Top Banner
2017/09/13 1 АМЬСГАЛЫН ЗАМЫН ШИНЭ ТӨРЛИЙН ХҮНД ХАЛДВАРУУДЫН ЭМНЭЛЗҮЙ, ОНОШИЛГОО, ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЧИГ ХАНДЛАГА ЗАРЧИМ Ш.ЭНХТӨР АУ-НЫ ДОКТОР , КЛИНИКИЙН ПРОФЕССОР У ДИРТГАЛ Сургамж, жишээ Томуугийн A (H1N1) 2009v, Мексик улс, 2009 оны хавар 1968 оноос хойш тархсан анхны цар тахал 200 гаруй оронд бүртгэгдсэн Ихэнх тохиолдол нь хөнгөн, дунд зэргийн явцтай Гэвч хүндрэл, нас баралт цөөнгүй байсан/байна Одоогоор улирлын вирүсийн халдварт тооцох болсон Цаашид цар тахлын магадлал бага хэдий ч вирүс нь хоруу чанартай, уушгины үрэвслээр хүндэрсэн тохиолдолд нас барах эрсдэл өндөр Богино хугацаанд их хэмжээний газар нутгийг хамрах, халдварт өртөх насны хязгаар өргөн
24

Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

Aug 30, 2019

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

1

АМЬСГАЛЫН ЗАМЫН ШИНЭ

ТӨРЛИЙН ХҮНД ХАЛДВАРУУДЫН

ЭМНЭЛЗҮЙ, ОНОШИЛГОО, ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЧИГ ХАНДЛАГА

ЗАРЧИМ

Ш.ЭНХТӨРАУ-НЫ ДОКТОР, КЛИНИКИЙН ПРОФЕССОР

УДИРТГАЛ

Сургамж, жишээТомуугийн A (H1N1) 2009v, Мексик улс, 2009 оны хавар

1968 оноос хойш тархсан анхны цар тахал 200 гаруй оронд бүртгэгдсэн Ихэнх тохиолдол нь хөнгөн, дунд зэргийн явцтай Гэвч хүндрэл, нас баралт цөөнгүй байсан/байна Одоогоор улирлын вирүсийн халдварт тооцох болсон Цаашид цар тахлын магадлал бага хэдий ч вирүс нь хоруучанартай, уушгины үрэвслээр хүндэрсэн тохиолдолд насбарах эрсдэл “өндөр”

Богино хугацаанд их хэмжээний газар нутгийг хамрах, халдвартөртөх насны хязгаар өргөн

Page 2: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

2

PANDEMIC (H1N1) 2009 SITUATION UPDATE AS OF WEEK 44

199 countries/areas (over 90 countries/areas) 34* countries (21* countries)

Mongolia has reported first cases of Pandemic (H1N1) on 12 October

Global Figure: (as of 1 Nov.)Over 482,300 (at least 6,071)

WPRO Figure: (as of 8 Nov.)Over 161,246 (at least 575)

GOARN - APRIL, 2000

No single institution has all thecapacity! a global technical network

of (from 70 to 192) partnerinstitutions and networks

Focus and coordinate globalresources - local > regional >global Coordinated/supported by

WHO to provide rapidinternational team supportto countries for outbreakresponse

"We can't do it alone, so we work in partnership with others."

Page 3: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

3

ЗАРИМ ОНЦЛОГ

Томуугийн шинэ вирүсийн халдвар улирлын томуугаас дараах 2 гол ялгаатай:

Ихэнх хүмүүс дархлаагүй, халдварт өртөх насныхүрээ өргөн

Вирүс амьсгалын замын доод хэсгийгхалдварлуулж, түргэн даамжрах явцтай “уушгиныхүнд үрэвсэл”, “үрэвсэл төст эмгэг” үүсгэж байна.

PANDEMIC INFLUENZA RISK MANAGEMENT

WHO INTERIM GUIDANCEWHO/HSE/HEA/HSP/2013.3

© WORLD HEALTH ORGANIZATION 2013

Дамжих зам, хэлбэр (Modes of Transmission)

… expected to be similar to those of seasonal influenza: via thelarge droplet or contact (either direct or indirect) route, with acontribution by particle airborne route, or a combination ofboth.

Incubation Period and Infectivity of Pandemic Influenza

Incubation period: 1 – 3 days

Latent period: 0.5 – 2 days

Duration of infectiousness: about 5 days in adults andpossibly longer in children

Page 4: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

4

Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development and Clinical Attack Rate)

About two-thirds of people with pandemic influenza areexpected to develop clinical symptoms.

Uncomplicated clinical symptoms of pandemic influenza areexpected to be similar to those of seasonal influenza:respiratory symptoms; fever and abrupt onset of muscle acheand headache or backache.

Averaged overall (across all age groups), population clinicalattack rates are expected to be 25% to 45%.

PANDEMIC INFLUENZA RISK MANAGEMENT

WHO INTERIM GUIDANCEWHO/HSE/HEA/HSP/2013.3

© WORLD HEALTH ORGANIZATION 2013

Динамик ба нөлөөлөл (Dynamics and Impact)

An influenza pandemic can begin at any time … and in any place in the world.

