iii.Sumbangan Islam kpd Era Renaisans

Prof Madya

Dr. Hj. Su‘aidi

Dato’

Hj. Safei

••

““RenaissanceRenaissance””

berasalberasal

perkataanperkataan

PeranchisPeranchis, , bermaksudbermaksud ““KesedaranKesedaran””, , ““KelahiranKelahiran

SemulaSemula

(rebirth)(rebirth)””

••

AnggapanAnggapan

kelahirankelahiran

semulasemula

EropahEropah

sepertimanasepertimana

zamanzaman YunaniYunani

ygyg

majumaju

dalamdalam

bidangbidang

sainssains

••

4 4 sejarahsejarah

EropahEropah: i) : i) ZamanZaman

GelapGelap

(Dark Ages): 5M (Dark Ages): 5M –– 11M, ii) 11M, ii) ZamanZaman

PertengahanPertengahan

(Middle Ages): 11M (Middle Ages): 11M ––

14M, iii) 14M, iii) ZamanZaman

RenaisansRenaisans

14M 14M ––

17M, i) 17M, i) ZamanZaman PencerahanPencerahan

(Enlightenment):17M (Enlightenment):17M ––

ModenModen

sekrgsekrg

•• ApakahApakah

perkaitanperkaitan

tamaduntamadun

Islam (TI) Islam (TI) dengandengan perkembanganperkembangan

RenaisansRenaisans

didi

EropahEropah

??

•• 2 2 aliranaliran

ahliahli

sejarahsejarah::

ii--

GolonganGolongan

atheisatheis

dandan

bias bias ygyg

melihatmelihat

tiadatiada perkaitanTIperkaitanTI

dgndgn

kelahirankelahiran

RenaisansRenaisans

iiii--

AnggapanAnggapan

golongangolongan

pertamapertama

menyorokkanmenyorokkan

faktafakta sejarahsejarah

••

SikapSikap

Islam Islam terhadapterhadap

ilmuilmu

samasama

dgndgn

institusiinstitusi

gerejagereja

Rom Rom KatolikKatolik

••

SemuaSemua

agama agama miripmirip

kpdkpd

alamalam

tahyultahyul, , berfikiranberfikiran

kunokuno

& & sempitsempit

••

TI TI hanyahanya

menyimpanmenyimpan

ilmuilmu

tradisitradisi

purbapurba

tamaduntamadun

YunaniYunani, , RomawiRomawi

& & memindahkannyamemindahkannya

keke

EropahEropah

••

TI TI tidaktidak

memainkanmemainkan

perananperanan

pentingpenting

utkutk

menambahmenambah

ilmuilmu pengetahuanpengetahuan

ygyg

bermanfaatbermanfaat

dlmdlm

semuasemua

disiplindisiplin

ilmuilmu

daridari

bidangbidang

sainssains

tabiitabii

hinggahingga

keke

dlmdlm

bidangbidang

kemasyarakatankemasyarakatan

HakikatnyaHakikatnya: :

EropahEropah

tidaktidak

memahamimemahami

agama Islam agama Islam sebenarsebenar, , perbezaanperbezaan antaraantara

ajaranajaran

Islam & Islam & ajaranajaran

GerejaGereja

Rom Rom KatolikKatolik

Prince Charles, Oxford University:Prince Charles, Oxford University:

"If there is much "If there is much

misunderstanding in the West about the nature of Islam, there misunderstanding in the West about the nature of Islam, there

is also much ignorance about the debt our own culture & is also much ignorance about the debt our own culture &

civilisationcivilisation

owe to the Islamic world. owe to the Islamic world.

Because we have tended to see Islam as the enemy of the West, Because we have tended to see Islam as the enemy of the West,

as an alien culture, society, & system of belief, we have tendedas an alien culture, society, & system of belief, we have tended to ignore or erase its great relevance to our own history.to ignore or erase its great relevance to our own history.””

