Top Banner
MC LC LƠI MƠ U. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 C 0 NHƯNG IM QUAN TRONG DÀNH CHO THY CÔ VÀ CHA ME . . . . . . . . . . 13 0.1. T U Ơ Ơ O M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 0.2 G M đƠ đ A ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 0.3. T Ơ O ơ O M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 0.3.1 PU M O Ơ ? . . . . . . . . . . . . . . 21 0.3.2 S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 0.3.3 N Ơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 0.3.4 N ơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 0.3.5 T ơ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 0.3.6 X ơ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 0.3.7 HO ă , O ă đƠ Ư O ? . . . 35 0.3.8 G U đ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 0.3.9 M A ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 0.3.10 LI O A U O M . . . . . . . . . . . . . . 43 0.3.11 A Ơ ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 0.3.12 T . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 0.3.13 HO M , ?. . . . . . . . . . 59 0.3.14 T Ư A U O ? . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 0.3.15 M A ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 0.3.16 HO đ ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 0.4 NƯ O . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 0.4.1 HA đ ă O . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 0.4.2 100 Days of school (N O Ư 100) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 0.4.3 Read across America (N đO H K) . . . . . . . . 85 0.4.4 Career week (T ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 0.4.5. Happy birthday! T Ư Ơ M ? . . . . . . . . . . . . . 87 0.4.6 Valentines Day. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 0.4.7 Happy Halloween! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90 0.4.8 Happy Thanksgiving! (L TA ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 0.4.9 Christmas (G ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
21

hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

Sep 27, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

MUC LUC

LƠI MƠ #$U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

C!"#$% 0 NHƯNG 'I(M QUAN TRONG DÀNH CHO TH*Y CÔ VÀ CHA ME . . . . . . . . . .130.1. T%&'( )* +&,- .U0 Ơ (%2Ơ4+ 5O0 M7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140.2 G&,- 8&94 M7 đ2Ơ0 đ<- (A- (5' 4<-? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160.3. T>4+ ?@A4 8B (%2Ơ4+ 5O0 8< )ơD 5O0 M7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

0.3.1 P5U 5@E45 M7 05O4 (%2Ơ4+ 05- 0-4 452 (5' 4<-? . . . . . . . . . . . . . . 210.3.2 S,05 +&,- F5-A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240.3.3 NG& ?@E (%2Ơ4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280.3.4 NG& ?@E )ơD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .290.3.5 T%A4+ (%H )ơD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300.3.6 X'D )ơD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330.3.7 HO0 I&45 4ă4+ F5&'@, 5O0 I&45 (<& 4ă4+ đ2Ơ0 )ƯA 05O4 (5' 4<-? . . . 350.3.8 G&,- .U0 đL0 M&N( . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370.3.9 M7 0O )P F5A& +&A4+ F5R4+? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410.3.10 LI05 5O0 8< I&45 5-A( 5T4+ 4+<E 0UA 5O0 I&45 M7 . . . . . . . . . . . . . .430.3.11 V4 (%2A (A& (%2Ơ4+ %A IA-? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .460.3.12 T5& 8< F&WX (%A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 520.3.13 HO0 I&45 M7 )<X M<& (YD 8B 45< (5' 4<-, 45&B@ 5AE H(?. . . . . . . . . . 590.3.14 T5ZE 0R [Ư )* IA& D5AX 0UA 5O0 I&45 (5' 4<-? . . . . . . . . . . . . . . . . .630.3.15 M7 0O .AE (59X F5R4+? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 720.3.16 HO0 I&45 đ& (5AX ?@A4 (5' 4<-? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

0.4 N5Ư4+ 4+<E ?@A4 (%O4+ 8< )P 5G& . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790.4.1 H-A( đG4+ 0@^& 4ăX 5O0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 790.4.2 100 Days of school (N+<E 5O0 (5Ư 100) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .830.4.3 Read across America (N+<E 5G& đO0 I,05 [@E94 H-A K`) . . . . . . . . 850.4.4 Career week (T@Z4 )P 4+5B 4+5&ND) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 870.4.5. Happy birthday! T> 05Ư0 I&45 45Y( Ơ M7 (5' 4<-? . . . . . . . . . . . . . 870.4.6 Valentines Day. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .890.4.7 Happy Halloween! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .900.4.8 Happy Thanksgiving! (LP TA a4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 910.4.9 Christmas (G&,4+ I&45) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93

Page 2: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

C!"#$% 1 B, ME SƯ DUNG SÁCH NÀY TH/ NÀO '( '0NG HÀNH CÙNG CON . . . . 971.1 H&W@ đ&WX F5,0 M&N( 8B (H45 0,05 0UA 5O0 I&45 V&N( NAX I- 8ơ& 5O0 I&45 M7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .991.2 HO0 5&N@ ?@A +&ƯA 8R I^ 4+@b4 (<& )&N@ - ScD ['D )I05 5ƠD )* . . . . . . . . . 104

1.2.1 C,05 1 - HO0 đA4 [d4 5ƠD )* (5d- 4+<E: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1041.2.2 C,05 2 - HO0 5&N@ ?@A 8ơ& 3C (Calendar, Cross-Curriculum, Combine): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

C!"#$% 2MÔN NGƯ V1N/TI/NG ANH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1092.1 N+Ư eX (Phonics) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1132.2 #O0 (Reading) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

2.2.1 L<X (5' 4<- đW (%E X9 đO0 I,05? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1202.2.2 C5O4 đg4+ I,05 đW đO0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1252.2.3 C,0 “05&'4 (5@Y(” đO0 5&W@ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1262.2.4 #O0 I,05 5h (Summer bridge) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1422.2.5 N+5d (%@EN4 -4)&4d (Online Reading) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

