-
Wymieniona powyej ilo to tylko mniej ni poowa floty, uywanych
wWojsku Polskim, samochodw ciarowo-osobo-wych wysokiej mobilnoci
(wtym noni-
kw urzdze specjalistycznych). Obecnie w ewi-dencji znajduje
si:
ok. 2500 Honkerw (wtym: Tarpany Honkery, Honkery 2324, Honkery
2000, Honkery 2000 typ 2N iHonkery Skorpion 3);
ok. 1000 UAZ-w-469B/452, te tylko jako noniki specjalistycznego
wyposaenia (np. radiostacje, sprzt rozpoznawczy, wozy dowodzenia
itp.);
ok. 160 Mercedesw G W461 (rnych generacji: 290 GD, 290 GD Wolf,
280 CDI);
148 Land Roverw Defender 110 (zczego 138 wandarmerii
Wojskowej);
ok. 260 HMMWV (wersje M1043A2, M1045A2, M1025A2, M1035A2,
M1097A2, M1151A1 w/B1, M1165A1 Special Ops);
ok. 100 innych (Toyota Hilux, Toyota Land Cruiser 105, Deawoo
Musso, Range Rover, Land Rover Discovery 4 itp.)Zestawienie to mona
uzupeni take o sa-
mochody sanitarne znapdem 4x4, zbudowane na podwoziu Iveco
40E13WM oraz SCAM 50/55, razem ok. 170 szt.
Mona szacowa, e ogem w kategorii po-jazdw ciarowo-osobowych
wysokiej mobilnoci jest w SZ RP ok. 4000, z czego jedynie okoo 25%
to samochody wwieku poniej 10 lat, aok. 40% do 20 lat. Mogoby si
wydawa, e to cakiem nieze wskaniki, zwaywszy e okres eksploatacji
takich samochodw okrelany jest na co najmniej 15 lat,
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 2 0 8 / 2 0 1 3
24 czerwca br. Inspektorat Uzbrojenia MON poinformowa na swej
stronie internetowej ozamiarze przeprowadzenia dialogu technicznego
dotyczcego pozyskania samochodw ciarowo-osobowych wysokiej
mobilnoci wwersji
nieopancerzonej iopancerzonej. Docelowe potrzeby wzakresie
takich pojazdw, ktre zastpi maj przede wszystkim obecnie uywane,
Honkery iUAZ-y-469B/452 wspecjalistycznych wersjach, okrelono na ok
1600 szt. do 2022 roku.
Mateusz J. Multarzyski ]
Nastpca HoNkera posz ukiwaNy
Na podwoziach odpowiednikw Honkera powstaj winnych krajach rne
wersje specjalne, jak np. stworzony na bazie Mercedesa G przez
Rheinmetall Defence LIV (SO), uytkowany przez jednostk KSK
(Kommando Spezialkrfte) Bundeswehry.
Specjalistyczne wersje UAZ-w-469B, jak widoczny na zdjciu wz
dowodzenia WD-43, s nadal szeroko eksploatowane przez Wojsko
Polskie.
-
wykonania, a co za tym idzie spora awaryjnoci (dotyczy to np.
wszystkich Honkerw). Problemem, z punktu widzenia wojskowych
logistykw, poza utrzymaniem satysfakcjonujcej gotowoci opera-cyjnej
pojazdw pozostajcych w dyspozycji, jest te znaczna rnorodno typw
wramach tej ka-tegorii. Nawet podstawowy typ Honker wyst-puje
wrnicych si pomidzy sob generacjach, wersjach, anawet seriach
produkcyjnych. Realnym wyzwaniem, ktre stanie lub ju stoi przed
woj-skowymi subami remontowymi, jest poszukiwa-nie zamiennikw dla
czci ipodzespow wypro-dukowanych przez firmy, czsto zagraniczne,
ktre upady lub zaprzestay ich dalszego wytwarzania.
