Page 1
0
2012
Bu analiz çalışması, T.C. Güney Ege Kalkınma Ajansı’nın desteklediği “AYSO Üyesi Tarıma Dayalı
Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması” projesi kapsamında hazırlanmıştır. İçerik ile
ilgili tek sorumluluk Denizli ABİGEM ve Aydın Sanayi Odasına aittir ve T.C. Güney Ege Kalkınma
Ajansı’nın görüşlerini yansıtmaz.
AYDIN
SANAYİ ODASI
İNCİR TANI ÇALIŞMASI ANALİZLERİ
Page 2
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
1
Page 3
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
2
I. GİRİŞ:
Tüm tanı çalışmaları yüz yüze yapılmıştır. Tanı çalışmaları için alınan randevularda öncelikle
işletme sahibi ya da ortağı ile görüşme talebinde bulunulmuş olup, işletmelerin yönlendirmesi dahilinde
işletme sahiplerinin yanı sıra yönetici düzeyinde personel ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu durum,
bazı yanıtların işletme sahibi tarafından verilememesi, bazı yanıtların ise yöneticiler tarafından
verilememesi sonucunu ortaya koyduğu gibi, anket yapılan kişilerin bireysel bakış açılarını veya bilgilerini
de yansıtmıştır.
Örneğin “kurumsallaşma” ya da “Ar-Ge” düzeyini ölçmek için yer alan anket sorularına ilişkin olarak, bazı
işletmelerin bu kavramlara haiz olmadığı ve yanıtların yoruma dayalı verildiği gözlenmiştir.
Anketlerde bazı sorulara “Yanıt Yok” seçeneğinin işaretlenmesinin çeşitli sebepleri
bulunmaktadır. Örneğin “vizyon, misyon, kalite el kitabı” vb. işletmelerce aşina olunmayan kavramların yer
aldığı sorulara, sınırlı sayıda yanıt veren işletme olmuştur. Çapraz soru uygulanan sorular, soru tekrarı
olarak görüldüğü için ankete ilgiyi düşürmüş ve genellikle yanıt alınamamıştır. Anketler mesai saatlerinde
yapıldığı için, işletmelerin iş yoğunluğu yaşadığı zamanlarda ankete ilgi yine düşük kalmış olup, bu durum
ankette yanıt alınamayan sorulara neden olmuştur.
Anketlerde, soruların türlerine göre şirketlerin aynı soru için birden fazla seçeneği işaretlemeleri
mümkün olmaktadır. Dolayısıyla, yanıt sayısı şirket sayısından fazla olmaktadır. Bu şekilde çoklu yanıt
işaretlenebilen soruların tablolarında sonuçlar “Yanıt Sayısı” ile belirtilerek diğerlerinden ayrılmıştır. Tek
seçenekli soruların tablolarında ise “Şirket Sayısı” ifadesi kullanılmıştır.
Çalışma sırasında yanıt kombinasyonlarının anket sonuçlarını değerlendirmeye katkı sağlamadığı,
daha ziyade verilen yanıttaki yoğunlaşmanın, anket değerlendirmesinde daha belirleyici olduğu
görülmüştür.
İncir Tanı Çalışması yapılan 20 incir işletmesinden 1 tanesi Tariş İncir Birliğidir. Bazı işletmeler
yurt içinde firmalara ya da aracılara satarak dolaylı ihracat gerçekleştirmektedir. İşletmeler aynı zamanda
farklı tarımsal ürünler üreten ya da satan işletmeler olarak yer almaktadır. İşletmelerin sorudan soruya
farklı faaliyet kimlikleriyle yanıt verdikleri görülmüştür. Anketler uygulanırken, işletmelerden incir üzerine
yanıtlarını ön planda tutmaları istenmiştir.
Page 4
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
3
II. ANKET SORULARI
1. GENEL BİLGİLER
1.1 Anket Sıra No / Tarih
1.2 Üye Sicil No
1.3 Firma Unvanı
1.4 Şirket Tipi Anonim Limited Kolektif Şahıs İşletmesi
Diğer………………
1.5 Kuruluş Yılı ……………….. 1 yıldan yeni 1-3 yıl 3-5 yıl 5-10 yıl 10 yıldan eski
1.6 Ortak Sayısı
1.7 Ticaret Sicil No
1.8 Sermayesi
1.9 Adres
1.10 Tel
1.11 Cep Tel
1.12 Faks
1.13 Firma Yetkilisinin Adı/Soyadı
1.14 Görevi
1.15 NACE Kodu
1.16 Web site
Page 5
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
4
1.17
E-posta
1.18 İrtibat Kişisi (görüşme yapılan kişi)
1.19 Firma Türü Birincil Tarım Üretici Tarıma Dayalı Sanayi Üretici Distribütör İthalatçı İhracatçı Toptancı Perakendeci Diğer………………..
1.20 Firmanızın istihdam dağılımı
Üst Yönetim: ……………………………………. Orta Kademe Yönetim: ……………………………………. (müdür, birim amirleri, şef) İdari Personel: ……………………………………. Mühendis: Sürekli ………………… Mevsimlik…………………. İmalat İşçisi: Sürekli ………………… Mevsimlik…………………. Diğer: …………………………………….
1.21 Çalışan Sayısı
Beyaz Yaka: ………………………………………. Daimi____________ Mevsimlik__________
Mavi Yaka: ………………………………………… Daimi____________ Mevsimlik__________
1.22 Ürünler Hizmetler
( ) Zeytinyağı ve Ürünleri Zeytin____________ Zeytinyağı___________
( ) İncir ve Ürünleri Yaş İncir____________ Kuru İncir _____________
( ) Kestane ve Ürünleri _________________________________________
1.23 Ürünlerin son kullanıcısı
Nihai kullanıcı / işlenmiş, paketlenmiş ürün İmalatçı / yarı mamul Mamul İşleme Hizmeti
2. İŞ ANALİZİ
2.1
Firma daha önce profesyonel destek aldı mı? (danışmanlık, eğitim vb) Hangi konuda?
2.2 Firmanızın Tescilli Markaları (varsa) Nelerdir?
2.3
Firmanızın AR-GE faaliyetleri yürütüyor mu? Ne tür faaliyetlerdir?
2.4
Firmanız devlet desteklerine/teşviklerine başvurdu mu? Nelerdir?
Evet Hayır Evetse hangi fona /fonlara başvurdu?
Yatırım Teşvik KOSGEB İGEME GEKA Kırsal Kalkınma TÜBİTAK Diğer …………….
Page 6
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
5
2.5 Destek aldı mı?
Evet Hayır Evetse hangi fona /fonlardan destek aldı?
Yatırım Teşvik KOSGEB İGEME GEKA Kırsal Kalkınma TÜBİTAK Diğer …………….
2.6 Son 3 yılda yatırım yaptı mı? Hangi konuda ne kadar?
Bina/ Arsa Yıl: ______________ Yatırım:______________ TL Otomobil/araç Yıl: ______________ Yatırım:______________ TL Yeni Makine Yıl: ______________ Yatırım:______________ TL Yeni ağaç Yıl: ______________ Yatırım:______________ TL Diğer ____________Yıl: ______________ Yatırım:______________ TL
2.7
Firmanızın yabancı sermaye ile ortaklıklara bakış açısı nedir?
Yatırımcı arayışı içinde İlgilenmiyor Uygun şartlar olursa olabilir Olumlu ise hangisi;
Yabancı Yatırımcı Yerli Yatırımcı Ortak
2.8
Firmanızın/Ürünlerinizin Kalite ve Güvence Belgeleri var mı? Hangileri? (birden fazla seçenek işaretlenebilir)
ISO 9001 ISO 22000 / HACCP ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi OHSAS İş Sağlığı ve Güvenliği TSE Helal Belgesi KOŞER Belgesi Diğer ____________
2.9
Firmanızın kurumsallaşma ile ilgili faaliyetleri var mı? nelerdir?
2.10 Sektörünüzdeki rekabetin durumu nedir?
Çok yıkıcı Rekabet Var Rekabet Yok
2.11 Firmanızın rekabet stratejisi nedir?
(nasıl rekabet etmekte, rakiplerden farkları nelerdir?) Fiyat Kalite Pazarlama Piyasada eski ve tanınır olmak Diğer _________________________
2.12
Firmanızın üretim yeri dışında başka lokasyonlarda birimleri var mıdır? Nelerdir?
Evet Hayr EVETSE nerede;
Meyve Bahçeleri ___________________________________ İşleme Tesisleri_____________________________________ Depo / Soğuk Hava__________________________________ Showroom_________________________________________ Perakende Satış Noktası______________________________
2.13
Sektörünüz sezonluk mu çalışıyor? Hangi aylarda daha fazla satış, hangi aylarda satışlarınızda çok düşüş yaşamaktasınız?
Tüm yıl Sezonluk Sezonluksa Artış; Yaz Sonbahar Kış İlk bahar Yüksek Satış Yapılan Ayları belirtiniz: ________________________________ Sezonluksa Azalış; Yaz Sonbahar Kış İlkbahar Düşük Satış Yapılan Ayları belirtiniz: ________________________________
Page 7
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
6
2.14 Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik
( ) Var ( ) Yok, yoksa neden? Pazar bilgisi eksikliği Teknolojik engeller (teknoloji ve makine parkı yenileme ihtiyacı Daha üst segmentlere üretim yapacak tekno. ve metot bilgisine sahip olmama Ar-ge süreçlerinde yetersizlik Finansal yetersizlik.
2.15 Sektörün sorunları nelerdir?
Enerji maliyetleri yüksek Hammadde ve ara malı fiyatları yüksek Lojistik maliyetleri yüksek Finansman maliyetleri yüksek Döviz kurlarının olumsuz etkisi var Teşvikler yetersiz Kayıt dışı ticaret var Tanıtım sorunu var Çevre ve mevzuat sorunları
3. SATIŞ ve PAZARLAMA BİLGİLERİ
3.1
Bağımsız Satış ve Pazarlama departmanlarınız var mı? Birlikte mi? Kim sorumlu şirket ortağı çalışan? Çalışan sayıları
Satış Departmanı Var ( ) Şirket ortakları ( ) Çalışan: Sayı______ Pazarlama Dept. Var ( ) Şirket ortakları ( ) Çalışan: Sayı______ Satış Pazarlama Birlikte ( ) Şirket ortakları ( ) Çalışan: Sayı______
3.2
Dış Ticaret departmanınız var mı? Departmanda istihdam edilen kişi sayısı?
