1 Imbuli Inoghile iyandikighwe ne Maliki Ichilongole Imbuli inoghile iyandikighwe na Maliki ya chitabu chimwe mna pfitabu pfine ipfili mna Laghano lya Sambi ipfilonga mbuli tsa Yesu Kiristu. Chila chitabu chokemighwa Injili (mana yake Imbuli Inoghile). Tsap- fandikighwa na tsina Matei, Maliki, Luka na Yohane. Chitabu chino cha Maliki chidodo kubita pfitabu pfiyaghe pfidatu. Pfipfila iwanu wolonga chitabu chino chilon- gola kwandikighwa kubita pfiyaghe, chandikighwa mne miyaka ya sitini na tano mbaka sabini kulawa Yesu hayakalile muisi. Na iwasomi wengi wotoghola ghendo ka tsachandikighwa mna isi ya Roma kuwaghuma ghumoyo wakiristu iwakalile Roma. Maliki pfipfila iyamanyike ka Yohane Maliki, tsayang'ali yakwangagha na tsina Pauli na Balinaba, lekeni tsakalema kughendelela nawo mna ghumwanza ghwa kuwapetela iwanu Imbuli inoghile (Gham 13:13). Hambele tsakatoghola kwanga keli na Balinaba (Gham 15:37-39). Maliki tsakamanyika ka sale wake mkulu na Petiri (1:5-13). Hata ka Maliki ng'amwonile bae Yesu kwa nenge tsake mwenyegho, iwanu wasomile wotoghola ghendo ka Maliki kandika pfinu pfayalongelighwe na Petiri na apfo pfiwa mwanduso wa aghala ghandike. Mna chitabu chino Maliki kokomangitsa ukuwatenda iwanu wawe iwanang'ina wa Yesu na malangulitso gha Yesu ahala aghomala ghamatsuwa. Ighali mno
62
Embed
ImbuliInoghileiyandikighwene Maliki Ichilongole ImbuliInoghileiyandikighwene Maliki Ichilongole Imbuli inoghile iyandikighwe na Maliki ya chitabu chimwe mna pfitabupfineipfilimna Laghano
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
Imbuli Inoghile iyandikighwe neMaliki
IchilongoleImbuli inoghile iyandikighwe na Maliki ya chitabu
chimwe mna pfitabu pfine ipfili mna Laghano lyaSambi ipfilonga mbuli tsa Yesu Kiristu. Chila chitabuchokemighwa Injili (mana yake Imbuli Inoghile). Tsap-fandikighwa na tsina Matei, Maliki, Luka na Yohane.Chitabu chino chaMaliki chidodo kubita pfitabu pfiyaghepfidatu. Pfipfila iwanu wolonga chitabu chino chilon-gola kwandikighwa kubita pfiyaghe, chandikighwa mnemiyaka ya sitini na tano mbaka sabini kulawa Yesuhayakalilemuisi. Na iwasomiwengi wotoghola ghendo katsachandikighwa mna isi ya Roma kuwaghuma ghumoyowakiristu iwakalile Roma.
Maliki pfipfila iyamanyike ka Yohane Maliki,tsayang'ali yakwangagha na tsina Pauli na Balinaba,lekeni tsakalema kughendelela nawo mna ghumwanzaghwa kuwapetela iwanu Imbuli inoghile (Gham 13:13).Hambele tsakatoghola kwanga keli na Balinaba (Gham15:37-39). Maliki tsakamanyika ka sale wake mkulu naPetiri (1:5-13). Hata ka Maliki ng'amwonile bae Yesu kwanenge tsake mwenyegho, iwanu wasomile wotogholaghendo ka Maliki kandika pfinu pfayalongelighwe naPetiri na apfo pfiwa mwanduso wa aghala ghandike. Mnachitabu chino Maliki kokomangitsa ukuwatenda iwanuwawe iwanang'ina wa Yesu na malangulitso gha Yesuahala aghomala ghamatsuwa.Ighali mno
Maliki 1:1 2 Maliki 1:7Mne isula ya 1:1-13, Maliki kolonga chitabu chake
chilitsa.Mne isula ya 1:14-8:21, Maliki kolonga sang'ano tsa
Yesu hayang'ali ka Galilaya.Mne isula ya 8:22-10:52, Kuya kolonga ghumwanza
ghwa Yesu wa kughenda Yelusalemu.Mne isula ya 11:1-16:8, Maliki komalitsa kwa kulonga.
ghamatsuwa gha Yesu ako Yelusalemu, pfayafile napfayatsilihuke.
Yohane Mbatitsa kowapetela iwanu(Matei 3:1-12; Luka 3:1-18; Yohane 1:19-28)
1 Haino Imbuli Inoghile ya Yesu Kiristu, Imwana weImulungu.
Yohane, iwana wa Sebedayo, wamne mnumbwi ghwawo,wotenda ghoya nyapfu tsawo. 20Bahala Yesu hayawonile,kawakema. Nawo wamleka Sebedayo, aba wawo mnemnumbwi hamwe ne iwatenda isang'ano, wamuwinza.
Yesu komlapfa imunu chinyamkela(Luka 4:31-37)
21 Yesu ne iwanang'ina wake wapfika mne ghumjighwa Kaperinaumu. Litsuwa lya Sabato, c Yesu kengilamne ing'anda ye ukulombela, kandusa kulangulitsa.22 Iwanu iwamhulikitse wakangawala kwa ghamalan-gulitso ghake, kwaapfila yeye ng'alangulitse bae kaiwolangulitsa Ghamalaghitso gha Musa, ila kalangulitsaka imunu yane ukulu.
23 Bahala imunu yane ichinyamkela kengila mneing'anda ye ukulombela kakemelela kwa litsi likulu,24 “Ubama kutenda choni, Yesu wa Natsareti? Kutsakutukoma? Nokumanya ghweghwe kwa Mwenzeluka weImulungu!”