SarjanaSarjana

KristianKristian

ygyg

pertamapertama

mengambilmengambil

oborobor

pembelajaranpembelajaran

adalahadalah

Pope Pope

Sylvester II (d. 1003), Sylvester II (d. 1003), ygyg

memperkenalkanmemperkenalkan

astronomiastronomi

& & matematikmatematik

Arab, & Arab, &

sistemsistem

nombornombor

Arab Arab menggantimengganti

sistemsistem

Roman. Roman. IniIni

diikutidiikuti

oleholeh

ramairamai

spt. spt.

ConstantinusConstantinus

AfricanusAfricanus

pd pd abadabad

ke11 & Bishop Raymond (ke11 & Bishop Raymond (RaimundoRaimundo) ) abadabad keke

12.12.

RamaiRamai

penterjemahpenterjemah

didi

Toledo Toledo tidaktidak

menguasaimenguasai

B.ArabB.Arab, , maupunmaupun

maklumatmaklumat

ygyg cukupcukup

ttgttg

tajuktajuk

subject mattersubject matter. . MerekaMereka

menterjemahmenterjemah

secarasecara

literal literal word for word for

wordword

sehinggasehingga

gagalgagal

memahamimemahami, , sekadarsekadar

melatinkanmelatinkan

perkataanperkataan

Arab. Di Arab. Di

bawahbawah

paderipaderi

DomenicoDomenico

GundisalviGundisalvi

dgndgn

kerjasamakerjasama

seorgseorg

YahudiYahudi, Johannes , Johannes

benben

David, David, SekolahSekolah

Archbishop Archbishop didi

Toledo Toledo menterjemahkanmenterjemahkan

banyakbanyak

bukubuku sainssains

& & falsafahfalsafah

daridari

B.ArabB.Arab..

SeawalSeawal

kurunkurun

keke

11 Toledo 11 Toledo menjadimenjadi

pusatpusat

peralihanperalihan

ilmuilmu

Arab (Islam), Arab (Islam),

budayabudaya

& & sainssains

keke

EropahEropah. Para . Para penterjemahpenterjemah

mulaimulai

lahirlahir

& & didi

antaraantara

sarjanasarjana ygyg

terkenalterkenal

spt. Gerard of Cremona (1117spt. Gerard of Cremona (1117--

1187) & John of Seville.1187) & John of Seville.

BeberapaBeberapa

orientalisorientalis

EropahEropah

spt. Mirabilis, spt. Mirabilis, selepasselepas

berkunjungberkunjung

keke

negaranegara-- negaranegara

Islam, Islam, sangatsangat

tertariktertarik

sehinggasehingga

apabilaapabila

pulangpulang

menggalakkanmenggalakkan

pelajarpelajar

merekamereka

utkutk

meninggalkanmeninggalkan

sekolahsekolah

EropahEropah

& & pergipergi

keke

Tanah Arab & Tanah Arab & iniini memberimemberi

hasilhasil

positifpositif. . AwalAwal

kurunkurun

keke

13, 13, KristianKristian

EropahEropah

tlhtlh

mempelajarimempelajari

perubatanperubatan, , matematikmatematik, , fizikfizik, , kimiakimia

& & astronomiastronomi, , melaluimelalui

pelajarpelajar

merekamereka

ygyg pulangpulang

daridari

universitiuniversiti

didi

Cordova, Toledo, Seville & Granada. Cordova, Toledo, Seville & Granada.

Constantine, Constantine, bangsabangsa

AfrikaAfrika, , kembarakembara

30 30 thth

didi

negaranegara

Islam & Islam & belajarbelajar

daridari guru Arab (Islam). Constantine guru Arab (Islam). Constantine menubuhkanmenubuhkan

sekolahsekolah

perubatanperubatan

pertamapertama

didi

Salerno, Salerno, seterusnyaseterusnya

didi

Montpellier & Paris. Montpellier & Paris. OlehOleh

keranakerana

semuasemua

hasilhasil

kerjakerja saintifiksaintifik

ditulisditulis

dlmdlm

B.ArabB.Arab, , banyakbanyak

sekolahsekolah

& & universitiuniversiti

didi

EropahEropah, ,

termasuktermasuk

didi

Toledo, Narbonne, Naples, Toledo, Narbonne, Naples, BalognaBalogna

& Paris, & Paris, mengajarmengajar

B.ArabB.Arab utkutk

melancarkanmelancarkan

prosesproses

peralihanperalihan

ilmuilmu

Arab (Islam).Arab (Islam).