Dış Ticaret Dept. Var ( ) Şirket ortakları ( ) Çalışan: Sayı______ Dış Ticaret Dept. Yok ancak dış ticaret var ( ) Şirket ortakları ( ) Çalışan:
Sayı______ Dış Ticaret Yok
3.3
Firmanızda hangi diller konuşulmaktadır? Kaç kişi konuşmakta?
İngilizce: Konuşan Sayısı_____________ Almanca: Konuşan Sayısı_____________ Fransızca: Konuşan Sayısı_____________ İtalyanca: Konuşan Sayısı_____________ İspanyolca: Konuşan Sayısı_____________ Rusça: Konuşan Sayısı_____________ Arapça: Konuşan Sayısı_____________ Diğer _________________: Konuşan Sayısı_____________
3.4
Satış ve Pazarlama Personelinize Performans Yönetimi uyguluyor musunuz? (Komisyon, ikramiye vb)
3.5
Piyasa hakkında bilgiyi nasıl topluyorsunuz? (gözlem, internet, seminer, vd)
3.6 Satışlarınızın yurtiçi - yurtdışı dağılımları nasıldır?
%......... Yurtiçi %......... Yurtdışı
Page 8
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
7
3.7 Yurtiçi satışlarınızın bölgesel dağılımları nasıldır?
%......... Ege Bölgesi %......... Marmara Bölgesi %......... İç Anadolu Bölgesi %......... Karadeniz Bölgesi %......... Akdeniz Bölgesi %......... Güneydoğu Anadolu Bölgesi %......... Doğu Anadolu Bölgesi
3.8 Önceki maddede belirtilen bölgelerin iller bazında dağılımı
Ege Bölgesi: ………………………………………………………………………
Marmara Bölgesi: …………………………………………………………………
İç Anadolu Bölgesi:..……………………………………………………………………
Karadeniz Bölgesi: ………………………………………………………………
Akdeniz Bölgesi: ……………………………………………………………………
Güneydoğu Anadolu Bölgesi:…………………………………… ……………
Doğu Anadolu Bölgesi: …………………………………………………………
3.9 Kaç yıldır dış ticaret yapıyorsunuz?
3.10
Yurtdışı satışlarınızın ülkesel dağılımları nasıldır? (Mevcut Pazarlarınız)
3.11 Yurtiçi müşterilere ulaşım kanalları?
Fuarlara katılım (ziyaretçi olarak değil, firma olarak iştirak etmek) Mevcut ve potansiyel müşterilere broşür/katalog göndermek Yerinde Müşteri (toptancı, perakendeci) ziyaretleri Perakende satış noktaları açarak Aracı firmalar vasıtasıyla
3.12 Yurtdışı müşterilere ulaşım kanalları?
Fuarlara katılım (ziyaretçi olarak değil, firma olarak iştirak etmek) Hangi fuarlar?____________________________________
Mevcut ve potansiyel müşterilere broşür/katalog göndermek. İçerikleri nedir? __________________________
Yerinde Müşteri (toptancı, perakendeci) ziyaretleri Yurtdışı bayi/toptancı ağı oluşturarak Aracı firmalar vasıtasıyla Web-site/E-Ticaret
3.13
İhracat için hedeflediğiniz ülkeler? Neden bu ülkeleri hedeflediniz?
3.14 Fiyat belirleme nasıl oluyor?
Maliyete dayalı Piyasa fiyatına dayalı Rakipten alınan fiyat üzerinden iskonto yaparım
3.15 İskontolar nasıl belirleniyor?
Fiyat Listesi Müşterinin Pazarlık Gücüne Dayalı Tüm müşterilere eşit fiyatlama
Page 9
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
8
3.16 Yurtiçi Müşterilerin
ödeme şartları?
Peşin (ürünü göndermeden) Peşin (ürün müşteriye ulaşınca) Vadeli
Senet/Çek Sözleşme Açık hesap
3.17 Yurtdışı Müşterilerin
ödeme şartları?
Akreditif Vesaik Mukabili Mal Mukabili/Açık Hesap Peşin Kabul Kredili/Senet, Poliçe
3.18
İhracatta fiyatlandırmanızda hangi Incoterms'leri kullanıyorsunuz?
CIF, CIP FOB, FOT, FOR EXW C&F, CNF, CFR CPT
3.19
Müşteri Profilinizden bahsediniz. (gelir durumu, bölgesi, yaş aralığı, sosyal statüsü vb)
3.20
Siparişlerde termin ve teslim süreleriniz nedir? (tonaj veya araç aralığı belirterek termin sürenizi açıklayabilirsiniz)
3.21 İstikrarlı olarak aynı müşterilere mi satış yapıyorsunuz?
Evet Çoğunlukla Evet Çoğunlukla Hayır Hayır
3.22 Hedef ülkelere ihracat koşullarını biliyor musunuz?
Evet Çoğunlukla Evet Çoğunlukla Hayır Hayır
3.23 Hedef pazarlara girişteki engelleriniz nelerdir?
Hedef fiyatı yakalayamama Yabancı dil bilmeme Dış ticaret mevzuatlarını bilmeme Hedef ülke mevzuatlarını bilmeme Standartları yakalayamama Diğer_____________________
Page 10
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
9
4. MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
4.1
Müşterilerinizden ağırlıklı hangi konularda şikâyet alıyorsunuz?
(önem derecesine göre puan veriniz) EN ÖNEMLİ ŞİKÂYET 8 PUAN ( ) Ürün ( ) Ambalaj/Etiketleme ( ) Termin ( ) Teslimat ( ) Bilgi Akışı/İletişim ( ) Ödeme koşulları/fiyat politikası ( ) Satış Personeli ( ) Diğer ………………………………………………………
4.2
Şikayetlerin çözümü ile ilgilenen departman/ kişi/pozisyonu
4.3
Şikayet aldığınızda izlediğiniz süreç nasıldır? (örneğin; bilirkişi raporu vs)
4.4 Müşteri şikayetlerini kayıt altına alıyor musunuz? Nasıl?
( ) Hayır ( ) Evet,…………………………………………………………………………………………………………
4.5 İade Mallarda şirket politikanız nedir?
5. FİNANSAL BİLGİLER
5.1 Firmanın son 3 yıldaki net satış hasılatı (TL)
2011 yılında …………………………………………….. TL
2010 yılında …………………………………………….. TL
2009 yılında …………………………………………….. TL
5.2 Son yıldaki ihracat değeri ($, € vb)
2011 yılında …………………………………………….. TL Ülkeler:……………………………………….
2010 yılında …………………………………………….. TL Ülkeler:……………………………………….
2009 yılında …………………………………………….. TL Ülkeler:……………………………………….
5.3
Nakit Akış Tablosu ve/veya Bütçe çalışmaları yapıyor musunuz?
Page 11
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
10
5.4 Maliyet Dağılımı
%..... Hammadde %..... Kullanılan kimyasal/gübre. Vb. %…… İşçilik %..... Enerji %......Depolama Diğer %......._____________
6 İMALAT, KALİTE, DAĞITIM
6.1
Ekipmanlar ve mevcut üretim teknolojisinin düzeyinin değerlendirilmesi?
(Ör: otomatik ekipmanlar, kontrol, bilgisayarla üretim kontrolü, v.b.)
6.2.
Şirketiniz hangi üretim alanlarında gelişmeyi araştırıyor?
6.3. Şirket tam kapasitede mi çalışıyor?
( ) Evet ( ) Hayır
6.3.
Eğer tam kapasite çalışmıyorsa, Kapasite Kullanım Oranı (%) ?
0-20 20-40 40-60 60-80 80-100
6.4 Haftada kaç gün üretim yapılıyor/çalışılıyor?
6.5 Tam zamanlı mı yoksa iş oldukça mı çalışılıyor?
6.6 Günde kaç üretim vardiyesi çalışılıyor?
6.7
Şirket hammade sağlamada herhangi bir problemle karşılalışıyor mu? Neden?
6.8
Şirketinizin ürün geliştirme birimi/faaliyetleri var mı? Nelerdir?
6.9 Şirket üretim geliştirme ile ilgileniyor mu?
6.10
Şirketin resmi bir kalite sistemi var mı? Eğer varsa hangi kalite sistemi/satandardı?
6.11 Şirkette kaliteden sorumlu bir kişi var mı?
Page 12
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
11
6.12
Şirketin Kalite El Kitabı var mı? Veya vizyon & misyon belirlendi mi?
6.13
Şirket bir kalite standardını onaylattırma arayışı içinde mi?
6.14
Üretim prosesi sonucunda herhangi bir emisyon ya da atık madde çıkıyor mu ?
( ) Evet ( ) Hayır
6.15 Eğer çıkıyorsa, belirtiniz? Nasıl değerlendiriyorsunuz?
6.16
Şirketin atık yönetimi ile ilgili, geleceğe ait, herhangi bir planı var mı? Eğer varsa, belirtiniz?
6.17
Benzer sorunları yaşayan şirketlerle ortak bertaraf çalışmasına katılır mısınız? (Varsa koşulları soralım)
7. İNSAN KAYNAKLARI
7.1 Eğitim ihtiyacı/beceri değerlendirilmesi yapılıyor mu?
( ) Evet ( ) Hayır
7.2 Şirket herhangi bir eğitim programı düzenliyor mu?
( ) Evet ( ) Hayır
7.3
Eğer düzenliyorsa içeriğini, nasıl verildiğini, kimlere yönelik olduğunu özetleyin?