Yesu kowahonetsa iwanu wengi(Matei 8:14-17; Luka 4:38-41)
c 1:21 Litsuwa lya Sabato Mana yake litsuwa lyalaghitse Imulungu iwanuwabwihile.
Maliki 1:29 5 Maliki 1:39
29 Yesu ne iwanang'ina wake, hamwe na Jakobu naYohane walawa mne ing'anda ye ukulombela waghendaukaye kwa Simoni na Andereya. 30Mai mkwe wa Simonitsakakala kawasa mlusatsi koghula lihoma. Yesu hayap-fikile, wamlongela mbuli tse ipinga ayo. 31Kamghendela,kamkinda ghumoko kamwinula. Utamu umlawa, kandusakuwatumikila.
32 Mihe haipfikile na litsua kuswa, iwanu wamghalilaYesu iwatamu wose ne iwanu wane ipfinyamkela.33 Iwanu wose wa ghumji wetingana hachibwalu heing'anda. 34 Yesu kawahonetsa iwanu wane matamughoghose na kalapfa ipfinyamkela wengi. Ng'aweng'ilebae ipfinyamkela nyafwasi ye ukulonga chochosekwaapfila tsawammanya yeye nani.
Yesu kowapetela iwanu mne isi ya Galilaya(Luka 4:42-44)
12 Naye kenuka, kasola chilagho chake kaghenda akuiwanu wose womlola. Iwanu wose tsawakangawala,wamtunya Imulungu, walonga, “Ng'ana twone ghendoichinu ka chino!”
Yesu komkema Lawi(Matei 9:9-13; Luka 5:27-32)
13Yesu kaghenda kelimmbalimbalimwe tsimbu. Iwanuwamghendela, naye kandusa kuwalangulitsa. 14 Hang'aliyoluta, kamwona Lawi imwana we Alifayo kakala mneing'anda ya kulihila kodi. Yesu kamlongela, “Niwinze.”Lawi kenuka, kamuwinza.
15 Yesu hayang'ali yakuja ichijo cha nemihe mneing'anda ya Lawi, iwasola kodi wengi na “wane nzambi”tsawakala hasi wang'ali wakuja naye ne wanang'inawake, kwaapfila tsakukala ne iwanu wengi iwomuwinza.16 Iwolangulitsa Ghamalaghitso wamwenga iwakalile Ma-farisayo, hawamwonile Yesu kakuja ne “Wane nzambi”
Maliki 2:17 8 Maliki 2:23ne iwasola kodi, wawaghutsa iwanang'ina wake, “Ebalikakuja ne iwasola kodi na ‘wane nzambi’?”
17 Yesu kawahulika, kawalongela, “Iwanu iwaghimang'awombama bae imghanga, ila iwatamu iwo iwombamamghanga. Sitsile bae kuwakema iwanu iwanoghile, ilawane nzambi.”
Yesu koghutsighwa imbuli ya kufunga ukuja(Matei 9:14-17; Luka 5:33-39)
18 Iwanafunzi wa Yohane ne iwanang'ina wa Ma-farisayo wang'ali wofunga ukuja. Iwanu wangi wamt-sila Yesu wamghutsa, “Ebali iwanang'ina wa Yohanene iwanang'ina wa Mafarisayo wofunga ukuja, lekeniiwanang'ina wako ng'awofunga ukuja bae?”
19 Yesu kawedika, “Apfi, iwanu iwakemighwe kuneichihungo cha kukwelawodaha kufunga ukuja akummaleyokwela kabaho hamwe nawo? Ng'awodaha bae kufungaukuja. 20 Lekeni ichipindi chakutsa mmale iyokwelakatsosolighwa kulawa kuna wawo, na baho watsofungaukuja. 21 Kuduhu imunu iyoghana chilaka mne ligh-wanda lya sambi na kuchidapfalitsa mne lighwanda lyaghumwande, ang'atenda apfo, chilaka cha sambi chit-solihinya lighwanda lya ghumwande na hanu hadeghekehatsakongetseka. 22 Na kuduhu imunu iyoghuma idipfaiya sambi mne imikoba ye ngotsi ya ghumwande. Kakotenda apfo, dipfai ya sambi itsoitula imikoba ayo, dipfaiitsokwitika ne imikoba itsohinyika. Ila koghuma dipfai yasambi mne imikoba ya sambi!”
Yesu koghutsighwa imbuli ya litsuwa lya Sabato(Matei 12:1-8; Luka 6:1-5)
23 Litsuwa limwe lya sabato, Yesu na wanafunzi wakewang'ali wobita mne imighunda ye uhemba. Hawang'aliwoghenda, iwanang'ina wake wandusa kukwanyula
25 Yesu kawedika, “Pfii ng'amsomile bae pfatendileDaudi na wayaghe hawakalile ne nzala? 26Mne ghamat-suwa ghe Imtambika mkulu Abiyatari, Daudi tsak-engila mne ing'anda ye Imulungu, kaja pfighate ipfilap-fighwe kwe Imulungu, pfighate apfo tsapfibamighwa pfi-jighwe ne iwapfilongotsi we inambiko waliyeka. Pfipfilakaweng'a wayaghe.”
27Kuya Yesu kawalongela, “Litsuwa lya Sabato likighwakwaajili ye iwanu, na si iwanu bae kwaajili ye Litsuwa lyaSabato.” 28 Imwana we Imunu ka Imtwatsa wa Litsuwa lyaSabato.
3Yesu komuhonetsa imunu yane ghumoko ighuholole(Matei 12:9-14; Luka 6:6-11)
1 Kuya Yesu kaghenda keli mne ing'anda yeukulombela. Aho kukala ne imunu yane ghumokoighuholole. 2 Iwanu wamwenga wang'ali wobama imbuliya kumghoghela Yesu. Apfowamlolesa ka ang'amhonetseimunu ayo mne Litsuwa lya Sabato. 3 Yesu kamlongelaimunu ayo, “Utse hano hambele.” 4 Kuya kawaghutsaiwanu, “Apfi chihi chinoghile cha kutenda mna litsuwalya Sabato, kutenda ghanoghile au ghehile? Kuukombolaughima au kuukoma?” Lekeni wawo ng'awalongile chinuchochose bae.
