Vietnamese - Number 36 September 2016 Hội chứng viêm phổi gây nên bởi vi rút Hanta Hantavirus Pulmonary Syndrome Hội chứng viêm phổi gây nên bởi siêu vi trùng hanta là gì? Hội chứng viêm phổi gây nên bởi siêu vi trùng hanta (Hantavirus pulmonary syndrome, viết tắt HPS) là một bệnh nghiêm trọng gây nên bởi siêu vi trùng có tên gọi hanta. Bệnh hiếm có này lần đầu tiên được nhận dạng tại tây nam Hoa Kỳ vào năm 1993 và ở miền tây Canada năm 1994. Hàng năm tại B.C., chỉ có khoảng một vài người báo cáo bị bệnh vì siêu vi trùng hanta. Các triệu chứng là gì? HPS bắt đầu bằng bệnh “giống như bị cúm”. Ở giai đoạn đầu của bệnh, quý vị có thể có các triệu chứng sau đây: sốt; đau nhức bắp thịt; nhức đầu; buồn nôn; ói mửa; và thở hụt hơi. Nếu bệnh trở nặng, dịch tích tụ trong phổi của quý vị, khiến làm cho khó thở hơn. Tại Bắc Mỹ, khoảng 1 người trong số 3 người bị bệnh HPS đã chết. Có cách chữa trị hay không? Không có cách chữa trị cụ thể, thuốc men hoặc cách chữa lành, tuy nhiên nhiều triệu chứng và các biến chứng của HPS có thể chữa trị được. Hầu hết bệnh nhân phải nhập viện để được chăm sóc đặc biệt. Một số bệnh nhân có thể được cho dùng thuốc kháng sinh. Bệnh lây lan như thế nào? Tại Canada, siêu vi trùng chỉ được tìm thấy ở chuột hoang, nhất là chuột nhắt (deer mouse) tìm thấy có ở khắp Bắc Mỹ. Các loài gặm nhấm khác, như chuột nhà, chuột đen trên mái nhà (roof rat) và chuột Na Uy (Norway rat) cũng được biết có lây truyền siêu vi trùng. Siêu vi trùng hanta chủ yếu lây lan khi phân, nước tiểu, nước bọt, hoặc các đồ dùng làm tổ của chuột hoang bị khuấy động, khiến các phần tử của siêu vi trùng bay vào không khí và người ta có thể hít phải. Trong các trường hợp hiếm gặp, siêu vi trùng có thể lây lan qua các vết đứt nhỏ ở da khi ta cầm nắm chuột hoang trong tay, hoặc do bị chuột cắn. Quý vị không thể bị bệnh từ thú nuôi trong nhà. Tại Bắc Mỹ, không có chứng cớ cho thấy bệnh lây từ người này sang người khác. Ai có rủi ro bị tiếp xúc với siêu vi trùng hanta? Những người sống ở những khu vực nơi có sự hiện diện của siêu vi trùng, và những người tiếp xúc gần với nước bọt, nước tiểu, phân hoặc tổ của chuột hoang, có rủi ro mắc phải siêu vi trùng. Tuy nhiên, các khả năng để điều này xảy ra là cực kỳ thấp. Việc có nhiều các loài gặm nhấm sống trong nhà hoặc chung quanh nhà là rủi ro chính để tiếp xúc với siêu vi trùng hanta. Các hoạt động nào khiến tôi có rủi ro mắc bệnh? Một vài hoạt động có thể khiến quý vị có nhiều rủi ro bị nhiễm HPS, chẳng hạn như dọn dẹp các tòa nhà cũ, và làm việc trong ngành nghề xây dựng, ngành tiện ích công cộng và nghề diệt thú vật gây hại. Công nhân và những người chủ nhà có thể tiếp xúc với bệnh ở những nơi phải bò lom khom, ở bên dưới các căn nhà, hoặc ở các tòa nhà bỏ trống hoặc thỉnh thoảng mới sử dụng, chẳng hạn như các nhà nghỉ mát, các nhà kéo và nhà kho ngoài vườn, mà có thể có chuột. Những người đi cắm trại và những người đi bộ đường dài cũng có thể bị tiếp xúc khi họ sử