i 9dd b. r*

i ao "oor.cZ:

9dd6r n:r drrinrruJa"on:vy:rlarorrruar dlfnlilUdon:c :r.:na{uu drrinmuldonl{rvrllrl4run:

alunnlufl1:?ntly{tln n:Ittflvluytvl:ln n:!urriY]uvM1:t:0 n::Jl,l,ylytuvtl4''l:01n1fi a1un.:1u410'E ati'.:raioln,i'.:uiar anrriuriru"srinutravflur{cidourravrGsrur.,irtr6r:r:rttui nornlurLru arJ.

- t't n r: n:vy:r ra ro r:rua,trld'a o n!: v ntfl n: vy:tna 1n'r l fua?rnrr.ro?u:!1ru0:n:v:rtrirgrfiurrnfiotiluu rl.fl. bdob iiru'lu u ofu 6'.:il

o. {:vnrfl n:vvu?la16'r: ar 6o.r :vru'uu{orjl6'urdoorunlnr:rirfoinuruav:vrrluuiriudtr:nan1ulru.rula r.rt. tedbb

b. :vn'rflnlrvn?{a'ro'ntuq$ rio.l usi':#.:ilflnmur,iltarirvrrrfrorJii6nl:enlllo:''l c(d

ur,iu:v:rtriqrfi urran6nhilyru fl .n. bdob n.n. r*")qv, J - j y !{{ Lolj:u nlfi tu:'rtn00'11.{runu1 r!02uvr m LLruluu Yr.fl. bdbb uaurir{a ttu.:n!!La?0r{rr0tiu6n01nau

!:vnrrlu:rtioorurunutiludull

ifno.rorrnrrunl:o1r41:uavulirtoud':rJ:cnrflr rY.:nrirr rfroLiyli?u{1uflo.r

viru16'tdrJ:vlutrj ri.lr.l:rn4nuronar:uuu a1!ar:vdr6'rXl{d'rd(o) riruuor:vriur{ori':o'urdonruqlnr:drrinfnurfifi ourraufi ohi'lyruuav

:c riu!ifiudtaiuaoruyrururadri'rnr:titioinurfi6ourranfioi,fiIyru hi'o nd'ornruua-nimnr:ua;t14l.t1vA:Jnuanl? n't:tutuLl00uu

(ro) ritaunl#unnarf,uvrrinrrur{t,rriryt'ronrvnr:oonufrf,oiu:0.:hiurifiran4 L.t 4' . o . j

r.[a rlavx t? [unt0un:0n a]ralrBav:J [? Lun:0un:o!L 0d']iru1u 1450r.tra ttaudl urudlurranqro-- ri'-,' --'hilvrudtrtarin:toto rdr:n nr:rjrrioinur'tuaorunurlrariounrufioovrj:rnnoionrinrru16'rr,rrirfi

te'-6 e - - .l1rt0ilun{1url'ruUnn:0!14t0o11?0 uau Lo!0Uelotu0?un1!:vr! u!toU{n-urfr0n?!nunr:Uruloinurlav:vtuulj?uua1u:uan1ufl u1u1ao1!u1fi 11 6idtir{.:i aur:nnrrrilr,taoU:cnrflr d'.rnd"n{r.:oiukirrl http//fda.moph.go.tMiteVl.,larcoti,:s/pagey'Main.aspx

r,r'rdo " nnralrudrn'q/nnr,rrruoo n'lrari "

i.:riuuutfrol!:nyr:ru uachj:nu6'ilrju-.rurirtr.:rul,ua-.rn-o Bacrir6ur{o.:rdoy,:ru

ruavrJnrlh't#qnfrarorrrnnr,ruruoiotrJd'ru ovrfl un:vrrru

,//a'tun.ilun cn::!n1:

no{nrun!innraflfin

Iu:. o bC.*o srmod o ledc(o srsrbo

Iv:ar: o bdc(o srglgld

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ระเบยบขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษา

และระเบยบวนยส าหรบสถานพยาบาล พ.ศ. ๒๕๖๒

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ วรรคหนง มาตรา ๘ (๘) และมาตรา ๖๓ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขโดยความเหนชอบของคณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษก าหนดระเบยบขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษาและระเบยบวนยส าหรบสถานพยาบาลไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ประกาศนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป ขอ ๒ ใหยกเลกประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๑๖๔) พ.ศ. ๒๕๔๓ เรอง ระเบยบ

ขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษาและระเบยบวนยส าหรบสถานพยาบาล ลงวนท ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๓

ขอ ๓ ในประกาศน “สถานพยาบาล” หมายความวา สถานพยาบาลตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ

พ.ศ. ๒๕๒๒ “คณะอนกรรมการ” หมายความวา คณะอนกรรมการตรวจสถานพยาบาลซงแตงตงโดย

คณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษ ตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ “อธบด” หมายความวา อธบดกรมการแพทย “ผอ านวยการ” หมายความวา ผอ านวยการ ผด าเนนการ หวหนา หรอผมอ านาจบงคบ

บญชาสถานพยาบาล “เจาหนาท” หมายความวา ขาราชการ พนกงานราชการ ลกจางหรอผปฏบตงานของ

สถานพยาบาล ซงผอ านวยการมอบหมายใหปฏบตตามประกาศน “ผ เขารบการบ าบดรกษา” หมายความวา ผซ งสมครใจขอเขารบการบ าบดรกษา

