Identifikasi Faktor Bahaya Di Tempat Kerja

7/21/2019 Identifikasi Faktor Bahaya Di Tempat Kerja

http://slidepdf.com/reader/full/identifikasi-faktor-bahaya-di-tempat-kerja-56da060792646 1/21

IDENTIFIKASI FAKTOR BAHAYA DI TEMPAT KERJA

Tugas Makalah

A. PENDAHULUAN

Setia te!at ke"#a selalu !e$ga$%u$g &e"&agai 'te$si &aha(a (a$g %aat !e!e$ga"uhi

kesehata$ te$aga ke"#a atau %aat !e$(e&a&ka$ ti!&ul$(a e$(akit aki&at ke"#a. P'te$si &aha(a

a%alah segala sesuatu (a$g &e"'te$si !e$(e&a&ka$ te"#a%i$(a ke"ugia$) ke"usaka$) *i%e"a)

sakit) ke*elakaa$ atau &ahka$ %aat !e$gaki&atka$ ke!atia$ (a$g &e"hu&u$ga$ %e$ga$ "'ses

%a$ siste! ke"#a. U$%a$g+U$%a$g N' , Tahu$ ,-/ te$ta$g Kesela!ata$ Ke"#a a%a Pasal ,

!e$(ataka$ &ah0a te!at ke"#a ialah tia "ua$ga$ atau laa$ga$) te"tutu atau te"&uka) &e"ge"ak

atau teta) %i!a$a te$aga ke"#a) atau (a$g se"i$g %i!asuki te$aga ke"#a u$tuk kee"lua$ suatu

usaha %a$ %i!a$a te"%aat su!&e"+su!&e" &aha(a. Te"!asuk te!at ke"#a ialah se!ua "ua$ga$)

laa$ga$) hala!a$ %a$ sekelili$g$(a (a$g !e"uaka$ &agia$+&agia$ atau (a$g &e"hu&u$ga$

%e$ga$ te!at ke"#a te"se&ut. P'te$si &aha(a !e!u$(ai 'te$si u$tuk !e$gaki&atka$

ke"usaka$ %a$ ke"ugia$ kea%a 1 ,2 !a$usia (a$g &e"si3at la$gsu$g !auu$ ti%ak la$gsu$g

te"ha%a eke"#aa$) 42 "'e"ti te"!asuk e"ata$ ke"#a %a$ !esi$+!esi$) 52 li$gku$ga$) &aik

li$gku$ga$ %i %ala! e"usahaa$ !auu$ %i lua" e"usahaa$) 62 kualitas "'%uk &a"a$g %a$ #asa)

72 $a!a &aik e"usahaa$.

3akta !e$ge$ai e"g'$'!i %a$ K5 i$te"$asi'$al atau se*a"a gl'&al1

ILO !e!e"ki"aka$ &ah0a tia tahu$ sekita" 46 #uta '"a$g !e$i$ggal ka"e$a ke*elakaa$ %a$

e$(akit %i li$gku$ga$ ke"#a te"!asuk %i%ala!$(a 58/./// ke*elakaa$ 3atal %a$ %ie"ki"aka$,)-7 #uta %ise&a&ka$ 'leh e$(akit 3atal (a$g ti!&ul %i ligku$ga$ ke"#a.

Hal te"se&ut &e"a"ti &ah0a a%a akhi" tahu$ ha!i" , #uta eke"#a aka$ !e$gala!i ke*elakaa$

ke"#a %a$ sekita" 7.7// eke"#a !e$i$ggal aki&at ke*elakaa$ atau e$(akit %i li$gku$ga$ ke"#a.

Dala! su%ut a$%a$g ek'$'!i) 69 atau se$ilai USD ,)47 T"il(u$ %a"i :l'&al :"'ss D'!esti*

P"'%*t ;:DP2 %ial'kasika$ u$tuk &ia(a %a"i kehila$ga$ 0aktu ke"#a aki&at ke*elakaa$ %a$

e$(akit %i li$gku$ga$ ke"#a) k'!e$sasi u$tuk a"a eke"#a) te"he$ti$(a "'%uksi) %a$ &ia(a+

&ia(a e$g'&ata$ eke"#a.

P'te$si &aha(a ke*elakaa$ ke"#a %ie"ki"aka$ !e$(e&a&ka$ 87,./// a$gka ke!atia$) te"uta!a%i $ega"a+$ega"a &e"ke!&a$g. Bahka$ a$gka te"se&ut !u$gki$ %aat le&ih &esa" lagi #ika siste!

ela'"a$ %a$ $'ti3ikasi $(a le&ih &aik.

Data %a"i se#u!lah $ega"a+$ega"a I$%ust"i !e$u$#ukka$ &ah0a a"a eke"#a k'$st"uksi !e!iliki

'te$si !e$i$ggal aki&at ke*elakaa$ ke"#a 5 sa!ai 6 kali le&ih &esa".





Risik' a%alah "'&a&ilitas suatu &aha(a !e$#a%i $(ata) (a$g %ite$tuka$ 'leh 3"ekue$si %a$

%u"asi a#a$a$) akti>itas ke"#a) se"ta ua(a (a$g telah %ilakuka$ u$tuk e$*egaha$ %a$

e$ge$%alia$ ti$gkat a#a$a$. Te"!asuk (a$g e"lu %ie"hatika$ #uga a%alah e"ilaku &eke"#a)

higie$e e"'"a$ga$) se"ta ke&iasaa$ sela!a &eke"#a (a$g %aat !e$i$gkatka$ "isik' ga$ggua$

kesehata$.

Ka"akte"isasi Risik'

Tu#ua$ la$gkah ka"akte"isasi "isik' a%alah !e$ge>aluasi &esa"a$ ;!ag$itu%e2 "isik' kesehata$

a%a eke"#a. Dala! hal i$i a%alah e"a%ua$ kea"aha$ ga$ggua$ kesehata$ (a$g !u$gki$

ti!&ul te"!asuk %a(a t'ksisitas &ila a%a e3ek t'ksik) %e$ga$ ke!u$gki$a$ ga$ggua$ kesehata$

atau e3ek t'ksik %aat te"#a%i se&agai k'$sekue$si a#a$a$ &aha(a 'te$sial. Ka"akte"isasi "isik'

%i!ulai %e$ga$ !e$gi$teg"asika$ i$3'"!asi te$ta$g &aha(a (a$g te"i%e$ti3ikasi ;e3ek

ga$ggua$@t'ksisitas sesi3ik2 %e$ga$ e"ki"aa$ atau e$guku"a$ i$te$sitas@k'$se$t"asi a#a$a$

&aha(a %a$ status kesehata$ eke"#a.

Pe$ilaia$ Risik'

Ri$*ia$ la$gkah u!u! (a$g &iasa$(a %ilaksa$aka$ %ala! e$ilaia$ "isik' !eliuti 1

,. Me$e$tuka$ e"s'$il e$ilai

Pe$ilai "isik' %aat &e"asal %a"i i$te"$ e"usahaa$ atau %i&a$tu 'leh etugas lai$ %ilua"

e"usahaa$ (a$g &e"k'!ete$ &aik %ala! e$getahua$) ke0e$a$ga$ !auu$ ke!a!ua$

lai$$(a (a$g &e"kaita$. Te"ga$tu$g %a"i ke&utuha$) a%a te!at ke"#a (a$g luas) e"s'$il e$ilai

%aat !e"uaka$ suatu ti! (a$g te"%i"i %a"i &e&e"aa '"a$g.