Ostatnie zakupy pojazdw tej klasy zostay dokonane w: 2010 roku
(NTW 3/2011), dotyczce 20 Land Roverw Discovery 4 TDV6 HSE
(dostawca JLR Warszawa Sp. zo.o.) i60 Honkerw 2000 typ 2N (dostawca
DZT Tymiscy Sp. j.) oraz w2011 r., gdy nabytych zostao 45 Honkerw
2000 typ 2N (dos- tawca DZT Tymiscy Sp. j.)., ktre s podstawowym
typem samochodu ciarowo-osobowego wyso-kiej mobilnoci znajdujcym si
na wyposaeniu Si Zbrojnych. Aktualnie w wojsku eksploatowa-nych
jest ok. 1500 szt. tych pojazdw, w tym sze-reg zabudw (wersji)
specjalistycznych bazujcych na tym podwoziu.
Konieczno podjcia dziaa prowadzcych do wyboru nastpcy Honkerw
iUAZ-w bya pod-noszona ju od dawna (patrz np. NTW 4/2009) ina-ley
si cieszy, e kto wkocu postanowi zmie-rzy si ztym problemem. Cho
trzeba zaznaczy, e na razie jest to bardzo wstpny etap i jesz-cze
wszystko moe si wydarzy, szczeglnie gdy uwzgldnimy polskie realia
organizacji przetargw
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 30 8 / 2 0 1 3
jednak wznacznym stopniu, mimo relatywnie mo-dego wieku, s to ju
konstrukcje przestarzae mo-ralnie, charakteryzujce si czsto niska
jakoci
Nastpca HoNkera posz ukiwaNy
Wojsko Polskie uywa Honkera zarwno wwersjach bazowych, jak
iwodmianach specjalistycznych, np. Skorpion-3, czy rozgonie
elektroakustyczne Perkun.
Land Rovery andarmerii Wojskowej to cywilne odmiany,
zmodyfikowane przez firm Team zWrocawia, ktra wswojej ofercie ma
wiele pojazdw bazujcych na Defenderze.
Termin skadania zgosze do udziau wdialogu technicznym zosta
przeduony do 9 sierpnia, asam dialog ma by przeprowadzony do 21
wrzenia br.
Zapewne militarne odmiany LR Defendera 110 i130 zostan
zaoferowane przez spk JLR Centrum, dealera marki Land Rover.
Jeep J8 to rwnie jeden zkandydatw na nastpc Honkera.
-
i problemy zwizane z zakupami nowego sprztu oraz uzbrojenia, nie
tylko zwizane zniedostatkiem rodkw, czy budetowymi ciciami.
WStPnE ZAOEniA tAKtYcZnO-tEchnicZnE
W ramach dialogu technicznego IU chce pozna ceny proponowane
przez producentw, harmono-gram dostaw, koszty pakietu
logistycznego, koszty szkolenia kierowcw imechanikw oraz koszty
wy-cofania pojazdw zeksploatacji.
Do informacji ozamiarze przeprowadzenia dia- logu technicznego
zaczona jest ankieta doty-czca samochodw ciarowo-osobowych
wyso-kiej mobilnoci, w ktrej zawarto rwnie wyma-gania
taktyczno-techniczne stawiane pojazdowi. Poszukiwany jest samochd z
ukadem napdo-wym 4x4 i reduktorem w wersji nieopancerzonej oraz
opancerzonej. W tym miejscu naley zazna-czy, e analizujc
opublikowane wymagania mo-na doj do wniosku, i faktycznie
przedmiotem za-
interesowania s dwa pojazdy opancerzony inie-opancerzony,
niekoniecznie zbudowane na tym samym podwoziu.
Cz parametrw, okrelajcych m.in.: zasig po drodze utwardzonej -
min. 650 km, prdko
maksymaln po drodze utwardzonej min. 90 km/h oraz wterenie min
50 km/h, wyposaenie w uka-dy wpywajce na bezpieczestwo jazdy: ABS,
ASR, ESP ijej komfort klimatyzacja iniezalene ogrze-wanie
postojowe, czy zdolno do holowania in-nego pojazdu o takiej samej
DMC oraz przyczepy omasie do 750 kg, s wsplne dla obu odmian.
