شزﻮﻣآ ﻪﺋارا ياﺮﺑ مزﻻ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣشزﻮﻣآ ﻪﺋارا ياﺮﺑ مزﻻ يﺎﻫ ترﺎﻬﻣ ( زرﻮﻬﺑ و نادرﺎﮐ ي هﮋﯾو

...

مهارت هاي الزم براي ارائه آموزش)کاردان و بهورز ي ویژه (

مرکز بهداشت شهرستان خوانسارواحد ٓاموزش سالمت

۱۳۹۲زمستان

مهارت هاي الزم براي ارائه آموزش)کاردان و بهورز ي ویژه (

مرکز بهداشت شهرستان خوانسارواحد ٓاموزش سالمت

۱۳۹۲زمستان

: یک ویژگی مهم برنامه آموزشی

.هاي مشخص استهدفداراي )هدف کلی و هدف هاي رفتاري (

: یک ویژگی مهم برنامه آموزشی

.هاي مشخص استهدفداراي )هدف کلی و هدف هاي رفتاري (

: مربی .می تواند نقص کتاب ها و کمبود امکانات آموزشی را جبران نماید

یابهترین موقعیت ها و موضوع تدریس را

عدم توانایی در ایجاد ارتباط مطلوب ، با .محیطی غیرفعال و غیرجذاب تبدیل کندبه

: مربی .می تواند نقص کتاب ها و کمبود امکانات آموزشی را جبران نماید

یابهترین موقعیت ها و موضوع تدریس را

عدم توانایی در ایجاد ارتباط مطلوب ، با .محیطی غیرفعال و غیرجذاب تبدیل کندبه

:یکی از مهارت هاي اساسی براي مربی

آشنایی با تکنیک ها و فنون آموزش

:یکی از مهارت هاي اساسی براي مربی

آشنایی با تکنیک ها و فنون آموزش

سخنرانی سخنرانی

ترین ساده ترین، قدیمی ترین و متداول

.است که مورد استفاده قرار می گیردآموزشی شیوه

سایر روش همراه با است آن را ، الزم نمودن یک سخنرانی آموزشیبراي

.به کار ببریم ... مواد و وسایل کمک آموزشی و و هاي آموزش

ترین ساده ترین، قدیمی ترین و متداول

.است که مورد استفاده قرار می گیردآموزشی شیوه

سایر روش همراه با است آن را ، الزم نمودن یک سخنرانی آموزشیبراي

.به کار ببریم ... مواد و وسایل کمک آموزشی و و هاي آموزش

:سخنرانی سازي آماده -1oبنویسیدراسخنرانیاهداف.oمطالبکردنیادداشتباراکاراین.کنیدتعیینرامحتوا

شروعرسد،میذهنتانبهسخنرانیهدفحولکهمهمیکهرابعدينکاتشدند،مشخصاصلیهايایدهوقتی.کنید

.کنیدپیداتردقیقکردنفکرباشوند،میمنشعبآنهاازoهاییمثال،یابدمیراهشماذهنبهکهکلیدينکاتبراي

.کنیدیادداشتروشنoبهرابرنامهخاممحتواي:برسانیدنهاییمرحلهبهرابرنامه

.باشدمنطقیتوالیدارايکهکنیدتبدیلساختاري

:سخنرانی سازي آماده -1oبنویسیدراسخنرانیاهداف.oمطالبکردنیادداشتباراکاراین.کنیدتعیینرامحتوا

شروعرسد،میذهنتانبهسخنرانیهدفحولکهمهمیکهرابعدينکاتشدند،مشخصاصلیهايایدهوقتی.کنید

.کنیدپیداتردقیقکردنفکرباشوند،میمنشعبآنهاازoهاییمثال،یابدمیراهشماذهنبهکهکلیدينکاتبراي