The duration of a pandemic wave is expected to be from several weeks to a few

months but will likely vary from country to country; within a single country,

variations may be seen by community.

… multiple waves of different magnitudes of a pandemic.

Increased hospitalizations, excess mortality and secondary complications

are expected to vary widely among countries and communities.

Vulnerable populations are expected to be affected more severely.

Workplace absenteeism is expected to be higher than the estimated clinical

attack rate.

PANDEMIC INFLUENZA RISK MANAGEMENT

WHO INTERIM GUIDANCEWHO/HSE/HEA/HSP/2013.3

© WORLD HEALTH ORGANIZATION 2013

Page 5: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

5

ЭРСДЭЛТ БҮЛЭГ, ЭРСДЭЛТ ХҮЧИН ЗҮЙЛС

Хөхүүл, бага насны хүүхдүүд (ялангуяа < 2 нас), > 65 насны хүмүүс

Жирэмсэн эмэгтэйчүүд

Уушгины архаг эмгэг (багтраа, УАБӨ)

Зүрх, элэг, бөөрний эмгэг, бодисын солилцооны эмгэг (диабет)

Мэдрэлийн зарим эмгэг (мэдрэл булчингийн, таталт бүхий өвчин)

Дархлаа сулрах, ХДХВ

Хавдар

Аспирин удаан хугацаагаар хэрэглэх

Тарган, хэт тарган хүмүүс

Нийгмийн эмзэг давхаргынхан

Олон суурь эмгэгтэй байх

Эмнэлзүйн үндсэн хэлбэрүүд

1. Амьсгалын замын дээд хэсгийн, халууралтгүй, хөнгөн хэлбэр

2. Халууралттай томуу, томуу төст өвчин (ТТТӨ)

3. Хүнд ба хүндрэлтэй томуу (түргэн даамжрах явцтай уушгиныүрэвсэл, АЦДХШ, үжил, ОЭД)

Бусад хүндрэл: нянгийн 2-догч халдвар, бөөрний дутмагшил,миокардит, энцефалит, амьсгалын замын архаг өвчин сэдрэх,үгдрэх

ЕРӨНХИЙ ЗҮЙЛ

Page 6: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

6

ТОХИОЛДЛЫН ТОДОРХОЙЛОЛТ

Хүндрэлгүй томуу (Uncomplicated influenza)

ТТТӨ-ний шинжүүд:

халуурах, ханиалгах, хоолой сөөх, хамраас нус гоожих, толгойөвдөх, булчингаар өвдөх, бие сулбайх

Амьсгал богиносох болон хүчлэн амьсгалах шинж илрэхгүй

Ходоод гэдэсний хямралын шинжүүд (ялангуяа хүүхдэд) илэрчболно. Бөөлжих, суулгах .., гэвч усгүйжилтийн шинжгүй

Хүнд ба хүндрэлтэй томуу

Амьсгал богиносох/хүчлэн амьсгалах, амьсгал олшрох, О2 дуталба/эсвэл амьсгалын замын доод хэсгийн эмгэгийн рентгеншинжүүд (уушгины үрэвсэл ???)

ТМТ-ны эмгэг (энцефалопати, энцефалит)

Хүнд хэлбэрийн усгүйжилтийн шинж

Хоёрдогч хүндрэл (бөөрний дутмагшил, ОЭД, үжлийн шок,миокардит, рабдомиолиз)

Архаг эмгэгүүд сэдрэх

ТОХИОЛДЛЫН ТОДОРХОЙЛОЛТ

Page 7: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

7

ӨВЧИН ҮГДРЭН ДААМЖИРЧ БАЙГААГ

ИЛТГЭХ ШИНЖ ТЭМДГҮҮД

О2 хангамж муудах, зүрх-уушгины дутмагшлын шинжүүд:

Амьсгал богиносох, амьсгалахад төвөгтэй болох, хөхрөх,цустай болон өнгөтэй цэр гарах, цээжээр өвдөх, даралтбагасах;

Хүүхдэд: түргэн, хүчилсэн амьсгал

Төв мэдрэлийн тогтолцооны хүндрэлийн шинжүүд:

Ухаан бүдэг болох, ухаан алдах, толгой эргэх, сэрэхгүйунтаарах, татах, булчин сулрах, саа саажилт үүсэх

Вирүсийн үржил хадгалагдсаар буй эсвэл нянгийн хоёрдогчхалдварын шинжүүд:

3-с олон хоног халууралт үргэлжлэх г.м

Хүнд усгүйжилт, шээсний гарц багасах

ХАЛДВАРЫН ХЯНАЛТ (INFECTION CONTROL)

Халдвараас хамгаалах нийтлэг арга хэмжээ Өндөр эрсдэлтэй ажилбарын үед (бронхоскопи г.м) N95, FFP2маск, нүдний хамгаалалт, бээлий, нөмрөг өмсгөл хэрэглэх

Өрөөний агаарын сэлгэцлийг сайжруулах

ТТТӨ-өөр эмнэлэгт хэвтэгсдийг тусгаарлах хугацаа Өвчин эхэлснээс хойш 7 хоног Эсвэл халууралт ба амьсгалын замын шинжүүд засарснаас хойш