ในสถานพยาบาลกอนความผดจะปรากฏตามมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒

หมวด ๑ อ านาจหนาทของอธบด

ขอ ๔ เพอประโยชนในการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ ใหอธบดมอ านาจหนาท (๑) รบเรองรองเรยน ตรวจสอบขอเทจจรง เรยกใหผอ านวยการมาชแจงขอเทจจรงหรอ

ใหขอมลเกยวกบการบ าบดรกษาและผเขารบการบ าบดรกษา

หนา ๕๖

เลม ๑๓๖ ตอนพเศษ ๘๔ ง ราชกจจานเบกษา ๓ เมษายน ๒๕๖๒

(๒) มอบหมายใหพนกงานเจาหนาทตรวจสอบขอเทจจรงเบองตน ในกรณทมผกลาวหา หรอปรากฏขอมลวาสถานพยาบาลฝาฝนระเบยบวนยขอบงคบตามประกาศน

(๓) แนะน า ตกเตอนสถานพยาบาลหรอผอ านวยการเกยวกบการบ าบดรกษา (๔) มค าสงใหด าเนนการ หรอหามด าเนนการอยางหนงอยางใดแกสถานพยาบาล เปน

การชวคราวในกรณเกดเหตฉกเฉนหรอมความจ าเปนเรงดวน เพอปองกนมใหเกดความเสยหายอนเนองมาจากกระบวนการบ าบดรกษา แลวรายงานใหคณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษทราบโดยดวน

(๕) ก าหนดแบบการรายงานการเขารบการบ าบดรกษา รวมทง สถตขอมลตาง ๆ ของการบ าบดรกษา หรอรายงานอนตามขอ ๕ (๔)

(๖) แตงตงคณะท างานเพอปฏบตในกจการเกยวกบสถานพยาบาล (๗) พจารณาอนญาตวธการบ าบดรกษาอน ๆ ซงไมอยในหลกเกณฑการบ าบดรกษา

ผตดยาเสพตดใหโทษตามทแนบทายประกาศฉบบน (๘) ด าเนนการอน ๆ ตามทคณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษมอบหมาย

หมวด ๒ อ านาจหนาทของผอ านวยการ

ขอ ๕ ผอ านวยการมอ านาจหนาท (๑) วางระเบยบปฏบตและขอบงคบส าหรบสถานพยาบาลโดยไมขดหรอแยงกบประกาศน (๒) เปนหวหนาควบคมการบ าบดรกษา ตลอดจนรบผดชอบด าเนนกจการทวไปของ

สถานพยาบาล และมอ านาจมอบหมายเจาหนาทอน ๆ เพอปฏบตตามประกาศน (๓) ในระหวางรบการบ าบดรกษา เมอปรากฏวา ผเขารบการบ าบดรกษาฝาฝนประกาศน

และระเบยบปฏบตหรอขอบงคบส าหรบสถานพยาบาลตาม (๑) ใหผอ านวยการมอ านาจปฏบตตอผฝาฝน ดงตอไปน

(ก) วากลาวตกเตอน (ข) ตดสทธบางประการ (ค) แยกการบ าบดรกษา (ง) ไมออกหนงสอรบรองการบ าบดรกษาตามมาตรา ๙๔ (๔) รายงานอธบดเรองการรบผเขารบการบ าบดรกษา และสถตขอมลตาง ๆ ของการบ าบดรกษา

หรอรายงานอนตามแบบทอธบดก าหนด (๕) ออกหนงสอรบรองการบ าบดรกษาตามมาตรา ๙๔

หนา ๕๗

เลม ๑๓๖ ตอนพเศษ ๘๔ ง ราชกจจานเบกษา ๓ เมษายน ๒๕๖๒

หมวด ๓ หนาทของผเขารบการบ าบดรกษา

ขอ ๖ ผเขารบการบ าบดรกษามหนาท (๑) ตองปฏบตตามระเบยบขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษาและระเบยบวนยส าหรบ

สถานพยาบาล และระเบยบปฏบตและขอบงคบส าหรบสถานพยาบาลซงออกตามขอ ๕ (๑) (๒) ตองเชอฟงและปฏบตตามค าสงของเจาหนาท ซงปฏบตตามประกาศน

หมวด ๔ การบ าบดรกษาและการรบรอง

ขอ ๗ การบ าบดรกษาประกอบดวยการตรวจ การวนจฉย การรกษาดวยยาหรอวธอนใด การฟนฟสมรรถภาพ หรอการตดตามและการดแลหลงการรกษา และการประเมนผลทงทางรางกายและจตใจ

การบ าบดรกษาใหเปนไปตามหลกเกณฑการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษตามแนบทายประกาศน

ขอ ๘ เมอผเขารบการบ าบดรกษาไดรบการบ าบดรกษาและปฏบตครบถวนตามระเบยบขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษาและระเบยบวนยส าหรบสถานพยาบาล ใหผอ านวยการซงเปนพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตตามมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ พจารณาออกหนงสอรบรองการบ าบดรกษาใหแกผเขารบการบ าบดรกษาตามแบบแนบทายประกาศน