.کنیدیادداشتروشنoبهرابرنامهخاممحتواي:برسانیدنهاییمرحلهبهرابرنامه

.باشدمنطقیتوالیدارايکهکنیدتبدیلساختاري

:ارائه سخنرانی -2o الزم است فراگیران را هوشیار سازید ارائه مطالب ، قبل از

و به سخنرانی خود چنان ساختاري بدهید که این سطح از جهت برانگیختن عالقه می توان از . هوشیاري محفوظ بماند

.استفاده نمود... نمایش کوتاه و لطیفه ، یک

معطوف نمود و موضوع سخنرانی توجه فراگیران را به باید .نباید این توجه را به شخصیت سخنران جلب کرد

:ارائه سخنرانی -2o الزم است فراگیران را هوشیار سازید ارائه مطالب ، قبل از

و به سخنرانی خود چنان ساختاري بدهید که این سطح از جهت برانگیختن عالقه می توان از . هوشیاري محفوظ بماند

.استفاده نمود... نمایش کوتاه و لطیفه ، یک

معطوف نمود و موضوع سخنرانی توجه فراگیران را به باید .نباید این توجه را به شخصیت سخنران جلب کرد

:سخنرانی شروع oوسخنرانیهدفکهاستاینسخنرانیشروعبرايراهترینساده

باراسخنرانیتوانمی.دهیمشرحراآنسازماندهیچگونگی.نمودآغازبجاسئوالچندین

. توأم نشود آمیز توهین باشید که این سئواالت با رفتاري مراقب الزم است دراصالح آنها کردید ، اگر نقایصی در معلومات فراگیران پیدا

آنها ، بکوشید و نباید بدون توجه به نقایص .بپردازیدي خود ایراد سخنرانی از پیش تعیین شده به

:سخنرانی شروع oوسخنرانیهدفکهاستاینسخنرانیشروعبرايراهترینساده

باراسخنرانیتوانمی.دهیمشرحراآنسازماندهیچگونگی.نمودآغازبجاسئوالچندین

. توأم نشود آمیز توهین باشید که این سئواالت با رفتاري مراقب الزم است دراصالح آنها کردید ، اگر نقایصی در معلومات فراگیران پیدا

آنها ، بکوشید و نباید بدون توجه به نقایص .بپردازیدي خود ایراد سخنرانی از پیش تعیین شده به

:جمع بندي و نتیجه گیري - 3مطالب و اطالعات ارائه شده به صورت خالصه اي

از نکات کلیدي و مهم ، مطرح می شود و .ارتباط بین اجزاي مطلب و کل آن بیان می شود

:جمع بندي و نتیجه گیري - 3مطالب و اطالعات ارائه شده به صورت خالصه اي

از نکات کلیدي و مهم ، مطرح می شود و .ارتباط بین اجزاي مطلب و کل آن بیان می شود

:به خاطر داشته باشیم که ارائهشیوهدربارزتغییرشروعیاتنفسزمانشروعنباید

.انجامدطولبهسخنرانیآغازازدقیقه20ازبیش،آموزشبیندربحثایجاد،کردنسئوالشاملشیوهتغییرهايراه

.باشدمیویدئویینواریافیلمیکنمایش،فراگیران

:به خاطر داشته باشیم که ارائهشیوهدربارزتغییرشروعیاتنفسزمانشروعنباید

.انجامدطولبهسخنرانیآغازازدقیقه20ازبیش،آموزشبیندربحثایجاد،کردنسئوالشاملشیوهتغییرهايراه

.باشدمیویدئویینواریافیلمیکنمایش،فراگیران

چند نکته ساده :براي ارائه یک سخنرانی خوب

چند نکته ساده :براي ارائه یک سخنرانی خوب

:چشمی ارتباط

o ارتباط چشمی خوب کمک می کند تا مخاطب احساس یکآرامش بیشتري نماید و در توانایی هایی کالمی شما نیز اعتماد

حفظ کنید؛ ) پیوسته(ارتباط چشمی خود را . به وجود می آوردبراي اینکار باید آنقدر بر متن سخنرانی خود تسلط داشته

