Igri na ramn. - Разноликостdiversity.org.mk/wp-content/uploads/2015/01/G.Longo-Igri...Prevod od italijansk i na makedonski jazik Biljana Biljanovska Gaetano Longo, Igri

GAETANO LONGO

Igri na ramnote`a

Prevod od italijanski na makedonski jazik Biljana Biljanovska

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

2

Italijanskiot poet i prozaist, Gaetano Longo e roden vo Trst, Italija, na 6.januari 1964 godina kade {to `ivee i raboti. Po voenata Akademija zavr{il studii po Politi~ki nauki i ekonomija (Trst, Bolowa, Buenos Aiares) i doktoriral na Univerzitetot Konstantin Stere (Moldavia).

Igri na ramnote`a e edna od negovite po~etni poetski zbirki,objavena vo 1987 godina, koga za prv pat prestojuva vo Struga, dobivaj}i ja vo taa prilika nagradata na Nova Makedonija.

Mateja Matevski koj od samiot po~etok go sledi negovoto tvore{tvo, vo svojot voveden del od edna od slednite negovi zbirki Luzni za se}avaweto }e go ka`e slednovo: “...~itaj}i ja negovata poezija, Gaetano Longo go do`ivuvame kako poet siot vnesen vo baraweto na sopstveniot identitet, prvo ~ove~ki i moralen, potoa, preku nego, ili potot~no vo edinstvo so nego, i svojot senzibilitet na liri~ar, osobenosta na sopstvenata tvore~ka li~nost. Taa personalnost svrtena so setilata i so mislata

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

3

kon svojot vnatre{en svet i kon svetot vo kogo, od kogo i za kogo `ivee, go upatuva negovoto poetsko qubopitstvo kon {irokoto pole od motivi za koi i od koi se tvori negovata pesna.”

Pred i po ovaa svoja zbirka, Gaetano Longo vo svojata biografija ]e gi vklu~i i slednive zbirki: {ah mat (1990), Atmosfera na tetova`i (1994), Dnevnik na eden paganin(1997) Nepovratni pejza`i(1999), Antologija na delirium i na ~uda(2001), Grafiti, Poetska antologija (1982-2001), Vremiwa i nevremiwa (2005) Zaedni~ki mesta (prevedena i objavena na makedonski vo 1994), Luzni za se]avaweto (prevedena i objavena na makedonski vo 2006) i Evtini stihovi (prevedena i objavena na makedonski vo 2010), i mnogu drugi. Dobitnik e na brojni doma[ni i me\unarodni priznanija, me\u koi i nagradite Sandro Pena (Peru\a), nagrdadata na Nova Makedonija (vo 1997), me\unarodnata nagrada za poezija Mikae Eminesku (Romanija), Gligora Veru i mnogu drugi.

Kako frilens novinar i voen izvestuva~ rabotel za RAI, vo sorbotka so TV Kuba go objavuva dokumentarecot “Adio Jugoslavija”, za koj ]e go napi[e i scenarioto. Rabotel kako novinar vo redakciite na Il Manifesto (Rim), Il Picclo (Trst),

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

4

Trieste oggi (Trst), Cubavision internazionale (Kuba), bil odgovoren direktor na Radio Trst.

Denes Gaetano Longo e umetni~ki direktor na Poetskiot Festival vo Trst, po~esen konzul na Kolumbija vo Italija, no e i postojan ~len na redakciite na brojni poetski i drugi spisanija. Popotrpretsedatel na fondacijata Mihai Eminesku (Romanija) i ~len na brojni doma[ni i stranski redakcii, pred sè vo Italija, {panija i Romanija.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

5

I

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

6

@IVOT VO BARU[TINA

Zemi ja barata i napolni ja so voda Pijani ribi ti plukaat v lice A gnasni `abi kal i sivilo Od `ivotot Pravat pik-nik na trevata.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

7

NA PLA@A Eden star pijanica sedi na pla`ata koga slu~ajno ottamu mina Vistinata [to postoi gi tro[i parite kupuvaj]i [kolki od edna tona i go pie svoeto slatko vino na samotijata.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

8

NEBESKA BALADA Perverzii od zmija Vo edna me[anica od figuri Vo crniot krevet na Pekolot Iskri~avite o~i na edna pomamna Pepela[ka Na skalite od Neboto Vo Beskone~niot Raj. Zamoreni emocii A tatkoto go tepa sinot, Golemi minlivi figuri Vo perverziite na zmijata.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

9

GVATEMALA PSIHODELI^NO IDIMI-DOJDIMI

Bezmilosno pijan i nas- mean Imperatorot na Izgrejsonceto

slu[a RokenRol Tri vulkana Te`at na ple]ite No ovie mirni lu\e so dolgo pomnewe Maja, Vqubeni `iveat Kolku li Odisei treba da

po~neme Za da kone~no se vratime

doma? Sezonata nè kontrolira. Vo yvezdite, me\u yvezdite Kako mal astro-brod,

mojata glava. Da se smali[

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

10

Kako mravka so ~uvstvo

na praznina i da se po~ustvuva[

male~ok, slab, a nepobedliv.