24 цаг болтол Хүндэрсэн, удаан явцтай тохиолдолд өвчний цочмог үеийнэмнэлзүйн шинж засарч сайжрал илэртэл

Дархлаа сул үед вирүсийн ялгаралт илүү удаан явагдах магадлалтай, мөн тэсвэрлэг вирүс үүсгэх эрсдэлтэйг анхаар

Page 8: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

8

ОНОШИЛГОО

ТТТӨ тархсан үед зөвхөн эмнэлзүйн шинжид үндэслэх хэрэгтэй Шинжилгээний хариуг хүлээж эмчилгээг хойшлуулж болохгүй Хамгийн сайн арга ч (RT-PCR) нийт тохиолдлын 20% хүртэлалдаж болно

RIDT нь A(H1N1) илрүүлэх чадвартай боловч, алдах магадлал багагүй, ялангуяа вирүсийн титр багатай сорьцонд

ТТТӨ нэгэнт тархсан тохиолдолд эмнэлзүйн шинж болонтархварзүйн байдалд үндэслэн онош тавьж болно. Шинжилгээ хийх боломж байвал эрсдэлтэй, эсвэл хүнд, хүндрэлтэй,

үгдрэн даамжирсан тохиолдлуудыг хамруулах нь зүйтэй.

Шинжилгээний чанар, үр дүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс: сорьц,шинжилгээ авсан чанар, авсан цаг хугацаа, хадгалалт, тээвэрлэлт.

Хуурамч сөрөг хариу гарч болохыг анхаарах.

Эмнэлзүйн сэжиг өндөр үед шинжилгээг 48-72 цагийн дараа давтах ньзүйтэй.

Эмнэлзүй болон тархварзүйгээр ТТТӨ сэжигтэй бол шинжилгээнийхариуг хүлээхгүйгээр халдвар хяналтын тогтолцоогидэвхижүүлж, вирүсийн эсрэг эмчилгээг эхлэх хэрэгтэй.

ОНОШИЛГОО

Page 9: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

9

Хавсарсан халдвар эсвэл ижил төстэй шинжтэй халдвар байж болохыг сана, анхаар!!!

Томуу батлагдсан байсан ч өөр бусад халдварыг бүүүгүйсгэ Dengue, Malaria

Өөр бусад халдвар батлагдсан байсан ч томууг бүү үгүйсгэ Вирүсийн эсрэг эмчилгээг таамаглаж хэрэглэх

Тухайн орны хуримтлагдсан мэдлэг, тархвар зүйдүндэслэн шийдвэр гаргах нь зүйтэй А(H1N1) + нянгийн халдвар хавсрах А(H1N1) + бусад вирүсийн халдвар хавсрах

ОНОШИЛГОО

ЭМНЭЛЗҮЙН ХАМШИНЖ: АГААРЫН УРСГАЛ ХЯЗГААРЛАГДАХ

Төвөнхийн бачуурал

Гуурсан хоолойн багтраа, УАБӨ сэдрэх

Агаарын урсгал хязгаарлагдсан шинж

Цээжний рентген зураглалд онц өөрчлөлтгүй

О2, гуурсан хоолой тэлэх

Page 10: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

10

ЭМНЭЛЗҮЙН ХАМШИНЖ: ВИРҮСИЙН ПНЕВМОНИТ/ АЦДХШ

Нийт тохиолдлын 50% 2 талын цулцангийн нэвчдэс Амьсгалын дутмагшил Хүчилтөрөгжилт алдагдана Шинжилгээ сөрөг ? Оселтамивир + өргөн хүрээний антибиотикийr эрт хэрэглэж эхлэх

PEEP хамааралтай Уушги хамгаалах стратеги Шингэнийг хязгаарлах Диурез

ЭМНЭЛЗҮЙН ХАМШИНЖ: УУШГИНЫ ХОЁРДОГЧ ҮРЭВСЭЛ

Нийт тохиолдлын 20%

Эдгэрч буй, эсвэл эдгэрсэн A(H1N1) вирүсийн халдвар

Ихэвчлэн пневмококк, алтлаг стафилококк

Шок, бөөрний дутмагшил, ОЭД Вазопрессор 35% Диализ 5%

Page 11: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

11

ЭМНЭЛЗҮЙН ХАМШИНЖ: ХҮЧИЛТӨРӨГЖИЛТИЙН АЛДАГДАЛ

Идэвхитэй диурез / ультрафильтраци

Бага эзэлхүүнт амьсгал, өндөр PEEP

Түрүүлгээ харуулах

Азотын исэл ба ECMO

ЭМНЭЛЗҮЙН ХАМШИНЖ: ХАЛУУРАЛТ

Халууралт давтагдах Хэт тарган хүмүүсийн дулаан гадагшлалт алдагдах Зүрх-амьсгалын тогтворгүй байдлын улмаас халууралт үүсэх Биеийг хөргөх эмчилгээ