2.3 V&'( (Writing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1452.3.1 Q@, (%i45 8&'( (Writing process) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1452.3.2 SƯ .U4+ 5i45 A45 45e4 8Y( (Character pictures) . . . . . . . . . . . . . . . 1552.3.3 L<X (5a (Poetry) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1562.3.4 KW )A& MT4+ M<& 8&'( (Retell in Writing) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1592.3.5 L@EN4 .A4+ 8&'( 49@ * F&'4/?@A4 đ&WX (Opinion Writing) . . . . . . . 160

2.4 N+Ư 8ă4/(&'4+ A45 ?@A 45Ư4+ (%j 05a& đa4 +&A4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1612.4.1 T%j 8k (AE (Double Double This That) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1612.4.2 T%j XR (A (I spy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1622.4.3 T%j đ^ 05Ư (Charades) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1632.4.4 T%j đ-,4 (Ư (Hangman) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1632.4.5 ABC/The Alphabet game 8< 45Ư4+ (%j đa4 +&A4 F5,0 . . . . . . . . . 164

2.5 C,0 ADD 8< mdMI&(d 5O0 (&'4+ A45 -4)&4d X&P4 D5H. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

C!"#$% 3MÔN TOÁN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1693.0 N5Ư4+ 4G& .@4+ 05H45 0UA T-,4 (&W@ 5O0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1703.1 XdX +&Ơ (Telling time) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1713.2 Dn4+ I,05 8ă4 5O0 đW .AE T-,4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1733.3 HO0 T-,4 8ơ& [g0 [c0: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1753.4 HO0 T-,4 8ơ& FE- M,45 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1763.5 HO0 T-,4 MT4+ 0,0 (%j 05a& F5,0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1783.6 Hi45 5O0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178

Page 3: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

3.7 (Rainbow to 10) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1793.8 #- )2Ơ4+: 05@ 8&, .&N4 (H05 (Measurement: area and perimeter) . . . . . . . .1813.9 P5pD 45e4, D5pD 05&A (Operations and Algebraic Thinking) . . . . . . . . . . 1823.10 C,0 ADD 8< mdMI&(d 5O0 T-,4 -4)&4d X&P4 D5H . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

C!"#$% 4MÔN KHOA HOC TƯ NHIÊN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1854.0 N5Ư4+ 4G& .@4+ 05H45 0UA K5-A 5O0 (Ư 45&94 Ơ (&W@ 5O0 . . . . . . . . . . . . . 1864.1 STEM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1874.2 MG( M<& 5O0 (5d- D52a4+ D5,D STEM (A STEM Lesson: Saving Fred) . 1924.3 N5Ư4+ 0@^4 I,05 5AE 8B STEM (D<45 05- (%E (Ư 8Ơ )j4+ đ'4 )ơD 5) . . . 1974.4 G&,- .U0 STEAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2014.5 K5-A 5O0 8B T%,& đr( (Earth Science) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

4.5.1 ML( (%Ơ& (The Sun) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2024.5.2 HN ML( (%Ơ&, ML( (%ă4+, IA- (Solar system, moon and stars) . . . . 2044.5.3 C,0 D5A 0UA ML( (%ă4+ (Phases of the Moon) . . . . . . . . . . . . . . . . . 205

4.6 K5-A 5O0 VY( )* (Physical Science) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2064.6.1 C5r(/ SƯ M&'4 đ>& 0UA 05r( (Matter/Changes of Matter) . . . . . . . 2064.6.2 LƯ0 8< 05@EW4 đG4+/#sE 8< Fp- (Force and Motion/Push and pull) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2074.6.3 C,0 )-A& 4ă4+ )2Ơ4+/Á45 I,4+ (Energy/Light Energy) . . . . . . . . . 209

4.7 K5-A 5O0 8B IƯ I^4+ (Life Science) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2104.8 C,0 ADD 8< mdMI&(d 5O0 K5-A 5O0 (Ư 45&94 X&P4 D5H . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

C!"#$% 5 MÔN KHOA HOC XÃ H3I VÀ NHÂN V1N . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2155.0 N5Ư4+ 4G& .@4+ 05H45 0UA K5-A 5O0 [t 5G& 8< 45e4 8ă4 Ơ (&W@ 5O0 . . . 2165.1 #O0 8< )YD (@E'4/đ2Ơ4+ (5Ơ& +&A4 (Timeline) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2175.2 #O0 8< 8E MA4 đb (Map skills) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2185.3 HO0 8B )j4+ (^( 8< IƯ (Ư (' (Kindness) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2215.4 #W (%Ơ (5<45 0R4+ .e4 (^( (Being a good citizen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2265.5 C5^4+ 4A4 Mc( 4A( 5O0 đ2Ơ4+ (Anti-Bullying) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2285.6 #& )<X (Ư Mp (Jobs in class) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2315.7 C,0 F5,& 4&NX F&45 (' (&9@ .n4+ 0ă4 MA4 (Economic Project) . . . . . . . . . .2335.8 G&,- .U0 45e4 0,05 (Character Education) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2395.9 C,0 ADD 8< mdMI&(d 5O0 K5-A 5O0 [t 5G& 8< 45e4 8ă4 X&P4 D5H . . . . . . .242

C!"#$% 6CÁC MÔN PHU VÀ KỸ N1NG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2436.1 MY( Xt, )YD (%i45 (Coding) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2446.2 HG& 5OA (Arts) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246

Page 4: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

6.3 T5W .U0 (Physical Education/P.E/Gym) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2536.4 MR4 G&,- .U0 IƯ0 F5Od (Health) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2566.5 K7 4ă4+ Ư4+ D5O 8ơ& 0,0 (i45 5@^4+ F5s4 0rD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2576.6 K7 4ă4+ đ,45 X,E (Typing skill) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2616. 7 K7 4ă4+ )<X 8&N0 45OX (Group project: from start to finish) . . . . . . . . . .2626.8 C,0 ADD 8< mdMI&(d 5O0 0,0 XR4 D5U 8< F7 4ă4+ X&P4 D5H . . . . . . . . . . .269