4. Me$e$tuka$ '&(ek@&agia$ (a$g aka$ %i$ilai

O&(ek atau &agia$ (a$g aka$ %i$ilai %aat %i&e%aka$ !e$u"ut &agia$ @ %ea"te!e$) #e$is

eke"#aa$) "'ses "'%uksi %a$ se&agai$(a. Pe$e$tua$ '&(ek i$i sa$gat !e!&a$tu %ala!

siste!atika ke"#a e$ilai.

5. Ku$#u$ga$ @ I$seksi te!at ke"#a

Kegiata$ i$i %aat %i!ulai !elalui suatu C0alk th"'ugh su">e( @ I$se*ti'$ (a$g &e"si3at u!u!

sa!ai kea%a i$seksi (a$g le&ih %etail. Dala! kegiata$ i$i "i$si uta!a$(a a%alah !elihat)

!e$%e$ga" %a$ !e$*atat se!ua kea%aa$ %i te!at ke"#a &aik !e$ge$ai &agia$ kegiata$) "'ses) &aha$) #u!lah eke"#a) k'$%isi li$gku$ga$) *a"a ke"#a) tek$'l'gi e$ge$%alia$) alat eli$%u$g

%i"i %a$ hal lai$ (a$g te"kait.

6. I%e$ti3ikasi 'te$si &aha(a

Be"&agai *a"a %aat %ilakuka$ gu$a !e$gi%e$ti3ikasi 'te$si &aha(a %i te!at ke"#a) !isal$(a

!elalui 1 i$seksi @ su">ei te!at ke"#a "uti$) i$3'"!asi !e$ge$ai %ata keelakaa$ ke"#a %a$



e$(akit) a&se$si) la'"a$ %a"i ;a$itia e$ga0as Kesehata$ %a$ Kesela!ata$ Ke"#a2 P4K5)

sue">is'" atau keluha$ eke"#a) le!&a" %ata kesela!ata$ &aha$ ;!ate"ial sa3et( %ata sheet2 %a$

lai$ se&agai$(a. Sela$#ut$(a %ie"luka$ a$alisis %a$ e$ilaia$ te"ha%a 'te$si &aha(a te"se&ut

u$tuk !e!"e%iksi la$gkah atau ti$%aka$ sela$#ut$(a te"uta!a a%a ke!u$gki$a$ 'te$si

&aha(a te"se&ut !e$#a%i suatu "isik'.

7. Me$*a"i i$3'"!asi @ %ata 'te$si &aha(a

Ua(a i$i %aat %ilakuka$ !isal$(a !elalui keustakaa$) !e!ela#a"i MSDS) etu$#uk tek$is)

sta$%a") e$gala!a$ atau i$3'"!asi lai$ (a$g "ele>a$.

8. A$alisis Risik'

Dala! kegiata$ i$i) se!ua #e$is "esik') aki&at (a$g &isa te"#a%i) ti$gkat kea"aha$) 3"ekue$si

ke#a%ia$) *a"a e$*egaha$$(a) atau "e$*a$a ti$%aka$ u$tuk !e$gatasi "isik' te"se&ut %i&ahas

se*a"a "i$*i %a$ %i*atat sele$gka !u$gki$. Keti%akse!u"$aa$ %aat #uga te"#a%i) $a!u$

!elalui ua(a site!atik) e"&aika$ se$a$tiasa aka$ %ie"'leh.

. E>aluasi "isik'

Me!"e%iksi ti$gkat "isik' !elalui e>aluasi (a$g aku"at !e"uaka$ la$gkah (a$g sa$gat

!e$e$tuka$ %ala! "a$gkaia$ e$ilaia$ "isik'. Kuali3ikasi %a$ kua$ti3ikasi "isik') %ike!&a$gka$

%ala! "'ses te"se&ut. K'$sultasi %a$ $asehat %a"i a"a ahli se"i$gkali %i&utuhka$ a%a taha

a$alisis %a$ e>aluasi "isik'.

. Me$e$tuka$ la$gkah e$ge$%alia$

Aa&ila %a"i hasil e>aluasi !e$u$#uka$ a%a$(a "isik' !e!&aha(aka$ &agi kela$gsu$ga$ ke"#a!auu$ kesehata$ %a$ kesela!ata$ eke"#a e"lu %ite$tuka$ la$gkah e$ge$%alia$ (a$g %iilih

%a"i &e"&agai *a"a see"ti 1 Aa&ila %a"i hasil e>aluasi !e$u$#uka$ a%a$(a "isik' !e!&aha(aka$

&agi kela$gsu$ga$ ke"#a !auu$ kesehata$ %a$ kesela!ata$ eke"#a e"lu %ite$tuka$ la$gkah

e$ge$%alia$ (a$g %iilih %a"i &e"&agai *a"a see"ti 1

a. Me!ilih tek$'l'gi e$ge$%alia$ see"ti eli!i$asi) su&stitusi) is'lasi) e$gi$ee"i$g *'$t"'l)

e$ge$%alia$ a%!i$ist"ati3) eli$%u$g e"alata$@!esi$ atau eli$%u$g %i"i.

&. Me$(usu$ "'g"a! elatiha$ gu$a !e$i$gkatka e$getahua$ %a$ e!aha!a$ &e"kaita$

%e$ga$ "isik') *. Me$e$tuka$ ua(a !'$it'"i$g te"ha%a li$gku$ga$ @ te!at ke"#a.

%. Me$e$tuka$ e"lu atau ti%ak$(a su">aila$s kesehata$ ke"#a !elalui e$gu#ia$ kesehata$

&e"kala) e!a$taua$ &i'!e%ik) au%i'!et"i %a$ lai$+lai$.

e. Me$(ele$gga"aka$ "'se%u" ta$gga %a"u"at @ e!e"ge$si %a$ e"t'l'$ga$ e"ta!a sesuai

%e$ga$ ke&utuha$.





Ra%iasi Pe$gi'$

Ra%iasi e$gi'$ a%alah #e$is "a%iasi (a$g %aat !e$(e&a&ka$ "'ses i'$isasi ;te"&e$tuk$(a i'$

'siti3 %a$ i'$ $egati32 aa&ila &e"i$te"aksi %e$ga$ !ate"i. Ya$g te"!asuk %ala! #e$is "a%iasi

e$gi'$ a%alah a"tikel alha) a"tikel &eta) si$a" ga!!a) si$a"+ %a$ $eut"'$. Setia #e$is

"a%iasi !e!iliki ka"akte"istik khusus. Ya$g te"!asuk "a%iasi e$gi'$ a%alah a"tikel al3a ;2) a"tikel &eta ;2) si$a" ga!!a ;2) si$a"+) a"tikel $eut"'$.

Ra%iasi N'$ Pe$gi'$

Ra%iasi $'$+e$gi'$ a%alah #e$is "a%iasi (a$g ti%ak aka$ !e$(e&a&ka$ e3ek i'$isasi aa&ila

&e"i$te"aksi %e$ga$ !ate"i. Ra%iasi $'$+e$gi'$ te"se&ut &e"a%a %i sekelili$g kehi%ua$ kita.

Ya$g te"!asuk %ala! #e$is "a%iasi $'$+e$gi'$ a$ta"a lai$ a%alah gel'!&a$g "a%i' ;(a$g

!e!&a0a i$3'"!asi %a$ hi&u"a$ !elalui "a%i' %a$ tele>isi2G gel'!&a$g !ik"' ;(a$g %igu$aka$

%ala! !i*"'0a>e '>e$ %a$ t"a$s!isi selule" ha$%h'$e2G si$a" i$3"a!e"ah ;(a$g !e!&e"ika$

e$e"gi %ala! &e$tuk a$as2G *aha(a ta!ak ;(a$g &isa kita lihat2G si$a" ult"a>i'let ;(a$g%ia$*a"ka$ !ataha"i2.