dụng các nhà tạm trú dọc đường đi có chuột trong đó hoặc cắm trại ở những nơi có chuột hoang sinh sống. Khả năng để phải tiếp xúc với siêu vi trùng hanta thì cao hơn nếu quý vị làm việc, vui chơi, hoặc sống ở những nơi chật hẹp nơi chuột hoang sinh sống hoạt động. Trong một vài các trường hợp hiếm hoi, một số người bị nhiễm HPS đã báo cáo rằng họ không nhìn thấy có chuột hoặc phân chuột trước khi trở nên bị bệnh. Quý vị nên có các biện pháp đề phòng ngay cả nếu quý vị không thấy chuột nhắt hoặc phân của chúng. Làm thế để tôi có thể tự bảo vệ mình? Những cách tốt nhất để ngăn ngừa bị nhiễm siêu vi trùng hanta là tránh tiếp xúc với chuột nhắt, phân, nước tiểu, hoặc nước bọt của chúng. Quý vị có thể làm điều này
Hội chứng viêm phổi gây nên bởi vi rút Hanta Hantavirus Pulmonary Syndrome
Jul 14, 2022
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Hantavirus Pulmonary Syndrome - HealthLinkBC File #36 - Vietnamese versionVietnamese - Number 36 September 2016
Hi chng viêm phi gây nên bi vi rút Hanta Hantavirus Pulmonary Syndrome
Hi chng viêm phi gây nên bi siêu vi trùng hanta là gì?
Hi chng viêm phi gây nên bi siêu vi trùng hanta
(Hantavirus pulmonary syndrome, vit tt HPS) là mt
bnh nghiêm trng gây nên bi siêu vi trùng có tên gi
hanta. Bnh him có này ln u tiên c nhn dng ti
tây nam Hoa K vào nm 1993 và min tây Canada
nm 1994. Hàng nm ti B.C., ch có khong mt vài
ngi báo cáo b bnh vì siêu vi trùng hanta.
Các triu chng là gì?
HPS bt u bng bnh “ging nh b cúm”. giai on
u ca bnh, quý v có th có các triu chng sau ây:
st;
ói ma; và
th ht hi.
Nu bnh tr nng, dch tích t trong phi ca quý v,
khin làm cho khó th hn. Ti Bc M, khong 1 ngi
trong s 3 ngi b bnh HPS ã cht.
Có cách cha tr hay không?
Không có cách cha tr c th, thuc men hoc cách
cha lành, tuy nhiên nhiu triu chng và các bin chng
ca HPS có th cha tr c. Hu ht bnh nhân phi
nhp vin c chm sóc c bit. Mt s bnh nhân
có th c cho dùng thuc kháng sinh.
Bnh lây lan nh th nào?
Ti Canada, siêu vi trùng ch c tìm thy chut
hoang, nht là chut nht (deer mouse) tìm thy có
khp Bc M. Các loài gm nhm khác, nh chut nhà,
chut en trên mái nhà (roof rat) và chut Na Uy
(Norway rat) cng c bit có lây truyn siêu vi trùng.
Siêu vi trùng hanta ch yu lây lan khi phân, nc tiu, nc bt, hoc các dùng làm t ca chut hoang b
khuy ng, khin các phn t ca siêu vi trùng bay vào
không khí và ngi ta có th hít phi. Trong các trng
hp him gp, siêu vi trùng có th lây lan qua các vt t
nh da khi ta cm nm chut hoang trong tay, hoc do
b chut cn. Quý v không th b bnh t thú nuôi trong
nhà. Ti Bc M, không có chng c cho thy bnh lây
t ngi này sang ngi khác.
Ai có ri ro b tip xúc vi siêu vi trùng hanta?
Nhng ngi sng nhng khu vc ni có s hin din
ca siêu vi trùng, và nhng ngi tip xúc gn vi nc
bt, nc tiu, phân hoc t ca chut hoang, có ri ro
mc phi siêu vi trùng. Tuy nhiên, các kh nng iu
này xy ra là cc k thp. Vic có nhiu các loài gm
nhm sng trong nhà hoc chung quanh nhà là ri ro
chính tip xúc vi siêu vi trùng hanta.
