına. Burada onun qulağına

hansısa vəhşi heyvanın səsini dəydi. Daha da ya-xınlaşdıqda isə görür ki, bir pələng maral udub,amma onun buynuzu ilişib dişinə və beləcə qalıb,buna görə də pələng qışqırır və az qalıbdır ki ölə.O saat o, dayçadan düşdü və maralın buynuzunukəsdi. Onda, pələng maralı uddu və həlak olmaq-dan qurtuldu. Pələng oğlana dedi:

– Sən mənə belə yaxşılıq elədin! Bunun əvəzi-ni necə çıxım? Bax, mənim bir balam var, onumən verəcəm sənə və o, çətin hadisələrdə səni qo-ruyacaq.

Oğlan, pələng balasını götürdü və yoluna da-vam etdi. Çatdı başqa bir meşənin yanına, yenə dəvəhşi heyvan nəriltisi eşitdi. Yaxınlaşıb gördü kişir maral udub – bütün gövdəsi artıq udulub, am-ma buynuzu xirtdəyindən keçmir, buna görə dəşir nərildəyir. Oğlan maralın buynuzunu kəsdi, şiröz ovunu uddu və xilas oldu. Şir də pələng kimi,bu xidmətinin əvəzində mükafat olaraq öz bala-sını ona verdi. O, hər iki vəhşi heyvanı götürdü vəyoluna davam etdi.

Nəhayət, o gəlib çatdı bir şəhərin yanına. Şirbalası və pələng balası ona dedilər:

– Öz dayçanı ver bizə – biz onu qoruyacağıq,sən özün isə gir şəhərə və özünə iş axtar. Nə vaxttəhlükədə olsan əllərini bir-birinə vur və biz sənəköməyə gələk.

Oğlan öz dayçasını verdi onlara və yollandı şə-hərə. O getdi padşahın bağbanının yanına və onamuzdurluq etdi. Bir dəfə bağban tərəvəz səpməküçün ona yer qazmağı tapşırdı və özü harasa get-di. Gənc əllərini bir-birinə vurdu, vəhşi heyvanlarDayça ilə birlikdə gəldilər – onun göstərişi ilə on-lar yeri qazdılar və səpinə hazırladılar. Sonra o,padşah kimi geyindi, mindi öz dayçasına və baş-ladı sürməyə, gəzintidən sonra isə yenə öz bağbanpaltarını geydi, vəhşi heyvanlarını sığalladı vəburaxdı.

Bütün bunları padşahın kiçik qızı gördü. Buqeyri-adi işlərə təəccübləndi və qəribə vəhşi hey-vanları özünə tabe etmiş gənc oğlana vuruldu.Qız getdi iki böyük bacısına belə deyir:

– Nə vaxta qədər biz qız qalacağıq? Gəlin ata-mıza üç yemiş göndərək: lalıxlamış, dəymiş vəkal.

Onlar belə də etdilər. Öz qızlarının hədiyyəsinigörən padşah-ata, öz vəzirlərini yığdı və onlardansoruşdu: “bu hədiyyələr nə deməkdir?”. Onlarizah etdilər ki, lalıxlamış yemiş – böyük qız, dəy-miş – ortancıl, kal isə kiçik qızdır ki, onlar bu hə-diyyələrlə ona işarə edirlər ki, onların gəncliyi ke-çir və onların, daha, ərə getmək vaxtlarıdır. Ondapadşah əmr elədi şəhərin bütün cavan oğlanlarınıtoplasınlar ki, onlara göstərsin qızlarını. Qızlarınisə hər birinə bir alma versinlər – kim xoşlarınagəldi, onu da şahzadə qızlar alma ilə vurmalıdır.Buna görə, qız kimi vurarsa, ona ərə verilmiş ola-caq. O vaxt ki, gənc adamlar yığılmış oldu, böyükqız öz alması ilə vurdu baş vəzirin oğlunu, ortan-cıl qız vurdu digər bir baş əyanın oğlunu, kiçikqız isə heç kimi vurmadı. Onda, padşah soruşdu,“yoxmu şəhərdə başqa cavan oğlan?”, axtarıbtapdılar və gətirdilər padşah bağbanının muzdu-runu, hansı ki daha əvvəl baxışda yox idi. O gəlibyanından keçən kimi, kiçik qız öz alması ilə onuvurdu. Padşah öz qızına hirsləndi və dedi ki, qızınağlı qaçıb və təzədən seçməyini əmr etdi. Gəncoğlanlar kiçik şahzadənin yanından bir də keçdi-lər və qız heç kimə diqqət yetirmədi. Amma keçəlmuzdur keçən kimi qız o saat almanı atdı ona.

– Qoy belə olsun! – dedi padşah.

Qızlar verildilər ərə. Bağbanın qulluqçusu daöz arvadını götürdü, qoydu onu bağda özü üçünayrılmış daxmaya.

