ตารางIPA

ตาราง IPA

http://web.uvic.ca/ling/resources/ipa/charts/IPAlab/IPAlab.htm

http://www.sil.org/mexico/ling/glosario/E005ei-VowelsChart.htm

http://www.oupchina.com.hk/dict/phonetic/home.html

http://audio-class.ru/english-phonetics.html

http://www.teachingenglish.org.uk/activities/phonemic-chart

http://www.stuff.co.uk/calcul_nd.htm

http://cambridgeenglishonline.com/Phonetics_Focus/

http://www.uiowa.edu/~acadtech/phonetics/english/frameset.html

font

http://scripts.sil.org/cms/scripts/page.php?site_id=nrsi&item_id=SILFontList

ถ้�าเราจะนิ�ยาม การพู�ดภาษาของมนิ�ษย�ในิแง�ที่��สั มพู นิธ์�ก บระบบการที่#างานิของอวั ยวัะในิร�างกาย การพู�ด ก%คื'อผลของการที่#างานิที่��ประสัานิ“ ”

สั มพู นิธ์�ก นิอย�างม�ระบบของอวั ยวัะชุ�ดหนิ-�งในิร�างกาย ซึ่-�งอย��ภายใต�การคืวับคื�มของสัมอง สั��งที่��คืวัรให�คืวัามสันิใจก%คื'อ อวั ยวัะชุ�ดนิ�/ม�ได�ถ้�กเจาะจงสัร�างข-/นิมาเพู'�อที่#าหนิ�าที่��ในิการพู�ดโดยตรง แต�ที่วั�าอวั ยวัะที่�กชุ�/นิที่��ม�สั�วันิเก��ยวัข�องในิการพู�ดเหล�านิ /นิม�หนิ�าที่��หล กเพู'�อการด#ารงชุ�วั�ตอย��แล�วัที่ /งสั�/นิ เชุ�นิ การหายใจ การก�นิ การกล'นิ การเคื�/ยวัอาหาร และการดมกล��นิเป2นิต�นิ และต�อมาจ-งที่#าหนิ�าที่��เสัร�มอย�างหนิ-�งคื'อ การพู�ด ซึ่-�งอาจกล�าวัได�อ�กนิ ย“ ”

หนิ-�งวั�า ร�างกายของคืนิม�อวั ยวัะชุ�ดหนิ-�ง ซึ่-�งใชุ�สั#าหร บการด#ารงชุ�วั�ตอย��แล�วัโดยปรกต� ต�อมาจ-งได�ม�การด ดแปลงการที่#างานิของอวั ยวัะต�างๆ เหล�านิ /นิข-/นิมาที่#าหนิ�าที่��รองที่��ม�คืวัามสั#าคื ญอ�กประการหนิ-�งคื'อ การเปล�งเสั�ยงในิ“

ภาษา หร'อการพู�ด นิ �นิเอง ซึ่-�งการพู�ดนิ�/เป2นิคื�ณสัมบ ต�เฉพูาะต วั ” (species-

specific) ของมนิ�ษย�เที่�านิ /นิไม�ม�สั ตวั�ประเภที่ใด ที่��จะม� ภาษา ซึ่-�งเป2นิระบบ“ ”

สั#าหร บใชุ�ในิการต�ดต�อสั'�อสัารเชุ�นิที่��มนิ�ษย�ม� หากจะม�การสั'�อสัารระหวั�างสั ตวั�บางประเภที่ ก%เป2นิเพู�ยงการเปล�งเสั�ยง (vocalization) เพู'�อสั'�อคืวัามหมายพู'/นิฐานิบางอย�างเที่�านิ /นิ หาใชุ�การพู�ด (speech) ไม� ด งจะเห%นิได�วั�าในิสั ตวั�ชุ /นิต#�าซึ่-�งไม�ม�การใชุ�ภาษาหร'อการออกเสั�ยงก%ม�อวั ยวัะต�างๆ ซึ่-�งม�บที่บาที่ในิการพู�ด เชุ�นิ ปอด กล�องเสั�ยง ล�/นิ ฟั9นิ และร�มฝี;ปากอย��แล�วั แต�สั ตวั�เหล�านิ /นิก%ไม�สัามารถ้จะพู�ดหร'อใชุ�ภาษาได�

ในิบที่นิ�/จะกล�าวัถ้-งอวั ยวัะต�างๆ ที่��เก��ยวัข�องก บการพู�ดที่ /งหมด โดยจะไม�เนิ�นิสัาระที่างด�านิสัร�รวั�ที่ยาและกายวั�ภาคืศาสัตร�ให�ละเอ�ยดมากนิ ก คื'อการกล�าวัถ้-งเที่�าที่��ม�คืวัามจ#าเป2นิต�อผ��ที่��อย��ในิแวัดวังภาษาศาสัตร�เที่�านิ /นิ ผ��ที่��ม�คืวัามสันิใจจะที่ราบรายละเอ�ยดของการที่#างานิโดยละเอ�ยดของอวั ยวัะเหล�านิ /นิ สัามารถ้อ�านิได�จากต#ารากายวั�ภาคืศาสัตร� และสัร�รวั�ที่ยาที่ �วัไป