Các hot ng nào khin tôi có ri ro mc bnh?
Mt vài hot ng có th khin quý v có nhiu ri ro b
nhim HPS, chng hn nh dn dp các tòa nhà c, và
làm vic trong ngành ngh xây dng, ngành tin ích
công cng và ngh dit thú vt gây hi.
Công nhân và nhng ngi ch nhà có th tip xúc vi
bnh nhng ni phi bò lom khom, bên di các cn
nhà, hoc các tòa nhà b trng hoc thnh thong mi
s dng, chng hn nh các nhà ngh mát, các nhà kéo
và nhà kho ngoài vn, mà có th có chut.
Nhng ngi i cm tri và nhng ngi i b ng
dài cng có th b tip xúc khi h s dng các nhà tm
trú dc ng i có chut trong ó hoc cm tri
nhng ni có chut hoang sinh sng.
Kh nng phi tip xúc vi siêu vi trùng hanta thì cao
hn nu quý v làm vic, vui chi, hoc sng nhng
ni cht hp ni chut hoang sinh sng hot ng. Trong
mt vài các trng hp him hoi, mt s ngi b nhim
HPS ã báo cáo rng h không nhìn thy có chut hoc
phân chut trc khi tr nên b bnh. Quý v nên có các
bin pháp phòng ngay c nu quý v không thy chut
nht hoc phân ca chúng.
Làm th tôi có th t bo v mình?
Nhng cách tt nht ngn nga b nhim siêu vi trùng
hanta là tránh tip xúc vi chut nht, phân, nc tiu,
hoc nc bt ca chúng. Quý v có th làm iu này
Mun bit thêm các tài ca HealthLinkBC File, xin ving trang mng www.HealthLinkBC.ca/healthfiles hoc n n v y t công cng ti a phng quý v. có thông tin và li khuyên y khoa không khn cp ti B.C., xin ving trang mng www.HealthLinkBC.ca hoc gi 8-1-1 (min phí). có s giúp cho ngi ic và lãng tai, xin gi 7-1-1. Các dch v dch thut có sn cho hn 130 ngôn ng khi có yêu cu.
bng cách kim soát loài gm nhm có trong nhà hoc
chung quanh nhà. Không cho chut vào nhà và hc làm
th nào dn dp mt cách an toàn.
Làm theo các ch dn di ây v vic làm th nào
ngn nga và ui chut ra khi nhà ca quý v, và làm
th nào dn dp sch s ni ã có chut. Liên lc vi
n v y t công cng ti a phng quý v trc khi
quý v dn dp nhà ca ngi nào b HPS.
ui chut ra khi nhà ca quý v
Dùng các by lò xo dit chut trong các tòa nhà. Vt
b chúng trong hai lp bao ng rác bng nha bt kín.
Quý v nên kim tra vi lut hoc chính quyn a
phng bit phng pháp vt b thích hp nht. Ví
d, quý v có th chôn các bao rác trong mt l sâu t
0.5 n 1 thc, t chúng, hoc b chúng trong rác theo
lut l ti a phng. Nu quý v d nh dùng li các
by chut, hãy tit trùng chúng bng cách pha 1 phn
thuc ty vi 10 phn nc, sau khi ã g b chut cht
ra.
Không cho chut vào nhà ca quý v
Gim thiu s ni trú n ca loài gm nhm, chng hn
nh các lùm bi rm rp hoc các ng cây g, và thc
phm hoc rác ri trong vòng 35 thc cách nhà quý
v. Bít kín tt c các l chung quanh tng, ca s, ca
và mái nhà ca quý v.
Dn dp an toàn nhng ni ã có chut Trong khi dn dp, mang mt n có lc không khí
thích hp, va vi khuôn mt, eo bao tay và mang
king to bo v mt. Các mt n này bao gm loi
NIOSH vi lc không khí loi s 100, chng hn nh
N100, P100, và R100 (trc ây c gi là các lc
HEPA), hoc thit b hô hp vi lc P100. Mt n
loi N95 cng có th s dng c. Mt n loi dùng
che bi và dùng khi sn thì không ging vi các mt
n c bit này. Các mt n c bit này có sn ti các
tim cung cp dùng an toàn và mt s các ca hàng
bán l ng kim và vt liu xây ct. n v y t ti a
phng quý v hoc c quan An Toàn Lao ng ca BC
(WorkSafe BC) có th cung cp thêm thông tin v cách
dùng, s dng mt n, và các iu hn ch. bit thêm
thông tin, xin truy cp trang mng ca WorkSafe BC ti
www.worksafebc.com.
