2
HİZMETE ÖZEL
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Daire Başkanlığı
Merkez İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
2017 YILINDA SUNULAN HİZMETLERİN DEĞERLENDİRME RAPORU
2018
3
SUNUŞ
Toplumun her kesiminde yaşamını sürdüren insanlar için eğitim ve korunma kültürü; çalışma yaşamında kalite ve verimliliğin sağlanması ve sürdürülmesinde en temel unsur olduğu, okul çağından itibaren iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim ve duyarlılığının artırılması, kültür oluşturulması ihtiyaç halini almıştır. Kişisel düzeyde kendi sağlığını koruma ve geliştirme bilincinin oluşturulması sonucu edinilen alışkanlıklar gelecekte ülkemizin refah ve gelişmişliğine de olumlu katkı sağlayacaktır. İş Sağlığı ve Güvenliği Politikaları, sağlık ve güvenli bir çalışma ortamında ilgili tarafları bir araya getiren, risk önleme kültürünün oluşumunu, meydana gelebilecek risklerin önceden tahmin ederek kontrol altına alınmasını esas alan, koruyucu yaklaşımlara dayanmaktadır. Okul/kurumlarımızda; sağlık ve güvenlik ile ilgili tehlike kaynaklarının belirlenmesi, tehlikelerin risk düzeyinin ölçülmesi ve kontrol altına alınması, denetim ve kontrol mekanizmalarının yapılandırılması sağlanarak, sürdürülebilir performans yönetimi, sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması hedeflenmektedir. Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı ile okul/kurumlarında; çalışanlar ve öğrencilerin tehlike ve risklerden etkilenmemesi için gerekli koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınması, sağlıklı ve güvenli bir ortam oluşturulması açısından önem arz etmektedir. Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı ile okul/kurumlarında iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında; iş kazalarının önlenmesi, çalışanların; fiziksel, zihinsel ve ruhsal yönden kendilerini iyi hissetmeleri, memnuniyetlerinin artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca yetişmekte olan nesillerde çağdaş düzeyde bir farkındalık ve davranış değişiminin oluşturulması amacıyla Bakanlığımız İSG politikasının temelini oluşturmaktadır. Bakanlığımız Merkez İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimince hazırlanan “2017 Yılında Sunulan Hizmetlerin Değerlendirme Raporu’nda yer alan verilerin; okul/kurumlarımızda İş Sağlığı ve Güvenliği konularında sağlıklı ve güvenli bir ortam oluşturulması bakımından önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Salih AYHAN Genel Müdür İşveren Vekili
4
Amaç; Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatı ile okul ve kurumlarındaki; öğrenci, stajyer, çırak ve çalışanların, çalışma ortamından veya dışarıdan gelecek tehlike ve risklerden korunmaları için iş sağlığı ve güvenliği politikalarının kurumsal kültür haline getirilmesini sağlamaktır. Misyon; Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatın da 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile 2014/16 sayılı Genelge kapsamında yer alan iş ve işlemlerin planlanması ve yürütülmesini sağlamaktır. Vizyon; Teknolojinin sunduğu tüm imkânlarla donatılmış, çağdaş ve bilimsel gelişmeler ışığında, günün değişen ve gelişen şartlarına göre en iyi şekilde plânlamayı gerçekleştiren ve proaktif bir yaklaşımla işinde uzmanlaşmış ve yenilikçi personeliyle etkin, verimli ve örnek bir birim olmaktır. İlkelerimiz; Bakanlığımız; a) Kurumsal kültürünün geliştirilmesine katkı sunmak, b) İnsan kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde hizmet sağlamasına etken olmak, c) Fiziki ve sosyal çalışma ortamlarını bilimsel ve etik kriterlere uygun olarak iyileştirmek, d) Bilgi ve verilerinin gizliliğinin korunmasına hizmet etmek, e) Maddi kaynaklarının ekonomik kullanımına etki etmek, f) Stratejik ve güvenlik plânlarının gizliliğinin korunmasına katkı sunmak, g) Maddi ve organizasyon yapısının geliştirilmesine hizmet etmek, h) Çalışanların aktif katılımı ile kriz yönetimine çözümler getirerek zararların
azaltılmasını sağlamak, temel ilkelerimizdir.