7.4 İşe gelmeme oranları
7.5 Doldurulmamış Kadrolar var mı? Hangi seviyede?
7.6
İşgücü ihtiyacınız olacak mı? Hangi iş için? İstenen kriterler nelerdir?
Page 13
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
12
7.7 İşe alma prosedürlerinizi belirtin
7.8 Ücret Belirleme Politikanız
7.9 Zam ve ikramiye politikanız
8. GZFT
8.1 Firmanızın Güçlü Yönleri
8.2 Firmanızın Zayıf Yönleri
8.3 Sektörünüzdeki Fırsatlar
8.4 Sektörünüzdeki Tehditler
Page 14
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
13
III. ANKET SONUÇLARI:
1. GENEL BİLGİLER
0 Anket Grubu:
İncir
1.4 Şirket Tipi
1.5 Kuruluş Yılı
20%
60%
15%
5%
Şirket Tipi
Şahıs İşletmesi Limited Anonim Birlik
40%
10% 15%
30%
5%
Şirket Yaşı
1-5 5-10 10-20 20-50 50den fazla
Şirket Tipi Firma Sayısı
Şahıs İşletmesi 4
Limited 12
Anonim 3
Birlik 1
Toplam 20
Page 15
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
14
1.6 Ortak Sayısı
20%
30%
5%
5%
40%
Ortak Sayısı
1 Ortaklı
2 Ortaklı
3 Ortaklı
6000 Ortaklı
Yanıt yok
Ortak Sayısı Firma Sayısı
1 Ortaklı 4
2 Ortaklı 6
3 Ortaklı 1
6000 Ortaklı 1
Yanıt yok 8
Toplam 20
Page 16
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
15
1.8 Sermayesi
1.19 Firma Türü
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
25%
15%
30%
15%
15%
Sermaye Yapıları
1-50.000 TL 50-100.000 TL 100-500.000 TL
> 500.000 TL Bilinmiyor
Birincil
Tarım Üretic
i
Distribütör
İhracatçı
Perakendec
i
Tarıma
Dayalı Sanay
i …
Toptancı
İthalatçı
Yanıt Sayısı 2 1 12 1 20 18 2
0
5
10
15
20
25
Firm
a sa
yısı
Firma Türü
Sermaye Yapıları
Firma Sayısı
1-50.000 TL 5
50-100.000 TL 3
100-500.000 TL 6
> 500.000 TL 3
Bilinmiyor 3
Toplam 20
Firma Türü Yanıt Sayısı
Birincil Tarım Üretici 2 Distribütör 1 İhracatçı 12 Perakendeci 1
Tarıma Dayalı Sanayi Üretici
20
Toptancı 18 İthalatçı 2
Page 17
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
16
1.20 Üst Yönetim: /Orta Kademe Yönetim / İdari Personel / Mühendis / İmalat İşiçisi (SÜREKLİ
ÇALIŞANLAR) / İmalat İşiçisi (Mevsimlik)
1.22 Ürünler Hizmetler
İncir ve Ürünleri: Kuru İncir
1.23 Ürünlerin son kullanıcısı
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
Üst Yöneti
m
Orta Kadem
e Yöneti
m
İdari Person
el
Mühen
dis
İmalat İşiçisi
(SÜREKLİ
ÇALIŞANLAR)
İmalat İşiçisi
(Mevsimlik)
Çalışan Dağılımı 70 25 83 23 506 1823
0 200 400 600 800
1000 1200 1400 1600 1800 2000
Çalışan Dağılımı
BEYAZ YAKA
MAVİ YAKA
MEVSİMLİK
Çalışan Dağılımı 201 506 1823
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
Çalışan Dağılımı
İmalatçı/ yarı
mamul
Mamul İşleme Hizmeti
Nihai Kullanıcı/i
şlenmiş
Paketlenmiş Ürün
Yanıt Sayısı 5 1 14 14
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Firm
a Sa
yısı
Ürünlerin son kullanıcısı
Ürünlerin son kullanıcısı
Yanıt Sayısı S İmalatçı/ yarı
mamul 5
Mamul İşleme Hizmeti
1 Nihai Kullanıcı/işlenmiş
14 Paketlenmiş Ürün 14
Toplam 34
Page 18
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
17
2.1 Firma daha önce profesyonel destek aldı mı? (Danışmanlık, eğitim vb)
Firma Sayısı Destek Dağılımı
Belgelendirme 6
Diğer Konular 6
2.2 Firmanızın Tescilli Markaları (Varsa) Nelerdir
Firmanızın Tescilli Markaları (Varsa) Nelerdir?
Aktaş Kazım Günaydın Alyora Nazen
Asaslan Nazillli Kaplanlar Avare Nutco
Conary Fruit Orlandas Efekan 2000 Özaltın Ege Beyza Royal
Fruit Elmas Rüyam Erbay Brand Selcuk Fıgyork Sunmar Funda Sunny
Tarım Furuturk Tariş Garden Frank Toroslular Güldere Ümit
Yazıcı Hayır Yingori İtoalty Fruit Zencirci
Evet Hayır
Profesyonel Danışmanlık/Eğitim Desteği
8 12
0
4
8
12
16
20
Firm
a Sa
yısı
Profesyonel Danışmanlık/Eğitim Desteği
Belgelendirme
Diğer Konular
Destek Dağılımı 6 6
0
4
8
12
16
20
Firm
a Sa
yısı
Destek Dağılımı
Page 19
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
18
2.3 Firmanızın AR-GE faaliyetleri yürütüyor mu? Ne tür faaliyetlerdir?
2.4 Firmanız devlet desteklerine / teşviklerine başvurdu mu? & 2.5 Destek aldı mı?
Başvurduğu ve destek aldığı kurumlar:
Başvuru yapan firma sayısı 18, destek alan firma sayısı14 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği
işaretlemesi ile alınan yanıtlar sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
65%
35%
Firmanızın AR-GE faaliyetleri yürütüyor mu?
Hayır
Evet
0
5
10
15
20
Evet Hayır
Başvuru 18 2
Destek Alımı 14 6
Devlet Destekleri
Firmanızın AR-GE faaliyetleri yürütüyor mu?
Firma Sayısı
Hayır 13
Evet 7
Toplam 20
Ar-Ge Faaliyetleri
Dış Pazar Araştırmaları
Farklı Ambalajlama
İnovasyon Çalışmaları
Toprak ve Su Tahlilleri
Yeni Ürün Geliştirme
Page 20
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
19
2.6 Son 3 yılda yatırım yaptı mı? Hangi konuda ne kadar?
(BİNA ARSA - OTOMOBİL /ARAÇ - YENİ MAKİNE - YENİ AĞAÇ – DİĞER)
Yatırım Teşvik
KOSGEB GEKA Kırsal
Kalkınma
İGEME TÜBİTAK
Başvuru 6 14 4 6 4 1
Destek Alımı 4 9 1 3 2 0
0
2
4
6
8
10
12
14
16
BİNA ARSA; 5.500.000,00
TL; 53%
OTOMOBİL ARAÇ;
815.000,00 TL; 8%
YENİ MAKİNE;
3.775.000,00 TL; 37%
YENİ AĞAÇ; 200.000,00
TL; 2%
DİĞER; 0,00 TL; 0%
Page 21
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
20
2.7 Firmanızın yabancı sermaye ile ortaklıklara bakış açısı nedir?
2.8 Firmanızın /Ürünlerinizin Kalite ve Güvence Belgeleri Var mı? Hangileri?
55%
45%
Firmanızın yabancı sermaye ile ortaklıklara bakış açısı nedir?
İlgilenmiyor
Uygun şartlar olursa olabilir
0 2 4 6 8
10 12 14
ISO 9001
ISO 2200
0 (HACCP)
TSE Koşer Diğer (Hela
l, BRC vs.)
Belgesi
Olmayanla
r
Kalite Belgeleri 11 14 9 4 2 3
Kalite Belgeleri
Firmanızın yabancı sermaye ile ortaklıklara bakış açısı nedir?
Firma Sayısı
İlgilenmiyor 11
Uygun şartlar olursa olabilir 9
Toplam 20
Page 22
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
21
2.9 Firmanızın kurumsallaşma ile ilgili faaliyetleri Var mı? Nelerdir?
2.10 Sektörünüzdeki rekabetin durumu nedir?
10%
60%
30%
Sektörünüzdeki Rekabetin Durumu
Rekabet yok
Yıkıcı rekabet
Çok yıkıcı
Firmanızın kurumsallaşma ile
ilgili faaliyetleri Var mı?
Firma Sayısı
Hayır 13
Evet 7
Toplam 20
Faaliyetler
İşletmede görev ve sorumluluklar belirli ve yetki dağılımı belirli
Kurumsal kimlik çalışmaları var
İncir Birliği'nin yeni logo tasarımı var
Sektördeki rekabet durumu nedir
Firma Sayısı
Rekabet yok 2
Yıkıcı rekabet 12
Çok yıkıcı 6
Toplam 20
65%
35%
Firmanızın kurumsallaşma ile ilgili faaliyetleri Var mı?
Hayır
Evet
Page 23
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
22
2.11 Firmanızın rekabet stratejisi nedir?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
2.12 Firmanızın üretim yeri dışında başka lokasyonlarda birimleri Var mıdır? Nelerdir?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
7
2
18
3
9
0
5
10
15
20
Fiyat Güvenilir olmak
Kalite Pazarlama Piyasada eski ve tanınır
olmak
Firm
a Sa
yısı
Firma Stratejisi
Firmanızın rekabet stratejisi nedir?
40%
60%
Üretim yeri dışında başka lokasyonlarda birimler var
mı?
Evet
Hayır
Firmanızın rekabet stratejisi nedir? Yanıt Sayısı
Fiyat 7
Güvenilir olmak 2
Kalite 18
Pazarlama 3
Piyasada eski ve tanınır olmak 9
Firmanızın üretim yeri dışında başka lokasyonlarda birimleri Var mıdır?