Rwnie te okrelajce zdolno pokonywania terenu dla obu konstrukcji
s jednakowe: minimal-ny przewit od 300 do 400 mm, gboko brodze-nia
bez przygotowania 0,5 do 0,8 m, zprzygoto-waniem od 0,7 do 1 m; kt
natarcia od 35 do 45, kt zejcia od 30 do 40, kt rampowy od 15 do
25. Wrazie ugrznicia wtrudnym terenie, pojazd bdzie mona uwolni
m.in. dziki uyciu zamon-
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 4 0 8 / 2 0 1 3
Land Rover Defender 110 FFR 4x4
Land Rover Defender 130
Troop Carrier 4x4
Mercedes G 300 CDI Station Wagon 4x4
Mercedes G 300 CDI BR 461 Chassis-cab 6x6
Typ silnika4 cyl.
common rail turbodiesel poj. 2,2 litra
4 cyl.common rail turbodiesel
poj. 2,2 litra
Mercedes-Benz OM642.8 DE 30 LA V6
common rail turbodiesel poj. 2,9 litra
Mercedes-Benz OM642.8 DE 30 LA V6
common rail turbodieselpoj. 2,9 litra
Moc i moment obrotowy 90 kW/3500 obr.360 Nm/2000 obr.90 kW/3500
obr.
360 Nm/2000 obr.135 kW/3800 obr.
400 Nm/16002600 obr.135 kW/3800 obr.
400 Nm/16002600 obr.Skrzynia biegw 6-biegowa manulana 6-biegowa
manulana 5-biegowa automatyczna 5-biegowa automatycznaDugo cakowita
[mm] 4713 5052 4636 6229Szeroko [mm] 1790 1790 1960 2100Wysoko [mm]
2035 2300 2033 2090Rozstaw osi [mm] 2794 3226 2850
3120+1110Minimalny przewit [mm] 230 230 210 250Kt natarcia [0] 49
49 35 41Kt zejcia [0] 35 35 31 35Masa cakowita [kg] 3050 3500 3560
6500adowno [kg] 1100 1380 1100 2850Gboko brodzenia [mm] 500 500 600
600Koa 7.50R16 7.50R16 225/75R16 285/75R16
Dane techniczne pojazdw nieopancerzonych
Zakupione wznacznej liczbie przez Siy Zbrojne Australii, wramach
programu Land 121, faza 3A, Mercedesy G s dostarczane w8 wersjach
nadwoziowych idwch wariantach podwozia: 4x4 i6x6.
Wszystkie specjalne nadwozia do nich s produkowane przez lokalne
firmy.
towanej wycigarki o ucigu rwnym co najmniej DMC wozu.
Obie wersje nowych samochodw ciarowo--osobowych wysokiej
mobilnoci powinny by tak-e przystosowane do transportu ldowego
(kolejo-
Militarna rodzina Mercedesw G obejmuje odmiany nadwoziowe, rwnie
opancerzone, jak LAPV 5.4 oraz dwie wersje podwozi 4x4 i6x6.
Zapewne G-klasy zaoferuje firma Zeszuta, dostarczajca wojsku rne
pojazdy marki Mercedes-Benz.
-
wego idrogowego), morskiego oraz lotniczego (min. na pokadzie
C-130). Wsplny jest rwnie zakadany okres docelowej eksploatacji
wynoszcy minimum 20 lat oraz 24-miesiczna gwarancja, jak maj by
objte wszystkie wozy. Faktycznie pojazdy te maj si znaczco rni od
siebie, i to nie tylko opance-rzeniem lub jego brakiem. Samochd
opancerzony
musi by zdolny do transportu 5 osb, jego adow-no okrelono na
min. 600 kg, amoc silnika wysoko-prnego (przystosowanego do
zasilania dwoma ro-dzajami paliwa: olej napdowy F-54 i jednolite
pali-wo pola walki F-34) to min. 200 kW/272 KM.