باشید که فقط هرازگاهی نیاز به نگاه کردن به متن خود پیدا .کنید

o چهره صمیمی را ـ که به مضمون سخنان شما واکنش نشان چندمی دهند ـ در بین حضار پیدا کنید و سخنرانی خود را با تمرکز

در هر نوبت، ارتباط چشمی خود را . بر روي آنان انجام دهید.چهار تا پنج ثانیه حفظ کنید و سپس به سراغ نفر بعدي بروید

:چشمی ارتباط

o ارتباط چشمی خوب کمک می کند تا مخاطب احساس یکآرامش بیشتري نماید و در توانایی هایی کالمی شما نیز اعتماد

حفظ کنید؛ ) پیوسته(ارتباط چشمی خود را . به وجود می آوردبراي اینکار باید آنقدر بر متن سخنرانی خود تسلط داشته

باشید که فقط هرازگاهی نیاز به نگاه کردن به متن خود پیدا .کنید

o چهره صمیمی را ـ که به مضمون سخنان شما واکنش نشان چندمی دهند ـ در بین حضار پیدا کنید و سخنرانی خود را با تمرکز

در هر نوبت، ارتباط چشمی خود را . بر روي آنان انجام دهید.چهار تا پنج ثانیه حفظ کنید و سپس به سراغ نفر بعدي بروید

:بدن طرز ایستادن و حرکات oازبیشحرکات.بایستیدمحکم.استنفسبهاعتماددهندهنشانایستادنصحیح

.کندپرتراشنوندگانحواساستممکنحدoدسترويدستمثلعاداتیکنید؛توجهباشید،داشتهاستممکنکهعاداتیبه

می تواندنیزکارهااین.زدنجاییبهخودکاربایادیواربهدادنتکیهانداختن،)موضوعبهنسبت(شماکهبگویدآنهابهیاکندپرتراشمامخاطبانحواس

.دستپاچه ایداینکهیاوبی عالقهoراخودبدنحرکاتواجرانحوهتاکنیدتمرینآینهمقابلدرراخودسخنرانی

موردرامتفاوتیشیوه هاي.دهیدتغییرراآنهالزومصورتدروکردهبررسیکههماهنگیآنبهخودژست هايوحرکاتمجموعهدرتادهیدقرارآزمایش

.ببریدکاربهحضاربرابردرراهمانوبرسیدمی کنید،راحتیاحساسآنبا

:بدن طرز ایستادن و حرکات oازبیشحرکات.بایستیدمحکم.استنفسبهاعتماددهندهنشانایستادنصحیح

.کندپرتراشنوندگانحواساستممکنحدoدسترويدستمثلعاداتیکنید؛توجهباشید،داشتهاستممکنکهعاداتیبه

می تواندنیزکارهااین.زدنجاییبهخودکاربایادیواربهدادنتکیهانداختن،)موضوعبهنسبت(شماکهبگویدآنهابهیاکندپرتراشمامخاطبانحواس

.دستپاچه ایداینکهیاوبی عالقهoراخودبدنحرکاتواجرانحوهتاکنیدتمرینآینهمقابلدرراخودسخنرانی

موردرامتفاوتیشیوه هاي.دهیدتغییرراآنهالزومصورتدروکردهبررسیکههماهنگیآنبهخودژست هايوحرکاتمجموعهدرتادهیدقرارآزمایش

.ببریدکاربهحضاربرابردرراهمانوبرسیدمی کنید،راحتیاحساسآنبا

:چهره حالت صمیمیت در حالت و حرکات چهره کمک می کند تا رابطه اي وجود

خنده اي که شما به چهره . گرم و مثبت با مخاطبان خود بوجود آوریدقابل ) در نتیجه(دارید به مخاطب می فهماند که شما هم یک انسان و

اعتمادید، و بدین ترتیب به آنان این فرصت را می دهد که نظرات شما .را بپذیرند

بیانگر حال و هواي سخنان شماست و ) در حقیقت(چهره شما حالت .درگیر می کند) در سخنرانی(مخاطبتان را