C!"#$% 7CHU '3NG HOC QUA INTERNET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2717.1 G&gD 0-4 IƯ .U4+ 0R4+ 4+5N 5&N@ ?@A (%-4+ (5Ơ& đA& F7 (5@Y( I^ . . . . . . 2727.2 C5ăX IO0 Xc( (%-4+ (5Ơ& đA& I^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2767.3 T>4+ 5ƠD 0,0 mdMI&(d, ADD 5O0 (YD 5Ư@ .U4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278

C!"#$% 8VÀI GƠI Ý '( B, ME '0NG HÀNH CÙNG CON T,T HƠN TAI NHÀ . . . . . 2878.1 #W 0A& (5&N4 (i45 (%A4+ 0-4 (5&'@ (Ư )YD, 05,4 052Ơ4+ XO& (5Ư 8< đj& 5O& ?@, đG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2888.2 #W 4cX đ2Ơ0 (i45 5i45 0UA 0-4 - NO& 05@EN4 8ơ& 0-4 . . . . . . . . . . . . . . . .2978.3 #W (5W 5&N4 (i45 E9@ 8ơ& 0-4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3008.4 Cn4+ 0-4 05a& 8< 5O0 8ơ& 0,0 8Y( .U4+ (%-4+ 45< . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304

C!"#$% 9DANH SÁCH SÁCH HAY THEO LƯA TU;I VÀ KH,I LơP . . . . . . . . . . . . . . . . 3139.1 C5- (%E 0-3 (@>& (Ia I&45) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3149.2 C5- (%E 3-6 (@>& (45< (%E, Xw@ +&,-, )ơD 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3179.3 C5- (%E 7-9 (@>& ()ơD 2-3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3209.4 C5- (%E 9-12 (@>& ()ơD 4-5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324

C!"#$% 10TƯƠNG TÁC GÓP PH*N TAO NÊN THÀNH CÔNG TRONG GIÁO DUC . . . 32710.1 T2a4+ (,0 +&ƯA (5ZE 0R (%-4+ (%2Ơ4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32810.2 T2a4+ (,0 +&ƯA (5ZE 0R 8ơ& D5U 5@E45 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33310.3 Ư4+ .U4+ F&'4 (5Ư0 (%-4+ I,05 4<E 8<- (5Ư0 (' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33810.4 V<& 4p( 8B (,0 +&A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346

Page 5: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 9

LỜI MỞ ĐẦUCuốn sách này ra đời xuất phát từ tâm huyết và công sức của tôi - một nhà giáo đồng thời là một người mẹ hết lòng vì con em mình. Trong suy nghĩ của tôi, bố mẹ đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc định hướng và nhất là đồng hành cùng con, dù học ở bất cứ đâu và theo phương pháp nào.

Học tập trong con mắt của tôi hoàn toàn không phải chỉ vì điểm số hay thành tích. Học tập là quá trình khám phá bản thân, tìm hiểu và hoàn thiện mình, để thấy mình có ích cho chính mình và những người xung quanh. Thế nên quá trình đó là rất lâu dài và cần bố mẹ thực sự kiên trì. Nhưng quá trình đó cũng tràn ngập niềm vui và quả ngọt. Vì nếu xác định là học cho mình thì sẽ chọn học cái mình thích, theo cách của mình. Việc học trong mắt tôi là phải vui, phải thích. Vui rồi sẽ đam mê.

Hơn 5 năm làm giáo viên tiểu học ở Hoa Kỳ ở vài tiểu bang cả phía Nam và phía Bắc, tiếp xúc với nhiều lứa học sinh và phụ huynh thuộc nhiều nền văn hóa khác nhau, tôi có cái nhìn tương đối tổng quan về phương pháp dạy và học hiệu quả, cả ở nhà và ở trường. Giáo dục Hoa Kỳ là điển hình cho nền giáo dục tân tiến với những trào lưu hiện đại, cập nhật, tính thực tiễn cao, chú trọng kỹ năng, bồi đắp các nền tảng “cứng”. Ngoài ra, giáo dục Hoa Kỳ cố gắng đảm bảo tối đa sự an toàn và sự phát triển theo nhu cầu, khả năng của từng cá nhân mỗi học sinh, khuyến khích tính tự lập, sáng tạo, cởi mở hơn, dám nghĩ khác, làm khác.

Giáo viên căn cứ vào khả năng của từng trò để dạy chứ

Page 6: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

10 ----- H o n g D i n h

không phải dạy cho thành tích chung của cả lớp hay trường. Cả giáo viên và phụ huynh coi việc học ở trường là cho tương lai của chính con về lâu về dài, để trở thành công dân tốt, để hiện thực hóa ước mơ thành cầu thủ chuyên nghiệp hay bác sĩ thú y, thành nhà văn hay thợ xây chứ không phải học chỉ vì kỳ thi trước mắt, hay thứ hạng trong lớp. Những điểm số hay thành tích chỉ là vài chi tiết, cột mốc trong bức tranh học tập tổng thể. Dạy học phải có tình yêu thương và sự kiên nhẫn. Từ đó mới có thể chăm cho từng cây, từng người lớn lên mạnh giỏi.

Cái các em cần nhất từ phụ huynh là sự hỗ trợ dài hơi về tình cảm, tấm lòng, tinh thần; chứ không phải sự đe nẹt về số giờ ngồi vào bàn học, về kỳ vọng thi đỗ chỗ này chỗ kia, về định mức số trang sách phải hoàn thành. Đừng chạy theo phong trào lớp này thầy kia. Hãy dành thời gian cho con vì cha mẹ chính là những giáo viên tuyệt vời nhất. Hãy đọc sách cùng con nhiều, trò chuyện nhiều, hỏi chuyện nhiều, bày tỏ tình cảm nhiều hơn với con. Cứ để con chọn cuốn sách con thích đọc, hỏi ý kiến con thời hạn sẽ hoàn thành, chịu khó trả lời những câu hỏi của con và khuyến khích con đặt câu hỏi. Các cha mẹ đừng luôn bắt con đi theo khuôn phép do mình tạo ra và phải có lúc cho con khám phá hay làm khác đi. Bằng cách đó, các con sẽ luôn tin vào tình yêu thương và sự hỗ trợ, ủng hộ của bố mẹ, và có thể làm được bất cứ điều gì, ngay cả biến giấc mơ tưởng chừng xa vời thành hiện thực.