Dla wersji nieopancerzonej, ktra ma wy-stpowa w dwch odmianach
nadwoziowych:
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 50 8 / 2 0 1 3
Jeep J8 4x43-Door Personnel/Cargo Carrier
Honker 4x4 Hard/Soft-Top
Honker 2000 typ 2Ndane wg karty
katalogowej UiSW
VM 2.8 L 4 cyl. common rail turbodiesel poj. 2,8 litra
ADCR 4 cyl. common rail turbodiesel poj. 2,6 litra
4CTi90-1BE 4 cyl. turbodiesel poj. 2,4 litra
145 kW/3800 obr.460 Nm/2000 obr.
85 kW250 Nm/18002400 obr.
78 kW/4100 obr.205 Nm/2000 obr.
5-biegowa automatyczna 5-biegowa manualna 5-biegowa manualna4632
4660 47901880 1870 18702184 2190 21602946 2827 2827231 220 19044,4
40 35,540,5 40 37,53364 3500 3200/35001094 1150 850/1150762 800
500
245/70R17 R16 7JJx15CH, 235/75R15
hard top isoft top, wyspecyfikowano m.in.: maksy- maln DMC 3500
kg, moliwo przewozu 9 osb, adowno od 1000 do 2000 kg, moc silnika
min. 100 kW/136 KM (rwnie przystosowanego do zasi-lania paliwami
F-54 iF-34).
Oile wprzypadku instalacji elektrycznej 12/24V, czy owietlenia
przystosowanego do wsppracy zurzdzeniami noktowizyjnymi oczywiste
jest wy-stpowanie w wymaganiach dla kadej wersji, to wymg dotyczcy
przystosowania do podczenia urzdze filtrowentylacyjnych, chronicych
przed skutkami uycia broni ABC, zosta chyba przez po-myk zapisany
jako wsplny dla opancerzonego i nieopancerzonego pojazdu. Nawet w
przypad-ku nadwozia ze staym dachem (hard top) trudne bdzie, bez
dodatkowych modyfikacji, osignicie szczelnoci umoliwiajcej
uzyskanie nadcinienia wewntrz kabiny...
Szkoda, e nawet we wstpnych zaoeniach taktyczno-technicznych nie
zostay wyszczeglnio-ne take podwozia zkabinami (krtka iduga) pod
zabudowy specjalistyczne, np. kontenerowe, zarw-
Firma AMZ Kutno jest wstanie zaoferowa zarwno pojazdy
opancerzone, jak inieopancerzone zabudowane na podwoziach
renomowanych producentw.
GDELS Eagle IV jest uytkowany przez Siy Zbrojne Niemiec iDanii,
wktrych zastpi czciowo nieopancerzone samochody terenowe.
Pick-upy 4x4 stanowi wpewnych zastosowaniach, take wwojsku,
alternatyw dla samochodw ciarowo-osobowych wysokiej mobilnoci.
Mercedesy LAPV 5.4/Enok, zakupione wramach programu GFF, znajduj
si na wyposaeniu niemieckiego kontyngentu wAfganistanie.
Rodzina Renault Sherpa 2/3 obejmuje kilka wersji nadwoziowych,
wtym opancerzone ipodwozia pod zabudowy np. kontenerowe.
-
no w wersji nieopancerzonej, jak i opancerzonej. Naley mie
nadziej, ze wefekcie przeprowadzo-nego dialogu technicznego take i
one zostan uwzgldnione w procesie wyboru nowego samo-chodu
ciarowo-osobowego wysokiej mobilno-ci, gdy wanie podwozia z
kabinami pod zabu-dow stanowi ciarowy komponent w tej ka-tegorii
ipotencjalnie charakteryzuj si najwiksz adownoci. To na nich
przecie najatwiej inajle-piej jest zbudowa rnego rodzaju wersje
specjali-styczne: wz cznoci, wz dowodzenia, wz ewa-kuacji
medycznej, mobilny warsztat, mobilne labo-ratorium, pojazd saperski
itd.
W opublikowanych wymaganiach znalazy si rwnie te dotyczce
pakietu logistycznego (eks-ploatacja, naprawa, szkolenie), dziki
ktremu ma by zapewniona niezawodna eksploatacja pojaz-du, moliwo
zorganizowania zaplecza obsugo-wo-serwisowego oraz dostawy czci
zamiennych i materiaw eksploatacyjnych. Z punktu widzenia caoci
kosztw zwizanych z pozyskaniem oraz uytkowaniem nowego typu
pojazdu, jest to naj-waniejszy skadnik, stanowicy 80-85% nakadw
wpenym cyklu yciowym danej konstrukcji.