:چهره حالت صمیمیت در حالت و حرکات چهره کمک می کند تا رابطه اي وجود

خنده اي که شما به چهره . گرم و مثبت با مخاطبان خود بوجود آوریدقابل ) در نتیجه(دارید به مخاطب می فهماند که شما هم یک انسان و

اعتمادید، و بدین ترتیب به آنان این فرصت را می دهد که نظرات شما .را بپذیرند

بیانگر حال و هواي سخنان شماست و ) در حقیقت(چهره شما حالت .درگیر می کند) در سخنرانی(مخاطبتان را

:مناسب لباس لباسخوب انتخاب

کمک می کند تا .شویدمخاطب خود احترام قایل براي

:مناسب لباس لباسخوب انتخاب

کمک می کند تا .شویدمخاطب خود احترام قایل براي

:صدا رسا بودن با تمرین کردن، احساس و . گاهی آهنگ و لحن کالم اثري به مراتب قویتر از محتواي آن دارد

:شما می توانید با رعایت موارد زیر، گفتار خود را تنوع ببخشید. انرژي را به صداي خود بیفزایید

باال بردن و پایین آوردن صدا·

دادن سرعت کالم به منظور تهییج مخاطبتغییر ·

»راستش«، »اووم«، »آه«استفاده از مکث و سکوت بجاي گفتن ·

براي تاکید بر روي نکات مهم و درگیر نمودن مخاطبقدرت صدا و زیاد کردن کم ·

نباشدانرژي بخشیدن به صدا به این منظور که صدا خسته کننده و بی روح ·

روزانه و ضبط صدا براي پی بردن به نکات نیازمند تغییرتمرین ·

:صدا رسا بودن با تمرین کردن، احساس و . گاهی آهنگ و لحن کالم اثري به مراتب قویتر از محتواي آن دارد

:شما می توانید با رعایت موارد زیر، گفتار خود را تنوع ببخشید. انرژي را به صداي خود بیفزایید

باال بردن و پایین آوردن صدا·

دادن سرعت کالم به منظور تهییج مخاطبتغییر ·

»راستش«، »اووم«، »آه«استفاده از مکث و سکوت بجاي گفتن ·

براي تاکید بر روي نکات مهم و درگیر نمودن مخاطبقدرت صدا و زیاد کردن کم ·

نباشدانرژي بخشیدن به صدا به این منظور که صدا خسته کننده و بی روح ·

روزانه و ضبط صدا براي پی بردن به نکات نیازمند تغییرتمرین ·

:مخاطب درگیر کردن

پرسیدن سوال، صحبت مستقیم و عالقه مند کردن مخاطبان، با این کار باعث می شود . آنان را در سخنرانی خود درگیر کنید

.با مخاطب خود یک ارتباط راحت برقرار کنیدبا استفاده از جمالتی جذاب در ابتداي کار، عکس، نقشه یا

بخش هایی از یک فیلم، و یا درخواست کمک از خود حضار، ).شرکت بدهید(آنها را در بحث خود درگیر کنید

:مخاطب درگیر کردن

پرسیدن سوال، صحبت مستقیم و عالقه مند کردن مخاطبان، با این کار باعث می شود . آنان را در سخنرانی خود درگیر کنید

.با مخاطب خود یک ارتباط راحت برقرار کنیدبا استفاده از جمالتی جذاب در ابتداي کار، عکس، نقشه یا

بخش هایی از یک فیلم، و یا درخواست کمک از خود حضار، ).شرکت بدهید(آنها را در بحث خود درگیر کنید

:شوخ طبعی کنیدبازيراکمدینیکنقشکهنیستاینشوخیازغرض

مخاطبباوبیاوریدبوجودراآرامفضاییبایدوسیلهاینبهبلکهمعمولیسخنرانییکتمایزوجهمی تواندشوخی.کنیدمزاحخود