5
Görevlerimiz; 2014/16 sayılı Bakanlığımız Genelgesinin birinci maddesinde belirtildiği üzere; Merkez İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun 2015/01 sayılı kararı doğrultusunda Merkez İş Sağlığı ve Güvenliği Birimi (İSGB) oluşturulmuştur. Merkez İSGB’nin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir. A – Bakanlığımız merkez teşkilatındaki bütün bina ve eklentileri dâhil olmak üzere çalışanların sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturulması amacıyla; 1. Sağlık ve güvenlik risklerine karşı yürütülecek her türlü koruyucu, önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsayacak şekilde, çalışma ortamı gözetimi konusunda rehberlik yapmak ve öneriler hazırlayarak işveren/işveren vekiline sunmak. 2. Çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile yapılacak sağlık gözetiminin uygulanmasını sağlamak. 3. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ve bilgilendirilmeleri konusunda planlama yapılarak işveren/işveren vekiline onayına sunmak, planlanmanın uygulanmasını sağlamak. 4. Kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumların belirlenmesi, acil durum planının hazırlanması, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gereken uygulamaların organizasyonu ile ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak. 5. Yıllık çalışma planı, yıllık değerlendirme raporu, çalışma ortamının gözetimi, çalışanların sağlık gözetimi, iş kazası ve meslek hastalığı ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin bilgileri ve çalışma sonuçlarını kayıt altına almak. 6. Çalışanların yürüttüğü işler, işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi sonuçları, iş kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine dikkat ederek saklamak. 7. İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri ile ilgili yönetmelik ve İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik kapsamında hizmet verilen alanlarda belirtilen görevlerin yerine getirilip getirilmediğini izlemek. 8.Bakanlığımız merkez teşkilatı birimlerindeki müşterilere sunulması gereken işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının görev yetki ve sorumluluklarını düzenleyen mevzuatlar çerçevesinde görevlendirilmesi için gerekli çalışmaları yapmak,
6
İşveren/işveren vekili onayına müteakip İSG+KATİP/EK-5/B onayı iş ve işlemlerini yürütmek. 9. İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analiz Laboratuvarı ile İş Ekipmanları Periyodik Kontrol Laboratuvarının mevzuat esasları doğrultusunda kurulması, standartlar dâhilinde işletilmesi, sistemin geliştirilmesi, gelişen ve değişen şartlara göre akreditasyonunun sağlanması, 10. Sunulan hizmetlerin kalitesinin geliştirilmesi ve değişen şartlara, gelişen teknolojik etkilere bağlı olarak ulusal ve uluslararası standartlar ile direktiflere ve mer’i mevzuat hükümlerinin belirlediği esaslara göre iş ve işlemlerin kaliteli, standartlara uygun yapılmasını sağlamak. Kurulan entegre sistemin geliştirilmesini, sürdürülmesini sağlamak. 11. Araştırma, geliştirme, projelendirme çalışmalarını yaparak, ilgili taraflarla iş birliği ve paylaşımı hedefleyen protokollerin yapılmasını sağlamak. 12. Bakanlığımız kurumsal kültürü ve işleyişine uygun, mer’i mevzuat hükümleri ile İSG uygulamalarının düzenlenmesi, geliştirilmesi ve sürdürülmesi için yetkili birimlerle mevzuat çalışmaları yapmak, Hukuki ve idari açıdan Bakanlık görüşlerine esas bilgi paylaşımlarını sağlamak, Konu hakkında eğitim ve seminerler düzenlemek. B- Taşra teşkilatı ile okul ve kurumlarda sunulan İSG hizmetlerinin; etkin, verimli ve sürdürülebilir olması ile uygulamada birliktelik ve bütünsellik sağlanması amacıyla, İl İSGB’ler arasında koordinasyon sağlanması, çalışanlara yönelik uygulanan sağlık ve güvenlik politikalarının izlenmesi amacıyla; 1. İş güvenliği uzmanları ile İşyeri hekimleri ve diğer sağlık personellerinin, teknik ve idari personellerin, ilkyardımcı ve yangın eğitimcilerin güncel mevzuat ve diğer teknik gelişmeleri yakından takip etmeleri amacına yönelik uygulamaların geliştirilmesi amacıyla merkezi hizmet içi eğitimler düzenlemek. 2. İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analiz Laboratuvarı ile İş Ekipmanları Periyodik Kontrol Laboratuvarının yönetmelik esasları doğrultusunda, sağlık ve güvenlik açısından ölçüm ve kontrol yapacak teknik personelin yetiştirilmesi amacıyla hizmet içi eğitimler düzenlenmek. 3. Çalışan ve öğrencilerin sağlığı ve güvenliği açısından; istatistiki verileri, raporları ve işveren/işveren vekilinin ihtiyaç duyacağı veriler ile güncel kayıtlara ulaşılmasını sağlamak. 4. Ulusal ve uluslararası fon kaynaklarını kullanarak oluşturulabilecek projeler geliştirmek, uygulanmasını sağlamak.
