Im szybciej, tym lepiej - skutki dobrobytowe podnoszenia wieku emerytalnego w różnych systemach emerytalnych

The Sooner The Better - The Welfare Effects of the Retirement Age Increase Under Various Pension Schemes

The Sooner The Better - The Welfare Effects of the RetirementAge Increase Under Various Pension Schemes

Marcin Bielecki, Karolina Goraus, Jan Hagemejer, Joanna Tyrowicz

Jan HagemejerWNE UW, NBP

Czerwiec 2014


Motywacja

Motywacja

Problemy obecnych systemów emerytalnych:

wzrastający wskaźnik obciążenia demograficznego

systemy emerytalne nie są uczciwe aktuarialnie

w większości krajów ludzie przechodzą na emeryturę tak szybko, jak totylko możliwe

Typowe rozwiązania

systemy oparte na indywidualnych kontach

podnoszenie składek

zaciskanie fiskalne

podnoszenie wieku emerytalnego

Skutki podnoszenia wieku emerytalnego mogą być różne w różnych systemachemerytalnych.


Motywacja

Cel: zbadać skutki podnoszenia wieku emerytalnego w zależności odsystemu emerytalnego.

Metoda

Model typu overlapping generations (OLG) skalibrowany dla gospodarkipodobnej do Polski, ale tylko z jednym (czystym) filarem systemuemerytalnego.

Używany wcześniej do analizy reformy z 1999 oraz „reform” Rostowskiego(Hagemejer Makarski Tyrowicz, 2013 WNE WP).

Analizowane systemy emerytalne

DB - defined benefit pay-as-you-go, repartycyjny, stała stopa zastąpienia

NDC - notional defined contribution, repartycyjny, oparty na kontach (Ifilar)

FDC - funded defined contribution, kapitałowy, oparty na kontach (II filar)


Model

Konsument I

„rodzi” się w wieku J = 20 i żyje do J = 100 lat

optymalnie wybiera konsumpcję i podaż pracy aby zmaksymalizowaćużyteczność

U0 =

J∑j=1

δj−1πj,t−1+juj(cj,t−1+j , lj,t−1+j) (1)

gdzie δ to dyskonto, a πj,t to prawdopodobieństwo dożycia w wieku j doczasu t.

Funkcja użyteczności Greenwooda-Hercowitza-Huffmana (GHH):

u (cj,t , lj,t) =1

1− θ

(cj,t − ψt

l1+ξj,t

1 + ξ

)1−θ

− 1

, (2)


Model

Konsument II

jest cenobiorcą na rynku czynników

przechodzi na przymusową emeryturę w J̄

Ograniczenie budżetowe j w okresie t:

(1 + τc,t)cj,t + sj,t + Υt = (1− τ ιj,t − τl,t)wj,t lj,t ← dochód z pracy (3)

+ (1 + rt(1− τk,t))sj,t−1 ← dochód z kapitału

+ (1− τl,t)pj,t + bj,t ← emerytury i spadki


Scenariusze: baseline i reforma

Reforma

Trzy eksperymenty

Porównujemy:

1 DB ze stałym wiekiem emerytalnym → DB z rosnącym wiekiememerytalnym

2 NDC ze stałym wiekiem emerytalnym → NDC z rosnącym wiekiememerytalnym

3 FDC ze stałym wiekiem emerytalnym → FDC z rosnącym wiekiememerytalnym

stały: 60 lat rosnący:



Eksperymenty

Plan

1 Symulacja przy braku zmian wieku emerytalnego ⇒ baseline

2 Symulacja zmiany wieku emerytalnego ⇒ reforma

Analiza wrażliwości

alternatywny scenariusz demograficzny (stała stopa urodzeń)

produktywność rosnąca z wiekiem (Deaton, 1997)



Demografia: prawdopodobieństwo dożycia emerytury



Scenariusze demograficzne

Liczba ludności Liczba dwudziestolatków



Baseline: Różnice między gospodarkami w trzech systemach

Baseline: Różnice między gospodarkami w trzech systemach

Podaż pracy Kapitał Stopy procentowe

Deficyt ZUS (% PKB) Emerytury (% PKB) Podatek od pracy

DB: starzenie → znaczny wzrost deficytu ZUS i tLSpadek podaży pracy powoduje w DO znaczny wzrost kapitału nazatrudnionego oraz spadek stóp procentowych → - gospodarkadynamicznie nieefektywna


Wyniki

Spodziewane wyniki

1 Wzrost emerytur w NDC i FDC - dłużej pracujemy i oszczędzamy, krócejpobieramy emeryturę.

2 Spadek obciążenia podatkami w DB.

3 Wzrost podaży pracy (agregatowy), wzrost konsumpcji


Wyniki

Główny rezultat

Efekty dobrobytowe w jednostkach konsumpcji

DB NDC FDC

Demografia DB NDC FDCSpadające urodzenia 7.7% 8.0% 11.4%Stabilne urodzenia 7.7% 8.3% 12.0%