หมวด ๕ การควบคมและวนยสถานพยาบาล

ขอ ๙ หามมใหผใดโฆษณาเกยวกบการบ าบดรกษา หรอยนยอมใหผอนกระท าการดงกลาวโดยใชชอของตน หรอชอหรอทตง หรอกจการของสถานพยาบาลของตน หรอคณวฒหรอความสามารถของผประกอบวชาชพในสถานพยาบาลของตน เวนแตไดรบอนญาตจากผอนญาตตามมาตรา ๔๘/๑

ขอ ๑๐ หามมใหสถานพยาบาลกระท าการรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ นอกเหนอไปจากหลกเกณฑการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษทก าหนดไวในขอ ๗

ขอ ๑๑ ใหสถานพยาบาลใหความรวมมอตอพนกงานเจาหนาททอธบดมอบหมายในการตรวจสอบเบองตนใหไดขอเทจจรงเพอน าเสนอคณะอนกรรมการพจารณาตอไป

ขอ ๑๒ สถานพยาบาลทท าการฝาฝนระเบยบขอบงคบและวนยส าหรบสถานพยาบาล อาจไดรบการลงโทษ ดงน

(๑) การตกเตอนตามขอ ๔ (๓)

หนา ๕๘

เลม ๑๓๖ ตอนพเศษ ๘๔ ง ราชกจจานเบกษา ๓ เมษายน ๒๕๖๒

(๒) การมค าสงของอธบดใหด าเนนการหรอยตการด าเนนการอยางหนงอยางใดเพอระงบ ความเสยหายทเกดขนจากกระบวนการบ าบดรกษาเปนการชวคราวตามขอ ๔ (๔)

(๓) การถกเพกถอนจากการเปนสถานพยาบาลตามพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒

ขอ ๑๓ สถานพยาบาลทท าการฝาฝนระเบยบขอบงคบและวนยส าหรบสถานพยาบาลและ ถกเพกถอนจากการเปนสถานพยาบาลตามมาตรา ๘ (๗) แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ ใหสถานพยาบาลดงกลาวสงตอผเขารบการบ าบดรกษาใหสถานพยาบาลอนตอไปโดยเรว

ประกาศ ณ วนท 20 กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖2

ปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

หนา ๕๙

เลม ๑๓๖ ตอนพเศษ ๘๔ ง ราชกจจานเบกษา ๓ เมษายน ๒๕๖๒

-๑-

หลกเกณฑการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ แนบทายประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ระเบยบขอบงคบ เพอควบคมการบ าบดรกษาและระเบยบวนยส าหรบสถานพยาบาล พ.ศ. ๒๕๖๒

การบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ การบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ แบงเปน ๔ ขนตอน คอ

๑. ขนเตรยมการ ๒. ขนถอนพษยา หรอขนบ าบดดวยยา ๓. ขนฟนฟสมรรถภาพ ๔. ขนตดตามและการดแลหลงการรกษา

๑. ขนเตรยมการ

วตถประสงค ๑. เพอคดกรองและประเมนระดบความรนแรงในการใชยาและสารเสพตดของผ เขารบ

การบ าบดรกษา เพอใหไดรบการดแลรกษาทเหมาะสม รวดเรวและปลอดภย ๒. เพอประเมนและเสรมสรางแรงจงใจใหผเขารบการบ าบดรกษาตระหนกในปญหาของการใช

ยาและสารเสพตด เกดการยอมรบในการบ าบดรกษาและการปรบเปลยนพฤตกรรมของตนเอง ๓. เพอใหผเขารบการบ าบดรกษาไดรบการเตรยมความพรอมทงดานรางกาย จตใจและสงคม

ในการเขารบการบ าบดรกษาตามรปแบบทเหมาะสม

ระยะเวลา ประมาณ ๑ - ๗ วน พจารณาตามความพรอมของผเขารบการบ าบดรกษา

วธการ ๑. สรางสมพนธภาพกบผเขารบการบ าบดรกษา ครอบครว และญาต รวมกบการสมภาษณ

ซกประวตทวไป ประวตการใชยาและสารเสพตดจากผเขารบการบ าบดรกษา ครอบครว ญาต และผเกยวของ ๒. คดกรองและประเมนสภาพดานรางกาย จตใจ สงคม ระดบความรนแรงในการใช ยาและ

สารเสพตด รวมทงประเมนระดบแรงจงใจในการเขารบการบ าบดรกษา ๓. การตรวจทางหองปฏบตการ เชน การตรวจหาสารเสพตด การตรวจเลอด เอกซเรยปอด

เพอประกอบการวนจฉย และการวางแผนดแลรกษา ๔. วเคราะหและวนจฉยปญหาจากการรวบรวมขอมลเพอน ามาวางแผนการบ าบดรกษาแก

ผเขารบการบ าบดรกษาและครอบครวไดอยางเหมาะสม ๕. สรางแรงจงใจใหผเขารบการบ าบดรกษาเหนความส าคญของการบ าบดรกษา โดยการให

ขอมลสะทอนใหเหนถงผลกระทบจากการใชยาและสารเสพตดตอตวผเขารบการบ าบดรกษา ครอบครวและญาต รวมทงขอมลทางเลอกเกยวกบขนตอนและวธการบ าบดรกษาทเหมาะสม ตลอดจนการใหค าปรกษาแนะน า ใหก าลงใจและความเชอมนเพอใหเกดแรงจงใจและความพรอมทงทางรางกายและจตใจในการเขาสกระบวนการบ าบดรกษา