5 Kawalolesa iwanu kwa maya, baho kona usungummoyo mwake, kwa usughu we imimoyo yawo. Kuyakamlongela imunu yula, “Ugholose ghumoko ghwako.”Naye kaghugholosa, na ghumokoghwake ghuhona. 6ApfoMafarisayo walawa kunze mwe ing'anda ye Imulungu,
Likingili lyomuwinza Yesu7 Yesu ne iwanang'ina wake waghenda kune ghumto
Galilaya na iwanu wengi tsawamuwinza, walawilaGalilaya na Yudeya. 8 Hawahulike ghose ghatendile,iwanu wengi wamtsila kulawa Yudeya, Yerusalemu,Idumeya ne ipfijiji ipfili kumwambu mwa ghumtoYoridani ne imiji ya Tiro na Sidoni. 9 Kwaapfilaiwanu wakala wengi, Yesu kawalongela iwanang'inawake wamwikile ghoya mnumbwi, ili iwanu walekekumsoghelela. 10Kwaapfila tsakawahonetsa iwanuwengi,iwatamu wose wang'ali womsoghelela habehi wamkinde.11 Ne iwanu wane ipfinyamkela chila hawamwonile,waghwa hasi hambele hake, wakemelela, “Ghweghwekwa Imwana we Imulungu.”
12 Yesu kawaghoma ipfinyamkela waleke kumlongelaimunu wowose ka yeye tsanani.
Yesu kosaghula iwanang'ina kumi na weli(Matei 10:1-4; Luka 6:12-16)
13 Yesu kagheluka kuchidunda, kawakema awalaiyawabamile mwenyegho, nawo wamghendela.14 Naye kawasaghula iwanu kumi na weli, kawakemawatumighwa. Kawalongela, “Niwasaghula mwemwemkale na nene. Kuya nitsowatuma mghendemkawapetele iwanu. 15 Namwe mtsakuwa na ukuluwa kulapfa ipfinyamkela.”
16 Awano iwo iwanu kumi na weli iyawasaghule. Si-moni, yakemighwe na Yesu taghwa lingi Petiri, 17 Jakobuna ndughu yake Yohane, iwana wa Sebedayo Yesutsakaweng'a taghwa Boanerige, mana yake iwana wamdumo, 18 Andereya na Filipi, na Batalomeyo, na Matei,
Maliki 3:19 11 Maliki 3:30na Tomasi, na Jakobu imwana wa Alifayo, na Tadei, naSimoni Mkananayo, 19 na Yuda Isikarioti, iyamhundukeYesu.
Yesu na Belisebuli(Matei 12:22-32; Luka 11:14-23; 12:10)
20 Kuya Yesu kaghenda ukaye, iwanu wengi wetinganakeli mbaka Yesu ne iwanang'ina wake ng'awadahile baeukuja. 21 Wandughu tsake hawahulike agho, waghendakumsola kwaapfila tsawalonga, “Kana lukwale.”
22 Na iwolangulitsa Ghamalaghitso gha Musa iwalaw-ile Yerusalemu walonga, “Kana Belisebuli! Imkuluwe ipfinyamkela iyo iyomwing'a ingupfu ya kulapfaipfinyamkela.”
23 Yesu kawakema, kawalongela kwa imifano, “ApfiSetani kodahatse kumlapfa Setani? 24 Undewa wowoseung'eghola wenyegho, ambe wakughwa. 25 Ka ing'andayeghola yenyegho, ing'anda ayo itsakughwa. 26 Apfo kaundewa wa Setani weghola iwenyegho, utsakughwa nakutsigha.
Imbuli ye imbeghu ya haladali(Matei 13:31-32,34; Luka 13:18-19)
Maliki 4:30 15 Maliki 4:41
30 Yesu kalonga keli, “Apfi Undewa we Imulunguweghala ne ichinu chachi? Apfi tutsolonga kwe im-buli yachi? 31 Weghala ne imbeghu ya haladali, im-beghu ndodo kubita tsimbeghu tsose itsihandighwamne isi. 32 Lekeni ing'ahandighwa, yokula na yakuwammeya mkulu kubita imimeya yose mne mghunda,nayo yakuwa na ghamaputila makulu ng'ani mbakawapfideghe wodaha kutsenga ipfibali mne ghamaputilaghake.”
33Yesu kawapetela iwanu imbuli yake kwambuli nyingiitsighalile na tsino, kawalongela ka pfawadahile kuhulika.34 Ng'alongile nawo bae ichinu chochose bila ye imbuli.Lekeni hawakalile ne iwanang'ina wake waliyeka, kawa-longela chila ichinu.
Yesu koikembela inyahemu(Matei 8:23-27; Luka 8:22-25)
35 Litsuwa alyo nemihe, Yesu kawalongela iwanang'inawake, “Tuloke kumwambu kwa tsimbu.” 36 Tsawawalekaiwanu, iwanang'ina wengila mne mnumbwi mwakalileYesu, wamsola woka naye. Pfipfila tsakukala naminumbwi ingi. 37 Inyahemu ilawila na ghamawimbighautowa mnumbwi mbaka ghwandusa kumemaghamatsi. 38 Yesu tsakakala kuchughu kwa mnumbwikawasila ghumto. Iwanang'ina wake wamlamsa,wamlongela, “Mlangulitsi, apfi ng'aukona usungu bae, katwetwe twotsama?”
39 Yesu kalamka, kalikembela libeho na kaghalon-gela ghamawimbi, “Nyamala!”, kuya libeho linyamala nakukala kutindiwala.
35 Yesu hayang'ali yolonga apfo, iwanu wangi watsakulawa mne ing'anda ya Yairo, imkulu we ing'anda yaukulombela wamlongela, “Imwanagho ma kafa, ebalikwoghendela kumdesa imlangulitsi?”