.آیدحساببهعالیسخنرانییکو

راجاريوقایعوشخصیداستان هايخودسخناندرکنیدسعی.نباشدخشکسخنرانی تانتابگنجانید

:شوخ طبعی کنیدبازيراکمدینیکنقشکهنیستاینشوخیازغرض

مخاطبباوبیاوریدبوجودراآرامفضاییبایدوسیلهاینبهبلکهمعمولیسخنرانییکتمایزوجهمی تواندشوخی.کنیدمزاحخود

.آیدحساببهعالیسخنرانییکو

راجاريوقایعوشخصیداستان هايخودسخناندرکنیدسعی.نباشدخشکسخنرانی تانتابگنجانید

:اضطراب کنترل همه هنگام صحبت در برابر . افراد از سخنرانی در جمع هراس دارند، حتی بیشتر از مرگاکثر

جمع به میزان معینی اضطراب دچار می شوند، اما نکته اینجاست که نباید به این اضطراب پایان داد .بلکه باید آن را کنترل کرد

.درست قبل از ایراد سخنرانی چند نرمش تنفسی عمقی انجام بدهید تا کمی آرامش پیدا کنید· .از اضطراب خود براي هیجان بخشیدن به سخنرانی خود استفاده نمایید· خاطر داشته باشید که از شما براي ایراد سخنرانی دعوت شده است چرا که شما حرف مهمی به ·

.براي زدن داشته اید.خواستار موفقیت شما هستندهمه ·

:اضطراب کنترل همه هنگام صحبت در برابر . افراد از سخنرانی در جمع هراس دارند، حتی بیشتر از مرگاکثر

جمع به میزان معینی اضطراب دچار می شوند، اما نکته اینجاست که نباید به این اضطراب پایان داد .بلکه باید آن را کنترل کرد

.درست قبل از ایراد سخنرانی چند نرمش تنفسی عمقی انجام بدهید تا کمی آرامش پیدا کنید· .از اضطراب خود براي هیجان بخشیدن به سخنرانی خود استفاده نمایید· خاطر داشته باشید که از شما براي ایراد سخنرانی دعوت شده است چرا که شما حرف مهمی به ·

.براي زدن داشته اید.خواستار موفقیت شما هستندهمه ·

صحبت کردن در جمع است مهارتی

شما می توانید آن را که بیاموزیدو ممارست تمرینبا

صحبت کردن در جمع است مهارتی

شما می توانید آن را که بیاموزیدو ممارست تمرینبا

o ، را دریابیدمخاطبین نیازها و عالئق شرایط ، مشخصات.o را تهیه و ارائه نماییدجدید و صحیحاطالعات.o سخنرانی نکات مهم ( . یادداشت کنیدبگویید ، را که می خواهید آنچه(

o استفاده کنیدبصري کمک آموزشی خود،از مواد و وسایل در سخنرانی.o کنیدتمرینصحبت هایتان را طبق برنامه سخنرانی خود تمام.o شده ، را که در زمینه موضوع سخنرانی شما انجام هایی پژوهش نتایج

)می کند مستند را هاي شما این کار، صحبت ( بازگو کنید

o ، را دریابیدمخاطبین نیازها و عالئق شرایط ، مشخصات.o را تهیه و ارائه نماییدجدید و صحیحاطالعات.o سخنرانی نکات مهم ( . یادداشت کنیدبگویید ، را که می خواهید آنچه(

o استفاده کنیدبصري کمک آموزشی خود،از مواد و وسایل در سخنرانی.o کنیدتمرینصحبت هایتان را طبق برنامه سخنرانی خود تمام.o شده ، را که در زمینه موضوع سخنرانی شما انجام هایی پژوهش نتایج

)می کند مستند را هاي شما این کار، صحبت ( بازگو کنید

oاستوار و مصمم بوده و از نظر ظاهر، مرتب و تمیز باشید.o بر هیجان خود غلبه کنیدشکیبا باشید و.o اختیارحاضران و قدرت جلسه در دست شماست خود را در حالی که

.برتر از دیگران نشماریدo موضوع احاطه کامل بر زیرا بدون باشید ، موضوع احاطه داشته به ،