Page 12: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

12

ХОЖУУ АЦДХШ

Тархмал фиброз, бүтцийн эвдрэл Барогэмтэц

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ ЗАРЧИМ

Дэмжих эмчилгээ

Цээжийг 30-45 градус налуу байлгана

Халуун бууруулах, өвдөлт намдаах (paracetamol) салицилат хэрэглэхгүй (18 наснаас бага үед) Reye-ийн хамшинж үүсчболно

Цэр ховхлох шингэлэх

Хүчилтөрөгч эмчилгээ: ДЭМБ, О2 ханамжийг 90%-с дээш байлгахыг зөвлөдөг

Жирэмсэн үед 92-95% хүргэж болно

Page 13: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

13

Халуун бууруулах, өвдөлт намдаах эмчилгээ

Парацетамол (10-15 мг/кг/удаа, хоногт 2-3 удаа, 3 хоногоосхэтрүүлэхгүй)

Ибупрофен (5-10 мг/кг/удаа, хоногт 2-3 удаа, нийт 3-5 хоног)

Халуун бууруулах эмийн тун хэтрэхээс болгоомжил!!!

Аспирин (ацетилсалицилийн хүчил) болон пирамидоныгхэрэглэхгүй!!!

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ ЗАРЧИМ

Амьсгалын замын цэвэршүүлэх үйлийг сайжруулах эмчилгээ

Цэр ховхлох, шингэлэх эм бэлдмэлийг оройн цагаархэрэглэхээс зайлсхийх

Мукалтин, амброксил, читамон, ацетилцистейны аль нэгийгтохирох тунгаар

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ ЗАРЧИМ

Page 14: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

14

Хүчилтөрөгч эмчилгээ хийх заалт

Хөхрөлт, төвийн хөхрөлт ажиглагдах

Ууж чадахгүй болох (амьсгалын хямралаас шалтгаалсан)

Чээж хонхолзох шинж илрэх

Амьсгал олшрох (1 минутанд ≥ 70)

Амьсгал авалт, гаргалт саадтай болох

Хүчилтөрөгчийн дутал (SpO2 < 90%)

ЭМЧИЛГЭЭНИЙ ЕРӨНХИЙ ЗАРЧИМ

ВИРҮСИЙН ЭСРЭГ ЭМЧИЛГЭЭ

Хүнд, үгдэрсэн тохиолдолд аль болох эрт оселтамивир эхлэх хэрэгтэй

(жирэмсэн эмэгтэй, 2-с бага насны хүүхэд, нярай)

Хүнд, үгдэрсэн тохиолдлууд, ердийн эмчилгээнд үр дүн муутайүед өндөр тунг удаан хугацаагаар өгөх???

Оселтамивир байхгүй, хэрэглэх боломжгүй, эсвэл вирүсоселтамивирт тэсвэрлэг бол занамивир хэрэглэ

Оселтамивир, 75-150 мг/удаа, хоногт 2 удаа, нийт 5 - 7 - 10 батүүнээс дээш хоног

Жирэмсэн эмэгтэйд 75 мг/удаа, хоногт 2 удаа; үүнээс өндөр тунгийнталаарх баримт нотолгоо хомс байна

Page 15: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

15

Эмийн нэр Насанд хүрэгсдэд

Хүүхдэд Дашрамын нөлөө

Оселтамивир(тамифлу)

75 мг-аар 12 цагаар, өдөрт 2 удаа, нийт 5 хоног

Нэг хүртэлх насныхүүхдэд зайлшгүй гэжүзвэл: 3 сар хүртэл 12 мг-аар, 3-5 сартайд 20 мг-аар, 6-11 сартайд 25мг-аар,

12 цагаар, өдөрт 2 удаа, нийт 5 хоног

13 хүртэлх насны хүүхдэд биеийн жин нь: 15 кг хүртэл 30 мг-аар, 15-23 кг бол 45 мг-аар, 24-40 кг бол 60 мг-аар, 40 кг-аас их бол 75 мг-

аар12 цагаар, өдөрт 2 удаа,

нийт 5 хоног

Элбэг тохиолддог: Ходоод гэдэс хямрах Ханиах Амьсгал давчдах Бие сульдах Толгой хүчтэй өвдөх Толгой эргэх Нойргүйдэх

Ховор тохиолддог: Арьсаар тууралт

гарах Харшлын урвал Элэг цөсний үйл

хямрах Мэдрэл-сэтгэцийн

эмгэг болон татах

Занамивир 5 мг-ийн цацлагаас өдөрт 2 удаа, 10 мг/хоногт

7 ба түүнээс дээш насны хүүхдэд 5 мг-ийн цацлагаас өдөрт 2 удаа, 10 мг/хоногт

Харшлын шалтгаант хатгалга болон гуурсны агчил (бронхоспазм) үүсгэх, ялангуяа амьсгалын замын архаг хуучтай хүмүүст болгоомжтой хэрэглэх

НЯНГИЙН ЭСРЭГ ЭМЧИЛГЭЭ

Уушгины үрэвслийн үед нийтлэг зарчмын дагуу антибиотик эмчилгээ хийнэ

Улирлын томуу болон өмнөх цар тахал

Алтлаг стафилококкийн хоёрдогч халдвартай хавсарчявагдах магадлал ажиглагдаж байсан