Podnoszenie wieku przynosi korzyści wszystkim kohortom i we wszystkichsystemach

Źródła korzyści są zależą od systemu emerytalnego


Wyniki

Źródła korzyści dobrobytowych

Zagregowana podaż pracy

Baseline Reforma (stosunek do baseline)

Rośnie zagregowana podaż pracy (choć pracownicy pracują mniej w każdymokresie - do 2% okresowej podaży pracy, to pracują przez więcej lat)


Wyniki


Kapitał i stopy procentowe (stosunek do baseline)

Kapitał Stopy procentowe

W systemie FDC spadek kapitału na zatrudnionego i wzrost jegoproduktywności prowadzi do wzrostu stóp procentowych....


Wyniki


Emerytury jako % PKB


... co z kolei w FDC prowadzi do wzrostu emerytur i zwiększa dobrobyt.


Wyniki


Deficyt ZUS w % PKB


W DB: podniesienie wieku emerytalnego prowadzi do spadku obciążenia ZUS...


Wyniki


Podatek od pracy


... dzięki czemu podatek od pracy nie musi tak drastycznie rosnąć, jak wbaseline.


Wyniki


Skutki podnoszenia wieku emerytalnego (w relacji do baseline)

Podaż pracy Kapitał Stopy procentowe(stosunek) (stosunek) (pp. różnicy)

Deficyt ZUS (% PKB) Emerytury (% PKB) Podatek od pracy(pp. różnicy) (pp. różnicy) (pp. różnicy)


Wyniki

Badanie wrażliwości

Produktywność rosnąca z wiekiem (Deaton, 1997)


Wyniki

Badanie wrażliwości

Scenariusze alternatywne

Tabela: Efekt dobrobytowy, % całkowitej konsumpcji, produktywność Deatona (1997)

Demografia DB NDC FDCSpadające urodzenia 8.5% 9.5% 12.5%Stabilne urodzenia 8.7% 10.0% 13.3%


Wnioski

Wnioski

podnosenie wieku emerytalnego podnosi dobrobyt niezależnie odsystemu emerytalnego, ale źródła korzyści zależą od jego typu

efekt ten zwiększa się gdy produktywność rośnie z wiekiem

wyniki odporne na zmianę założeń o demografii


Wnioski

Dziękuję za uwagę


Wnioski

Labor supply effects of the reform - decomposition

Baseline Reform scenariooverall j < 60 j 60 TotalLFP LFP baseline=100 LFP baseline=100

DB 57.9% 58.1% 100.2% 58.1% 117.3%NDC 58.8% 58.2% 99.0% 58.2% 115.9%FDC 59.8% 58.9% 98.4% 58.9% 115.2%


Wnioski

Kalibracja parametrów

Parametry ω – flat ω – Deaton (1997)

Technologiaα udział kapitału w dochodzie 0.31 0.31d deprecjacja 0.055 0.055

Preferencjeδ dyskonto 0.99175 1.00693θ aversja do ryzyka 1 1ξ elastyczność Frisha 3.846 4.101ψ dyzużyteczność z pracy 7.59 4.64

Celr stopa procentowa 0.0625 0.0625

∆k/y stopa inwestycji 0.23 0.23


Wnioski

Pension systems

Defined Benefit → (DB) - składka τ i stopa zastąpieniaρ

pDBj,t =

{ρtwj−1,t−1, for j = J̄t

κDBt · pDB

j−1,t−1, for j > J̄t(4)

Defined Contribution (DC)→ składka τ i emerytury obliczone aktuarialnieNotional (jak I filar)

pNDCj,t =

∑J̄t−1

i=1

[Πis=1(1+r It−i+s−1)

]τNDCJ̄t−i,t−i

wJ̄t−i,t−i lJ̄t−i,t−i∏J

s=J̄tπs,t

, for j = J̄t

(1 + r It )pNDCj−1,t−1, for j > J̄t

(5)Funded (kapitałowy, jak II filar)

pFDCj,t =

∑J̄t−1

i=1

[Πis=1(1+rt−i+s−1)

]τFDCJ̄t−i,t−i

wJ̄t−i,t−i lJ̄t−i,t−i∏J

s=J̄tπs,t

, for j = J̄t

(1 + rt)pFDCj−1,t−1, for j > J̄t

(6)

Im szybciej, tym lepiej - skutki dobrobytowe podnoszenia wieku emerytalnego w różnych systemach emerytalnych

Documents

t t l1 j

welfare effects

retirement age increase

t emerytury

t sj

t bj

t dochd z pracy

various pension schemesthe