Napnatost i okrepa Nè u~at da znaeme a potoa

da ubivame. Ve[ter leta okolu nas. Marlboro i Koka-Kola

vo Koloseumot blagodarej]i mu na Vuj~e Sem

Sekoga[ Marlboro i Koka-Kola

Meksiko Gvatemala

Sekoga[ blagodarej]i mu na vuj~e Sem

Za da se umre od glad no

da se um- Re

dobro molwi na neboto

iljadnici se vo

no]ta bez oblaci

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

11

i dodeka na rozata ù se litat petelkite yvezdite se menuvaat no

mese~inata e istata

i alkoholot isto taka -

Karibi i palmi Da se poti[ i da pie[ pivo Da se poti[ i da jade[ luto Dodeka

vo gradot Meksiko go ukradoa horizontot.

Sliki i boi ja ispolnuvaat temninata slobodna koncentracija so poslednite golemi pronajdoci

na ~ovekot: detema`, dete`ena, `ivmrtov,

sopstveno dete od drug tatko Ve[terot sedi so nas.

crveni lambi Ruski

od Moskva RUSIJA

Dobarden Bi mo`el da go vidam gospodin Lenin?

Beskone~na nizzzzzzzaaaaaaaaa Red i Disciplina

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

12

Zo[to moram da minam niz Azija

za da stignam vo Meksiko?

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

13

RATATAPLAN (tatne`i)

Nepodnoslivo pijan

i nas -

mean imperatorot na Izgrejsonceto zavr[i so slu[awe na Rokend-Rolot.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

14

II

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

15

KADE E MOJOT DUH?

Mo`ev mnogu da se zabavuvam No bev mnogu zafaten Za da go oslobodam mojot duh. Se pla[am deka go ostaviv premnogu da talka Ne veruvam Deka stignal mnogu daleku }e go sobere nekoe su[testvo ^ESNO i ]e mi go vrati Mnogu dolgo e zatvoren vo ovj kafez. A malku vozduh Mo`e samo da mu godi A malku sloboda ]e go zazdravi a malku sre]a ]e go napravi neboi~en a malku lutina ]e go napravi lo[ a malku qubov ]e go napravi dobar a malku od vas ]e go napravi NI{TO.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

16

Eden prekrasen den Seto ona [to mo`e da se po~ustvuva nautro tuku[to razbudeni e eden jazol v grloto [to bavno se ka~uva i ve tera da vi zatreperat usnite i gi polni o~ite so solzi [to se lizgaat bavno i `e[ko po obrazite A ona [to mo`e da se po~ustvuva vo tek na denot e edno ~uvstvo na zamor i isto[tenost [to go paralizira teloto a vo glavata nosi u`asni misli. A no]ta nosi edno ~uvstvo na taga o~ite se zatvoraat a vo grloto jazol od koj treperat usnite Solzite se lizgaat bavno i `e[ko po obrazite i ve]e sme podgotveni za u[te eden prekrasen den.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

17

PROBLEMI NA KOV^EGOT Mo`ebi Ne ]e najdev podobra krepost Ako ostanev vo mojata soba ~itaj]i poezija ]e govorev za Zenot - ako e voop[to toa mo`no - ako Patorot Pajo i Buda bea za~ukale na mojata varata- a jas da im ponudev vino-

]e gi slu[av moite zborovi ]e se izbawav ako onaa riba [to ja sretnav edna no] ]e mine[e da me zeme ]e ostanev da spijam ako krevetot be[e sloboden od ovaa navalna teminina ]e mo`ev mnogu raboti da napravam ako svetot ne eksplodira[e v~era