แผนิภาพูข�างบนิเป2นิแผนิภาพูที่��แสัดงอวั ยวัะต�างๆ ที่��ม�บที่บาที่ในิเร'�อง การพู�ด ซึ่-�งจะกล�าวัถ้-งรายละเอ�ยดของอวั ยวัะเหล�านิ /นิที่�ละอวั ยวัะ “ ”

โดยจะกล�าวัถ้-งชุ'�อสัาม ญ ซึ่-�งเป2นิภาษาอ งกฤษธ์รรมดาซึ่-�งอย��ในิร�ปคื#านิาม

และชุ'�อที่��อย��ในิร�ปคื#าคื�ณศ พูที่�ที่��ใชุ�ในิการเร�ยกชุ'�อพูย ญชุนิะ ซึ่-�งม กจะด ดแปลงมาจากคื#าในิภาษาละต�นิ ยกต วัอย�างเชุ�นิ เสั�ยงที่��เก�ดจากฐานิร�มฝี;ปาก (lips)จะม�ชุ'�อในิที่างภาษาศาสัตร�วั�า (labial sound) ซึ่-�งหมายถ้-งเสั�ยงที่��ฐานิร�มฝี;ปาก

ริ�มฝี�ปากทั้�งสอง (lips) ร�มฝี;ปากม�หนิ�าที่��ในิการป?ดชุ�องปาก (oral

cavity) ในิขณะที่��ก#าล ง ที่#าเสั�ยงพูย ญชุนิะอย�� ร�มฝี;ปากที่ /งสัองคื��นิ�/อาจอย��ในิล กษณะ ร�มฝี;ปากห�อกลม ขณะก#าล งออกเสั�ยงพูย ญชุนิะบางต วั คื#าที่��อย��“ ”

ในิร�ปคื�ณศ พูที่� คื'อ labial (ในิภาษาละต�นิ labia แปลวั�า ร�มฝี;ปาก) เม'�อใดก%ตามที่��ม�การใชุ�ร�มฝี;ปากที่ /งคื��เป2นิฐานิกรณ� เราจะเร�ยกเสั�ยงนิ /นิวั�า bilabial sound

ฟั�น (teeth) ฟั9นิก%เป2นิอวั ยวัะอ�กชุ�/นิหนิ-�งที่��ม�บที่บาที่ในิการที่#าให�เก�ดเสั�ยงพู�ด เสั�ยงที่��เก�ดที่��ฐานิฟั9นิ เร�ยกวั�า dental sounds (ในิภาษาละต�นิ dentes แปลวั�า ฟั9นิ) สั�วันิมากในิการที่#าให�เก�ดเสั�ยงในิภาษานิ /นิฟั9นิบนิจะม�บที่บาที่มากกวั�าฟั9นิล�าง

ลิ้��น (tongue) ล�/นิเป2นิอวั ยวัะออกเสั�ยงที่��ม�คืวัามอ�อนิพูร�/วัมากที่��สั�ดในิบรรดาอวั ยวัะออกเสั�ยงที่ /งหมด คื#าวั�า tongue นิ�/ในิหลายๆ ภาษาม�คืวัามหมายวั�า ภาษา เนิ'�องจากล�/นิเป2นิอวั ยวัะที่��ม�คืวัามย'ดหย��นิต วัสั�งจ งที่#าให�ล�/นิ“ ”

เป2นิต�นิก#าเนิ�ดเสั�ยงพู�ดจ#านิวันิมาก ที่ /งนิ�/ก%เนิ'�องจากการใชุ�ต#าแหนิ�งต�างๆ และการจ ดที่�าต�างๆ ของล�/นินิ �นิเอง เราวัสัามารถ้แบ�งล�/นิออกเป2นิต#าแหนิ�งต�างๆ ได�อย�างคืร�าวัๆ ด งนิ�/ คื'อ

-          ปลายล�/นิหร'อล�/นิสั�วันิปลาย (tip of the tongue)

-          สั�วันิต�อจากปลายล�/นิ (blade of the tongue)

-          ล�/นิสั�วันิหนิ�าหร'อล�/นิสั�วันิต�นิ (front of the tongue)

-          ล�/นิสั�วันิกลาง (center of the tongue)

-          ล�/นิสั�วันิหล ง (back of the tongue)

-          โคืนิล�/นิ (root of the tongue)