A%a %ua !a*a! si3at "a%iasi (a$g %aat %igu$aka$ u$tuk !e$getahui ke&e"a%aa$ su!&e" "a%iasi

a%a suatu te!at atau &aha$) (aitu se&agai &e"ikut 1

Ra%iasi ti%ak %aat %i%eteksi 'leh i$%"a !a$usia) sehi$gga u$tuk !e$ge$ali$(a %ie"luka$

suatu alat &a$tu e$%eteksi (a$g %ise&ut %e$ga$ %etekt'" "a%iasi. A%a &e&e"aa #e$is %etekt'"

(a$g se*a"a sesi3ik !e!u$(ai ke!a!ua$ u$tuk !ela*ak ke&e"a%aa$ #e$is "a%iasi te"te$tu

(aitu %etekt'" alha) %etekt'" ga!!a) %etekt'" $eut"'$) %ll.

Ra%iasi %aat &e"i$te"aksi %e$ga$ !ate"i (a$g %ilalui$(a !elalui "'ses i'$isasi) eksitasi%a$ lai$+lai$. De$ga$ !e$ggu$aka$ si3at+si3at te"se&ut ke!u%ia$ %igu$aka$ se&agai %asa" u$tuk

!e!&uat %etekt'" "a%iasi.

Pe$ga"uh "a%iasi te"ha%a !a$usia

Sel %ala! tu&uh !a$usia te"%i"i %a"i sel ge$eti* %a$ sel s'!ati*. Sel ge$eti* a%alah sel telu" a%a

e"e!ua$ %a$ sel se"!a a%a laki+laki) se%a$gka$ sel s'!ati* a%alah sel+sel lai$$(a (a$g a%a

%ala! tu&uh. Be"%asa"ka$ #e$is sel) !aka e3ek "a%iasi %aat %i&e%aka$ atas e3ek ge$etik %a$ e3ek

s'!atik. E3ek ge$etik atau e3ek e0a"isa$ a%alah e3ek (a$g %i"asaka$ 'leh ketu"u$a$ %a"i

i$%i>i%u (a$g te"ke$a aa"a$ "a%iasi. Se&alik$(a e3ek s'!atik a%alah e3ek "a%iasi (a$g

%i"asaka$ 'leh i$%i>i%u (a$g te"aa" "a%iasi.

aktu (a$g %i&utuhka$ sa!ai te"lihat$(a ge#ala e3ek s'!atik sa$gat &e">a"iasi sehi$gga %aat

%i&e%aka$ atas e3ek sege"a %a$ e3ek te"tu$%a. E3ek sege"a a%alah ke"usaka$ (a$g se*a"a kli$ik

su%ah %aat te"a!ati a%a i$%i>i%u %ala! 0aktu si$gkat setelah i$%i>i%u te"se&ut te"aa"

"a%iasi) see"ti eilasi ;"'$t'k$(a "a!&ut2) e"ite!a ;!e!e"ah$(a kulit2) luka &aka" %a$

e$u"u$a$ #u!lah sel %a"ah. Ke"usaka$ te"se&ut te"lihat %ala! 0aktu ha"i sa!ai !i$ggua$



as*a i"a%iasi. Se%a$gka$ e3ek te"tu$%a !e"uaka$ e3ek "a%iasi (a$g &a"u ti!&ul setelah 0aktu

(a$g la!a ;&ula$a$@tahu$a$2 setelah te"aa" "a%iasi) see"ti kata"ak %a$ ka$ke".

Bila %iti$#au %a"i %'sis "a%iasi ;u$tuk kee$ti$ga$ "'teksi "a%iasi2) e3ek "a%iasi %i&e%aka$ atase3ek %ete"!i$istik %a$ e3ek st'kastik. E3ek %ete"!i$istik a%alah e3ek (a$g %ise&a&ka$ ka"e$a

ke!atia$ sel aki&at aa"a$ "a%iasi) se%a$gka$ e3ek st'kastik a%alah e3ek (a$g te"#a%i se&agai

aki&at aa"a$ "a%iasi %e$ga$ %'sis (a$g !e$(e&a&ka$ te"#a%i$(a e"u&aha$ a%a sel.

E3ek Dete"!i$isti ;e3ek $'$ st'kastik2 E3ek i$i te"#a%i ka"e$a a%a$(a "'ses ke!atia$ sel aki&at

aa"a$ "a%iasi (a$g !e$gu&ah 3u$gsi #a"i$ga$ (a$g te"ke$a "a%iasi. E3ek i$i %aat te"#a%i

se&agai aki&at %a"i aa"a$ "a%iasi a%a selu"uh tu&uh !auu$ l'kal. E3ek %ete"!i$istik ti!&ul

&ila %'sis (a$g %ite"i!a %i atas %'sis a!&a$g ;th"esh'l% %'se2 %a$ u!u!$(a ti!&ul &e&e"aa

saat setelah te"aa" "a%iasi. Ti$gkat kea"aha$ e3ek %ete"!i$istik aka$ !e$i$gkat &ila %'sis

(a$g %ite"i!a le&ih &esa" %a"i %'sis a!&a$g (a$g &e">a"iasi &e"ga$tu$g a%a #e$is e3ek. Pa%a%'sis le&ih "e$%ah %a$ !e$%ekati %'sis a!&a$g) ke!u$gki$a$ te"#a%i$(a e3ek %ete"!i$istik

%e$ga$ %e!ikia$ a%alah $'l. Se%a$gka$ %i atas %'sis a!&a$g) elua$g te"#a%i$(a e3ek i$i

!e$#a%i ,//9.

E3ek St'kastik D'sis "a%iasi se"e$%ah aau$ selalu te"%aat ke!u$gki$a$ u$tuk !e$i!&ulka$

e"u&aha$ a%a siste! &i'l'gik) &aik a%a ti$gkat !'lekul !auu$ sel. De$ga$ %e!ikia$ "a%iasi

%aat ula ti%ak !e!&u$uh sel tetai !e$gu&ah sel Sel (a$g !e$gala!i !'%i3ikasi atau sel

(a$g &e"u&ah i$i !e!u$(ai elua$g u$tuk l'l's %a"i siste! e"taha$a$ tu&uh (a$g &e"usaha

u$tuk !e$ghila$gka$ sel see"ti i$i. Se!ua aki&at "'ses !'%i3ikasi atau t"a$s3'"!asi sel i$i

%ise&ut e3ek st'kastik (a$g te"#a%i se*a"a a*ak. E3ek st'kastik te"#a%i ta$a a%a %'sis a!&a$g %a$ &a"u aka$ !u$*ul setelah !asa late$ (a$g la!a. Se!aki$ &esa" %'sis aa"a$) se!aki$ &esa"

elua$g te"#a%i$(a e3ek st'kastik) se%a$gka$ ti$gkat kea"aha$$(a ti%ak %ite$tuka$ 'leh #u!lah

%'sis (a$g %ite"i!a. Bila sel (a$g !e$gala!i e"u&aha$ a%alah sel ge$etik) !aka si3at+si3at sel

(a$g &a"u te"se&ut aka$ %i0a"iska$ kea%a tu"u$a$$(a sehi$gga ti!&ul e3ek ge$etik atau

e0a"isa$. Aa&ila sel i$i a%alah sel s'!atik !aka sel+sel te"se&ut %ala! #a$gka 0aktu (a$g

"elati3 la!a) %ita!&ah %e$ga$ e$ga"uh %a"i &aha$+&aha$ (a$g &e"si3at t'ksik lai$$(a) aka$

tu!&uh %a$ &e"ke!&a$g !e$#a%i #a"i$ga$ ga$as atau ka$ke". Paa"a$ "a%iasi %'sis "e$%ah %aat

!e$igkatka$ "esik' ka$ke" %a$ e3ek e0a"isa$ (a$g se*a"a statistik %aat %i%eteksi a%a suatu

'ulasi) $a!u$ ti%ak se*a"a se"ta !e"ta te"kait %e$ga$ aa"a$ i$%i>i%u.