Firma Sayısı
Evet 8
Hayır 12
Toplam 20
Firmaların Birimleri
Showroom 1
Perakende Satış Noktası
2
Depo/Soğuk Hava 3
Meyve Bahçeleri 3
İşleme Tesisleri 3
Page 24
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
23
2.13 Sektörünüz sezonluk mu çalışıyor?
Hangi aylarda daha fazla satış oluyor?
70%
25% 5%
Sektörünüz sezonluk mu çalışıyor?
Sezonluk
Tüm yıl
Yanıt yok
7
5
2 1
0 1 1
3
9
13 12
13
Hangi aylarda daha fazla satış oluyor?
Sektörünüz sezonluk mu çalışıyor?
Firma Sayısı
Sezonluk 14
Tüm yıl 5
Yanıt yok 1
Toplam 20
Hangi aylarda daha fazla satış oluyor?
Ocak 7
Şubat 5
Mart 2
Nisan 1
Mayıs 0
Haziran 1
Temmuz 1
Ağustos 3
Eylül 9
Ekim 13
Kasım 12
Aralık 13
Page 25
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
24
Hangi aylarda daha az satış oluyor?
2.14 Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik
0 0
1
2
5
7
8
5
0 0 0
1
Hangi aylarda daha az satış oluyor?
30%
70%
Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik Var mı?
Evet
Hayır
Hangi aylarda daha az satış oluyor?
Ocak 0
Şubat 0
Mart 1
Nisan 2
Mayıs 5
Haziran 7
Temmuz 8
Ağustos 5
Eylül 0
Ekim 0
Kasım 0
Aralık 1
Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik var mı?
Firma Sayısı
Evet 6
Hayır 14
Toplam 20
Page 26
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
25
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik Yoksa, Neden? Yanıt Sayısı
Ar-Ge süreçlerinde yetersizlik 3
Daha üst segmentlere üretim yapacak teknoloji ve metod bilgisine sahip olmama
2
Finansal yetersizlik 10
Pazar bilgisi eksikliği 7
Teknolojik engeller (teknoloji ve makine parkı yenileme ihtiyacı) 4
3
2
10
7
4
Ar-Ge süreçlerinde yetersizlik
Daha üst segmentlere üretim yapacak teknoloji ve metod bilgisine sahip olmama
Finansal yetersizlik
Pazar bilgisi eksikliği
Teknolojik engeller (teknoloji ve makine parkı yenileme ihtiyacı)
Büyümeyi Sağlayacak Kaynaklara Sahiplik Yoksa, Neden?
Yanıt Sayısı
Page 27
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
26
2.15 Sektörün sorunları nelerdir?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
3.1 Bağımsız Satış ve Pazarlama departmanlarınız Var mı? Birlikte mi?
7
8
6
10
7
13
5
9
7
0 2 4 6 8 10 12 14
Çevre ve mevzuat sorunları
Döviz kurlarının olumsuz etkisi var
Enerji maliyetleri yüksek
Finansman maliyetleri yüksek
Hammadde ve ara malı fiyatları yüksek
Kayıt dışı ticaret var
Lojistik maliyetleri yüksek
Tanıtım sorunu var
Teşvikler yetersiz
Yanıt Sayısı
Sektörün sorunları nelerdir?
30%
0%
70%
Bağımsız Satış ve Pazarlama departmanlarımız var mı? Birlikte mi?
Satış departmanlarımız var
Pazarlama departmanlarımız var
Satış ve Pazarlama departmanlarımız var
Sektörün sorunları nelerdir?
Yanıt Sayısı
Çevre ve mevzuat sorunları
7
Döviz kurlarının olumsuz etkisi var
8
Enerji maliyetleri yüksek 6
Finansman maliyetleri yüksek
10
Hammadde ve ara malı fiyatları yüksek
7
Kayıt dışı ticaret var 13
Lojistik maliyetleri yüksek 5
Tanıtım sorunu var 9
Teşvikler yetersiz 7
Bağımsız Satış ve Pazarlama departmanlarımız var mı? Birlikte mi?
Firma Sayısı
Satış departmanlarımız var
6
Pazarlama departmanlarımız var
0
Satış ve Pazarlama departmanlarımız var
14
Toplam 20
Page 28
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
27
Kim sorumlu şirket ortağı çalışan? Çalışan sayıları ?
3.2 Dış Ticaret departmanınız Var mı?
20%
80%
Kim sorumlu ?
Çalışan
Şirket Ortağı
50%
15%
35%
Dış ticaret departmanınız var mı?
Dış Ticaret Departmanı Var
Dış Ticaret Departmanı Yok Ancak Dış Ticaret Var
Dış Ticaret Yok
Kim sorumlu Firma Sayısı
Çalışan 4
Şirket Ortağı 16
Toplam 20
Dış Ticaret departmanınız Var mı?
Firma Sayısı
Dış Ticaret Departmanı Var
10
Dış Ticaret Departmanı Yok Ancak Dış Ticaret Var
3
Dış Ticaret Yok 7
Toplam 20
Page 29
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
28
Kim sorumlu şirket ortağı çalışan? Çalışan sayıları ?
3.3 Firmanızda hangi diller konuşuluyor?
30%
30%
40%
Kim sorumlu?
Çalışan
Sorumlu yok
Şirket Ortağı
45%
55%
Firmanızda Yabancı Diller Konuşuluyor mu?
Evet
Hayır
Kim sorumlu? Firma Sayısı
Çalışan 6
Sorumlu yok 6
Şirket Ortağı 8
Toplam 20
Firmanızda Yabancı Diller Konuşuluyor mu?
Firma Sayısı
Evet 9
Hayır 11
Toplam 20
Page 30
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
29
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
3.4 Satış ve Pazarlama Personelinize Performans Yönetimi uyguluyor
musunuz?(Komisyon,ikramiye vb)
15
4 3
2 2 1 1
İngilizce Fransızca Almanca İtalyanca Rumence Arapça İspanyolca
K
i
ş
i
S
a
y
ı
s
ı
Konuşulan Yabancı Diller ve Kişi Sayısı
20%
80%
Satış ve Pazarlama Personelinize Performans Yönetimi uyguluyor
musunuz?
Evet
Hayır
Konuşulan Yabancı Diller ve Kişi Sayısı
İngilizce 15 Fransızca 4 Almanca 3 İtalyanca 2 Rumence 2 Arapça 1 İspanyolca 1
Satış ve Pazarlama Personelinize Performans Yönetimi uyguluyor musunuz?(Komisyon,ikramiye vb)
Firma Sayısı
Evet 4
Hayır 16
Toplam 20
Page 31
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
30
3.5 Piyasa hakkında bilgiyi nasıl topluyorsunuz?(Gözlem,İnternet,Seminer vb)
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
3.6 Satışlarınızın yurtiçi - yurtdışı dağılımları nasıldır? (Aşağıya Yurtiçini yazın)
14
5 5 4
3 2 2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Yüzyüze görüşme ile
Fuarlara katılım ile
Gözlem ile Seminerlere katılım ile
İnternet ile İhracatçı Birliği
siteleri ile
Aydın Ticaret Odası
bilgileri ile
Firm
a Sa
yısı
Piyasa hakkında bilgiyi nasıl topluyorsunuz?
49%
20%
15%
9%
2% 1%
4%
Yurtiçi Satış Dağılımı
EGE
MARMARA
İÇ ANADOLU
KARADENİZ
AKDENİZ
GÜNEYDOĞU ANDADOLU
DOĞU ANADOLU
Piyasa hakkında bilgiyi nasıl topluyorsunuz?
Yanıt Sayısı
Fuarlara katılım ile 5
Gözlem ile 5
İhracatçı Birliği siteleri ile
2
İnternet ile 3
Seminerlere katılım ile 4
Yüzyüze görüşme ile 14
Aydın Ticaret Odası bilgileri ile
2
Toplam 35
Page 32
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
31
Firmaların Paylaştığı Satış Yapılan İller:
3.9 Kaç yıldır dış ticaret yapıyorsunuz?
3.10 Yurtdışı satışlarınızın ülkesel dağılımları nasıldır? (Mevcut Pazarlarınız)
AB İsrail
Almanya İsveç
Amerika İtalya
Arabistan Kazakistan
Avustralya Malta
Azerbaycan Mısır
Bosna Hersek Polonya
Brezilya Romanya
Bulgaristan Rusya
Çin Sırbistan
Dubai Slovenya
Fas Suudi Arabistan
Filistin Ukrayna
Fransa Venezüella
Gürcistan Yunanistan
İngiltere
EGE
•Aydın
•İzmir
MARMARA
•İstanbu
•Bursa
•İzmit
•Adapazarı
İÇ ANADOLU
•Ankara
•Eskişehir
•Kayseri
•Konya
•Sivas
KARADENİZ
•Samsun
•Giresun
•Trabzon
•Ordu
DOĞU ANADOLU
•Van
•Erzurum
•Sivas
Kaç yıldır dış ticaret yapıyorsunuz?
Firma Sayısı
Yanıt yok 7
80 1
30 1
10 1
7 1
6 1
5 1
4 1
3 3
2 2
1 1
Toplam 20
Page 33
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
32
3.11 Yurtiçi müşterilere ulaşım kanalları?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
3.12 Yurtdışı müşterilere ulaşım kanalları?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
11
7
6
3
1
Yerinde müşteri ziyaretleri
Aracı firmalar vasıtasıyla
Mevcut ve potansiyel …
Fuarlara katılım
Perakende satış noktaları açarak
Yurtiçi müşterilere ulaşım kanalları?
Yanıt Sayısı
8
5 6
5
7
4
Aracı firmalar vasıtasıyla
Fuarlara Katılım
Mevcut ve Potansiyel
Müşterilere broşür/katalog
göndermek
Web sitesi / E-ticaret
Yerinde Müşteri
Ziyaretleri
Yurtdışı bayi / toptancı ağı oluşturarak
Yurtdışı müşterilere ulaşım kanalları?