36 Yesu hayahulike ichinu chawalongile, kabetsa, kam-longela imkulu we ing'anda ya ukulombela, “Leka kup-fuka, ghweghwe toghola.” 37 Kuya Yesu ng'abamile baeimunu wowose amuwinze, ila kaghenda na Petiri, Jakobuna Yohane, ndughu yake Jakobu. 38 Hawapfikile mneing'anda ya Yairo, Yesu tsakona tsogho na kahulika iwanuwolila. 39 Yesu kengila mng'anda kawalongela, “Ebalimwotenda tsogho na kulila? Imwana ng'afile bae ilakawasa.”
Maliki 5:40 19 Maliki 6:6
40 Lekeni wamseka, apfo kawalapfa kunze, kawa-sola aba na mai wa imwana ayo ne iwanang'ina wakeiyakalile nawo, wengila mne chiheleto chawasile imwana.41 Kamkinda ghumoko kamlongela “Talita kumi!” manayake, “Mwana mdodo pinga, nokulongela lamka!”
42 Bahala imwana kenuka na kandusa kughenda(imwana ayo tsakakala na miyaka kumi na mili). Ichinuachi hachilawile, iwanu wakangawala ghendo. 43 Yesukawakanya ghendo waleke kumlongela imunu wowoseichinu ichilawile, kuya kawalongela wamwing'e imwanayula ichijo yaje.
6Yesu kolemighwa ako Natsareti(Matei 13:53-58; Luka 4:16-30)
1 Yesu kalawa hanu aho kaghenda kune ghumji gh-wake ne iwanang'ina wake wamuwinza. 2 Mne lit-suwa lya Sabato, kandusa kulangulitsa mne Ing'anda yeukulombela, iwanu wengi iwamhulikitse wakangawala.Waghutsa, “Angu aghapatile kwani agha ghose? Neihekima yachi yeng'ighwe yuno mbaka atende ipfinu pfakukangawatsa?” 3 Ayuno si yula msongola mibiki baeimwanaghe Mariya, ne iwandughu tsake tsina Jakobu,Yosefu, Yuda na Simoni, na lumbu tsake ng'awalibaha baena twetwe? Apfo wamlema.
4 Yesu kawalongela, “Manabii wohulikitsighwa chilahanu, ila ng'awohulikitsighwa bae mne imiji yawona mghati mwa iwandughu tsawo, na mkaye mwawoiwenyegho.” 5 Yesu ng'adahile bae kutenda pfinu pfakukangawatsa ako, ila kawekila ghamoko iwatamu chi-dogho, kawahonetsa. 6 Yesu tsakakangawala ng'ani kwaukulema kwawo kutoghola.
Maliki 6:7 20 Maliki 6:18Yesu kowatuma iwanang'ina kumi na weli.(Matei 10:5-15; Luka 9:1-6)
7 Kuya Yesu kanga mne ipfijiji apfila kuwalangulitsaiwanu. Kawakema hamwe iwanang'ina wake kumi naweli, kawatumaweliweli na kaweng'a ukuluwa kuwalapfaipfinyamkela. 8 Kuya kawalongela, “Mleke kusola ichinuchochose kwaajili ya ghumwanza, ila ing'weku iliyeka.Mleke kusola pfighate, imikoba ya ghamaghwanda walasendi. 9 Mpfale imikwabatsa, mleke kughala lighwandalingi. 10 Ing'anda yoyose yamtsakwingila, mkale bahombaka hamtsakuka. 11Na hanu hohose iwanu hawolemakuwabokela au kuwategheletsa, mlawe hanu aho namkung'use litimbwisi mmaghulu mwenu ka ukalangamakuna wawo.”
12Apfo tsawoka na kuwapetela iwanuwatsileke nzambitsawo. 13 Tsawalapfa ipfinyamkela wengi na kuwabakaghamafuta iwatamu wengi, wawahonetsa.
Ukufa kwa Yohane Mbatitsa(Matei 14:1-12; Luka 9:7-9)
Maliki 6:19 21 Maliki 6:29bae ghweghwe kumkwela mwehe wa ndughu yako.”19Naye Herodiya tsakamhila Yohane na kabama amkome.Lekeni ng'adahile bae kwaajili ya Herodi. 20 Heroditsakampfuka Yohane kwaapfila kamanya Yohane kakalaimunu yanoghile na yenzeluke, apfo yang'ali yomlolesa.Tsayang'ali yonoghela kumhulikitsa, hata ka tsayang'aliyoghanzika ng'ani hayomalitsa kumhulikitsa.
21 Litsuwa limwe, Herodiya tsakapata nafasi mne ichi-hungo cha kwelekighwa kwa Herodi. Herodi tsakawa-tendela ichihungo iwatawala, iwakulu we asikali na ipfi-longotsi we isi ya Galilaya. 22 Neghe Herodiya hayengiletsakapfina, kamdeng'elesa Herodi ne iwahenza wake.Apfo imndewa kamlongela imwana ayo, “Unilombe ich-inu chochose chaubama, nitsokwing'a.” 23 Kelaha, “Nit-sokwing'a chochose chaubama, hata ka inusu ya undewawangu!”
24 Kuya imwana ayo kaghenda kumghutsa mai wake,“Nilombe choni?”
gela aghala ghose ghawatendile na kulangulitsa. 31 Yesukawalongela, “Leka tughende tuliyeka hanu halihelaimunu tukabwihile.” Kalonga apfo kwaapfila tsakukalane iwanu wengi iwang'ali wakutsa na ukuka, mbaka Yesune iwanang'ina wake ng'awadahile bae kupata nafasi yaukuja ichijo. 32 Apfo woka waliyeka mne mnumbwi,waghenda hanu halihela imunu.