            คื#าคื�ณศ พูที่�ของคื#าวั�า ล�/นิ คื'อ lingual, สั�วันิคื#าคื�ณศ พูที่�ของคื#าวั�า tip และ blade คื'อ apical และ laminal ตามล#าด บ

            ป��มเหง�อก (alveolar ridge หร'อ gum ridge) คื'อสั�วันิที่��อย��ต�อจากฟั9นิบนิ ร�ปคื�ณศ พูที่�ของคื#าๆ นิ�/คื'อ alveolar

เพดานแข็�ง (the palate) คื#านิ�/มาจากภาษาละต�นิวั�า palatum โดยที่ �วัไปถ้�ากล�าวัถ้-ง palate เฉยๆ ม กจะเป2นิที่��เข�าใจก นิโดยที่ �วัๆ ไปวั�าหมายถ้-ง เพูดานิแข%ง หร'อ hard palate แต�ถ้�าจะหมายถ้-งเพูดานิอ�อนิ (velum) จะต�องกล�าวัเต%มร�ปวั�า soft palate เสัมอ บร�เวัณที่��เร�ยกวั�า เพูดานิแข%งเร��มต�นิจากสั�วันิปลายสั�ดของป�@มเหง'อกมาย งสั�วันิต�นิของเพูดานิอ�อนิ ร�ปคื#าที่��เป2นิคื#าคื�ณศ พูที่�ของคื#าๆ นิ�/ คื'อ palatal

เพดานอ�อน (soft palate มาจากภาษาละต�นิวั�า velum) เพูดานิอ�อนิคื'อสั�วันิของเพูดานิปากที่��อย��ต�อจากเพูดานิแข%ง หนิ�าที่��ของเพูดานิอ�อนิในิเร'�องภาษาหร'อการพู�ดม� 2 อย�าง คื'อเพูดานิอ�อนิอาจที่#าหนิ�าที่��เป2นิ passive

articulator ให�ล�/นิสั�วันิหล ง เล'�อนิเข�ามาใกล�หร'อเล'�อนิมาชุ�ดเพู'�อให�เก�ดเสั�ยงในิกรณ�นิ�/เราเร�ยก เสั�ยงที่��เก�ดข-/นิวั�า velar sound กรณ� 2 เพูดานิอ�อนิสัามารถ้ที่��จะเล'�อนิข-/นิหร'อลงได� ถ้�าเพูดานิอ�อนิ ลดระด บลงมาก%จะที่#าให�มรชุ�องที่างของอากาศสั��โพูรงจม�ก ที่#าให�เก�ดเสั�ยงนิาสั�ก (nasal sound) แต�ถ้�าเพูดานิอ�อนิยกต วัข-/นิไปก%จะไปป?ดก /นิที่างเด�นิของอากาศที่��จะเข�าสั��โพูรงจม�กที่#าให�อากาศระบายออกที่างชุ�องปากได�ที่างเด�ยวั ที่#าให�เก�ดเป2นิเสั�ยงพูย ญชุนิะที่��เร�ยกวั�าเสั�ยงชุ�องปาก (oral sound) และถ้�าม�ลมระบายออกที่างปาก และจม�กพูร�อมๆก นิ ก%อาจเก�ดเป2นิพูย ญชุนิะ หร'อสัระแบบที่��ม�เสั�ยงข-/นิจม�ก (nasalized sound)

เสั�ยงที่��เก�ดจากการเคืล'�อนิต วัของล�/นิสั�วันิหล ง สั��เพูดานิอ�อนิเร�ยกวั�า Velar

Sounds สั�วันิปลายสั�ดของเพูดานิอ�อนิที่��เป2นิต��งห�อยลงมาคื'อล�/นิไก� (uvular)

และเสั�ยงที่��ล�/นิไก�ที่#าหนิ�าที่��เป2นิสั�วันิฐานิกรณ� จะม�ชุ'�อวั�า uvular sound

ช่�องปาก (oral cavity) ชุ�องปากนิ�/เป2นิอวั ยวัะอ�กสั�วันิหนิ-�งที่��ม�คืวัามสั#าคื ญในิการพู�ด กล�าวัคื'อ ชุ�องปาก จะที่#าหนิ�าที่��เป2นิ resonance chamber ซึ่-�งม�บที่บาที่มากในิการสั �นิสัะที่�อนิเสั�ยงที่��เด�นิที่างผ�านิมาถ้-งบร�เวัณนิ�/ ที่ /งนิ�/เพูราะ

ชุ�องปากสัามารถ้จะเปล��ยนิแปลงเป2นิ resonance chamber ร�ปร�างต�างๆ ก นิ เนิ'�องจากร�ปร�างของม นิแปรผ นิไปตามการจ ดที่�าของล�/นิ ร�มฝี;ปาก และขากรรไกร