Yanıt Sayısı
Yurtiçi müşterilere ulaşım kanalları? Yanıt Sayısı Yerinde müşteri ziyaretleri 11
Aracı firmalar vasıtasıyla 7 Mevcut ve potansiyel müşterilere broşür / katalog göndermek
6
Fuarlara katılım 3 Perakende satış noktaları açarak 1
Yurtdışı müşterilere ulaşım kanalları? Yanıt Sayısı
Aracı firmalar vasıtasıyla 8
Fuarlara Katılım 5 Mevcut ve Potansiyel Müşterilere broşür/katalog göndermek
6
Web sitesi / E-ticaret 5 Yerinde Müşteri Ziyaretleri 7 Yurtdışı bayi / toptancı ağı oluşturarak 4
Toplam 35
Page 34
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
33
3.13 İhracat için hedeflediğiniz ülkeler?
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2 2 2
3 3 3
4 5 5
10
0 2 4 6 8 10 12
Avustralya
Balkan Ülkeleri
İngiltere
Kanada
Okyanusya Ülkeleri
Romanya
Dubai
Hollanda
Japonya
Arap Ülkeleri
Rusya
İhracat için hedeflediğiniz ülkeler? Yanıt Sayısı
Avustralya 1
Avusturya 1
Balkan Ülkeleri 1
Hong Kong 1
İngiltere 1
İtalya 1
Kanada 1
Kuzey Afrika 1
Okyanusya Ülkeleri 1
Orta Avrupa 1
Romanya 1
Ortadoğu Ülkeleri 1
Dubai 2
Hindistan 2
Hollanda 2
Amerika 3
Japonya 3
Almanya 3
Arap Ülkeleri 4
Fransa 5
Rusya 5
Çin 10
Page 35
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
34
3.14 Fiyat belirleme nasıl oluyor?
3.15 İskontolar nasıl belirleniyor?
35%
30%
35%
Fiyat belirleme nasıl oluyor?
Maliyete dayalı
Piyasa fiyatına dayalı
Piyasa fiyatına ve Maliyete dayalı
36%
9%
55%
İskontolar nasıl belirleniyor?
Fiyat listesi
Müşterilerinin pazarlık gücüne dayalı
Tüm müşterilere eşit fiyatlama
Fiyat belirleme nasıl oluyor?
Firma Sayısı
Maliyete dayalı 7
Piyasa fiyatına dayalı 6
Piyasa fiyatına ve Maliyete dayalı
7
Toplam 20
İskontolar nasıl belirleniyor?
Fiyat listesi 4
Müşterilerinin pazarlık gücüne dayalı
1
Tüm müşterilere eşit fiyatlama
6
Page 36
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
35
3.16 Yurtiçi Müşterilerin ödeme şartları?
3.17 Yurtdışı Müşterilerin ödeme şartları?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
10%
10%
40%
40%
Yurtiçi müşterilerin ödeme şartları?
Peşin (ürün müşteriye ulaşınca)
Peşin (ürünü göndermeden)
Vadeli (Açık Hesap)
Vadeli (Çek-senet)
8%
42% 33%
17%
Yurtdışı Müşterilerin ödeme şartları?
Akreditif
Mal mukabili/ açık hesap
Peşin
Vesaik mukabili
Yurtiçi Müşterilerin ödeme şartları?
Firma Sayısı
Peşin (ürün müşteriye ulaşınca)
2
Peşin (ürünü göndermeden) 2
Vadeli (Açık Hesap) 8
Vadeli (Çek-senet) 8
Toplam 20
Yurtdışı Müşterilerin ödeme şartları?
Yanıt Sayısı
Akreditif 2
Mal mukabili/ açık hesap
10
Peşin 8
Vesaik mukabili 4
Toplam 24
Page 37
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
36
3.18 İhracatta fiyatlandırmanızda hangi Incoterms'leri kullanıyorsunuz?
3.19 Müşteri Profilinizden bahsediniz.(Gelir durumu,bölgesi,yaş aralığı,sosyal statüsü vb.)
6%
39%
11%
44%
İhracatta fiyatlandırmanızda hangi Incoterms'leri kullanıyorsunuz?
C&F, CNF, CFR
CIF, CIP
EXW
FOB, FOT, FOR
7
3 2
6
2
Toptancılar Tedarikçiler Zincir mağazalar
Orta gelir düzeyi
Yüksek gelir düzeyi
F
i
r
m
a
S
a
y
ı
s
ı
Müşteriler
Müşteri profiliniz
İhracatta fiyatlandırmanızda hangi Incoterms'leri kullanıyorsunuz?
Yanıt Sayısı
C&F, CNF, CFR 1
CIF, CIP 7
EXW 2
FOB, FOT, FOR 8
Müşteri profiliniz Firma Sayısı
Orta gelir düzeyi 6
Tedarikçiler 3
Toptancılar 7
Yüksek gelir düzeyi
2
Zincir mağazalar 2
Toplam 20
Page 38
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
37
3.20 Siparişlerde termin ve teslim süreleriniz nedir?(Tonaj veya aralığı belirterek termin sürenizi
açıklayabilirsiniz)
1- 15 Gün Arası Sipariş Büyüklüğüne Göre Kargo, Ambar, Konteynr Ya Da Tır İle
3.21 İstikrarlı olarak aynı müşterilere mi satış yapıyorsunuz?
3.22 Hedef ülkelere ihracat koşullarını biliyor musunuz?
40%
60%
0% 0%
İstikrarlı olarak aynı müşterilere mi satış yapıyorsunuz?
Evet
Çoğunlukla evet
Hayır
Çoğunlukla hayır
15%
10%
20%
55%
Hedef ülkelere ihracat koşullarını biliyor musunuz?
Çoğunlukla evet
Çoğunlukla hayır
Evet
Hayır
İstikrarlı olarak aynı müşterilere mi satış yapıyorsunuz?
Firma Sayısı
Evet 8
Çoğunlukla evet 12
Hayır 0
Çoğunlukla hayır 0
Toplam 20
Hedef ülkelere ihracat koşullarını biliyor musunuz?
Firma Sayısı
Çoğunlukla evet 3
Çoğunlukla hayır 2
Evet 4
Hayır 11
Toplam 20
Page 39
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
38
3.23 Hedef pazarlara girişteki engelleriniz nelerdir?
Anket yapılan firma sayısı 20 olup, firmaların bir ya da birden çok seçeneği işaretlemesi ile alınan yanıtlar
sonucu, aşağıdaki tablo oluşturulmuştur.
4.1 Müşterilerinizden ağırlıklı hangi konularda şikâyet alıyorsunuz?
( ÜRÜN - AMBALAJ / ETİKETLEME - TERMİN - TESLİMAT - BİLGİ AKIŞI / İLETİŞİM -
ÖDEME KOŞULLARI / FİYAT POLİTİKASI - SATIŞ PERSONELİ - DİĞER)
1
6
5
7
1
2
1
9
0 2 4 6 8 10
AB ülkelerine vize sıkıntısı
Dış ticaret mevzuatlarını bilmeme
Hedef fiyatı yakalayamama
Hedef ülke mevzuatlarını bilmeme
Müşteriye ulaşamama
Standartları yakalayamama
Ülke pazarının diğer ürünü tanımaması
Yabancı dil bilmeme F
i
r
m
a
S
a
y
ı
s
ı
Hedef pazarlara girişteki engelleriniz nelerdir?
ÜRÜN 15%
AMBALAJ / ETİKETLEME
16%
TERMİN 16%
TESLİMAT 3%
BİLGİ AKIŞI /
İLETİŞİM 16%
ÖDEME KOŞULLARI /
FİYAT POLİTİKASI
13%
SATIŞ PERSONELİ
6%
DİĞER 15%
Müşteri Şikayet Dağılımı
Hedef pazarlara girişteki engelleriniz nelerdir?
Yanıt Sayısı
AB ülkelerine vize sıkıntısı 1
Dış ticaret mevzuatlarını bilmeme
6
Hedef fiyatı yakalayamama
5
Hedef ülke mevzuatlarını bilmeme
7
Müşteriye ulaşamama 1
Standartları yakalayamama
2
Ülke pazarının diğer ürünü tanımaması
1
Yabancı dil bilmeme 9
Toplam 32
Page 40
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
39
4.2 Şikayetlerin çözümü ile ilgilenen departman/ kişi/pozisyonu
4.3 Şikayet aldığınızda izlediğiniz süreç nasıldır?(örneğin; bilirkişi raporu vs.)
İşletmeler genellikle ürün iadesi alıyor, bir kısmı ürünü tekrar analize gönderiyor, sonuçlandırırken ise
müşteri memnuniyetinin sağlanmasına odaklanıyorlar.
4.4 Müşteri şikayetlerini kayıt altına alıyor musunuz? Nasıl?
Müşteri şikayetleri, dosyada kayıt altında tutulup şikayet edilen ürünün numunesi alınır ve
tekrarlanmaması adına çalışmalar gerçekleştirilir.
4.5 İade Mallarda şirket politikanız nedir?
Ürün iadesi genellikle olmuyor. Ancak, yurt içi müşterilerin bazıları satamadığı için iade etmek
isteyebiliyorlar, bu durumda, ürün iadesi alınıyor, tekrar o müşteri ile iş yapmaktan kaçınıyorlar.
25%
75%
Şikayetlerin çözümü ile ilgilenen departman/ kişi/pozisyonu
Satış personeli
Şirket sahibi
40%
60%
Müşteri şikayetlerini kayıt altına alıyor musunuz?
Evet
Hayır
Şikayetlerin çözümü ile ilgilenen departman/ kişi/pozisyonu
Firma Sayısı
Satış personeli 5
Şirket sahibi 15
Toplam 20
Müşteri şikayetlerini kayıt altına alıyor musunuz?