H.G. Wells : H.G. Wells : ““AjaranAjaran

Islam Islam telahtelah

mewariskanmewariskan

tradisitradisi

agongagong berkaitanberkaitan

keadilankeadilan, , sifatsifat

muliamulia

& & memandumemandu

manusiamanusia

dgndgn

kemuliaankemuliaan

& & toleransitoleransi. . InilahInilah

ajaranajaran

kemanusiaankemanusiaan

ygyg

tertinggitertinggi

& pd & pd waktuwaktu

ygyg samasama

sangatsangat

praktikalpraktikal..

AjaranAjaran

iniini

telahtelah

berjayaberjaya

melahirkanmelahirkan

satusatu

masyarakatmasyarakat

didi

manamana

penindasanpenindasan, , penganiayaanpenganiayaan

& & kezalimankezaliman

paling paling

minimum minimum berbandingberbanding

komunitikomuniti

lain lain terdahuluterdahulu

.... Islam .... Islam ituitu

penuhpenuh dgndgn. . KelembutanKelembutan, , budibudi

bicarabicara

& & persaudaraanpersaudaraan..““

Robert Robert BriffaultBriffault

in the Making of Humanity : in the Making of Humanity : ““TamadunTamadun

ModenModen Barat Barat tidaktidak

mungkinmungkin

samasama

sekalisekali

naiknaik

jikajika

tidaktidak

keranakerana

orangorang

Arab. Arab. JikaJika

tidaktidak

keranakerana

merekamereka, Barat , Barat tidaktidak

mungkinmungkin

memilikimemiliki faktorfaktor

& & kriteriakriteria

ygyg

menyediamenyedia

utkutk

menjangkauimenjangkaui

fasafasa

evolusievolusi

terdahuluterdahulu."."

George George SartonSarton

menghargaimenghargai

sumbangansumbangan

saintissaintis

Islam Islam dlmdlm

Introduction Introduction to the History of Science:to the History of Science:

““CukuplahCukuplah

didi

sinisini

utkutk

menyebutmenyebut

beberapabeberapa

tokohtokoh

agongagong

ygyg

tiadatiada

toloktolok bandingnyabandingnya

didi

Barat: Jabir Barat: Jabir ibnibn

HaiyanHaiyan, al, al--KindiKindi, al, al--KhawarizmiKhawarizmi, al, al--

FarganiFargani, al, al--RaziRazi, al, al--Battani, Battani, HunainHunain

ibnibn

IshaqIshaq, al, al--FarabiFarabi, Ibrahim , Ibrahim

ibnibn

SinanSinan, al, al--TabariTabari, , IbnIbn

AlAl--NafisNafis, , IbnIbn

RushdRushd, al, al--BiruniBiruni, , IbnIbn

SinaSina, ,

IbnIbn

alal--HaithamHaitham, 'Ali , 'Ali IbnIbn

'Isa al'Isa al--GhazaliGhazali, Omar Khayyam. , Omar Khayyam. RangkaianRangkaian namanama

ygyg

berwibawaberwibawa

tidaktidak

susahsusah

utkutk

disenaraikandisenaraikan. . JikaJika

adaada

ygyg

mengatakanmengatakan

bahawabahawa

TimurTimur

Tengah Tengah ituitu

mandulmandul

tiadatiada

perkembanganperkembangan sainssains, , sebutkansebutkan

sajasaja

sarjanasarjana

didi

atasatas, , merekamereka

ygyg

lahirlahir

dlmdlm

masamasa

ygyg

singkatsingkat

tahuntahun--tahuntahun

750 to 1100 M."750 to 1100 M."