            โพริงจม!ก (nasal cavity) คื�ณสัมบ ต�หร'อล กษณะของเสั�ยงพู�ดที่��เก�ดข-/นิจะแปรผ นิไปตามการป?ดเป?ดของชุ�องที่างออกของอากาศที่��จะออกสั��โพูรงจม�ก ซึ่-�งเป2นิผลมาจากการยกข-/นิหร'อเล'�อนิลงของเพูดานิอ�อนิ

            ช่�องคอ (pharynx) ชุ�องคือคื'อชุ�องที่างเด�นิของอากาศ ที่��อย��ด�านิหล งของโคืนิล�/นิ ที่#าหนิ�าที่��เป2นิ resonance chamber อ�กอ นิหนิ-�ง ในิบางภาษาร�ปร�างของชุ�องคือนิ�/จะแปรผ นิไปเพู'�อให�คื�ณภาพูเสั�ยงที่��เปล�งออกมาม�ล กษณะต�างๆ เชุ�นิในิภาษาอาหร บ จะม�เสั�ยงประเภที่หนิ-�งที่��เร�ยกวั�า emphatic

sounds เป2นิกล��มของเสั�ยงที่��ม�การต�บชุ�องคือ โดยการเคืล'�อนิโคืนิล�/นิเข�าหาผนิ งชุ�องคือที่างด�านิหล งร�วัมก บการที่#างานิของฐานิกรณ�ที่��ที่#าให�เก�ดเสั�ยงนิ /นิโดยตรง

            หลิ้อดลิ้ม (trachea) เป2นิชุ�องที่างเด�นิของอากาศที่��เชุ'�อมโยงระหวั�างกล�องเสั�ยงไปย งปอด โดยการเชุ'�อมโยงของที่�อลมเล%กๆ ในิปอด (bronchi) ขณะที่��ม�การก�นิอาหารหร'อการกล'นิอาหาร ชุ�องที่างเข�าหลอดลมจะถ้�กป?ดโดย epiglottis หร'อบางที่�านิเร�ยกล�/นิกล�องเสั�ยง ซึ่-�งจะชุ�วัยปAองก นิไม�ให�เก�ดอาการสั#าล ก อ นิเนิ'�องมาจากอาหารตกลงไปในิหลอดลม

            นิอกเหนิ'อจากอวั ยวัะออกเสั�ยงที่��กล�าวัมาแล�วั ย งม�อวั ยวัะที่��ม�บาบาที่สั#าคื ญอย�างย��งในิการผล�ตเสั�ยงพู�ด ซึ่-�งจะกล�าวัถ้-งในิรายละเอ�ยดให�มากเป2นิพู�เศษอ�ก 2 สั�วันิ คื'อ ปอด และกล�องเสั�ยง

            กลิ้�องเส#ยง (larynx) กล�องเสั�ยงเป2นิอวั ยวัะที่��อย��ตอนิบนิสั�ดของหลอดลมม�คืวัามซึ่ บซึ่�อนิภายในิต วักล�องเสั�ยงประกอบด�วัยกระด�กอ�อนิหลายชุ�/นิจ ดต วัเร�ยงก นิอย��ในิล กษณะชุ�วังบนิกวั�าง ชุ�วังล�างแคืบ ย-ดต�ดก นิโดยเอ%นิ พู งผ'ด กล�ามเนิ'/อและข�อต�อ กระด�กชุ�/นิสั#าคื ญๆ ที่��ประกอบก นิเป2นิกล�องเสั�ยงม� 4 ชุ�/นิ คื'อ

-          Hyoid bone เป2นิขอบเขตบนิสั�ดของกล�องเสั�ยง และเป2นิที่��เกาะของกล�ามเนิ'/อล�/นิ

-          Thyroid cartilage อย��ที่างด�านิหนิ�า สั�วันิหนิ-�งคื'อบร�เวัณที่��เร�ยกวั�า ล�กกระเด'อก (Adam’s apple)

-          Cricoid cartilage เป2นิกระด�กอ�อนิที่��เล%ก แต�หนิาและแข%งแรงมาก อย��ในิระด บต#�าที่��สั�ดในิกล�องเสั�ยง ที่#าหนิ�าที่��เป2นิฐานิของกล�องเสั�ยง

-          Arytenoid cartilage เป2นิกระด�กอ�อนิชุ�/นิเล%กๆ 2 ชุ�/นิ ร�ปร�างคืล�ายป?ราม�ด อย��ต�ดก บผ�วัด�านิหล งตอนิบนิของ cricoid cartilage