7
5. İl İSGB’lerin deneyimleri ve örnek uygulamalarının yaygınlaştırılması amacıyla etkinliklerin planlanarak işveren/işveren vekili onayına sunmak, onaylanan etkinlik programlarının uygulanması için koordinasyon yapmak. 6. İl İSGB’ler ve taşra teşkilatı birimleri ile okul ve kurumlardaki İSG uygulamalarının yerinde gözlenmesi, değerlendirilmesi ve izlenmesi sonucunda oluşturulan raporların işveren/işveren vekili onayına sunmak.
8
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
180.000
200.000
Daimi İşçi Ücretli Öğretmen Usta Öğretici TYP Çalışanı 4857'ye TabîPersonel Toplamı
4857'ye Tabî Personel
15.200
93.889
29.923
54.154
193.166
BAKANLIĞIMIZ TAŞRA TEŞKİLATI 4857'YE BAĞLI ÇALIŞAN SAYISI DAĞILIMI
9
-
200.000
400.000
600.000
800.000
1.000.000
1.200.000
657'ye Tabî Personel Toplamı 4857'ye Tabî Personel Toplamı Genel Toplam
987.068
193.166
1.180.234
BAKANLIĞIMIZ TAŞRA TEŞKİLATI ÇALIŞAN SAYISI DAĞILIMI
10
0
2
4
6
8
10
12
14
16
BirimKoordinatörü
İş GüvenliğiUzmanı
İşyeri Hekimi(Kısmî Zamanlı)
Mühendis Şef Memur VHKİ TOPLAM
1
8
21
3
1 1
16MERKEZ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİ ÇALIŞANLARI
11
82
521
49
1.401
449
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
İl İSGB Koordinatörü İlçe ISG Büro Yöneticisi İşyeri Hekimi Memur Şef
TAŞRA TEŞKİLATI İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ ÇALIŞANLARI
12
2950
1200
330
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
2015 2016 2017
MERKEZ TEŞKİLATI BİRİMLERİNDE ÇALIŞANLARA VERİLEN İSG EĞİTİMLERİ(KİŞİ)
13
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
MAKİNE ELEKTRİK METAL TOPLAM
8891
20
199İŞ EKİPMANLARI PERİYODİK KONTROL UZMANI (PKU) EĞİTİMLERİ
14
690.442
50.599
93.800
16.379
6.810
26.298
96.272
61.300
89.245
75.865
- 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000 800.000
Çalışanların Temel İSG Eğitimi
Hijyen Eğitimi
Risk Değerlendirme Eğitimi
Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde ÇalıştırılacaklarınMesleki Eğitimi
Özel politika gerektiren personelin eğitimi
İlkyardımcı Eğitimi
Yangınla mücadele eğitimi
Arama, kurtarma ve tahliye eğitimi
Kişisel koruyucu donanımların kullanımı ve bakımı eğitimleri
İşbaşı (oryantasyon) Eğitimi
TAŞRA TEŞKİLATI ÇALIŞANLARININ EĞİTİM TABLOSU-2017
15
-
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
576.607
3.588
TAŞRA TEŞKİLATI ÖĞRENCİ/ÇIRAK İSG EĞİTİM VERİLERİ-2017
Öğrenci/Çırak İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi alan öğrenci sayısı Öğrenci/Çırak İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi verilen okul sayısı
16
*Bakanlığımız Merkez Teşkilat Çalışanlarına 13/09/2017 tarihinden itibaren her Pazartesi/Cuma günleri işyeri hekimi tarafından periyodik muayene yapılmakta olup, 02/04/2018 tarihine kadar muayene olanların sayısını göstermektedir.