•• PelbagaiPelbagai

Agama Agama HasilHasil

PemikiranPemikiran

ygyg

berbezaberbeza--bezabeza* * RupaRupa, , bentukbentuk

& & konsepkonsep

tuhantuhan

berbezaberbeza

* * BanyakBanyak

mitosmitos

ttgttg

tuhantuhan

* * SembahSembah

hero, hero, pahlawanpahlawan

•• TiadaTiada

kitabkitab

SuciSuci

& & KepercayaanKepercayaan* * UpacaraUpacara

agama agama sptspt

perlawananperlawanan, , pertandinganpertandingan, , majlismajlis

taritari

menarimenari

•• LahirLahir

TokohTokoh

FalsafahFalsafah* Aristotle * Aristotle --

Negara Negara tujuantujuan

hiduphidup

bukannyabukannya

alatalat

* Socrates * Socrates --

BukuBuku

““The RepublicThe Republic””

konsepkonsep

negaranegara

terbaikterbaik

““MenurutMenurut

pemikiranpemikiran

YunaniYunani

PurbaPurba, , kecantikankecantikan

mencapaimencapai kemuncaknyakemuncaknya

dlmdlm

bentukbentuk

jasmanijasmani

manusiamanusia. . SeniSeni

ukiranukiran

dandan

lukisanlukisan

dalamdalam

TY TY kebanyakannyakebanyakannya

menumpukanmenumpukan

perhatianperhatian

kpdkpd

bentukbentuk

tubuhtubuh manusiamanusia, , lelakilelaki

dandan

perempuanperempuan

ygyg

tidaktidak

berbajuberbaju..

UntukUntuk

menggalakkanmenggalakkan

pembinaanpembinaan

jasmanijasmani, , sukansukan

dianggapdianggap

perluperlu. .

TidakTidak

adaada

bandarbandar

ygyg

tidaktidak

adaada

arena arena sukansukan

atauatau

gymnasium gymnasium utkutk menjalanimenjalani

latihanlatihan

sukansukan. .

PertandinganPertandingan

sukansukan

sentiasasentiasa

dijalankandijalankan

utkutk

memberimemberi

penghormatanpenghormatan kpdkpd

tuhantuhan--tuhantuhan

diadakandiadakan

didi

stadium stadium ygyg

bolehboleh

menempatkanmenempatkan

ribuanribuan

penontonpenonton. . AdalahAdalah

satusatu

kebiasaankebiasaan

bagibagi

pesertapeserta

sukansukan

utkutk

bermainbermain tanpatanpa

bajubaju. . AntaraAntara pertandinganpertandingan sukansukan termasyhurtermasyhur adalahadalah ‘‘sukansukan

OlimpikOlimpik’’ ygyg masihmasih berterusanberterusan””

((MaryamMaryam

JameelahJameelah

))

PentingkanPentingkan

disiplindisiplin, , organisasiorganisasi

& & kehandalankehandalan

pahlawanpahlawan

Hero Hero menjadimenjadi

pujaanpujaan

sehinggasehingga

didewakandidewakan

AmalkanAmalkan

konsepkonsep

‘‘perancanganperancangan

keluargakeluarga’’

utkutk

kepentingankepentingan kemewahankemewahan

PerhubunganPerhubungan

seksseks

ygyg

melampauimelampaui

batasbatas

merosakkanmerosakkan

strukturstruktur keluargakeluarga

The Roman GamesThe Roman Games

MatlamatMatlamat

The Roman GamesThe Roman Games

––

MemuaskanMemuaskan

hawahawa

nafsunafsu

––

MerendahkanMerendahkan

martabatmartabat

manusiamanusia

––

MenggalakkanMenggalakkan

rakyatrakyat

kepadakepada

sukansukan

ganasganas

––

HapuskanHapuskan

perasaanperasaan

belasbelas

kasihankasihan

sesamasesama

manusiamanusia

Ciri2 Ciri2 sukansukan

RomawiRomawi

––

PasanganPasangan

pahlawanpahlawan

(gladiators) (gladiators) berlawanberlawan

hinggahingga

matimati

––

PenjenayahPenjenayah

ygyg

dihukumdihukum

matimati

berlawanberlawan

dgndgn

singasinga

––

PerlawananPerlawanan

antaraantara

haiwanhaiwan

# # KesanKesan

sukansukan

iniini

meleburkanmeleburkan

nilainilai

insaniahinsaniah

manusiamanusia

KekosonganKekosongan

rohanirohani

rakyatrakyat

RomawiRomawi, , NabiNabi

Isa Isa telahtelah diutuskandiutuskan

utkutk

::