.سخن گفتن ارزش الزم را نخواهد داشتo سعی کنید هرگز غفلت و فراموشی بر با ذهن آماده سخنرانی کنید و

.چیره نشودشما o موضوع سخنرانی توجه کامل داشته و فقط درباره آن صحبت نماییدبه.

oاستوار و مصمم بوده و از نظر ظاهر، مرتب و تمیز باشید.o بر هیجان خود غلبه کنیدشکیبا باشید و.o اختیارحاضران و قدرت جلسه در دست شماست خود را در حالی که

.برتر از دیگران نشماریدo موضوع احاطه کامل بر زیرا بدون باشید ، موضوع احاطه داشته به ،

.سخن گفتن ارزش الزم را نخواهد داشتo سعی کنید هرگز غفلت و فراموشی بر با ذهن آماده سخنرانی کنید و

.چیره نشودشما o موضوع سخنرانی توجه کامل داشته و فقط درباره آن صحبت نماییدبه.

o بخاطر بسپاریددارید ، قصد بیان آنها را مطالبی که تقدم و تأخر.

o عالقه آنان به و کنید خود را روي شنوندگان متمرکز تمام توجه.افزایش دهیدسخنرانی را موضوع

o صبر و حوصله کافی به سئواالت فراگیران ، با در موقع سخنرانی.گوش دهید

o داشته باشیداعتماد به نفس و جرأت کامل ، براي سخن گفتن.)شودعالقه و جدیت در کار حاصل می تمرین ، اعتماد بر اثر این (

o بخاطر بسپاریددارید ، قصد بیان آنها را مطالبی که تقدم و تأخر.

o عالقه آنان به و کنید خود را روي شنوندگان متمرکز تمام توجه.افزایش دهیدسخنرانی را موضوع

o صبر و حوصله کافی به سئواالت فراگیران ، با در موقع سخنرانی.گوش دهید

o داشته باشیداعتماد به نفس و جرأت کامل ، براي سخن گفتن.)شودعالقه و جدیت در کار حاصل می تمرین ، اعتماد بر اثر این (

o به سخنرانی و خوب حرف زدن داشته باشیدمیل.o خود را خوب تهیه و تنظیم نمایید و مطالب سخنرانی

.سخنرانی واضح و روشن باشدo مطالب کافی براي سخنرانی ذخیره داشته باشیدهمیشه.o را واقعاً دوست داشته باشید و احترام الزم را براي شنوندگان

.آنها قائل شویدo کنیدمیل و هیجان صحبت با.oمطالبی را بیان کنید که براي شنوندگان قابل فهم باشد.

o به سخنرانی و خوب حرف زدن داشته باشیدمیل.o خود را خوب تهیه و تنظیم نمایید و مطالب سخنرانی

.سخنرانی واضح و روشن باشدo مطالب کافی براي سخنرانی ذخیره داشته باشیدهمیشه.o را واقعاً دوست داشته باشید و احترام الزم را براي شنوندگان

.آنها قائل شویدo کنیدمیل و هیجان صحبت با.oمطالبی را بیان کنید که براي شنوندگان قابل فهم باشد.

مختلفهايروشازاستفادهباوپاسخوپرسشوسیلهبهمطمئنشدهگفتهمطالبدركازآموزش،جلساتارزشیابی

:چونشوید

میکهمطالبیفهمیدنیاوموافقتبردلیلفراگیرانسکوتافرادتوسطسخنرانیمطالبتأییدهمچنین،نیستگویید

افرادهمهجانبازمطالبکاملدركنشانهگروهازمعدودي.شودنمیتلقیگروه

مختلفهايروشازاستفادهباوپاسخوپرسشوسیلهبهمطمئنشدهگفتهمطالبدركازآموزش،جلساتارزشیابی

:چونشوید

میکهمطالبیفهمیدنیاوموافقتبردلیلفراگیرانسکوتافرادتوسطسخنرانیمطالبتأییدهمچنین،نیستگویید

افرادهمهجانبازمطالبکاملدركنشانهگروهازمعدودي.شودنمیتلقیگروه

......