Mo`ebi

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

18

RABOTI I DENOVI “Gi vidov najgolemite umovi na mojata generacija” potpreni na poznatite stolbovi kako da go dr`at tovarot na celiot nivni `ivot, kako si go ~e[aat stomakot i ne pravat ni[to so onaa zabladana nasmevka na usnite [to sekoga[ ozna~uva golema DOSADA sednati vo poznatoto kafule, a gi ima dva - trojca, za da ne se zamoruvaat baraj]i gi drugite, so poznatoto pivo vo racete o~ekuvaj]i deka vo tie migovi ]e se slu~i ne[to ~udesno i prekrasno za site no pred sè za niv samite I sekoga[ so taa idiotska nasmevka govorat-govorat govorat-govorat a ne zaklu~uvaat ni[to i odat-odat odat-odat i na krajot se povtorno na istata to~ka Gi vidov kako odat na onie isti praznici so onaa ista ideja da pijat kolku [to im e voqa za da se osmelat mislej]i deka pravat ne[to ludo

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

19

[to mo`eme da go napravime i bez da pieme da si najdeme mo`ebi devojka koja ]e bide dobra za edna ve~er koja ]e ti pomogne da se po~ustvuva[ zna~aen i `ivotot prodol`uva na toj na~in pa koga ]e ti stane jasno (ako voop[to se slu~i) gleda[ deka nema [to mnogu da se pravi i misli[ deka potpolno si zbudalel pa vreska[ beznade`no pa povtorno odi[-odi[ odi[-odi[ za da ostane[ na isto mesto i govori[-govori[ govori[-govori[ bez da ka`e[ nekoga[ ne[to. Ti si del od ~ovekovite `rtvi Za Bo`icata Op[testvo Onie [to pred tebe stignale sega so tebe mislat deka gi [pioniraat sopstvenite grevovi i gre[ki Duri i da nema[ [to da pravi[ Zatoa [to tvoeto mesto e ve]e odbrano Ako ne ]e ostane[ da stoi[.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

20

OVDE Poradi kakvo predavstvo Morame ovde da ostaneme i da gorime? Za koj `ivot da snevame? Za koja qubov da peeme? Za kakva radost da pieme? Za kogo da se zapreme ovde da mislime? Vie, ne znam no JAS barem za sebe znam.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

21

ARLEKIN

Arlekinot e porazen, roden e da gubi. Arlekinot u~i: u~i da mrazi i da ne se se]ava na qubovta. Roden e slu~ajno ili pak za ni[to. Arlekinot ]e go najde[ nasekade so negoviot prevez na taga [to mu bleska od o~ite. Arlekinot recitira edna zaludna komedija, Ne vredi da se buni, Nema nikoga[ da pobedi. Sretnav eden star Arlekin koj mi govore[e za nepravdi vo ludosta na mojot um: “Eden drug Arlekin e trgnat nastrana”

Mrazi se ubiva i is~eznuva. Arlekinot e porazen, roden gubitnik e. Zavr[uva u[te edna storija. Zavesata se spu[ta.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

22

PRAZNI^EN DEN Gi sretnav Hristos i Buda kako se [etaat dr`ej]i se pod raka. Mo`ev da pomislam deka zboruvat za seriozni raboti no te uveruvam deka ne zboruvaa: Gi ~uv. Zboruvaa za fudbal, vino i [kolki vo sos i (znam deka nema da mi veruva[) no zboruvaa i za `eni. Bea vo edno Kafule I me\u eden i drug viski Diskutiraa [to ]e pravat. Znam deka nema da veruva[ - bea tolku uverlivi [to duri ]e te nasmeeja. Znam deka nema da veruva[ - Bea tolku ne;isti i bez vrtovski i xaket I poradi nekoja glupost bea isterani. Znam deka nema da veruva[ - od v~era u[te sum vo ova Kafule ~ekam da se vratat.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

23

PRA[AWA NA KO@ATA Bevme mladi Bez problemi. Ne oti be[e zabavno da se odi na lov i da se oblakame vo ko`a ne mislevme na toa treba[e da sme zadovolni. Edna[ se uverivme deka Zemjata e ubava i ne mo`evme da ja podelime so site No me\u nas mo`e[e i da se izdr`i u[te nekoja vojna. Ne oti be[e zabavno me\usebno da se ubieme no bevme sè u[te premnogu mladi. So vreme stanavme premnogu pa ako nekoj ima[e premnogu mu be[e podobro, i slu~ajno da se zatvori, ne be[e problem. Ne oti be[e zabavno ne mislevme pove]e zatoa [to rastevme. No sega nema koj da nè zatvori

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

24

Se zatvorame samite Ne oti e zabavno, no imame barem ne[to da pravime. Vo osnovata ne pomislivme deka sme ostareni pa pove]e ne nù e tolku va`no .

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

25

[KOLSKI POUKI

Na stariot Al~eo- koj vo matnite godini na

Mladosta - umee[e da nù ja dade svetlinata na optimizam.