BawaBawa

ajaranajaran

tawhidtawhid

MenentangMenentang

sikapsikap

rakyatrakyat

RomawiRomawi

ygyg

pentingkanpentingkan

kebendaankebendaan & & kepuasankepuasan

hawahawa

nafsunafsu

TtgTtg

amalanamalan

ribariba

AjaranAjaran

Isa Isa dianggapdianggap

mengancammengancam

keamanankeamanan

negaranegara

::

PakatanPakatan

bunuhbunuh

terhadapterhadap

Isa, Isa, diketuaidiketuai

oleholeh

JudasJudas

ZamanZaman

Raja Nero (64M)Raja Nero (64M)

••

Agama Agama kristiankristian

telahtelah

ditindasditindas. .

••

SesiapaSesiapa

ygyg

menganutmenganut

agama agama kristiankristian

akanakan

dibunuhdibunuh

Raja KonstantinRaja Konstantin

––

SelepasSelepas

tahuntahun

(313M) (313M) PerisytiharanPerisytiharan

Milan (Edict of Milan) Milan (Edict of Milan) ygyg membenarkanmembenarkan

agama agama kristiankristian

utkutk

dianutidianuti

––

PersidanganPersidangan

NikeaNikea

(325M) (325M) telahtelah

iktirafiktiraf

kristiankristian

sebagaisebagai

agama agama rasmirasmi

kerajaankerajaan

PersidanganPersidangan

NikeaNikea, , terdapatterdapat

2 2 fahamanfahaman::

––

FahamanFahaman

Arius (1730 Arius (1730 penditapendita) ) ygyg

didokongdidokong

oleholeh

penditapendita MecadoniusMecadonius

ygyg

mentauhidkanmentauhidkan

Allah Allah sertaserta

menyatakanmenyatakan

Isa Isa ialahialah

hambaNyahambaNya. Isa . Isa diciptadicipta

& & beliaubeliau

adalahadalah

seorangseorang

manusiamanusia

ygyg

paling paling muliamulia

didi

sisisisi

Allah Allah swtswt..

––

FahamanFahaman

Bishop Bishop IskandariaIskandaria

(318). (318). MengatakanMengatakan

NabiNabi

Isa Isa adalahadalah anakanak

tuahtuah

& & mempunyaimempunyai

zatzat

serupaserupa

dgndgn

Allah.Allah.

# Raja Konstantin # Raja Konstantin telahtelah

memihakmemihak

kepadakepada

fahamanfahaman

minoritiminoriti

* * EkoranEkoran

ituitu, , satusatu

persidanganpersidangan

dibuatdibuat

utkutk

memilihmemilih

kitabkitab--kitabkitab injilinjil

ygyg

dikatakandikatakan

betulbetul

* * PersidanganPersidangan

tersebuttersebut

telahtelah

melaknatmelaknat

golongangolongan

Arius Arius sebagaisebagai satusatu

caracara

utkutk

menghapuskannyamenghapuskannya

PenditaPendita

daridari

fahamanfahaman

AirusAirus

tidaktidak

diberidiberi

suarasuara

memilihmemilih

kitabkitab-- kitabkitab

Bible Bible utkutk

diiktirafdiiktiraf

KerajaanKerajaan

RomawiRomawi

memilihmemilih

hanyahanya

4 4 bukubuku

bible bible iaituiaitu

Mathew, Mathew,

Mark, Luke Mark, Luke dandan

John John daridari

lebihlebih

kurangkurang

50 50 buahbuah

kitabkitab

BibleBible

Agama Agama MasehiMasehi

bukabuka

pintupintu

kemasukankemasukan

falsafahfalsafah

BerlakuBerlaku

jurangjurang

antaraantara

glnganglngan

kayakaya

dandan

miskinmiskin

AjaranAjaran

agama agama YaudiYaudi

kunokuno

& & ajaranajaran

berhalaberhala

bercampurbercampur dgndgn

agama agama masehimasehi

::