Firma Sayısı
Evet 8
Hayır 12
Toplam 20
Page 41
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
40
5.1 Firmanın son 3 yıldaki net satış hasılatı (TL) 2011 – 2010 – 2009
20 firmadan dört tanesi yanıt vermedi, 2 tanesi yeni kurulduğu için sadece 2011 yılından sonrası için bilgi
verdi)
5.2 Son yıldaki ihracat değeri? (TL) 2011 – 2010 – 2009
3291230,417
3731676,224
3584760,345
3000000
3100000
3200000
3300000
3400000
3500000
3600000
3700000
3800000
2009 2010 2011
T
L
Yıllara Göre Satış Hasılatları
23260000
26918000
31962103,6
0
5000000
10000000
15000000
20000000
25000000
30000000
35000000
2009 2010 2011
T
L
İhracat Değeri
İhracat Değeri (TL)
Page 42
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
41
5.2 Son yıldaki ihracat Ülkeleri 2011 – 2010 – 2009
5.3 Nakit Akış Tablosu ve/veya Bütçe çalışmaları yapıyor musunuz?
5.4 Maliyet Dağılımı % Hammadde / Kullanılan Kimyasal / İşçilik / Enerji / Depolama / Diğer
Verilen yanıtlara göre ortalama maliyetler:
% 50 Hammadde (Yanıt Aralığı % 5 – 80);
%16 işçilik (Yanıt Aralığı %10-55);
% 8 Enerji(Yanıt Aralığı %1-30);
% 8 Kimyasal/Gübre (Tuz vb dahil) (Yanıt Aralığı %10-55);
% 3 Lojistik(Tek yanıt %3);
% 3 Depolama(Yanıt Aralığı %1-5)
% 12 Paketleme/Ambalaj(Yanıt Aralığı %10-25);
2009
•Kuzey Irak
•Almanya
•Fransa
•Azerbeycan
•Gürcistan
2010
•Brezilya
•Almanya
•Fransa
•Azerbaycan
•Gürcistan
2011
•Çin
•Mısır
•Almanya
•Fransa
•Filistin
•İsrail
•Azerbaycan
•Gürcistan
•Romanya
20%
80%
Nakit Akış Tablosu ve/veya Bütçe çalışmaları yapıyor musunuz?
Evet
Hayır
Nakit Akış Tablosu ve/veya Bütçe çalışmaları yapıyor musunuz?
Firma Sayısı
Evet 4
Hayır 16
Toplam 20
Page 43
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
42
6.1 Ekipmanlar ve mevcut üretim teknolojisinin düzeyinin değerlendirilmesi?
6.2 Şirketiniz hangi üretim alanlarında gelişmeyi araştırıyor?
6.3 Şirket tam kapasitede mi çalışıyor?
0 2 4 6 8 10
Emek yoğun
Tam otomatik
Yarı otomatik
Emek yoğun Tam otomatik Yarı otomatik
Firma Sayısı 7 4 9
Ekipmanlar ve mevcut üretim teknolojisi
0 2 4 6 8 10
İhracat
Makineleşme
Paketleme
Pazarlama
Gelişme planı yok
İhracat Makineleşme Paketleme Pazarlama Gelişme planı
yok
Firma Sayısı 1 4 4 2 9
Şirketiniz hangi üretim alanlarında gelişmeyi araştırıyor?
10%
90%
Şirket tam kapasitede mi çalışıyor?
Evet
Hayır
Ekipmanlar ve mevcut üretim teknolojisinin düzeyi
Firma Sayısı
Emek yoğun 7
Tam otomatik 4
Yarı otomatik 9
Toplam 20
Şirketiniz hangi üretim alanlarında gelişmeyi araştırıyor?
Firma Sayısı
İhracat 1
Makineleşme 4
Paketleme 4
Pazarlama 2
Gelişme planı yok 9
Toplam 20
Şirket tam kapasitede mi çalışıyor?
Firma Sayısı
Evet 2
Hayır 18
Toplam 20
Page 44
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
43
6.3 Eğer tam kapasite çalışmıyorsa, Kapasite Kullanım Oranı (%) ?
6.4 Haftada kaç gün üretim yapılıyor/çalışılıyor?
1
6
9
3
1 0
2
4
6
8
10
0-20 20-40 40-60 60-80 80-100
F
i
r
m
a
S
a
y
ı
s
ı
Eğer tam kapasite çalışmıyorsa, Kapasite Kullanım Oranı?
5% 5%
65%
25%
Haftada kaç gün üretim yapılıyor/çalışılıyor?
5 gün
5.5 gün
6 gün
7 gün
Eğer tam kapasite çalışmıyorsa, Kapasite Kullanım Oranı (%) ?
Firma Sayısı
0-20 1
20-40 6
40-60 9
60-80 3
80-100 1
Toplam 20
Haftada kaç gün üretim yapılıyor/çalışılıyor?
Firma Sayısı
5 gün 1
5.5 gün 1
6 gün 13
7 gün 5
Toplam 20
Page 45
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
44
6.5 Tam zamanlı mı Yoksa İş oldukça mı çalışılıyor?
6.6 Günde kaç üretim Vardiyası çalışılıyor?
25%
15% 60%
Tam zamanlı mı Yoksa İş oldukça mı çalışılıyor?
Tam zamanlı
Yanıt yok
İş oldukça
5%
15%
55%
25%
Günde kaç üretim vardiyası çalışılıyor?
2 vardiya
Mesaili çalışma
Tek vardiya
Vardiyasız
Tam zamanlı mı Yoksa İş oldukça mı çalışılıyor?
Firma Sayısı
Tam zamanlı 5
Yanıt yok 3
İş oldukça 12
Toplam 20
Günde kaç üretim vardiyası çalışılıyor?
Firma Sayısı
2 vardiya 1
Mesaili çalışma 3
Tek vardiya 11
Vardiyasız 5
Toplam 20
Page 46
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
45
6.7 Şirket hammadde sağlamada herhangi bir problemle karşılaşıyor mu? Neden?
6.8 Şirketinizin ürün geliştirme birimi/faaliyetleri Var mı?
Nelerdir?
Şirketinizin ürün geliştirme birimi/faaliyetleri nelerdir?
Yanıt Sayısı Ürün geliştirme 2
Farklı ambalaj 4
Çikolata kaplı incir
1
15%
85%
Şirket hammade sağlamada herhangi bir problemle karşılalışıyor mu?
Evet
Hayır
35%
65%
Şirketinizin ürün geliştirme birimi/faaliyetleri var mı?
Evet
Hayır
Şirket hammade sağlamada herhangi bir problemle karşılalışıyor mu?
Firma Sayısı
Evet 3
Hayır 17
Toplam 20
Şirketinizin ürün geliştirme birimi/faaliyetleri var mı?
Firma Sayısı
Evet 7 Hayır 13
Toplam 20
Page 47
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
46
6.9 Şirket üretim geliştirme ile ilgileniyor mu?
6.10 Şirketin resmi bir kalite sistemi Var mı?
60%
40%
Şirket üretim geliştirme ile ilgileniyor mu?
Evet
Hayır
30%
70%
Şirketin resmi bir kalite sistemi var mı?
Evet
Hayır
Şirket üretim geliştirme ile ilgileniyor mu?
Firma Sayısı
Evet 12 Hayır 8
Toplam 20
Şirketin resmi bir kalite sistemi var mı?
Firma Sayısı
Evet 6
Hayır 14
Toplam 20
Page 48
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
47
Eğer Varsa hangi kalite sistemi/standardı?
6.11 Şirkette kaliteden sorumlu bir kişi Var mı?
34%
33%
33%
Eğer Varsa hangi kalite sistemi/standardı?
IFS BRC
ISO 9001
ISO 22000
Eğer Varsa hangi kalite sistemi/standardı?
Yanıt Sayısı
IFS BRC 1
ISO 9001 1
ISO 22000 1
Şirkette kaliteden sorumlu bir kişi Var mı?
Firma Sayısı
Evet 15
Hayır 5
Toplam 20
75%
25%
Şirkette kaliteden sorumlu bir kişi var mı?
Evet
Hayır
Page 49
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
48
6.12 Şirketin Kalite El Kitabı Var mı? Veya vizyon & misyon belirlendi mi?
6.13 Şirket bir kalite standardını onaylattırma arayışı içinde mi?
30%
70%
Şirketin Kalite El Kitabı Evet mı? Veya vizyon & misyon belirlendi mi
Evet
Hayır
40%
60%
Şirket bir kalite standardını onaylattırma arayışı içinde mi?
Evet
Hayır
Şirketin Kalite El Kitabı Evet mı? Veya vizyon & misyon belirlendi mi?
Firma Sayısı
Evet 6
Hayır 14
Toplam 20
Şirket bir kalite standardını onaylattırma arayışı içinde mi?
Firma Sayısı
Evet 8
Hayır 12
Toplam 20
Page 50
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
49
6.14 Üretim prosesi sonucunda herhangi bir emisyon ya da atık madde çıkıyor mu ?
(Anket anı anda hem, zeytin/zeytinyağı hem de kestane ya da incir üreten işletmelere uygulandığı,
bazılarının birden çok alanda faaliyet gösteriyor olması dolayısıyla bu sorunun yanıtı incirin yanı sıra
zeytinyağı üreten firmalarca da verilmiştir. Aşağıdaki yanıt sadece incire özgü atığı tanımlamaktadır )
6.15 Eğer çıkıyorsa, belirtiniz? Nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tuzlu su, deşarj ediliyor. Hastalıklı incir, ihracatçı birliği yakıyor.
6.16 Şirketin atık yönetimi ile ilgili, geleceğe ait, herhangi bir planı Var mı? Eğer Varsa,
belirtiniz?
Yok. Zaten çevreye zarar vermiyorlar. Uygun olmayan incirler yakılarak bertaraf ediliyor.
40%
60%
Üretim prosesi sonucunda herhangi bir emisyon ya da atık madde çıkıyor
mu ?
Evet
Hayır
Üretim prosesi sonucunda herhangi bir emisyon ya da atık madde çıkıyor mu ?
Firma Sayısı
Evet 8
Hayır 12
Toplam 20
Page 51
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
50
6.17 Benzer sorunları yaşayan şirketlerle ortak bertaraf çalışmasına katılır mısınız? (Varsa
koşulları soralım)
7.1 Eğitim ihtiyacı/beceri değerlendirilmesi yapılıyor mu?
20%
80%
Benzer sorunları yaşayan şirketlerle ortak bertaraf çalışmasına katılır
mısınız?