Với suy nghĩ đó, tôi đã lập ra trang Facebook mang tên Học kiểu Mỹ tại nhà nhằm giúp cho các cha mẹ Việt có thêm một kênh tham khảo về phương pháp giáo dục con, giúp cho các cha mẹ có thêm lựa chọn để dạy con ngay tại nhà mình. Với trang Học kiểu Mỹ tại nhà, cha mẹ Việt Nam dù sống ở đâu, chỉ

Page 7: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 11

cần có chiếc máy tính và Internet là cũng có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nền giáo dục tiên tiến. Trang cũng là nơi chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm và kiến thức cho cả các bạn đồng nghiệp của tôi ở Việt Nam vì không phải giáo viên nào cũng có dịp đi công tác hay đào tạo ở nước ngoài.

Nhiều người nghĩ, “học kiểu Mỹ” khó áp dụng, nhưng nhiều phương pháp tôi chia sẻ lại đơn giản đến không ngờ như cách cha mẹ chơi với con, đọc truyện cho con nghe, hay cách tận dụng nút chai để làm học liệu dạy con số, chữ cái...

Ngoài ra, cân nhắc cho đông đảo các gia đình cầu tiến nhưng không phải luôn sẵn có điều kiện cho con du học nước ngoài hay học trong trường quốc tế, tôi cung cấp các thông tin miễn phí nhiều nhất có thể. Dần dà, tôi nảy ra ý định tổng hợp các thông tin ấy một cách hệ thống để cha mẹ và đồng nghiệp ở Việt Nam tiện tra cứu. Thế là cuốn sách này ra đời! Vì đây là một sự lựa chọn nên không cần tự gây áp lực cho gia đình mình làm gì. Cứ khi nào rảnh hay cần, thấy muốn tìm hiểu thêm, thì hãy mở cuốn sách này ra. Học là phải vui! Nếu muốn thì mỗi ngày hãy chọn một niềm vui từ cuốn sách này.

Thu Hồng, 2018

Page 8: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b
Page 9: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

Chương 0

NHỮNG ĐIỂM QUAN TRỌNG DÀNH CHO THẦY CÔ VÀ

CHA MẸ

0.1 Triết lý giáo dục ở trường học Mỹ0.2 Giáo viên Mỹ được đào tạo thế nào?0.3 Tổng quan về trường học và lớp học Mỹ

0.3.1 Phụ huynh Mỹ chọn trường cho con như thế nào? | 0.3.2 Sách giáo khoa | 0.3.3 Nội quy trường | 0.3.4 Nội quy lớp | 0.3.5 Trang trí lớp | 0.3.6 Xếp lớp | 0.3.7 Học sinh năng khiếu, học sinh tài năng được lựa chọn thế nào? | 0.3.8 Giáo dục đặc biệt | 0.3.9 Mỹ có lễ khai giảng không? | 0.3.10 Lịch học và sinh hoạt hằng ngày của học sinh Mỹ | 0.3.11 Ăn trưa tại trường ra sao? | 0.3.12 Thi và kiểm tra | 0.3.13 Học sinh Mỹ làm bài tập về nhà thế nào, nhiều hay ít? | 0.3.14 Thầy cô xử lý hành vi sai phạm của học sinh thế nào? | 0.3.15 Mỹ có dạy thêm không? | 0.3.16 Học sinh đi tham quan thế nào?

0.4 Những ngày quan trọng và lễ hội 0.4.1 Hoạt động cuối năm học | 0.4.2 100 Days of school (Ngày học thứ 100) | 0.4.3 Read across America (Ngày hội đọc sách xuyên Hoa Ky) | 0.4.4 Career week (Tuần lễ nghề nghiệp) | 0.4.5 Happy birthday! Tổ chức sinh nhật ở Mỹ thế nào? | 0.4.6 Valentines Day | 0.4.7 Happy Halloween! | 0.4.8 Happy Thanksgiving! (Lễ Tạ ơn) | 0.4.9 Christmas (Giáng sinh)

Page 10: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

14 ----- H o n g D i n h

0.1. Triết lý giáo dục ở trường học MỹỞ Mỹ, triết lý giáo dục không hề chung chung và cao xa

mà mang tính cụ thể, xuất phát từ bản thân học sinh và nhu cầu của địa phương, của xã hội. Học sinh đi học không để mang lại vinh quang cho trường và các thầy cô, không học vì trường, mà học cho mình.

Lấy người học làm trung tâm, triết lý giáo dục ở Mỹ thể hiện qua tầm nhìn (vision) và nhiệm vụ (mission) của từng trường hay học khu (school district) đề ra. Trường nào, hay học khu nào cũng nêu rõ ràng những tầm nhìn và nhiệm vụ, niềm tin cụ thể cho trường hay học khu của mình. Sau khi xác định tầm nhìn và nhiệm vụ đó thì những kế hoạch hành động mới được ra đời và phát triển cụ thể. Vì triết lý sẽ quyết định toàn bộ hành động tiếp theo.

Những nội dung về tầm nhìn và nhiệm vụ đều có thể dễ dàng tìm thấy ở trang web của từng trường hay từng học khu. Tựu trung lời lẽ ở các nơi có thể khác nhau đôi chút nhưng đều nói đến mục tiêu đào tạo ra những công dân:

� C! "#A %ă%' (A%# *+,%# *-.% (/0. � 1U 34% 3.%' đ6 #O( đA8 #O( #-9( :;< %'#8=< (college and career

ready). � 1U "> %ă%' #-.% *#.%# %#Ư%' @U( *8B0 (C %#D% E. %#0 (/0 (U, đI, <#GH%'/đI* %Gơ(/"#0 EƯ(.