Ra%iasi i$3"a !e"ah %aat !e$(e&a&ka$ kata"ak.

Lase" &e"kekuata$ &esa" %aat !e"usak !ata %a$ kulit.

Me%a$ elekt"'!ag$etik ti$gkat "e$%ah %aat !e$(e&a&ka$ ka$ke".



'$t'h 1 Ra%iasi ult"a>i'let 1 e$gelasa$) Ra%iasi I$3"a!e"ah 1 3u"$a*es$@ tu$gku

e!&aka"a$) Lase" 1 k'!u$ikasi) e!&e%aha$ .

P"i$si %asa" (a$g ha"us %iatuhi %ala! e$ggu$aa$ "a%iasi u$tuk &e"&agai kee"lua$

Dala! e$ggu$aa$ "a%iasi u$tuk &e"&agai kee"lua$ a%a kete$tua$ (a$g ha"us %iatuhi u$tuk!e$*egah e$e"i!aa$ %'sis (a$g ti%ak seha"us$(a te"ha%a sese'"a$g. A%a 5 "i$si (a$g telah

%i"ek'!e$%asika$ 'leh I$te"$ati'$al '!!issi'$ Ra%i'l'gi*al P"'te*ti'$ ;IRP2 u$tuk

%iatuhi) (aitu 1

,. Justi3ikasi) Setia e!akaia$ at "a%i'akti3 atau su!&e" lai$$(a ha"us %i%asa"ka$ a%a

aa !a$3aat. Suatu kegiata$ (a$g !e$*aku aa"a$ atau 'te$si aa"a$ ha$(a %isetu#ui #ika

kegiata$ itu aka$ !e$ghasilka$ keu$tu$ga$ (a$g le&ih &esa" &agi i$%i>i%u atau !as(a"akat

%i&a$%i$gka$ %e$ga$ ke"ugia$ atau &aha(a (a$g ti!&ul te"ha%a kesehata$.

4. Li!itasi) D'sis eki>ale$ (a$g %ite"i!a eke"#a "a%iasi atau !as(a"akat ti%ak &'leh

!elal!aui Nilai Batas D'sis ;NBD2 (a$g telah %itetaka$. Batas %'sis &agi eke"#a "a%iasi

%i!aksu%ka$ u$tuk !e$*egah !u$*ul$(a e3ek %ete"!i$istik ;$'$ st'kastik2 %a$ !e$gu"a$gi

elua$g te"#a%i$(a e3ek st'kastik.

5. Oti!asi) Se!ua e$(i$a"a$ ha"us %iusahaka$ se"e$%ah+"e$%ah$(a ;as l'0 as "eas'$a&l(

a*hie>ea&le + ALARA2) %e$ga$ !e!e"ti!&a$gka$ 3akt'" ek'$'!i %a$ s'sial. Kegiata$

e!a$3aata$ te$aga $ukli" ha"us %i"e$*a$aka$ %a$ su!&e" "a%iasi ha"us %i"a$*a$g %a$

%i'e"asika$ u$tuk !e$#a!i$ aga" aa"a$ "a%iasi (a$g te"#a%i %aat %iteka$ se"e$%ah+

"e$%ah$(a.

&2 Ke&isi$ga$

Bisi$g a%alah *a!u"a$ %a"i &e"&agai sua"a (a$g ti%ak %ikehe$%aki atauu$ (a$g !e"usak

kesehata$) saat i$i ke&isi$ga$ !e"uaka$ salah satu e$(e&a& e$(akit li$gku$ga$ ;Sla!et)

4//82. Se%a$gka$ ke&isi$ga$ se"i$g %igu$aka$ se&agai istilah u$tuk !e$(ataka$ sua"a (a$g

ti%ak %ii$gi$ka$ (a$g %ise&a&ka$ 'leh kegiata$ !a$usia atau akti3itas+ akti3itas ala! ;S*hilli$g)

,-,2. Ke&isi$ga$ %aat %ia"tika$ se&agai segala &u$(i (a$g ti%ak %ikehe$%aki (a$g %aat

!e!&e"i e$ga"uh $egati3 te"ha%a kesehata$ %a$ kese#ahte"aa$ sese'"a$g !auu$ suatu

'ulasi.

Asek (a$g &e"kaita$ %e$ga$ ke&isi$ga$ a$ta"a lai$ 1 #u!lah e$e"gi &u$(i) %ist"i&usi 3"ekue$si)

%a$ la!a a#a$a$.

Ke&isi$ga$ %aat !e$ghasilka$ e3ek akut see"ti !asalah k'!u$ikasi) tu"u$$(a

k'$se$t"asi) (a$g a%a akhi"$(a !e$gga$ggu #'& e"3'"!a$*e te$aga ke"#a.

Pa#a$a$ ke&isi$ga$ (a$g ti$ggi ;&iasa$(a 7 %BA2 a%a #a$gka 0aktu te"te$tu %aat

!e$(e&a&ka$ tuli (a$g &e"si3at se!e$ta"a !auu$ k"'$is.



Tuli e"!a$e$ a%alah e$(akit aki&at ke"#a (a$g ali$g &a$(ak %i klai! .

'$t'h 1 Pe$g'laha$ ka(u) tekstil) !etal) %ll.

Kualitas &u$(i %ite$tuka$ 'leh 4 hal (ak$i 3"ekue$si %a$ i$te$sitas$(a. F"ekue$si %i$(ataka$

%ala! #u!lah geta"a$ e" %etik (a$g %ise&ut he"t ;H2) (aitu #u!lah gel'!&a$g+gel'!&a$g(a$g sa!ai %i teli$ga setia %etik$(a. Biasa$(a suatu ke&isi$ga$ te"%i"i %a"i *a!u"a$ se#u!lah

gel'!&a$g %a"i &e"&agai !a*a! 3"ekue$si. Se%a$gka$ i$te$sitas atau a"us e$e"gi e" satua$ luas

&iasa$(a %i$(ataka$ %ala! suatu l'ga"it!is (a$g %ise&ut %esi&el ; DB 2.

Be"%asa"ka$ 3"ekue$si) ti$gkat teka$a$ &u$(i) ti$gkat &u$(i %a$ te$aga &u$(i !aka &isi$g %i&agi

%ala! 5 kateg'"i1

,2 O**uati'$al $'ise ;&isi$g (a$g &e"hu&u$ga$ %e$ga$ eke"#aa$2 (aitu &isi$g (a$g

%ise&a&ka$ 'leh &u$(i !esi$ %i te!at ke"#a) !isal &isi$g %a"i !esi$ ketik.

42 Au%i&le $'ise ;&isi$g e$%e$ga"a$2 (aitu &isi$g (a$g %ise&a&ka$ 'leh 3"ekue$si &u$(ia$ta"a 5,)7 . ./// H.

52 I!uls $'ise ;I!a*t $'ise &isi$g i!ulsi32 (aitu &isi$g (a$g te"#a%i aki&at a%a$(a &u$(i

(a$g !e$(e$tak) !isal ukula$ alu) le%aka$ !e"ia!) te!&aka$ &e%il.