DEcYDuJcE SZcZEgYJak ju wczeniej wspomniano, niektre z wymo-gw s
niemoliwe do spenienia przez jedn kon-strukcj oDMC do 3,5 tony, czy
nawet jej wzmoc-nione wersje o wyszej o 1 lub 2 tony masie
ca-kowitej. Wzwizku z tym do ich spenienia musz zosta zakupione
dwie odmienne platformy pod-woziowe, cho moliwe jest wykorzystanie
wnich tych samych podzespow (np. silniki, skrzynie bie-gw itp.).
Otwarte pozostaje pytanie, czy jest to za-mierzony zabieg, czy te
wynika on znieznajomo-ci tematu przez twrcw dokumentu.
Dla wersji opancerzonej nastpcy Honkera wy-magany jest minimum 2
poziom ochrony balistycz-nej wg STANG 4569A oraz 2b dla ochrony
prze-ciwminowej wg STANAG 4569B, co ze wzgldu na
ten drugi parametr wymusza zastosowanie pod-wozia oDMC powyej 6
ton. Take siedziska prze-ciwwybuchowe, wyspecyfikowane wwymaganym
wyposaeniu tej odmiany, maj sens w pojazdach omasie cakowitej rzdu
7-8 ton iwikszej.
Na pewno susznym kierunkiem jest okrele-nie minimalnej ochrony
balistycznej na poziomie 2, poniewa na podstawie dowiadcze ze
wsp-czesnych konfliktw wyranie wida, e jest to nie-zbdne minimum,
ktre moe gwarantowa zao-dze przeycie na polu walki. Nie ma te
problemu, aby ten poziom ochrony zapewni w konstrukcji bazujcej na
podwoziu samochodu ciarowo-o-sobowego wysokiej mobilnoci, oczywicie
odpo-wiednio wzmocnionego, o DMC podwyszonym do ok. 5 ton.
Przykadem takiego pojazdu moe by Mercedes LAPV 5.4/Enok (Light
Armoured Pat- rol Vehicle) zDMC 5400 kg, zamawiany przez Bun-
deswehr w ramach programu GFF od 2008 roku, czy nie majcy swojego
odpowiednika wrd te-renwek, Panhard PVP (Petit Vhicule Protg) zDMC
5355 kg. Oba s opancerzone na poziomie 2
wg STANAG 4569A, jednak ich ochrona przeciwmi-nowa to co najwyej
2a (PVP) lub prawie 2a (Enok) i to po zastosowaniu dodatkowych
oson, gdy standardowo oferowany jest tylko poziom 1.
Jeli wic wymagana jest ochrona przeciwmi-nowa na poziomie 2b, to
si rzeczy naley spodzie-wa si zaoferowania przez producentw
pojaz-dw ciszych isi rzeczy wikszych, oDMC rzdu 10 ton iwicej np.
Eagle V, Renault Sherpa 2/Tur II, RG-31, MaxxPro, Dingo 2, czy ubr.
S oczywicie konstrukcje troch lejsze (DMC rzdu 8-9 ton) np.
SandCat, czy RCV Survivor I, ktre rwnie dyspo-nuj osonami ifotelami
chronicymi przed skutka-mi eksplozji 6-kg miny przeciwczogowej pod
po-jazdem, jednak s one nieliczne. Generalnie w in-nych armiach cz
samochodw klasy Defendera, czy G-klasy zastpuje si opancerzonymi
wozami oodpornoci przeciwminowej na poziomie 2a np. Panhard PVP,
Iveco LMV, Eagle IV, Ocelot/Foxhound, ktre charakteryzuj si m.in.
podobn mobilnoci co nieopancerzone imniejsze terenwki.
