ARABA / ÁLAVA NAVARRA BURGOS Araia Agurain / Salvatierra Durana Lagrjn Dulantzi / Alegría Bernedo Zalduondo Alda Erdouana / Ordo ana arra / Pe acerrada Oco Muru Urra Laño Eulz Ecala Ubago Eraul Zufía Nazar Etayo Unanu Torre Zábal Narcué Asarta Bearin Artaza Iranzu Azcona Muneta Ganuza Lezáun Luquin Eulate Aberin Azuelo Dorrao Pariza Ogueta Ajarte Saraso Argote Sáseta Fuidio Zúñiga Iratxe Olejua Learza Otiñano Arbeiza Zubielqui Anderaz Gollano Labeaga Obecuri Bajauri Iruñela Artavia Arteaga Mendaza Biloria Bakaiku Urdiain Marauri Aguillo Albaina Mesanza zo Ziordia Marañón Cabredo Legaria Abáigar Sorlada Imiruri Larrión Ázqueta Zudaire Ulíbarri Arínzano Gastiain Amillano Galdeano Morentin Metauten Galbarra Aritzala Larraona zquiano Zurukuáin Echávarri Ollogoyen Iturmendi Genevilla Igúzquiza Baquedano Baríndano Lizarraga Arandigoye Mirafuentes Villatuerta Mendilibarri Ayegui/Aiegi Piedramillera an Vicentejo Grocin/Gorozin Aguilar de Codés Olazti/Olazagutia Alsasua - Altsasu Abárzuza/Abartzuza Caserío de Echavarri San Martín de Améscoa varín Villamayor de Monjardín Sierras de Urbasa y Andía 993 m 989 m 936 m 970 m 1413 m 1041 m 1028 m 1141 m 1132 m 1119 m 1150 m 1165 m 1036 m 1110 m 1057 m 1046 m 1096 m 1061 m 1023 m 1171 m 1028 m 1120 m 1117 m 1082 m 1189 m 1011 m Lasarte Narbaiza Ilarratza Arkaia Jungitu Urturi Argomaniz Egileta Heredia Zurbao / Zurbano Etura Arbulu iz Adana Ilarduia Añua Berrozi Gebara Orbiso Markinez Baroja Gauna Pipaon Egino Bikuña Maturana Lubiano Alaitza Zerio Azilu Urarte Gardelegi Oteo Aretxabaleta Aletxa Apinaiz / Apellániz Dallo Galarreta Okariz Gereñu Kontrasta Ezkerekotxa Opakua Sabando i Villafranca Navarrete Villaverde Gordoa Arkauti / Arcaute Azazeta Langarika Quintana Gaztelu / Castillo Villafría Txintxetru Gamiz Andoin Audikana Munain Okina Luzuriaga Argandoña Askartza Musitu Gazeo Albeiz / Albéniz Alangua Mendixur / Mendíjur Bujanda Ixona / Hijona Angostina Egileor Korres Etxabarri Urtupiña Arrizala Mezkia Erroeta / Onraita Monasterioguren Uribarri Jauregi / Ullibarri-Jauregi Egilatz / Eguilaz urre Ibarguren n Erroitegi / Róitegui Bolibar Uribarri Harana / Ullíbarri-Arana Done Bikendi Harana / San Vicente de Arana Faidu / Faido Urabain Birgara Goien / Vírgala Mayor Ametzaga Asparrena Elortza / Leorza Zuhatzu Donemiliaga / Zuazo de San Millán Ibisate Garaio Zekuiano / Cicujano Areatza / Arenaza Izki CL-127 NA-120 NA-7410 NA-7130 NA-718 NA-7200 NA-7240 NA-7100 NA-7310 NA-7186 NA-7210 Joar Soila Olano Ballo Murube Arburu Albeiz Jaunden Belabia Pagogan Legunbe Hornillo Semendia Perriain Itxogana Kapildui Mantxibio Arraialde Indiagana San Justi Abitigarra Santa Elena Arrigorrista San Kristobal Illarragorri / Irumuga Ilarratxa (San Kristobal) ARABA / ÁLAVA NAVARRA BURGOS Araia Agurain / Salvatierra Durana Lagrjn Dulantzi / Alegría Bernedo Zalduondo Alda Erdouana / Ordo ana arra / Pe acerrada Oco Muru Urra Laño Eulz Ecala Ubago Eraul Zufía Nazar Etayo Unanu Torre Zábal Narcué Asarta Bearin Artaza Iranzu Azcona Muneta Ganuza Lezáun Luquin Eulate Aberin Azuelo Dorrao Pariza Ogueta Ajarte Saraso Argote Sáseta Fuidio Zúñiga