Bir dəfə, padşah xəstələndi və həkim məsləhətgördü ona maral əti yeməyi. Padşahın hər iki se-vimli kürəkəni maral dalınca ova yollandı. Bağ-banın muzduru, öz arvadını padşahın yanına gön-dərdi onun üçün bir at istəməyə ki, o da, onlar ki-mi getsin ova. Qız getdi, amma padşah qəzəblən-di ona və qovdu onu öz yanından. Pərt olmuş ar-vad qayıtdı ərinin yanına və dedi ki, atası at ver-mədi. Gənc o saat əllərini bir-birinə vurdu: onunatı ilə birlikdə şiri və pələngi qaça-qaça onun ya-nına gəldi. O paltarını dəyişdi, mindi qaçağanına,götürdü öz vəhşi heyvanlarını və getdi ova. O, şirvə pələngə tapşırdı ki, meşədə və dağda olan bü-tün heyvanları bir dərəyə qovsunlar, özü isə durdubu dərənin ağzında. Birdən o görür ki, onun baca-naqları ona tərəf gəlir. Amma onlar ondan onlaradiri maral yox, yalnız maral əti satmağını istədi-lər. O razı oldu. Amma bacanaqlarına maral ətisatmaq üçün maral kəsən vaxt dodağında beləzümzümə etdi:

– Keçsin bütün dadı ayağına və başına!Bacanaqlar maral ətini ondan satın aldılar və

apardılar özləri ilə evə. Ət o saat bişirildi və təq-dim edildi xəstə padşaha. Padşah əti yedi, ammaət tamamilə dadsız idi və onun xəstəliyini sağalt-madı. Padşahın kiçik kürəkəni ki, gətirmişdi evəmaralın baş və ayağını, onun arvadı onlardan baş-ayaq bişirdi və apardı atasına. Padşah istədi atsınonun xörəyini və rədd etsin onun təklifini, ammaonun arvadı yalvardı:

– Mənim xətrimə, bir az ye! Əgər sən bu xö-rəkdən yeməsən, heç olmasa bir balaca, onda qı-zın qəlbini qırarsan.

Nə etsin… Padşah baş-ayaqdan bir az yedi vəmöcüzə – yox oldu padşahın xəstəliyi!

– Yoxmu yenə bu xörəkdən? – deyə padşah so-ruşur öz qızından.

– Yalnız, bir balaca kişim üçün saxlamışam, –cavab verdi qız.

– Nə olar, gətir onu da! – deyə yalvarır qızına,xəstə padşah.

Qız xörəyin qalanını da gətirdi. Padşah yedi vətamamilə sağaldı.

Bir müddət keçəndən sonra padşahın yanınaçapar gəlir, xəbərlə ki, qonşu padşah onun üstünəmüharibəyə gəlir. Padşah öz ordusunu toplayır vəgedir düşməni qarşılamağa. Amma düşmənin gü-cü daha çox idi və bunu görəndə, padşah qorxduki onlara qalib gələ bilməyəcək. O vaxt ki onlarçıxdılar döyüş meydanına və düzdülər öz qoşun-larını, padşah gördü ki, uzaqdan gözəl və güclübir atın üstündə bir cavan oğlan çapa-çapa gəlir.Onun yanında isə qorxulu vəhşilər – şir və pə-ləng. Budur, yaxınlaşdı o, öz heyvanları ilə vəşığıdı rəqib ordusunun üstünə, qırdı və dağıtdıonu. Buna təəccüblənən və sevinən padşah da fi-kirləşir: “kim ola bilər bu?”. Amma birdən o gör-dü ki, onun tanımadığı dostu düşmən oxuna tuşgəlib və qanı damır. Padşah tez ona yaxınlaşdı vəgördü ki, ox onun qolunu yaralayıb. O çıxardı özyaylığını və sarıdı onun qolunu və öz ordusu iləqayıtdı evə.

Sabahı gün padşah böyük qonaqlıq düzəltdi,necə ki, bütün şəhəri çağırmışdı. Padşah öz qo-naqları arasında gəzdi və diqqət yetirdi ki, qolusarıqlı cavan oğlan yoxdur.

– Qalmadımı şəhərdə başqa kimsə? – deyə osoruşur.

Bütün şəhəri gəzdilər və padşahın bağında bağ-banın nökərini tapdılar və gətirdilər ziyafətə. Ovaxt ki qonaqlar yeməkdən əvvəl başlayırdılar əl-lərini yumağa, onda, padşah gördü ki, bağbanınköməkçisi bir əli ilə sarğını açdı və yudu qanını.Padşah öz yaylığını tanıdı, yaxınlaşdı ona, götür-dü onu əlinə və söylədi bütün camaata dünənkidavanı, o sonra öz qızını, seçdiyi ərə görə təriflə-di, öz kürəkənini əzizlədi və mükafatlandırdı vəonu öz vəliəhdi təyin etdi.