-๒-

๒. ขนถอนพษยา หรอขนบ าบดดวยยา วตถประสงค ๑. เพอใหผเขารบการบ าบดรกษาทมอาการขาดยาไดรบการบ าบดรกษาแบบถอนพษยาหรอ

ไดรบยาระงบ หรอใชวธอนๆในการรกษาอาการขาดยา ๒. เพอใหการรกษาโรครวมและโรคแทรกซอน ทงดานรางกายและจตใจ ในขณะทผเขารบ

การบ าบดรกษาหยดเสพยา ๓. เพอใหการรกษาแบบประคบประคองทางรางกายและจตใจ ตามอาการของผ เขารบ

การบ าบดรกษา และควรมการใชกระบวนการใหค าปรกษา หรอใหค าแนะน าแบบรายบคคล หรอรายกลมในทกวธการ รวมทงการไดรบอาหารและการพกผอนทเพยงพอ

ระยะเวลา ประมาณ ๑ - ๖ สปดาห พจารณาตามอาการของผเขารบการบ าบดรกษา

วธการ ๑. การถอนพษยาโดยการใหยาทดแทนขนาดสงในวนแรกจนระงบอาการขาดยาได และลด

ขนาดยาลงตามระยะเวลาทเหมาะสม (ประมาณ ๒ - ๖ สปดาห) ๒. การบ าบดดวยยา ในผเขารบการบ าบดรกษาทมโรครวมหรอโรคแทรกซอนทางรางกายและ

จตใจ และอาการเจบปวยตางๆ ไดแก ๒.๑ การบ าบดรกษาดวยยาในผทมโรครวมและโรคแทรกซอนทางรางกาย เชน ความดน

โลหตสง ตบอกเสบ และวณโรคปอด เปนตน ๒.๒ การบ าบดรกษาดวยยาในผทมโรครวมและโรคแทรกซอนทางจตใจ เชน โรคจตเภท

โรคซมเศรา และโรควตกกงวล เปนตน ๓. การบ าบดรกษาดวยวธอนๆ

๓.๑ การหกดบ (Cold turkey) คอ การใหผเขารบการบ าบดรกษาหยดการเสพทนททนใด และดแลใหความชวยเหลอไมใหเกดอนตราย เชน การใหไดรบอาหารและน าอยางเพยงพอ การใหพกผอนอยางเตมท ๓.๒ การแพทยแผนไทย และแพทยทางเลอก เชน การใชยาสมนไพร การนวด การกดจด การฝงเขม เปนตน ๓.๓ การถอนพษยาแบบรวดเรว (Ultra rapid detoxification) ๓.๔ การบ าบดรกษาอนๆทไดรบการยอมรบเปนสากลและมผลงานวจยรบรอง

โดยใหยนรายละเอยดของวธการบ าบดรกษาตอกรมการแพทย และใหอธบดกรมการแพทยพจารณาอนญาต ๓. ขนฟนฟสมรรถภาพ

วตถประสงค เพอใหผเขารบการบ าบดรกษาสามารถฟนฟสมรรถภาพกลบคนสภาพรางกายและจตใจทเขมแขง

และมนคง มพฤตกรรมใหมทไมเสยงตอการกลบไปใชยาเสพตด โดยครอบครวมสวนส าคญในกระบวนการตงแตเรมตนจนกลบไปดแลตอทบานได ท าใหสามารถด ารงชวตอยางมคณภาพ

-๓-

ระยะเวลา ประมาณ ๒ เดอน - ๑ ป พจารณาตามระดบการตดยาและสารเสพตดรวมกบพฤตกรรมของ

ผเขารบการบ าบดรกษา

วธการ ๑. การฟนฟสมรรถภาพโดยการใหค าปรกษาแกผเขารบการบ าบดรกษาและครอบครวในกลมท

ใชยาเสพตดแบบครงคราวหรอกลมเสพโดยการใหค าแนะน าแบบสน (Brief Advice : BA) หรอการบ าบดแบบสน (Brief Intervention : BI)

๒. การฟนฟสมรรถภาพ ดวยรปแบบการบ าบดเพอเสรมสรางแรงจงใจ (Motivational Enhancement Therapy : MET) รปแบบผปวยนอก เปนการกระตนผเขารบการบ าบดเกดแรงจงใจดวยหลกการพนฐานทางจตวทยา ซงมผลตอการเปลยนแปลงแรงจงใจภายใน องคประกอบของการบ าบด คอ การประเมน การสะทอนกลบ และการใชหลกการสมภาษณเพอเสรมสรางแรงจงใจ (Motivational Interviewing : MI) เพอสงเสรมใหผเขารบการบ าบดรกษามจตใจทเขมแขง ครอบครวมความเขาใจซงกนและกน สามารถปรบปรงพฤตกรรมและเลกใชยาเสพตด อยในสงคมอยางมคณภาพได