เราสัามารถ้จะสั มผ สับางสั�วันิของกล�องเสั�ยงได�โดยวัางที่าบนิ�/วัม'อไปที่��ล#าคือสั�วันิหนิ�า ซึ่-�งจะสั มผ สัก บสั�วันิหนิ�าของกล�องเสั�ยงซึ่-�งเป2นิสั�วันิของกระด�กอ�อนิ thyroid และจะหาได�ง�ายมากในิเพูศชุาย โดยจ บที่��บร�เวัณที่��เร�ยกวั�าล�กกระเด'อก ซึ่-�งเป2นิม�มประมาณ 70 องศา อย�างไรก%ตามในิเพูศหญ�งก%สัามารถ้คืล#าหากระด�กอ�อนิชุ�/นินิ�/ได�ไม�ยาก โคืรงสัร�างภายในิของกล�องเสั�ยงจะเหม'อนิก นิหมดที่ /งเพูศหญ�งและเพูศชุาย สั�วันิที่��ต�างก นิก%คื'อ ขนิาดของกล�องเสั�ยง ผ��ชุายจะใหญ�กวั�าผ��หญ�ง ด�านิบนิของกล�องเสั�ยงจะอย��ต�อขากโคืนิล�/นิ สั�วันิด�านิล�างจะเชุ'�อมต�ดก นิก บกระด�กวังแหวันิข�อแรกของหลอดลม ที่างด�านิหล งจะสั มผ สัก บชุ�องคือ (pharynx) ตรงบร�เวัณที่��เป?ดเข�าสั��หลอดอาหาร (oesophagus)

ภายในิกล�องเสั�ยงจะม�อวั ยวัะที่��ที่#าหนิ�าที่��สั#าคื ญมากในิการพู�ดคื'อ เสั�นิเสั�ยง (vocal cords) วัางพูาดอย��

เส%นเส#ยง (Vocal cords, Vocal folds, vocal bands, vocal lips, true vocal folds)

เสั�นิเสั�ยงม�ชุ'�อที่างกายวั�ภาคืวั�า plicae ม�บที่บาที่มากในิการที่#าให�เก�ดเสั�ยงพู�ดในิภาษา ม�ล กษณะที่��เป2นิกล�ามเนิ'/อคื��พู�เศษ ซึ่-�งประกอบด�วัยแผ�นิเนิ'/อเย'�อ (tissue) และเอ%นิ (ligament) วัางพูาดอย��ในิแนิวันิอนิ แถ้บชุ�วังกลางของกล�องเสั�ยง ซึ่-�งไม�ม�บที่บาที่ในิการเปล�งเสั�ยงพู�ดตามปรกต� แต�สัามารถ้เป?ดป?ดได� เพู'�อก นิไม�ให�อากาศออกจากหลอดลม

กล�ามเนิ'/อที่��ประกอบเป2นิเสั�นิเสั�ยงที่ /งคื��จะเร��มจากผ�วัที่างด�านิหล งของกระด�ก thyroid ตรงม�มหล งด�านิในิ โดยรวัมเป2นิจ�ดร�วัมจ�ดเด�ยวัแล�วัแยกห�างออกจากก นิมาเกาะที่��ป�@มกระด�ก arytenoids ซึ่-�งอย��ด�านิหล งของกล�องเสั�ยง ผ�วัด�านิในิของกล�องเสั�ยงเป2นิบร�เวัณที่��เป?ด ไม�ได�ย-ดต�ดก บอะไร เสั�นิเสั�ยงจะเป?ดและป?ดโดยการที่#างานิของกระด�กอ�อนิ Arytenoid ซึ่-�งจะด-งกล�ามเนิ'/อเสั�นิเสั�ยงให�ล��เข�าหาก นิหร'อแยกออกจาก นิจะม�ชุ�องวั�างระหวั�างเสั�นิเสั�ยงเก�ดข-/นิ ม�ชุ'�อวั�า glottis หร'อ rima glottidis ซึ่-�งสัามารถ้จะเปล��ยนิแปลงขนิาดและร�ปร�างออกไปได�หลายแบบข-/นิอย��ก บการที่#างานิของกระด�กอ�อนิ Arytenoid นิอกจากนิ�/การต-งต วัของเสั�นิเสั�ยงย งปร บเปล��ยนิได�ตามการเปล��ยนิแปลงของกระด�กอ�อนิ thyroid ที่ /งนิ�/เม'�อเสั�นิเสั�ยงวัางต วัอย��ตามปรกต�จะม�ล กษณะมนิ แต�เม'�อถ้�กด-งให�ต-งจะม�ล กษณะเป2นิสั นิ