Sela$#ut$(a %e$ga$ uku"a$ i$te$sitas &u$(i atau %esi&el i$i %aat %ite$tuka$ aakah &u$(i itu

&isi$g atau ti%ak. Da"i uku"a$+uku"a$ i$i %aat %iklasi3ikasika$ se&e"aa #auh &u$(i+&u$(i %i

sekita" kita %aat %ite"i!a @ %ikehe$%aki atau ti%ak %ikehe$%aki @ &isi$g.

Je$is Bu$(i

Skala I$te$sitas Desi&el Batas De$ga" Te"ti$ggi

Halili$ta"

Me"ia!

Mesi$ ua

Jala$ (a$g "a!ai

Pluit

Ka$t'" ga%uh

Ra%i'

Ru!ah ga%uh



Ka$t'" a%a u!u!$(a

Ru!ah te$a$g

Ka$t'" e"'"a$ga$

Sa$gat te$a$g ) Sua"a %au$ #atuh) Tetesa$ ai"

,4/ DB

,,/ DB

,// DB

-/ DB

/ DB

/ DB

8/ D&

7/ DB

6/ DB

5/ DB

4/ DB

,/ DB

Ta&el Skala I$te$sitas Ke&isi$ga$

Me$u"ut SK Di"#e$ P4M %a$ Pe$(ehata$ Li$gku$ga$ Pe!uki!a$ Dea"te!e$ Kesehata$ RI

N'!'" /+,@PD./5./6.L) ;Petu$#uk Pelaksa$aa$ Pe$ga0asa$ Ke&isi$ga$ (a$g Be"hu&u$ga$

%e$ga$ Kesehata$ Tahu$ ,--42) ti$gkat ke&isi$ga$ %iu"aika$ se&agai &e"ikut1

,2 Ti$gkat ke&isi$ga$ si$a!&u$g seta"a ;Eui>ale$t '$ti$u'us N'ise Le>el Le2 a%alah

ti$gkat ke&isi$ga$ te"us !e$e"us ;stea%( $'ise2 %ala! uku"a$ %BA) &e"isi e$e"gi (a$g sa!a

%e$ga$ e$e"gi ke&isi$ga$ te"utus+utus %ala! satu e"i'%e atau i$te">al 0aktu e$guku"a$.

42 Ti$gkat ke&isi$ga$ (a$g %ia$#u"ka$ %a$ !aksi!u! (a$g %ie"&'lehka$ a%alah "ata+"ata

$ilai !'%us %a"i ti$gkat ke&isi$ga$ a%a sia$g) eta$g %a$ !ala! ha"i.



52 Ti$gkat a!&ie$ ke&isi$ga$ ;Ba*kg"'u$% $'ise le>el2 atau ti$gkat lata" &elaka$g

ke&isi$ga$ a%alah "ata+"ata ti$gkat sua"a !i$i!u! %ala! kea%aa$ ta$a ga$ggua$ ke&isi$ga$

a%a te!at %a$ saat e$guku"a$ %ilakuka$) #ika %ia!&il $ilai$(a %a"i %ist"i&usi statistik a%alah

-79 atau L+-7.

Ke&isi$ga$ !e!e$ga"uhi kesehata$ a$ta"a lai$ %aat !e$(e&a&ka$ ke"usaka$ a%a i$%e"a e$%e$ga"a$ sa!ai kea%a ketulia$. Da"i hasil e$elitia$ %ie"'leh &ukti &ah0a i$te$sitas

&u$(i (a$g %ikateg'"ika$ &isi$g %a$ (a$g !e!e$ga"uhi kesehata$ ;e$%e$ga"a$2 a%alah %iatas

8/ %B. Oleh se&a& itu a"a ka"(a0a$ (a$g &eke"#a %i a&"ik %e$ga$ i$te$sitas &u$(i !esi$ %iatas

8/ %B !aka ha"us %ile$gkai %e$ga$ alat eli$%u$g ;e$(u!&at2 teli$ga gu$a !e$*egah

ga$ggua$ e$%e$ga"a$. Disa!i$g itu ke&isi$ga$ #uga %aat !e$gga$ggu k'!u$ikasi. De$ga$

suasa$a (a$g &isi$g !e!aksa eke"#a &e"te"iak %i%ala! &e"k'!u$ikasi %e$ga$ eke"#a lai$.

Ka%a$g+ka%a$g te"iaka$ atau e!&i*a"aa$ (a$g ke"as i$i %aat !e$i!&ulka$ salah k'!u$ikasi

;!iss *'!!u$i*ati'$2 atau salah e"sesi te"ha%a '"a$g lai$.

Oleh ka"e$a su%ah &iasa &e"&i*a"a ke"as %i li$gku$ga$ ke"#a se&agai aki&at li$gku$ga$ ke"#a(a$g &isi$g i$i !aka ka%a$g+ka%a$g %i te$gah+te$gah kelua"ga #uga te"&iasa &e"&i*a"a ke"as.

Bisa #a%i ti!&ul salah e"sesi %i kala$ga$ kelua"ga ka"e$a %ie"sesika$ se&agai sika !a"ah.

Le&ih #auh ke&isi$ga$ (a$g te"us+!e$e"us %aat !e$gaki&atka$ ga$ggua$ k'$se$t"asi eke"#a

(a$g aki&at$(a eke"#a *e$%e"u$g &e"&uat kesalaha$ %a$ akhi"$(a !e$u"u$ka$ "'%ukti>itas

ke"#a.

Ke&isi$ga$ te"uta!a (a$g &e"asal %a"i alat+alat &a$tu ke"#a atau !esi$ %aat %ike$%alika$ a$ta"a

lai$ %e$ga$ !e$e!atka$ e"e%a! a%a su!&e" geta"a$ atau !e!'%i3ikasi !esi$ u$tuk!e$gu"a$gi &isi$g. Pe$ggu$aa$ "'teksi %e$ga$ su!&ata$ teli$ga %aat !e$gu"a$gi ke&isi$ga$

sekita" 4/+47 %B.

Tetai e$ggu$aa$ e$utu teli$ga i$i a%a u!u!$(a ti%ak %ise$a$gi 'leh eke"#a ka"e$a te"asa

"isih a%a$(a &e$%a asi$g %i teli$ga$(a. U$tuk itu e$(uluha$ te"ha%a !e"eka aga" !e$(a%a"i

e$ti$g$(a tutu teli$ga &agi kesehata$$(a %a$ akhi"$(a !au !e!akai$(a.

*2 Pe$e"a$ga$ @ Pe$*aha(aa$ ; Illu!i$asi 2

Pe$e"a$ga$ (a$g ku"a$g %i li$gku$ga$ ke"#a &uka$ sa#a aka$ !e$a!&ah &e&a$ ke"#a ka"e$a

!e$gga$ggu elaksa$aa$ eke"#aa$ tetai #uga !e$i!&ulka$ kesa$ k't'". Oleh ka"e$a itu e$e"a$ga$ %ala! li$gku$ga$ ke"#a ha"us *uku u$tuk !e$i!&ulka$ kesa$ (a$g higie$is.

Disa!i$g itu *aha(a (a$g *uku aka$ !e!u$gki$ka$ eke"#a %aat !elihat '&#ek (a$g

%ike"#aka$ %e$ga$ #elas %a$ !e$ghi$%a"ka$ %a"i kesalaha$ ke"#a.