Хүнд, түргэн даамжирдаг, үхжүүлэх шинжтэй

Зарим тохиолдолд MRSA-ээр үүсгэгдсэн байлаа

Page 16: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

16

Эмийн нэр, хүүхдийн нас Тун Давтамж Эмийн хэрэглэх хэлбэр

Co-amoxiclav

1-12 сартай 2.5 мл

Өдөрт 3 удаа

125/31 суспенз

1-6 настай 5 мл

7-12 настай 5 мл 250/62 суспенз

12-18 настай 1 таб 250/125

Бүх насанд 30мг/кг Судсаар

Clarithromycin

1-12 сартай 2 мл

Өдөрт 2 удаа

5 мл-т 125 мг1-2 настай 2.5 мл

3-6 настай 5 мл

7-9 настай 7.5 мл

10 нас ба дээш 250 мг Таб

Бүх насанд 5-7 мг/кг Судсаар

Cefuroxime

1-24 сартай 125 мг Өдөрт 2 удаа Уухаар

2-12 настай 250 мг

Бүх насанд 20-30 мг/кг Өдөрт 3 удаа Судсаар

Doxycycline

12 наснаас дээш 100 мг Өдөрт 1 удаа Уухаар

ХҮНД ТОХИОЛДЛЫН МЕНЕЖЕМЕНТ

Уушги хамгаалах стратеги (бага эзэлхүүн)

Өндөр технологи бүхий ЭЭТ-т эмчилгээнд тэсвэрлэг О2дутлын үед шингэний сөрөг баланс, түрүүлгээхэвтүүлэх, азотын исэл, өндөр давтамжит зохиомоламьсгал (HFO), эсвэл ECMO.

Анхаар!Зөвхөн туршлагатай эмч, эмнэлгийн нөхцөлд дээрх эмчилгээгхийхийг зөвлөж байна.

Page 17: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

17

Амьсгал удирдах зарчим

(А) Бага эзэлхүүнээр (6-8 мл/кг) амьсгал удирдах буюу уушгихамгаалах стратегийг баримтлах,

(Б) Амьсгалуулж байгаа агаарын O2 концентрацийг 50-60%(FiO2=0.5-0.6) байлгах,

(В) PaO2 = 55-80 мм м.у.б түвшинд барихыг хичээх хэрэгтэй.

ХҮНД ТОХИОЛДЛЫН МЕНЕЖЕМЕНТ

Кортикостероид эмчилгээ

Вирүсийн пневмонитын үед системийн кортикостеройд өндөртунгаар хэрэглэхийг зөвлөөгүй.

Үжлийн шокийн үед, вазопрессор шаардлагатай болкортикостероидыг бага тунгаар авч болно.

Кортикостероидыг эмнэлзүйн шинж, өвчтөний биеийн байдалдүндэслэн дараах тунгаар авч болох юм. Тухайлбал,

Метилпреднизолон, 1.0 мг/кг-аар 6 цаг тутам судсанд.

Преднизолон, 1.0 мг/кг/хоногт, өвчтөний биеийн байдлаарцаашдын тунг тогтооно.

Хүчилтөрөгч эмчилгээнд үл намдах хөхрөлт илэрсэн үеддексаметазон 0.4 мг/кг судсаар, булчинд, өдөрт 1-2 удаа, 2-3хоног.

ХҮНД ТОХИОЛДЛЫН МЕНЕЖЕМЕНТ

Page 18: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

18

Уушгины хоёрдогч үрэвсэл

Томуугийн А(H1N1) вирүсийн халдвартай холбоотойуушгины үрэвсэл/пневмонитын эмчилгээний эхэн үедоселтамивир болон антибиотик эмчилгээ хийнэ.

Нянгийн халдварын эмнэлзүйн шинж ба/эсвэлмикробиологийн үндэслэл байхгүй, харин А(H1N1) вирүсийнхалдвар батлагдсан үед антибиотик эмчилгээг зогсоохэсэхийг авч үзэж болно.

ХҮНД ТОХИОЛДЛЫН МЕНЕЖЕМЕНТ

REVISED WHO CLASSIFICATION AND TREATMENT OF CHILDHOOD PNEUMONIA AT HEALTH FACILITIES, 2014

(IMPLICATIONS FOR IMPLEMENTATION – 3 LEVELS)

IMPLICATIONS FOR IMPLEMENTATION Уушгины үрэвслийн ангилал ба менежментыг хялбаршуулсан. 3 категорийг 2 болгосон.

“Уушгины үрэвсэл” (түргэн, олон амьсгалах) ба “уушгины хүнд үрэвсэл” (цээжхонхолзох) 2-г нэгтгэж “уушгины үрэвсэл” гэх болсон.