-
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
160.000
180.000
200.000
TAŞRA TEŞKİLATI MERKEZ TEŞKİLATI
189.151
2.364
ÇALIŞANLARIN İŞE GİRİŞ/PERİYODİK SAĞLIK MUAYENESİ VERİLERİ
17
-
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000 52.994 50.266 49.669
32.359 28.168
BAKANLIĞIMIZ TAŞRA TEŞKİLATI BİRİMLERİNDE YAPILAN RİSK ANALİZİ VERİLERİ
18
48.000
48.500
49.000
49.500
50.000
50.500
51.000
51.500
52.000
52.500
53.000
Okul/Kurum Sayısı Okul/Kurum BilgileriniMEBBİS'e Giriş Yapmış Okul
/Kurum Sayısı
Risk Analiz SonuçlarınıMEBBİS'e Giriş Yapmış Okul
/Kurum Sayısı
Acil Durum bilgilerini MEBBİS'eGiriş Yapmış Okul /Kurum
Sayısı
52.994
51.385
50.842
49.884
BAKANLIĞIMIZ TAŞRA TEŞKİLATI MEBBİS İSGB MODÜLÜ VERİ GİRİŞ BİLGİLERİ
19
-
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
Okul/Kurum Sayısı
Acil Durum Planı HazırlanmışOkul/Kurum Sayısı
Tatbikat Yapan ve RaporlandıranOkul/Kurum Sayısı
52.994
49.918
42.751
MEBBİS İSGB MODÜLÜ ACİL DURUM PLANLARI VERİ GİRİŞLERİ
20
0
5
10
15
20
25
MERKEZ TEŞKİLATI BİRİMLERİ ANKARA İL MEM BAĞLI MTAL DERS ALETLERİ YAPIM MERKEZİ
23
8
1
İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZ LABORATUVARI ÇALIŞMALARI (TS EN 17025)
21
-
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
Okul/Kurum Sayısı Yıldırımdan Korunma(Paratoner) Sistemi Olan
Okul/Kurum Sayısı
İnsan/Yük AsansörSistemi Olan
Okul/Kurum Sayısı
Yangın Algılama ve UyarıSistemi Kurulu OlanOkul/Kurum Sayısı
(Yangın alarm butonlarıve uyarı tertibatı)
Yangın Algılama ve UyarıSistemi Kurulu Olan veÇalışır Durumda Olan
Okul/Kurum Sayısı(Yangın alarm butonları
ve uyarı tertibatı)
52.994
17.382
9.529
21.800 17.525
BAKANLIĞIMIZ BİRİMLERİNDEKİ TEHLİKELİ İŞ EKİPMANLARI VERİLERİ-1
22
-
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
Okul/Kurum Sayısı Yangın Merdiveni OlanOkul/Kurum Sayısı
İçme Suyu Analizleri YapılmışOkul/Kurum Sayısı
Sağlık ve Güvenlik İşaretleriYönetmeliğine uygun hale
getirimiş Okul/Kurum Sayısı
52.994
14.704
20.027
30.402
BAKANLIĞIMIZ BİRİMLERİNDEKİ TEHLİKELİ İŞ EKİPMANLARI VERİLERİ-2
23
-
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
20.000
İnsan/Yük AsansörüPeriyodik Kontrolleri
Yaptırılmış Okul/KurumSayısı
ElektrikTesisatı,Topraklama
Tesisatı PeriyodikKontrolleri Yaptırılmış
Okul/Kurum Sayısı
Kalorifer KazanıPeriyodik Kontrolleri
Yaptırılmış Okul/KurumSayısı
Makine ve TezgahlarınPeriyodik Kontrolleri
Yaptırılmış Okul/KurumSayısı
Yangın Tesisatı veHortumlar,
Motopomplar, BoruTesisatı Periyodik
Kontrolleri YaptırılmışOkul/Kurum Sayısı
5.578
18.014 18.273
6.674
18.236
BAKANLIĞIMIZ BİRİMLERİNDEKİ İŞ EKİPMANLARI PERİYODİK KONTROL VERİLERİ