Zdowiadcze wojennych, szczeglnie afga-skich, wida e zastpienie
Honkera duo wikszym iciszym pojazdem np. MRAP-em, trudno bdzie uzna
za racjonalne iuzasadnione. Szczeglnie, e nawet mniejsze
konstrukcje, jak Eagle IV/V, sprawia-j czasami problemy natury
taktycznej imusz by zastpowane w realizacji niektrych zada przez
wozy LAPV/Enok.
Reasumujc, wymg ochrony przeciwminowej na poziomie 2b dla
samochodu ciarowo-osobo-wego wysokiej mobilnoci powinien by
dogb-nie przeanalizowany, poniewa pozyskiwany sprzt musi nie tylko
zapewnia odpowiedni ochron, ale rwnie by uyteczny. Po co komu
bardzo dobrze opancerzony wz skoro nigdzie nie bdzie mona nim
dojecha?
Take wymg dotyczcy mocy silnika wersji opancerzonej wydaje si by
zbyt wygrowany iwskazuje raczej na duo wiksze pojazdy zjednost-kami
napdowymi opojemnoci rzdu 46 litrw, anawet wiksze. Mona znale
oczywicie imniej-sze jednostki, jak silnik Steyr M160036-Aopoj.
3,2
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 6 0 8 / 2 0 1 3
Do budowy opancerzonych pojazdw czsto wykorzystywane s podwozia
komercyjne, np. Forda F550, dziki czemu mona obniy cen takiej
konstrukcji oraz koszty jej eksploatacji.
Iveco LMV to jedna znajpopularniejszych konstrukcji wswojej
klasie izapewne zostanie zaoferowany przez spk Auto-Hit jako
opancerzony nastpca Honkera.
-
0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162
POJAZDY WOJSKOWE
4 8 0 8 / 2 0 1 3
litra, zastosowany w Ocelocie/Foxhoundzie, jednak wcelu
osignicia mocy 200 kW zosta on specjal-nie podrasowany. Generalnie
jednostki napdowe o mocy minimum 200 kW stosowane s w pojaz-dach o
DMC znacznie powyej 10 ton i to przede wszystkim oferowanych przez
amerykaskich pro- ducentw.
Trudny do spenienia bdzie rwnie wymg dotyczcy minimalnego
przewitu w zakresie 300 do 400 mm, ktry wpodanych wielkociach jest
nie-osigalny w seryjnych samochodach terenowych o DMC do 3,5 t.,
nawet w militarnych odmianach. Oczywicie, mona zastosowa dostpne na
rynku zestawy do liftowania/podnoszenia zawieszenia, jednak do
typowych zastosowa wystarczy cako-wicie przewit rzdu 210250 mm.
Przewit na wy-specyfikowanym poziomie, poza Humvee, maj po-jazdy
znacznie wiksze, ktrych konstrukcja czsto bazuje na podzespoach
ciarwek. Oczywicie, dla wersji opancerzonej, bdcej w zasadzie inn
konstrukcj, mona ten wymg utrzyma.
Zupenie niepotrzebne i nieprzystajce do re-aliw wspczesnej armii
wydaje si danie moli- woci przewozu 9 osb przez wersj
nieopancerzo-n. Dzi onierz ma na sobie kamizelk zintegrowa-n
zwieloma adownicami ikieszeniami, bro oso-bist (dug ikrtk) oraz
bardzo czsto plecak pa-
nowe migowce, majce zastpi obecnie uywa-ne Mi-8/-17, czy pomysw
stworzenia wielozada-niowej platformy gsienicowej, ktra stanowiaby
baz zarwno do opracowania bwp, jak i czogu oraz odmian
specjalistycznych. Jak kade rozwi-zanie, tak i koncepcja
zunifikowanych platform w rnych kategoriach sprztowych ma swoje
za-lety iwady. Kada konstrukcja posiada swoje ogra-
przez IU WZTT znale zarwno wymagania jak najbardziej suszne, jak
rwnie te ktre budz wt-pliwoci, cao jednak trzeba traktowa raczej
jako baz do dyskusji iwypracowania ostatecznych wy-maga dla nastpcy
lub nastpcw obecnie uywa-nych Honkerw iUAZ-w.