� SL%' (! *+C(# %#8=@, @A%# "#ON E. *#.%# (O%'.

Những tầm nhìn và nhiệm vụ này được quán triệt và phổ biến bằng cách:

­ In ra ở trên các ấn phẩm của trường như sổ tay/cẩm nang

Page 11: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 15

học sinh sinh viên, hay bản tin trường. ­ Cuộc họp trường hay quận nào, từ họp thường niên đến

họp tổng kết hay họp khẩn cấp, cũng được mở đầu bằng việc đọc hay xem lại những tuyên bố về tầm nhìn và nhiệm vụ.

­ Tất cả các cuộc tập huấn chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và hành chính đều xoay quanh những tầm nhìn và nhiệm vụ này.

­ Cả lễ tổng kết trao bằng khen cuối năm cho học sinh, học sinh cũng phải biết, được nghe và nhắc lại được những tầm nhìn và nhiệm vụ của trường, của quận.

­ Từ góc độ của phụ huynh, việc trường của con em mình có tầm nhìn và mục tiêu rõ ràng giúp cho phụ huynh và bản thân các em học sinh trả lời được câu hỏi “Học để làm gì?”

Sinh viên ngành sư phạm ngay từ lúc chuẩn bị tốt nghiệp, trong bộ hồ sơ tốt nghiệp phải thảo sẵn và trình bày suy nghĩ của mình về triết lý giáo dục (philosophy of education). Nếu không trình bày hay xác định được triết lý của mình thì coi như chưa sẵn sàng để ra nghề, tức là đi làm giáo viên, đi dạy học. Đây chính là điều kiện cần đầu tiên vì nếu sinh viên có một triết lý tức là ít nhất có một nhận thức căn bản về nghề nghiệp, nhiệm vụ của người làm nghề.

Tất nhiên triết lý của những bạn sinh viên ngành sư phạm (pre-service teachers) này về sau sẽ thay đổi nhiều, phụ thuộc vào kinh nghiệm đi làm và môi trường làm việc sau này. Vì khi đã trở thành giáo viên ở trường nào đó thì chắc chắn cần có chung quan điểm và tầm nhìn với trường nơi mình dạy. Thế nên

Page 12: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

16 ----- H o n g D i n h

khi nộp hồ sơ xin việc, các ứng viên cũng hay phải trao đổi về triết lý giáo dục với nhà tuyển dụng.

0.2 Giáo viên Mỹ được đào tạo thế nào?Ở Mỹ không có trường đại học Sư phạm. Các trường đại

học có những khoa có chương trình đào tạo giáo viên (Teacher Education Program). Muốn học chương trình đó để ra làm giáo viên thì cần 2 điều kiện sau:

­ Phải có bằng cử nhân của một ngành nào đó đã. Ví dụ, phải có bằng cử nhân Luật hay Kinh tế hay Triết học hay Quản trị Kinh doanh... Khi ở Việt Nam, tôi đã có hai bằng cử nhân: cử nhân Báo chí trường ĐH KHXHNV và cử nhân tiếng Anh trường ĐHNN-ĐHQG. Tôi chuyển bảng điểm của trường ĐHNN qua tổ chức World Education Services để thẩm định, bằng này của tôi đủ điều kiện quy đổi ra 96 tín chỉ, tương đương bằng cử nhân bên Mỹ.

­ Phải thi đỗ được vào chương trình qua kỳ thi Praxis I. Đây là kỳ kiểm tra kiến thức 3 môn cơ bản của tiểu học là Đọc, Viết, Toán (Reading, Writing, Math).

Thông thường, chương trình đào tạo giáo viên là 2 năm, bao gồm thời gian học trên lớp và thời gian đi thực tập. Nếu ai muốn dạy cấp 2 hay cấp 3 thì phải học thêm vài môn nữa cho chuyên môn mình dạy, ví dụ giáo viên dạy Vẽ thì học thêm môn Vẽ, giáo viên dạy Sử thì học thêm Sử...

Thông thường có ít nhất 3 lần đi thực tập: thường sẽ chọn trường gần nhà, trường có người quen biết, hay trường ở học khu tốt.

Page 13: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 17

- Lần đầu: hoàn toàn chỉ quan sát, ghi chép tìm hiểu. Không nhất thiết phải là cấp hay khối mình định dạy. Lần này chủ yếu cho mình hình dung khi làm việc trong trường học nói riêng và môi trường sư phạm nói chung ra sao. (Ví dụ, lần đầu này, tôi thực tập ở lớp 7, tiết Ngữ văn ở trường gần nhà.)

- Lần 2: bắt đầu tham gia vào quá trình ngày làm việc thực sự của thầy cô giáo, như giúp chuẩn bị giấy tờ, phụ giảng.

- Lần 3: đây là lần cuối cùng và quan trọng nhất, vì được tính là một phần điểm tổng kết và là bước quan trọng quyết định mình có hợp và làm được nghề giáo không. Ở lần này, cần thực tập 15 tuần như một cô giáo thực thụ: chuẩn bị bài, chấm bài, đi họp, tham gia các hoạt động của trường như liên hoan hay đi tham quan... Lúc giảng trên lớp sẽ có cô giáo chủ nhiệm lớp đó và thầy giáo ở trường đại học chỉ bảo, quan sát, chấm điểm, giúp đỡ, nhận xét. (Tôi vẫn nhớ như in những kỷ niệm với học sinh lớp 3 tôi thực tập ngày đó; các em coi tôi như cô, như mẹ, như chị gái. Tình cảm và chân thực đến mức ngày cuối cùng cô trò cùng khóc.)