Tránh không làm tung bi khi quý v dn dp nhng ni
chut ã sinh sng. Qut thông gió bt c khu vc kín
gió nào trong 30 phút trc khi quý v bt u vic v
sinh. Làm sn mt dung dch kh trùng. Hu ht các
thuc kh trùng tng quát và các thuc ty gia dng u
có hiu qu. Dung dch thuc ty pha loãng (1 phn
thuc ty vi 10 phn nc) cng có th dùng c.
Khi quý v ã mang mt n, bao tay cao su và eo mt
king to bo v mt, và ã làm xong công tác chun
b nh miêu t bên trên, hãy làm theo các bc này:
1. Ch mt cách cn thn dung dch thuc ty vào rác
ri tránh khuy ng siêu vi trùng nào hin din –
ng dùng loi bình phun, xt. thuc ngm trong
10 phút.
2. Ht sch phân chut, các th cht dùng làm t và rác
rn khác bng khn giy và cho vào túi rác nha.
Tránh quét sàn nhà còn khô. ng hút bi.
3. B d trong bao rác hai lp, bt kín li và chôn, t
hoc b vào thùng rác, theo lut l ti a phng.
4. Git hoc ty bng hi nóng các tm thm, git qun
áo và khn tri ging bng nc nóng và xà bông
git , và kh trùng sàn nhà, các mt bàn nhà bp,
các t ng chén bát và các ngn kéo nào ã có tip
xúc vi chut.
5. Ra bao tay bng nha vi thuc ty hoc xà phòng
và nc trc khi tháo chúng ra. Ra tay quý v bng
xà phòng và nc sau khi ã tháo bao tay ra.
Tránh chut khi i b ng dài hoc khi cm tri Tránh quy phá hang loài gm nhm. Không trong
các nhà g (cabin) ni có chut hoc phân chut. Ct
thc phm ca quý v trong các cha loi chut
không cn phá c.
bit thêm thông tin
bit thêm thông tin v vic làm th nào kim soát
chut cng và chut nht, xin xem HealthLinkBC File
#37 Dit Loài Gm Nhm (Chut Cng và Chut Nht).
bit cách ra tay sao cho úng, xin xem
HealthLinkBC File #85 Ra Tay cho Cha M và Tr
Hi chng viêm phi gây nên bi vi rút Hanta Hantavirus Pulmonary Syndrome
Hi chng viêm phi gây nên bi siêu vi trùng hanta là gì?
Hi chng viêm phi gây nên bi siêu vi trùng hanta
(Hantavirus pulmonary syndrome, vit tt HPS) là mt
bnh nghiêm trng gây nên bi siêu vi trùng có tên gi
hanta. Bnh him có này ln u tiên c nhn dng ti
tây nam Hoa K vào nm 1993 và min tây Canada
nm 1994. Hàng nm ti B.C., ch có khong mt vài
ngi báo cáo b bnh vì siêu vi trùng hanta.
Các triu chng là gì?
HPS bt u bng bnh “ging nh b cúm”. giai on
u ca bnh, quý v có th có các triu chng sau ây:
st;
ói ma; và
th ht hi.
Nu bnh tr nng, dch tích t trong phi ca quý v,
khin làm cho khó th hn. Ti Bc M, khong 1 ngi
trong s 3 ngi b bnh HPS ã cht.
Có cách cha tr hay không?
Không có cách cha tr c th, thuc men hoc cách
cha lành, tuy nhiên nhiu triu chng và các bin chng
ca HPS có th cha tr c. Hu ht bnh nhân phi
nhp vin c chm sóc c bit. Mt s bnh nhân
có th c cho dùng thuc kháng sinh.
Bnh lây lan nh th nào?