๓. การฟนฟสมรรถภาพ ดวยเทคนคการปรบความคดและพฤตกรรม (Cognitive Behavioral Therapy : CBT) รปแบบผปวยนอก เปนกระบวนการฟนฟฯ ทผสมผสานกจกรรมจากแนวคด ทฤษฎการปรบความคดและพฤตกรรม เพอเปลยนความคด ความเชอของบคคลทไมถกตองใหเกดความคด ความเชอทถกตองเหมาะสม ของผปวยและครอบครว ซงจะสงผลใหผรบการบ าบดสามารถปรบเปลยนพฤตกรรมจนเลกยาเสพตดได

๔. การฟนฟสมรรถภาพรปแบบชมชนบ าบด (Therapeutic Community : TC) รปแบบผปวยใน เปนกระบวนการฟนฟฯทใชสงคมจ าลองทสรางขนเปนชมชนซงมสงแวดลอมทปลอดภยทางกายภาพและ มกฎระเบยบในการอยรวมกน ผสมผสานกบกจกรรมการบ าบดเปนเครองมอตางๆ เชน กลมจตบ าบด กลมบ าบด งานบ าบด ครอบครวบ าบด กระบวนการเรยนรเพอชวยเหลอตนเอง เพอเพมศกยภาพในตนเอง เพมความรบผดชอบ ฝกการอยรวมกนเปนครอบครวทไมใชยาเสพตด

๕. การฟนฟสมรรถภาพทมหลกฐานเชงประจกษรองรบ เชน การฟนฟฯ โดยการใชสบสองขนตอนในการเลกยาเสพตด (Twelve Step Facilitator : TSF) การฟนฟฯ ในรปแบบคายปรบเปลยนพฤตกรรม การฟนฟฯโดยใชศาสนบ าบด เชน วดเปนศนยสงเคราะหฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด มสยดศนยสองทางสชวตใหม ฯลฯ ซงจะน าหลกธรรมค าสอนทางศาสนา มาชวยท าใหผทใชยาเสพตดมจตใจทเขมแขงขน รจกแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม ซงรปแบบการฟนฟฯ ตาง ๆ ดงกลาวอาจเหมาะสมกบบางกลมหรอบางรายโดยเฉพาะ ซงตองพจารณาความเหมาะสมเปนรายๆ หรอเฉพาะกลม

๖. การฟนฟสมรรถภาพในรปแบบอนๆ ทไดรบการยอมรบเปนสากลและมผลงานวจยรบรองโดยใหยนรายละเอยดของวธการบ าบดรกษาตอกรมการแพทย และใหอธบดกรมการแพทยพจารณาอนญาต

-๔-

๔. ขนตดตามและดแลหลงการรกษา

วตถประสงค เพอตดตามดแลชวยเหลอ สงเสรมใหผทผานการบ าบดรกษาไมกลบไปเสพซ า สามารถด ารงชวตใน

สงคมไดอยางมคณภาพ

ระยะเวลา ประมาณ ๓ เดอน – ๑ ป พจารณาตามความเหมาะสมกบสภาพปญหาของผทผานการบ าบดรกษา

วธการ ๑. สรางสมพนธภาพทดกบผทผานการบ าบดรกษาและครอบครว ใหเกดการยอมรบและ

ตระหนกถงความส าคญของการตดตามและดแลหลงการรกษา และมาตดตามการรกษาอยางตอเนอง ๒. ตดตามในรปแบบการมาพบปะกน เชน การนดหมายพบกนระหวางผตดตามกบผทผาน

การบ าบดรกษาและครอบครวใหมาพบในหรอนอกสถานพยาบาล ไดแก การเยยมบาน การท า Home Health Care เปนตน หรอการตดตามดวยวธอนๆ เชน การตดตามโดยผานบคคลผเกยวของ หรอ การสอสารโดยใชเครองมอตางๆ ไดแก โทรศพท จดหมาย จดหมายอเลกโทรนค เปนตน

๓. วเคราะหปญหา และด าเนนการใหความชวยเหลอผทผานการบ าบดรกษา ตามสภาพปญหาทพบ โดยใหการชวยเหลอเปนรายบคคล รายกลม ตามความเหมาะสม

๔. บรหารจดการทรพยากรทางสงคม เพอใหบรการดแลชวยเหลอ สนบสนน สงเสรมใหผทผานการบ าบดรกษาสามารถกลบไปด ารงชวตในสงคมไดอยางปกต ไดแก การประสานสงตอทางการแพทย และสงคมกบหนวยงานหรอองคกรภายนอกผเกยวของ ตลอดจนการประสานเครอขายในการสงตอผทผานการบ าบดรกษาไปตดตามและดแลหลงการรกษาใกลกบทพกอาศย ในกรณทไมสามารถมาตดตามการรกษาทสถานพยาบาลทใหการบ าบดรกษาได

ในกรณทผตดยาเสพตดยงไมสามารถหยดใชยาเสพตดไดควรมการจงใจใหผเขารบการบ าบด มสวนรวมในการตดสนใจเพอเขาสกระบวนการทางเลอกอนๆ ดงตอไปน

๑. การลดอนตรายจากการใชยาเสพตด (Harm Reduction) การลดอนตรายจากการใชยาเสพตด (Harm Reduction) เปนการลดปญหา หรอภาวะเสยง

