Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka Relikt Poznańskiej Szkoły Metodologicznej czy aktualne narzędzie badawcze? Barbara Konat Zakład Epistemologii i Kognitywistyki Instytut Filozofii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wykład dla Pracowni Pytań Granicznych UAM 19.12.2012
40
Embed
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologicznej (Pracownia Pytań Granicznych)
Cel wystąpienia to Przybliżenie Idealizacyjnej Teorii Nauki oraz sylwetki Leszka Nowaka na tle Poznańskiej Szkoły Metodologicznej oraz pokazanie współczesnych zastosowań ITN w naukach przyrodniczych i społecznych.
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Idealizacyjna Teoria Nauki Leszka Nowaka
Relikt Poznańskiej Szkoły Metodologicznej czy aktualne narzędzie badawcze?
Barbara KonatZakład Epistemologii i Kognitywistyki
Instytut Filozofii
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wykład dla Pracowni Pytań Granicznych UAM
19.12.2012
Przesłanki do podjęcia tematu
• Lektura alternatywna:
o Niska popularność ITN wśród studentów
i wśród polskich filozofów
• Założenie Nowaka o jedności nauk
społecznych i przyrodniczych
Cel wystąpienia
• Przybliżenie Idealizacyjnej Teorii Nauki
oraz sylwetki Leszka Nowaka na tle
Poznańskiej Szkoły Metodologicznej.
• Pokazanie współczesnych zastosowań ITN
w naukach przyrodniczych i społecznych.
Poznańska Szkoła Metodologiczna
„Tradycja Ajdukiewiczowskiej koncepcji
metodologii nauk – uzupełniona założeniami
teoriopoznawczymi pochodzącymi
z Popperowskiej filozofii nauki”Zamiara (Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu, 2010)
Jan Such, Jerzy Giedymin,
Krystyna Zamiara
Poznańska Szkoła Metodologiczna
• Wybrane prace:
o Studia nad teoretycznymi podstawami
humanistyki, Kmita i Nowak,1968.
o Teoretyczne podstawy interpretacji dzieł sztuki
plastycznej, Ławniczak,1975.
o O strukturalnym wyjaśnianiu faktów
językowych, Zgółka 1976.
• Interpretacja humanistyczna.
• Marksizm:
o jako koncepcja Marksa, stąd „Marksowski”;
o jako koncepcja z zakresu nauk społecznych.
Poznańska Szkoła Metodologiczna
Jerzy Kmita
Filozofia humanistyki,
Filozofia kultury
Leszek Nowak
Metodologia nauk
przyrodniczych
i społecznych
Jerzy Topolski
Metodologia historii
Leszek Nowak
1943 - 2009
• Prawo na UAM, filozofia
na Uniwersytecie
Warszawskim
• Doktorat 1967 r.
(u prof. Z. Ziembińskiego)
z filozofii prawa
• Habilitacja 1970 r.
z metodologii ogólnej
• Profesor zwyczajny 1990 r.
Leszek Nowak - trzy wielkie teorie
Idealizacyjna Teoria Nauki
• 1971- U podstaw Marksowskiej
Metodologii Nauk.
Nie-Marksowski Materializm Historyczny
• 1983 - Property and Power.Towards a non-Marxian
Historical Materialism.
Negatywistyczna Metafizyka Unitarna
• 1998-2007- Byt i myśl, t. 1-3.
Do kogo się zwrócić?
Filozofia polityczna oraz
wydawnictwa podziemne:
prof. Krzysztof Brzechczyn(kierownik Zakładu Epistemologii
i Kognitywistyki IF UAM).
Negatywistyczna metafizyka
unitarna:
dr Krzysztof Kiedrowski
(ZEiK, IF UAM).
Idealizacyjna Teoria Nauki
- Metodologia ogólna nauk
Co to są założenia filozoficzne w nauce?
„Tak tedy filozofia wywiera zasadniczy wpływ
na nauki specjalne dzięki temu, iż badacze
milcząco przyjmują określone założenia
filozoficzne, które współkształtują treść
głoszonych przez nich teorii”
(Nowak, 1974, s. 83).
Dwa możliwe stanowiska
• W nauce i w filozofii nauki.
• Esencjalizm i fenomenalizm.
• Esencjalizm:o i idealizacja
o w marksizmie.
Esencjalizm w ITN
„Zadanie nauki polega na tym, aby dotrzeć
do owej wewnętrznej natury rzeczywistości
pomijając w «pierwszym przybliżeniu» to, co
jest w niej przypadkowe. Tak
postępując, nauka sprzeciwia się zdrowemu
rozsądkowi, według którego wszystko co
widać, jest ważne po trochu”
(Nowak, 1977, s. 12).
Przełom idealizacyjny
Wykres ilustrujący przełom idealizacyjny w wybranych dziedzinach nauki
(Nowak 1977 s. 60).
O ukrytej jedności
nauk społecznych i nauk przyrodniczych
„ Widać z tego pobieżnego przeglądu metod
stosowanych w rożnych dziedzinach nauki, że
zasadniczo – a więc z tolerancją na pewne osobliwości -
Chomsky, N. (1964). Current Issues in Linguistic Theory. Janua Linguarum. London ; The Hague ; Paris: Mouton.
Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax. MIT Press.
Dirven, R. (2001). Kognitywne podstawy jezyka i jezykoznawstwa. w: Universitas.
Lakoff, G. (1970). Irregularity in Syntax. The Transatlantic Series in Linguistics. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Lakoff, G. (1991). Cognitive versus generative linguistics: how commitments influence results. Language & Communication, Language & Communication, (11), 53-62.
Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By University Of Chicago Press.
Lyons, J. (1998). Chomsky (Wyd. 3, rozsz.). Warszawa: ski i S-ka.
Łastowski, K. (1987). Rozwój Teorii Ewolucji: Studium Metodologiczne. Filozofia i Logika / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Poznao: Wydaw. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Newmeyer, F. J. (1997). Generative Linguistics: A Historical Perspective. Routledge History of Linguistic Thought. London ; New York: Routledge.
Nowak, L. (1977). Wstep Do Idealizacyjnej Teorii Nauki. Wybrane Zagadnienia Metodologii Nauk, Naukoznawstwa i Informacji Naukowej. Warszawa: Paostwowe Wydaw. Naukowe.
Nowak, L. (2004). O metodologii Karola Darwina. W K. Łastowski (Red), Teoria i metoda w biologii ewolucyjnej, Poznanskie Studia z Filozofii Humanistyki (T. 7(20)). Poznao: Zysk i S-ka.