Agama Agama YahudiYahudi

Agama Agama MasehiMasehi

Agama Agama menyembahmenyembah

berhalaberhala

FalsafahFalsafah

telahtelah

dptdpt

menjelmamenjelma

dalamdalam

agama agama sebagaisebagai

satusatu

wadahwadah

––

AjaranAjaran

Plotinus (Plotinus (meninggalmeninggal

270M):270M):

PentadbirPentadbir

alamalam

––

PenciptaPencipta

––

AkalAkal

––

RohRoh

HuraiannyaHuraiannya::

––

DaripadaDaripada

PenciptaPencipta

ygyg

pertamapertama

timbulnyatimbulnya

akalakal, , timbulnyatimbulnya

bukanbukan

sptspt

kelahirankelahiran tetapitetapi

pemancaranpemancaran

((limpahanlimpahan))

––

DaripadaDaripada

akalakal

memancarlahmemancarlah

rohroh

sebgaisebgai

kesatuankesatuan

sekaliansekalian

rohroh

ygyg

adaada

––

PenciptaPencipta, Akal & , Akal & RohRoh

mentadbirmentadbir

alamalam

iniini

/ Allah / Allah adalahadalah

semuanyasemuanya

& &

semuanyasemuanya

adalahadalah

AllahAllah

ShihabShihab

alal--Din alDin al--SuharwardiSuharwardi

(1155(1155--1191)1191)

IbnIbn

ArabiArabi

(1165(1165--12401240

““SemuaSemua

yang yang wujudwujud

adalahadalah

khayalkhayal

dlmdlm

khayalkhayal. . HakikatHakikat

ygyg betulbetul

adalahadalah

AllahAllah””

Allah Allah tidaktidak

bolehboleh

dipisahkandipisahkan

daridari

alamalam

tabiitabii

keranakerana

bayangbayang tidaktidak

bolehboleh

dipisahkandipisahkan

daridari

sumbernyasumbernya

KonsepKonsep

TrinitiTriniti

* * TuhanTuhan

BapaBapa, , TuhanTuhan

AnakAnak, , RuhulRuhul

QudusQudus

PertempuranPertempuran

antaraantara

kaumkaum

intelekintelek

& & pihakpihak

gerejagereja

* * InstitusiInstitusi

RahbaniyyahRahbaniyyah

PerpisahanPerpisahan

antaraantara

rohroh

& & jasadjasad

HidupHidup

dlmdlm

keadaankeadaan

sufisufi

(hermit)(hermit)

##TimbulnyaTimbulnya

konsepkonsep

sekularismesekularisme

““GerejaGereja

KatolikKatolik

Rom Rom didi

EropahEropah

mempunyaimempunyai

banyakbanyak

biarabiara

utkutk rahibrahib

lelakilelaki

(monasteries)(monasteries)

dandan

rahibrahib

wanitawanita

(convents).(convents).

MerekaMereka

meninggalkanmeninggalkan

halhal

ehwalehwal

duniawiduniawi

utkutk

menumpukanmenumpukan perhatianperhatian

kepadakepada

kerjakerja--kerjakerja

ibadatibadat

& & meditasimeditasi. .

RamaiRamai

org org awamawam

mengunjungimengunjungi

biarabiara

rahibrahib

tersebuttersebut

utkutk membuatmembuat

ibadatibadat

& & utkutk

disembuhkandisembuhkan

drpddrpd

penyakitpenyakit. .

KetuaKetua

gerejagereja

iaituiaitu

PausPaus

(Pope)(Pope) dianggapdianggap

wakilwakil

NabiNabi

Isa Isa didi atasatas

bumibumi””

(Christopher (Christopher GibGib

dlmdlm

SpotligtSpotligt

on The on The

Reformation)Reformation)

1.1.