อนตราย การแพรระบาด การสญเสยจากยาเสพตดทอาจเกดกบตวบคคล ชมชน และสงคม เปนการปองกนอนตรายโดยการท าให เกดพฤตกรรมท เปนอนตรายลดลง ในขณะทยงไมสามารถห ยดใชยาเสพตดได เปนการยดหยนวธการรกษาทยดความพรอมของผตดยาเสพตดเปนฐาน โดยค านงถงศกดศรของความเปน มนษย มนษยธรรม สทธมนษยชน และความเขาใจธรรมชาตของผใชยาเสพตด โดยการน าผเขารบการบ าบด ทใชยาเสพตดเขาสกระบวนการบ าบดรกษาในทกขนตอนของการบ าบดรกษา เปนการท างานรวมกนระหวางหนวยงานภาครฐและภาคประชาสงคม และใชหลกการใหบรการลดอนตรายจากการใชยาเสพตดแบบรอบดาน โดยมมาตรการทส าคญ เชน การใหยาทดแทนระยะยาวในผทใชยาประเภทฝนและอนพนธของฝน เชน เมทาโดน บวพรนอรฟน เปนตน

-๕-

การใหเมทาโดนระยะยาวในผเขารบการบ าบดรกษาทใชยาประเภทฝนและอนพนธของฝน การใหเมทาโดนระยะยาวในผเขารบการบ าบดรกษาทใชยาประเภทฝนและอนพนธของฝน

เชน เฮโรอน มอรฟน เปนการบ าบดรกษาดวยยาเมทาโดนทดแทนเพอไมใหมอาการขาดยาและลดความเสยงจาก การใชอปกรณการเสพรวมกน/การแพรและรบเชอ HIV Hepatitis B และ C จากการใชยาดวยวธการฉด เนองจาก ยาเมทาโดนจดเปนยาเสพตดใหโทษในประเภท ๒ จงตองมผประกอบวชาชพเภสชกรรมเปนผใหบรการดวย และ มการควบคมและก ากบใหเปนไปตามประกาศน ภายใตโครงการใชเมทาโดนระยะยาวของกรมการแพทย

หลกเกณฑในการจายยาเมทาโดนใหผ เขารบการบ าบดรกษาน าไปรบประทานนอกสถานพยาบาล

๑. การสงจายยาเมทาโดนตองกระท าโดยแพทยผท าการบ าบดรกษาเทานน ๒. การจายยาเมทาโดนตองจายใหกบผเขารบการบ าบดรกษาทขนทะเบยนรกษากบ

สถานพยาบาลเทานน หามผอนมารบแทน ๓. ผ เขารบการบ าบดท มความจ าเปน มปญหาในการมารบประทานยาเมทาโดนใน

สถานพยาบาล ทกวนดวยเหตผลท เหมาะสม ไดแก ท พกหรอสถานทท างานอย ไกล การเดนทางมอปสรรค มคาใชจายสง โดยผเขารบการบ าบดไดรบยานานจนอยในภาวะคงท มการท างานเปนหลกแหลง เหมาะสมทจะใหน ายาไปรบประทานนอกสถานพยาบาล โดยในการจายยาเมทาโดนทน ากลบไปรบประทานนอกสถานพยาบาลนนตองเปนรปแบบยาน าทผสมเจอจางแลว ไมควรเกนครงละ ๔๒๐ มลลกรม ส าหรบ ๕ - ๗ วน

๔. สถานพยาบาลนนจะตองมอบบตรประจ าตวตามทายประกาศนแกผ เขารบการบ าบดรกษาเพอเปนเอกสารรบรองการครอบครองยาเมทาโดน

๕. ภาชนะบรรจยาเมทาโดนทจายใหไปรบประทานนอกสถานพยาบาลจะตองมฉลากระบขอความ ชอ ผเขารบการบ าบดรกษาขนาดรบประทาน ชอสถานพยาบาลและค าเตอน “ยาอนตรายไมควรรบประทานรวมกบแอลกอฮอล ยานอนหลบ หรอยากดประสาทอนใด เพราะอาจเกดอนตรายถงชวตได”

๖. จะตองจดท าทะเบยนผเขารบการบ าบดรกษาและรายงานการจายยาเมทาโดนใหไปรบประทานนอกสถานพยาบาลเกบไวทสถานพยาบาล พรอมใหเจาหนาทตรวจสอบได

๗. กรณผเขารบการบ าบดรกษามปญหาเกยวกบการใชยาเมทาโดน สถานพยาบาลจะตอง มแพทยพรอมใหค าปรกษาหรอแนะน าทางโทรศพททกวน ตลอดเวลา ๒๔ ชวโมง

๘. กรณ ผ เข ารบการบ าบดอายต ากวา ๒๐ ป ตองมผ ปกครองควบคมดแลเรอง การรบประทานยาเมทาโดนใหถกตองตามค าสงแพทย

๒. การบ าบดโดยมสวนรวมของชมชน การบ าบดโดยมสวนรวมของชมชน หมายถง รปแบบการบ าบดรกษาเชงบรณาการโดยเฉพาะ