IMPLICATIONS FOR IMPLEMENTATION AT COMMUNITY LEVEL Түргэн, олон амьсгалж байгаа бүх хүүхдийг “уушгины үрэвсэл”-тэй гэж үзээд амоксациллин

уулгаж эмчилнэ. “Цээж хонхолзох” шинжтэй уушгины үрэвслийг дараагийн шатлалын ЭМБ-д шилжүүлэх

хэрэгтэй. Шилжүүлэх боломжгүй ба хэрэв тухайн орон нутгийн ЭМ-ийн журам бодлого зөвшөөрч байвал

Олон нийтийн Эрүүл Мэндийн Ажилтан (Community Health Worker) цээж хонхолзох шинжтэйуушгины үрэвслийг амоксациллин уулгаж эмчилж болно.

Dispersible amoxicillin is the preferred treatment for children.

IMPLICATIONS FOR IMPLEMENTATION AT HEALTH FACILITY LEVEL Түргэн, олон амьсгалж байгаа ба/эсвэл цээж хонхолзох шинжтэй бүх хүүхдийг “уушгины

үрэвсэл”-тэй гэж үзээд амоксациллин уулгаж эмчилнэ; тун 80 мг/кг/хоног, 5 өдөр (40 мг/кг-аар өдөрт 2 удаа).

ХДХВ-ийн тархалт багатай газар түргэн, олон амьсгал бүхий уушгины үрэвслийн эмчлэххугацааг 3 өдөр хүртэл бууруулж болно.

Зөвхөн аюултай ерөнхий шинж бүхий эсвэл ХДХВ эерэг бөгөөд цээж хонхолзох шинжтэйхүүхдийг антибиотик тарьж эмчлэхээр дараагийн шатлалын эмнэлэгт шилжүүлнэ.

Dispersible amoxicillin is the preferred treatment for children.

Page 19: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

19

REVISED WHO CLASSIFICATION AND TREATMENT OF CHILDHOOD PNEUMONIA AT HEALTH FACILITIES, 2014

(RECOMMENDATIONS – 5)

RECOMMENDATION 1

Цээж хонхолзох шинжгүй эсвэл аюултай ерөнхий шинжгүй түргэн, олон амьсгалбүхий уушгины үрэвслийг амоксациллин уулгаж эмчлэх хэрэгтэй: багаарбодоход 40 мг/кг/удаа, өдөрт 2 удаа (80 мг/кг/хоног), 5 хоног.

Түргэн, олон амьсгалах шинж бүхий уушгины үрэвслийн үед 3 хоногийнантибиотик эмчилгээ хийх нь 5 хоногийн антибиотик эмчилгээ хийхтэйадилхан үр дүнтэй.

RECOMMENDATION 2

2 – 59 сартай, цээж хонхолзох шинж бүхий уушгины үрэвсэлтэй хүүхдийгамоксациллин уулгаж эмчилнэ: багадаа 40 мг/кг/тунгаар өдөрт 2 удаа 5 хоног.

Нөөц хязгаарлагдмал нөхцөлд цээж хонхолзох шинж бүхий уушгины үрэвслийгамоксациллин уулгаж эмчлэх нь пенициллин тарьсантай адилхан үр дүнтэй.

Нөөц хангалттай нөхцөлд ч гэсэн хүнд, хөнгөн янз бүрийн уушгиныүрэвслийг амоксациллин уулгаж эмчлэх нь адилхан үр дүнтэй.

Цээж хонхолзох шинж бүхий уушгины үрэвсэлтэй хүүхдийг гэрээр, амоксациллинуулгаж эмчлэх нь аюулгүй.

Amoxicillin is more effective when given in higher doses. Academy of Family Physicians for the treatment of community-acquired pneumonia recommend an

amoxicillin dose of 75–100 mg/kg/day. Amoxicillin can be given in a twice-daily regimen.

REVISED WHO CLASSIFICATION AND TREATMENT OF CHILDHOOD PNEUMONIA AT HEALTH FACILITIES, 2014

(RECOMMENDATIONS – 5)

RECOMMENDATION 3

2 – 59 сартай, уушгины хүнд үрэвсэл бүхий хүүхдийг тарьж эмчлэх эхнийсонголтын антибиотик: ампициллин (эсвэл пенициллин) ба гентамицин. Ампициллин: 50 мг/кг, эсвэл бензилпенициллин: 50000 нэгж/кг, булчин/судсанд, 6 цаг дутамд,

багадаа 5 хоног. Гентамицин: 7.5 мг/кг, булчин/судсанд, хоногт 1 удаа, багадаа 5 хоног.

Эхний сонголтын эмчилгээ үр дүнгүй бол 2 дахь сонголтын антибиотикцефтиаксон.

RECOMMENDATION 4

5 хүртэлх настай, ХДХВ халдвартай эсвэл өртсөн хүүхдэд эхний сонголтынантибиотик: ампициллин (эсвэл пенициллин) + гентамицин эсвэлцефтриаксон.

ХДХВ халдвартай эсвэл өртсөн, цээж хонхолзох шинж бүхий эсвэл уушгины хүндүрэвсэлтэй хүүхдэд эхний сонголтын ампициллин (эсвэл пенициллин) +гентамицин эмчилгээ үр дүнгүй бол дараагийн сонголтонд цефтриаксоныгдангаар нь авна.