Iratxe Olejua Learza Otiñano Arbeiza Zubielqui Anderaz Gollano Labeaga Obecuri Bajauri Iruñela Artavia Arteaga Mendaza Biloria Bakaiku Urdiain Marauri Aguillo Albaina Mesanza zo Ziordia Marañón Cabredo Legaria Abáigar Sorlada Imiruri Larrión Ázqueta Zudaire Ulíbarri Arínzano Gastiain Amillano Galdeano Morentin Metauten Galbarra Aritzala Larraona zquiano Zurukuáin Echávarri Ollogoyen Iturmendi Genevilla Igúzquiza Baquedano Baríndano Lizarraga Arandigoye Mirafuentes Villatuerta Mendilibarri Ayegui/Aiegi Piedramillera an Vicentejo Grocin/Gorozin Aguilar de Codés Olazti/Olazagutia Alsasua - Altsasu Abárzuza/Abartzuza Caserío de Echavarri San Martín de Améscoa varín Villamayor de Monjardín Sierras de Urbasa y Andía 993 m 989 m 936 m 970 m 1413 m 1041 m 1028 m 1141 m 1132 m 1119 m 1150 m 1165 m 1036 m 1110 m 1057 m 1046 m 1096 m 1061 m 1023 m 1171 m 1028 m 1120 m 1117 m 1082 m 1189 m 1011 m Lasarte Narbaiza Ilarratza Arkaia Jungitu Urturi Argomaniz Egileta Heredia Zurbao / Zurbano Etura Arbulu iz Adana Ilarduia Añua Berrozi Gebara Orbiso Markinez Baroja Gauna Pipaon Egino Bikuña Maturana Lubiano Alaitza Zerio Azilu Urarte Gardelegi Oteo Aretxabaleta Aletxa Apinaiz / Apellániz Dallo Galarreta Okariz Gereñu Kontrasta Ezkerekotxa Opakua Sabando i Villafranca Navarrete Villaverde Gordoa Arkauti / Arcaute Azazeta Langarika Quintana Gaztelu / Castillo Villafría Txintxetru Gamiz Andoin Audikana Munain Okina Luzuriaga Argandoña Askartza Musitu Gazeo Albeiz / Albéniz Alangua Mendixur / Mendíjur Bujanda Ixona / Hijona Angostina Egileor Korres Etxabarri Urtupiña Arrizala Mezkia Erroeta / Onraita Monasterioguren Uribarri Jauregi / Ullibarri-Jauregi Egilatz / Eguilaz urre Ibarguren n Erroitegi / Róitegui Bolibar Uribarri Harana / Ullíbarri-Arana Done Bikendi Harana / San Vicente de Arana Faidu / Faido Urabain Birgara Goien / Vírgala Mayor Ametzaga Asparrena Elortza / Leorza Zuhatzu Donemiliaga / Zuazo de San Millán Ibisate Garaio Zekuiano / Cicujano Areatza / Arenaza Izki CL-127 NA-120 NA-7410 NA-7130 NA-718 NA-7200 NA-7240 NA-7100 NA-7310 NA-7186 NA-7210 Joar Soila Olano Ballo Murube Arburu Albeiz Jaunden Belabia Pagogan Legunbe Hornillo Semendia Perriain Itxogana Kapildui Mantxibio Arraialde Indiagana San Justi Abitigarra Santa Elena Arrigorrista San Kristobal Illarragorri / Irumuga Ilarratxa (San Kristobal) Arquijas TUNELA TÚNEL ETAPA 1. ESTELLA-LIZARRA VITORIA-GASTEIZ ZAILTASUN HANDIKO ZONA ZONA DE DIFICULTAD ALTA PUERTO DE GEREÑU MENDATEA Arkijasko biaduktua Viaducto de Arquijas Lizarrako geltokia Estación de Estella-Lizarra Antoñana Olaranbe pasabidea Pasarela Olaranbe Estibalizko Andre Mariaren Santutegia Santuario de Nuestra Señora de Estíbaliz Ullibarri-Jauregi azpizentrala Subcentral Ullivarri-Jauregui Maeztu / Maestu Arkijasko tunela Túnel de Arquijas Uraren Dorrea Torre del Agua VASCO-NAVARRO TRENBIDEAREN BIDE BERDEAREN INTERPRETAZIO-ZENTROA CENTRO DE INTERPRETACIÓN DE LA VIA VERDE DEL VASCO-NAVARRO T. 945 410 577 [email protected] www.montanaalavesa.com 1967ko abenduaren 31n egin zuen gaztelaniaz “trenico” (trentxoa) izenez ezagututako trenak bere azken bidaia. Gaur egun bide berde bihurtutako ibilbide zaharra oinez zein bizikletan egin daiteke, proiektuan parte hartu duten administrazio guztiek ingurua egokitzeko egin duten ahaleginari esker. 