Evet
Hayır
20%
80%
Eğitim ihtiyacı/beceri değerlendirilmesi yapılıyor mu?
Evet
Hayır
Benzer sorunları yaşayan şirketlerle ortak bertaraf çalışmasına katılır mısınız?
Firma Sayısı
Evet 4
Hayır 16
Toplam 20
Eğitim ihtiyacı/beceri değerlendirilmesi yapılıyor mu?
Firma Sayısı
Evet 4
Hayır 16
Toplam 20
Page 52
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
51
7.2 Şirket herhangi bir eğitim programı düzenliyor mu?
7.3 Eğer düzenliyorsa içeriğini, nasıl verildiğini, kimlere yönelik olduğunu özetleyin?
Hijyen, ISO belgelendirmeleri kapsamı gibi konularda personele dönük eğitimler düzenleniyor.
25%
75%
Şirket herhangi bir eğitim programı düzenliyor mu?
Evet
Hayır
Şirket herhangi bir eğitim programı düzenliyor mu?
Firma Sayısı
Evet 5
Hayır 15
Toplam 20
Page 53
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
52
7.4 İşe gelmeme oranları
7.5 Doldurulmamış Kadrolar Var mı? Hangi seviyede?
75%
25%
İşe gelmeme oranları
Düşük
Yüksek
30%
70%
Doldurulmamış Kadrolar Var mı?
Evet
Hayır
İşe gelmeme oranları
Firma Sayısı
Düşük 15
Yüksek 5
Toplam 20
Doldurulmamış Kadrolar Var mı?
Firma Sayısı
Evet 6
Hayır 14
Toplam 20
Page 54
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
53
7.6 İşgücü ihtiyacınız olacak mı? Hangi iş iç in? İstenen kriterler nelerdir?
Hangi departmanda işgücü ihtiyacı var?
Depo/Sevkiyat
Gıda mühendisi
Muhasebe
Pazarlama
Temizlik
Yabancı dil bilgisi olan
7.7 İşe alma prosedürlerinizi belirtin
70%
30%
İşgücü ihtiyacınız olacak mı?
Evet
Hayır
15%
5%
15%
65%
İşe alma prosedürleriniz
CV doldurularak
İnternet iş ilanları sitesi ile
Tavsiye ile
Yüzyüze görüşme ile
İşgücü ihtiyacınız olacak mı?
Firma Sayısı
Evet 14
Hayır 6
Toplam 20
İstenen kriterler
Yabancı dil bilen
Tecrübeli
İşe alma prosedürleriniz Firma Sayısı
CV doldurularak 3
İnternet iş ilanları sitesi ile
1
Tavsiye ile 3
Yüzyüze görüşme ile 13
Toplam 20
Page 55
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
54
7.8 Ücret Belirleme Politikanız
7.9 Zam ve ikramiye politikanız?
8.1 Firmanızın Güçlü Yönleri
8.2 Firmanızın Zayıf Yönleri
8.3 Sektörünüzdeki Fırsatlar
8.4 Sektörünüzdeki Tehditler
45%
35%
20%
Ücret belirleme politikanız
Asgari ücret
Piyasaya göre
Pozisyona göre
40%
15%
30%
15%
Zam ve ikramiye politikanız
Asgari ücret üzerinden
Performansa dayalı
Piyasaya göre
Yıllık bazda
Ücret belirleme politikanız
Firma Sayısı
Asgari ücret 9
Piyasaya göre 7
Pozisyona göre 4
Toplam 20
Zam ve ikramiye politikanız
Firma Sayısı
Asgari ücret üzerinden 8
Performansa dayalı 3
Piyasaya göre 6
Yıllık bazda 3
Toplam 20
Page 56
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
55
IV. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Aydın İl’inde 20 incir firmasıyla yapılan yüz yüze anketler sonucu aşağıda genel bir
değerlendirmeye varılmıştır.
1.GENEL BİLGİLER
Aydın İl’indeki incir işletmelerinin %60’ı limited şirket, %20’si şahıs işletmesi ve %15’i anonim
şirket ve %5’i birliktir. Şirketlerin kuruluş yıllarına bakıldığında en yeni kurulmuş şirketlerin %40’ı 1 ila 5 yıl
aralığındadır. En eski kurulmuş şirket yaşı ise 50’den fazladır.
Bu şirketlerdeki ortak sayısına bakıldığında, şirketlerin %30’u 2 ortaklı, %20’si 1 ortaklı %5’i 3
ortaklıdır.%5’ini de 6000 ortaktan oluşturan birlik oluşturur.
Şirketlerin sermaye yapıları hakkında ise, %30’unun 100.000TL-500.000TL arasında, %25’i
50.000TL’den düşük, %15’i 50-100.000TL arasında, %15’i 500.000TL’den büyük olduğu söylenebilir. Bu
şirketlerin %15’inin ise sermaye yapıları bilinmemektedir.
Aydın İl’indeki bu 20 firmanın 20’si de Tarıma Dayalı Sanayi Üreticisidir. Ayrıca bu firmaların 18
tanesi toptancı, 12 tanesi ihracatçı, 2 tanesi birincil tarım üretici, 2 tanesi ithalatçı, 1 tanesi perakendeci, 1
tanesi de distribütördür.
Şirketlerdeki istihdam dağılımı ise şöyledir. Beyaz yaka çalışanların sayısı 201, mavi yaka
çalışanların sayısı 506 ve mevsimlik işçi sayısı ise 1823’tür.
Ürünlerin son kullanıcıları “imalatçılar, nihai üretici, paketlenmiş ürün, mamul işleme” olarak
görülmektedir.
2.İŞ ANALİZİ
Şirketlerden 6’sı belgelendirme konusunda profesyonel danışmanlık ve eğitim desteği almıştır.
Ar-Ge faaliyetlerine bakıldığında ise ”dış Pazar araştırmaları, farklı ambalajlama, inovasyon
çalışmaları, toprak ve su tahlilleri, yeni ürün geliştirme konularında Ar-Ge çalışmaları yapılmaktadır.
20 şirketten 18’i devlet desteğine başvuru yapmış ve 14’ü de devlet tarafından desteklenmiştir.
Firmaların yatırım dağılımına bakılırsa, yatırımın %53’ü 5.500.000,00TL ile bina-arsa, %37’si
3.775.000,00TL ile yeni makine, %8’i 815.000,00TL ile otomobil/araç, %2’si 200.000,00TL ile yeni ağaçtır.
İncir firmalarının %55’i yabancı sermaye ile ortaklık ile ilgilenmiyor. %45’i ise uygun koşullar
sağlandığında yabancı sermaye (yerli ve yabancı yatırımcı) ile ortaklığa sıcak bakıyor. Kalite ve güvence
belgesi olarak, 20 incir firmasından 11’inin ISO 9001 belgesi, 14’ünün ISO 22000(HACCP) belgesi, 9’nun
TSE belgesi, 4’ünün Koşer belgesi, 2’sinin Diğer(Helal, BRC, vs.) belgeleri bulunmaktadır.
Firmaların % 30’u sektördeki rekabetin çok yıkıcı olduğunu, % 60’ı yıkıcı rekabetin olduğunu,
%10’u da sektörde rekabetin olmadığını belirtmiştir.
Kurumsallaşma faaliyetlerinin oranı ise %35’tir.
Rekabet içindeki firmaların stratejilerinin %45’i kalite, %23’ü piyasada eski ve tanınır olmak, %18’i
ise fiyat, %8’i pazarlama, %5’i güvenilir bir firma olmak olarak belirlenmiştir.
Page 57
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
56
Firmaların %40’nın soğuk hava deposu, showroom, meyve bahçeleri, depo/soğuk hava,
perakende satış noktası, işleme tesisleri olmak üzere üretim yerleri dışında da birimleri bulunmaktadır.
Ankete yanıt beren incir firmalarının %70’i sezonluk çalışırken; % 25’i tüm yıl çalışmakta iken
firmaların %5’inden yanıt alınamamıştır. Kış aylarında (ekim, kasım, aralık, ocak, şubat, mart) daha fazla
incir satışı yapılırken, yaz aylarında (mayıs, haziran, temmuz, ağustos, eylül) daha az incir satışı
yapılmaktadır.
Ankete yanıt veren İncir firmalarından %30’u büyümeyi sağlayacak kaynaklara sahip iken %70’i
bu kaynaklara sahip değildir. Firmalar bunun nedenini ise Ar-Ge süreçlerinde yetersizlik, daha üst
segmentlere üretim yapacak teknoloji ve metod bilgisine sahip olamama, finansal yetersizlik, Pazar bilgisi
eksikliği, teknolojik engeller olarak göstermiştir. Firmalar sektörün sorunlarının %14’ü finansman
maliyetleri yüksek, %18’i kayıt dışı ticaretin varlığı, %10’u teşviklerin yetersizliği, %12’si tanıtım
sorununu,%8’i enerji maliyetleri yüksekliğini,%7’si lojistik maliyetlerinin yüksekliğini,%10’u çevre ve
mevzuat sorunlarının bulunduğunu, %11’i döviz kurlarının olumsuz etkisi olduğunu, %10’u ise hammadde
ve ara malı fiyatlarının yüksek olduğunu belirtmiştir.
3.SATIŞ ve PAZARLAMA BİLGİLERİ
İncir firmalarının %30’unun satış departmanları, %70’inin ise satış ve pazarlama departmanları
bulunmaktadır. Departmanlardan sorumlu kişiler ise şirket ortakları ve şirket çalışanlarıdır. Firmaların
%80’i satış ve pazarlama personeline performans yönetimi uygulamamaktadır.
Firmaların %50’sinde dış ticaret departmanı bulunmakta, %15’inde dış ticaret departmanı yok
ancak bu firmalar dış ticaret yapmakta, %15’inde ise dış ticaret yapılmamaktadır ve departmanların
sorumlusu şirket ortağı ve şirkette çalışan personeldir.