RECOMMENDATION 5

ХДХВ халдвартай эсвэл өртсөн, 2 сартайгаас 1 хүртэлх настай, цээж хонхолзохшинж бүхий эсвэл уушгины хүнд үрэвсэлтэй хүүхдэд Pneumocystis jiroveciiсэжигтэй бол cotrimoxazole нэмж авна (1-с дээш насны хүүхдэд зөвлөөгүй).

Page 20: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

20

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITISThis guideline is a revision of the clinical practice guideline, “Diagnosis and Management of Bronchiolitis,” published

by the AAP in 2006. The guideline applies to children from 1 through 23 months of age.

Бронхиолит – хөхүүл бага насны хүүхдэд тохиолддог, ихэвчлэн вирүсээрүүсгэгддэг, амьсгалын замын доод хэсгийн өвчин.

Бронхиолит – цочмог үрэвсэл, хаван хөөлт, амьсгал дамжуулах замын хучуурэдийн үхжилт, салс шүүрэл ялгаралт ихсэнэ.

Шинж тэмдэг нь ихэвчлэн хамар битүүрэх, нус гоожих, ханиалгах байдлаар эхэлж,улмаар амьсгал олшрох, шуугиантай амьсгалах, хэрчигнүүр үүсэх, амьсгалдтуслах булчин оролцох ба/эсвэл хамрын угалз сарталзах зэргээр өрнөнө.

The most common etiology is Respiratory Syncytial Virus, with the highest incidence ofinfection occurring between Dec – March in North America; however, regional variationsoccur.

90% of children are infected with RSV in the first 2 years of life, and up to 40% willexperience lower RTI during the initial infection. Infection with RSV does not grantpermanent or long-term immunity, with reinfections common throughout life.

Other viruses: human rhinovirus, human metapneumovirus, influenza, adenovirus,coronavirus, parainfluenza viruses.

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITIS

DIAGNOSIS

1a. Бронхиолитыг оношлох, өвчний хүнд хөнгөнийг үнэлэхдээ өвчний түүх ба бодит үзлэгтүндэслэх хэрэгтэй (Strong Recommendation).

1b. Хүндээр өвчлөх эрсдэлт хүчин зүйлсийг үнэлэх шаардлагатай (нас < 12 долоо хоног,дутуу төрсөн, зүрх-уушгины эмгэг, дархлаа дутал г.м) (Moderate Recommendation).

1c. Өвчний түүх ба бодит үзлэгт үндэслэн бронхиолитыг оношлохдоо рентген шинжилгээ эсвэллабораторийн шинжилгээг хэвшсэн заншил байдлаар хийх хэрэггүй (ModerateRecommendation).

Bronchiolitis as a constellation of clinical signs and symptoms occurring in children younger than 2years, including a viral upper respiratory tract prodrome followed by increased respiratory effortand wheezing.

Infants with non-RSV bronchiolitis, appear to have a shorter courses. PCR assay results should beinterpreted cautiously, given that the assay may detect prolonged viral shedding from anunrelated previous illness, particularly with rhinovirus.

In contrast, RSV detected by PCR assay almost always is associated with disease.

Page 21: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

21

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITIS

TREATMENT

2. Clinicians should not administer albuterol (or salbutamol) to infants and children witha diagnosis of bronchiolitis (Strong Recommendation).

3. Clinicians should not administer epinephrine to infants and children with a diagnosisof bronchiolitis (Strong Recommendation).

4a. Nebulized hypertonic saline should not be administered to infants with a diagnosisof bronchiolitis in the ED (Moderate Recommendation).

4b. Clinicians may administer nebulized hypertonic saline to infants and childrenhospitalized for bronchiolitis (Weak Recommendation).

5. Clinicians should not administer systemic corticosteroids to infants with adiagnosis of bronchiolitis in any setting (Strong Recommendation).

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITIS

TREATMENT

6a. Clinicians may choose not to administer supplemental oxygen if theoxyhemoglobin saturation exceeds 90% in infants and children with a diagnosis ofbronchiolitis (Weak Recommendation).

6b. Clinicians may choose not to use continuous pulse oximetry for infants andchildren with a diagnosis of bronchiolitis (Weak Recommendation).

7. Clinicians should not use chest physiotherapy for infants and children with adiagnosis of bronchiolitis (Moderate Recommendation).

8. Clinicians should not administer antibacterial medications to infants and childrenwith a diagnosis of bronchiolitis unless there is a concomitant bacterial infection, ora strong suspicion of one (Strong Recommendation).

9. Clinicians should administer nasogastric or IV fluids for infants with a diagnosis ofbronchiolitis who cannot maintain hydration orally (Strong Recommendation).

Page 22: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

22

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITIS

PREVENTION

10a. Clinicians should not administer palivizumab to otherwise healthy infants with agestational age of 29 weeks, 0 days or greater (Strong Recommendation).

10b. Clinicians should administer palivizumab during the first year of life to infants withhemodynamically significant heart disease or chronic lung disease of prematuritydefined as preterm infants < 32 weeks 0 days gestation who require > 21% oxygen forat least the first 28 days of life (Moderate Recommendation).