Be"kaita$ %e$ga$ e$*aha(aa$ %ala! hu&u$ga$$(a %e$ga$ e$glihata$ '"a$g %i%ala! suatu

li$gku$ga$ ke"#a !aka 3akt'" &esa"+ke*il$(a '&#ek atau u!u" eke"#a #uga !e!e$ga"uhi.



Peke"#a %i suatu a&"ik a"l'#i !isal$(a '&#ek (a$g %ike"#aka$ sa$gat ke*il !aka i$te$sitas

e$e"a$ga$ "elati3 ha"us le&ih ti$ggi %i&a$%i$gka$ %e$ga$ i$te$sitas e$e"a$ga$ %i a&"ik !'&il.

De!ikia$ #uga u!u" eke"#a %i!a$a !aki$ tua u!u" sese'"a$g) %a(a e$glihata$$(a se!aki$

&e"ku"a$g. O"a$g (a$g su%ah tua %ala! !e$a$gka '&#ek (a$g %ike"#aka$ !e!e"luka$

e$e"a$ga$ (a$g le&ih ti$ggi %a"ia%a '"a$g (a$g le&ih !u%a.

Aki&at %a"i ku"a$g$(a e$e"a$ga$ %i li$gku$ga$ ke"#a aka$ !e$(e&a&ka$ kelelaha$ 3isik %a$

!e$tal &agi a"a ka"(a0a$ atau eke"#a$(a. :e#ala kelelaha$ 3isik %a$ !e$tal i$i a$ta"a lai$

sakit keala ;usi$g+usi$g2) !e$u"u$$(a ke!a!ua$ i$telektual) !e$u"u$$(a k'$se$t"asi %a$

ke*eata$ &e"iki". Disa!i$g itu ku"a$g$(a e$e"a$ga$ !e!aksa eke"#a u$tuk !e$%ekatka$

!ata$(a ke '&#ek gu$a !!ee"&esa" uku"a$ &e$%a. Hal i$i ak'!'%asi !ata le&ih %iaksa %a$

!u$gki$ aka$ te"#a%i e$glihata$ "a$gka atau ka&u".

U$tuk !e$gu"a$gi kelelaha$ aki&at %a"i e$e"a$ga$ (a$g ti%ak *uku %ikaitka$ %e$ga$ '&#ek

%a$ u!u" eke"#a i$i %aat %ilakuka$ hal+hal se&agai &e"ikut 1

Pe"&aika$ k'$t"as %i!a$a 0a"$a '&#ek (a$g %ike"#aka$ k'$t"as %e$ga$ lata"

&elaka$g '&#ek te"se&ut. Misal$(a *at te!&'k %i sekelili$g te!at ke"#a ha"us

&e"0a"$a k'$t"as %e$ga$ 0a"$a '&#ek (a$g %ike"#aka$.

Me$i$gkatka$ e$e"a$ga$) se&aik$(a 4 kali %a"i e$e"a$ga$ %ilua" te!at ke"#a.Disa!i$g

itu %i &agia$+&agia$ te!at ke"#a e"lu %ita!&ah %e$ga$ %e$ga$ la!u+la!u te"se$%i"i.

Pe$gatu"a$ te$aga ke"#a %ala! shi3t sesuai %e$ga$ u!u" !asi$g+!asi$g te$aga ke"#a.Misal$(a te$aga ke"#a (a$g su%ah &e"u!u" %iatas 7/ tahu$ ti%ak %i&e"ika$ tugas %i !ala! ha"i.

Disa!i$g aki&at+aki&at e$*aha(aa$ (a$g ku"a$g see"ti %iu"aika$ %iatas) e$e"a$ga$ @

e$*aha(aa$ &aik ku"a$g !auu$ *uku ka%a$g+ka%a$g #uga !e$i!&ulka$ !asalah aa&ila

e$gatu"a$$(a ku"a$g &aik (ak$i silau. Silau #uga !e$#a%i &e&a$ ta!&aha$ &agi eke"#a !aka

ha"us %ilakuka$ e$gatu"a$ atau %i*egah.Pe$*egaha$ silau %aat %ilakuka$ a$ta"a lai$ 1

a. Pe!iliha$ #e$is la!u (a$g teat !isal$(a $e'$. La!u $e'$ ku"a$g

!e$(e&a&ka$ silau %i&a$%i$gka$ la!u &iasa. &. Me$e!atka$ su!&e"+su!&e" *aha(a @

e$e"a$ga$ se%e!ikia$ "ua sehi$gga

ti%ak la$gsu$g !e$ge$ai &i%a$g (a$g !e$gkila.

*. Ti%ak !e$e!atka$ &e$%a+&e$%a (a$g &e"&i%a$g !e$gkila %i !uka #e$%ela (a$g la$gsu$g

!e!asukka$ si$a" !ataha"i.

%. Pe$ggu$aa$ alat+alat elais &i%a$g (a$g ti%ak !e$gkila.



e. Me$gusahaka$ aga" te!at+te!at ke"#a ti%ak te"hala$g 'leh &a(a$ga$ suatu &e$%a. Dala!

"ua$ga$ ke"#a se&aik$(a ti%ak te"#a%i &a(a$ga$+&a(a$ga$.

Pe$e"a$ga$ (a$g silau &u"uk ;ku"a$g !auu$ silau2 %i li$gku$ga$ ke"#a aka$ !e$(e&a&ka$ hal+

hal se&agai &e"ikut 1

Kelelaha$ !ata (a$g aka$ &e"aki&at &e"ku"a$g$(a %a(a %a$ e3isie$si ke"#a.

Kele!aha$ !e$tal

Ke"usaka$ alat e$glihata$ ;!ata2.

Keluha$ egal %i %ae"ah !ata %a$ sakit keala %i sekita" !ata.

Sehu&u$ga$ %e$ga$ hal+hal te"se&ut %iatas !aka %ala! !e$%i"ika$ &a$gu$a$ te!at ke"#a

;a&"ik) ka$t'") sek'laha$) %a$ se&agai$(a2 se&aik$(a !e!e"ti!&a$gka$ kete$tua$+kete$tua$

a$ta"a lai$ se&agai &e"ikut 1

Ja"ak a$ta"a ge%u$g %a$ a&$gu$a$+&a$gu$a$ lai$ ti%ak !e$gga$ggu !asuk$(a *aha(a !ataha"i

ke te!at ke"#a) Je$%ela+#e$%ela %a$ lu&a$g a$gi$ u$tuk !asuk$(a *aha(a !ataha"i ha"us *uku)

selu"uh$(a seku"a$g+ku"a$g$(a ,@8 %a"ia%a luas &a$gu$a$) Aa&ila *aha(a !ataha"i ti%ak

!e$*ukui "ua$ga$ te!at ke"#a) ha"us %iga$ti

%e$ga$ e$e"a$ga$ la!u (a$g *uku) Pe$e"a$ga$ te!at ke"#a ti%ak !e$i!&ulka$ suhu

"ua$ga$ a$as ;ti%ak

!ele&ihi 54 %e"a#at *elsius2) Su!&e" e$e"a$ga$ ti%ak &'leh !e$i!&ulka$ silau %a$ &a(a$g+

&a(a$g (a$g !e$gga$ggu ke"#a) Su!&e" *aha(a ha"us !e$ghasilka$ %a(a e$e"a$ga$ (a$g

teta %a$ !e$(e&a"

se"ta ti%ak &e"ke%i+ke%i .E3ek e$*aha(aa$ (a$g &u"uk1 !ata ti%ak $(a!a$) !ata lelah) sakit

keala) &e"ku"a$g$(a ke!a!ua$ !elihat) %a$ !e$(e&a&ka$ ke*elakaa$. Keu$tu$ga$

e$*aha(aa$ (a$g &aik 1 !e$i$gkatka$ se!a$gat ke"#a) "'%ukti>itas) !e$gu"a$gi kesalaha$)

!e$i$gkatka$ h'usekeei$g) ke$(a!a$a$ li$gku$ga$ ke"#a) !e$gu"a$gi ke*elakaa$ ke"#a.