33 Lekeni iwanu iwawonile hawang'ali wakuka, tsawa-manya. Apfo watsuma kwa mghulu kulawa mne imijiyose, kuya walongola kupfika. 34 Yesu hayalawile mnemnumbwi, kona mtingano mkulu ghwe iwanu, kawonelalibatsi kwaapfila tsawoneka ka iwang'olo iwalihelamdimi.Apfo kandusa kuwalangulitsa ipfinu pfingi.
35 Mihe haipfikile, iwanang'ina wake wamghendelawamlongela, “Hanu hano hana nyika iliyeka, na litsualiswa. 36 Waleke woke kune imighunda ne ipfijiji, iliwakeghulile ichijo iwenyegho.”
Maliki 6:43 23 Maliki 6:5643ne iwanang'ina wake wadondola pfighate ne iwasombayawakalile wamemetsa pfiseghe kumi na pfili. 44 Iwamaleiwajile wakala 5000.
Yesu koghenda mchanya mwa ghamatsi.(Matei 14:22-33; Yohane 6:15-21)
5 Apfo awala Mafarisayo na iwolangulitsaGhamalaghitso wamghutsa Yesu, “Ebali iwanang'inawako ng'awokinda bae ipfihendo pfa iwabala, ila wakujakwa ghamoko ghehile?”
6 Yesu kawedika, “Isaya tsakatabili pfinoghile kunamwemwe, mwemwe iwang'enye, ka pfandike.‘Iwanu wano wonihulikitsa kwa imilomo yawo,lekeni imimoyo yawo yakutali na nene.7Wonitamanila hela,wolangulitsa ghamalaghitso ghe iwanu,ka ghamalaghitso ghe Imulungu!’
8 “Mleka ghamalaghitso ghe Imulungu,mwokinda ipfihendo pfe iwanu.”
9 Kuya kawalongela, “Pfinogha! Mna inzila inoghileya kulema ghamalaghitso ghe Imulungu ili mkinde ipfi-hendo pfenu. 10Musa tsakalonga, ‘Uwahulike abawako namai wako,’ na ‘Imunu wowose iyomligha aba wake au mai
Maliki 7:11 25 Maliki 7:23wake katsokufa.’ 11 Lekeni mwemwe mwolangulitsa, kaimunu kana ichinu cha kumwapfila aba wake aumai wakelekeni kolonga, ‘Ichinu achi Koribani’ mana yake, nzawadikwe Imulungu, 12apfo ng'obamighwa keli kumwapfila abawake aumai wake. 13Apfomwoibetsa imbuli ye Imulungukwe ipfihendo pfenu pfambokele. Na mwotenda ipfinupfingi ka apfo.”
19 Yesu kawedika, “Mwemwe lukolo ing'alutoghola!Nikale namwe mbaka tsuwachi? Mnighalile imwanaayo!” 20 Wamghalila imwana ayo. Ichinyamkela ham-wonile Yesu, bahala kamghwisa imwana ayo chisala,imwana kaghwa hasi na kwibulughitsa, kalapfa lihopfumne mlomo. 21 Yesu kamghutsa aba we imwana ayo,“Angu imwana yuno kapfino kulawa tsuwachi?”
Kamwidika, “Kulawa udodo wake. 22 Komghwisaghamne ghumoto au mne ghamatsi ili yamkome. Lekeni kakwodaha kutenda ichinu, utwonele libatsi ne utwapfile.”
23 Yesu kalonga, “Ka kwodaha! Ghose ghodahika kweimunu iyotoghola.”
24 Bahala aba we imwana yula kakemelela kalonga,“Notoghola, ila unyapfile nitoghole ghendo!”
25 Yesu halyonile kingili lye iwanu lyakongetsekahambele hake, kamkembela ichinyamkela ayo, “Ghweichinyamkela we ububu ne utsiwi, nokulongela ulawemne imwana yuno na uleke kumwingila keli!”
26 Ichinyamkela kakemelela, kamghwisa chisalaimwana ayo, kamlawa. Na imwana tsakoneka kakafa, na iwanu wengi walonga, “Kafa!” 27 Lekeni Yesukamkinda ghumoko imwana ayo, kamwapfila kwinuka,naye kenuka.
35 Yesu kakala hasi, kawakema iwanang'ina wake kumina weli, kalonga, “Imunu wowose yobama kuwa wamwanduso, kobamighwa yawe wa utsighilo, na yaweimtumwa wa wose.”
36 Kuya kamsola imwana mdodo, kamwika mghatimwawo, kawalongela, 37 “Imunu wowose iyombokelaimwana mdodo ka yuno kwa taghwa lyangu, kombokelanene. Ne imunu iyombokela nene, kombokela yula iyani-tumile.”
39 Yesu kawalongela, “Mleke kumghoma. Haduhuimunu iyodaha kutenda ipfinzonza kwa taghwa lyangu
Maliki 9:40 34 Maliki 9:50
na baho kulongambuli tsangu pfihile. 40Kwaapfila imunuwowose yali ubali wetu, ayo kamiyetu. 41 Nowalongelaghendo, imunu wowose iyoweng'a ichikombe chaghamatsi kwaapfila mwemwe mwa iwanu wa Kiristu,katsobokela ghweko lyake.
Ukuhonza iwanu wangi(Matei 18:6-9; Luka 17:1-2)
42 “Imunu wowose iyowahonza wadodo wano iwoni-toghola watende ghehile, ng'apfu imunu ayo yohighwelibwe lya kusaghila msingo mwake na kwasighwa mneibahali. 43 Ka ghumoko ghwako ghwokuhonza utendeghehile, ghughane. Ng'apfu kwingila kune ughimana ghumoko ghumwe, kubita kwingila jehanamu naghamoko meli. 44 Ako membele iwowaja ng'awakufa bae,na ghumoto ighuwalakatsa ng'aghutsimika bae. 45 Kamghulu ghwako wokuhonza utende ghehile, ghughane.Ng'apfu kwingila kune ughima na mghulu ghumwe, ku-bita kuwa na ghamaghulu meli na kwasighwa jehanamu.46 Ako membele iwowaja ng'awakufa bae, na ghumotoighuwalakatsa ng'aghutsimika bae. 47 Na ka inenge yakoyokuhonza utende ghehile, ing'ole. Ng'apfu kwingilakune Undewa we Imulungu na inenge imwe, kubitakuwa na tsinenge mbili na kwasighwa jehanamu. 48 Akomembele wake ng'awakufa bae, na ghumoto ghwakeng'aghutsimika bae.