123,5 km dira guztira, hau da, Espainia osoko luzeenetako eta erakargarrienetako bat. Askotariko paisaiaz gozatu ahalko du bisitariak, gune urbano eta industrializatuekin hasi eta edertasun handiko gune landatar eta naturalekin buka, tren berezi honen intrahistorian murgiltzeko aukera paregabearekin, “ferrocarril Anglo Vasco” deitutako trenbide zaharraren ibilbidean oraindik dirauten aztarnak bisitatuz eta miretsiz. Ez galdu esperientzia paregabe honetaz gozatzeko aukera. El 31 de diciembre de 1967 el “trenico”, como se conocía a este ferrocarril, hacía su último viaje. Hoy es posible recorrer este antiguo trazado, reconvertido a via verde, tanto a pie como en bicicleta, gracias al esfuerzo de recuperación de las diferentes administraciones que han participado en el proyecto. Un total de 123,5 km, que la convierte en una de las más largas y atractivas de toda España. El visitante, podrá disfrutar de un variado paisaje que incluye zonas urbanas e industrializadas hasta zonas más rurales y naturales de gran belleza, con la oportunidad única de sumergirse en la intrahistoria de este peculiar tren, visitando y admirando los vestigios que aún perduran en el trazado del antiguo ferrocarril Anglo Vasco. No dejes de disfrutar de esta experiencia única. BIDE BERDEA VÍA VERDE VASCO NAVARRO SARRERA INTRODUCCIÓN IBILBIDEA RECORRIDO ETAPA 1. ESTELLA-LIZARRA VITORIA-GASTEIZ Ferrocarril Vasco Navarro trenbidearen Bide Berdea Bide Naturalaren 0 kilometroa Lizarran dago, tren-geltoki zaharrean, gaur egun autobus-geltoki bihurtutakoan. 76,1 km ditu lehenengo etapa honek, eta Lizarra eta Gasteiz lotzen ditu. Nafarroako lurrez gozatzeko eta lur horiek ezagutzeko aukera eskaintzen dizu ibilbide honek, Arabako Mendialdeko paisaia malkartsua zeharkatuz eta Arabako Lautadako lurretan amaituz. Bideak zeharkatzen dituen herri ugarik eskaintzen dute bertan atseden hartzeko, jateko edo ostatu hartzeko aukera. Laminoriako tunelak (2.195 m.) baldintzatzen du lehen tarte hau, tunela ezin delako zeharkatu eta itxita dagoelako. Tunela gainditzeko, Gereñuko portua igota desbideratzen da bidea, malda gogorrekin eta kontuz egin beharreko jaitsierarekin. El Kilómetro 0 del Camino Natural Vía Verde del Ferrocarril Vasco Navarro está situado en Estella-Lizarra, en la antigua estación de Ferrocarril, hoy reconvertida en estación de autobuses. Esta primera etapa, de 76,1 km, conecta Estella-Lizarra con Vitoria-Gasteiz. Este trayecto te ofrece la oportunidad de disfrutar y conocer tierras navarras, atravesar el paisaje agreste de Montaña Alavesa y fnalizar en territorio de Llanada Alavesa. Muchas son las localidades por las que discurre la via, en las que descansar, comer o poder alojarse. Este primer tramo está condicionado por el túnel de Laminoria (2.195 m.), hoy en día intransitable y cerrado. Para salvarlo, el itinerario se desvía ascendiendo al puerto de Guereñu, con fuertes pendientes y un descenso que debe hacerse con precaución. 