BLOG MARC WESSELINK 1 Hoe verhouden Strategisch OmgevingsManagement en Mutual Gains zich tot elkaar? Omdat er vaak gevraagd wordt naar verschillen en/of overeenkomsten tussen de verschillende termen en begrippen die je in het onderhandelingsveld tegen komt, hier een antwoord m.b.t. SOM en MGA zoals ik dat zie. De Mutual Gains benadering is ontwikkeld en vormgegeven binnen het Program On Negotiation van Harvard, MIT en Tufts University. De aanpak heeft in de afgelopen decennia mede door het grote succes van “Getting to yes” honderdduizenden mensen geïnspireerd om onderhandelingen en (vooral in Nederland) ook andere besluitvormingsprocessen conform de MGA stappen vorm te geven. Een goede voorbereiding met en door alle stakeholders, samen creatief zoeken naar oplossingen zodat recht wordt gedaan aan de belangen van betrokkenen en waarmee waarde wordt gegenereerd. En nadat een volledig beeld van mogelijke oplossingen is ontstaan, het op basis van overeengekomen criteria verdelen van de waarde om zo winst voor alle belanghebbenden na te streven, in ieder geval t.o.v. een situatie dat er geen overeenstemming zou zijn gekomen (BATNA). De Mutual Gains Approach geeft ruimte voor creatieve beleids- en besluitvorming die rekening houdt met alle maatschappelijke belangen. Belanghebbenden krijgen vanaf het prille begin de mogelijkheid hun belangen, ideeën en bezwaren naar voren te brengen. Dit proces is zo ingericht dat oplossingen worden ontwikkeld waar iedere partij voordeel bij heeft(“Het kan wel”). Die ontwikkelingen kunnen snel en met groot draagvlak uitgevoerd worden. Zo worden bestaande problemen opgelost, nieuwe problemen zo veel mogelijk voorkomen en wordt er tegelijk gebouwd aan het onderling vertrouwen. Dit gedachtegoed werkt eigenlijk als een levensleer, een filosofie. Het is breed toepasbaar en dat zie je ook terug in de grote verscheidenheid aan werkvelden waarin de Mutual Gains Approach wordt ingezet. SOM is ontwikkeld om praktische toepassing te vinden ook buiten het traditionele onderhandelingsveld, inclusief professionalisering van belangenmanagement binnen organisaties. Niet voor niets wordt in SOM de term management genoemd. In de traditionele MGA- literatuur speelt management een minder belangrijke rol. Omgevingsmanagement bestond al en kan worden gezien als een combinatie van stakeholdermanagement en issuemanagement. Deze manier van werken is echter niet per se gericht op het versterken van het onderling vertrouwen. Dat is het verschil met SOM; Strategisch OmgevingsManagement neemt issues als vertrekpunt, brengt standpunten en belangen van stakeholders in beeld. Om vervolgens proactief een strategie te ontwikkelen om de organisatiedoelen te realiseren én een duurzame relatie met de omgeving aan te gaan. 1: Werken vanuit een visie Mutual Gains geeft koers en taal! 2: Werken met een herhaalbare aanpak Het SOM-model, de planmatige aanpak met duidelijke stappen en toolbox als leidraad 3: Verbeteren van de SOM vaardigheden De kwaliteiten ontwikkelen die nodig zijn om problemen te voorkomen en op te lossen. 4: Verankeren in de organisatie Het zodanig verankeren van kennis en kunde in de cultuur en systemen van de organisatie dat deze waar kan maken wat het belooft. Bouwstenen Strategisch OmgevingsManagement Voor het oplossen van problemen én het bouwen van vertrouwen #1. Effectieve voorbereiding #2. Creëer waarde #3. Verdeel de waarde #4. Uitvoeren / opvolging Mutual Gains Aanpak 4 stappen aanpak