Ti Canada, siêu vi trùng ch c tìm thy chut
hoang, nht là chut nht (deer mouse) tìm thy có
khp Bc M. Các loài gm nhm khác, nh chut nhà,
chut en trên mái nhà (roof rat) và chut Na Uy
(Norway rat) cng c bit có lây truyn siêu vi trùng.
Siêu vi trùng hanta ch yu lây lan khi phân, nc tiu, nc bt, hoc các dùng làm t ca chut hoang b
khuy ng, khin các phn t ca siêu vi trùng bay vào
không khí và ngi ta có th hít phi. Trong các trng
hp him gp, siêu vi trùng có th lây lan qua các vt t
nh da khi ta cm nm chut hoang trong tay, hoc do
b chut cn. Quý v không th b bnh t thú nuôi trong
nhà. Ti Bc M, không có chng c cho thy bnh lây
t ngi này sang ngi khác.
Ai có ri ro b tip xúc vi siêu vi trùng hanta?
Nhng ngi sng nhng khu vc ni có s hin din
ca siêu vi trùng, và nhng ngi tip xúc gn vi nc
bt, nc tiu, phân hoc t ca chut hoang, có ri ro
mc phi siêu vi trùng. Tuy nhiên, các kh nng iu
này xy ra là cc k thp. Vic có nhiu các loài gm
nhm sng trong nhà hoc chung quanh nhà là ri ro
chính tip xúc vi siêu vi trùng hanta.
Các hot ng nào khin tôi có ri ro mc bnh?
Mt vài hot ng có th khin quý v có nhiu ri ro b
nhim HPS, chng hn nh dn dp các tòa nhà c, và
làm vic trong ngành ngh xây dng, ngành tin ích
công cng và ngh dit thú vt gây hi.
Công nhân và nhng ngi ch nhà có th tip xúc vi
bnh nhng ni phi bò lom khom, bên di các cn
nhà, hoc các tòa nhà b trng hoc thnh thong mi
s dng, chng hn nh các nhà ngh mát, các nhà kéo
và nhà kho ngoài vn, mà có th có chut.
Nhng ngi i cm tri và nhng ngi i b ng
dài cng có th b tip xúc khi h s dng các nhà tm
trú dc ng i có chut trong ó hoc cm tri
nhng ni có chut hoang sinh sng.
Kh nng phi tip xúc vi siêu vi trùng hanta thì cao
hn nu quý v làm vic, vui chi, hoc sng nhng
ni cht hp ni chut hoang sinh sng hot ng. Trong
mt vài các trng hp him hoi, mt s ngi b nhim
HPS ã báo cáo rng h không nhìn thy có chut hoc
phân chut trc khi tr nên b bnh. Quý v nên có các
bin pháp phòng ngay c nu quý v không thy chut
nht hoc phân ca chúng.
Làm th tôi có th t bo v mình?
Nhng cách tt nht ngn nga b nhim siêu vi trùng
hanta là tránh tip xúc vi chut nht, phân, nc tiu,
hoc nc bt ca chúng. Quý v có th làm iu này
Mun bit thêm các tài ca HealthLinkBC File, xin ving trang mng www.HealthLinkBC.ca/healthfiles hoc n n v y t công cng ti a phng quý v. có thông tin và li khuyên y khoa không khn cp ti B.C., xin ving trang mng www.HealthLinkBC.ca hoc gi 8-1-1 (min phí). có s giúp cho ngi ic và lãng tai, xin gi 7-1-1. Các dch v dch thut có sn cho hn 130 ngôn ng khi có yêu cu.
bng cách kim soát loài gm nhm có trong nhà hoc
chung quanh nhà. Không cho chut vào nhà và hc làm
th nào dn dp mt cách an toàn.
Làm theo các ch dn di ây v vic làm th nào
ngn nga và ui chut ra khi nhà ca quý v, và làm
th nào dn dp sch s ni ã có chut. Liên lc vi
n v y t công cng ti a phng quý v trc khi
quý v dn dp nhà ca ngi nào b HPS.
ui chut ra khi nhà ca quý v
Dùng các by lò xo dit chut trong các tòa nhà. Vt
b chúng trong hai lp bao ng rác bng nha bt kín.