Firmaların %45’inde yabancı dil konuşulmakta, konuşulan yabancı dillerin %53’ü İngilizce olmakla
birlikte %47’lik oranında da diğer (Fransızca, Almanca, İspanyolca, İtalyanca, Rumence, Arapça) diller
konuşulmaktadır. %55’inde ise yabancı dil konuşulmamaktadır.
Firmalar piyasa hakkındaki bilgiyi, %40 oranında yüz yüze görüşmeler yolu ile %9 oranında
internet ile %6 ihracatçı birlikleri siteleri ile %6 oranında Aydın Ticaret Odası bilgileri ile % 14 oranında
gözlem yoluyla, %14 oranında fuarlara katılım ile %11 oranında seminerlere katılım ile toplamaktadır.
Yurtiçi satışların bölgesel dağılımları ise %15lik pay ile İç Anadolu bölgesi Ankara, Konya,
Kayseri, Eskişehir illeri; %49luk pay ile Ege bölgesi Aydın, İzmir illeri; %2lik pay ile Akdeniz bölgesi
Antakya, Antalya illeri;% 20lik pay ile Marmara bölgesi İstanbul, İzmit, Adapazarı illeri;%9luk pay ile
Karadeniz bölgesi Samsun, Ordu, Trabzon illeri; %1lik pay ile Güneydoğu Anadolu bölgesi Şanlıurfa ili,
%4lük pay ile Doğu Anadolu bölgesi Van, Erzurum illeri olarak belirlenmiştir.
Ankete katılan firmalardan 1 tanesi 80 yıldır, 1tanesi 30 yıldı, kalanı 10 yıldan kısa süredir dış
ticaret yapmaktadır.
Firmalar yurtiçi müşterilere aracı firmalar vasıtası ile mevcut ve potansiyel müşterilere broşür
göndererek, yerinde müşteri ziyaretleri gerçekleştirerek ve perakende satış noktaları açarak ulaşmaktadır.
Page 58
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
57
Yurtdışı müşterilere ise fuarlara katılım, yerinde müşteri ziyaretleri yaparak, web site/ E-ticaret
yoluyla, yurtdışı bayi toplantılarına katılarak, aracı firmalar vasıtası ile ulaşmaktadır.
Firmalar ihracat yapmak için Çin, Rusya, Fransa, Arap ülkeleri, Almanya, Dubai başta olmak üzere
birçok Avrupa ve balkan ülkelerini hedeflemişlerdir.
Firmaların %35’i maliyete dayalı, %30’si piyasa fiyatına dayalı, %35’i hem piyasa hem de maliyete
dayalı fiyat belirleme yapmaktadır. İskontolar ise fiyat listesine göre veya müşterinin pazarlık gücüne göre
belirleniyor.
Yurtiçi müşterilerin ödeme koşulları %20’si peşin %80’i vadeli; yurtdışı müşterilerin ödeme
koşulları %42’si mal mukabili/açık hesap, %33’ü peşin, %17’si vesaik mukabili, %8’i akreditif şeklindedir.
İhracat yapan firmaların %44’ü fiyatlandırmada FOB, FOT, FOR, %39’u CIF, CIP, %11’i EXW,
%6’sı C&F, CNF, CFR incotermslerini kullanmaktadır.
Şirketlerin müşteri profilinden bahsedecek olursak %15’i tedarikçilerden, %35’i toptancılardan,
%10’u zincir mağazalardan, %30’u orta gelir düzeyi, % 10’u ise yüksek gelir düzeyli müşteriden
oluşmaktadır.
Siparişlerin termini ve teslim süreleri ise sipariş büyüklüğüne göre kargo, ambar, konteyner ya da
tır ile 1-15 gün sürmektedir.
Şirketlerin %60’ı çoğunlukla istikrarlı müşterilerle satış yapmakta, %40’ı ise istikrarlı olarak aynı
müşterilerle satış yapmaktadır.
Firmalar %37 oranında hedeflenen ülkelere ihracat koşullarını bilmekteyken %63’ü bilmemektedir.
Alınan yanıtlara göre şirketler hedef pazara giriş engellerinin %19’unu dış ticaret mevzuatlarını
bilmeme, %28’ini yabancı dil bilmeme, % 16’sını hedef fiyatı yakalayamama, %22’sini hedef ülke
mevzuatlarını bilmeme, %6’sını standartları yakalayamama, %3’ünü AB ülkelerine vize sıkıntısı, %3’ünü
müşteriye ulaşamama, %3’ünü ülke pazarının diğer ürünü tanıyamaması olarak belirlemişlerdir.
4.MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
Ankete yanıt veren firmalardan alınan yanıtlar, müşteri şikâyetlerinin %13’ü ödeme koşulları/fiyat
politikasından, %15’i üründen, %16’sı ambalaj/etiketlemeden, %16’sı terminden, %16’sı ise bilgi
akışı/iletişimden, %3’ü teslimattan, %6’sı satış personelinden, %15’ide diğer konulardan olduğunu
göstermektedir.
Bu şikâyetlerle ilgilenen kişilerin %75’i işletme sahibi iken %25’i şirket çalışanıdır.
Şikâyetlerde işletmeler genellikle ürün iadesi alıyor, bir kısmı ürünü tekrar analize gönderiyor,
sonuçlandırırken ise müşterinin memnuniyetinin sağlanmasına özen gösteriliyor. Bu süreçte firmaların
%40’ı müşteri şikâyetlerini kayıt altına alırken %60’ı kayıt almıyor.
Page 59
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
58
5.FİNANSAL BİLGİLER
20 firmadan 4 tanesi yanıt vermedi, 2 tanesi yeni kurulduğu için sadece 2011 yılından sonrası için
bilgi verdi. Buna göre firmalarının son 3 yıldaki (2009-2010-2011) net satış hâsılatı sırasıyla
3.291.230,417TL, 3.731.676,224TL, 3.584.760,345TL’dir.
Son 3 yıldaki (2009-2010-2011) ihracat değeri sırasıyla 3.876.666,667TL, 44.86.333,333TL,
3.995.262,95TL’dir.
Şirketler genellikle Kuzey Irak, Azerbaycan, İsrail, Romanya, Çin, Mısır, Almanya, Fransa, Brezilya
gibi ülkelere ihracat gerçekleştirmişlerdir.
Anket yapılan firmaların %20’si nakit akış tablosu ve/veya bütçe çalışmaları yapmaktadır.
Firmaların ortalama maliyetleri ise %50 Hammadde, %16 İşçilik, %12 Ambalaj/Paketleme, %8
Enerji, %8 Kimyasal/Gübre, %3 Lojistik, %3 Depolama olarak belirlenmiştir.
6.İMALAT, KALİTE, DAĞITIM
20 firmanın 9’unun üretim teknolojisinin düzeyi yarı otomatik, 4’ünün ise tam otomatiktir ve 7’si de
emek yoğun olarak çalışmaktadır.
Şirketlerin %90’ı tam kapasite ile çalışmamaktadır, kapasite kullanım %0-20 aralığında 1 işletme,
%20-40 aralığında 6 işletme, %40-60 aralığında 9 işletme, %60-80 aralığında 3 işletme, %80-100
aralığında 1 işletme bulunmaktadır.
Firmaların %65’i 6 gün, %25’i 7 gün, %10’u da 5 gün çalışmaktadır.
Firmaların %55’i günde tek vardiya, %25’i vardiyasız, %15’i mesaili olarak, %5’i ise 2 vardiya
olarak çalışmaktadır. Firmalar, %40 paketleme, pazarlama, makineleşme, ihracat gibi konularda gelişmeyi
amaçlamaktadır %60’ının ise üretim alanlarında henüz gelişmeyi araştırma çabaları bulunmamaktadır.
Firmalar %40 oranında üretim geliştirme ile ilgileniyor, üretim geliştirme faaliyetleri ise farklı
ambalajlama konusundadır. Hammadde sağlamakta %15 oranında problem ile karşılaşılıyor.
Anket yapılan firmaların % 30’unun kalite sistemi bulunmakta olup bu sistemler ISO, IFS, BRC
kalite sistemleridir ve işletmenin kalite sorumlusu şirket ortaklarıdır.
Firmaların %70’inin kalite el kitabı bulunmamaktadır fakat %40’ı kalite standardını onaylattırma
arayışı içindedir.
İncir üretim prosesi sonucunda %40 oranında atık madde çıkıyor ve şirketin atık yönetimi ile ilgili
geleceğe ait planı bulunmamaktadır çünkü çevreye zarar vermiyorlar, uygun olmayan incirler yakılarak
bertaraf ediliyor.
7.İNSAN KAYNAKLARI
Şirket içi eğitim ihtiyacı / beceri değerlendirilmesi yapılması konusundaki oran %20’dir. Hijyen
konusunda, ISO belgelendirmeleri gibi konularda eğitim verilerek eğitim ihtiyacı giderilmektedir.
İşe gelmemeler % 75 düşük oranda, %25 yüksek orandadır.
Page 60
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
59
Doldurulmamış kadroların oranı ise %30’dur. İşgücüne ihtiyaç ise pazarlama, temizlik, muhasebe,
mühendis departmanlarında bulunmaktadır.
Firmalar işe alma prosedürlerinin %65’ini yüz yüze görüşme ile yaparken %15’ini tavsiye yoluyla,
%20’sini de internet iş ilanları sitesinde cv doldurtarak seçmektedir.
Ücret politikaları % 45 asgari ücret, %35 piyasa koşullarında, %20 de pozisyona göre
belirlenmektedir. Zam ve ikramiye politikaları ise %30 piyasa fiyatına göre, %15 performansa dayalı, %40
asgari ücret üzerinden, %15 ise yıllık bazda belirlenmektedir.
Page 61
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
60
Page 62
AYSO Üyesi Tarıma Dayalı Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Potansiyelinin Araştırılması Projesi
İncir Tanı Çalışması Analizleri
61