Trong quá trình thực tập hoặc kỳ cuối trước khi ra trường có thể xin đi làm lấy kinh nghiệm bằng cách làm giáo viên dạy thế (substitute teacher). Thường mỗi ngày được khoảng $75~95. Làm giáo viên dạy thế là cơ hội tuyệt vời để học nghề, gây dựng quan hệ, tạo ấn tượng với trường và hiệu trưởng. Không chỉ có sinh viên ngành giáo dục muốn làm giáo viên dạy thế, các nhà giáo nghỉ hưu, những phụ huynh có thời gian... đều đăng ký được, miễn là làm đủ hồ sơ xin việc và hoàn thành thủ tục kiểm tra lý lịch tư pháp.

Thực tập xong rồi thì chuẩn bị hồ sơ tốt nghiệp và xin

Page 14: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

18 ----- H o n g D i n h

việc dưới sự chỉ bảo của giáo viên hướng dẫn. Thường đó là những nhà giáo đang dạy, hiệu trưởng hoặc trưởng phòng giáo dục.

Sau đó, còn phải thi đầu ra, tức là thi Praxis II - content knowledge. Nếu dạy cấp 1 thì thi kiến thức tổng hợp các môn Reading, Writing, Science, Social Studies. Nếu dạy Toán cấp 2 thì thi giáo viên cấp 1 (4 môn trên) cộng với thi Toán, dạy KHTN cấp 2 thì thi như thi 4 môn trên cộng với thi KHTN nâng cao... (Các bạn Mỹ bản xứ chủ quan, nghĩ là vẫn còn nhớ kiến thức cấp 1 nên không ôn luyện mấy. Nhiều bạn bị trượt phải thi lại. Tôi chưa được học bên Mỹ nên luyện rất kỹ, học rất chăm, may quá thi đậu ngay lần đầu, không phải thi lại, đỡ tốn tiền!)

Sau khi thi đỗ Praxis II, đã thực tập đủ giờ và ít nhất được điểm B trở lên, trường sẽ làm hồ sơ xin Giấy phép dạy học (Teaching license). Có tiểu bang yêu cầu thi thêm ngoài thi Praxis; các kỳ thi, môn thi, nội dung thi có thể khác nhau. Có tiểu bang chỉ yêu cầu Teaching license, nhưng có những tiểu bang như Virginia hay vài học khu của Georgia thì còn yêu cầu thêm Chứng chỉ sơ cấp cứu. Muốn chuyển giấy phép giữa các tiểu bang nhiều khi phải thi lại.

Cách trên là đi theo con đường truyền thống chính ngạch - học trước làm sau. Còn cách khác để trở thành giáo viên là làm tay ngang, chuyển ngành, làm một nghề khác rồi mới xin vào làm trong trường học, không học qua chương trình đào tạo giáo viên. Những người này thường làm trong lĩnh vực tâm lý học, xã hội học, hay là người giỏi ngoại ngữ như tiếng Tây Ban Nha... Những người này được nhận vào làm tại trường sẽ vẫn phải đi học để lấy đủ chứng chỉ như trên, tức là họ đi con đường

Page 15: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 19

làm trước học sau. Nghĩ lại thời gian ấy, tôi rất vui vì mình đã làm được, đã

vượt qua những rào cản về văn hóa, kiến thức, quan niệm; vượt qua những khó khăn vất vả về thời gian, cuộc sống, hòa nhập... để vào làm nghề.

Nhân tiện cũng kể thêm về nghề giáo bên Mỹ. Lương giáo viên trung bình là $35~50.000/năm trước thuế, tùy kinh nghiệm, tùy loại trường (công, tư, hay bán công), và tùy thành phố hay tiểu bang. Khoản lương này được chia đều cho 10 hay 12 tháng tùy nơi. Như ở New Jersey (Đông Bắc Mỹ) thì nhận trong vòng 10 tháng, còn ở Georgia (Đông Nam Mỹ) là 12 tháng. Nếu nhận trong 10 tháng thì tức là 2 tháng hè không có lương, có thể đi dạy trường hè hoặc kiếm việc khác làm. Nói chung, lương giáo viên vừa đủ sống chứ không dư dả, đủ để đóng thuế và để trả nợ hóa đơn, áng chừng theo tháng như sau:

­ Hóa đơn: tiền nhà (trả góp hoặc thuê) khoảng $1.000, điện nước $200, nước thải $50, truyền hình cáp và Internet $150, bảo hiểm xe $150, bảo hiểm y tế $100, thẻ tín dụng trung bình $250.

­ Thuế: thu nhập cá nhân (20%) $600, nhà đất $500. Sau khi chi trả thì chỉ còn khoảng $50 để dành cho các

chi phí khác: đổ xăng, đồ ăn... Đây là chưa tính khoản nợ tiền học đại học $200!

Đúng là chỉ đủ trang trải chi phí sinh hoạt hằng ngày, không có dư để tiết kiệm! Hiện nay, giáo viên Mỹ cũng kêu ca nhiều vì khối lượng công việc ngày càng lớn, áp lực từ việc đánh giá hiệu quả của giáo viên tăng lên. Giáo viên làm việc không chỉ 7-8 tiếng trên lớp mà thường xuyên mang việc về nhà làm,

Page 16: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

20 ----- H o n g D i n h

tự trang trải chi phí cho dụng cụ hay đồ dùng trong lớp học của mình. Nhưng nhìn xung quanh, tôi vẫn thấy rất, rất nhiều giáo viên yêu nghề, yêu trẻ, không quản ngại khó khăn và vất vả.

0.3. Tổng quan về trường học và lớp học MỹHệ thống giáo dục Việt Nam có thể hình dung đơn giản

là theo chuỗi chiều dọc, thống nhất từ trung ương xuống đến địa phương; còn hệ thống giáo dục Hoa Kỳ theo hướng trao quyền, phân quyền đồng đều hơn. Những luật, chính sách, chủ trương của Bộ Giáo dục chỉ mang tính định hướng. Từ đó, mỗi tiểu bang, mỗi học khu xây dựng, phát triển và áp dụng những chính sách, luật, mục tiêu, chương trình, và sách giáo khoa khác nhau. Các học khu hoàn toàn chủ động trong việc điều chỉnh, thay đổi những luật định, chương trình hay sách giáo khoa theo từng thời kỳ cho phù hợp với nhu cầu thực tại của địa phương mình.