MenjualMenjual

sijilsijil

utkutk

keampunankeampunan

bagibagi

semuasemua

dosadosa

2.2.

PegawaiPegawai--pegawaipegawai

gerejagereja

hiduphidup

mewahmewah

sepertiseperti

rajaraja--raja raja

ItaliItali

3.3.

GerejaGereja

tidaktidak

membenarkanmembenarkan

bukubuku

BibleBible diterjemahkanditerjemahkan

keke dlmdlm

bahasabahasa

tempatantempatan

4.4.

GerejaGereja

membuatmembuat

banyakbanyak

penambahanpenambahan

dalamdalam

ibadatibadat

sptspt menggalakkanmenggalakkan

pemujaanpemujaan

tokohtokoh--tokohtokoh

gerejagereja

(saints)(saints) & &

mengadakanmengadakan

patungpatung--patungpatung

dlmdlm

gerejagereja

5.5.

InstitusiInstitusi

gerejagereja

memberimemberi

gambarangambaran

bahawabahawa

iaia

adalahadalah perantaraperantara/mediator /mediator antaraantara

manusiamanusia

& & TuhanTuhan

GerakanGerakan

sucikansucikan

agama agama daridari

tambahantambahan

& & khurafatkhurafat

MazhabMazhab

barubaru

((ProtestanProtestan) ) dipeloporidipelopori

oleholeh

Martin Luther Martin Luther (1483(1483--2546) 2546) didi

JermanJerman

KekalahanKekalahan

kumpulankumpulan

ProtestanProtestan

dalamdalam

peperanganpeperangan

MuhlbergMuhlberg 1547 (1547 (ketuaketua

dipenjaradipenjara))

TindakanTindakan

petanipetani

radikalradikal

musnahkanmusnahkan

patungpatung

& & lukisanlukisan

ygyg terdapatterdapat

didi

dalamdalam

gerejagereja. . DiakhiriDiakhiri

dgndgn

pembunuhanpembunuhan

ribuanribuan

petanipetani

LahirLahir

gerakangerakan

penentangpenentang

kuasakuasa

gerejagereja::* * GerakanGerakan

AnabaptistsAnabaptists

* * GerakanGerakan

ReformasiReformasi

Calvin Calvin didi

Switzerland & Switzerland & BelandaBelanda

SepanyolSepanyol

* * SerangSerang

kaumkaum

YahudiYahudi, Muslim & , Muslim & golongangolongan

ProtestanProtestan

* * PenyiasatPenyiasat

Torquemada Torquemada telahtelah

membakarmembakar

hiduphidup--hiduphidup

2000 2000

mangsamangsa

ItaliItali

* * PembunuhanPembunuhan

ahliahli

intelekintelek::

1591, Giordano Bruno 1591, Giordano Bruno ygyg

membawamembawa

konsepkonsep

heliosentrikheliosentrik

GalilieGalilie

Galileo (1564Galileo (1564--1642) 1642) sependapatsependapat

dgndgn

Bruno, Bruno,

telahtelah

dihukumdihukum

penjarapenjara

seumurseumur

hiduphidup

tetapitetapi

menarikmenarik semulasemula

pendapatnyapendapatnya..

•• AjaranAjaran

Islam :Islam :

* * TauhidTauhid

* * JauhkanJauhkan

bidaahbidaah

dandan

khurafatkhurafat

* * MenuntutMenuntut

keperluankeperluan

rohanirohani

dandan

jasmanijasmani

* * PimpinanPimpinan

Tariq b. Tariq b. ZaidZaid

•• MembukaMembuka

banyakbanyak

UniversitiUniversiti

didi

AndalusAndalus

::

* * PenuntutPenuntut

EropahEropah

belajarbelajar

didi

Universiti2 Universiti2 didi SepanyolSepanyol

* * UniversitiUniversiti

pertamapertama

didi

baratbarat

didi

NaplesNaples