Ve]e znam kako ]e zavr[i Site ]e se zabavuvaat

– a nie preku site –

i ]e pieme bez da gi ~ekame kandilata. “Da pieme, zo[to da gi ~ekame kandilata. Denot e dolg kolku eden prst. ππππó√√√√οοοοµµµµΕΕΕΕ√√√√”. I ]e pieme bez prekin Sè dodeka sme na noze za da im peeme na yvezdite udvoeni na neboto.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

26

ARS DRAMATIKA

1

“Doma sum i si gi vr[am rabotite, kako sekoga[,

no nekoj se interesira[e mo`ebi

(sigurno) e nekoj dobar” “Mo`e[ poinaku toa da go napravi[” Mi velat

2

“Ve~erta, praznuvawe, Povtorno se ~uvstvuvav lo[o

Mo`ebi (sigurno) Po moja gre[ka”

“Bi mo`el drugo ne[to da pravi[“ Insistiraat 3

“Praznikot e daleku izlegov za da bidam vo dru[tvo

vetreto be[e tivko i pravev drugo

i mo`ebi (sigurno) se zabavuvav”

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

27

“Obidi se ne[to drugo” Se osmeluvaat.

4

“Si zaminuvavm

mo`ebi (sigurno) odime po paralelni pateki.”

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

28

III

Umoren starec – Edna `aba skoka – `ubor vo vodata

Baho (1644-1694)

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

29

5 Mali no}ni haiku

I Udiram so nogata. ovoj papagal vreska ranet. II }e se vratam da, preku moite ~ekori: si ja se~am bradata. III Vinoto stasuva go polnam stomakot Kralot povra]a. IV Eden sam starec odi po ulicata no nema edna noga. V Kakvi ~uda na ovoj Svèt svet: spijam i `iveam.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

30

IV

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

31

SLIKA

Stariot skitnik go zavr[i svojot pat i sega ~eka na agolot od ulicata nekoj da go prefrli kaj majka mu. A nie se mestime na drvoto i ~ekame da sozreeme za da nù platat eden po eden A starata diva go ~eka golemiot finale dodeka eden Crvenokos so Lice na Sviwa sviri Bluz, i zatvorenici i ~uvari bez razlika veneat vo zatvorot.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

32

MRTOVE^KI TANC Sre]ni maski na Karnevalot igraat pijani vrz koskite na mrtvite [to se prepelkaat pod nivnite noze Maskite igraat po krvta na likvidiranite idioti ve]e odamna izgnieni i ne uspevaat da ja po~ustvuvaat smrdeata.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

33

NEOBI^NA GRANICA NA SVETLINATA Mo`at da se sretnat lu\e sre]ni i nasmeani od radost no nekoga[ i od taga Zna~ajno e da ne se zapalat Toa e eden od na~inte da se osvetlat.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

34

SOVETI NA STARECOT “Gospodska seksacija’ re~e u~itelot toa e zna~ajno da se turnat do dnoto da pa\aat od oblacite zamoci niz vozduhot pozlateni i bleskavi sè do neverojatniot Karenvalski finale “Gospodska seksacija” re~e u~itelot i go otepaa.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

35

NAJGOLEMATA ULICA

Nù nametnuva ne[to.

Go negira. Ponekoga[ E nasilstvo ili bolka Zadovolstvo ili sladost. Ti[inata vo edna yvezdena no] Ili ona na eden neskroten vrv Ti[ina – Napnatost Pauzata na eden glumec ili na cel okrestar Me\u iljadnici du[i Ti[inata: Skoro ti se ~ini izmislica.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

36

PROKLETO VREME Ja krevam rakata So baven pokret I go gledam ~asot. Ja spu[tam rakata i po kratko vreme povtorno ja krevam, neumorno, so baven pokret gledam kako minuva vremeto ~asovi , minuti, sekundi a ot~kuvuvaweto na ova vreme mi yvoni vo u[ite prvo bavno i dodeka skazalkata za sekundite go ot~ukuva svojot ritam sè se pretvora vo edno zaglu[uva~ko yvonewe. Ja spu[tam neumornata raka I so pokret skoro avtomatski povtorna ja krevam a vremeto neiscrpno prodol`uva. I vo seto ova dvi`ewe I vo seto ova mislewe Se uveruvam deka Nikoga[ i ne sum nosel ~asovnik.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

37

SKIJAWE NA VODA Pesna na smev vrz mlakoto more veseli i razigrani Veselba od branovi i tivki ~ekori vrz dlabokata voda Sre]ni i zadovolni preku prozra~noto more vodime smetka da ne se spletkame.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