Hệ thống giáo dục bậc phổ thông (K-12 – từ lớp 1 đến lớp 12) của Hoa Kỳ phong phú với nhiều thể chế giáo dục khác nhau, từ trường công, trường tư đến trường bán công, trường điểm, từ học hoàn toàn trên mạng (online school) đến học tại nhà (homeschool). Hiện nay, thể chế truyền thống – trường công – vẫn phổ biến nhất.

Chương trình giáo dục 12 năm phổ thông được chia làm 3 giai đoạn, từ lớp 1 đến lớp 5 được gọi là Elementary (tiểu học); lớp 6 đến lớp 8 là Middle school (trung học cơ sở); lớp 9 đến lớp 12 là High school (trung học phổ thông).

Trong sách này, có những mục tôi đề cập đến từ tuổi vỡ

Page 17: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 21

lòng (kindergarten, 5-6 tuổi), vì ở Mỹ tuổi đó bắt đầu tiếp cận kiến thức chuẩn bị cho tiểu học.

0.3.1 Phụ huynh Mỹ chọn trường cho con như thế nào?

Theo số liệu năm 2016 của Trung tâm Quốc gia dữ liệu Giáo dục, tổng số học sinh cấp 1 và 2 của Mỹ là 50,4 triệu. Hiện có khoảng 10% học sinh học trường tư, 90% học trường công. Trong số 10% học trường tư đó thì 80% học trường đạo, trường dòng hoặc trường liên quan đến đạo. Hệ thống trường tư tại Mỹ chủ yếu tập trung ở cấp 1 và cấp 2. Tôi sẽ không bàn đến trường bán công và homeschool ở đây, vì số lượng ít, không phổ biến.

Tiền học trường tư trung bình tại các trường không phải trường đạo như sau: cấp 1 là $7.770/năm, cấp 2 là $13.030/năm. Các trường đạo thì dao động từ $4.944 (cấp 1) đến $7.826 (cấp 2). Còn học trường công thì không mất đồng nào, miễn là đúng tuyến, tức là học tại trường cùng zip code với địa chỉ nhà mua hay nhà thuê.

Đắt như thế mà tại sao vẫn có bố mẹ cho con học trường tư? Vì bố mẹ đủ điều kiện, bố mẹ thích vì sĩ số ít, thích vì con được học cả về những giá trị truyền thống ngoài học thuật (như Kinh thánh) và tin rằng con sẽ giỏi hơn.

“Tuy nhiên, trong một nghiên cứu kéo dài nhiều năm trên số lượng học sinh lên đến hàng ngàn về vấn đề Các trường trung học tư thục có tốt hơn các trường trung học công lập hay không, năm 2007, Harold Wenglinsky thuộc Trung tâm Chính sách Giáo dục (Center on Education Policy - CEP) công bố rằng một khi các đặc điểm nền tảng gia đình chính được xem xét, học

Page 18: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

22 ----- H o n g D i n h

sinh trung học công lập cũng tốt tương đương học sinh trường tư. Báo cáo cho thấy rằng, so với các học sinh trung học công lập, học sinh trung học tư thục không tốt hơn trong các bài kiểm tra các môn, tỉ lệ đậu đại học không cao hơn, và sau này không được thỏa mãn về việc làm nhiều hơn...”(1)

Ở Mỹ không có khái niệm học trái tuyến. Phải học đúng tuyến. Nhà ở đâu thì học ở đấy. Khi xin học phải mang theo chứng nhận địa chỉ cư trú (proof of residency) trong hồ sơ. Proof of residency có thể là hóa đơn thuê nhà, hóa đơn trả góp nhà, hóa đơn điện nước hay TV, hóa đơn điện thoại. Nếu không có những giấy tờ này thì không thể nhập học được. Cũng có trường hợp bố mẹ con cái ở một nơi, nhưng cho con đi học ở khu nhà ông bà nội/ngoại vì khu của ông bà trường tốt hơn. Nhưng thường không giấu giếm được lâu, và nếu bị phát hiện ra thì gia đình phải nộp phạt. Riêng thầy cô giáo thì có tiêu chuẩn bố mẹ dạy trường nào ở đâu thì con được đăng ký học ở đấy, nếu bố mẹ muốn.

Chính vì luật bắt buộc “nhà đâu học đấy” nên nếu muốn con học trường tốt thì phải ở chỗ tốt và tìm hiểu kỹ trước khi đăng ký. Nhà ở khu trường tốt thì tiền thuê (hoặc mua) và tiền thuế cũng cao hơn so với nhà ở khu trường dở. Giá thuê nhà trung bình là $800~1.500/tháng. Giá mua nhà trung bình là $100.000~300.000 (tùy mức sống từng thành phố và tiểu bang). Kèm theo đó, phải đóng thuế nhà mỗi năm, thuế dao động từ $2.000~6.000/năm (tùy mức sống từng thành phố và tiểu bang).

1. Báo cáo gốc mang tựa đề Are Private High Schools Better Academically Than Public High Schools?, Harold Wenglinsky, October 10, 2007, https://bit.ly/2ZwLkLM

Page 19: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 23

Tiền thuế này một phần chi cho giáo dục và trường học sở tại. Nên nhà nào có con tuổi đi học thì vớt vát được phần nào, nhà nào gia chủ lớn tuổi hay không có con nhỏ thì... không lợi lắm, nhất là ở những khu cao cấp.

Công cụ phổ biến nhất mà phụ huynh dùng khi chọn trường là trang GreatSchools.org. Vào trang này, phụ huynh có thể tìm theo tên trường, tên thành phố, tên tiểu bang, theo mã bưu điện (zip code), hay theo học khu (school district). Đây là trang được sử dụng nhiều nhất, đầy đủ dữ liệu của các trường công, tư, bán công.