Quý v nên kim tra vi lut hoc chính quyn a
phng bit phng pháp vt b thích hp nht. Ví
d, quý v có th chôn các bao rác trong mt l sâu t
0.5 n 1 thc, t chúng, hoc b chúng trong rác theo
lut l ti a phng. Nu quý v d nh dùng li các
by chut, hãy tit trùng chúng bng cách pha 1 phn
thuc ty vi 10 phn nc, sau khi ã g b chut cht
ra.
Không cho chut vào nhà ca quý v
Gim thiu s ni trú n ca loài gm nhm, chng hn
nh các lùm bi rm rp hoc các ng cây g, và thc
phm hoc rác ri trong vòng 35 thc cách nhà quý
v. Bít kín tt c các l chung quanh tng, ca s, ca
và mái nhà ca quý v.
Dn dp an toàn nhng ni ã có chut Trong khi dn dp, mang mt n có lc không khí
thích hp, va vi khuôn mt, eo bao tay và mang
king to bo v mt. Các mt n này bao gm loi
NIOSH vi lc không khí loi s 100, chng hn nh
N100, P100, và R100 (trc ây c gi là các lc
HEPA), hoc thit b hô hp vi lc P100. Mt n
loi N95 cng có th s dng c. Mt n loi dùng
che bi và dùng khi sn thì không ging vi các mt
n c bit này. Các mt n c bit này có sn ti các
tim cung cp dùng an toàn và mt s các ca hàng
bán l ng kim và vt liu xây ct. n v y t ti a
phng quý v hoc c quan An Toàn Lao ng ca BC
(WorkSafe BC) có th cung cp thêm thông tin v cách
dùng, s dng mt n, và các iu hn ch. bit thêm
thông tin, xin truy cp trang mng ca WorkSafe BC ti
www.worksafebc.com.
Tránh không làm tung bi khi quý v dn dp nhng ni
chut ã sinh sng. Qut thông gió bt c khu vc kín
gió nào trong 30 phút trc khi quý v bt u vic v
sinh. Làm sn mt dung dch kh trùng. Hu ht các
thuc kh trùng tng quát và các thuc ty gia dng u
có hiu qu. Dung dch thuc ty pha loãng (1 phn
thuc ty vi 10 phn nc) cng có th dùng c.
Khi quý v ã mang mt n, bao tay cao su và eo mt
king to bo v mt, và ã làm xong công tác chun
b nh miêu t bên trên, hãy làm theo các bc này:
1. Ch mt cách cn thn dung dch thuc ty vào rác
ri tránh khuy ng siêu vi trùng nào hin din –
ng dùng loi bình phun, xt. thuc ngm trong
10 phút.
2. Ht sch phân chut, các th cht dùng làm t và rác
rn khác bng khn giy và cho vào túi rác nha.
Tránh quét sàn nhà còn khô. ng hút bi.
3. B d trong bao rác hai lp, bt kín li và chôn, t
hoc b vào thùng rác, theo lut l ti a phng.
4. Git hoc ty bng hi nóng các tm thm, git qun
áo và khn tri ging bng nc nóng và xà bông
git , và kh trùng sàn nhà, các mt bàn nhà bp,
các t ng chén bát và các ngn kéo nào ã có tip
xúc vi chut.
5. Ra bao tay bng nha vi thuc ty hoc xà phòng
và nc trc khi tháo chúng ra. Ra tay quý v bng
xà phòng và nc sau khi ã tháo bao tay ra.
Tránh chut khi i b ng dài hoc khi cm tri Tránh quy phá hang loài gm nhm. Không trong
các nhà g (cabin) ni có chut hoc phân chut. Ct
thc phm ca quý v trong các cha loi chut
không cn phá c.
bit thêm thông tin
bit thêm thông tin v vic làm th nào kim soát
chut cng và chut nht, xin xem HealthLinkBC File
#37 Dit Loài Gm Nhm (Chut Cng và Chut Nht).
bit cách ra tay sao cho úng, xin xem
HealthLinkBC File #85 Ra Tay cho Cha M và Tr
Related Documents