Nuxa (Şəki) şəhərində qələmə alınmış Nuxa (Şəki) şəhərində qələmə alınmış

TATAR (–AZƏRBAYCAN) TATAR (–AZƏRBAYCAN)

UŞAQ NAĞILLARIUŞAQ NAĞILLARI

Ardı, yəni sonrakı nağıllar, növbəti say-larımızda dərc olunacaqdır.

R.S. Vaxtilə, bu nağıllar “Nuxa rus – sünni-tatar uçilişi”nin müəllimi S. Abdurrəhman tərəfindənqələmə alınmış və 1905-ci ildə Tiflisdə çap olunmuşdur, indi isə biz onları ruscadan, təkrarən, azərbaycancaya çevirib, qəzetimizdə dərc edirik və Şəki nağıllarını Şəkiyə qaytarmaq istəyirik.

İİNNSSAANN HHÜÜQQUUQQLLAARRII ÜÜZZRRƏƏ MMAAAARRİİFFLLƏƏNNDDİİRRMMƏƏ İİBB ŞŞƏƏKKİİ““KKİİÇÇİİKK VVƏƏ OORRTTAA SSAAHHİİBBKKAARRLLAARRAA HHÜÜQQUUQQİİ

YYAARRDDIIMM MMƏƏRRKKƏƏZZİİ””

Sizi mərkəzin xidmətlərindən istifadə etməyə dəvət edir; Mərkəz aşağıdakı xidmətlərigöstərir:

- sahibkarlıq fəaliyyəti sahəsində siyasi, iqtisadi və hüquqi maarifləndirmə;- sahibkarların təbii və qanuni hüquqlarının bərpası istiqamətində məsləhət;- mövcud qanunların şərhi, tətbiqi və təbliği istiqamətində maarifləndirmə;- yeni yaradılan sahibkarlıq subyektləri üçün təsis sənədlərinin tərtib olunması istiqamətində

yardım;- sahibkarlıq subyektlərinə, məhsul və xidmətlərə dair məlumatın əldə olunması və ötürülməsi;- idxal-ixrac əməliyyatlarına yardım, “e-ticarət” portalına qoşulmaq üçün vasitəçilik;- e-imza tətbiq olunması ilə bağlı sahibkarların sertifikasiya prosesinə motivasiyasına yardım və

məsləhət;- sahibkarların İKT texnologiyalarının mənimsəmələrinə vasitəçilik;- beynəlxalq mühasibat uçotu standartları və tələblərinə uyğun hesabatların tərtib olunması

istiqamətində sahibkarların maarifləndirilməsi;- məhsul nişanlarının, standartların hazırlanması və bukletlərin tərtib olunması üçün məsləhət;- biznes əlaqələrinin genişləndirilməsi istiqamətində məsləhət;- istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı tədbirlər görmək;- kreditlərin alınması və idarə olunması sahəsində məsləhətlər vermək, hüquqi yardım etmək;- kənd yerlərində və qonşu rayonlarda sahibkarlarla görüş təşkil etmək və səyyar məsləhət;

-daşınmaz və daşınan əmlakın üzərində mülkiyyəthüquqlarının təmin olunması, varisliyin ötürülməsi yolları və üsulları barədə məsləhət;

- daşınan və daşınmaz əmlakın sığortalanması, daşınmaz əmlakın məcburi sığortası barədəməsləhət.

Bizə müraciət edin!Xidmətlər pulsuzdur.

Mərkəzdə “Qaynar xətt” fəaliyyət göstərir.Ünvan: Şəki şəhər, 20 yanvar küçəsi (“Eksklüziv Market”in yanı)

Telefon: (0177) 4 89 55Bakı şəhəri 088 511 63 53

Səhər saat 10. 00 -17.00-dək.

Balaca balamız

Teymur Vahablının kiçik toyu münasıbəti ilə atası

Ənvər Vahabovu dostları

t ə b r i k e d i r

Allah rəhmət eləsin

“Şəki-İpək” ASC-nin rəhbərliyi, Həmkarlarİttifaqı Komitəsi və “İpəkçi” qəzetinin redak-siyası

Azərbaycanın ilk ali təhsili kənd müəl-limələrindən biri, AzərbaycanınRespublikasının Əməkdar Müəllimi

Firuzə xanımın

vəfatı ilə bağlı olaraq hədsiz kədərləndik-lərini bildirməklə mərhumənin ailəsinə vəoğlu - Hadı Rəcəbliyə başsağlığı verirlər.

Allah rəhmət eləsin

Azərbaycanın ilk ali təhsili kənd müəl-limələrindən biri, AzərbaycanınRespublikasının Əməkdar Müəllimi

Firuzə xanımın

vəfatı ilə bağlı olaraq Sevil İsmayılıva hədsiz kədərləndiyini

bildirməklə mərhumənin ailəsinə və oğlu -Hadı Rəcəbliyə başsağlığı verir .

4 iyul:qezet.qxd 7/7/2011 5:18 PM Page 4