76,1Km. 269 m. 4h 10’ ZAILTASUN HANDIA DIFICULTAD ALTA Zubielqui Ancín 15,5 Acedo 21,7 Zúñiga 26,8 Sta. Cruz de Campezo 33 Murieta 12,7 Zufía 7,7 4,5 ESTELLA KM 0 VITORIA GASTEIZ KM 76,1 Zuk aukeratuko duzu abiapuntua. Lizarra, Bergara, Oñati, edo Gasteiz dira abiapuntuak bide berde hau ezagutzeko. Aukera desberdinak eta tarte desberdinak, eta zure posibilitateetara hobeto egokitzen diren moduan ezagutu ahalko dituzu. Tú eliges el punto de partida. Estella-Lizarra, Bergara, Oñati, o Vitoria-Gasteiz son puntos de inicio para descubrir esta vía verde. Diferentes opciones y diferentes tramos que puedes descubrir como mejor se ajuste a tus posibilidades. Informazio gehiago / Más información: www.turismo.navarra.es www.turismo.euskadi.eus ETAPA 2. VITORIA-GASTEIZ BERGARA Gasteiztik abiatzen da bigarren etapa, iparreko norabidean. 12 km eskasean Landaraino hurbilduko gaitu, Ullibarri Ganboako urtegitik hurbil dagoen herriraino. Hemendik eta Gipuzkoako lurretara iristeko, beste oztopo bat gainditu behar da. Arlabango portua da bide berde gisa gaitu gabeko tarte hau zeharkatzeko aukera onena. Errepide-tartea denez, kontu handiz ibiltzea gomendatzen da. Behin Eskoriatzara iritsita, bidegorritik jarraituko dugu Bide Berdearen amaieraraino hautatutako aukeraren arabera, dela Bergarara iristea, dela bide-adarretik Oñatiraino joatea. La segunda etapa parte de la localidad de Vitoria-Gasteiz en dirección norte. En apenas 12 km nos acerca hasta Landa, población cercana al pantano de Ullibarri Gamboa. Desde aquí y para alcanzar tierras guipuzkoanas se debe salvar un nuevo escollo. El puerto de Arlaban es la mejor opción para franquear este tramo no habilitado como vía verde. Debido a que se trata de un tramo por carretera se recomienda extremar la precaución. Alcanzada la localidad de Eskoriatza, transitaremos ya hasta el fnal de la Vía Verde por carril bici hasta la opción que se haya escogido, bien llegar a Bergara, o bien transitar por el ramal hasta la localidad de Oñati. 47,4Km. 269 m. 4h 10’ BERGARA (Mekolalde) OÑATI VITORIA GASTEIZ Landa Pto. Arlabán Eskoriatza Aretxabaleta Arrasate Mondragón Retana Durana KM 123,5 KM 122,7 93,1 107,2 111 115,7 84,7 83,4 KM 76,1 OÑATIKO LADAERA. 7 km Bide Berde honen beste aukera bat bide-adarra Oñatiraino hartzea da. 7 km-ko tartea ia laua den bidegorri batetik eta ingurune industrialean gehienbat. VARIANTE DE OÑATI. 7 km Otra opción de esta Vía Verde es tomar el ramal hasta Oñati. 7 km que discurren por un bidegorri prácticamente llano y con un entorno mayoritariamente industrial. VITORIA-GASTEIZ ESTELLA-LIZARRA BERGARA OÑATI BIDE BERDEA 2 ETAPATAN EZAGUTZEA PROPOSATZEN DIZUGU LIBURUXKA HONETAN EN ESTE FOLLETO TE PROPONEMOS DESCUBRIR LA VÍA VERDE EN 2 ETAPAS ETAPA 1. ESTELLA-LIZARRA VITORIA-GASTEIZ OÑATIKO NORABIDEKO DESBIDERATZEAREN aukera (Aldaera) Opción DESVÍO DIRECCIÓN OÑATI (Variante) 1 ETAPA 2. VITORIA-GASTEIZ BERGARA (Mekolalde) 2 123,5km Ibilbidea I Trayecto: Zailtasuna I Dificultad: Lurzorua I Firme: Denbora I Tiempo: Desnibela I Desnivel: Hasiera I Inicio: Lineala I Lineal Ertaina I Media Lur trinkotua / asfaltoa I Tierra compactada / asfalto 8 horas aprox. +649 m. Estella-Lizarra / Oñati / Bergara BIDEKO INFORMAZIOA INFORMACIÓN DE RUTA VITORIA GASTEIZ BERGARA OÑATI ESTELLA LIZARRA PAMPLONA / IRUÑA BILBAO EUSKADI NAVARRA DONOSTIA SAN SEBASTIÁN ESTELLA LIZARRA Km 0 Km 123,5 Km 122,7 Km 0 BERGARA (Mekolalde) ESTELLA LIZARRA BERGARA (Mekolalde) OÑATI ESTELLA LIZARRA OÑATI ESTELLA LIZARRA Km 122,7 Km 0 Km 0 4,5 4,5 119 118,2 7,7 12,7 12,7 110,8 110 7,7 115,8 115 Maeztu Maestu ESTELLA-LIZARRA Información Informazioa Miradores Begiratokiak Edifcio religioso Eraikin erlijiosoa Museos y Centros de Interpretación Museoak eta Interpretazio-Zentroak Áreas de esparcimiento Atsedenlekuak Alojamientos Ostatuak Alquiler Bicicletas / E-Bikes Bizikletak alokatzekoa / E-Bikes VÍA VERDE BIDE BERDEA Trenbidearen ibilbide zaharra Antiguo trazado del ferrocarril Precaución/Difcultad Kontuz/Zailtasuna Restaurante/Bar Jatetxea/Taberna Centro de salud / Hospital Osasun-etxea/Ospitalea Interés monumental Monumentuen interesa Área Autocaravanas Autokarabanen eremua Camping Kanpina IKURRAK I SIMBOLOGÍA Zenbait tunel zeharkatzen ditu bide berde honek, gehienak argiztatuak, baina argiak edo kopetakoak erabiltzea gomendatzen da. / Esta vía verde atraviesa túneles, la mayoría iluminados, pero se recomienda el uso de luces o frontales. Antoñana 38,1 Atauri 42,4 Maestu 45,5 Ermita de Santo Toribio 48,2 Ullivarri-Jauregui 57,6 Andollu 66,2 Zubielqui Zufía Murieta Ancín Acedo Zúñiga Antoñana Atauri Maeztu Ullíbarri-Jáuregui Laminoria (Desvío) Andollu Durana Landa Pto. Arlabán Eskoriatza BIFURCACIÓN Arrasate-Mondragón VITORIA-GASTEIZ Ermita de Santo Toribio Santa Cruz de Campezo BERGARA (Mekolalde) OÑATI ESTELLA LIZARRA Km 123,5 BERGARA OÑATI 15,5 21,7 26,8 33 38,1 42,4 45,5 48,2 57,6 66,2 83,4 93,1 96 104,7 115,7 111 76,1 26,8 33 38,1 42,4 45,5 48,2 57,6 66,2 83,4 93,1 96 104,7 115,7 111 76,1 96,7 90,5 85,4 81,1 78 75,3 65,9 59,3 40,1 30,4 27,5 18,8 7,8 12,5 49,4 95,9 89,7 84,6 80,3 77,2 74,5 65,1 56,5 39,3 29,6 26,7 18 7 11,7 46,6 21,7 101,8 101 15,5 108 107,2 VITORIA-GASTEIZ Laminoria Pto. Gereñu Pto. Arlabán Pto. Gereñu (Laminoria) ERREPIDEZ TARTEA TRAMO POR CARRETERA IZKI PARKE NATURALA PARQUE NATURAL DE IZKI Murietako geltoki zaharra Antigua estación de Murieta KONTUZ PRECAUCIÓN BIDEGURUTZEA BIFURCACIÓN 104,7 96 ALDAERA VARIANTE TUNELA / TÚNEL Laminoria 2.195 m. ITXITA / CERRADO Antoñana Zúñiga Santa Cruz de Campezo Acedo Ancín Murieta VITORIA-GASTEIZ ETAPA 1. Aberasturi Andollu Otazu Estíbaliz Trokoniz Erentxun Atauri Zubielqui Zufía TUNELA / TÚNEL Arquijas 1.415 m. ESTELLA-LIZARRA ALDAERA / VARIANTE Eraztun Berdea Anillo Verde DESBIDERATZEA DESVIO 1,5 km GARRAIO PUBLIKOA / TRANSPORTE PÚBLICO AUTOBUSA / AUTOBÚS LINEA 6. Vitoria-Gasteiz Estella-Lizarra Zure bizikleta garraiatzeko jarri aldez aurretik harremanetan autobus- konpainiarekin 945 282 787 / 945 285 000 zenbakira deituta (ÁLAVABUS) Para transportar tu blicicleta ponte en contacto previamente con la compañia de autobuses en el 945 282 787 / 945 285 000 (ÁLAVABUS) ´