%2 :eta"a$

:eta"a$ !e!u$(ai a"a!ete" (a$g ha!i" sa!a %e$ga$ &isi$g see"ti1 3"ekue$si)

a!litu%') la!a a#a$a$ %a$ aakah si3at geta"a$ te"us !e$e"us atau i$te"!itte$.

Met'%e ke"#a %a$ ket"a!ila$ !e!ega$g e"a$a$ e$ti$g %ala! !e!&e"ika$ e3ek (a$g

&e"&aha(a. Peke"#aa$ !a$ual !e$ggu$aka$ C'0e"e% t''l &e"as'siasi %e$ga$ ge#ala ga$ggua$



e"e%a"a$ %a"ah (a$g %ike$al se&agai Ra($au%s he$'!e$'$ atau >i&"ati'$+i$%u*e% 0hite

3i$ge"s;QF2.

Pe"alata$ (a$g !e$i!&ulka$ geta"a$ #uga %aat !e!&e"i e3ek $egati3 a%a siste! sa"a3

%a$ siste! !us*ul'+skeletal %e$ga$ !e$gu"a$gi kekuata$ *e$gk"a! %a$ sakit tula$g &elaka$g.

'$t'h 1 L'a%e"s) 3'"kli3t t"u*k) $eu!ati* t''ls) *hai$ sa0s.

E3ek geta"a$ te"ha%a tu&uh te"ga$tu$g &esa" ke*il$(a 3"ekue$si (a$g !e$ge$ai tu&uh1

5 . - H 1 Aka$ ti!&ul "es'$a$si a%a %a%a %a$ e"ut.

8 . ,/ H 1 De$ga$ i$te$sitas /)8 g"a!) teka$a$ %a"ah) %e$(ut #a$tu$g) e!akaia$ O4 %a$

>'lu!e e"%e$(ut se%ikit &e"u&ah. Pa%a i$te$sitas ,)4 g"a! te"lihat &a$(ak e"u&aha$ siste!

e"e%a"a$ %a"ah.

,/ H 1 Lehe") keala) i$ggul) kesatua$ 't't %a$ tula$g aka$ &e"es'$a$si.

,5 . ,7 H 1 Te$gg'"'ka$ aka$ !e$gala!i "es'$a$si.

4/ H 1 T'$us 't't aka$ !e$i$gkat) aki&at k'$t"aksi statis i$i 't't !e$#a%i le!ah) "asa

ti%ak e$ak %a$ ku"a$g a%a e"hatia$.

P'te$si &aha(a ki!ia) (aitu 'te$si &aha(a (a$g &e"asal %a"i &aha$+&aha$ ki!ia (a$g %igu$aka$

%ala! "'ses "'%uksi. P'te$si &aha(a i$i %aat !e!asuki atau !e!e$ga"uhi tu&uh te$ga ke"#a

!elalui 1 i$halati'$ ;!elalui e"$a3asa$2) i$gesti'$ ;!elalui !ulut ke salu"a$ e$*e"$aa$2) ski$

*'$ta*t ;!elalui kulit2. Te"#a%i$(a e$ga"uh 'te$si ki!ia te"ha%a tu&uh te$aga ke"#a sa$gat

te"ga$tu$g %a"i #e$is &aha$ ki!ia atau k'$ta!i$a$) &e$tuk 'te$si &aha(a %e&u) gas) ua. asaG

%a(a a*u$ &aha$ ;t'ksisitas2G *a"a !asuk ke %ala! tu&uh. Jala$ !asuk &aha$ ki!ia ke %ala!

tu&uh %aat !elalui1

Pe"$aasa$ ; i$halati'$ 2)

Kulit ;ski$ a&s'"ti'$ 2

Te"tela$ ; i$gesti'$ 2

Ra*u$ %aat !e$(e&a&ka$ e3ek (a$g &e"si3at akut)k"'$is atau ke%ua+%ua$(a.



A%au$ 'te$si &aha(a (a$g &isa %iti!&ulka$ 'leh &aha$ ki!ia a%alah

a2 K'"'si

Baha$ ki!ia (a$g &e"si3at k'"'si3 !e$(e&a&ka$ ke"usaka$ a%a e"!ukaa$ te!at %i!a$a

te"#a%i k'$tak. Kulit) !ata %a$ siste! e$*e"$aa$ a%alah &agai$ tu&uh (a$g ali$g u!u!te"ke$a.

'$t'h 1 k'$se$t"at asa! %a$ &asa ) 3's3'".

&2 I"itasi

I"itasi !e$(e&a&ka$ e"a%a$ga$ a%a e"!ukaa$ %i te!at k'$tak. I"itasi kulit &isa

!e$(e&a&ka$ "eaksi see"ti eksi! atau %e"!atitis. I"itasi a%a alat+alat e"$aasa$ (a$g he&at

%aat !e$(e&a&ka$ sesak $aas) e"a%a$ga$ %a$ 'e%e!a ; &e$gkak 2

'$t'h 1

Kulit 1 asa!) &asa)ela"ut) !i$(ak .

Pe"$aasa$ 1 al%eh(%es) alkali$e %usts) a!'$ia) $it"'ge$ %i'?i%e) h'sge$e) *hl'"i$e )&"'!i$e)

''$e.

*2 Reaksi Ale"gi

Baha$ ki!ia ale"ge$ atau se$sitie"s %aat !e$(e&a&ka$ "eaksi ale"gi a%a kulit atau '"ga$

e"$aasa$

'$t'h 1

Kulit 1 *'l'h'$( ; "'si$2) 3'"!al%eh(%e) l'ga! see"ti *h"'!iu! atau $i*kel) e'?( ha"%e$e"s)

tu"e$ti$e.

Pe"$aasa$ 1 is'*(a$ates) 3i&"e+"ea*ti>e %(es) 3'"!al%eh(%e) $i*kel.

%2 As3iksiasi

As3iksia$ (a$g se%e"ha$a a%alah i$e"t gas (a$g !e$ge$*e"ka$ at!'s3e" (a$g a%a) !isal$(a

a%a kaal) sil') atau ta!&a$g &a0ah ta$ah. K'$se$t"asi 'ksige$ a%a u%a"a $'"!al ti%ak &'leh

ku"a$g %a"i ,-)79 >'lu!e u%a"a.

As3iksia$ ki!ia !e$*egah t"a$s'"t 'ksige$ %a$ 'ksige$asi $'"!al a%a %a"ah atau

!e$*egah 'ksige$asi $'"!al a%a kulit.

'$t'h 1

As3iksia$ se%e"ha$a 1 !etha$e) etha$e) h(%"'ge$) heliu!