เสั�นิเสั�ยงจะที่#างานิในิร�ปแบบต�างๆ ก นิ ที่#าให�เก�ดเสั�ยงต�างๆ โดยที่ �วัๆ ไปการที่#างานิของเสั�นิเสั�ยงจะข-/นิอย��ก บร�ปแบบของการสั �นิ (vibrate) ของเสั�นิเสั�ยงเป2นิสั#าคื ญ ที่ /งนิ�/การสั �นิของเสั�นิเสั�ยงย งจะข-/นิก บขนิาดของเสั�นิเสั�ยงด�วัย เปร�ยบเหม'อนิเคืร'�องสัายล กษณะต�างๆ ที่#าให�เก�ดเสั�ยงดนิตร�ที่��แตกต�างก นิไปและขนิาดของเสั�นิเสั�ยงที่��วั�านิ�/จะแตกต�างก นิตามอาย� เพูศ และพู ฒนิาการที่างกายภาพูของแต�ละบ�คืคืลอ�กด�วัย ตรมปรกต� เด%กและผ��หญ�งจะม�เสั�นิเสั�ยงที่��สั /นิและเล%กกวั�าผ��ชุาย กล�าวัคื'อ โดยที่ �วัๆ ไปเสั�ยงเด%กจะสั�งกวั�าเสั�ยงผ��หญ�ง และเสั�ยงผ��หญ�งจะสั�งกวั�าเสั�ยงผ��ชุาย

ปอด (Lungs) เป2นิอวั ยวัะที่��สั#าคื ญอ�กชุ�/นิหนิ-�งในิการผล�ตเสั�ยงพู�ด เป2นิต�นิก#าเนิ�ดใหญ�ของพูล งงานิที่��ที่#าให�เก�ดเสั�ยง ปอดต /งอย��ในิบร�เวัณที่รวังอก (thoracic cavity) ล กษณะภายนิอกของปอด เป2นิเนิ'/อเย'�อชุนิ�ดพู�เศษ ม�ล กษณะนิ��มคืล�ายฟัองนิ#/า ไม�ม�กล�ามเนิ'/อหร'อกระด�กประกอบอย�� โดยปรกต�ม�สั�ชุมพู�เร'�อๆ ได�ร บการห�อห��มปAองก นิโดยกระด�กซึ่��โคืรง ซึ่-�งอ�อมจากที่างด�านิหล งมาที่างด�านิหนิ�าเชุ'�อมก บกระด�กอก (Sternum) ยกเวั�นิกระด�กซึ่��โคืรงสัองคื��ล�างสั�ด ซึ่-�งไม�ได�เชุ'�อมต�ดก บกระด�กอก ภายในิปอดประกอบด�วัยถ้�งลมเล%กๆ (alveoli) มากมาย ซึ่-�งที่#าหนิ�าที่��ฟัอกโลห�ต และในิถ้�งลมเล%กๆ นิ�/จะประกอบด�วัยหลอดลมฝีอยจ#านิวันิมากซึ่-�งรวัมก นิเป2นิหลอดลมแขนิงใหญ�

2 หลอด เร�ยกวั�า bronchi ซึ่-�งจะเชุ'�อมต วัก บหลอดลมอ�กที่�หนิ-�ง ปอดม� 2 ข�าง แต�ละข�างจะม�จ#านิวันิกล บไม�เที่�าก นิ คื'อ ปอดข�างขวัาจะม� 3 กล�บ และปอดข�างซึ่�ายจะม�กล�บ 2 กล�บ บร�เวัณที่��ใต�ปอดจะเป2นิกระบ งลม (Diaphragm) ซึ่-�งม�ล กษณะคืล�ายโดมหร'อฝีาชุ�คืวั#�า ต วัปอดเคืล'�อนิไหวัไม�ได� แต�เนิ'/อเย'�อของปอดย'ดหย��นิได�ด�วัยการที่#างานิของอวั ยวัะอ'�นิๆ เชุ�นิ กล�ามเนิ'/อระหวั�างกระด�กซึ่��โคืรง (Intercostal muscle) และกระบ งลม

ในิการแปรเสั�ยงหร'อกล�อมเกลาเสั�ยง (Articulation) เพู'�อให�เก�ดเป2นิเสั�ยงพูย ญชุนิะต�างๆในิภาษานิ /นิ การแปรเสั�ยงหร'อกล�อมเกลาเสั�ยงจะเก�ดข-/นิ ณ จ�ดต�างๆ (Place of Articulation) ภายในิชุ�องออกเสั�ยง (Vocal

Tract) ของเรา ในิบที่นิ�/จะกล�าวัถ้-งบร�เวัณต�างๆ ที่��ม�คืวัามเป2นิไปได�ที่��จะเป2นิต#าแหนิ�งที่��เก�ดของเสั�ยงในิภาษาต�างๆ ตลอดจนิล กษณะวั�ธ์�ออกเสั�ยง (Manner of Articulation) แบบต�างๆ ที่��สัามารถ้จะเก�ดข-/นิได�ในิภาษาต�างๆ โดยละเอ�ยด โดยจะยกต วัอย�างเสั�ยงต�างในิภาษาประกอบด�วัย