Tak naprawd duo bdzie zaleao od odpo-wiedzi na pytanie, do czego
maj suy planowa-
trolowy. I cho Defender i G-klasa np. w wersjach soft-top s
przystosowane do transportu 10 ludzi, to trzeba t moliwo uzna za
czysto teoretyczn. Poza tym naley sobie zada pytanie - po co
trans-portowa tylu onierzy samochodem ciarowo--osobowym wysokiej
mobilnoci? Do przewozu na terenie kraju mona uy ciarwek imikrobusw
czy autobusw. Wstrefach dziaa wojennych itak bdzie trzeba uywa
specjalistycznych pojazdw opancerzonych.
JEDEn POJAZD cZY KilKA?Obecnie w krgach decyzyjnych modna jest
kon-cepcja unifikacji platform, zarwno w kategorii nowych pojazdw
bojowych, jak i rodkw trans-portowych. Tak jest np. wprzypadku
przetargu na
niczenia (np. nono podwozia, objto kaduba), ktre limituj moliwo
jej wykorzystania do r-nych zada. Tak wic unifikacj czasami trzeba
trak-towa bardziej jako cech podan, ni obligato-ryjny wymg. Moe ona
zreszt dotyczy pewnych elementw, podzespow, a nie caej platformy,
co wprzypadku pojazdw jest powszechnie stoso-wanym rozwizaniem
ipozwala na znaczne obnie-nie kosztw eksploatacji.
Jak ju wczeniej wspomniano, zainicjowany zosta na razie wstpny
etap prac nad pozyskaniem nastpcy Honkera. Zapewne zaoenia
taktyczno--techniczne bd si zmieniay, choby pod wpy-wem informacji
pozyskanych na drodze dialogu technicznego z firmami oferujcymi
tego typu sa-mochody. Mona oczywicie w opublikowanych
ne do pozyskania samochody? Czy ma to by tyl-ko podstawowy
pojazd do szeroko rozumianego transportu personelu/onierzy, ktry
gwnie b-dzie uywany na drogach asfaltowych isporadycz-nie na
gruntowych (np. podczas wicze na poligo-nie), czy rwnie jako nonik
rnego rodzaju wy-posaenia, systemw, wtym rwnie uzbrojenia?
Obecnie bardziej poszukiwane s wyspecja-lizowane pojazdy, w tym
opancerzone, najcz-ciej wiksze icisze ni uniwersalny jeep. Zko-lei
wiele zada, szczeglnie na terenie jednostek, czy macierzystego
kraju stacjonowania, mona re-alizowa przy pomocy mniej wyszukanych,
komer-cyjnych konstrukcji: SUV-w (np. Nissan Pathfinder,
Mitshubishi Pajero Sport) i terenowych pick-upw (Nissan Navarra,
Toyota Hilux, Mitsubishi L200), kt- re s poddawane jedynie
ograniczonej military-zacji (malowanie, doposaenie w rodki cznoci
itp.). Jest to tasze ibardziej ekonomiczne rozwi-zanie, na ktre
decyduje si wiele armii, rwnie europejskich.
Wybr nowego samochodu ciarowo-osobo- wego wysokiej mobilnoci
wymaga naprawd rze-telnej analizy obecnych iprzyszych potrzeb Si
Zbroj- nych RP, z uwzgldnieniem dowiadcze zarwno naszych, jak i
obcych pyncych z przeprowadzo-nych wXXI wieku operacji
militarnych.
Fotografie: MON, US DoD, MO Australii, MO Niemiec, Iveco DV,
Daimler AG, Panhard, M. Multarzyski, A. Kiski, Internet.
Panhard PVP to przykad implementacji dowiadcze ze wspczesnych
konfliktw zbrojnych do procesu modernizacji floty pojazdw wysokiej
mobilnoci.
Wojsko rwnie bierze udzia wniesieniu pomocy iusuwaniu skutkw
katastrof naturalnych. WPolsce, gdzie czsto maj miejsce powodzie,
odpowiednia gboko brodzenia jest wanym wymogiem. Na zdjciu pojazdy
HMMWV US Army.