10c. Clinicians should administer a maximum 5 monthly doses (15 mg/kg/dose) ofpalivizumab during the RSV season to infants who qualify for palivizumab in the firstyear of life (Moderate Recommendation).

11a. All people should disinfect hands before and after direct contact with patients, aftercontact with inanimate objects in the direct vicinity of the patient, and after removinggloves (Strong Recommendation).

11b. All people should use alcoholbased rubs for hand decontamination when caringfor children with bronchiolitis. When alcoholbased rubs are not available, individualsshould wash their hands with soap and water (Strong Recommendation).

AAP, CLINICAL PRACTICE GUIDELINE, 2014THE DIAGNOSIS, MANAGEMENT, AND PREVENTION OF

BRONCHIOLITIS

PREVENTION

12a. Clinicians should inquire about the exposure of the infant or child to tobacco smokewhen assessing infants and children for bronchiolitis (Moderate Recommendation).

12b. Clinicians should counsel caregivers about exposing the infant or child toenvironmental tobacco smoke and smoking cessation when assessing a child forbronchiolitis (Strong Recommendation).

13. Clinicians should encourage exclusive breastfeeding for at least 6 months todecrease the morbidity of respiratory infections (Moderate Recommendation).

14. Clinicians and nurses should educate personnel and family members on evidence-based diagnosis, treatment, and prevention in bronchiolitis (ModerateRecommendation).

Page 23: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

23

OFFICIAL CDC HEALTH ADVISORYDISTRIBUTED VIA THE CDC HEALTH ALERT NETWORK, MONDAY, FEBRUARY 01, 2016, 08:50 EST (8:50 AM EST)

CDCHAN-00387

Influenza activity is increasing across the country and CDC has received reports of severe influenzaillness. Clinicians are reminded to treat suspected influenza in high-risk outpatients, those withprogressive disease, and all hospitalized patients with antiviral medications ASAP,regardless of negative rapid influenza diagnostic test (RIDT) results and withoutwaiting for RT-PCR testing results. Early antiviral treatment works best, buttreatment may offer benefit when started up to 4-5 days after symptom onset inhospitalized patients. Early antiviral treatment can reduce influenza morbidity and mortality.

Since October 2015, CDC has detected co-circulation of influenza A(H3N2),A(H1N1)pdm09, and influenza B viruses. However, H1N1pdm09 viruses havepredominated in recent weeks. CDC has received recent reports of severe respiratoryillness among young- to middle-aged adults with H1N1pdm09 virus infection, some of whom requiredintensive care unit (ICU) admission; fatalities have been reported. Some of these patients reportedlytested negative for influenza by RIDT; their influenza diagnosis was made later with molecularassays. Most of these patients were reportedly unvaccinated. H1N1pdm09 virus infection in the pasthas caused severe illness in some children and young- and middle-aged adults.

Clinicians should continue efforts to vaccinate patients this season for as long asinfluenza viruses are circulating, and promptly start antiviral treatment of severely ill and high-riskpatients if influenza is suspected or confirmed.

OFFICIAL CDC HEALTH ADVISORYDISTRIBUTED VIA THE CDC HEALTH ALERT NETWORK, MONDAY, FEBRUARY 01, 2016, 08:50 EST (8:50 AM EST)

CDCHAN-00387

Treatment with an appropriate neuraminidase inhibitor antiviral drugs(oral oseltamivir, inhaled zanamivir, or intravenous peramivir) isrecommended as early as possible for any patient with confirmed orsuspected influenza who is hospitalized; has severe, complicated, or progressive illness; or is at higher risk for influenza complications. This list includes:

children aged younger than 2 years; adults aged 65 years and older; persons with chronic pulmonary (including asthma), cardiovascular (except hypertension

alone), renal, hepatic, hematological (including sickle cell disease), metabolic disorders(including diabetes mellitus), or neurologic and neurodevelopment conditions (includingdisorders of the brain, spinal cord, peripheral nerve, and muscle such as cerebral palsy,epilepsy [seizure disorders], stroke, intellectual disability [mental retardation], moderate tosevere developmental delay, muscular dystrophy, or spinal cord injury);

persons with immunosuppression, including that caused by medications or by HIV infection; women who are pregnant or postpartum (within 2 weeks after delivery); persons aged younger than 19 years who are receiving long-term aspirin therapy; American Indians/Alaska Natives; persons who are morbidly obese (i.e., body-mass index is equal to or greater than 40); and residents of nursing homes and other chronic-care facilities.

Page 24: Iltgel 5 Enkhtur - flu.mnflu.mn/mgl/images/stories/NIW/NIW2017/Iltgel 5_Enkhtur.pdf2017/09/13 4 Шинж тэмдгийн өрнөлт ба өртөх хувь (Symptom Development

2017/09/13

24

АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД

БАЯРЛАЛАА

Монгол улс, 16060 Улаанбаатар,Баянгол дүүрэг, 11-р хороо,Хувьсгалчдын гудамж, Эх ХүүхдийнЭрүүл Мэндийн Үндэсний Төв

Утас: 11-362205Факс: 976-11-362633E-mail: [email protected]Вэб сайт: www.ehemut.mn