ตำ(าแหน�งข็องการิเก�ดเส#ยงบริ�เวณตำ�างๆ (Place of Articulation)

            คื#านิ�/ถ้�าจะเร�ยกให�สั /นิและย�อม�ชุ'�อเฉพูาะวั�าฐานิกรณ� ซึ่-�งหมายถ้-งอวั ยวัะแปรเสั�ยงหร'อกล�อมเกลาเสั�ยงโดยรวัม แต�ถ้�าจะแยกกล��มของอวั ยวัะแปรเสั�ยงออกมาตามล กษณะของการเคืล'�อนิไหวัก%จะแบ�งได�เป2นิ 2 กล��ม คื'อ

1.                  กลิ้��มทั้#.เคลิ้�.อนทั้#.ไม�ได% (Passive Articulator หร'อ Upper

Articulator) หร'อม�ชุ'�อเฉพูาะสั /นิๆ วั�า ฐาน ซึ่-�งได�แก� อวั ยวัะต�อไปนิ�/-          ร�มฝี;ปากบนิ (upper lip)

-          ฟั9นิบนิ (upper teeth)

-          ป�@มเหง'อก (gum ridge หร'อ alveolar ridge)

-          เพูดานิแข%ง (hard palate)

-          เพูดานิอ�อนิ (soft palate หร'อ velum)

-          ล�/นิไก� (uvula) อวั ยวัะชุ�/นินิ�/แม�วั�าจะถ้�กจ ดอย��ในิกล��มที่��เร�ยกวั�า upper

articulators หร'ออวั ยวัะที่��อย��สั�วันิบนิของชุ�องปากหร'อเพูดานิปากก%ตาม แต�เป2นิอวั ยวัะที่��สัามารถ้เคืล'�อนิที่��ได�

2.                  กลิ้��มทั้#.เคลิ้�.อนทั้#.ได% (Active Articulator หร'อ Lower

Articulator) หร'อม�ชุ'�อเฉพูาะสั /นิๆ วั�า กริณ1 ซึ่-�งได�แก� อวั ยวัะต�อไปนิ�/ คื'อ-                      ร�มฝี;ปากล�าง (Lower lip)

-                      ล�/นิ (tongue) ซึ่�งเป2นิอวั ยวัะที่��ม�คืวัามย'ดหย��นิต วัสั�งที่��สั�ดด งที่��กล�าวัมาแล�วัในิตอนิต�นิ ในิบที่ที่��วั�าด�วัยเร'�องอวั ยวัะในิการแกเสั�ยง ในิการที่#าให�เก�ดเสั�ยงพูย ญชุนิะเสั�ยงใดเสั�ยงหนิ-�งข-/นิมานิ /นิ กระแสัอากาซึ่ที่��เด�นิที่างผ�านิเข�ามาในิชุ�องออกเสั�ยง (vocal tract) จะต�องถ้�กก กก /นิในิล กษณะใดล กษณะหนิ-�ง การก กก /นิกระแสัอากาศก%จะกระที่#าได�โดยอวั ยวัะกล��มที่��เคืล'�อนิที่��ได� (Active Articulators) จะเคืล'�อนิที่��เข�าไปหา, เข�าไปใกล�, หร'อเข�าไปชุ�ดอวั ยวัะกล��มที่��เคืล'�อนิที่��ไม�ได�(Passive Articulator) เม'�อกระแสัอากาศเด�นิที่างผ�านิจ�ดก กก /นิเหล�านิ /นิก%จะก�อให�เก�ดเสัยงพูย ญชุนิะประเภที่ต�างๆ ที่��แตกต�างก นิไปตามร�ปแบบของการก กก /นิกระแสัอากาศหร'อที่��เร�ยกวั�าล กษณะวั�ธ์�ออกเสั�ยง (Manner of Articulation) ณ จ�ดเก�ดเสั�ยงต�างๆก นิ และคื#าที่��ใชุ�สั#าหร บเร�ยกชุ'�อพูย ญชุนิะสั�วันิหนิ-�งก%มาจากคื#าระบ�ต#าแหนิ�งของการก กก /นิกระแสัอากาศด งกล�าวั ซึ่-�งได�แก�

Bilabial (เสั�ยงที่��เก�ดจากร�มฝี;ปากที่ /งคื��) เก�ดจากร�มฝี;ปากล�างเคืล'�อนิเข�าไปหาร�มฝี;ปากบนิ เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “my” ในิภาษอ งกฤษ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า ป� ในิภาษาไที่ย“ ”

Labiodental (เสั�ยงที่��เก�ดจากร�มฝี;ปากล�างและฟั9นิบนิ) เก�ดจากร�มฝี;ปากล�างเคืล'�อนิเข�าไปหาฟั9นิบนิด�านิหนิ�า เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า เฝีAา ในิภาษา“ ”