ตอผใชยาเสพตดและผตดยาเสพตดในชมชน เพอใหเกดการบ าบดรกษาอยางตอเนอง ตงแตการบ าบดรกษา ในระยะเรมตนจนถงการบ าบดรกษาแบบถอนพษยาหรอบ าบดดวยยา และสรางเสถยรภาพจนถงการตดตามผลการบ าบดรกษา และการคนผเขารบการบ าบดรกษาสสงคม รวมถงการบ าบดรกษาทตองไดรบยาอยางตอเนองโดยเกยวของถงการประสานงานรวมกบหลายหนวยงานทใหบรการดานสขภาพ สงคม และการบรการอนๆ จากบคคลทไมใชผเชยวชาญ เพอใหเขาใจถงความตองการของผตดยาเสพตด ตลอดจนสนบสนนครอบครว และชมชนของ ผตดยาเสพตดอยางเขมแขงในการแกปญหายาเสพตด เพอใหเกดผลสมฤทธในระยะยาวในการบ าบดรกษา

-๖-

ขอก าหนดทเกยวของกบการบ าบดรกษาผตดยาเสพตด ๑. สถานท มสถานทเหมาะสมในการบ าบดรกษาครบตามขนตอนทไดขออนญาต เชน ขนาด ความมนคงแขงแรง ความสะอาดตามหลกสขาภบาล และผลกระทบตอสงแวดลอม ฯลฯ ๒. บคลากร มความเหมาะสมเพยงพอ ๒.๑ ผท าการบ าบดรกษาขนบ าบดดวยยา ตองมคณสมบตดงน - ไดรบการขนทะเบยนเปนผประกอบวชาชพเวชกรรม หรอไดรบใบอนญาตใหประกอบโรคศลปะสาขาเวชกรรม แผนปจจบนหรอแผนโบราณ แลวแตกรณ - มคณวฒ หรอประสบการณในการบ าบดรกษาผตดยาและสารเสพตด ๒.๒ บคลากรอน ๆ พจารณาตามความเหมาะสม เชน พยาบาล นกสงคมสงเคราะห นกอาชวบ าบด เจาหนาทผชวยเหลอคนไข และควรไดรบการอบรมเกยวกบการบ าบดรกษาผตดยาและสารเสพตดเบองตน ๓. วสดอปกรณ มความเหมาะสมเพยงพอในการบ าบดรกษาแตละขนตอน เชน - การบ าบดรกษาขนถอนพษยาหรอขนบ าบดดวยยา ควรมเวชภณฑ และยาแผนปจจบนหรอแผนโบราณ แลวแตกรณ - การบ าบดรกษาขนฟนฟสมรรถภาพ ควรมวสดอปกรณเหมาะสมในแตละกจกรรมทก าหนด เชน อปกรณการกฬา การออกก าลงกาย เครองดนตร อปกรณการฝกอาชพ ฯลฯ ๔. อน ๆ ๔.๑ มมาตรการปองกนการใช การลกลอบน าเขาหรอน าออก และการคายาเสพตด ใหโทษโดยผดกฎหมายในสถานพยาบาล ๔.๒ สามารถรกษาโรคแทรกซอน และอาการยาเกนขนาด อกทงสามารถจดสงผเขารบการบ าบดรกษาไปรบการรกษายงสถานพยาบาลอนทเชอถอได ๔.๓ มระบบการจดท า การจดเกบทะเบยนและรายงานผเขารบการบ าบดรกษา และการใชยาเสพตดใหโทษในการบ าบดรกษา (เชน เมทาโดน) ทมความถกตองครบถวน ทนตอเหตการณ และสามารถตรวจสอบได ๔.๔ สามารถปฏบตตามกฎ ระเบยบ และขอบงคบ ทเกยวของกบการบ าบดรกษา การตดยาเสพตดไดอยางเครงครด

-๗-

แบบ ร.บ.ย.ส.

หนงสอรบรองการบ าบดรกษาผเสพยาเสพตดใหโทษ ล าดบท.............../.................... ชอสถานพยาบาล..................................................................... ทอย......................................................................................... ................................................................................................ ขาพเจา ....................................................................ต าแหนง ........................................................เปนพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตการตามมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ ขอรบรองวา (นาย/นาง/นางสาว).................................................................................. ...............อาย.....................ป เลขประจ าตวประชาชน..............................................................หมายเลขทะเบยนผปวย......................................... อยบานเลขท.....................................หมท....................ถนน...................................................................................... ต าบล/แขวง........................................อ าเภอ/เขต...............................................จงหวด............................................ ไดเขารบการบ าบดรกษาการเสพตด........................................................................................................................... ระหวางวนท...................................................ถงวนท.........................................โดยผเขารบการบ าบดรกษาดงกลาวไดปฏบตตามระเบยบขอบงคบเพอควบคมการบ าบดรกษาและวนยส าหรบสถานพยาบาลครบถวนแลว ใหไว ณ วนท.................เดอน..............................พ.ศ. ............... (ลงนาม) ..................................................... (.............................................) ต าแหนง .....................................................