49 “Chila imunu katsodeghetetsighwa kwa ghumoto kainyama pfaighumighwa imunyu.
50 “Imunyu inogha, lekeni ka ihinyika, itsoghumighwachoni mbaka ikolele keli?
“Muwe ne imunyu mghati mwenu, na mkaletseghamba.”
Maliki 10:1 35 Maliki 10:16
10Yesu kolangulitsa imbuli ya talaka(Matei 19:1-12; Luka 16:18)
1 Kuya Yesu koka hanu hala kaghenda kune chijiji chaYudeya na kuloka ghumto Yoridani. Kuya kingili lyeiwanu limtsila, naye kawalangulitsa ka pfatsowele.
ghweghwe!”29 Yesu kawedika, “Nowalongela ghendo, imunu
wowose yalekile kaye yake au iwandughu tsake aulumbu tsake, aba wake au mai wake au iwanagheau imighunda kwaajili ya nene ne Imbuli Inoghile,30 katsobokela ketseketse mne ghamatsuwa ghano.Katsobokela kaye, iwandughu, lumbu, mai, iwana,ne imighunda na kudununzika na mne ghamatsuwaighakutsa katsobokela ughima wa ghamatsuwa ghose.31 Lekeni awala iwalongole watsakuwa kuchughu ne iwalikuchughu watsolongola.”
Yesu kolonga lwakadatu imbuli ya lifwa lyake(Matei 20:17-19; Luka 18:31-34)
32 Yesu ne iwanang'ina wake wang'ali woghelukawoghenda Yerusalemu, Yesu kawalongola, iwanang'inawake wakangawala ne iwanu iwakalile womuwinza wosewapfuka. Yesu kawasola keli iwanang'ina wake kumi naweli mmbalimbali, kawalongela aghala ighatsomlawila.33 Kawalongela, “Mtegheletse, twoghenda Yerusalemu,ako Imwana we Imunu katsakwing'ighwa kwa pfilongotsiwe inambiko na iwolangulitsa Ghamalaghitso. Nawo wat-somuhigha yafe na kwing'ighwa kwa Iwanu si Wayahudibae. 34 Watsombetsa, watsombwalulila ghamate, wat-somfapula ne ipfiboko, na ghamatsuwa madatu hambele,katsotsilihuka.”
Yakobu na Yohane womlomba Yesu(Matei 20:20-28)
35 Kuya Jakobu na Yohane, iwana wa Sebedayowamghendela Yesu, wamlongela, “Mlangulitsi kunaichinu twobama ututendele twetwe.”
6 Wawedika ka Yesu pfayawalongele ne iwanu awowawaleka woke naye. 7Wamghala imwana we ipunda ayokwa Yesu, kuya weka ghamaghwanda ghawo mchanyamwake, Yesu kakala mchanya mwake. 8 Iwanu wengi
Imbuli ye ukuliha kodi(Matei 22:15-22; Luka 20:20-26)
13Hambele, wawatuma Mafarisayo wangi ne iwanu wakingili lya Herodi kuna Yesu ili wamteghe ghayolonga.14 Wamghendela, walonga, “Imlangulitsi, twokumanyaghweghwe kwa imunu yulongesa ghendo, na ng'aupfukabae ukulu we imunu, wala ng'aulola ipfihanga pfe iwanu.Lekeni kwoilangulitsa ghendo inzila ye Imulungu. Utu-longele, apfi pfinogha au ng'apfinoghile bae kuliha kodikwa Kaisari? Tumlihe au tuleke kumliha?”
Wamwidika, “Pfa Kaisari.”17 Kuya Yesu kawalongela, “Mmwing'e Kaisari pfa
Kaisari na mmwing'e Imulungu pfe Imulungu.”
Maliki 12:18 44 Maliki 12:28Imbuli ya ukutsilihuka kulawa mne lifwa.(Matei 22:23-33; Luka 20:27-40)
18 Kuya Masadukayo, iwanu iwolonga kuduhu ukutsil-ihuka kulawa mne lifwa wamghendela Yesu wamghutsa,19 “Mlangulitsi, Musa tsakatwandikila pfino, ka imunuindughu yake kafa, naye kamleka mwehe iyalihela iwana,ndughu we imunu ayo kobamighwa amkwele chitsukaayo ili amwelekele ndughu yake iwana. 20 Tsakukala neiwandughu saba. Imkulu wawo kakwela, naye kafa bilakuleka imwana wowose. 21 Ndughu wa keli kamkwelachitsuka ayo, naye kafa bila kweleka imwana. Ilawilapfipfo kwa ndughu wa kadatu. 22 Iwandughu wose sabawafa na ng'awalekile imwana bae. Kuyamwehe yula nayekafa. 23 Lelo iwanu hawatsotsilihuka kulawa mne lifwa,angu mwehe ayo yakuwa wa nani kwaapfila wose sabatsawamkwela?”
24 Yesu kawedika, “Mwemwe mwakwagha kwaap-fila ng'ammanya bae Ghamaandiko Mahenzeluka walangupfu ye Imulungu. 25 Iwanu iwafile hawatsotsilihuka,ng'awatsokwela wala kukwelighwa bae, watsakuwa kawamalaika wa kulanga. 26 Kwe imbuli ya ukutsilihukakwe iwanu iwafile, apfing'amsomile bae imbuli ya libaghoilikwaka mne ichitabu cha Musa, Imulungu pfayalongilena Abrahamu, ‘Nene na Imulungu wa Abrahamu, naImulungu we Isaka na Imulungu wa Yakobu.’ 27 Yeye siImulungu we iwanu iwafile bae, ila we iwanu waghima.Apfo mwagha ghendo!”