ไที่ย, เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “van” ในิภาษาอ งกฤษ

Dental (เสั�ยงที่��เก�ดจากปลายล�/นิหร'อสั�วันิถ้ ดจากปลายล�/นิก บฟั9นิบนิ)

เก�ดจากปลายล�/นิหร'อสั�วันิถ้ ดจากปลายล�/นิเคืล'�อนิเข�าไปหาฟั9นิบนิด�านิหนิ�า เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “thin” ในิภาษาอ งกฤษ

Alveolar (เสั�ยงที่��เก�ดจากปลายล�/นิหร'อสั�วันิถ้ ดจากปลายล�/นิก บป�@มเหง'อก) เก�ดจากปลายล�/นิหร'อสั�วันิถ้ ดจากปลายล�/นิเคืล'�อนิเข�าไปหาป�@มเหง'อก เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า นิก ในิภาษาไที่ย“ ” , เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “tip” ในิภาษาอ งกฤษ

Retroflex (เสั�ยงที่��เก�ดจากปลายล�/นิหร'อสั�วันิใต�ปลายล�/นิก บสั�วันิปลายสั�ดของป�@มเหง'อกที่��ต�อก บเพูดานิแข%ง) เก�ดจากปลายล�/นิซึ่-�งอาจจะเป2นิผ�วับนิ (upper surface) หร'อสั�วันิใต�ปลายล�/นิเคืล'�อนิเข�าไปหาสั�วันิปลายสั�ดของป�@มเหง'อกที่��ต�อก บเพูดานิแข%ง เชุ�นิ เสั�ยงต วั ร หร'อ สั ในิต#าแหนิ�ง“ ” “ ”

พูย ญชุนิะต�นิของภาษาไที่ยถ้��นิใต�บางสั#าเนิ�ยง และเสั�ยง “r” ในิภาษาอ งกฤษสั#าเนิ�ยงอเมร�ก นิบางสั#าเนิ�ยง

Palato-Alveolar (เสั�ยงที่��เก�ดจากสั�วันิถ้ ดจากปลายล�/นิก บสั�วันิปลายสั�ดของป�@มเหง'อก) เก�ดจากการใชุ�สั�วันิถ้ ดปลายล�/นิเคืล'�อนิเข�าไปหาสั�วันิปลายสั�ดของป�@มเหง'อกที่��ต�อก บเพูดานิแข%ง เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “show”ในิภาษาอ งกฤษ

Palatal (เสั�ยงที่��เก�ดจากล�/นิสั�วันิต�นิก บเพูดานิแข%ง) เก�ดจากการใชุ�ล�/นิสั�วันิต�นิ (front of the tongue) เคืล'�อนิเข�าไปหาเพูดานิแข%ง เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าที่��แปลวั�า ยาก ในิภาษาไที่ยถ้��นิอ�สัานิ“ ”  [] และเสั�ยงแรกของคื#าวั�า “nyamuk” ในิภาษามาเลเซึ่�ย ซึ่-�งแปลวั�า ย�ง

Velar (เสั�ยงที่��เก�ดจากล�/นิสั�วันิหล งก บเพูดานิอ�อนิ) เก�ดจากการใชุ�ล�/นิสั�วันิหล งเคืล'�อนิเข�าไปหาเพูดานิอ�อนิ เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า คืนิ ในิ“ ”

ภาษาไที่ย เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “give” ในิภาษาอ งกฤษ

Uvular (เสั�ยงที่��เก�ดจากล�/นิสั�วันิหล งก บล�/นิไก�) เก�ดจากการยกล�/นิสั�วันิหล งเข�าไปหาล�/นิไก� เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “rouge” ในิภาษาฝีร �งเศสั

Pharyngeal (เสั�ยงที่��เก�ดจากโคืนิล�/นิก บผนิ งชุ�องคือด�านิหล ง) เก�ดจากการด-งโคืนิล�/นิไปที่างด�านิหล งเข�าหาผนิ งชุ�องคือด�านิหล ง เชุ�นิ เสั�ยงแรกในิคื#าที่��แปลวั�า ล�ง ในิภาษาอาหร บ“ ”  ([amm])

Glottal (เสั�ยงที่��เก�ดจากเสั�นิเสั�ยง) เก�ดจากการเคืล'�อนิเข�าหาก นิของเสั�นิเสั�ยงที่ /งคื�� โดยอาจจะเคืล'�อนิเข�ามาต�ดก นิ เชุ�นิ เสั�ยงแรกของคื#าวั�า “home” ในิภาษาอ งกฤษ, เสั�ยงแรกของคื#าวั�า อ�� ในิภาษาไที่ย“ ”

                          ด ดแปลงจาก www.sil.org/computing/ipahelp/ip...ace2.htm