-๘-

แนวทางการจดท าหนงสอรบรองการบ าบดรกษาผเสพยาเสพตดใหโทษ เพอใหการออกหนงสอร บรองการบ าบ ดรกษาผ เสพยาเสพตดให โทษของสถานพยาบาลทไดรบ

การประกาศจดตงเปนสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยยาเสพตดใหโทษเปนไปในแนวทางเดยวกน จงมแนวทาง การจดท าหนงสอรบรองดงน

๑) พนกงานเจาหนาทผ มอ านาจออกหนงสอรบรองการบ าบดรกษาผเสพยาเสพตดใหโทษ ตองเปนผ อ านวยการหรอหวหนาสถานพยาบาลท เปนของรฐ รฐวสาหกจหนวยงานอนของรฐ ผด าเนนการของสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล หรอผด าเนนการของสถานฟนฟสมรรถภาพ ทไดรบการประกาศจดตงเปนสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยยาเสพตดใหโทษ ซงมอ านาจในการออกหนงสอรบรองฯ ตามบทบญญตมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒

๒) สถานพยาบาลตองท าส าเนาหนงสอรบรองนเกบไวเปนหลกฐานทสถานพยาบาลเพอการตรวจสอบดวย ๓) การระบขอความในหนงสอรบรองมดงน

(๑) ล าดบท หมายถง ล าดบททออกหนงสอรบรอง โดยใหระบล าดบททออกในแตละปปฏทน เชน ๑/๒๕๕๗

(๒) ใหระบชอและต าแหนงของผอ านวยการหรอหวหนาสถานพยาบาลซงเปนพนกงานเจาหนาทผมอ านาจออกหนงสอรบรอง

(๓ ) ใหระบชนดของยาเสพตดให โทษทผ เสพยาเสพตดให โทษใชและเปนเหตให เขารบ การบ าบดรกษา เชน เฮโรอน มอรฟน เมทแอมเฟตามน เปนตน

ล ำดบท.............. /.................... ชอสถำนพยำบำล ........................……………………………........ (๑) ทอย .........................................……………………………........... ...............................................……………………...............

ขำพเจำ ....................................................................ต ำแหนง (๒) .................................................เปนพนกงำนเจำหนำทเพอปฏบตกำรตำมมำตรำ ๙๔ แหงพระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ ขอรบรองวำ (นำย/นำง/นำงสำว).................................................................................................อำย.....................ป เลขประจ ำตวประชำชน..............................................................หมำยเลขทะเบยนผปวย............…………...………...... อยบำนเลขท........................………....หมท....................ถนน...............……………………………………………………….......... ต ำบล/แขวง.........................….…….....อ ำเภอ/เขต...............................................จงหวด............................................ ไดเขำรบกำรบ ำบดรกษำกำรเสพตด (๓)....................…………………………....................................….............................. ระหวำงวนท...................................................ถงวนท.........................................โดยผเขำรบกำรบ ำบดรกษำดงกลำวไดปฏบตตำมระเบยบขอบงคบเพอควบคมกำรบ ำบดรกษำและวนยส ำหรบสถำนพยำบำลครบถวนแลว ใหไว ณ วนท.................เดอน..............................พ.ศ. ............... (ลงนำม) ..................................................... (.............................................) ต ำแหนง .....................................................

-๙-

บตรประจ าตวผเขารบการบ าบดรกษา

ล ำดบท ..... / ....... ชอสถำนพยำบำล......................................................... ทตง ............................................................................................................... โทรศพท.......................... บตรนถอเปนเอกสำรรบรองกำรครอบครองเมทำโดนปรมำณ ไมเกน ๔๒๐ มลลกรม ทจำยใหกบผเขำรบกำรบ ำบดรกษำ

ชอ .......................................................................... อำย .......................... ป หมำยเลขทะเบยนผเขำรบกำรบ ำบดรกษำ ........................................................................................................................ ไดเขำรบกำรบ ำบดรกษำยำเสพตด ระหวำงวนท ...................................... ถงวนท ..............................................

บตรประจ ำตวผเขำรบกำรบ ำบดรกษำ

ลงชอ .......................................... ลงชอ............................................... ผอ ำนวยกำรสถำนพยำบำล แพทยผใหกำรบ ำบดรกษำ ซงเปนพนกงำนเจำหนำท ใบอนญำตประกอบวชำชพ เพอปฏบตกำรตำมมำตรำ ๙๔ เวชกรรม เลขท .................. แหงพระรำชบญญตยำเสพตด ใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตการตามมาตรา ๙๔

แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ พ.ศ. ๒๕๖๒

อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๖ วรรคหนง แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขโดยความเหนชอบของคณะกรรมการควบคม ยาเสพตดใหโทษออกประกาศไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ใหยกเลกประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท ๑๖๕) พ.ศ. ๒๕๔๓ เรอง แตงตงพนกงานเจาหนาทเพอปฏบตการตามมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ ลงวนท ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๓

ขอ ๒ ใหผอ านวยการ ผด าเนนการ หวหนา หรอผมอ านาจบงคบบญชาสถานพยาบาลเปนพนกงานเจาหนาทเฉพาะการออกหนงสอรบรองการบ าบดรกษาผเสพยาเสพตดใหโทษใหแก ผเสพยาเสพตดใหโทษ ผเสพและมไวในครอบครอง ผเสพและมไวในครอบครองเพอจ าหนาย หรอ ผเสพและจ าหนายซงยาเสพตดใหโทษ ซงไดสมครใจขอเขารบการบ าบดรกษาในสถานพยาบาล ตามมาตรา ๙๔ แหงพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒

ขอ ๓ ประกาศนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท 20 กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖2 ปยะสกล สกลสตยาทร

รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

หนา ๖๐

เลม ๑๓๖ ตอนพเศษ ๘๔ ง ราชกจจานเบกษา ๓ เมษายน ๒๕๖๒