Laghitso kulu(Matei 22:34-40; Luka 10:25-28)
28 Imlangulitsi yumwe wa ghamalaghitso katsakawahulika wodawala. Hayonile Yesu kawedika ghoyakamghutsa, “Mne ghamalaghitso ghose, lihi laghitso kulukubita ghose?”
Kughaya na kudununzika(Matei 24:3-14; Luka 21:7-19)
3 Yesu tsakakala mchidando mwa Chidunda cha Mit-seituni, kumwambu kwe ing'anda ye Imulungu. Pe-tiri, Jakobu, Yohane ne Andereya wamghutsa hawakalilewaliyeka. 4 “Utulongele, agha ghose ghatsolawilatsuwachi? Na kutsakuwa na chitango chachi agha ghosehaghatsolawila?”
5 Yesu kawalongela, “Mwalangitse, imunu alekekuwaghutsukila. 6 Iwanu wengi watsakutsa kwataghwa lyangu, watsolonga, ‘Nene nayeye!’ nawatsowaghutsukila iwanu wengi. 7Namwe hamtsohulikang'ondo na mbuli tsa ng'ondo, mleke kupfuka. Ipfinuapfo pfobamighwa pfilawile, ila utsighilo ung'ali kutsa.8 Iwanu we isi watsetowa ne iwanu wa isi ingi, undewautsetowa ne undewa ungi, ne isi itsoking'isika chila hanu,na kutsolawila nzala ng'ulu. Agha ghose ghatsakuwa kamwanduso wa usungu we kweleka.
9 “Namwe mwalangitse! Mtsoghoghighwa na kugha-lighwa mne libaratsa. Mtsotowighwa mne tsing'anda tsaukulombela. Mtsakwima hambele he iwabala na iwan-dewa kwaajili yangu kuwalongela mbuli tsinoghile. 10NaImbuli Inoghile ye Imulungu yobamighwa kupetighwamne tsiisi tsose. 11Hawatsowaghogha na kuwaghala kunelibaratsa, mleke ukwalangula cha ukulonga. Mlonge cho-chose chila chamtsakwing'ighwa, kwaapfila si mwemwebae yamlonga, ila Ghumuhe Mwenzeluka. 12 Ndughukatsomlapfa ndughu yake yakomighwe, na aba katsom-lapfa imwanaghe yakomighwe. Iwana watsowalema nakuwakoma aba na mai tsawo. 13 Iwanu wose wat-sowahila kwa taghwa lyangu, ila ayula yoghendelelambaka usighilo katsokombolighwa.
Maliki 13:14 48 Maliki 13:26Ghamaghayo makulu(Matei 24:15-28; Luka 21:20-24)
14 “Hamtsakwona lideso lima hanu hang'alibamighwakwima bae. (Imunu iyosoma amanye) Awala iwalimne isi ya Yudeya watsumile mpfidunda. 15 Imunuwowose iyali mkano aleke kuhulumka hasi, au kwingilamng'anda kulapfa ichinu chochose kunze. 16 Na yulaiyali kumghunda aleke kuya ukaye kusola ghamagh-wanda ghake. 17 Watsoghaya ng'ani iwapinga wane tsi-inda ne iwapinga iwakong'etsa mne ghamatsuwa agho!18Mlombe agho ghaleke kulawila msimu wa chipfeghetsi!19 Kwaapfila ghamatsuwa agho kutsakuwa na maghayoighang'ali ghalawile kulawa mwanduso, Imulungu hay-alumbile isi yose, mbaka sambi, na ng'aghatsolawilakeli! 20 Na ka Imtwatsa ng'ahungutse bae ghamat-suwa agho, kuduhu imunu ang'adahile kukombolighwa.Lekeni kwaajili ye iwanu wake iyawasaghule, kahungutsaghamatsuwa agho.
21 “Mne ghamatsuwa agho, imunu wowoseang'awalongela, ‘Lola, Kiristu kahano!’ au ‘Kakula!’Mleke kumtoghola. 22 Kwaapfila watsolawila tsinaKiristu wa ughutsu na manabii wa ughutsu. Watsotendaipfinzonza ne ipfitango na kuwaghutsukila hatawala iwasaghulighwe ne Imulungu, ka yodahika.23Mwalangitse! Niwalongela chila ichinu ichitsolawila.
Ukutsa kwe Imwana we Imunu(Matei 24:29-31; Luka 21:25-28)
24 “Lekeni mna ghamatsuwa agho ahala maghayoaghatsomala, litsua litsakuwa ne ichisi, lwetsing'alutsolapfa ghumwanga bae, 25 tsinondo tsitsolaghalakulawamlanga, nangupfu tsa kulanga tsitsohighitsighwa.26 Baho iwanu watsomwona Imwana we Imunu kakutsamne ghamawingu kwe ingupfu ng'ulu na utunitso.
Ipasaka na pfighate ipfilihela hamila chipfike. Iwakuluwe inambiko na iwolangulitsa Ghamalaghitso wabamainzila ya kumghogha Yesu chinyelenyele na kumkoma.2 Walonga, “Tuleke kumghogha mne ichihungo cheIpasaka, hela iwanu watsotenda tsogho.”
Yesu kobakighwa ghamafuta ne ipinga(Matei 26:6-13; Yohane 12:1-8)
3 Yesu tsakakala Betaniya mng'anda mwa Simoni,imunu iyang'ali yoghula ukoma. Hawakalile mmetsawakuja ichijo cha nemihe, ipinga yumwe iyaghalileichupa ya ghamafuta ighonung'ila gha bei ng'ulukatsa. Kaipfughula na kamwitila Yesu mwitwi. 4 Iwanuiwakalile aho tsawonamaya, welongela, “Ule kakwaghitsaghamafuta gha bei ng'ulu? 5 Ghamafuta ghanoghang'autsighwe kwa bei ng'ulu na sendi weng'ighweiwahingwa!” Kuya wamkembela ipinga ayo.