P'te$si &aha(a &i'l'gis) (aitu 'te$si &aha(a (a$g &e"asal atau %iti!&ulka$ 'leh ku!a$+ku!a$

e$(akit (a$g te"%aat %i u%a"a (a$g &e"asal %a"i atau &e"su!&e" a%a te$aga ke"#a (a$g

!e$%e"ita e$(akit+e$(akit te"te$tu) !isal$(a 1 TB) Heatitis A@B) Ai%s)%ll !auu$ (a$g

&e"asal %a"i &aha$+&aha$ (a$g %igu$aka$ %ala! "'ses "'%uksi. Di!a$a u$ A$%a &eke"#a %a$

aa u$ &i%a$g eke"#aa$ A$%a) 3akt'" &i'l'gi !e"uaka$ salah satu &aha(a (a$g ke!u$gki$a$

%ite!uka$ %ite!at ke"#a. Maksu%$(a 3akt'" &i'l'gi ekste"$al (a$g !e$ga$*a! kesehata$ %i"i

kita saat &eke"#a. Na!u$ %e!ikia$ se"i$gkali luut %a"i e"hatia$) sehi$gga &aha(a %a"i 3akt'"

i$i ti%ak %ike$al) %ik'$t"'l) %ia$tisiasi %a$ *e$%e"u$g %ia&aika$ sa!ai suatu ketika !e$#a%i

kea%aa$ (a$g sulit %ie"&aiki. Fakt'" &i'l'gi %ite!at ke"#a u!u!$(a %ala! &e$tuk !ik"'

'"ga$is!a se&agai &e"ikut 1

a2 Bakte"i

Bakte"i !e!u$(ai tiga &e$tuk %asa" (aitu &ulat ;k'kus2) le$gku$g %a$ &ata$g ;&asil2. Ba$(ak

&akte"i e$(e&a& e$(akit ti!&ul aki&at kesehata$ %a$ sa$itasi (a$g &u"uk) !aka$a$ (a$g ti%ak

%i!asak %a$ %ie"siaka$ %e$ga$ &aik %a$ k'$tak %e$ga$ he0a$ atau '"a$g (a$g te"i$3eksi.'$t'h e$(akit (a$g %iaki&atka$ 'leh &akte"i 1 a$th"a?) t&*) le"a) teta$us) th('i%) *h'le"a)

%a$ se&agai$(a.

&2 Qi"us

Qi"us !e!u$(ai uku"a$ (a$g sa$gat ke*il a$ta"a ,8 + 5// $a$' !ete". Qi"us ti%ak !a!u

&e"elikasi) u$tuk itu >i"us ha"us !e$gi$3eksi sel i$a$g$(a (a$g khas. '$t'h e$(akit (a$g

%iaki&atka$ 'leh >i"us 1 i$3lue$a) >a"i*ella) heatitis) HIQ) %a$ se&agai$(a.

*2 Ja!u"

Ja!u" %aat &e"ua sel tu$ggal atau k'l'$i) tetai &e"&e$tuk le&ih k'!lek ka"e$a &e"ua !ulti

sel. Me$ga!&il !aka$a$ %a$ $ut"isi %a"i #a"i$ga$ (a$g !ati %a$ hi%u %a"i '"ga$is!e atau

he0a$ lai$.

%2 Mik"''"ga$is!e e$(e&a& e$(akit %i te!at ke"#a

Be&e"aa lite"atu" telah !e$gu"aika$ i$3eksi aki&at '"ga$is!e (a$g !u$gki$ %ite!uka$ %i

te!at ke"#a) %ia$ta"a$(a 1

Dae"ah e"ta$ia$

Lli$gku$ga$ e"ta$ia$ (a$g *e$%e"u$g &e"ua ta$ah !e!&uat eke"#a %aat te"i$3eksi 'leh

!ik"''"ga$is!e see"ti 1 Teta$us) Let'si"'sis) *a*i$g) As!a &"'$khiale atau ke"a*u$a$

M(*'t'?i$s (a$g !e"uaka$ hasil !eta&'lis!e #a!u".

Di li$gku$ga$ &e"%e&u ;Pe"ta!&a$ga$ atau a&"ik2



Di te!at ke"#a see"ti i$i) !ik"''"ga$is!e (a$g !u$gki$ %ite!uka$ a%alah &akte"i e$(e&a&

e$(akit salu"a$ $aas) see"ti 1 T&*) B"'$*hitis %a$ I$3eksi salu"a$ e"$aasa$ lai$$(a see"ti

P$eu!'$ia.

Dae"ah ete"$aka$ te"uta!a (a$g !e$g'lah kulit he0a$ se"ta "'%uk+"'%uk %a"i he0a$

Pe$(akit+e$(akit (a$g !u$gki$ %ite!uka$ %i ete"$aka$ see"ti i$i !isal$(a 1 A$th"a? (a$g

e$ula"a$$(a !elalui &akte"i (a$g te"tela$ atau te"hi"u) B"u*ell'sis) I$3eksi Sal!'$ella.

Di La&'"at'"iu!

Pa"a eke"#a %i la&'"at'"iu! !e!u$(ai "isik' (a$g &esa" te"i$3eksi) te"uta!a u$tuk

la&'"at'"iu! (a$g !e$a$ga$i '"ga$is!e atau &aha$+&aha$ (a$g !ega$%u$g '"ga$is!e

ath'ge$

Di Pe"ka$t'"a$ 1 te"uta!a (a$g !e$ggu$aka$ e$%i$gi$ ta$a >e$tilasi ala!i

Pa"a eke"#a %i e"ka$t'"a$ see"ti itu %aat &e"isik' !e$gi%a e$(akit see"ti 1 Hu!i%i3ie"

3e>e" (aitu suatu e$(akit a%a salu"a$ e"$aasa$ %a$ ale"gi (a$g %ise&a&ka$ '"ga$is!e (a$g

hi%u a%a ai" (a$g te"%aat a%a s(ste! e$%i$gi$) Legi'$$ai"e %isease e$(akit (a$g #uga

&e"hu&u$ga$ %e$ga$ siste! e$%i$gi$ %a$ aka$ le&ih &e"&aha(a a%a eke"#a %e$ga$ usia la$#ut.

a"a e$ula"a$ ke%ala! tu&uh !a$usia

Ba$(ak %a"i !ik"''"ga$is!e i$i %aat !e$(e&a&ka$ e$(akit ha$(a setelah !asuk ke%ala!

tu&uh !a$usia %a$ *a"a !asuk$(a ke%ala! tu&uh) (aitu 1

,. Melalui salu"a$ e"$aasa$

4. Melalui !ulut ;!aka$a$ %a$ !i$u!a$2

5. Melalui kulit aa&ila te"luka

Me$g'$t"'l &aha(a %a"i 3akt'" &i'l'gi

Fakt'" &i'l'gi %a$ #uga &aha(a+&aha(a lai$$(a %i te!at ke"#a %aat %ihi$%a"i %e$ga$ e$*egaha$ a$ta"a lai$ %e$ga$ 1

,. Pe$ggu$aa$ !aske" (a$g &aik u$tuk eke"#a (a$g &e"isik' te"tula" le0at %e&u (a$g

!e$ga$%u$g '"ga$is! at'ge$

4. Me$gka"a$ti$a he0a$ (a$g te"i$3eksi %a$ >aksi$asi







A"ia :usti. Ja$ua"i 4/,, Ma$a#e!e$ Risik' %ala! Kesela!ata$ %a$ Kesehata$ Ke"#a.

htt1@@a"iagusti.0'"%"ess.*'!@4/,,@/,@/@!a$a#e!e$+"isik'+%ala!+kesela!ata$+%a$+kesehata$+

ke"#a@ Diakses , Dese!&e" 4/,,

htt1@@i%.sh>''$g.*'!@e?a*t+s*ie$*es@h(si*s@4/,86-+"a%iasi+e$ge"tia$+#e$is+#e$is+

%a$@Vi?,3S&E

Tugas i$%i>i%u

Mata Kuliah 1 Kesehata$ %a$ kesela!ata$ Ke"#a ;K52

Identifikasi Faktor Bahaya Di Tempat Kerja

Documents