38

IGRI NA RAMNOTE@A Vgnezden na edno drvo go gleda svetot od daleku. Centarot na gravitacijata e Stabilen grankata cvrsta i obezbeduva distanca. Od gore Udolu E polesno da se gleda, no da se gleda ugore e druga rabota.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

39

SÈ E NORMALNO Sekoj dobar vojnik ja ima svojata bleskava medaqa a zad sekoja bleskava medaqa iljadnici mrtvi Dupki vo neboto i Ozon Zmii na pla`ata ribi [to odat Lekari [to se razboluvaat Bolnite ne lekuvaat Pea~i [to ne peat Pesni [to ne se peat Proklet zbudalen svet! Poarno da igram karti so mojot prijatel Napoleon.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

40

HARMONIJA

Ostar zvuk Tivok zvuk Ostar zvuk-tivok zvuk Odi kon SI no potoa vo u[ite mo`e[ da si stavi[ edno DO edna mnogu brza skala - pauza Leta preku diezite so celata brzina di[e muzika povtorno BIP – nagore potoa nadolu BOP - mnogu brzo i potoa usporuva - usporuva i usporuva-usporuva Ova e Saks [to sviri Brzo-brzo i sè pobrzo najbrzo i pota poleka-poleka sè popoleka I Saksot se odmara za sledniot Bluz.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

41

GENETSKI [EGI ^ove~koto telo skoro sekoga[ e isto: edna glava dve u[i dve race dve noze i sè drugo. Ponekoga[ se slu~uvaat neobi~ni ne[ta: lu\e so tri race i dve glavi ili edno uvo na mestoto na nosot. {to se slu~uva? Edno dete, vo igra, me vle~e za opa[.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

42

PROMENA

Nadvor isturkvam planini knigi edno crno i nemo pianino ogromni par~iwa name[taj edna gluva gitara stereoto, ga]i ~orapi, uspeav preku vratata na mojata soba da isturkam cel kamion No zo[to jas ne uspevam da izlezam?

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

43

MOCARTIJANA Eden golem orkestar neprekinat od slavini [to gubat istovar na kola yvona i telenoveli so histeri~ni deca Muzikata ti se ~ini grda no mo`ebi ne saka[ da ja slu[a[.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

44

SEMEEN BLUZ Devoj~eto se samozadovoluva vo senkata na Gran Pene Xigante Starata majka ~e[ka eden bogat turist a tatkoto pijanica radosno kontrolira. Perverzen svet Ubavo semejstvo Ete taka biva.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

45

VRVNA ODLUKA Edna peperutkka so krilja vo iljadnici boi stoi na eden list. Toj ja gleda ù se voshituva. Vremeto zapre. Edna peperutka so krilja vo iljadnici boi Toj ja gleda nepodvi`en. Go ~eka golemiot let. Vremeto is~ezna. Edna peperutka so krilja vo iljadnici boi [to ne mo`e da leta. Toj ja gleda i so tupanica ja zgme~uva.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

46

MONDENSKI @IVOT

Sam. Iljadnici o~i [to te gledaat te istra`uvaat te [piuniraat. ^adovi lakomo iljadnici cigari Ti sam Vo centarot na salata So iljadnici o~i [to te razgoluvaat Pie[ Nervozno Iljadnici mali nasmevki I iljadnici o~i te stegaat te opkru`uvaat A ti sam vo centarot na salata vreska[ iljadnici pati “DOZVOLETE”

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

47

PROZOREC Gledaj]i vo dale~ina konfuzen i depresiven bez da znae[ kade bez da znae[ [to ]e se uveri[ sre]en deka ne e tvojot pogled prazen, tuku tvoeto oko.

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

48

SODR@INA I

@ivot vo baru{tina Na pla`a

Nebeska balada Gvatemala psihodeli~no idimi-dojdimi

II

Kade e mojata du{a? Edene prekrasen den Problemi so kov~egot

Raboti i denovi Ovde

Arlekin Prazni~en den

Pra{awe na ko`ata [kolski pouki Ars dramatika

III

5 Mali no}ni haiku

IV

Slika Mrtove~ki tanc

Neobi~na granica na svetlinata Soveti na starecot Najgolemata ulica Prokleto vreme Skijawe na voda

Igri na ramnote`a Se e normalno

Gaetano Longo, Igri na ramnote`a

49

Harmonija Genetski {egi Promena

Mocartiana Semeen bluz Vrvna odluka

Mondesnki `ivot Prozorec