Yuda kotoghola kumhunduka Yesu(Matei 26:14-16; Luka 22:3-6)
10 Yuda Isikarioti, yumwe wa wala iwanang'ina kumina weli, kaghenda kwe ipfilongotsi we inambiko iliamhunduke Yesu kuna wawo. 11 Nawo hawahulike
Maliki 14:12 51 Maliki 14:21
wadeng'elela kwa achila chayalongile, wamlongela wat-somwing'a sendi. Apfo kabama nzila ya ukumhundukaYesu.
Yesu kakuja ichijo che Ipasaka ne iwanang'ina wake(Matei 26:17-25; Luka 22:7-23; Yohane 13:21-30)
12 Mne litsuwa lya mwanduso lye Ichihungo chaPfighate ipfilihela hamila na litsuwa lya kumkomaimwana we ing'olo we Ipasaka, iwanang'ina wakewamghutsa, “Apfi ubama tughende kwani tukakwikileichijo cha Ipasaka?”
13 Yesu kawatuma iwanang'ina wake weli, kawalon-gela, “Mghende kune ghumji, mtsetingana ne imunuiyaghalile chiya cha ghamatsi. Mmuwinze 14mbaka kuneing'anda iyatsakwingila, kuya mumlongele imunu yaneing'anda, Imlangulitsi koghutsa, ‘Chilikwani chiheletocha iwahenza, ili ndiye Ipasaka ne iwanang'ina wangu?’15 Kuya katsowalangusa chiheleto chikulu cha uchanyaichikighwe ghoya. Mtwikile amo.”
16 Iwanang'ina tsawoka, waghenda kune ghumji, kuyatsawona ka Yesu pfawalongele. Apfo wachitenga ichijoche Ipasaka.
17Kuya haipfikile nemihe, Yesu kapfika ne iwanang'inawake kumi na weli. 18 Bahala hawang'ali wakuja mmetsa,Yesu kalonga, “Nowalongela ghendo, imunu yumwe ku-lawa kuna mwemwe iyakuja na nene, katsonihunduka.”
Yesu koghoghighwa(Matei 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohane 18:3-12)
43 Yesu hayang'ali yolonga, Yuda, yumwe weiwanang'ina wake kumi na weli, tsakapfika. Katsa nakingili lye iwanu iwakindile imimaghe ne ipfilungu.Tsawatumighwa na ipfilongotsi we inambiko,iwolangulitsa Ghamalaghitso ne iwabala. 44Yuda kaling'aichitango kingili alyo. “Imunu yanitsomnonela iyo
Maliki 14:45 54 Maliki 14:58yamumbama. Mumghoghe, mumghale na mumlolesealeke kutsuma.”
Yesu kamne libaratsa lye iwabala(Matei 26:57-68; Luka 22:54-55,63-71; Yohane 18:13-14,19-24)
53 Kuya wamghala Yesu mne ing'anda ye Ichilon-gotsi we Inambiko, baho ipfilongotsi we inambiko, iwa-bala ne iwolangulitsa Ghamalaghitso wose wetinganahamwe. 54 Petiri yang'ali yomuinzilitsa Yesu kwa kutali,kengila mne luwa lya Ichilongotsi we Inambiko, kakalane iwakalitsi, na yang'ali yakota ghumoto. 55 Iwakuluwe inambiko ne iwanu wose mne libaratsa wabamaukalangama wamwing'e maghomba Yesu ili wadahekumkoma, lekeni ng'awadahile bae kuupata. 56 Iwanuwengi walonga ughutsu kuna Yesu, lekeni ukalangamawawo ng'awighalile bae.
57 Iwanu wamwenga wenuka, walonga ukalangama waughutsu, 58 “Tsatumhulika kolonga, ‘Nitsoihinya Ing'andaino ye Imulungu iitsengighwe kwa ghamoko na lit-suwa lya kadatu nitsotsenga ingi ing'aitsengighwe kwa
Maliki 14:59 55 Maliki 14:70
ghamoko ghe iwanu.’ ” 59 Hata apfo, ukalangama wawong'awighalile bae.
60 Ichilongotsi we Inambiko kenuka hambele heiwanu kamghutsa Yesu, “Pfii kwahela chakwidika mneukalangama uno iwaulapfile hano?” 61 Lekeni Yesukenyamala, ng'alongile bae. Ichilongotsi we Inambikokamghutsa keli, “Apfi ghweghwe kwa Kiristu, Imwana weImulungu Yetunyighwe?”
5 Lekeni Yesu kalema kwidika keli, Pilato kakangawala.Yesu kohighighwa yafe(Matei 27:15-26; Luka 23:13-25; Yohane 18:39-19:16)
6Chila Ichihungo che Ipasaka, Pilato tsakatsowela kum-lekelela imunu yumwe yohighwe yobamighwa ne iwanu.7 Ichipindi acho kukala ne imunu yumwe yakemighweBaraba, wamwika mne chifungo hamwe ne iwanu iwa-tendile hengele na iwakomile iwanu mna tsogho kulu.
Maliki 15:8 57 Maliki 15:208 Na kingili lye iwanu limghendela Pilato na limlombaawatendele ka pfayatendagha. 9Naye Pilato kawaghutsa,“Apfi, mwobama nimlekelele Imndewa wa Wayahudi?”10 Pilato kamanya ghendo ka pfilongotsi we inambikowamghala Yesu kuna yeye kwaapfila wamwonela chepfu.
The New Testament in ChilughuruThis translation, published by Pioneer Bible Translators and The Word for the World,was published in 2014
. If you are interested in obtaining a printed copy, please contact The Word forthe World at www.twftw.org
.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:
You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.
Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-08-06PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 14 Jun 2018 from source files dated 14 Jun20184fc6c484-9387-593e-84e3-8c6feca71abc