SƠ QR *+,%' %.S đGƠ( UL @E *8% QW%' %#8X0 EY:1. M> Z0C +[%' :ơ%, "#O%' *#6 đ8 *#,@ Z0,% #,S *#C@ *#\%# *;% %H8 đGƠ( %]0 @0L% QO% %#.. 2. N'GƠ8 M> "#O%' %'A8 QO% %#. đ8 %H8 "#C(. K#C( Eơ8 Ơ V8=* N,@ *#GƠ%' 3L%' đD0 Z0N% đIS. Ơ đDS Q8 (#0S6% :. UY%# *#GƠ%'. TY@ #860 EX *+GƠ%' *+Gơ( 3E '8a< UL @E +, Z0S]* đI%# 3C%' 30L*. 3. G+N,*S(#--:3 (! *#O%' *8% (#8 *8]*, đ/S đU EX #/0 #]* (C( *+GƠ%' (I< 1, (I< 2, (I< 3 (O%', *G, UC% (O%' *A8 M>: đ86@ *#8 *Ư%' @O%, (H (I0 #O( 38%#, %#;% cd* c]< #A%' (U, <#U #0S%#...

Phụ huynh khá coi trọng điểm của trường. Trường tốt thì từ 8 trở lên, trung bình thì 6-7, dưới 6 là dở (theo thang điểm 10). Thường những trường 8-10 điểm là những trường trong khu đa số là người Mỹ da trắng. Những trường điểm thấp hơn thường ở khu vực có nhiều người Mỹ da đen và người nhập cư, hoặc người thu nhập thấp.

Điểm số này của trường được đánh giá dựa trên 3 yếu tố chính sau:

­ Điểm của kỳ thi cấp tiểu bang cho từng môn học. ­ Chỉ số CCRPI (College and Career Ready Index): đánh

Page 20: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

24 ----- H o n g D i n h

giá trường về nhiều mặt như thành tích dạy và học, môi trường văn hóa, tỉ lệ tốt nghiệp...

­ Đánh giá (rating) của phụ huynh.

Trang GreatSchools này có liên kết đến Zillow.com, trang mạng cung cấp thông tin bán và thuê nhà lớn nhất tại Mỹ. Cứ nhấp chuột vào tên trường sẽ thấy chữ Houses for sale (Nhà để bán), đó là link dẫn thẳng đến trang Zillow.

Những thông tin trên GreatSchools là khá tin cậy, tổng quát, chính xác. Bản thân tôi cũng rất hay dùng mỗi lần muốn chuyển nhà. Mọi người quanh tôi cũng đều dùng. Các thầy cô giáo cũng hay dùng khi có ý định chuyển việc, chuyển từ trường tư sang trường công hay ngược lại...

XN@ E8QN- *+B% Y-0T0UN đ6 (! *#B@ (#8 *8]*:#**<3://U8*.:S/2R@(#e#

0.3.2 Sách giáo khoaTrước kia, vài đầu sách giáo khoa tôi đã từng dạy là

enVision Math và Guided reading của Fontas & Pinnell ở New Jersey. Hai năm vừa qua, tôi dạy ở Georgia thì dùng My Math và Imagine It! cùng Reading Wonders. Ở Mỹ, các lựa chọn về SGK nhiều vô kể, chủ yếu đến từ những tập đoàn xuất bản lớn và có tên tuổi như Pearson, McGraw-Hill hay Houghton Mifflin.

Mỗi một trường hay học khu lại dùng những bộ SGK khác nhau. Từng học khu sẽ khác nhau. Và cùng một công ty xuất bản đấy nhưng mỗi loại sách dùng cho từng tiểu bang cũng sẽ khác nhau, nhất là sách khoa học, cả KHTN và KHXH. Ví dụ My

Page 21: hoc kieu My tai nha-taibans3-ap-southeast-1.amazonaws.com/sachnhanam/wp...c!"#$% 1 b, me sƯ dung sÁch nÀy th/ nÀo ’( ’0ng hÀnh cÙng con . . . . 97 1.1 h&w@ đ f5,0 m&n( 8b

H ọ c k i ể u M ỹ t ạ i n h à ----- 25

Math của Florida khác với My Math của Georgia, hay Science của Virginia khác với Science của South Carolina.

Việc lựa chọn sách gì, giáo trình của công ty nào là do sự làm việc giữa từng trường hoặc từng học khu với công ty xuất bản. Thế nên các hãng lớn ra sức thuyết phục các trường và học khu dùng sách của mình. Đây là món kinh doanh khổng lồ, mỗi trường có trung bình khoảng 700 học sinh, mỗi học khu có khoảng 30~50 trường. Ở bậc học phổ thông của Mỹ, học sinh không phải mua SGK, trường sẽ mua cho từng học sinh. Bộ SGK ấy các em dùng tại trường, không mang về nhà.

V. #O( 38%# %.- (f%' (! %#Ư%' 3C(# 3,0:1. Math workbook (paperback - UY, @X@)2. Reading book (hard cover - UY, (Ư%')3-4. Reading Practice books (paperback) E. Handbook (paperback)5. Science textbook (hard cover)6. Science workbook (paperback)7. Social Studies textbook (hard cover)8. Social Studies workbook (paperback)

Dạng sách cho các em làm và viết vào được để luyện (workbook, practice book) thì ngoài dạng paperback thì còn có dạng consumables (có thể xé rời từng trang sau mỗi bài để mang về nhà làm bài tập).

Ngoài SGK cho học sinh còn có hàng loạt sản phẩm kèm theo như sách hướng dẫn giáo viên, bộ tài liệu cho từng đối tượng như học sinh ESL(1), học sinh giỏi, học sinh kém, bộ đĩa CD hay DVD...

Đến cuối năm học, những sách bìa cứng trường giữ lại cho

1. ESL: English as a Second Language, học sinh ESL dùng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai.