Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie, względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów. 1 Historia Grabowca Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu (E. S. Nicolai) 02.02.1394-2018 Renata Kulik, Henryk Kulik Wszelkie prawa autorów zastrzeżone Tom II, księża parafii
199
Embed
Historia Grabowca Monografia parafii św. Mikołaja w Grabowcu€¦ · Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
1
Historia Grabowca
Monografia rzymskokatolickiej parafii
św. Mikołaja w Grabowcu (E. S. Nicolai)
02.02.1394-2018
Renata Kulik, Henryk Kulik
Wszelkie prawa autorów zastrzeżone
Tom II, księża parafii
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
2
1. Wstęp
Jest to projekt służący do zapamiętania zdarzeń i ludzi związanych z Grabowcem. Służy
także do pewnego usystematyzowania wiedzy o parafii Grabowiec.
W przedstawionej wersji opracowanie jest bogatsze fragmenty, które zostały już w dużym
stopniu ukończone. Część historii nie została jeszcze opisana ale zapewne będzie opisana.
2. Wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii
rzymskokatolickiej świętego Mikołaja w Grabowcu
2.1. Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii
Grabowiec
Tabela 1 – Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii
Grabowiec
Nazwisko i imię/imiona Okres pracy w Grabowcu Miejsce pochówku
64. Jan Modrzejewski, 1873-1951 07.06.1944-28.04.1947
65. Edward Dolecki, 1905-1968 28.04.1947-25.09.1955
66. Ignacy Kilis, 1903- 25.09.1955-22.11.1961
67. Stefan Sawecki, 1918-1996
17.12.1961- 01.06.1982,
02.06.1982-1988 (miał do pomocy
administratora)
68. Franciszek Nucia 1982-1988, administrator,
1988-28.05.1995, proboszcz
69. Stanisław Michał Budzyński 04.06.1995-18.07.2009
70. Zygmunt Żółkiewski 19.07.2009-2018-
3. Proboszczowie, administratorzy, komendariusze
Księża w Królestwie Polskim po kasacji kościoła unickiego byli karani za posługę
wiernym tego kościoła. Do 1905 roku władze rządowe królestwa karali kapłanów prawie
wyłącznie w drodze administracyjnej, natomiast od wydania przez cesarza ukazu
tolerancyjnego wiele spraw musiało przechodzić procedurę sądową1.
Ks. Marian Kaczmara w swojej pionierskiej pracy magisterskiej wymienia jako
proboszcza parafii Grabowiec:
- ks. Jana Łużeckiego (1742), który był jednak proboszczem parafii greckokatolickiej w
Grabowcu.
- ks. Mikołaja Żyrzyńskiego (1717), który był jednak proboszczem parafii Garbów2.
1 Kubicki 2/1, s. 112. 2 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 194
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
7
- ks. Wojciecha Skierskiego (1736), który był jednak komendariuszem kościoła w Sokalu3.
- Michała Drozdowskiego (1770), który był jednak organistą tej parafii4.
3.1. Adamczyk Józef, 1871-, tymczasowy administrator parafii Grabowiec
Patrz rozdział „Dziekani dekanatu hrubieszowskiego”.
3.2. Balazius Wojciech /Batazy, Batuda Albert/, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec5 (1629-1641). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej6.
3.3. Bielawski Paweł, komendariusz
Ze zgromadzenia franciszkanów w Zamościu. Komendariusz parafii Grabowiec7 (-1653-
).
3.4. Bojarczuk Wojciech, 1874-1961
Zdjęcie 1 – Rok 1932 (około). Ksiądz Wojciech Bojarczuk (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 22 lutego 1874 roku. Wyświęcony 1899 roku8.
Wikariusz parafii św. Michała Archanioła Wojsławice (1900-1901), Tarnogóra (1901-
1904), Wilków (1904-1909; wówczas dekanat nowoaleksandryjski).
Proboszcz parafii Łosice (1909-25.03.1914/zwolniony z obowiązków, względnie w
lutym tego roku).
Administrator parafii Moniatycze (03.06.1914-1918).
W parafii Moniatycze m.in. wybudował plebanię, współorganizował polskie
szkolnictwo.
3 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 438. 4 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/7, k. 203; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 47-49. 5 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 6 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 7 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/2, k. 240; Kaczmara, s. 79. 8 Spis DL 1906, s. 33; Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1966, s. 215; KP T1, s. 4, 7; Kaczmara,
s. 81; Kalisz JS, s. 48. Kaczmara, s. 81; Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1917, s. 34; Schematyzm 1925, s. 128; Spis
DL 1929, s. 58; Spis DL 1938, s. 70; Spis DL 1966, s. 21; Akt urodzenia z dnia 06.10.1934 wystawiony przez ks.
Wojciecha Bojarczuka – proboszcza parafii Zakrzówek; APRŁukowa, Księga zgonów, 1916-1931; GłL 1914, Nr
46, s. 3
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
8
Administrator parafii Łukowa (ok. 08.01.1919-ok. 10.11.1919)9.
16 lutego 1919 roku wyświęcił cerkiew w Obszy10.
Administrator parafii Goraj (wówczas dekanat szczebrzeszyński, 10.11.1919-1928)11.
Administrator parafii Grabowiec (11.04.1928-23.04.1933).
Zdjęcie 2 – Rok 1930, 9 listopada. Podpis ks. Wojciech Bojarczuka wraz z odciskiem pieczęci
urzędowej urzędnika USC Parafii Rzymskokatolickiej w Grabowcu (fragment dokumentu ze
zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).
W Grabowcu zjednał sobie wiernych poprzez życzliwość i próby uniezależniania parafii
od rodzin ziemiańskich. Został nazwany „apostołem sadu i pszczółek” ze względu na
zamiłowanie do sadownictwa i pszczół. W wolnych chwilach dbał o ogród, o pszczoły a także
o hodowlę gołębi. Bardzo lubił gołębie, które siadały mu na rękach. W Konstantynówce
(Czartoria) wybudował kaplicę. Dzięki jego inicjatywie parafianie kupili dzwon, który bardzo
uroczyście został sprowadzony i umieszczony w dzwonnicy. Ponadto wybudowano ołtarz w
bocznej kaplicy w miejsce spalonego, oraz pomalowano elewację kościoła. Zorganizował na
wysokim poziomie pracę organizacji kościelnych (tercjarstwa, kółek różańcowych, bractw i
organizacji młodzieżowych)
Proboszcz parafii Zakrzówek (pow. janowski; dekanat kraśnicki; 23.04.1933-
22.01.1961).
Odcisk 1 – Rok 1934, 6 października. Odcisk pieczęci Urzędnika Stanu Cywilnego Parafii Rz.-
Kat. Zakrzówek i podpis proboszcza tej parafii ks. Wojciecha Bojarczuka.
Zmarł 23 maja 1939 roku w Zwierzyńcu. Pochowany na cmentarzu w Zwierzyńcu22.
3.6. Branik Roman, 1840-1921, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się 27 lutego 1840 roku. Wyświęcony w 1863 roku23.
13 Kaczmara, s. 81; Spis DL 1917, s. 35; Spis DL 1931, s. 88; Schematyzm 1925, s. 125. 14 Spis DL 1906, s. 81. 15 Spis DL 1917, s. 35; KPZA 1918, Nr 5-6, s. 84; GłL 1923, Nr 135, s. 3. 16 GłL 1921, Nr 74, s. 2. 17 Schematyzm 1925, s. 125; IWL 1925, s. 103; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła
parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 179; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w
Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 18; APRG, Księga zgonów, 1918-1934. 18 GłL 1925, Nr 215, s. 5. 19 Spis DL 1931, s. 88; Spis DL 1938, s. 104; Spis DL 1939, s. 224; GłL 1923, Nr 194, s. 6; „Elenchus
Convocatorum ad Synodum, 1928, Lublin”. 20 Spis DL 1939, s. 224. 21 Spis DL 1939, s. 20. 22 Kaczmara, s. 81. 23 Wg Kaczmara, s. 80, proboszcz parafii Grabowiec: 1875-1877; Spis DL 1875, s. 41; Spis DL 1876, s. 35; Spis
DL 1875, s. 41; Spis DL 1876, s. 35; Spis DL 1878, s. 28; Spis DL 1906, s. 77; Kubicki 2/1, s. 35, 304, 472;
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
10
Proboszcz parafii Wola Gułowska (11.04.1869-1875).
Proboszcz parafii Grabowiec (ok.14.01.1875-ok. 15.12.1878).
Podpis 1 – Rok 1875, 11 lipca. Podpis proboszcza parafii Grabowiec ks. Romana Branika oraz
odcisk pieczęci Urzędnika Stanu Cywilnego Parafii r.l. Grabowiec (ze zbiorów Andrzeja
Karczmarczuka).
Na mocy decyzji generała-gubernatora warszawskiego z dnia 17/29 stycznia 1878 roku
ksiądz zapłacił 50 rubli kary za to, że wydał ze swego kościoła krzyż, chorągwie i inne
emblematy religijne nielegalnie udającym się parafianom na odpust w sąsiedztwie. Natomiast
5/17 września 1878 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 25 rubli grzywny
oraz zażądał usunięcia księdza z probostwa w Grabowcu za to, że z ambony zachęcał parafian
żeby nie wydawali władzy rządowej kapłanów, którzy pracowali z unitami i aby pogardzali
szpiegami. Gubernator chciał przesunięcia księdza do innej diecezji, gdzie nie było unitów, za
wyjątkiem Sejn. Na prośbę biskupa gubernator zamienił ostatni punkt swej decyzji i zgodził się
na to, że biskup udzieli księdzu nagany i umieści go na parafii w powiecie puławskim lub
garwolińskim.
W związku z powyższymi działaniami władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien
okres bez przydzielenia obowiązków i co z tym się wiązało był pozbawiony utrzymania i
zamieszkania. Mieszkał zapewne u krewnych.
Wikariusz parafii Węgrów (1879).
Administrator parafii Wyszków (dek. węgrowski, 1879-przed grudniem 1889), Kłoczew
(dek. garwoliński, przed grudniem 1889-1913).
Będąc proboszczem parafii Kłoczew (powiat Garwolin, gubernia siedlecka) otrzymał 14
listopada 1894 roku oficjalną naganę za to, że nie odprawił galowego nabożeństwa za zdrowie
cesarzowej.
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-).
Pod koniec 1913 roku ks. będąc administratorem parafii Kłoczew wstąpił do Zakonu
Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. Konfrater.
Zmarł 31 stycznia 1921 roku. Pochowany w krypcie jasnogórskiej.
3.7. Budzyński Stanisław Michał, 1949-
Kubicki 2/1, s. 35; GW 1889, Nr 334, s. 1; GłL 1913, Nr 33, s. 518; Rocznik LTD 1904, s. 103; Rocznik LTD
1905, s. 3; Rocznik LTD 1906, s. 3; Akt zapowiedzi sporządzony 29.06.1875 roku przez ks. Romana Branika;
APZ APRG, sygn 88/609/0/-/4; Parafia Wola Gułowska http://www.karmelici.pl/wola.php (v. 08.08.2009);
Klasztor oo. Paulinów Jasna Góra http://www.jasnagora.com/ (v. 30.07.2013).
Kapelan więzienny w Lublinie (luty 1919-08.04.1919).
Proboszcz parafii Bychawka (09.04.1919-31.08.1931).
25 sierpnia 1931 roku Kuria Biskupa w Lublinie złożyła wniosek do MWRiOP w
Warszawie o przyznanie emerytury dla księdza. Decyzja o przyznaniu emerytury księdzu od 1
września 1931 roku została wydana w marcu 1934 roku. Ksiądz nie zdążył odebrać emerytury.
Mieszkał w Lublinie, przy ulicy Królewskiej 11 (-1932-).
Zmarł 22 maja 1933 roku.
3.10. Czarnecki Józef, 1890-1941
Zdjęcie 6 – Rok 1933 (około). Ksiądz Józef Czarnecki (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 14 marca 1890 roku we wsi Trzeciaków (parafia Mełgiew), syn Stanisława i
Anny ze Sztorców małżonków Czarneckich. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej w Chełmie.
W latach 1913-1920 studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w
Lublinie. Alumn II roku kursu filozoficznego Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-).
9 marca 1919 roku otrzymał święcenia subdiakonatu z rąk biskupa lubelskiego Mariana Leona
Fulmana. Święcenia kapłańskie przyjął 14 czerwca 1920 roku47.
Wikariusz parafii Bełżyce48 w dekanacie bełżyckim (1920-1925-). W 1922 roku miał być
przeniesiony, jednak na własną prośbę został pozostawiony w Bełżycach.
Proboszcz parafii św. Katarzyny w Czernięcinie49 (30.01.1928-1933). Z polecenia
ordynariusza lubelskiego w 1929 roku rozpoczął budowę kościoła w Gilowie (gmina Goraj
Lubelski), który został ukończony w 1932 roku50.
46 KAL 1913, s. 74; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/585, k. 105, 113-119; WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub
1919, Nr 6, s. 190. 47 Spis DL 1915, s. 85; Spis DL 1931, s. 94; Spis DL 1915, s. 85; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani
zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”; Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik
Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003; WiadLub 1919, Nr 4, s. 125. 48 Schematyzm 1925, s. 123; GłL 1922, Nr 130, s. 3. 49 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”;
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003; Spis DL 1931, s. 94. 50 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 01.09.2008); Maleszyk Andrzej (ksiądz), „Mała parafia
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
15
Następnie został proboszczem parafii Grabowiec (29.04.1933-20.08.1940; formalnie był
proboszczem aż do dnia śmierci). W Grabowcu wybudował dom parafialny – ludowy, w
którym utworzył sklep spółdzielczy. Przyczynił się do wybudowania głównego ołtarza i do
przebudowy prezbiterium. W 1938 roku organizował spotkania w domu parafialnym, po
których prawosławni mieszkańcy parafii Grabowiec składali rzymskokatolickie wyznanie
wiary51.
Zdjęcie 7 – Rok 1933, 24 listopada. Podpis proboszcza parafii ks. Józefa Czarneckiego i odcisk
pieczęci urzędowej parafii rzymskokatolickiej w Grabowcu. „Sigillum Ecclesiae R.L.
Graboviecensis” (fragment dokumentu ze zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).
Prowadził działalność łacińską i neounijną w Grabowcu z ramienia biskupa Mariana
Fulmana52.
W okresie wojny w kazaniach wzbudzał poczucie narodowe oraz współtworzył (przy
współudziale wójta gminy Grabowiec, kierownika szkoły podstawowej i kierownika apteki)
Służby Zwycięstwu Polsce w Grabowcu. Uprzedzony o aresztowaniu ukrył się we dworze w
Szystowicach (w budynku późniejszej szkoły). Zdradzony przez jednego z mieszkańców
Grabowca (podejrzenia padły na jednego działacza pewnej partii, który jednak w listach m.in.
do księdza Saweckiego twierdził, że to nie jest prawdą) został aresztowany. Policja niemiecka
powiadomiła administratora parafii – księdza Stanisława Orłowskiego, że ksiądz Józef
Czarnecki zginął podczas ucieczki z transportu z Szystowic do Hrubieszowa53. Miało to miejsce
prawdopodobnie 6 czerwca54 lub 13 czerwca55 1941 roku.
Nie jest znane miejsce jego pochówku. Prawdopodobnie został pochowany w lesie
między Trzeszczanami a Uchaniami. Według relacji brata zamordowanego kapłana, został on
pochowany na terenie wojskowego magazynu paliw, przy drodze z Trzeszczan do Nieledwi56.
Na cmentarzu parafialnym został utworzony, z inicjatywy proboszcza księdza Stanisława
Budzyńskiego, symboliczny grób, usytuowany obok grobu proboszcza księdza Stefana
Saweckiego.
wielkich ludzi”, Niedziela (edycja lubelska), 2002, Nr 31. 51 KP T1, s. 9. 52 Pelica KPL, s. 175. 53 KP T1, s. 9. 54 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003. 55 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 31.08.2008). 56 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.
Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003.
Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-
1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
17
Zdjęcie 8 – Rok 1947 (około). Proboszcz parafii Grabowiec ks. Edward Dolecki.
Urodził się 8 lipca 1905 roku w Majdanie Nepryskim (powiat krasnostawski). W 1931
roku był jako akolita58 alumnem III kursu teologicznego. Ukończył Wyższe Seminarium
Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1931 roku59.
Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (01.09.1931-1933). Z dniem 1 września
1931 roku rozpoczął pracę pedagogiczną w 7-klasowej Publicznej Szkole Powszechnej w
Grabowcu, gdzie pracował do końca roku szkolnego 1932/33.
Wikariusz parafii Zakrzówek (-listopad 1933-). Patron Katolickiego Stowarzyszenia
Młodzieży Polskiej w Zakrzówku (-listopad 1933-).
Prefekt w Hrubieszowie i rektor kościoła św. Stanisława Kostki w Hrubieszowie – parafia
św. Mikołaja BW (wrzesień 1934-1938-, zapewne do 1943 roku). Wiceasystent oddziałów
KSM w Hrubieszowie (-wrzesień 1934-).
W dniu 31 marca 1943 roku aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu na
Majdanku. Zwolniony 18 sierpnia 1943 roku powrócił do Hrubieszowa. Uczył religii w Szkole
Powszechnej Nr 1 w Hrubieszowie. Prefekt w średniej szkole prywatnej w Lublinie.
Do Grabowca powrócił po wojnie, w 1947 roku. Proboszcz parafii św. Mikołaja w
Grabowcu (28.04.1947-25.09.1955). Prefekt w Państwowej Szkole Ogólnokształcącej Stopnia
Podstawowego i Licealnego w Grabowcu a po przekształceniu w Szkole Podstawowej i Liceum
Ogólnokształcącym w Grabowcu (1952-1954).
Pomalował lamperie w kościele (w połowie), odnowił zakrystię, zaadaptował dom
parafialny na plebanię, poprawił ogrodzenie cmentarza. Następnie w 1953 roku odmalował
wewnątrz świątynię w Grabowcu.
Zorganizował uroczystość odsłonięcia tablicy ku pamięci pomordowanych parafian w
czasie II wojny światowej.
Pełnił funkcję prezesa Powiatowego Komitetu Opieki Społecznej (PKOS) w
Hrubieszowie (przez pewien okres w latach 1944-1949), wicedziekana dekanatu
hrubieszowskiego (23.07.1948-).
Proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Sitańcu (26.09.1955-1966-). W tym
okresie m.in. podejmuje starania ratowania kaplicy św. Antoniego w Udryczach. Z Sitańca
zostaje przeniesiony do miejscowości Wilkołaz.
Zmarł 27 grudnia 1968 roku w Wilkołazie.
58 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 59 Kaczmara, s. 82, 84; KP T1, s. 31, 43; Spis DL 1931, s. 22; Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 32, 56; Spis
DL 1966, s. 204; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 56, 141; Kalisz NH, s.
74; Kalisz JS, s. 74; OgniwoAKDL 1934, Nr 1, s. 34; OgniwoAKDL 1934, Nr 12, s. 42; Informacje o zespole
archiwalnym „Powiatowy Komitet Opieki Społecznej w Hrubieszowie” (19/0) znajdującego się w Archiwum
Państwowym w Lublinie, Oddział w Chełmie.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
18
3.12. Dudziński Wincenty Eugeniusz, 1798-1849
Urodził się w 179860 roku (błędnie podawany jest rok 178661), syn Stanisława i Karoliny
z Manomów62 (Manów63, Marków64, Masmów65) Dudzińskich z Lublina (patrz GSB).
Wyświęcony w 1820 roku66.
Administrator a następnie proboszcz parafii Żółkiewka67 (dekanat krasnostawski, ok.
09.07.1825-31.12.1827; proboszcz od 01.01.1926).
Proboszcz parafii Grabowiec68 (01.01.1828-20.04.1849). Instalacja księdza w kościele w
Grabowcu została przeprowadzona 20 stycznia 1828 roku przez ks. dziekana hrubieszowskiego
Franciszka Skórskiego69.
Ojciec chrzestny, m.in.:
- Józefy Antoniny Bielawskiej (1829) – córki proboszcza parafii r.g. Grabowiec ks.
Mateusza Bielawskiego,
- Hipolita Sebowicza (1834) i Tomasza Sebowicza – synów późniejszego burmistrza
miasta Grabowca,
- Józefa Narcyza (1847) – syna administratora parafii r.g. Świdniki ks. Jana Liszkiewicza70.
W uroczystość poświęcenia kościoła zakonu augustianów w Krasnymstawie, 28 lipca
1842 roku, prowadził naukę w czasie nieszporów71.
Zmarł w Grabowcu, w wieku 51 lat, 20 kwietnia 1849 roku72. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Grabowcu, przy głównej alejce. W grobowcu pochowana została także jego
matka.
60 Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43. 61 Kaczmara, s. 80. 62 Wg tablicy nagrobnej matki księdza. 63 Wg aktu zgonu księdza, aktu zgonu brata Ignacego. 64 Wg akt zgonu ojca księdza. 65 Wg aktu zgonu siostry Apolonii. 66 APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43; Spis DL 1846, s. 14. 67 Rocznik 1826/27, s. 121; APL APRŻółkiewka, sygn. 35/1967/0/1/31; APL APRŻółkiewka, sygn.
35/1967/0/2.4/49. 68 Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 13; AAL AKGDL, Fundusze,
inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.60/IVb/57, k. 33, 50; Kopie
dokumentów ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5 69 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,
k. 33, 50. 70 APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/20, k. 8/6; APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/25, k. 2/8; APL APGG, sygn.
35/1999/0/1/33, k. 10/38; APL APGŚwidniki, sygn. 35/2146/0/2.4/39, k. 3/8 71 PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376. 72 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,
k. 50; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
19
Nagrobek 3 – Rok 2018, 10 marca. Nagrobek ks. Wincentego Eugeniusza Dudzińskiego i jego
matki (foto Henryk Kulik).
Na nowej tablicy nagrobnej (poniżej), obok bardzo nieczytelnej pierwotnej, widnieje data
urodzenia: 27 grudnia 1797 oraz data śmierci: 20 kwietnia 1842 (niewłaściwa).
Nagrobek 4 – Rok 2018, 15 lipca. Nagrobek ks. Wincentego Eugeniusza Dudzińskiego i jego
matki (foto Henryk Kulik).
Brat: Teofil, patrz w GSB hasło: Dudziński Teofil.
3.13. Dziewulski Władysław, 1908-1980
Urodził się 21 czerwca 1908 roku. W 1931 roku był73 jako akolita74 alumnem II kursu
teologicznego. Wyświęcony w 1932 roku.
Wikariusz parafii św. Mikołaja BW w Hrubieszowie (1932-1939-)75. Kapelan rezerwy
WP (01.01.1939-)76.
Proboszcz/administrator parafii Grabowiec77 (15.06.1941-12.10.1941).
Administrator parafii Goraj (ok. 1941, 1942). Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w
73 Spis DL 1931, s. 24. 74 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 75 Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 56; OgniwoAKDL 1935, Nr 1, s. 38. 76 Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923-1939,
Ordynariat Polowy w Polsce. 77 KP T1, s. 9; Kaczmara, s. 81.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
20
Zdziłowicach (05.09.1946-1956; pow. janowski)78.
Administrator parafii św. Mikołaja Biskupa w Szczebrzeszynie79 (1956-1966-), rektor
kościoła św. Katarzyny w Szczebrzeszynie80, kapelan szpitala w Szczebrzeszynie81.
Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej82.
Święcenia kapłańskie otrzymał w 1938 r. Posługę duszpasterską rozpoczął w 1939 r. w
Hrubieszowie, gdzie był wikariuszem. W latach 1946 -1956 r. był proboszczem w
Zdziłowicach k. Janowa Lubelskiego.
Zdjęcie 9 – Rok 2013, 15 maja. Nagrobek ks. Władysława Dziewulskiego.
Zmarł 19 sierpnia 1980 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Szczebrzeszynie.
3.14. Filipowicz Jan, 1740-1799, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się w 1740 roku (około)83.
Wikariusz/kooperator parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (-
06.12.1784-19.02.1786-)84.
Proboszcz parafii Grabowiec (1786-30.07.1799)85.
Zmarł, w wieku 59 lat, 30 lipca 1799 roku w Grabowcu. Prawdopodobnie pochowany na
cmentarzu grzebalnym lub przykościelnym w Grabowcu86.
3.16. Garlicki Tomasz, 1806-1878, administrator parafii Grabowiec, dziekan
78 Gość Sandomierski, 2006, Nr 11/598, s. VIII. 79 Spis DL 1966, s. 171. 80 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 81 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 82 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 83 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23. 84 APL APRTomaszówL, sygn. 35/106/47/-/12. 85 Kaczmara, s. 80; APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/37, k. 7, 165; APRG,
Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 4-19. 86 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23. 87 Kaczmara, s. 79.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
21
krasnostawski
Nagrobek 5 – Rok 2014, 8 czerwca. Nagrobek ks. Tomasza Garlickiego (foto Henryk Kulik).
Urodził się 15 grudnia 1806 roku. Wyświęcony w 1830 roku (w Lublinie)88.
Wikariusz kolegiaty zamojskiej89 (-1839-czerwiec 1843-). W czerwcu 1843 roku (także
w sierpniu 1848) uznany za kwalifikowanego do posiadania beneficjum90.
Administrator parafii Stary Zamość91 (ok. 02.05.1843-1848-), Grabowiec92 (27.04.1849-
Proboszcz parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krasnobrodzie95
(04.07.1867-07.10.1878, tj. do śmierci).
Dziekan krasnostawski (pierwsze półrocze 1862-).
Prałat scholastyk Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. przed 1875)96.
Zmarł 7 października 1878 roku w miejscowości Ciotusza. Pochowany na cmentarzu
parafialnym w Krasnobrodzie (na wzniesieniu).
3.17. Jabłoński Jan
Proboszcz parafii Grabowiec97 (05.06.1715-30.04.1719-).
Pleban parafii Oszczów98 (-30.04.1719-).
3.18. Jakub
Proboszcz parafii Grabowiec99 (1425-1431).
88 Spis DL 1840, s. 95; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1856; Spis DL 1871, s. 55; Spis DL 1879, s. 70. 89 PamRM 1843, T.5, z.5, s. 47; Spis DL 1840, s. 95. 90 PamRM 1843, T.5, z.5, s. 478; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355. 91 Spis DL 1845, s. 24; Spis DL 1846, s. 23; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1849, s. 13; PamRM 1848, T.15, z.10,
s. 355; APL APRStaryZamość, sygn. 35/1925/0/2.4/94, k. 15. 92 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,
k. 50-58. 93 Spis DL 1856. 94 Spis DL 1865, s. 17. 95 Spis DL 1871, s. 55; Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/ (v.
16.03.2011); PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na cmentarzu w Krasnobrodzie. 96 GW 1862, Nr 210, s. 1; PamRM 1862, T.10, z.9, s.326; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na
cmentarzu w Krasnobrodzie. 97 Kaczmara, s. 79 (podaje 1715-1717). 98 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 194. 99 Kaczmara, s. 78.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
23
warszawskiemu, że ksiądz proboszcz Grabowca w 1885 roku święcił niektórym unitom
pokarmy wielkanocne, sprawę tą jednak generał-gubernator warszawski 7 marca 1887
roku umorzył ze względu na przedawnienie.
Ksiądz proboszcz parafii Grabowiec wtedy, gdy otrzymał od rządu wykaz tzw.
„upornych”, wezwał ich do siebie i wspólnie radzili nad sprawą ich przynależności
wyznaniowej. Ten sposób postępowania wywołał wśród parafian wzburzenie.
5 stycznia 1888 roku generał-gubernator, ze względu na mieszanie się do prawosławnych,
zwrócił się do władz diecezji o usunięcie księdza z parafii Grabowiec i przeniesienie do innej
parafii, gdzie nie ma unitów.
W 1889 roku ksiądz Kamiński – wówczas rektor kościoła św. Stanisława w Lublinie –
uzyskał paszport kuracyjny do Gleichenbergu (Bad Gleichenberg, współcześnie Austria) na 28
dni. Przed wyjazdem złożył, na policji pod przymusem, oświadczenie, że nie pojedzie nigdzie
poza Gleichenberg. Przez swoich agentów rząd czuwał nad zastosowaniem się księdza do tego
rygoru. Ksiądz mino to pojechał do Poznania. Tajni agencji przyłapali go na tym. Generał-
gubernator warszawski 28 listopada 1889 roku wysłał do księdza administratora diecezji
lubelskiej korespondencję: „Ksiądz Franciszek Kamiński, chociaż złożył deklarację udania się
wprost do Gleichenbergu i pojechał tam istotnie, z powrotem jednak zatrzymał się w państwie
niemieckim, przedłużywszy czas swego pobytu poza granicą kraju samowolnie na przeciąg 19
dni. Za to skazałem go na 50 r. kary”.
Ksiądz w dalszym ciągu spełniał posługę duszpasterską u byłych unitów i w związku z
tym generał-gubernator warszawski 14 kwietnia 1890 roku zażądał od księdza administratora
diecezji lubelskiej, aby przeniósł księdza Kamińskiego z filialnego podominikańskiego
kościoła z Lublina gdzieś na wieś. Jednakże na instancję ks. administratora władze rządowe
zgodziły się na to, aby ksiądz pozostał wikariuszem przy katedrze w Lublinie. Ksiądz był
zapisany w tzw. księdze konduit duchowieństwa rzymskokatolickiego.
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1898-1906-).
Zmarł 21 lipca 1907 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy
ulicy Lipowej.
3.21. Kiliński Julian Jan, 1864-
Urodził się 27102 grudnia 1864 roku w Lublinie (parafia r.l. św. Jana w Lublinie), syn
Augusta (szewca w Lublinie) i Marianny z Ćmielewskich małżonków Kilińskich103.
Wyświęcony w 1889 roku104.
Wikariusz parafii Końskowola (przed grudniem 1889-do ok. października 1893).
Administrator a następnie proboszcz parafii Trzeszczany (ok. listopad 1893-1901-).
Gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora warszawskiego, że policja drogą
śledztwa stwierdziła szkodliwą działalność księdza (wówczas proboszcza parafii Trzeszczany)
na niekorzyść prawosławnych ze wsi: Nieledew i Zadubie. 29 czerwca 1901 roku generał-
gubernator polecił wymierzyć księdzu naganę i ostrzec, że w przyszłości za taką działalność
będzie surowo karany105.
Proboszcz parafii Kumów (pow. chełmski, -1903-).
102 Wg Kaczmara, s. 81 i Schematyzm 1925, s. 125: urodził się 24 marca (błędnie). 103 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/48, k. 4/12. 104 Spis DL 1895, s. 42; Spis DL 1897, s. 42; Spis DL 1898, s. 42; Spis DL 1902, s. 45; Spis DL 1906, s. 25; Spis
DL 1914, s. 33; Spis DL 1915, s. 33; Spis DL 1923, s. 48; Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1928, s. 53; Spis
DL 1931, s. 88; Spis DL 1938, s. 102; Spis DL 1906, s. 25; Spis DL 1917, s. 23; GW 1889, Nr 334, s. 1; GW
1893, Nr 120, s. 3; GW 1893, Nr 345, s. 3; GłL 1923, Nr 135, s. 3; ZLub 1913, Nr 28, s. 3; ZLub 1916, Nr 619, s.
3; APRG, Kopia decyzji biskupa Franciszka Jaczewskiego z dnia 19.06.1900 w sprawie przesunięcia miejscowości
między parafiami: Grabowiec, Trzeszczany. 105 Kubicki 2/1, s. 104-105.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
24
10 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski na oskarżenie gubernatora
lubelskiego ukarał księdza (wówczas proboszcza parafii Kumów), mimo interwencji biskupa,
grzywną w wysokości 50 rubli za to, że pozwolił „prawosławnym” uczestniczyć w procesji
kościelnej na cmentarzu106.
16 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski doniósł biskupowi, że ksiądz
(wówczas proboszcz parafii Kumów) dopuścił do udziału w procesji rzymskokatolickiej panny
„prawosławne” i że skazał księdza za to na 50 rubli kary107.
Proboszcz parafii Wojciechów (dekanat lubelski, -1906-), Turobin (-1913).
Proboszcz parafii Grabowiec (-29.01.1913-maj 1923).
Podpisał się pod uchwałą zebrania ogólnego Komitetu Ratunkowego Obwodu
Hrubieszowskiego z 5 grudnia 1916 roku dotyczącą m.in. natychmiastowego zniesienia granic
okupacji i cenzury.
Będąc proboszczem parafii Grabowiec ks. Julian Kiliński wyświęcił, na kościoły
rzymskokatolickie, byłe cerkwie unickie w Miączynie (03.11.1918), Świdnikach (09.06.1919),
Gdeszynie (22.06.1919), Grabowcu (19.10.1919)108.
Zdjęcie 10 – Rok 1922, 8 lutego. Podpis księdza Juliana Kilińskiego wraz z odciskiem pieczęci
urzędowej parafii Grabowiec (fragment dokumentu ze zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).
Proboszcz parafii Uchanie (maj 1923-1927-).
Opiekun 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Uchaniach (-1926-). W 1926 roku złożył
podpis na karcie przyjaźni o tytule: „Szkolnictwo Polskie w Hołdzie Narodowi
Amerykańskiemu na Pamiątkę 150-lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych”. Szkoła w
Uchaniach przygotowała taką deklarację109.
Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Tereszpolu (1928-1944)110.
Bracia: Jan Tomasz (1862-1943; żona Marianna Bronisława Czarnecka), Lucjan Seweryn
(1875-).
106 Kubicki 2/1, s. 104-105. 107 Kubicki 2/1, s. 104-105. 108 AAL AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 6; AAL AKDL,
Akta Kościoła w Gdeszynie, sygn. 61/IVb/21a, k. 9; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.
61/IVb/26, k. 6; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25. 109 Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych (1976-1926); Szkolnictwo Polskie w
Hołdzie Narodowi Amerykańskiemu na Pamiątkę 150 lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych (Tom: 1-13),
1926; tom 13, s. 433. 110 Spis DL 1939, s. 218. 111 Spis DL 1939, s. 20.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
25
3.22. Kilis Ignacy, 1903-
Zdjęcie 11 – Rok 1955. Ksiądz Ignacy Kilis (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 31 lipca 1903 roku. W 1931 roku był jako akolita (najwyższy stopień święceń
niższych - przed subdiakonatem) alumnem II kursu teologicznego. W tym samym czasie
Edward Dolecki był na III kursie. Wyświęcony w 1932 roku112.
Duszpasterz parafii Zakrzówek (-1934-)113.
Proboszcz parafii św. Anny w Tuczępach114 (kwiecień 1937-październik 1941).
W Tuczępach zorganizował Akcję Katolicką, ożywił Żywy Różaniec i III Zakon św.
Franciszka a także rozpoczął budowę nowego kościoła115.
Proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Wojsławicach116 (1941), Suchowola117 (-
25.09.1955, dekanat lubartowski).
Proboszcz parafii Grabowiec (25.09.1955-22.11.1961). Właściwie obowiązki proboszcza
objął 5 października 1955 roku118.
Z jego inicjatywy, jako proboszcza parafii Grabowiec, zakupiono dwa sztandary (do
kaplicy w Czartorii), cztery sztandary do kościoła w Grabowcu, „Grób Chrystusa” do kościoła
parafialnego, dzwony „Ignacy-Mikołaj” i „Maria” do dzwonnicy przy kościele parafialnym.
Ponadto położono chodnik dookoła kościoła parafialnego, odnowiono front kościoła,
otynkowano wieżyczkę i pokryto ją blachą oraz dokonano korekty organów119.
Wprowadził nabożeństwo „Godzinę Świętą” odprawiane w każdy czwartek przed
pierwszym piątkiem miesiąca oraz adorację Najświętszego Sakramentu z wynagradzającą
procesją Maryjną120.
Administrator parafii św. Wawrzyńca w Karczmiskach (dekanat opolski, 22.11.1961-
112 Spis DL 1931, s. 24; Spis DL 1938, s. 58. 113 OgniwoAKDL 1934, Nr 12, s. 8. 114 Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 5-6; KPT T1, s. 5-6; Spis DL 1931, s. 63. 115 Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 4. 116 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (historia parafii Wojsławice, v. 31.08.2009). 117 KP T1, s. 113. 118 Kaczmara, s. 82; KP T1, s. 113. 119 KP T1, s. 114-115, 125, 127-130, 143. 120 KP T1, s. 114. 121 Spis DL 1966, s. 153; Historia OSP Karczmiska (1917-2007) woj. lubelskie (maszynopis), str. 8.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
26
Herbu Lubicz. Urodził się w 1782 roku. Wyświęcony w 1805 roku122.
Proboszcz parafii Trzeszczany123 (ok. 16.08.1820-28.09.1840).
Administrator parafii Grabowiec124 (18.02.1827-20.01.1828, był w tym czasie
proboszczem parafii Trzeszczany).
Ojciec chrzestny Pauliny Heleny (1830), córki Franciszka Sobieszczańskiego125.
Zmarł 28 września 1840 roku w Trzeszczanach.
3.24. Komorowski Antoni Mikołaj, 1862-1919
Odcisk 3 – Rok 1900, 3 kwietnia. Odcisk pieczęci ks. proboszcza Antoniego Komorowskiego.
Herbu Drogomir (zapewne). Urodził się 6 grudnia 1862 roku w Krasnymstawie, syn
Feliksa (urzędnik) i Julianny z Kuligowskich. Ochrzczony 8 sierpnia 1865 roku w kościele r.l.
w Krasnymstawie przez ks. Franciszka Klickiego. Uczył się w Gimnazjum w Lublinie,
Progimnazjum w Zamościu („ukończył chlubnie” w 1881 roku). Absolwent Seminarium
Duchownego w Lublinie (1886). Wyświęcony w 1886 roku126.
Wikariusz parafii Mełgiew127 (1886-ok. 11.11.1888), Turobin128 (ok. 11.11.1888-przed
grudniem 1889, dekanat krasnostawski).
Wikariusz kościoła filialnego w Nieliszu129 (przed grudniem 1889-przed czerwcem
1892).
Administrator parafii Grabowiec130 (01.06.1892-ok. 23.02.1908?; mianowanie przed
czerwcem 1892).
122 AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5. 123 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; AAL AKGDL,
sygn. 60/IIa/2, k. 1-5; Spis DL 1840, s. 81; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/11; APL APRTrzeszczany,
sygn. 35/1940/0/2.4/31, k. 74/23. 124 APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k. 39/24; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/57, k. 33/22; AAL AKGDL,
Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL
AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5. 125 APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/54. 386/29. 126 APL APRKrasnystaw, sygn. 35/1849/0/2.4/85, k. 58/280; Spis DL 1902, s. 43; Spis DL 1906, s. 43; APRG,
Księga zgonów, 1891-1901, k. 603/22; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 127 GW 1889, Nr 116, s. 2; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224; APL APRLublinJana, sygn. 35/1824/0/2.4/71, k.
205/14. 128 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; APZ APRTurobin, sygn. 88/641/0/-/15. 129 GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2; APL APRNielisz, sygn. 88/623/0/-/15; WiadLub 1919, Nr 7,
s. 223, 224. 130 GW 1892, Nr 152, s. 2; Spis DL 1897, s. 40; Spis DL 1898, s. 40; Spis DL 1902, s. 43; PKLG 1906, s. 180;
Spis DL 1906, s. 43. APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 535; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/68.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
27
Z jego inicjatywy dobudowano dwie boczne kaplice do kościoła w Grabowcu. W wyniku
dobudowy kaplic kościół zyskał wygląd krzyża131.
Administrator parafii Hrubieszów (ok. 11.06.1893-ok. 25.02.1894). Pełniący obowiązki
dziekana hrubieszowskiego (ok. 11.06.1893-ok. 25.02.1894)132.
Przed wizytą biskupa Franciszka Jaczewskiego w Hrubieszowie (która rozpoczęła się 7
czerwca 1905 roku) gubernator lubelski Eugeniusz Wasiljewicz Mienkin przybył do
Hrubieszowa i zażądał od dziekana hrubieszowskiego ks. Józefa Adamczyka, aby ostrzegł
proboszcza parafii Grabowiec Antoniego Komorowskiego „jeżeli nie pohamuje swojej
gorliwości w przyjmowaniu prawosławnych na katolicyzm, będzie surowo ukarany”133.
3 czerwca 1909 roku Sąd Okręgowy w Lublinie skazał księdza proboszcza parafii
Grabowiec na grzywnę 100 rubli z zamianą na miesiąc aresztu i na usunięcie go z probostwa
Grabowca, za przyjęcie do katolicyzmu pewnej pani i udzieleni jej ślubu z katolikiem134.
Z Grabowca został przeniesiony do parafii Serniki /Syrniki/ (). Władze carskie nakazały
władzom kościelnym natychmiast usunąć księdza i z tej parafii. Wobec kolejnych oskarżeń o
działania na szkodę prawosławia rozpoczęto proces sądowy135.
Z winy władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien okres bez przydzielenia
obowiązków w związku z tym był pozbawiony utrzymania i zamieszkania136. W tym czasie
mieszkał m.in. w Lublinie, gdzie był świadkiem ślubu Tadeusza Cypriana Foppa z
Wieńczysławą Janiną z Ciemniewskich (1909) i ojcem chrzestnym ich syna Antoniego Marii
Józefa (1910)137.
Rezydent bez przydziału (1911-1914-1916)138.
Długoletni proces księdza zakończył się skazaniem jego na kilkumiesięczne więzienie w
twierdzy. Przed grożącą mu karą wybył prawdopodobnie w 1911 roku do Krakowa, skąd
powrócił dopiero w 1917 roku, po ucieczce Rosjan w czasie I wojny światowej139. Na wygnaniu
pełnił obowiązki wikariusza kolegiaty św. Floriana w Krakowie. W Krakowie, w wyniku
przepracowania, zaczął chorować na serce140
Administrator parafii św. Anny w Lubartowie (1917-14.06.1919; pełniący obowiązki
administratora)141.
Dziekan dekanatu lubartowskiego (luty 1919-14.06.1919)142.
Podarował 1000 koron na wydawnictwo pisma diecezjalnego, tj. Wiadomości
Zmarł 14 czerwca 1919 roku w Lubartowie, w wyniku zarażenia się tyfusem
plamistym145. Pochowany na cmentarzu w Lubartowie.
Siostra: Maria Komorowska, patrz: „Grabowiecki Słownik Biograficzny”.
131 KP T2, s. 5. 132 APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/18. 133 Kubicki 2/3, s. 150. 134 Kubicki 2/1, s. 112. 135 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 136 Kubicki 2/1, s. 304-305. 137 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/93, k. 224/86; Informacja Grażyny Ode-Zwolińskiej. 138 Spis DL 1915, s. 81 139 Kubicki 2/3, s. 150; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224 140 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 141 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 142 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74; WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 143 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 63. 144 WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 145 Kubicki 2/1, s. 112; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
28
3.25. Kucharski Adam, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec146 (-1647-1648-).
3.26. Łapkiewicz Wincenty /Wojciech147/, 1873-
Urodził się 24 kwietnia 1873 roku. Wyświęcony 10 czerwca 1900148.
Proboszcz149 względnie administrator150 parafii Grabowiec (15.11.1941-12.10.1942).
Względnie chodzi o innego: urodzonego 30 marca 1902 roku, wyświęconego w 1927
roku, który był proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Matczynie (dekanat bełżycki,
1937-1938-), św. Jakuba Większego Apostoła (1946-1966-). Dr prawa kanonicznego151.
3.27. Łoza Józef Jan
Herbu Ślepowron. Syn Wojciecha i Heleny z Boguszów małżonków Łoza152.
Proboszcz parafii Grabowiec (1773-przed 1786). Położył nowy dach na kościele, wstawił
okna. Powiększył plebanię i wybudował budynki gospodarcze w folwarku Żurawlów. Zakupił
działkę o pow. 466 sążni, pod budowę domu dla wikariusza153.
25 lipca 1786 roku, jako kanonik chełmski i lwowski, sprzedaje Kazimierzowi
Senkowskiemu grunt leżący przy ulicy Koziej, graniczący z ogrodem kościelnym /czy był
wówczas jeszcze proboszczem parafii Grabowiec?/154.
Dowiódł szlachectwa w sądzie ziemskim lwowskim (1782)155.
3.28. Malicki Kazimierz, 1754-1827, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się 25 lutego 1754 roku w Warężu, syn Pawła i Marianny (chrztu udzielił
wikariusz ks. Krzysztof Habłowski; rodzice chrzestni: Tomasz Sikorski, Antonina
Kopczyńska)158. Wyświęcony 28 kwietnia 1782 roku (przez chełmskiego biskupa
pomocniczego Melchiora Jana Kochnowskiego)159. Wikariusz parafii Szczebrzeszyn.
Proboszcz parafii Kryłów (-04.02.1804). Administrator parafii Grabowiec (-01.08.1803-
03.02.1804), proboszcz parafii Grabowiec (04.02.1804-18.02.1827)160. Mianowany na 146 Kaczmara, s. 79; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/4, k. 55, 137. 147 Wg - Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Lublin = Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu
Lublin, Kraków-Warszawa, 1942. 148 Kaczmara, s. 81. 149 Kaczmara, s. 81. 150 KP T2, s.9. 151 Spis DL 1938, s. 45; Spis DL 1966, s. 78. 152 Boniecki, T. 16, s. 53. 153 Kaczmara, s. 80; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100-104; APL
KancelariaMSGL, sygn. 35/234/0/-/36, k. 67. 154 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/12, k. 378. 155 Boniecki, T. 16, s. 53. 156 Kaczmara, s. 80. 157 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100, 101; Boniecki, T. 16, s. 53. 158 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208;
AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1717-1757, sygn. 1/301/1413, k. 317 (źródło podał dr Tomasz Wszeborowski). 159 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208. 160 Kaczmara, s. 80; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-
AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 8, 225. 161 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206. 162 APL APGG, Księga urodzeń, małżeństw i zgonów, 1814-1825, sygn. 35/1999/0/1/2, k. 2. 163 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.
60/IVb/57, k. 25; GW 1827, Nr 72, s. 641; APL APRG, Księga zgonów, 1826-1831, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k.
41/24. 164 AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1776-1784, sygn. 1/301/1411, k. 305, 306 (źródło podał dr Tomasz
Wszeborowski); Informacja dr Tomasza Wszeborowskiego. 165 Spis DL 1914, s. 30. 166 Spis DL 1914, s. 30; Spis DL 1915, s. 30; GłL 1919, Nr 250, s. 2; WiadLub 1919, Nr 8, s. 256. 167 WiadLub 1919, Nr 8, s. 256; WiadLub 1919, Nr 9, s. 274. 168 WiadLub 1919, Nr 9, s. 287. 169 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74. 170 WiadLub 1919, Nr 8, s. 256; WiadLub 1919, Nr 9, s. 274. 171 „Elenchus Convocatorum ad Synodum, 1928, Lublin”. 172 WiadLub 1919, Nr 3, s. 88. 173 Spis DL 1939, s. 19.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
30
3.30. Maluga Laurenty (RL), 1905-
Urodził się 3 grudnia 1905 roku. Wyświęcony 28 czerwca 1931 roku. OFM.
Gwardian konwentu oo. bernardynów przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi
Panny w Warcie (1933-1934-; wówczas diecezja włocławska)174.
Gwardian domu oo. bernardynów w Miączynie (1938-1939-)175.
Tymczasowy administrator parafii Grabowiec (1942-1944).
Wzmiankowany proboszczem parafii Zawalów.
Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Kwitach (1946-1949; Kwity,
współcześnie archidiecezja warmińska)176.
Administrator parafii św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku (1949-1951; gmina Tolkmicko,
pow. elbląski, woj. warmińsko-mazurskie)177.
Proboszcz parafii Pieniężno (-1955-1956-).
3.31. Małdrzykowski Marcin
Proboszcz parafii Grabowiec178 (1594-1609).
3.32. Mateusz, -1526
Proboszcz parafii Grabowiec (do 1526).
Zmarł w 1526 roku179.
3.33. Mikoliński
Proboszcz parafii Grabowiec180 (-1783-).
3.34. Milewski Antoni, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec181 (-1754-25 listopada 1770-).
Prawdopodobnie zmarł, w wieku 70 lat, 26 kwietnia 1774 roku w Zamościu (do zdobycia
metryka zgonu).
3.35. Mleczek Józef, 1827-1891, administrator
Urodził się 2 lutego 1827 roku w Łukowie w rodzinie mieszczańskiej, syn Adama i
Marianny z Twarowskich. W Łukowie ukończył szkołę elementarną oraz gimnazjum. W 1845
roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim. Wyświęcony w 1850 roku182.
Wikariusz parafii św. Anny w Białej Podlaskiej183 (1850-1855).
Proboszcz parafii Biała Podlaska184 (1855-1861, …-12.06.1869), przy czym był także
174 Rocznik Diecezji Włocławskiej 1934, Włocławek, s. 157, 158, 175 Spis DL 1939, s. 231. 176 Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Kwitach www.parafiakwity.pl (v. 13.11.2018). 177 Parafia św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku www.salezjanie-tolkmicko.pl (v. 13.11.2018). 178 Kaczmara, s. 79. 179 Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 180 Kaczmara, s. 80. 181 Kaczmara, s. 80; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/10, k. 151. 182 Spis DL 1870, s. 26; Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz
bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 183 Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski
Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 184 Kubicki 2/1, s. 152; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
31
administratorem dwóch folwarków probostwa w Czosnówce i Wólce Plebańskiej. W 1856 roku
został opiekunem szkoły elementarnej w Białej Podlaskiej185.
W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego Nikołaj Onufrijewicz Suchozanet nakazał
aresztować księdza (wówczas proboszcza parafii Biała Podlaska, gubernia siedlecka) i wysłać
go do guberni kostromskiej za to, że namawiał do powstania (rewizja w kościele wykryła broń
powstańców)186. Został aresztowany 12 sierpnia 1861 roku i wywieziony do guberni
kostromskiej. 26 września 1861 roku, z miejsca zesłania, wysyła list do arcybiskupa diecezji
mohylewskiej z prośbą o wyrażenie zgody na posługę katolikom oraz na odprawianie mszy św.
29 kwietnia 1862 roku zostaje zwolniony z zesłania, na początku czerwca przybywa do Białej
Podlaskiej, gdzie pozostaje pod nadzorem policji. W styczniu 1863 roku, podczas powstania
styczniowego, ksiądz poświęcił sztandar oddziału powstańczego oraz odprawił mszę św.,
podczas której został odczytany manifest powstańczy. W marcu 1863 roku ksiądz zostaje
aresztowany i osadzony w Twierdzy Brześć. 31 lipca tego roku zostaje skazany przez Polowo-
Wojenny Sąd w Brześciu Litewskim na karę śmierci, za to, że był głównym czynnikiem
powstania oraz za przechowywanie broni. Prawdopodobnie dzięki staraniom biskupa
podlaskiego Beniamina Szymańskiego namiestnik Królestwa Polskiego, decyzją z dnia 8/20
stycznia 1864 roku, zamienił karę śmierci na zesłanie w głąb Rosji. W kwietniu tego roku
zostaje zesłany ponownie do guberni kostromskiej, gdzie otrzymywał się z datków rodziny187.
Kancelaria namiestnika Królestwa Polskiego 9 października 1868 roku stwierdziła, że
ksiądz może powrócić do kraju i objąć stanowisko kościelne gdziekolwiek, za wyjątkiem
Warszawy i tych guberni, w których pracował przed zesłaniem188. 29 listopada 1868 roku
przyjechał do Czemiernik, do brata Karola, który był proboszczem tej parafii189.
Administrator parafii Grabowiec190 (-24.06.1869-ok. 22.11.1874). Wg innego źródła,
mylnie, był proboszczem parafii Grabowiec tylko do 23.08.1871 roku191.
W 1870 roku ks. Mleczek gruntownie wyremontował kościół w Grabowcu. Między
innymi wymienił pokrycie dachowe na blaszane, uzupełnił tynki zewnętrzne i wewnętrzne,
pomalował trzy ołtarze (główny i dwa boczne). Zakupił cztery obrazy do noszenia w procesji192.
1939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 103-110; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz
bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 185 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 186 Kubicki 2/1, s. 152; Riabinin LPS, s. 52. 187 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 8, 13-15; Kubicki 2/3, s. 270. 188 Kubicki 2/1, s. 412. 189 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 16. 190 Spis DL 1870, s. 26; Spis DL 1871, s. 27; Spis DL 1873, s. 30; Kubicki 2/1, s. 152; KP T1, s. 4; AAL AKGDL,
Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 102-110; GW
1871, Nr 15, s. 4; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 499; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 1-429. 191 Kaczmara, s. 80. 192 GW 1871, Nr 15, s. 4.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
32
Podpis 2 – Rok 1874, 30 stycznia. Podpis administratora parafii Grabowiec ks. Józefa Mleczka
i odcisk pieczęci urzędnika Urzędu Stanu Cywilnego Parafii r.l. Grabowiec Powiatu
Hrubieszowskiego (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).
W 1874 roku ksiądz (wówczas proboszcz parafii Grabowiec) został skazany na usunięcie
z terytorium guberni lubelskiej za spełnianie posług religijnych byłym unitom („przyłączonym
do prawosławia”). Za te czyny został umieszczony w diecezji kujawsko-kaliskiej, gdzie kwestia
unicka nie istniała. Tam też został ukarany grzywną w wysokości 50 rubli za udzielenie chrztu
świętego dziecku byłych unitów193.
Od 1882 roku był administratorem parafii Koźminek (dekanat koniński, diecezja
kujawsko-kaliska), następnie – prawdopodobnie – parafii Rossoszyca (przy czym w źródle
podano nazwę Rossoszyn, ale taka parafia nie istnieje), gdzie zmarł194.
Zmarł 18 lipca 1891 roku195.
3.36. Modrzejewski Jan, 1873-1951, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się 23 kwietnia 1873 roku w Starych Budach (gmina Kaski; współcześnie Budy
Stare w gminie Baranów powiatu grodziski), syn Józefa i Antoniny z Paluchowskich.
Ukończył, w 1892 roku, czteroletnią szkołę średnią w Warszawie i Seminarium Duchowne w
Lublinie. 10 czerwca 1900 roku otrzymał święcenia z rąk biskupa lubelskiego Franciszka
Jaczewskiego196.
Wikariusz parafii Liw197 (03.12.1901-22.12.1902), Okrzeja198 (dekanat łukowski,
22.12.1902-1906).
W 1906 roku przystąpił do mariawitów. Proboszcz parafii mariawickiej w Pogorzeli
(wybudował kościół), Dąbrowa Górnicza (?). 27 lutego 1923 roku wraz parafianami parafii
Okrzeja-Gozdów, Okrzeja-Garbów wrócił do kościoła katolickiego. Biskup sufragan podlaski
Czesław Sokołowski udzielił wszystkim absolucji199.
193 Kubicki 2/1, s. 412. 194 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik
Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 17. 195 Kubicki 2/1, s. 152; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski
Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 17. 196 Wg innego źródła urodził się 24 października-Kaczmara, s. 81; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice
w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w
Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3; Spis DL 1931, s. 72; Spis DL 1906, s. 90; AAL AKDL, Akta (drugiego)
Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 143. 197 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58;
Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 198 Spis DL 1906, s. 90; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013
(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 199 Rycerz Niepokalanej 1923, Niepokalanów, 1923, s. 78.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
33
Wikariusz parafii Lubartów200 (ok. marzec 1923-23.04.1923), Garbów201 (28.04.1923-
14.02.1924; diecezja lubelska).
Proboszcz parafii pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty w Klementowicach202
(dekanat kurowski; 14.02.1924-29.12.1932, wybudował kościół), Matki Boskiej Królowej
Korony Polskiej w Jastkowie203 (29.12.1932-28.02.1939; 03.01.1933 wprowadzenie do
kościoła przez dziekana lubelskiego E. Jankowski; wybudował kościół), św. Tomasza Apostoła
i św. Stanisława B.M. w Piotrawinie204 (dekanat opolski, 28.02.1939-1944).
Proboszcz parafii Grabowiec205 (07.06.1944-28.04.1947; 12.04.1947 – data pisma
zwalniającego z obowiązków proboszcza). Pracował w szkole w Grabowcu (1944-1946).
Tymczasowy administrator parafii Tuczępy206 (-02.05.1946).
Proboszcz parafii Parafianka207 (28.04.1947-14.07.1949). 14 lipca 1949 roku zostaje
przeniesiony na emeryturę. Zamieszkał w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Służek NMP w
Niezdowie (koło Opola Lubelskiego). Podczas odprawiania mszy św. w listopadzie 1950 roku
doznał wylewu krwi do mózgu208.
Zmarł 1 stycznia 1951 roku. Pochowany na cmentarzu w Opolu Lubelskim209.
3.37. Moruński Wojciech Grzegorz, 1751-1803, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się w 1751 roku (około).
Proboszcz parafii Zarszyn (1780-1789; współcześnie gmina Zarszyn, pow. sanocki, woj.
podkarpackie)210.
Proboszcz parafii Grabowiec (1799-1800-11.05.1803)211.
Zmarł, w wieku 52 lat, 11 maja 1803 roku w Grabowcu. Prawdopodobnie pochowany na
cmentarzu grzebalnym lub przykościelnym w Grabowcu212.
3.38. Myszkowski Piotr
200 GłL 1923, Nr 81, s. 3; GłL 1923, Nr 117/118, s. 3. 201 GłL 1923, Nr 117/118, s. 3; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa,
2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 202 Spis DL 1931, s. 72; Parafia Klementowice http://www.parafiaklementowice.pl/historia.html (v. 17.06.2009);
Schematyzm 1925, s. 127; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013
(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3; WiadLub
1925, Nr 6, s. 182-185. 203 Spis DL 1938, s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013
(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 204 Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 17.06.2009); Spis DL 1938,
s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s.
58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 205 Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie, Akta Kurii Diecezjalnej Lubelskiej, Akta (drugiego) Kościoła w
Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k.143-144; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska,
s. 1-3.W źródle: Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca
doktorska), s. 58 – podano parafię Garbów zamiast Grabowiec. 206 KPT T1, s. 9. 207 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,
59. 208 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,
59; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 209 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,
59. 210 Parafia św. Marcina Biskupa i Matki Bożej Szkaplerznej w Zarszynie http://parafia.zarszyn.pl (v. 11.10.2018). 211 Kaczmara, s. 80; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 39; APL APRG, sygn. 35/106/10/-
Zmarł 17 marca 1994 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach w
grobowcu rodzinnym (pow. janowski, woj. lubelskie). Tablicę nagrobną ufundował
siostrzeniec Dariusz Kossakowski.
3.43. Ostrowski Jan
Proboszcz parafii Garbów220 (-1512-).
Proboszcz parafii Grabowiec221 (-1528).
3.44. Piotrowski Jan
Proboszcz parafii Grabowiec222 (1528-1557).
3.45. Piotrowski Stanisław
Proboszcz parafii Grabowiec223 (11.06.1526-). Przedstawiony na plebana w mieście
Grabowiec przez kanonika chełmskiego Jakuba, po śmierci Mateusza224.
3.46. Piwowski (Pniowski) Eliasz, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec225 (1658-1671). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej226.
3.47. Raczkowski Piotr, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec227 (1694-). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej.
3.48. Retke Stanisław, 1859-1928, administrator
Urodził się 29 stycznia 1859 roku. Wyświęcony w 1882 roku (lub 1883)228.
Strzyżowie; Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 27.04.2006). 220 WiadLub 1925, Nr 10, s. 313, 314. 221 Kaczmara, s. 79. 222 Kaczmara, s. 79. 223 Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 224 Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 225 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 226 Szady In, s. 137. 227 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 228 Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
37
Wikariusz parafii Modliborzyce229 (-ostatni kwartał 1883), Kalinowszczyzna w
Lublinie230 (ostatni kwartał 1883-), kościoła podominikańskiego w Lublinie231 - kościoła św.
Stanisława (-22.03.1888).
Administrator parafii Grabowiec232 (22.03.1888-ok.21.05.1892). Następnie proboszcz
(proboszcz radca) parafii Sokołów233 (przed czerwcem 1892-1925-).
Dziekan dekanatu sokołowskiego diecezji lubelskiej (przed czerwcem 1892-1925-, w
guberni siedleckiej) a następnie podlaskiej, prefekt234.
W okresie 13-18 sierpnia 1927 roku brał udział w uroczystościach odbywających się w
Siedlcach a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej z Siedlec
do Kodnia235.
Generał-gubernator warszawski 7 sierpnia 1893 roku ukarał księdza (wówczas
proboszcza parafii Sokół w guberni siedleckiej) karą 25 rubli za to, że pozwolił w swoim
kościele odprawić nabożeństwo 3 maja 1893 roku księdzu Adolfowi Kurkowskiemu
(administratorowi parafii Ryki, powiat garwoliński w guberni siedleckiej)236.
Gubernator siedlecki wysłał sporo zawiadomień do generała-gubernatora o działalności
księdza w zakresie udzielania posług religijnych byłym unitom. Ten jednakże nie ukarał
księdza ze względu na przedawnienie bądź brak winy. Nawet kancelaria generała-gubernatora
wysłała pismo do gubernatora siedleckiego o przerwanie tej pisaniny237.
Kanonik Kapituły Katedry w Janowie (1919)238. Proboszcz konsultor (01.12.1923-),
sędzia prosynodalny (01.12.1923-)239.
Zmarł w 1928 roku240.
3.49. Rodyszewski Stanisław, komendariusz
Komendariusz parafii Grabowiec241 (1624-1626). Został instytuowany komendariuszem
parafii z prezenty kapituły katedralnej242.
3.50. Roszkowski Jakub
Administrator parafii Grabowiec243 (-1644).
Kanonik chełmski.
3.51. Rudkowski Łukasz
229 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6. 230 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6. 231 Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370. 232 Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; GW 1892, Nr 152, s. 2; Schematyzm DP 1921, s. 56;
APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370, 535; PKLG 1892, s. 243. 233 Kubicki 2/1, s. 196-198; Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL
1918, s. 91; KAL 1913, s. 73; Schematyzm DP 1923, s. 18; Schematyzm DP 1925, s. 15. 234 Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; IWL 1925, s. 117; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL 1913, s.
73. 235 WiadPodl 1927, s. 308. 236 Kubicki 2/1, s. 196. 237 Kubicki 2/1, s. 196-198. 238 Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s. 15. 239 Schematyzm DP 1923, s. 12, 13. 240 Kubicki 2/1, s. 196. 241 Kaczmara, s. 79. 242 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 243 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
38
Proboszcz parafii Grabowiec244 (1688).
Proboszcz parafii św. Anny w Gródku245 (przed 1726). W parafii (wówczas
prawdopodobnie pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP) Gródek przyczynił się do budowy
nowego kościoła przed 1726 rokiem246.
3.52. Rudziński Antoni, 1872-1942, administrator parafii Grabowiec
Urodził się 1 czerwca 1872 roku w Lublinie, syn Wiktora i Kamilli z Korzeniowskich.
Wyświęcony w 1895 roku247.
Kapelan „Hospitalia Infirmorum Sub Inspectione Sororum Charitatis” w Lublinie248 (-
1906-).
Administrator parafii Grabowiec249 (ok.15.03.1908-1913). Dzięki jego staraniom
wykonano w kościele posadzkę i ołtarze w bocznych kaplicach.
3 lipca 1910 roku gubernator lubelski oskarżył księdza (wówczas proboszcza parafii
Grabowiec) przed generałem-gubernatorem warszawskim, że „ganił religię prawosławną”.
Jednak generał-gubernator sprawę umorzył250.
Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był członkiem rady administracyjnej
kurii diecezjalnej w Lublinie251.
Administrator parafii Żółkiewka252 (-ok. luty 1919; zwolniony na własną prośbę).
Rektor kościoła podominikańskiego św. Stanisława B.M. w Lublinie253 (-1919-).
Proboszcz parafii Znalezienia Krzyża św. w Mokremlipiu254 (1924-1938).
244 Kaczmara, s. 79. 245 KZSP T8Z17, s. 13, 14. 246 KZSP T8Z17, s. 13, 14. 247 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/55, k. 57/199; Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86;
APRLublinJana, Księga zgonów, 1940-1944, k. 168/380. 248 Spis DL 1906, s. 119. 249 Spis DL 1912, s. 33; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 307/1; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k.
74/96. 250 Kubicki 2/1, s. 206. 251 Schematyzm 1925, s. 120. 252 ZLub 1919, Nr 75, s. 2; WiadLub 1919, Nr 3, s. 96 253 KAL 1929, s. 40. 254 Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86; Spis DL 1938, s. 100. 255 Spis DL 1939, s. 226. 256 Spis DL 1938, s. 45; Spis DL 1939, s. 20.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
39
Zdjęcie 15 – Ksiądz Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafialnej).
Urodził się 27 stycznia 1918 roku w Zakrzówku (pow. kraśnicki)257.
W 1938 roku był alumnem na I roku Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie.
Wyświęcony 29 czerwca 1943 roku, w Nowym Sączu, przez biskupa Mariana Leona Fulmana.
Zdjęcie 16 – Rok 1945, 9 lipca. Zakończenie rekolekcji na KUL-u. Ksiądz Stefan Sawecki
siedzi w dolnym rzędzie po środku (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Wikariusz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bobach (dekanat urzędowski,
1943, 3 miesiące).
Administrator parafii w Rzeczycy Ziemiańskiej (koło Kraśnika, 3 miesiące).
257 Spis DL 1938, s. 23; KP T1; s. 150, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana
Saweckiego; Opis zdjęć dokonany przez ks. Stefana Saweckiego;
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
40
Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1944-1945, 1
rok i 8 miesięcy).
Odcisk 4 – Rok 1945, 9 lipca. Odcisk stempla ks. Stefana Saweckiego (ze zbiorów Adama
Skóry).
W 1945 roku uczestniczył w rekolekcjach zorganizowanych przez KUL.
Zdjęcie 17 – Rok 1945, 9 lipca. Zakończenie rekolekcji na KUL-u. Ks. Stefan Sawecki siedzi
w dolnym rzędzie po środku (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Wikariusz parafii Nawrócenia św. Pawła w Lublinie (około 1945-1952, 7 lat; przy czym
był także etatowym prefektem w szkołach podstawowych i średnich).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
41
Zdjęcie 18 – Rok 1947, 1 czerwca. Koło ministranckie przy parafii Nawrócenia św. Pawła w
Lublinie. W środku, w okularach, siedzi wikariusz parafii ksiądz Stefan Sawecki (foto Zakład
Fotograficzny Ludwika Hartwiga w Lublinie, ul. Świętoduska 6; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana
Saweckiego).
Zdjęcie 19 – Rok 1947. Pamiątka I Komunii św. Lublin, parafa Nawrócenia św. Pawła.
Prawdopodobnie uczniowie Szkoły Podstawowej nr 8 w Lublinie. Za dziećmi od lewej strony
stoją: prałat ks. Paweł Dziubiński, n, n, ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana
Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
42
W dniach 1-10 lipca 1947 roku uczęszczał na kurs katechetyczny na KUL.
Zdjęcie 20 – Rok 1947, 1-10 lipca. KUL, kurs katechetyczny. W drugim rzędzie w środku siedzi
biskup lubelski Stefan Wyszyński. W czwartym rzędzie, trzeci od prawej, stoi ksiądz Stefan
Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
W dniach 23 listopada-3 grudnia 1947 uczęszczał na kurs w Ministerstwie Zdrowia w
Warszawie.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
43
Zdjęcie 21 – Rok 1947, 12 grudnia. Warszawa. Kurs w Ministerstwie Zdrowia, trwający w
dniach 23 listopada-3 grudnia 1947 roku. Ks. Stefan Sawecki siedzi w trzecim rzędzie, szósty
od lewej (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Zdjęcie 22 – Rok 1948, 12 czerwca. Pamiątka I Komunii świętej. Lublin, uczniowie ze Szkoły
Podstawowej nr 13 w Lublinie. W drugim rzędzie, pierwszy od prawej, siedzi prałat ks. Paweł
Dziubiński. Za dziećmi stoi ks. Stefan Sawecki (mieszkał wówczas w Lublinie, przy ul.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
44
Bernardyńskiej nr 5; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Zdjęcie 23 – Rok 1948, czerwiec. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii
św. dzieci ze Sławinka. W środku ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana
Saweckiego).
Zdjęcie 24 – Rok 1951, maj. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii
świętej. W ostatnim rzędzie, pierwszy od lewej, stoi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks.
Stefana Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
45
Zdjęcie 25 – Rok 1951, czerwiec. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii
świętej. Drugi ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana
Saweckiego).
Zdjęcie 26 – Rok 1951, czerwiec. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii
świętej. Drugi ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana
Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
46
Zdjęcie 27 – Rok 1951, czerwiec. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii
świętej. Trzeci ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana
Saweckiego).
Proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela w Rzeplinie (około 1952-1954, 3 lata).
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (około 1955-12.12.1961, 7 lat).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
47
Zdjęcie 28 – Rok 1955, 27 czerwca. Depułtycze. 12. rocznica święceń kapłańskich (29 czerwca
1943 roku), zjazd koleżeński (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego). W pierwszym
rzędzie siedzą od lewej księża: Tadeusz Malec (wyświęcony w 1942 roku, administrator parafii
Horyszów Polski), Stanisław Witkowski (proboszcz parafii Depułtycze), Edmund Idziakowski
(wyświęcony w 1942 roku, prefekt szkół w Lublinie), Marian Nabielec (proboszcz parafii
Dołhobyczów). W drugim rzędzie stoją od lewej księża: Józef Tatarczak (wyświęcony w 1942
roku), Bolesław Szklarczyk, Jerzy Marian Ochalski (prefekt Szkoły Podstawowej w
Tarnogórze), Stefan Sawecki, Franciszek Sysa (prefekt szkół w Lublinie i wikariusz parafii
Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lublinie). Na spotkaniu był także Jan Dudek (administrator
parafii Ruda-Huta). 29 czerwca 1943 roku biskup lubelski Marian Leon Fulman, będący na
wygnaniu w Nowym Sączu, wyświęcił na prezbiterów: Jana Dudka, Franciszka Gzika, Mariana
Nabielca, Jerzego Mariana Ochalskiego, Stanisława Witkowskiego, Stefana Saweckiego,
Franciszka Sysę i Bolesława Szklarczyka (wcześniej, 27 i 28 czerwca, wyświęcił ich
odpowiednio na subdiakonów, diakonów). W 1942 roku 12 lipca biskup wyświęcił, także w
Nowym Sączu, Józefa Tatarczaka, Edwarda Kowalskiego, Edmunda Idziakowskiego oraz 19
października Tadeusza Malca.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
48
Zdjęcie 29 – Rok 1955, 2 lipca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi
proboszcz parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Zdjęcie 30 – Rok 1956. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi proboszcz
parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
49
Zdjęcie 31 – Rok 1956. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi proboszcz
parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Zdjęcie 32 – Rok 1957, 23 czerwca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Za dziećmi stoi
proboszcz parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
50
Zdjęcie 33 – Rok 1957, 23 czerwca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Za dziećmi stoi
proboszcz parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Odcisk 5 – Rok 1957. Odcisk stempla okolicznościowego z okazji chrztu św. w parafii Sawin
(ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
51
Zdjęcie 34 – Rok 1957, kwiecień, Kędzierzyn. Ks. Stefan Sawecki, pierwszy od lewej (zdjęcie
ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Proboszcz parafii Grabowiec (13.12.1961-01.06.1982). Dokumenty parafii Grabowiec
przejął już 7 grudnia 1961 roku258. Oficjalne wprowadzenie do parafii odbyło się 17 grudnia
1961 roku. Faktycznie proboszczem był do 1988 roku, przy czym był wyznaczony jeszcze
administrator parafii, którym był ks. Franciszek Nucia. Wprowadzenia dokonał dziekan
hrubieszowski ksiądz kanonik Franciszek Osuch.
Podpis 3 – Rok 1963. Podpis proboszcza parafii ks. Stefana Saweckiego (zdjęcie z kroniki
parafii).
Jako proboszcz parafii Grabowiec m.in. usunął chorągwie z nawy kościoła (zostały
umieszczone w kaplicy), podwyższył żyrandole i usunął wianki (w związku z tym powiększyła
się widoczność ołtarza), przesunął ławki do prezbiterium o około 4 m. Wykonał instalację
radiofonizacyjną w kościele oraz dokonał korekty organów. Ponadto wstawił nowe drzwi do
zakrystii, pomalował zakrystie oraz przeniósł zakrystię dla księży do drugiej a wolne
pomieszczenie przeznaczył na salkę katechetyczną259.
Z jego inicjatywy parafianie wykonali kamienną drogę łączącą ulicę Skierbieszowską z
aleją przycmentarną oraz dojazd do parafii260.
Z jego inicjatywy i przy wsparciu wiernych m.in. ufundowano pomnik 1000-lecia
chrześcijaństwa w Polsce (1966), … 258 KP T1, s. 149, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana Saweckiego. 259 KP T1, s. 143, 155, 163. 260 KP T1, s. 178.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
52
Wicedziekan dekanatu hrubieszowskiego (23.05.1962-1966-), członek komisji do spraw
katechizacji II Synodu Diecezji Lubelskiej (07.04.1977-08.06.1985), członek rady wydziału
duszpasterstwa Kurii Biskupiej w Lublinie (-1966-)261.
Od 1988 roku zostaje rezydentem w parafii Grabowiec.
Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej262.
Zdjęcie 35 – Rok 1994 (około). Ksiądz kanonik Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafii).
Pod koniec życia uczestniczył w życiu liturgicznym pomagając sobie przy chodzeniu
dwiema kulami. Ostatnią mszę św. odprawił 26 września 1996 roku263.
Zmarł 29 września 1996 roku w szpitalu w Hrubieszowie.
Klepsydra 1 – Rok 1996, 29 września. Klepsydra – informacja o śmierci ks. kanonika Stefana
Saweckiego (ze zbiorów Marianny Kulik).
Pochowany 1 października 1996 roku na cmentarzu parafialnym w Grabowcu w
261 Spis DL 1966, s. 33, 64; Kaczmara, s. 82; KP T1, s. 159. 262 Schematyzm DZL 1995, s. 95. 263 KP T4, s. 22.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
53
ziemnym grobie. Mszy św. pogrzebowej odprawionej w kościele parafialnym w Grabowcu
przewodniczył biskup Jan Śrutwa. W uroczystości wzięło udział około 70 księży. Słowa
pożegnania wygłosił wychowanek księdza Stefana Saweckiego ksiądz Marian Kaczmara,
proboszcz parafii Niedrzwica Duża. W imieniu rodziny zmarłego podziękowanie za modlitwę
i udział w pogrzebie złożyła siostra ks. Stefana Saweckiego – Marianna Woycikiewicz.
Zdjęcie 36 – Rok 1996, 1 października. Cmentarz parafialny w Grabowcu. Pogrzeb ks.
proboszcza Stefana Saweckiego. Pożegnanie ks. kanonika Stefana Saweckiego przez biskupa
diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana Śrutwę (zdjęcie z kroniki parafialnej).
Nagrobek 6 – Rok 2018, 10 marca. Nagrobek ks. Stefana Saweckiego (foto Henryk Kulik).
3.54. Sołomoński Bartłomiej
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
54
Proboszcz parafii Grabowiec264 (1620).
3.55. Sutkowski Stanisław
Proboszcz parafii Grabowiec265 (1614-27.01.1617). Zrezygnował z probostwa.
Herbu Grzymała. Urodził się 27 listopada 1804 roku we wsi Dub w powiecie
tomaszowskim (parafia Dub), syn Wojciecha (ekonom dóbr Dub, żył 52 lata; zmarł 11 maja
1827 roku w Dubie; pochowany na cmentarzu przykościelnym w Dubie; nagrobek wystawiła
żona) i Agnieszki z Majeranowskich (zm. w lutym 1851 roku, w wieku 79 lat, pochowana na
cmentarzu w Hrubieszowie)269.
Zdjęcie 37 – Rok 2013, 18 listopada.
Nagrobek Wojciecha Troszczyńskiego.
Zdjęcie 38 – Rok 2013, 16 sierpnia.
Nagrobek Agnieszki z Majeranowskich
Troszczyńskiej.
Ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie oraz wydział teologiczny w Warszawie.
Uzyskał tytuł magistra św. teologii. W 1829 roku otrzymał święcenia kapłańskie (1828270).
Jubilat.
Przez cztery lata był kanclerzem kurii biskupa lubelskiego Józefa Dzięcielskiego271.
Proboszcz parafii Hrubieszów272 (18 grudnia273 1832-1848-) i jednocześnie administrator
264 Kaczmara, s. 79. 265 Kaczmara, s. 79. 266 Kaczmara, s. 80. 267 Wg zapisów w kilku aktach metrykalnych. 268 Wg Kaczmara, s. 80. 269 APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 59/473; Kubicki 2/3, s. 311; Tablica nagrobna na cmentarzu w
Hrubieszowie; APL APRDub, sygn. 35/1815/0/2.4/89, k. 57/52. 270 Spis DL 1840, s. 81. 271 Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki. 272 Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 14.; Rocznik RWC 1848, s. 197. 273 Lutego wg Galek Związki.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
W 1849277 roku przekazuje 100 rubli na budowę powiatowego szpitala278 w
Hrubieszowie.
Ojciec chrzestny Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego, urodzonego 20.08.1847
roku w Hrubieszowie, ochrzczonego 26.12.1847 roku w Hrubieszowie), Antoniego
Kozłowskiego (syna ks. Onufrego Kozłowskiego, administratora parafii r.g. w
Hrubieszowie)279.
Świadek ślubu Franciszki z Lubowieckich z Edwardem Wilhelmem Potworowskim
(1836)280.
W okresie Wojny Ludów był organizatorem ruchu zbrojnego i komendantem obwodu
hrubieszowskiego, wspólnie ze swoim siostrzeńcem, adwokatem, Henrykiem Krajewskim281.
W 1850 roku został aresztowany (jego siostrzeniec został także aresztowany) i uwięziony w
Cytadeli Warszawskiej a następnie w 1852282 roku zesłany na Sybir do miasta Tary w guberni
tobolskiej (był283 pod ścisłym dozorem policyjnym). Na mocy amnestii w 1856 roku został
zwolniony. W 1856 zostaje wikariuszem w parafii katedralnej w Lublinie. W 1857 roku
ponownie zostaje proboszczem w Hrubieszowie.
19 lipca 1858 roku bierze udział, jako proboszcz hrubieszowski, w uroczystości
poświęcenia nowego szpitala – św. Jadwigi w Hrubieszowie przez biskupa lubelskiego
Wincentego a Paulo Pieńkowskiego284.
W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego zdziwił się, że przestępca polityczny został
proboszczem parafii Hrubieszów i nakazał objąć go policyjnym dozorem285.
20 kwietnia 1861 roku, był wówczas proboszczem parafii łacińskiej w Hrubieszowie,
celebrował mszę św. żałobną – w intencji poległych w manifestacjach w Warszawie – w cerkwi
unickiej w Hrubieszowie. Płomienne kazanie wygłosił ks. Stefan Laurysiewicz (bazylianin z
Chełma)286.
16 grudnia 1862 roku brał udział w diecezjalnym zjeździe duchowieństwa, które
podporządkowywało się Komitetowi Centralnemu Narodowemu287.
Aresztowany w 1864 roku za poświęcenie 22 października 1864 roku krzyża na grobie
powstańca na cmentarzu (po odprawieniu nabożeństwa żałobnego na miejskim cmentarzu za
dusze zmarłych poświęcił krzyż, wcześniej postawiony przez 30 mieszczan ku uczczeniu
pamięci powstańca, który zmarł w miejskim szpitalu od ran). W grudniu 1864 roku, po
wpłaceniu grzywny – 25 rubli i poręczeniu przez osoby prawomyślne, zostaje zwolniony z
274 Spis DL 1846, s. 14. 275 Spis DL 1840, s. 71, 81; Spis DL 1849, s. 14 276 APL APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; Galek Związki 2; Kubicki 2/1, s. 455-457. 277 Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales Universitatis
Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 395. 278 Patronem szpitala była św. Jadwiga; szpital był budowany w latach 1853-1858. 279 Galek Związki; APL APGHrubieszów, sygn. 35/2010/0/2.4/38, k. 10/37. 280 APL APRTyszowce, 35/1945/0/2.4/31, k. 58/15. 281 Galek Związki 2. 282 Także w-Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska),
Nr 13/2003. 283 Kubicki 2/1, s. 455-457. 284 PamRM 1858, T. 2, z.10, s. 444-446. 285 Kubicki 2/1, s. 455-457. 286 Budziarek, s. 366. 287 Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr
13/2003.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
56
aresztu288.
Następnie zostaje administratorem parafii Grabowiec (27.02.1868-20.06.1869;
27.02.1868 – decyzja konsystorza; 27.03.1868 – protokół przekazania, podpisany m.in. przez
administratora parafii Uchanie ks. Józefa Bagrowskiego, który był tam administratorem (-1869-
1871-)289.
W 1869 roku zostaje przeniesiony do Tarnogóry koło Izbicy (powiat krasnostawski w
guberni lubelskiej)290. Przeniesienie było karą za posługę duszpasterską wśród unitów291.
W 1869 roku namiestnik Królestwa Polskiego ukarał292, księdza karą 25 rubli za rożnego
rodzaju nielegalną działalność. 28 lutego 1876 roku generał-gubernator warszawski nakazał
aby księdza (proboszcza parafii Tarnogóra) surowo upomnieć za nieuszanowanie rozporządzeń
władz rządowych. 6 lutego 1877 roku generał-gubernator warszawski zwrócił się do biskupa
lubelskiego, aby księdza przenieść na probostwo parafii, gdzie nie ma unitów, za to, że w maju
1875 roku ochrzcił syna unity i za szkodliwy wpływ na prawosławie.
Administrator parafii Markuszów (1877-21.02.1880, wówczas dekanat
nowoaleksandryjski). W Markuszowie obchodził uroczyście złoty jubileusz kapłaństwa293.
Zmarł 21 lutego 1880 roku w Markuszowie. Pochowany na cmentarzu w
Markuszowie294.
3.58. Uchański Jakub, 1502-1581, biskup chełmski, arcybiskup gnieźnieński
Herbu Radwan. Urodził się w 1502 roku w Uchaniach.
Kształcił się w szkole katedralnej w Krasnymstawie295. Zarządca a następnie referendarz
na dworze wojewody lubelskiego i starosty krasnostawskiego Andrzeja Tęczyńskiego296.
Święcenia kapłańskie przyjął w 1534 roku297.
Proboszcz (pleban) parafii Grabowiec (1534-)298. W 1538 roku zostaje sekretarzem
królewskim299.
Biskup chełmski (18.11.1551-02.06.1561), biskup włocławski (1557-1665) a następnie
arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (31.08.1562-05.04.1581; 31.08.1562-bulla papieża
Piusa IV; 20.10.1562-ingres do katedry)300.
Zmarł 5 kwietnia 1581 roku w Łowiczu. Pochowany w bazylice katedralnej
288 Kubicki 2/1, s. 455-457; Kubicki 2/3, s. 311, 312; Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu
Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr 13/2003. 289 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.
60/IVb/57, k. 70, 74-86, 98; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 498. 290 Galek Związki. 291 Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr
13/2003. 292 Kubicki 2/1, s. 272. 293 Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki. 294 Spis DL 1881, s. 71; APL APRMarkuszów, sygn. 35/1875/0/2.4/76, k. 126/19. 295 Spis DL 1932, s. 11; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi
krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),
2010, s. 19. 296 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli
okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 297 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli
okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 298 Wierzbowski JUch, s. 73. 299 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli
okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 300 Wierzbowski JUch, s. 96.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
57
Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Łowiczu301.
3.59. Walentyn
Proboszcz parafii Grabowiec302 (20.02.1497-1502). Kanonik chełmski303.
3.60. Wielgosz Ludwik, 1889-1942, proboszcz parafii Grabowiec
Urodził się 22 sierpnia 1889 roku w Koszycach, syn Jana i Marceli ze Stasiłów.
Uczęszczał do 4 klasowej Szkoły Ludowej w Koszycach. 29 czerwca 1896 roku przyjął I
Komunię Świętą w kościele św. Marii Magdaleny w Koszycach. Następnie od 1898 roku
uczęszczał do Szkoły Ludowej w Rokietnicy (dokąd przenoszą się rodzice). 20 sierpnia 1902
roku przyjął sakrament bierzmowania, w kościele św. Michała i Matki Boskiej
Częstochowskiej w Rokietnicy, z rąk ordynariusza diecezji przemyskiej biskupa Józefa
Sebastiana Pelczara. W latach 1902-1905 pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym. Od
września 1905 roku rozpoczął naukę w 6-letnim Gimnazjum Polskim w Jarosławcu. Podczas
nauki mieszkał na plebanii u ks. infułata Jakuba Federowicza. Ostatnie dwie klasy ukończył w
I Gimnazjum Polskim w Rzeszowie, w tym czasie mieszkał w bursie szkolnej, gdzie pełnił
funkcję prefekta pod kierunkiem ks. Maurycego Turowskiego. 14 grudnia 1912 roku zdał
egzamin dojrzałości. Od października 1912 roku uczęszczał do Wyższego Seminarium
Duchownego w Rzeszowie. Naukę przerwała wojna, z dniem 15 sierpnia 1914 roku wszystkich
alumnów przydzielono jako sanitariuszy do szpitali wojskowych. Alumn Wielgosz, do 7
kwietnia 1915 roku, pełnił funkcję manipulanta kancelaryjnego w Komendzie Szpitala
Wojskowego w Przemyślu. Następnie, po upadku Przemyśla, zamieszkał u rodziców. Od 15
października 1915 roku kontynuował naukę w seminarium304.
Wyświęcony 6 maja 1917 roku. Ksiądz z diecezji przemyskiej.
Wikariusz parafii św. Józefa w Tarnawce (dekanat leżajski; 1917-1919).
Za zgodą dwóch biskupów przenosi się do diecezji lubelskiej, gdzie na początku został
administratorem parafii Niepokalanego Poczęcia Marii Panny w Luchowie Górnym
(14.10.1919-06.03.1922, względnie do 28.10.1922305)306.
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (bardzo krótko w 1922 roku,
był także dziekanem tarnogrodzkim, zrezygnował na własną prośbę).
Proboszcz parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu (dekanat
szczebrzeszyński, 28.10.1922-10.12.1925?).
Proboszcz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (ok. 25.01.1926-14.03.1928). Za jego
urzędowania kościół w Grabowcu został pokryty blachą oraz rozbudowano plebanię.
Proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Goraju (14.03.1928-25.03.1941, tj. do
chwili aresztowania przez Niemców). W kościele w Goraju znajduje się epitafium ks. Ludwika
Wielgosza (nazwisko zapisane błędnie, Wielgorz).
301 Wierzbowski JUch, s. 634; Paprocki, s. 357. 302 Kaczmara, s. 78. 303 Rolny Wilhelm (1872-1941), „Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima. Vol. 2. Continet acta
annorum 1490-1498”, Leopoli, 1930, nr 1623, 1774. 304 Kaczmara, s. 81; Spis DL 1928, s. 49; Spis DL 1931, s. 86; Spis DL 1938, s. 47; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik
Wielgosz (1889-1942)”, s. 1-3 www.flog.pl (v. 09.01.2011); Diecezja Zamojsko-Lubaczowskiej
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.01.2011); APRG, Księga zgonów, 1918-1934. „Miejsce Pamięci i
Muzeum Auschwitz-Birkenau” http://pl.auschwitz.org.pl/ (v. 09.01.2011); Tablica pamiątkowa „Ofiary
hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek, Oranienburg, Dachau,
Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-1945” w Archikatedrze
św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 305 GłL 1922, Nr 315, s. 3. 306 WiadLub 1919, Nr 10, s. 313.
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w
części umęczonych księży przez Niemców.
3.61. Winiarski Bonawentura
Proboszcz parafii Grabowiec307 (1655).
3.62. Wołkowicz Jan
Proboszcz parafii Grabowiec308 (31.05.1785-1786).
/możliwe, że chodzi o Jakuba dziekana grabowieckiego/
3.63. Zaborowski Augustyn
Proboszcz parafii Grabowiec309 (1696).
W 1742310 roku był kanonikiem chełmskim i proboszczem w Uchaniach. Prowadził spór
o ziemię z dziedzicem Skomorowskim.
3.64. Zamojski Erazm
Proboszcz parafii Grabowiec311 (1622).
3.65. Ziemocki Jakub
Proboszcz parafii Grabowiec312 (1573).
3.66. Żółkiewski Zygmunt, 1964-
Urodził się w 1964 roku w parafii Tuczępy. W roku szkolnym 1994/1995 roku był na
szóstym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w
Lublinie. Magister teologii. Wyświęcony w 1995 roku. W lipcu 1995 roku odprawił w kościele
parafialnym w Grabowcu mszę św. prymicyjną313.
307 Kaczmara, s. 79. 308 Kaczmara, s. 80. 309 Kaczmara, s. 79. 310 Kaczmara, s. 79. 311 Kaczmara, s. 79. 312 Do sprawdzenia. 313 Schematyzm DZL 1995, s. 26; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.
94. Barszczowski Marek Kazimierz czerwiec 2002-03.07.2010
95. Palonka Adam, 1975- 20.06.2002-27.08.2004
96. Szeptuch Piotr Michał 27.08.2004-czerwiec 2007
97. Furmaniak Mateusz 2007-czerwiec 2011
98. Kłopotek Edward czerwiec 2007-19.11.2008
99. Putkowski Tomasz 04.07.2010-30.06.2012
100. Głowik Paweł czerwiec 2011-20.08.2014
101. Skóra Piotr Paweł 2011-20.08.2014
102. Bulak Konrad, 1987- 20.08.2014-2018-
103. Kostrubiec Paweł Przemysław, 1986- 20.08.2014-2018-
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
66
5. Wikariusze, rektorzy, rezydenci, …
5.1. Anyszkiewicz Franciszek, 1932-2001
Zdjęcie 40 – Rok 2012, 6 maja. Ksiądz Franciszek Anyszkiewicz (zdjęcie z nagrobka; foto
Henryk Kulik).
Urodził się 3 grudnia 1932 roku (prawdopodobnie w parafii Uchanie), syn
(prawdopodobnie) Leona (żył 80 lat, zm. 05.06.1980), Stanisławy (żyła 81 lat, zm.
17.01.1988)317. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku.
Wikariusz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wierzchowiskach (1971-1973),
św. Tomasza Apostoła i św. Stanisława Biskupa Męczennika w Piotrawinie318 (1973-1975),
św. Mikołaja w Grabowcu (sierpień 1975-23.01.1978). Będąc wikariuszem parafii Grabowiec
pełnił funkcję rektora kościoła filialnego w Świdnikach.
24 stycznia 1978 roku zostaje pierwszym proboszczem nowo erygowanej parafii w
Świdnikach (24.01.1978-1987). Proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP
w Trzeszczanach (1987-1998), Podwyższenia Krzyża Świętego w Żulicach (1998-2000)319.
Zmarł 1 stycznia 2001 roku w parafii Kiełczewice. Pochowany na cmentarzu parafialnym
w Uchaniach320.
5.2. Barszczewski Józef, 1889-
Urodził się w 1889 roku. Wyświęcony w 1912 roku321.
Wikariusz parafii Mełgiew (-14.02.1918).
Wikariusz parafii Grabowiec, stale rezydujący przy kościele filialnym w Horyszowie
Polskim (14.02.1918-06.02.1919). Administrował powstawanie parafii w Horyszowie Polskim.
Proboszcz parafii Horyszów Polski (06.02.1919-ok. marzec 1921), Rzeczyca Ziemiańska
(ok. marzec 1921-)322.
Tymczasowy administrator parafii Janów Lubelski (1953).
317 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach. 318 Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 09.10.2009). 319 Parafia Żulice http://www.zulice31.parafia.info.pl/ (v. 09.10.2009); Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.10.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 88. 320 Tablica nagrobna na cmentarzu. 321 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1; KPZA 1918, Nr 5-6, s. 76; KPZA
1918, N 15, s. 38; Spis DL 1919, s. 31; GłL 1918, Nr 54, k. 3. 322 GłL 1921, Nr 74, s. 2.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
67
5.3. Barszczowski Marek Kazimierz, 1976-
Zdjęcie 41 – Ksiądz Marek Kazimierz Barszczowski.
Urodził się w 1976 roku w Starym Dzikowie. W 2001 roku ukończył teologię na
Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Święcenia kapłańskie przyjął, w
katedrze zamojskiej, 9 czerwca 2001 roku, z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana
Śrutwy. Doktor teologii323.
Katecheta Szkoły Podstawowej w Rachaniach (01.09.2001-31.08.2002), Zespołu Szkół
im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu (01.09.2006-31.08.2010), I Liceum
Ogólnokształcącego im. Jana Zamojskiego w Zamościu (01.09.2010-).
Wikariusz parafii Rachanie (20.06.2001-czerwiec 2002), Grabowiec (czerwiec 2002-
03.07.2010). Rezydent parafii Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w
Zamościu (03.07.2010-30.08.2011).
15 czerwca 2011 roku obronił pracę doktorska „Wizja Kościoła Posoborowego w Polsce
w twórczości naukowej Ks. Profesora Franciszka Greniuka” na Uniwersytecie Kardynała
Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Proboszcz parafii Huta Różaniecka (30.08.2011-17.08.2016), Trzeszczany (17.08.2016-
2018-).
5.4. Bednara Jan Franciszek, 1937-
Urodził się w 1937 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 9 kwietnia 1961 roku. Magister
teologii324.
Wikariusz parafii Wojsławice (1961-1965), św. Stanisława Biskupa w Wielączy (1965-
czerwiec 1969).
Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (czerwiec 1969-sierpień 1975). Będąc
wikariuszem parafii Grabowiec pełnił funkcję rektora kościoła filialnego w Świdnikach.
Proboszcz parafii Starościn (1975-1984). Prawdopodobnie był proboszczem parafii
Serniki (-09.03.1991).
11 lutego 1991 roku zostaje mianowany budowniczym kościoła na Felinie. Następnie
zostaje proboszczem nowo erygowanej parafii Trójcy Przenajświętszej w Lublinie (Felin,
12.01.2003-23.06.2007). Z dniem 23 czerwca 2007 roku zostaje przeniesiony w stan
323 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009). 324 Spis DL 1966, s. 206; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara;
Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.10.2009); Gmina Serniki http://www.serniki.eurzad.eu
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
68
emerytalny.
Otrzymał godności: kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej oraz kanonika
honorowego Kapituły Zamojskiej.
5.5. Bielak Marian, 1932-
Urodził się w 1932 roku. Wyświęcony w 1956 roku325.
Wikariusz parafii Trójcy Przenajświętszej w Zaklikowie (1963-), Lublin (nie wiadomo
której, do sierpnia 1971), Grabowiec (sierpień 1971-31.08.1974)326.
Administrator a następnie od 24 czerwca 1980 roku proboszcz parafii Świętego
Stanisława Biskupa w Wielączy327 (01.09.1974-18.11.1984). Później został proboszczem
parafii Wniebowzięcia NMP w Krzczonowie, gdzie prawdopodobnie zmarł.
5.6. Bieliński Aleksander
Wikariusz parafii Grabowiec (-1761-)328.
5.7. Biliński Andrzej Kajetan /Bieliński/, wikariusz parafii Grabowiec
Wikariusz parafii Grabowiec (-1766-1777-). Opiekuna bractwa różańcowego w parafii;
promotor różańca świętego kościoła grabowieckiego (-1766-1777-)329.
W 1766 roku sprzedaje półćwiartek pola tzw. „Iskierski”, legowany w testamencie
Andrzeja Bartnickiego (rozpoczynający się przy drodze Zamojskiej a kończący się na równi z
innymi) Jacentowi i Mariannie małżonkom Surma330.
5.8. Błażowski Józef (RL), 1811-, wikariusz parafii Grabowiec
Urodził się w 1811 roku. Wyświęcony w 1836 roku.
Wikariusz parafii Łukowa331 (-1839-ok. 10.01.1847; dekanat tarnogrodzki diecezji
lubelskiej).
Wikariusz parafii Grabowiec332 (-1847-).
Komendarz kościoła filialnego w Ratoszynie parafii Chodel333 (-1848-)
Administrator parafii Wilków334 (-drugie półrocze 1851-, diecezja lubelska). W drugim
półroczu 1851 roku (?) został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do posiadania
beneficjum.
Proboszcz parafii Wilków335 (początek 1852-1863). Za udział w powstaniu styczniowym
zesłany, w 1863 roku, do wsi Tunka na południe od jeziora Bajkał336.
325 Spis DL 1966, s. 199. 326 Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara; Parafia Wielącza
http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009), Spis DL 1966, s. 199. 327 Wójtowicz Stefan (ksiądz), „Człowiek posłany przez Boga. Wspomnienie o ks. prał. Janie Dudku.”, Niedziela,
Edycja zamojska, Nr 43/2001; Parafia Wielącza http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009). 328 Kaczmara, s. 82. 329 Kaczmara, s. 82, 87; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 52, 53; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/10, k. 157; APL
AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 74, 75. 330 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 52, 53. 331 Spis DL 1840, s. 89; Spis DL 1846, s. 19; APRŁukowa, Księga zgonów 1836-1845; APRŁukowa, Księga
zgonów 1846-1863. 332 RocznikWRC 1847, s. 197. 333 Spis DL 1848, s. 11. 334 PamRM 1852, T.22, z.2, s. 224. 335 PamRM 1852, T.22, z.5, s. 568; Białynia, s. 137; APL APRWilków, sygn. 35/1955/0/2.4/43. 336 Białynia, s. 137.
Zmarł 30 stycznia 2015 roku w Komarowie-Osadzie. Ciało zmarłego zostało wniesione
do świątyni parafialnej w Komarowie 3 lutego 2015 roku o godz. 1500. Msza św. żałobna pod
przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 3 lutego 2015 roku
o godz. 1800 w kościele parafialnym w Komarowie. Msza św. pogrzebowa pod
przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 4 lutego 2015 roku
w kościele parafialnym w Komarowie. Po mszy św. ciało zmarłego kapłana zostało złożone na
cmentarzu parafialnym w Komarowie.
5.11. Bronikowski Marcin
Wikariusz parafii Grabowiec345 (-luty 1789-marzec 1790-).
5.12. Buczkiewicz Fidelis, 1839-1870
Urodził się w 1839 roku. Wyświęcony w 1862 roku.
Franciszkanin (obserw.; Zakon Braci Mniejszych Obserwantów) z zakonu księży w
Radecznicy (-1856)346.
Wikariusz parafii Grabowiec347 (-10.10.1869-1870). Opiekun tercjarzy (-1869-).
Wikariusz parafii Chełm (-23.10.1870).
Zmarł 23 października 1870 roku.
341 Duszpasterstwo Środowisk Twórczych http://www.dst.mkw.pl/ (v. 03.06.2009). 342 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 03.06.2009). 343 Stowarzyszenie Krzewienia Kultury Medialnej im. Jana Pawła II w Zamościu http://www.skkm.zam-lub.pl/
(v. 22.09.2010) 344 Dokumenty mianowania. 345 Kaczmara, s. 82; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 8-10. 346 Spis DL 1856. 347 Spis DL 1870, s. 26; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 521.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
71
5.13. Bulak Konrad, 1987-
Urodził się w 1987 roku. Pochodzi z parafii Deszkowice. Wyświęcony, w Zamościu, 12
czerwca 2012 roku.
Wikariusz parafii Łabunie (30.06.2012-20.08.2014), Grabowiec (20.08.2014-2018-).
5.14. Burzyński Henryk
Zdjęcie 43 – Rok 1962. Ksiądz Henryk Burzyński (zdjęcie z kroniki parafii).
Wikariusz parafii Grabowiec348 (10.06.1961-01.07.1964).
5.15. Ciemniewski Henryk, 1857-1925
Urodził się 19 sierpnia 1857 roku. Wyświęcony w 1880 roku349.
Wikariusz parafii Grabowiec350 (1880-1882), Kock351 (-1885; dekanat łukowski),
Międzyrzec Podlaski352 (1885-1886; dekanat radzyński), Kożuchówek353 (-przed lutym 1887).
Administrator parafii Malowa Góra (przed lutym 1887-przed wrześniem 1893) a następnie
wikariusz parafii Ulan w powiecie łukowskim (przed grudniem 1893-)354.
Proboszcz parafii Grębków355 (dekanat węgrowski, -1906-), Trójcy Przenajświętszej
Wyrozęby356 (dekanat sokołowski diecezji podlaskiej, -1920,), św. Anny w miejscowości
Jeleniec357 (dekanat łukowski diecezji podlaskiej, 1920-13.01.1925).
Ksiądz został ukarany za chrzest syna „prawosławnego”. Manifest cesarski z 15 maja
1883 roku skasował tę karę. 27 lipca 1893 roku generał-gubernator warszawski na wniosek
gubernatora siedleckiego postanawia usunąć księdza z probostwa parafii Malowa Góra (powiat
348 Kaczmara, s. 85. 349 Schematyzm 1925, s. 137; Spis DL 1906, s. 105; Schematyzm DP 1921, s. 38. 350 Spis DL 1881, s. 28; Kaczmara, s. 83; APZ APRG, sygn. 88/609/0/-/7. 351 GW 1886, Nr 274, s. 5; PrzeK 1885, Nr 30, k. 475. 352 GW 1886, Nr 274, s. 5; PrzeK 1885, Nr 30, k. 475. 353 GW 1887, Nr 38, s. 2. 354 GW 1893, Nr 120, s. 3; GW 1893, Nr 287, s. 3; GW 1893, Nr 345, s. 3. 355 Spis DL 1906, s.105. 356 WiadPodl 1920, Nr 7-10, s. 212. 357 Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29; Schematyzm DP 1921, s. 38.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
72
bialski w guberni siedleckiej) i przenieść poza strefę unicką za to, że wykonywał obrzędy
religijne dla byłych unitów, pozwalał im systematycznie uczęszczać do kościoła katolickiego
oraz za odprawianie nabożeństw we wsiach zamieszkałych wyłącznie przez byłych unitów358.
Zmarł 13 stycznia 1925 roku w Jeleńcu.
5.16. Cimek Jan, 1941-1998
Urodził się 28 marca 1941 roku. Wyświęcony 15 czerwca 1972 roku359.
Przebywał w parafii Grabowiec jako rezydent (1995-1997). Rencista. Długoletni kapelan
Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach.
Przed śmiercią przebywał w Potoku Górnym, gdzie 20 stycznia 1998 roku zmarł. Przeżył
57 lat, w tym 26 w kapłaństwie. Pogrzeb odbył się 21 stycznia 1998 roku.
5.17. Czechoński Maciej Kazimierz360 (Mateusz), 1811-1896
(zdjęcie nagrobka)
Urodził się 22 lutego 1811 roku w Szczebrzeszynie, syn Kaspra (majster kunsztu
sukiennickiego) i Marianny z Borowińskich. Wyświęcony w 1836 roku361.
Wikariusz Lubartów (-1839-; pełnił obowiązki w kościele filialnym w Firleju).
Komendarz kościoła Ratoszyn (-1845-; kościół filialny parafii Chodel).
Wikariusz parafii Grabowiec (-27.03.1847-11.07.1850-). Prowadził księgi metrykalne
parafii Grabowiec (01.01.1847-11.07.1850).
Wikariusz parafii Łukowa (ok. 22.07.1850-12.07.1855-), gdzie przez wiele lat prowadził
księgi metrykalne.
W drugim półroczu 1857 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do
posiadania beneficjum.
Administrator parafii Wojsławice (ok. ok. 15.09.1855-1859) a następnie proboszcz tej
parafii (1859-12.04.1896).
Podpis 4 – Rok 1875, 14 lipca. Podpis proboszcza parafii Wojsławice ks. Macieja
Czechońskiego (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).
W 1868 roku namiestnik Królestwa Polskiego nałożył na księdza (wówczas proboszcza
parafii Wojsławice, powiat chełmski w guberni lubelskiej) 15 rubli kary za to, że nie przestawał
358 Kubicki 2/1, s. 40. 359 Schematyzm DZL 1995, s. 102, 113; Schematyzm DZL1999, s. 122; KP T4, s. 65. 360 Dwa imiona wg aktu urodzenia. 361 Spis DL 1840, s. 82; Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 13; Spis DL 1856; Spis DL
1865, s. 10; Spis DL 1867, s. 34; Spis DL 1897, s. 109; PamRM 1858, T.1, z.3, s. 322; PamRM 1859, T.4, z.8, s.
178; PKLG 1892, s. 241; Informacja Barbary Sikorskiej; Kubicki 1/1, s. 46; Kaczmara, s. 83; APL
APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/1/2, k. 15/48; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 3-99; APL APRG, sygn.
35/1824/0/2.4/40, k. 18; APRŁukowa, Akta zgonów 1846-1863; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/2.4/116,
k. 134/28; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/2.4/75.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
73
nawracać unitów na łaciński obrządek.
Zmarł 12 kwietnia 1896 roku w Wojsławicach. Pochowany na cmentarzu w
Wojsławicach.
5.18. Delikat Marceli Teofil, 1851-1909
Urodził się 15 kwietnia 1851 roku. Wyświęcony w 1879 roku. Ukończył Diecezjalne
Seminarium Duchowne362.
Wikariusz parafii Grabowiec (09.01.1880-), Rudno (-1885-; dekanat lubartowski).
Administrator parafii Sitaniec (-1896-04.01.1909; jeszcze w 1896 roku był
administratorem).
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1905-).
Zmarł, w wieku 57 lat, 4 stycznia 1909 roku. Pochowany na cmentarzu w Sitańcu. W tym
samym grobowcu pochowani są także: Julia ze Żmudzkich Delikat (żyła 73 lata, zm.
3.12.1900), Julia z Delikatów Bielińska (żyła 36 lat, zm. 07.03.1899).
Urodził się 16 kwietnia (czerwca) 1845 roku. Wyświęcony w 1871 roku363.
Wikariusz parafii Grabowiec (01.07.1871-1872-), Zamość (-1875-), Czułczyce (-1876-),
Hrubieszów (-1879-1880-).
Ksiądz został skazany przez generała-gubernatora warszawskiego na 25 rubli kary za to,
że odprawił w dniach 1-2 października 1876 roku w kościele w Czułczycach (powiat chełmski,
gubernia lubelska) mszę w intencji „prawosławnych”. Ponadto został objęty dozorem
policyjnym. 19 grudnia 1880 roku generał-gubernator wystąpił o usunięcie księdza z parafii
Hrubieszów i przeniesienie na wikariat, gdzie nie ma unitów za to, że odprawił 1 maja 1880
roku mszę w intencji „prawosławnego” ze wsi Kobło (gmina Horodło, pow. hrubieszowski)
oraz za pozwolenie „prawosławnemu” uczniowi progimnazjum służenia do mszy świętej.
5.20. Dębicki Leon Aleksander, 1887-1924
362 Spis DL 1880, s. 64, 89; Spis DL 1897, s. 66; PKLG 1885, s. 84; Rocznik LTD 1905, s. 5; Kopia aktu urodzenia
z 24.01.1880 (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka); APRG, Księga urodzeń, 1871-1881; Tablica nagrobna na
cmentarzu w Sitańcu. 363 Spis DL 1876, s. 67; Spis DL 1880, s. 29; Spis DL 1881, s. 29; Kubicki 2/1, s. 53; APRG, Księga urodzeń,
1871-1881, k. 28/118; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/5, k. 37/74.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
74
Urodził się 11 kwietnia 1887 roku w Lublinie, syn Aleksandra (kupiec) i Brygidy z
Blankenhagen małżonków Dębickich. Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie
(1910). Święcenia kapłańskie otrzymał 10 lipca 1910 roku z rąk biskupa Franciszka
Jaczewskiego364.
Wikariusz parafii Bystrzyca (01.11.1910-15.10.1911).
Kapelan szpitala/kościoła św. Jana Bożego w Lublinie (pobonifraterski, 16.10.1911-
15.10.1912).
Wikariusz parafii Grabowiec (02.10.1912-01.09.1913; wg wniosku o emeryturę od
15.10.1912).
Wikariusz parafii Turobin (04.09.1913-01.11.1914).
Administrator/proboszcz parafii Narodzenia NMP w Chodywańcach (02.11.1914-
05.08.1917).
Wikariusz a następnie proboszcz parafii Jeleniec (15.08.1917-30.06.1919; dekanat
łukowski).
Proboszcz parafii Bobrowniki (05.07.1919-25.02.1922), Huszcza (25.02.1922-
05.08.1922), Mostów (05.08.1922-07.10.1922).
Chory od 7 października 1922 roku, przebywał w Szpitalu św. Jana Bożego w Lublinie.
Emeryturę przyznano od 1 października 1923 roku.
Zmarł 17 (9) grudnia 1924 roku, będąc emerytem diecezji podlaskiej, w szpitalu św. Jana
Bożego w Lublinie.
5.21. Dolecki Edward, 1905-1968
Patrz w dziale proboszczowie, hasło Dolecki Edward.
5.22. Doliński Grzegorz
Wikariusz parafii Grabowiec365 (-1716-).
5.23. Dyłbanowicz Eliasz, 1764-1814
Urodził się w 1764 roku (około). Zakonnik zakonu augustianów.
Wikariusz parafii Grabowiec366 (-sierpień 1798-grudzień 1804-), kościoła filialnego w
Czernięcinie367 (-19.03.1814, parafia Turobin).
Zmarł 19 marca 1814 roku w Czernięcinie. Pochowany na cmentarzu w Czernięcinie
(prawdopodobnie)368.
5.24. Dziedziński Mikołaj
Wikariusz parafii Grabowiec369 (-1721-1727-).
364 APL APRLublinPawła, sygn. 35/1860/0/2.4/7, k. 85/166; Spis DL 1912, s. 49; Spis DL 1915, s. 46; Spis DL
1917, s. 46; KAL 1912, s. 64; ZLub 1913, Nr 227, s. 2; ZLub 1917, Nr 246, s. 2; WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29; AAN
MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/586, k. 117-120. 365 Kaczmara, s. 82-83. 366 APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 32-35; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan
Tuczępski, k. 10. 367 APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110. 368 APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110. 369 Kaczmara, s. 82; APL APRG K 1710-1729, k. 100.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
75
5.25. Fornal Florian, 1932-
Zdjęcie 44 – Rok 1965, maj. Grabowiec. Ksiądz Florian Fornal.
Urodził się w 1932 roku. Pochodzi z parafii Fajsławice. Święcenia kapłańskie przyjął 20
kwietnia 1958 roku370.
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (…-01.06.1961)371; św. Mikołaja
w Grabowcu372 (02.06.1961-05.06.1965); św. Józefa Obl. NMP, św. Michała Archanioła, św.
Małgorzaty M. w Markuszowie373 (1965-05.04.1967), Hrubieszów374 (05.04.1967-).
Będąc wikariuszem parafii Grabowiec m.in. położył instalację radiofonizacyjną w
kościele parafialnym375.
Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie376 (1972-27.05.1982), św.
Marii Magdaleny w Biłgoraju (27.05.1982-20.04.1998). Przy współpracy parafian i wikariuszy
m.in. przeprowadził generalny remont kościoła oraz wybudował plebanię, dom katechetyczny.
Z dniem 11 czerwca 1992 roku został mianowany dziekanem utworzonego dekanatu
biłgorajsko-południowego. Z dniem 20 kwietnia 1998 roku przechodzi na emeryturę i zostaje
rezydentem ostatniej parafii377.
Został odznaczony m.in. godnością: kanonika honorowego Kapituły Kolegiaty
Zamojskiej (22.12.1984, przez biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka), kanonika gremialnego
Kapituły Katedry Zamojskiej (inst. 1993, przez biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana
Śrutwę)378.
Ponadto otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Biłgoraj (03.10.2002), Złoty
Krzyż Zasługi (30.01.2009, z rąk wojewody lubelskiego Genowefy Tokarskiej, za działalność
na rzecz społeczności lokalnej), odznaczenie w postaci srebrnej monety (styczeń 2009, za
szczególne zasługi dla powiatu biłgorajskiego)379.
370 Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 371 Kaczmara, s. 85. 372 Kaczmara, s. 85. 373 Spis DL 1966, s. 111, 333. 374 Spis DL 1966, s. 333. 375 KP T1, s.155. 376 Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie http://parafia.laszczow.pl/index.php?art=81 (v.
13.02.2009). 377 Schematyzm DZL 1995, s. 43; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju
http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009). 378 Schematyzm DZL 1995, s. 93; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju
http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009).); Schematyzm DZL 1999, s. 115. 379 Miasto Biłgoraj http://bilgoraj.com.pl (v. 30.05.2009).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
76
5.26. Franczak Jan, 1936-
Zdjęcie 45 – Rok 1969. Ks. Jan Franczak
w Grabowcu jako wikariusz
Zdjęcie 46 – Rok 2010, 5 września. Ks.
Jan Franczak w Komarowie na dożynkach
Urodził się 1936 roku. Studia w seminarium rozpoczął w 1953 roku. Święcenia
kapłańskie przyjął 19 kwietnia 1959 roku380.
Wikariusz parafii św. Mikołaja Biskupa w Urzędowie381 (1965-1966-), Grabowiec (1968-
1969), Horodło382.
Proboszcz parafii św. Krzyża w Kalinówce383 (1972-1993; gmina Skierbieszów).
Wikariusz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Starym Zamościu (1993-
22.06.2009). Z dniem 22 czerwca 2009 roku przechodzi na emeryturę, z zamieszkaniem w
parafii Stary Zamość384.
5.27. Furmaniak Mateusz
Urodził się w Biłgoraju. W 2007 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale
Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wyświęcony 2 czerwca 2007
roku. Święcenia otrzymał z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Wacława Depo385.
Katecheta Gimnazjum Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu
(01.09.2007-31.08.2011).
Wikariusz parafii Grabowiec (2007-czerwiec 2011).
8 października 2008 roku został mianowany asystentem Katolickiego Stowarzyszenia
Młodzieży Rejonu Hrubieszowskiego386.
5.28. Gduliński Franciszek, 1901-
Urodził się 20 stycznia 1901 roku. Wyświęcony w 1927 roku387.
380 Spis DL 1966, s. 139; Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 381 Spis DL 1966, s. 139. 382 Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara. 383 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1. 384 Schematyzm DZL 1995, s. 72; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
77
Wikariusz parafii Grabowiec388 (1927-04.08.1929-). Nauczyciel religii szkoły w
Grabowcu w latach 1927-1929.
Proboszcz parafii św. Barbary w Turowcu389 (1930-1939), Nawiedzenia Najświętszej
Maryi Panny w Krasnobrodzie390 (05.10.1945-01.11.1945), św. Małgorzaty w Olchowcu391
(1946-1948). Administrator parafii Opieki św. Józefa Oblubieńca NMP w Cycowie392 (1948-
03.07.1976).
5.29. Ginalski Stefan, 1889-1954
Zdjęcie 47 – Rok 1937. Ks. Stefan Ginalski (zdjęcie ze zbiorów Tomasza Ginalskiego).
Urodził się 3 listopada 1889 roku w Kurowie. Wyświęcony w 1912 roku393.
Wikariusz parafii Łaskarzew394 (-1914-przed 20.09.1915; dekanat garwoliński),
Grabowiec395 (przed 20.09.1915-przed 14.11.1916).
Wikariusz parafii Niwiski396 (przed 14.11.1916-; dekanat siedlecki) z delegacją do posług
religijnych w parafii Parysów (dekanat garwoliński).
Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Pratulinie397 (19.03.1920-), Trójcy
Przenajświętszej w Wyrozębach398 (1920-, dekanat sokołowski), Nawiedzenia Najświętszej
Maryi Panny w Gułowskiej Woli399 (1921-1923-, dekanat kocki), Przemienienia Pańskiego w
Malowej Górze400 (-1924), św. Trójcy w Terespolu401 (dekanat bialski diecezji podlaskiej;
1924-1927-), Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Białej Podlaskiej402 (1929-1939), św.
Anny w Sterdyniu403 (-1944-15.12.1953, diecezja drohiczyńska), św. Barbary w miejscowości
388 Kaczmara, s. 85; Spis DL 1928, s. 50; Spis DL 1929, s. 58; APRG, Księga urodzeń, 1928-1932. 389 Parafia św. Barbary w Turowcu http://www.turowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009); Spis DL 1931, s. 58; Spis
DL 1938, s. 53. 390 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 28.05.2009). 391 Parafia św. Małgorzaty w Olchowcu http://www.olchowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009). 392 Spis DL 1966, s. 97; Parafia Cyców https://www.cycow.diecezja.lublin.pl (v. 17.09.2018). 393 Schematyzm 1925, s. 137; Kaczmara, s. 83; Relacja stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego. 394 Spis DL 1915, s. 55; ZLub 1915, Nr 169, s. 3. 395 Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 169, s. 3; ZLub 1916, Nr 564, s. 3. 396 ZLub 1916, Nr 564, s. 3. 397 WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212; WiadPodl 1920, nr 4, s. 129. 398 WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212. 399 Schematyzm DP 1923, s. 26; WiadPodl 1921, nr 11-12, s. 173. 400 WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108. 401 Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108; Schematyzm DP 1921, s. 56. 402 Schematyzm DP 1932, s. 44; WiadPodl 1934, nr 3, s. 49; Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego. 403 Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego.
W styczniu 1934 biskup podlaski uzyskał zgodę na planowane przeniesienie ks.
Ginalskiego do parafii Przesmyki (pow. siedlecki)405.
Będąc proboszczem parafii Terespol był członkiem komitetu organizacyjnego obchodów
3 Maja w Terespolu. W obchodach wzięło udział kilka tysięcy mieszkańców Terespola i
okolicznych wiosek. Mszę św. odprawił ks. proboszcz. Po mszy św. pochód ruszył w kierunku
pomnika, gdzie zostały wygłoszone przemówienia i odśpiewane patriotyczne pieśni. W
uroczystościach wzięła udział orkiestra Straży Ogniowej w Białej Podlaskiej406.
W okresie 29 sierpnia-3 września 1927 roku brał udział w uroczystościach odbywających
się w Terespolu a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej z
Siedlec do Kodnia407.
W marcu 1930 roku wszedł w skład komitetu budowy bursy dla młodzieży Polskiej
Macierzy Szkolnej w Białej Podlaskiej408. 19 kwietnia 1930 roku ks. kanonik poświęcił koszyk
wielkanocny w więzieniu w Białej Podlaskiej409.
14 listopada 1937 roku obchodził 25 lecie kapłaństwa w parafii w Białej Podlaskiej.
Odbyła się uroczysta msza odpustowa oraz specjalna akademia, gdzie występowała m.in.
wojskowa orkiestra oraz chór parafialny. Z okazji srebrnego jubileuszu otrzymał życzenia od
biskupa podlaskiego dr Henryka Przeździeckiego, które wraz życzeniami od Kapituły
Janowskiej odczytał ks. prałat Jan Grabowski410.
Dziekan dekanatu bialskiego (-1931-1939-)411. Prokurator kapituły janowskiej (-1931-
1937-)412.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych parafii Biała Podlaska, Biała-
Wola, Hobrów, Woskrzenice (-1931-)413.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych dwóch parafii Biała Podlaska i
parafii Biała-Wola (01.11.1935-)414.
Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych i średnich dwóch parafii Biała
Podlaska, Biała-Wola, Swora (-1937-)415.
W listopadzie 1939 roku zostaje aresztowany przez Niemców i osadzony na Zamku
Lubelskim. Po zwolnieniu otrzymał zakaz przebywania w Białej Podlaskiej. Przez pewien
okres zamieszkiwał w miejscowości Cicibór Duży416.
Kanonik Kapituły Kolegiaty Janowskiej (1930)417.
Zmarł 27 października 1954 roku w Kurowie, pochowany na cmentarzu w Kurowie418.
404 Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego. 405 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/486, k. 243. 406 Podlasiak 1926, Biała Podlaska, 1926, Nr 21, s. 5. 407 WiadPodl 1927, s. 308. 408 Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 14, s. 3. 409 Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 17-18, s. 4. 410 WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski). 411 Schematyzm DP 1932, s. 35; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski);
Schematyzm DP 1938, s. 16. 412 Schematyzm DP 1932, s. 16; Schematyzm DP 1938, s. 16. 413 Schematyzm DP 1932, s. 21; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski). 414 DUKOSL 1935, nr 4*78), poz. 21, s. 74. 415 WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski); Schematyzm DP 1938, s.
23. 416 Informacje przekazane przez Tomasza Ginalskiego; Krótka historia parafii Narodzenia Najświętszej M.P. w
Białej Podl.” umieszczona w kościele. 417 Schematyzm DP 1932, s. 16; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski);
Schematyzm DP 1938, s. 16. 418 Wg relacji stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
79
5.30. Gładysz Józef, 1892-1933
Urodził się 2 lutego 1892 roku. Alumn Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-),
diakon (przed 1915). Wyświęcony w 1915 roku419.
Delegowany do posług religijnych w parafii Grabowiec (przed 29.08.1915-przed
14.11.1916-), wikariusz parafii Grabowiec (przed 14.11.1916-16.09.1917-)420.
Wikariusz parafii Modliborzyce (-ok. październik 1918), Wilków (ok. październik 1918-
)421.
Wikariusz parafii Opole w dekanacie opolskim (-01.01.1925-)422.
Proboszcz parafii świętych Apostołów Filipa, Jakuba i Mateusza w Chłaniowie423 (1928-
1931-).
Zmarł w 1933 roku w Bystrzejowicach koło Lublina424.
5.31. Głowik Paweł
Pochodzi z parafii św. Jana Chrzciciela w Potoku Górnym. 9 maja 2010 roku otrzymał,
w katedrze zamojskiej, święcenia diakonatu z rąk sufragana diecezji zamojsko-lubaczowskiego
Mariusza Leszczyńskiego. 4 czerwca 2011 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa
diecezji zamojsko-lubaczowskiego Wacława Depo.
Wikariusz parafii Grabowiec (czerwiec 2011-20.08.2014), Dołhobyczów (20.08.2016-
17.08.2016), Łukawiec (17.08.2016-).
5.32. Grzybowski Jozafat Andrzej, 1863-
Urodził się 25 listopada 1863 roku w Biłgoraju, syn Antoniego (sitarz, ur. ok. 1833) i
Julianny ze Skrobańskich (ur. ok. 1834) małżonków Grzybowskich. Wyświęcony w 1887
roku425.
Wikariusz parafii Knychówek426 (-kwiecień 1889, dekanat sokołowski), Grabowiec427
Administrator parafii Tyszowce429 (15.04.1892-31.12.1893-), Józefów Ordynacki430
(1896-1908).
5.33. Hryńkiewicz Mitrofan
Bazylianin (OSBM) ze Lwowa, z Bazyliańskiego Zakonu Świętego Jozafata. Rektor
kościoła św. Kajetana w Grabowcu (-20.07.1932-02.12.1935, za zgodą prowincjała zakonu. Na
prośbę prowincjała zakonu z dnia 28.10.1935 dotyczącą zwolnienia z duszpasterstwa
greckokatolickiego w Grabowcu, biskup lubelski z dniem 02.12.1935 zwalnia ks.
419 Spis DL 1917, s. 23; Spis DL 1931, s. 94; Schematyzm 1925, s. 127; Spis DL 1915, s. 84; Wg innego źródła
urodził się 21 stycznia-Kaczmara, s. 83. 420 ZLub 1916, Nr 564, s. 3; Spis DL 1917, s. 23; Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 258, s. 2; GłL 1915, Nr 239, s.
2; APRG, Księga urodzeń, 1912-1920. 421 GłL 1918, Nr 282, s. 4. 422 Schematyzm 1925, s. 127. 423 Spis DL 1931, s. 94. 424 Kaczmara, s. 84. 425 Spis DL 1906, s. 35; APL APRBiłgoraj, sygn. 35/1646/0/2.21/8, k. 142/123. 426 GW 1889, Nr 116, s. 2. 427 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 75/18. 428 GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2. 429 GW 1892, Nr 152, s. 2; APZ APRTyszowce, sygn. 88/642/0/-/17; APZ APRTyszowce, sygn. 88/642/0/-/18. 430 Spis DL 1906, s. 35; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl (v.
Proboszcz parafii Wola Gałęzowska (1975-1986), Błażek (1989-2001) i Andrzejów
(dekanat janowski, od 19 sierpnia 2001, z woli biskupa profesora Wacława Świerzawskiego)434.
Otrzymał godność kanonika honorowego Sandomierskiej Kapituły Katedralnej.
Zmarł 4 kwietnia 2004 roku. Pochowany na cmentarzu w Andrzejowie koło Janowa
Lubelskiego435.
5.35. Joniec Waldemar Jan, 1958-2014
431 Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 74, 102, 104; AAL
AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 20. 432 Spis DL 1966, s. 105; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009). 433 Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy
Kaczmara, s. 85; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Spis DL 1966, s.
105. 434 Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Sanktuarium Matki Bożej w
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
81
Zdjęcie 49 – Ksiądz Waldemar Jan Joniec (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził 12 stycznia 1958 roku w miejscowości Bliszczyce (współcześnie: gmina Branice,
pow. głubczycki, woj. opolskie), syn Edwarda i Heleny ze Szczurów małżonków Joniec.
Ochrzczony 26 stycznia 1958 roku w kościele w Wiechowicach. W 1979 roku zdał maturę w
Technikum Mechanicznym w Tomaszowie Lubelskim, gdzie zamieszkał o 1969 roku.
Przebywał w klasztorze oo. redemptorystów w Tuchowie (1979-listopad 1982). Pracownik
Urzędu Poczty w Tomaszowie Lubelskim (1982-1984). W 1987 roku ukończył teologię na
Wydziale Teologicznym w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Święcenia
kapłańskie przyjął, w katedrze lubelskiej, 12 grudnia 1987 roku z rąk biskupa lubelskiego
Bolesława Pylaka436.
Katecheta Szkoły Podstawowej Nr 14 im. Tadeusza Kościuszki w Lublinie (01.09.1990-
1992), Szkoły Podstawowej w Grabowcu (01.09.1992-23.06.1995).
Wikariusz parafii św. Józefa w Kraśniku Fabrycznym (12.12.1987-25.10.1988), św.
Stanisława w Lublinie (25.10.1988-19.06.1992).
19 czerwca 1992 roku biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jan Śrutwa wyraził zgodę
na inkardynację księdza z diecezji lubelskiej do zamojsko-lubaczowskiej i mianował go
wikariuszem parafii Grabowiec.
Wikariusz parafii Grabowiec (19.06.1992-21.06.1995), Dubienka (21.06.1995-
17.04.1996/względnie19.06.1996).
Proboszcz parafii Hulcze (17.04.1996/względnie19.06.1996-12.06.2001),
Wniebowzięcia NMP w Buśnie (12.06.2001-25.05.2014).
Zmarł 25 maja 2014 roku w szpitalu w Chełmie. 27 maja 2014 roku została odprawiona
w kościele w Buśnie msza św. żałobna pod przewodnictwem biskupa pomocniczego diecezji
zamojsko-lubaczowskiej Mariusza Leszczyńskiego. 28 maja 2014 roku została odprawiona w
kościele św. Józefa w Tomaszowie Lubelskim msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem
biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiego Mariana Rojka. Pochowany na cmentarzu w
Tomaszowie Lubelskim, przy ulicy Lwowskiej.
5.36. Karaś Rudolf, 1974-
Urodził się w 1974 roku. Pochodzi z parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie. Ukończył
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. Wyświęcony
w 1999 roku437.
436 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009); Nekrolog ks. Waldemara
Jońca, Zygmunt Jagiełło (ksiądz), Zamojski Informator Diecezjalny 2014, Nr 2, s. 301-303. 437 Schematyzm DZL 1999, s. 39; Zamojski Informator Diecezjalny, 2014, Nr 4, s. 545; Diecezja Zamojsko-
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
82
Dokument 1 – Rok 1999. Pamiątka święceń kapłańskich i mszy prymicyjnych (ze zbiorów
Marianny Kulik).
Wikariusz parafii Grabowiec (1999-2002), św. Karola Boromeusza w Lubaczowie (2002-
19.06.2006), Chrystusa Króla w Biłgoraju (19.06.2006-23.06.2008), św. Michała Archanioła
w Zamościu (23.06.2008-17.08.2013).
Proboszcz parafii Horyszów (17.08.2013-), Stary Bidaczów (15.02.2016-2018-).
Nauczyciel religii Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1999-2002).
Duchowy opiekun zamojskich Amazonek (-2010-).
Ojciec duchowny dekanatu grabowieckiego (07.10.2014/mianowanie-).
5.37. Karauda Józef, 1908-1992, wikariusz parafii Grabowiec
Urodził się 11 kwietnia 1908 roku. W 1931 roku był jako akolita438 alumnem I kursu
teologicznego. Wyświęcony w 1933 roku439.
Wikariusz parafii Grabowiec (-21.11.1933-1937) i nauczyciel religii w szkole w
Grabowcu w latach 1933-1937440.
Skarbnik spółdzielni handlowej założonej przez miejscowego proboszcza441.
Opiekun oddziałów Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (męskiej i żeńskiej) w
Grabowcu442.
Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 04.11.2009). 438 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 439 Spis DL 1931, s. 25; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1966, s. 124. 440 Alegata; Kaczmara, s. 84. 441 Kronika gminy Grabowiec, tom I. 442 OgniwoAKDL 1935, Nr 2, s. 46.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
83
Zdjęcie 50 – Rok 1934, 31 stycznia. Podpis wikariusza parafii ks. Józefa Karaudy, w
zastępstwie proboszcza parafii Grabowiec, wraz z odciskiem pieczęci Urzędnika Stanu
Cywilnego Parafii r.k. Grabowiec Pow. Hrubieszowskiego (fragment dokumentu ze zbiorów
Ryszarda Karczmarczuka).
Z parafii Grabowiec zostaje przeniesiony do parafii Nawrócenia św. Pawła w
Bełżycach443 (1937-1938-).
Proboszcz parafii św. Jacka w Chrzanowie444 (1950-31.08.1992, dekanat janowski).
Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej.
Zmarł 31 sierpnia 1992 roku. Pochowany na cmentarzu w Chrzanowie (powiat
janowski)445.
5.38. Kaszak Edward, 1928-
Zdjęcie 51 – Rok 1966. Ksiądz Edward Kaszak.
Urodził się 19 kwietnia 1928 roku446. Pochodzi z parafii św. Krzyża w Zamościu447.
Wyświęcony 20 lutego 1955 roku. Magister teologii
Wikariusz parafii Grabowiec448 (14.09.1966-1968).
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Suchowoli449 (1968-).
443 Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 43. 444 Spis DL 1966, s. 124; Kowalski Jakub, „Zapał i ofiarność buduje kościół w Chrzanowie”, tygodnik Niedziela
(edycja sandomierska), Nr 08/2008. 445 Parafia Chrzanów http://www.chrzanow.sandomierz.opoka.org.pl/cmentarz/cmentarz.html (v. 02.03.2007). 446 Spis DL 1966, s. 115. 447 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007) 448 Od 27 października - wg zapisów ks. Stefana Saweckiego w alegatach do kroniki parafii oraz w Kronice Parafii
Św. Mikołaja w Grabowcu, tom II, rękopis, (01.01.1964-31.12.1978), s. 62; Kaczmara, s. 85. 449 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007)
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
84
Wikariusz parafii św. Michała Archanioła w Lublinie450.
Duszpasterz Polonii. Mieszka w Detroit w USA451.
Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej,
5.39. Kłopotek Edward, 1934-2008
Urodził się 26 października 1934 roku w parafii Dziesięciu Tysięcy Rycerzy
Męczenników w Trzebieszowie, syn Kazimierza (1908-1987) i Heleny z Wajszczuków (1908-
2002, córka Franciszka).
Rodzeństwo452: Eugenia (1928-2002), Zygmunt (1929), Jan (1930-1999), Lucjan (1933),
Jerzy (1937-1984), Roman (1940), Henryk (zmarł jako dziecko). Święcenia kapłańskie przyjął
30 czerwca 1957 roku w Katedrze w Lublinie453.
Wikariusz parafii Serca Jezusowego w Lublinie (1957-1959), św. Jana Chrzciciela i św.
Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym (1959-1960), św. Anny w Lubartowie (1960-
1963), Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1963-1966), Trójcy
Przenajświętszej i Narodzenia NMP w Chodlu (1966-1967), Wniebowzięcia Najświętszej
Maryi Panny w Biłgoraju (1967-1968), Czemierniki (1968-1971)454.
Proboszcz parafii: Matki Boskiej Anielskiej w Starościnie (1971-1975), Niepokalanego
Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie (1975-1979), św. Mikołaja w Hrubieszowie
(1979-1992), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Obszy (lipiec 1992-czerwiec
2007)455.
Pełnił funkcję dziekana dekanatu hrubieszowskiego i ojca duchownego dekanatu
Tarnogród. W 1983 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Zamojskiej456.
W 2007 roku przeszedł na emeryturę i został rezydentem w parafii św. Mikołaja w
Grabowcu.
Zmarł 19 listopada 2008 roku w Grabowcu. 21 listopada został pochowany na cmentarzu
parafialnym w Obszy.
Księża w rodzinie: ks. Jan Kłopotek (rodzony brat ojca), ks. Feliks Wajszczuk (brat
matki), Edmund Kłopotek (brat stryjeczny Edwarda). Biogramy księży zamieszono w „Ogólny
wykaz księży …”.
5.40. Kosieradzki Andrzej, 1933-, ALub
Urodził się 1933 roku. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku. Magister teologii457.
Wikariusz parafii Puchaczów458, Grabowiec459 (08.06.1960-02.06.1961), św. Apostołów
Piotra Pawła w Łaszczowie460 (1966-), Zawalów461 (stale rezydujący w Miączynie; rektor
kościoła w Miączynie, 1973-1977).
Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Chełmskiej.
450 Angelus – gazeta parafii św. Michała Archanioła w Lublinie, Nr 4 (9) z 2006 roku, s. V. 451 Tygodnik Niedziela (edycja lubelska), Nr 22/2005; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.
16.02.2009). 452 „Drzewo Genologiczne Rodziny Wajszczuków” http://www.wajszczuk.v.pl/ (v.19.11.2008). 453 Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 454 Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Spis DL 1966, s. 83. 455 Schematyzm DZL 1995, s. 51; Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007. 456 Schematyzm DZL 1999, s. 116. 457 Spis DL 1966, s. 190; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 02.03.2007). 458 Kaczmara, s. 85. 459 Kaczmara, s. 85. 460 Spis DL 1966, s. 190. 461 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1.
Uchanie470 (przed 05.09.1897-), św. Michała Archanioła w Wojsławicach471 (1898-1899).
Administrator a następnie proboszcz parafii św. Małgorzaty PM w Olchowcu472 (dekanat
chełmski, 1899-08.02.1931). Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 był proboszczem
parafii Olchowiec w dekanacie chełmskim473.
Zmarł 8 lutego 1931 roku474.
5.44. Kozyra Stanisław, 1867-1939, rektor kościoła św. Kajetana
Urodził się 29 kwietnia 1867 roku w Krzeszowie, syn Ignacego. Wyświęcony w 1889
roku. Bazylianin475.
Wikariusz parafii:
- Puszcza Solska (12.02.1890-04.06.1895),
- Boża Wola (05.06.1895-10.02.1897),
462 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 02.03.2007). 463 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142; APL APRŁabunie, 35/106/25/-/21, k. 38, 39. 464 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/21, k. 38, 39, 108; APL APRŁabunie, sygn. 35/106/25/-/30, k. 3. 465 Kaczmara, s. 82; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan
Tuczępski, k. 6. 466 Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1906, s. 40. 467 GW 1892, Nr 51, s. 3. 468 GW 1892, Nr 51, s. 3; GW 1892, Nr 152, s. 2. 469 Spis DL 1895, s. 40; GW 1892, Nr 152, s. 2; Kaczmara, s. 83; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713. 470 PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; Spis DL 1898, s. 43. 471 Kaczmara, s. 83; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 31.08.2009). 472 Spis DL 1931, s. 57; IWL 1925, s. 102. 473 Spis DL 1914, s. 32; Schematyzm 1925, s. 125. 474 Spis DL 1932, s. 182. 475 Spis DL 1906, s. 107; Spis DL 1912, s. 46; Spis DL 1915, s. 21; Spis DL 1928, s. 101; Spis DL 1929, s. 101;
Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1938, s. 90; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; APRKomarów, Księga zgonów, 1928-1945,
k. 44/1939; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 41, 57; Rymarz, s. 57; Pelica
Grzegorz Jacek, „Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918-1939), Lublin, 2007, s. 165; Tablica
nagrobna; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/593, k. 216-219; GłL 1914, Nr 33, s. 3.
Administrator parafii Chodywańce (02.09.1911-11.12.1913).
Proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej w Kiełczewicach (12.12.1913-03.07.1915).
3 lipca 1915 roku wywieziony do Rosji. Po powrocie z Rosji trafił do parafii Wielącza.
Wikariusz, rezydent w parafii Wielącza (27.07.1928-04.09.1929).
Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu (05.09.1929-05.11.1931). Prefekt/nauczyciel
Szkoły Powszechnej Grabowcu (1929-1931).
9 listopada 1931 roku biskup złożył wniosek do MWRiOP w Warszawie wniosek p
przyznanie emerytury. Wniosek był uzupełniany jeszcze 2 października 1935 roku.
Rektor kościoła Michała Archanioła w Zubowicach - kościoła filialnego parafii Dub
(1932-1938-).
Zmarł, jako emeryt, 1 września 1939 roku (o godzinie piątej) w Wolicy Brzozowej.
Pochowany w kaplicy cmentarnej na cmentarzu w Komarowie.
5.45. Krasowski Aleksander /Krassowski/, 1894-1944
Urodził się 26 marca 1894 roku, syn Franciszka. Alumn III roku kursu teologicznego
Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1917 roku476.
Wikariusz parafii Grabowiec477 (-23.09.1917-1921), katedralnej w Lublinie478 (1928-).
Proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Lublinie (1932-1938-)479.
Zmarł 7 lipca 1944 roku480.
5.46. Krupski Marcin
Wikariusz parafii Grabowiec (-1604-)481.
5.47. Krycki Wielisław, 1878-
Urodził się 4 lipca 1878 roku. Wyświęcony w 1901 roku482.
Wikariusz parafii Grabowiec483 (przed listopadem 1901-1904), Wąwolnica484 (-1906-).
Proboszcz parafii Biskupice485 (-1919-1925).
Dziekan dekanatu biskupickiego (ok. styczeń 1919-1925)486.
476 Spis DL 1915, s. 85; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 36; Spis DL 1929, s. 42; AAL LKB, Fundusze, budowle,
cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25. 477 APRG, Księga urodzeń, 1912-1920. Kaczmara, s. 84; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w
Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 31; WiadLub 1919, Nr 10, s. 313, 314. 478 Spis DL 1929, s. 42. 479 Spis DL 1938, s. 36. 480 Spis DL 1945, s. 152. 481 Kaczmara, s. 82. 482 Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 15. 483 Spis DL 1902, s. 43; KW 1901, Nr 313, s. 3. 484 Kaczmara, s. 83. 485 Kaczmara, s. 83; Spis DL 1906, s. 32; Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; KAL 1920, s. 39. 486 Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 18; IWL 1925, s. 102; KAL 1920, s. 39; WiadLub 1919,
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
87
Proboszcz parafii św. Wojciecha w Wąwolnicy487 (1925-1931-).
Dziekan dekanatu kurowskiego (-31.12.1934, dekanat zniesiony)488.
W 1926 roku został kanonikiem honorowym Kapituły Kolegiaty Zamojskiej489.
5.48. Krzywonowski Michał [R. Michał] /Krzywanowski/, 1778-1855
/teks Komarów/
Urodził się w 1778 roku. Wyświęcony w 1815 roku (lub 1802; podawana jest także data
1816, którą jednak wykluczamy)490.
Wikariusz parafii Uchanie491 (-24.01.1816-ok. 29.05.1819-).
Komendarz, wice-administrator parafii Pawłów492 (ok. 02.09.1819-31.12.1921).
Wikariusz parafii Grabowiec493 (-1825-1829-).
Kapelan, komendarz kościoła w Komarowie (jako wikariusz parafii Łabunie)494 (ok.
06.01.1831-31.12.1853). Spełniał funkcje liturgiczne oraz prowadził księgi metrykalne w
zastępstwie proboszcza parafii Łabunie.
Emeryt w Komarowie, prawdopodobnie w dalszym ciągu pełniącym obowiązki kapelana,
(zapis z 1856 roku: Michael Krzywonowski Emeritus Residens in Komarów aet. an. 77 sacer.
40 obiit 14 Martii e. a.).
Podpis 5 – Rok 1841. Podpis ks. Michała Krzywonowskiego.
Zmarł 14 marca 1855 roku495.
5.49. Kuśmierczyk Józef, 1922-2018
Nr 3, s. 73, 74. 487 Spis DL 1931, s. 73. 488 GłL 1935, Nr 25, s. 5. 489 Spis DL 1931, s. 16. 490 Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 15; Spis DL 1840, s. 94; Spis DL 1846, s. 24; Spis DL
1848, s. 25; Spis DL 1856. 491 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k. 60, 71, 72, 74; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 29, 30. 492 APL APRPawłów, sygn. 35/1893/0/1/6; APL APRPawłów, sygn. 35/1893/0/1/23. 493 Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 15. 494 ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1841, poz. 1; ADZ, Księga urodzeń
kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1845, protokół; ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w
Komarowie parafii Łabunie 1853, podsumowanie; APL AKFKomPRŁ, sygn. 35/1864/0/2.1/1, k. 189; Spis DL
1840, s. 94; Spis DL 1845, s. 24; Spis DL 1846, s. 24; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1849, s. 24; Spis DL 1856. 495 Spis DL 1856; PamRM 1856, T.30, z.2, s. 208.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
88
Zdjęcie 52 – Rok 1949. Ksiądz Józef Kuśmierczyk (zdjęcie z Kroniki Parafii Św. Mikołaja w
Grabowcu, tom I, rękopis, (27.04.1947-31.12.1963, z krótkim opisem wcześniejszych lat).
Urodził się 18 marca 1922 roku w Janowie Lubelskim, syn Leona (żył 72 lata, zm.
06.06.1969) i Stanisławy (żyła 91 lat, zm. 20.02.1990)496. Ukończył Wyższe Seminarium
Duchowne w Lublinie (1949). 26 czerwca 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk
lubelskiego biskupa pomocniczego Zdzisława Golińskiego.
Wikariusz parafii Grabowiec497 (06.07.1949-25.06.1951). Prefekt w Grabowcu.
Wikariusz parafii św. Wita w Mełgwi (1951-1952), Szczebrzeszyn (1952-1953),
Najświętszego Serca Jezusowego w Lublinie (1953-1954).
Proboszcz parafii św. Izydora Oracza w Topólczy (10.08.1954/nominacja; 17.10.1954-;
31.10.1954/uroczyste wprowadzenie-1961), św. Małgorzaty PM w Olchowcu (1961-1970),
Trzeszczany (1970-20.05.1984) i św. Anny w Branwi (20.05.1984-15.07.1997, diecezja
sandomierska)498.
Będąc proboszczem parafii Topólcza był inicjatorem zamówienia w odlewni Eugeniusza
Felczyńskiego dwóch dzwonów. Dzwony otrzymały imiona „Józef” i „Maryja”499.
Otrzymał godności kanonika honorowego Kapituły Kolegiackiej Zamojskiej (mian.
1985; katedralnej od 1992), kanonika Kapituły Konkatedralnej w Stalowej Woli (mian.
1993)500.
W 1997 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w domu rodzinnym w Janowie
Lubelskim. W 2009 roku obchodził diamentową rocznicę święceń kapłańskich.
Zmarł 24 września 2018 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Janowie
Lubelskim.
Brat: ks. Leon Kuśmierczyk. Patrz hasło: Kuśmierczyk Leon, „Ogólny wykaz księży ..”.
5.50. Kutzan Zbigniew
496 Spis DL 1966, s. 98; Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim
http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 04.09.2009); Tablica nagrobna na cmentarzu w Janowie
Lubelskim. 497 Kaczmara, s. 85. 498 Spis DL 1966, s. 98; Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
93
Zdjęcie 58 – Rok 2013, 31 maja. Ks. Kazimierz Łuczyński (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 21 marca 1879 roku. Wyświęcony w 1904 roku511.
Wikariusz parafii Włodawa512 (dekanat włodawski, 1904-1905-).
Wikariusz parafii Grabowiec513 (-26.02.1908-21.02.1909-). Podczas zmiany proboszcza
w Grabowcu prowadził księgi metrykalne (ok.26.02.1908-ok.12.03.1908). W czasie świąt
wielkanocnych 1909 roku ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) odprawił uroczyste
nabożeństwo o pozostawienie Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego514.
Administrator parafii Wożuczyn (12.07.1910-1924). Proboszcz parafii Wożuczyn
(dekanat tyszowiecki, 1924-01.08.1926)515.
Zmarł, w wieku 47 lat, 1 sierpnia 1926 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Wożuczynie. W tym samym grobowcu jest pochowany Antoni Łuczyński (zmarł, w wieku 29
lat, 26.09.1919)516.
5.58. Mokrowski Antoni, 1753-1813
Urodził się w 1753 roku (około).
Wikariusz parafii Grabowiec, komendarz parafii Grabowiec517 (-luty 1787-luty 1788-).
27 kwietnia 1787 roku burmistrzowie Grabowca wraz z ławnikami wystosowali do biskupa
diecezji przemyskiej zaświadczenie popierające ks. komendarza (zapewne zastępował
wówczas proboszcza) w konkursie na plebana parafii518.
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Rachaniach519 (-1810-22.08.1813). Na
zewnątrz kościoła jest umieszczone kamienne epitafium księdza ufundowane w 1813 roku
przez Kossowską520.
Zmarł, w wieku 60 lat, 22 sierpnia 1813 roku w Rachaniach521.
511 Spis DL 1914, s. 48; Spis DL 1915, s. 48; Schematyzm 1925, s. 130; Kaczmara, s. 84. 512 Spis DL 1906, s. 112. 513 Kaczmara, s. 84; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/69, 74/95; APRG, Księga małżeństw, 1908-1926,
k. 95/25. 514 Kubicki 2/1, s. 408. 515 Spis DL 1914, s. 48; Spis DL 1915, s. 48; Spis DL 1917, s. 48; Spis DL 1919, s. 57; Spis DL 1923, s. 79;
Schematyzm 1925, s. 130; IWL 1925, s. 108; APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/35. 516 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Wożuczynie. 517 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 2-6. 518 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128. 519 KZSP T8Z17, s. 48; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/1; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/62. 520 KZSP T8Z17, s. 48. 521 APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/7, k. 109/49.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
94
5.59. Małaniak Irenarch
Bazylianin ze Lwowa. Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu oraz wikariusz parafii
rzymskokatolickiej w Grabowcu dla wiernych obrządku wschodniego w okresie 29.11.1935-
21.12.1936 (na prośbę prowincjała zakonu z dnia 16.12.1936 zwolniony z misji przez biskupa
z dniem 21.12.1936). Zwolniony z parafii wyjechał na misje do Brazylii (mianowanie
prowincjała zakonu)522.
5.60. Markowski Jan Paweł, 1879-
Urodzony 20 stycznia 1879 roku. Wyświęcony w 1902 roku523.
Wikariusz parafii Grabowiec524 (-27.11.1904-1908), Czemierniki (-1909-1910-).
5 lipca 1905 roku gubernator lubelski doniósł525do generała-gubernatora warszawskiego,
że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) „ujemnie wpływa na stan prawosławia”.
Generał-gubernator 14 lipca 1905 roku zwrócił się do biskupa lubelskiego o przeniesienie
księdza z tego wikariatu (do innego z wyłącznie z ludnością katolicką) jak i również o
ostrzeżenie księdza, że będzie surowiej ukarany, jeżeli nie zaprzestanie swej działalności. 28
maja 1908 roku gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora warszawskiego, że
skierował sprawę księdza (byłego wikariusza parafii Grabowiec) do Sądu Okręgowego w
Lublinie a dotyczącą przyłączenia w 1905 roku do katolicyzmu kobiety w wieku 18 lat a
następnie udzielenie jej ślubu w 1906 roku. Sąd Okręgowy w Lublinie 23 czerwca 1909 roku
oddalił sprawę jako przedawnioną. Wówczas gubernator lubelski (Jewgienij Wasiliewicz
Mienkin) poprosił generała-gubernatora warszawskiego, aby księdza pociągnął do
odpowiedzialności w trybie administracyjnym. Generał-gubernator warszawski wystąpił o
decyzję do Ministerstwa Sprawiedliwości. 4 listopada 1910 roku Departament Sprawiedliwości
prosił biskupa lubelskiego o usunięcie księdza z parafii (wówczas wikariusza parafii
Czemierniki, powiat lubartowski w guberni lubelskiej) i skierowanie do parafii wyłącznie z
ludnością katolicką ze względu na przestępstwa księdza wymierzone na szkodę prawosławia.
Zarzucano księdzu (wówczas wikariuszowi parafii Czemierniki) m.in. odprawianie nabożeństw
w nielegalnie wybudowanej, w 1906 roku, kaplicy we wsi Gęś (powiat radzyński w guberni
siedleckiej). Wg departamentu nabożeństwa katolicie służyły polonizacji mieszkańców tej
miejscowości, gdzie było dużo wiernych prawosławnych. W latach 1910-1911 ksiądz miał
sprawy w Okręgowym Sądzie w Lublinie a następnie w Warszawskiej Izbie Sądowej o to, że
w 11 wypadkach spełniał obrzędy religijne dla „prawosławnych”. Obydwie instancje
uniewinniły księdza. 15 sierpnia 1910 roku kurator warszawskiego okręgu naukowego wydał
negatywną opinię do wniosku biskupa dotyczącego skierowania księdza na prefekta do szkół.
Wikariusz parafii Potok Wielki, stale rezydujący przy kościele w Blinowie (-08.06.1914-
ok. maj 1919)526.
Proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela i św. Stanisława BM w Gościeradowie (ok. maj
1919-1938-; dekanat zaklikowski a później kraśnicki)527.
W Gościeradowie był prezesem komitetu budowy nowego kościoła528.
Dziekan dekanatu zaklikowskiego (-1925-).
522 AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 104, 125, 126; Kaczmara, s. 84. 523 Schematyzm 1925, s. 129; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 99; Spis DL 1906, s. 43. 524 PKLG 1906, s. 181; Spis DL 1906, s. 43; APRG, Księga urodzeń, 1902-1907, k. 179/238. 525 Kubicki 2/1, s. 146-147. 526 Spis DL 1915, s. 38; WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 527 Schematyzm 1925, s. 129-130; Spis DL 1931, s. 99; Spis DL 1938, s. 67; IWL 1925, s. 109; WiadLub 1919,
Nr 7, s. 216. 528 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/519, k. 532.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
95
5.61. Masłowski Adam
Wikariusz529 parafii Grabowiec (1604-1614). Pod nieobecność proboszcza Stanisława
Sutkowskiego był przez pewien czas komendarzem grabowieckim.
5.62. Mastalerz Józef, 1884-1950, wikariusz parafii Grabowiec
Urodził się 16 marca 1884 roku, syn Józefa (zmarł 21.04.1925 roku, żył 68 lat) i Marii
Magdaleny (zmarła 01.08.1925 roku, żyła 64 lata; pochowani na cmentarzu w Komarowie. W
1906 roku ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1906 roku530.
Wikariusz parafii św. Jana Nepomucena w Fajsławicach (1906-1908), Pawłów (1908-
1910). W 1908 roku ksiądz (wówczas wikariusz parafii Pawłów, powiat chełmski w guberni
lubelskiej) udzielił ślubu kobiecie, którą wcześniej jako niepełnoletnią „prawosławną”
proboszcz tej parafii przyłączył do katolicyzmu. W 1911 roku śledztwo w tej sprawie zostało
umorzone ze względu na przedawnienie.
Tymczasowy administrator parafii Kryłów (ok. 28.11.1909-ok. 02.06.1910)531.
Wikariusz parafii Grabowiec (-22.10.1909-1912).
Administrator parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie (1912-ok. marzec
1919; dekanat tomaszowski), Siedliszcze (ok. luty 1919-kwiecień 1919), św. Anny w Gródku
(kwiecień 1919-ok. październik 1920). Skierowanie do parafii w Gródku otrzymał wraz z
poleceniem obsługiwania parafii Chodywańce532.
Proboszcz parafii Świętej Trójcy w Komarowie (17.11.1920-ok. 30.06.1938, rezygnacja
z probostwa).
Zdjęcie 59 – Rok 1921 (około). Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze
zbiorów Ludwiki Łakomskiej).
Z jego inicjatywy w kościele w Komarowie została położona posadzka, zamocowane
529 Kaczmara, s. 82. 530 Osuch UTP, s. 2; Spis DL 1906, s. 116; Spis DL 1914, s. 47; Spis DL 1915, s. 47; Spis DL 1917, s. 47;
Schematyzm 1925, s. 129; Spis DL 1923, s. 74; Spis DL 1928, s. 90; Spis DL 1929, s. 90; Spis DL 1931, s. 92;
Spis DL 1932, s. 155; Spis DL 1938, s. 91; Kubicki 2/1, s. 147-148; ZLub 1919, Nr 143, s. 2; GłL 1920, Nr 283,
s. 3; Kubicki 2/1, s. 147-148; Spis DL 1931, s. 92; Osuch UTP, s. 5; AAL AKBL, Inwentarz kościoła w
Komarowie, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10; AAL AKGDL, Akta Kurii Biskupiej Lubelskiej, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10;
APRKom, Księga urodzeń, 1925-1938 (t. XI), k. 279/65; KL 1932, Nr 68, s. 3; KL 1932, Nr 127, s. 4; Relacja ks.
Jana Osucha; Kaczmara, s. 84; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.
13.09.2010); Parafia św. Anny w Gródku http://www.grodek.zam-lub.pl (v. 24.01.2011). 531 APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/34; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/35. 532 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 5, s. 126.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
96
balustrady przy prezbiterium i na chórze oraz zainstalowane organy. Prowadził wykłady na
Uniwersytecie Niedzielnym przy 7-klasowej Szkole Powszechnej im. H. Sienkiewicza w
Komarowie (-1932-).
3 maja 1932 roku został udekorowany Złotym Krzyżem Zasługi.
Zdjęcie 60 – Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze zbiorów Marii
Wróblewskiej, zam. w Biłgoraju).
Proboszcz parafii Znalezienia Krzyża św. w Mokremlipiu533 (1938-1939-), Narodzenia
NMP i św. Sebastiana w Krasieninie (-16.04.1950).
Zmarł 16 kwietnia 1950 roku w Krasieninie (koło Garbowa). Pochowany został na
cmentarzu parafialnym w Krasieninie. Na nagrobku znajduje napis „DOBRY PASTERZ”.
5.63. Molle Ludwik, 1869-1919, infułat kodeński
Urodził się 12 sierpnia 1869 roku w Strzemieszycach Wielkich (wówczas gubernia
piotrkowska), syn Jana i Magdaleny. Uczęszczał do prywatnego progimnazjum w
Częstochowie, gdzie uzyskał świadectwo rządowe. W 1891 roku wstąpił do Seminarium
Duchownego w Lublinie. Wyświęcony na kapłana 20 czerwca 1897 roku przez biskupa
lubelskiego Franciszka Jaczewskiego534.
Wikariusz parafii Grabowiec (sierpień 1897-październik 1901), Skierbieszów
(październik 1901-1909), Krzeszów (z poleceniem zamieszkania w Kodniu i opieki nad
cmentarną kapliczką; 1909-02.03.1919; rezydent parafii Tuczna, -1914-)535.
Będąc wikariuszem parafii Grabowiec, był tymczasowym administratorem parafii
Horodło (ok. 09.07.1899-ok.10.09.1899)536.
Władze carskie nie pozwalały biskupowi mianować księdza proboszczem. W 1917 roku
samodzielnie wchodzi do kościoła w Kodniu, opuszczonego przez schizmatyków i poświęca
go. Wówczas już chorował na zapalenie płuc.
Proboszcz parafii Kodeń (od chwili jej erygowania 03.06.1919 do chwili śmierci
533 Spis DL 1939, s. 213. 534 WiadPodl 1920, Nr 1, s. 35. 535 Spis DL 1898, s. 40; Spis DL 1906, s.70; Spis DL 1914, s. 29; Spis DL 1915, s. 53; WiadPodl 1920, Nr 1, s.
35; APRG, Księga urodzeń, 1891-1902, k. 319/198; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; KW 1901, Nr 313, s. 3; Kubicki
2/1, s. 153-154, 413. 536 APZ APRHorodło, sygn. 88/611/0/-/23.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
97
14.11.1919)537.
22 lutego i 2 marca 1901 roku Urząd Powiatowy w Hrubieszowie dwukrotnie skazał538
księdza na 12 rubli kary „za wyjazd z domu bez paszportu”.
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)539.
21 lutego 1906 roku gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego,
że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Skierbieszów – pow. zamojski w guberni lubelskiej)
radził parafianom, aby domagali się polskiej szkoły540.
W czasie świąt wielkanocnych 1909 roku ksiądz odprawiał uroczyste nabożeństwo o
pozostawienie Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego. 30 listopada 1911 roku
gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że ksiądz (wówczas –
zapewne w 1911 roku – wikariusz parafii Krzeszów) przyłączył do katolicyzmu niepełnoletnią
„prawosławną”. Sprawę umorzono, że względu na przedawnienie541.
Infułat kodeński.
Zmarł 14 listopada 1919 roku w Kodniu542.
5.64. Możejko Wiktor, 1897-1939, doktor prawa kanonicznego
Urodził się 24 września 1897 roku w miejscowości Lebiedzin. Absolwent Seminarium
Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1922 roku. Doktor prawa kanonicznego. Student
prawa na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu w Rzymie (tzw. Angelicum,
1925-24.06.1927), gdzie 24 czerwca 1927 roku uzyskał doktorat z prawa kanonicznego543.
Nauczyciel religii (prefekt) w szkole w Lublinie (1922-1925-). Wikariusz parafii
Krasnystaw (12.10.1927-08.06.1928). Przebywał na urlopie (09.06.1828-02.09.1929).
Wikariusz i prefekt parafii św. Mikołaja w Grabowcu (03.09.1929-25.10.1929). Wikariusz
parafii św. Michała w Lublinie (25.10.1929-)544.
Administrator parafii MB Częstochowskiej w Chmielu545 (1929-02.04.1932).
Proboszcz parafii Obsza (02.04.1932-1935).
Rezydent w Lublinie (1936-01.09.1939)546.
Proboszcz parafii Dub547 (02.09.1939-25.09.1939).
Zginął /rozstrzelany/ wraz z klerykami: Stanisławem Fabiańskim, Mikołajem
Kapuścińskim, organistą Władysławem Wentlandtem i sołtysem Duba Bolesławem
Piotrowskim, na skraju lasu cześnickiego, 25 września 1939 roku w Dubie z rąk okupanta ze
Wschodu (rozstrzelany)548. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Dubie.
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w
części rozstrzelanych księży549. 537 WiadPodl 1920, Nr 1, s. 35. 538 Kubicki 2/1, s. 481. 539 Rocznik LTD 1904, s. 111; Rocznik LTD 1905, s. 11; Rocznik LTD 1906, s. 11. 540 Kubicki 2/1, s. 413. 541 Kubicki 2/1, s. 153-154. 542 Kubicki 2/1, s. 413. 543 Spis DL 1938, s. 107; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi
Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja zamojska) 23/2003. 544 Schematyzm 1925, s. 122; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi
Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja zamojska) 23/2003. 545 Spis DL 1931, s. 107. 546 Spis DL 1938, s. 107; Spis DL 1939, s. 227. 547 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Dubie; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w
latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja
zamojska) 23/2003. 548 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Dubie. 549 Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,
Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
98
Nagrobek 9 – Rok 2010, 10 październik. Nagrobek ks. Wiktora Możejko (foto Henryk Kulik).
5.65. Niemancewicz Antoni (RL)
Jezuita. Prowadził działalność neounijną w Lublinie, Miączynie, Grabowcu z ramienia
biskupa Mariana Fulmana550.
5.66. Nowacki Alojzy Antoni, 1817-
Urodził się 11 czerwca 1817 roku w Wojsławicach, syn Wojciecha (ekonom dóbr
Wojsławice) i Jadwigi z Kluczyńskich. Wyświęcony w 1842 roku551.
Wikariusz parafii Grabowiec552 (-1844-31.12.1846-). Prowadził księgi metrykalne parafii
Grabowiec (06.06.1845-31.12.1846). Wikariusz parafii Łukowa553 (ok. 10.01.1847-ok.
29.01.1848), gdzie także prowadził księgi metrykalne.
5.67. Nucia Franciszek
Patrz w dziale proboszczowie, hasło: Nucia Franciszek.
5.68. Olszewski Wincenty
Wikariusz parafii Grabowiec554 (-1816-).
5.69. Orłowski Stanisław, 1909-1994
Patrz hasło: Orłowski Stanisław w dziale proboszczowie.
5.70. Ostojski Feliks Bogusław /Ostoyski/, 1865-
Urodził się 23 maja 1865 roku w Leszczance (Leszczanka, wówczas parafia
Trzebieszów). Syn Tomasza (szlachcica częściowego; ur. ok. 1841) i Teresy z Grzałkowskich
(ur. ok. 1847). Ochrzczony przez wikariusza parafii Trzebieszów ks. Kazimierza
1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 550 Pelica KPL, s. 175. 551 Spis DL 1845, s. 14; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/1/5, k. 14/39. 552 Spis DL 1845, s. 14; Spis DL 1846, s. 14; Kaczmara, s. 83; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/35. 553 APRŁukowa, Księga zgonów 1846-1863. 554 Kaczmara, s. 83.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
99
Jaroszewicza555. Wyświęcony w 1887 roku556.
Wikariusz parafii Grabowiec557 (-15.02.1888-kwiecień 1889).
Prowadził księgi metrykalne parafii Grabowiec w okresie 15.02.1888-22.03.1888, tj. po
odejściu ks. administratora Feliksa Kamińskiego a przed przyjściem ks. administratora
Stanisława Retke558.
Wikariusz parafii Knychówek559 (kwiecień 1889-ok. kwiecień 1894, dekanat
sokołowski).
Administrator parafii Malowa Góra560 (ok. kwiecień 1894-)
Proboszcz parafii Miastków561 (dekanat łukowicki, -1906-).
Administrator parafii Górki562 (-08.06.1914-).
Proboszcz parafii Biała Podlaska563 (był także dziekanem;-1920-), Parczew564 (dekanat
parczewski diecezji podlaskiej; dziekan parczewski; 1920-1927-).
Notariusz kurii565 (-1931-).
Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Parczew, Gęś, Hola,
Ostrów (-1927-)566.
W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Podlaskiej567.
5.71. Ostrzyżek Kazimierz Konrad, 1927-2016
Urodził się 19 lutego 1927 roku w Łukowie. Wyświęcony 23 marca 1952 roku.
Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie568.
Wikariusz parafii św. Michała Archanioła i Matki Bożej Nieustającej Pomocy w
Jako wikariusz parafii Grabowiec jesienią 1958 roku zastępował chorego proboszcza
parafii Gdeszyn w sprawowaniu funkcji liturgicznych.
Administrator parafii Podwyższenia Krzyża św. i św. Józefa Oblubieńca NMP w Stężycy
(dekanat krasnostawski, 1966-1973), Klesztów (1973-1976), Matki Boskiej Nieustającej
Pomocy w Aleksandrowie (1976-28.06.1979).
Rektor kościoła w miejscowości Rzeczyca Księża (28.06.1979-19.02.1985). Proboszcz
parafii Rzeczyca Księża (19.02.1985-21.06.1999).
28 czerwca 1999 roku zwolniony ze stanowiska proboszcza parafii św. Krzyża w
Rzeczycy Księżej, przeniesiony w stan emerytalny, zamieszkał w Domu Księży Emerytów w
Lublinie.
Kanonik honorowy Kapituły Katedry Lubelskiej.
555 APL APRTrzebieszów, sygn. 35/1938/0/2.4/68, k. 39/116. 556 Schematyzm 1925, 138; Spis DL 1906, s. 89. 557 Kaczmara, s. 83; GW 1889, Nr 116, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370. 558 APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 335/20, 370. 559 GW 1889, Nr 116, s. 2; Gśw 1894, Nr 17, s. 3. 560 Gśw 1894, Nr 17, s. 3. 561 Spis DL 1906, s. 89. 562 Spis DL 1915, s. 59. 563 WiadPodl 1920, Nr 2, s. 72. 564 Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 132, 138; WiadPodl 1920, Nr 5, s. 164; WiadPodl 1927, Nr
8, s. 282. 565 Schematyzm DP 1932, s. 14; 566 WiadPodl 1927, Nr 7, s. 282. 567 WiadPodl 1920, Nr 2, s. 72. 568 Spis DL 1966, s. 132; KP T1, s. 85, 123, 138; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
100
Zmarł 7 maja 2016 roku w Lublinie.
5.72. Palonka Adam, 1975-
Zdjęcie 61 – Ksiądz Adam Palonka.
Urodził się w 1975 roku. Pochodzi z parafii św. Michała Archanioła i Matki Bożej
Nieustającej Pomocy w Werbkowicach569. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji
Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. W 2002 roku ukończył studia magisterskie na kierunku
teologia w zakresie teologii wraz z przygotowaniem pedagogicznym na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał, 1 czerwca 2002 roku w
zamojskiej katedrze, z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej570. W 2003 roku uzyskał
stopień nauczyciela kontraktowego.
Wikariusz parafii Grabowiec (20.06.2002-27.08.2004). Nauczyciel religii w Szkole
Podstawowej w Grabowcu (01.09.2002-31.08.2004).
Wikariusz parafii św. Karola Boromeusza w Lubaczowie (27.08.2004-19.06.2006),
Miłosierdzia Bożego w Zamościu571 (19.06.2006-22.06.2009), Zwiastowania Najświętszej
Marii Panny w Tomaszowie Lubelskim572 (22.06.2009-20.08.2014), św. Leonarda w
Tyszowcach (20.08.2014-).
Administrator parafii Niepokalanego Serca NMP w Turkowicach (2017-16.08.2017).
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (16.08.2017-).
5.73. Padziński Marcin, 1830-
Urodził się w 1830 roku, wyświęcony w 1855 roku573. Uczęszczał do Szkoły im.
Zamojskich w Szczebrzeszynie574.
Wikariusz parafii Kurów575 (-1856-), Grabowiec576 (-wrzesień 1857-1858). Komendarz
kościoła filialnego (parafii Kijany) Łaszczów577 (-1864-).
W drugim półroczu 1858 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do
569 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 570 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 571 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.08.2009). 572 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 573 Kaczmara, s. 83. 574 Klukowski DSIZ, s. 79. 575 Spis DL 1856. 576 Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 59/98. 577 Spis DL 1865, s. 12.
W 1876 roku śledztwo policyjne wykazało, że ochrzcił chłopca, nie upewniwszy się, czy
jego ojciec jest katolikiem. 17 sierpnia 1878 roku władze rządowe ponownie zwróciły się do
biskupa lubelskiego o przeniesienie księdza (wówczas wikariusza parafii Parysów, powiat
garwoliński w diecezji siedleckiej) do innej diecezji, za wyjątkiem sejneńskiej. 5/17 września
1878 roku generał-gubernator warszawski nałożył na księdza 20 rubli kary za wpajanie,
podczas kazań i spowiedzi, parafianom Grabowca wrogich uczuć do prawosławia. Ponadto
ponowił żądanie do biskupa przeniesienia księdza do innej parafii za wyjątkiem diecezji
sejneńskiej. Na prośbę biskupa (Walentego Baranowskiego, biskupa w okresie 1871-1879)
przeniesiono księdza na wikariat do parafii Garbów w guberni lubelskiej. 26 października 1891
roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 50 rubli grzywny za to, że w sierpniu
1891 roku w czasie odpustu w parafii Miedzna (powiat węgrowski w guberni siedleckiej)
umożliwił ks. Stanisławowi Broniszewskiemu (proboszczowi i dziekanowi z Węgrowa)
wyspowiadać dwóch „prawosławnych” z powiatu sokołowskiego w guberni siedleckiej620.
Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)621.
Administrator a następnie proboszcz parafii Zwiastowania NMP w miejscowości
Miedzna622 w dekanacie węgrowskim (diecezji lubelskiej a następnie diecezji podlaskiej;
przeniesiony z wikariusza w parafii Łuków, przed grudniem 1889-do śmierci, tj. 27.08. 1934).
Zmarł 27 sierpnia 1934 roku w Miedźnie623. Został pochowany na miejscowym cmentarzu
parafialnym624.
W 1891 roku wybudował nowy kościół parafialny w Miedźnie625. Będąc proboszczem
parafii Miedzna został administratorem nowopowstałej parafii w Ugoszczy (30.07.1923-07.10
1924626), gdzie pod jego kierunkiem wybudowano, w 1919 roku, kaplicę627. Przed powstaniem
nowej parafii, kaplica była filią parafii miedzeńskiej628.
W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Podlaskiej Kapituły
Katedralnej629.
Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Prostyń, Stoczek
Węgrowski, Kamionna, Ugoszcz (-1927-)630.
615 Schematyzm 1925, s. 132, 140; Spis DL 1906, s. 107; Schematyzm DP 1921, s. 63. 616 Spis DL 1878, s. 28; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 665/159. 617 Kaczmara, s. 83; Kubicki 2/1, s. 211-212; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748. 618 PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 619 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 620 Kubicki 2/1, s. 211-212. 621 Rocznik LTD 1904, s. 115; Rocznik LTD 1906, s. 13; Rocznik LTD 1905, s. 13; Spis DL 1906, s. 107. 622 GW 1889, Nr 334, s. 1; WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252; Schematyzm DP 1921, s. 63. 623 WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252. 624 Schematyzm 1925, s. 1332, 140; 625 WiadPodl 1920, Nr 5, s. 160. 626 Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz, v.
02.10.2009). 627 Grzeszek Paweł, „106. rocznica urodzin ks. Władysława Błachnio - budowniczego kościoła w Ugoszczy.
Wpisał się w naszą historię.”, Niedziela, Nr 43/2002. 628 Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz, v.02.10.2009). 629 WiadPodl 1920, Nr 11-12, s. 244. 630 WiadPodl 1927, Nr 8, s. 282.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
105
5.82. Samolej Jan Wojciech631, 1898-1942
Zdjęcie 63 – Rok 1927. Grabowiec. Ksiądz Jan Wojciech Samolejem (fragment zdjęcia ze
zbiorów Celiny i Mariana Kołtunów).
Urodził się 19 czerwca 1898 roku w miejscowości Wilkołaz (parafia r.l. Wilkołaz), syn
Wojciecha (rolnik) i Marianny z Karamonów małżonków Samolej. Ochrzczony 24 czerwca
1898 roku w kościele r.l. w Wilkołazie przez administratora parafii ks. Antoniego Uzjaka,
nadane zostało imię Jan. Rodzicami chrzestnymi byli: Jakub Samolej (rolnik) i Jadwiga
Kamińska632.
Uczęszczał do gimnazjum w Lublinie (ukończył 4 klasy). W 1918 roku wstąpił do
Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony na diakona, 31 marca 1923
roku, przez biskupa sufragana lubelskiego Adama Józefa Jełowickiego633. Wyświęcony na
kapłana 17 czerwca 1923 roku634.
Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu635 (27.07.1923-04.07.1927; zapewne był już
w czerwcu), [planowany na wikariusza w Wąwolnicy636, czerwiec 1923-). Według spisu
kościołów i duchowieństwa z 1923 roku, wikariuszem w Grabowcu był Jan Samolej, ur. 24
stycznia 1900 roku, wyświęcony w 1922, wikariuszem w Grabowcu od 1922 roku637.
Rektor kościoła św. Stanisława Kostki w Hrubieszowie638 (04.07.1927-1927). Wg stanu
duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był rezydentem parafii Grabowiec639.
Wikariusz parafii Zamość640 (1927-1928-; kolegiata; bez wynagrodzenia).
Rektor kościoła św. Jerzego w Biłgoraju641 (1929-1938-06.06.1940; parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju).
631 Był także ksiądz Jan Samolej, urodzony 24 czerwca 1900, wyświęcony 1922, proboszcz parafii św. Józefa
Oblubieńca NMP w Kawęczynie, zm. 12 marca 1938 roku (więcej „Ogólny wykaz księży ...”). 632 APL APRWilkołaz, sygn. 35/1999/0/0/1.11/2, k. 382/93. 633 GłL 1923, Nr 81, s. 3. 634 Schematyzm 1925, s. 122; Spis DL 1931, s. 40 (Kaczmara podaje datę urodzenia: 24.07.1900); Leszczyński
Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”. Ks. Jan Wojciech
Samolej (1898-1942), Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 635 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.
Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 636 GłL 1923, Nr 162, s. 3. 637 Spis DL 1923, s. 48. 638 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.
Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 639 Schematyzm 1925, s. 125. 640 Spis DL 1928, s. 91; Spis DL 1929, s. 101. 641 Spis DL 1931, s. 51; Spis DL 1932, s. 54; Spis DL 1938, s. 46-47.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
106
Kapelan Legionów. Z jego inicjatywy w kościele św. Jerzego zostały namalowane obrazy
„Cud nad Wisłą”, „Obrona Częstochowy” (później, w okresie okupacji, przemalowane)642.
Prefekt Szkoły Powszechnej w Grabowcu (1923-1927), szkoły w Zamościu, szkoły
powszechnej i rzemieślniczej w Biłgoraju (09.08.1929-06.06.1940); w szczególności Męskiej
Szkoły Powszechnej w Biłgoraju (-31.08.1932), Szkoły Powszechnej Nr 1 w Biłgoraju
(01.09.1932-; zmiana nazwy szkoły)643.
Członek Rady Miejskiej w Biłgoraju (wybrany 6 czerwca 1939 roku).
6 czerwca 1940 roku zostaje aresztowany przez gestapo i osadzony na Rotundzie w
Zamościu a następnie 1 lipca wywieziony do obozu Sachsenhausen skąd 14 grudnia 1940 roku
do obozu w Dachau (numer obozowy 22535). Następnie zostaje wywieziony 12 sierpnia 1942
roku – jako chory – z obozu w Dachau do zakładu eutanazji w Hartheim koło Linzu (Austria)644.
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w
części umęczonych księży przez Niemców645.
5.83. Sawicki Stanisław, 1911-1950
Zdjęcie 64 – Rok 2012, 8 września. Nagrobek ks. Stanisława Sawickiego.
Urodził się 10 października 1911 roku. Wyświęcony w 1936 roku646.
Wikariusz parafii Gorzków (-1937), Grabowiec (1937-1938), św. Jakuba Apostoła w
Abramowicach (1938-), Parafianka (1940-1942)647.
Proboszcz parafii Zawalów (1947-25.07.1950).
Zginął śmiercią tragiczną 25 lipca 1950 roku648. Pochowany na cmentarzu parafialnym w
Zawalowie.
5.84. Sejdziński Franciszek, 1857-1931
642 Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v.
26.11.2008). 643 Schematyzm 1925, s. 122; Spis DL 1931, s. 40; DUKOSL 1932, Nr 11 (47), s. 314. 644 Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie http://www.ipn.gov.pl (lista osób z obozu Dachau zamordowanych
w Hartheim, v. 26.11.2008). 645 Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,
Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-
1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 646 Spis DL 1938, s. 42. 647 Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 41-42. 648 Tablica nagrobna na cmentarzu w Zawalowie.
Wikariusz parafii Grabowiec657 (-1814-ok. 19.03.1816), Trzeszczany658 (ok. 12.05.1816-
1818-), Uchanie659 (ok. 18.06.1819-31.08.1823-), Chłaniów660 (-1845-1848-).
Będąc wikariuszem parafii Grabowiec prowadził księgi metrykalne (ok. 16.07.1815-
22.01.1816-), podobnie było w parafii Trzeszczany (ok. 20.05.1816-)
Zmarł, jako emeryt, 5 października 1849 roku w Chłaniowie661.
5.86. Skóra Piotr Paweł
Magister teologii. Wyświęcony 2 czerwca 2007 roku
Na urlopie zdrowotnym (2007-2012).
Rezydent parafii Grabowiec (2010-30.06.2012), wikariusz parafii Grabowiec (30.06.
2012-20.08.2014).
649 Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 138; Spis DL 1931, s. 66; Spis DL 1906, s.75; wg innego
źródła urodził się 28 października- Kaczmara, s. 83. 650 PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APL APRCzułczyce, sygn. 35/1810/0/2.4/59; APL APRCzułczyce, sygn.
35/1810/0/2.4/88. 651 Kaczmara, s. 83; PKLG 1885, s. 132; PKLG 1887, s. 84; Spis DL 1906, s.75; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG,
Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/22. 652 APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/7; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/8. 653 Schematyzm DP 1921, s. 43; Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 125, 138; IWL 1925, s. 116;
WiadPodl 1925, Nr 5, nr 10-11-12, s. 263. 654 Kubicki 2/1, s. 215-216; Spis DL 1931, s. 66. 655 Kubicki 2/1, s. 215-216. 656 Spis DL 1932, s. 182. 657 Kaczmara, s. 82; APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/5, k. 25/73. 658 APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/9, k. 2/7; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/8, k. 1/1; APL
APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/7, k. 16. 659 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 19, 41, 58, 87, 101, 140; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k.
74. 660 Spis DL 1846, s. 10; Spis DL 1849, s. 10; APL APRChłaniów, sygn. 35/1658/0/2.4/92. 661 APL APRChłaniów, sygn. 35/1658/0/2.4/94, k. 67/43.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
108
5.87. Skrok Stanisław, 1943-
Zdjęcie 65 – Rok 1969 (około). Ksiądz Stanisław Skrok (zdjęcie ze zbiorów parafii).
Urodził się w 1943 roku. Pochodzi z parafii Radecznica. Magister teologii. Wyświęcony
6 sierpnia 1967 roku w katedrze lubelskiej662.
Wikariusz parafii Susiec (wrzesień-grudzień 1967), Grabowiec (01.07.1969-lipiec 1971).
Proboszcz parafii Różaniec (1981-20.08.2014).
Z dniem 20 sierpnia 2014 roku przechodzi na emeryturę z zamieszkaniem w Domu
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
111
i Marianny z Ignatowskich (ur. ok. 1821). Wyświęcony w 1873 roku672.
Wikariusz parafii Grabowiec (-20.01.1874-19.02.1874-)673.
Administrator parafii Gołąb674 (-1899-10.07.1914; diecezja lubelska).
Zmarł 10 lipca 1914 roku.
5.92. Stryjecki Jan, 1853-1930
Urodził się 16 grudnia 1853 roku w Zaklikowie. Wyświęcony w 1882 roku675.
Wikariusz parafii Grabowiec676 (ok. 06.08.1882-pierwszy kwartał 1884).
W 1882 roku urząd żandarmski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że
ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) 29 czerwca 1882 roku ochrzcił dwoje dzieci
mieszkańca „prawosławnego” wsi Jarosławice (gmina Zamość). Od kary odstąpiono, gdyż
śledztwo wykazało, że ksiądz miał podstawę przypuszczać, że mieszkaniec ten jest katolikiem.
24 lipca 1886 roku został ukarany przez generała-gubernatora warszawskiego na 75 rubli kary
za to, że w kwietniu 1885 roku, w święto Marka, odbył bez zezwolenia rosyjskich władz
cywilnych procesję (nakazaną przez rytuał kościelny) z krzyżem do figur przydrożnych677.
Wikariusz parafii Wojsławice678 (pierwszy kwartał 1884-; dekanat chełmski).
Administrator/proboszcz parafii Czułczyce679 (ok. 25.11.1884-ok. 30.04.1899).
Administrator parafii Targowisko680 (1899-ok. kwiecień 1919; gdzie w 1909 roku
zbudował plebanię).
Wikariusz parafii filialnej Łuszczów681 parafii Kijany (dekanat łęczyński; ok. kwiecień
1919-).
Administrator parafii Łuszczów682 (-1924-1928).
W 1928 roku przeszedł na emeryturę, zamieszkując w Łuszczowie, gdzie pełnił
nieformalnie obowiązki administratora, gdyż parafia nie była obsadzona przez etatowego
księdza683.
Zmarł 25 marca 1930 roku w Łuszczowie684.
5.93. Syroid Doroteusz /Syrojid/
Bazylianin ze Lwowa.
Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu i wikariusz parafii Grabowiec pełniący
obsługę wiernych obrządku wschodniego (21.12.1936-1939), za zgodą prowincjała zakonu685.
672 Spis DL 1915, s. 82; APL APRKrasnystaw, sygn. 35/1849/0/2.4/67, k. 9/35. 673 APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 350/30; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/73. 674 Spis DL 1915, s. 82; APL APRGołąb, sygn. 35/1818/0/2.4/145; WiadLub 1925, Nr 10, s. 310-313. 675 Spis DL 1906, s. 114; Schematyzm 1925, s. 127; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza
Becketa w Targowisku http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008). 676 Spis DL 1983, s. 38; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/21; APRG, Księga
urodzeń, 1881-1890, k. 72/66. 677 Kubicki 2/1, s. 228. 678 Parafia św. Tomasza Becketa w miejscowości Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v.
03.05.2008); PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 679 Kaczmara, s. 83; PKLG 1892, s. 242; APL APRCzułczyce, sygn. 35/1810/0/2.4/88; APL APRCzułczyce, sygn.
35/1810/0/2.4/102. 680 Spis DL 1906, s. 56; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 681 Spis DL 1906, s. 56; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 682 Schematyzm 1925, s. 127; IWL 1925, s. 106. 683 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/602, k. 332. 684 Spis DL 1929, s. 102; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza Becketa w Targowisku
http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008). 685 Kaczmara, s. 85; Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 54-55; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w
Urodził się 5 stycznia 1867 roku w Sarnakach (pow. konstantynowski, gub. siedlecka),
syn Kaspra i Marianny z Rozwadowskich małżonków Śluskowskich. Absolwent Seminarium
Duchownego w Lublinie (1889). Wyświęcony w 1889 roku688.
Ksiądz diecezji podlaskiej pracujący poza diecezją.
Wikariusz parafii Grabowiec (03.06.1889-27.08.1890), Kock (27.08.1890-02.04.1892).
Administrator parafii Tuczna (02.04.1892-06.02.1902; diecezja podlaska).
Wikariusz kościoła filialnego Blinów (06.02.1902-17.07.1905).
Wikariusz parafii Skórzec (17.07.1905-14.02.1908), Lubartów (14.02.1908-30.11.1909).
Rezydent, bez przydziału, mieszkał w Lublinie (30.11.1909-30.09.1918).
Proboszcz parafii Wereszczyn (30.09.1918-12.02.1919).
Administrator parafii św. Tomasza Becketa w Targowisku (13.05.1919-22.01.1922;
Targowisko).
Proboszcz parafii Otrocz (23.01.1922-28.12.1922), Potok Górny (29.12.1922-
17.09.1925; Potok Ordynacki, dekanat biłgorajski), Branew (18.09.1925-27.05.1929).
Administrator parafii Wszystkich św. w Depułtyczach (08.07.1929-07.08.1932).
W 1932 roku przechodzi na emeryturę i przebywa w Lublinie.
Zmarł 19 lipca 1939 roku w Lublinie.
5.97. Tchórzewski Zygmunt, 1918-
Urodził się 13 lipca 1918 roku. Wyświęcony w 1949 roku689.
Wikariusz parafii Turobin (-25.06.1951), Grabowiec (25.06.1951-19.08.1953). Inicjator
686 Schematyzm DZL 1995, s. 54, 118; Schematyzm DZL 2010, s. 67; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009). 687 Spis DL 1914, s. 33; Spis DL 1915, s. 33; Spis DL 1921, s. 107; ZLub 1913, Nr 227, s. 2; ZLub 1915, Nr 169,
s. 3; ZLub 1916, Nr 156, s. 3; Kaczmara, s. 84; Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-
sanktuarium.pl/ (v. 16.03.2011); 688 GW 1889, Nr 334, s. 1; Spis DL 1906, s. 98; Spis DL 1915, s. 81; Schematyzm DP 1923, s. 52; Schematyzm
1925, s. 124, 142; Spis DL 1931, s. 55-56; Spis DL 1938, s. 106; GW 1892, Nr 152, s. 2; GłL 1922, Nr 68, s. 3;
GłL 1925, Nr 280, s. 3; APRG, Księga urodzeń, 1881-1890, k. 323/161; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/602, k.
36-41; WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 689 Spis DL 1966, s. 203; Kaczmara, s. 85; KP T1, s. 110.
Urodził się 15 stycznia 1845 roku. Alumn 2 roku Seminarium Duchownego Diecezji
Lubelskiej (1864). Wyświęcony w 1868 roku696.
Wikariusz parafii Puszcza Solska (-1870-), Grabowiec (-01.12.1872-1876-),
Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (1875-1879)697.
Administrator parafii Włodawa (03.08.1879-06.04.1885; gubernia siedlecka),
Hrubieszów (06.04.1885-ok. 06.07.1890)698.
Proboszcz parafii Mokobody (-23.08.1903; dekanat siedlecki)699.
Dziekan włodawski (-1885)700. Dziekan hrubieszowski (ok. 28.07.1885-ok.
06.07.1890)701.
Pieczęć 1 – Rok 1886, 16 września. Odcisk pieczęci urzędowej dziekana dekanatu
hrubieszowskiego i podpis dziekana ks. Antoniego Ziemblickiego (APRG).
Ksiądz był szczególnie prześladowany przez carski rząd, który stworzył 165 stron akt o
księdzu702. Ksiądz publicznie z ambony zapraszał i wzywał do swego kościoła byłych unitów,
by u niego zaspakajali potrzeby swej duszy. 22 marca 1883 roku generał-gubernator
warszawski ukarał księdza kwotą 25 rubli kary, za to, że w 1882 roku (we Włodawie)
wyspowiadał kilku unitów. 15 marca 1888 roku zarzucono księdzu, że w czasie gdy był w
parafii Hrubieszów to pochował „prawosławnego” według obrządku katolickiego. Ksiądz
został upomniany aby na przyszłość był uważniejszym przy spełnianiu swych obowiązków. 17
kwietnia 1890 roku generał-gubernator warszawski domagał się od administratora diecezji
lubelskiej (ks. Franciszka Jaczewskiego) pozbawienia księdza (wówczas proboszcza parafii
Hrubieszów) probostwa i powierzyć mu co najwyżej stanowisko wikariusza za to, że pomagał
ks. Cyprianowi Garlickiemu (proboszczowi parafii Chodywaniec) w udzielaniu ślubów byłym
unitom. Gdy 4 czerwca 1890 roku biskup lubelski zwrócił się do generała-gubernatora
warszawskiego z propozycją probostwa i dziekana w Krasnymstawie dla księdza
Ziemblickiego otrzymał informację, że można księdzu wyrazić zgodę na objęcie stanowiska
proboszcza poza „strefą unicką”.
Zmarł 28 sierpnia 1903 roku. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
696 Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1871, s. 22. 697 Kaczmara, s. 83; Spis DL 1871, s. 22; APRG, Spis DL 1873, s. 30; Księga urodzeń, 1871-1881, akt nr 69. 698 Kubicki 2/1, s. 297-300; PKLG 1887, s. 93; PrzeK 1885, Nr 30, s. 475; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-
/10; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15. 699 Wiek 1903, Nr 232, s. 7. 700 Kubicki 2/1, s. 297-300; PrzeK 1885, Nr 30, s. 475. 701 PKLG 1887, s. 93; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 194; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 260 i
protokół z 18.02.1890; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15. 702 Kubicki 2/1, s. 297-300.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
115
W dzienniku Wiek zamieszczono nekrolog703.
5.103. Zwolak Wojciech, 1891-1970, wikariusz parafii Grabowiec, kanonik
Zdjęcie 69 – Rok 2013, 9 września. Ks. Wojciech Zwolak (zdjęcie z nagrobka, foto Henryk
Kulik).
Urodził się 3 kwietnia 1891 roku. Alumn II roku kursu filozoficznego Seminarium
Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1918 roku704.
Wikariusz parafii Grabowiec (01.08.1918-14.09.1918), gdzie zastępował ks. Aleksandra
Krasowskiego (Krassowskiego).
Wikariusz i prefekt parafii Czemierniki (-01.01.1925-; dekanat lubartowski).
Proboszcz parafii św. Cyryla i Metodego BB. w Sahryniu (1926-1938-), Werbkowice
(1944-1946), Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP w Trzeszczanach (1947-22.11.1970).
Nauczyciel religii Szkoły Powszechnej Nr 3 w Hrubieszowie (1944/45).
Zmarł 22 listopada 1970 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Trzeszczanach.
6. Klerycy na praktyce w parafii Grabowiec
6.1. Łoza Mariusz, 1971-
Urodził się w 1971 roku. Pochodzi z parafii Miłosierdzia Bożego w Zamościu. W roku
szkolnym 1994/1995 roku był na czwartym roku na Wyższym Seminarium Duchownym
Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. W 1998 roku ukończył KUL. Absolwent
Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie.
Magister705
Od września 1998 roku do maja 1999 roku, jako alumn, był na praktyce w parafii
Grabowiec.
Święcenia kapłańskie przyjął, w katedrze zamojskiej, 9 czerwca 2001 roku, z rąk biskupa
Jana Śrutwy.
Wikariusz parafii Krasnobród (20.06.2001-26.08.2002), Łukawiec (26.08.2002-),
703 Kubicki 2/1, s. 297-300; Wiek 1903, Nr 232, s. 7. 704 Spis DL 1915, s. 86; Schematyzm 1925, s. 122, 127; Spis DL 1928, s. 52; Spis DL 1931, s. 62; Spis DL 1932,
s. 79; Spis DL 1938, s. 57-58; Spis DL 1966, s. 120; Kaczmara, s. 84; Kalisz JS, s. 74; Tablica nagrobna na
cmentarzu parafialnym w Trzeszczanach. 705 Schematyzm DZL 1995, s. 27; Schematyzm DZL 2010, s. 59; KP T4, s. 80; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska
http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009); Zamojski Informator Diecezjalny, Wydawnictwo Kurii
Diecezjalnej w Zamościu, rok XVII, kwiecień-czerwiec 2008, nr 2, s. 30.
Praczuk Antoni, 1969-1993 Grabowiec Grabowiec, cm.
Prokop Mirosław, 1966- Grabowiec-Góra (dom za
lasem, obok Cieszyna)
Świdziński Roman Albin, 1855-1893 Bereść Potok Wielki, cm.
Thor Józef Grabowiec
Wydżga Leon, 1864-1933 Tuczępy Międzyrzecz Podlaski
9. Księża pochodzący z parafii Grabowiec
9.1. Adamczuk Kazimierz706
Pochodzi z Wolicy Uchańskiej707. Ukończył Wrocławskie Seminarium Duchowne.
Wyświęcony w 1958 roku. Mszę prymicyjną odprawił 29 czerwca 1958 roku w kościele
parafialnym Grabowcu708.
Zdjęcie 71 – Rok 1958. Pamiątka święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym
od ks. Kazimierza Adamczuka, pierwsza strona (ze zbiorów Marianny Kulik).
706 Wacław wg źródła - Kaczmara, s. 103 oraz KP T1, s. 134. Imię Kazimierz widnieje np. na drukowanej pamiątce
święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym rozdawanej przez księdza. 707 Kaczmara, s. 103. 708 KP T1, s. 134.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
118
Kapłan diecezji wrocławskiej.
9.2. Chodorowski Antoni, 1911-1969
Urodził się 30 kwietnia 1911 roku w Skomorochach Małych, syn Antoniego i Marianny
z Buczaków małżonków Chodorowskich – rolników. Wyświęcony w 1937 roku. Mszę
prymicyjną odprawił w 1937 roku w Grabowcu709.
Wikariusz parafii św. Mikołaja B. w Potoku Wielkim710 (-1937-1938-).
Proboszcz parafii Narodzenia NMP w Wygnanowicach (1946-1960), Wierzchowiska
(1960-26.03.1969).
Zmarł 26 marca 1969 roku.
9.3. Ciszewski Piotr, 1914-1981
Urodził się w 1914 roku w Grabowcu711, wyświęcony w 1946 roku. Mszę prymicyjną
odprawił712 7 lipca 1946 roku w Grabowcu. Kazanie wygłosił ksiądz proboszcz Jan
Modrzejewski. Wielokrotnie pomagał księżom w Grabowcu (np. w 1948713 roku przy komunii,
odsłonięciu tablicy ku pamięci parafian zabitych w czasie II wojny światowej).
Kapłan diecezji włocławskiej. Był profesorem …
Zmarł w 1981 roku. Pochowany na cmentarzu w Ciechocinku.
9.4. Greniuk Franciszek, 1927-
Urodził się 30 sierpnia 1927 roku w Ornatowicach, syn Władysława i Anastazji z
Boczkowskich małżonków Greniuków. Naukę rozpoczął w Publicznej Szkole Powszechnej I
stopnia w Ornatowicach. Następnie w roku szkolnym 1938/39 przeniósł się do klasy V
Publicznej Szkoły Powszechnej III stopnia w Grabowcu714. Mury szkoły opuścił 20 grudnia
1940 roku będąc uczniem klasy siódmej715.
11 maja 1942 roku został żołnierzem Armii Krajowej w placówce Ornatowice, rejonu
Grabowiec, obwodu Hrubieszów, inspektoratu Zamość. Na wiosnę 1944 roku ukończył
partyzancką Szkołę Młodszych Dowódców Piechoty. W 1998 roku otrzymał awans na
porucznika, a w 2004 roku na stopień majora Wojska Polskiego716.
Absolwent Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie w 1946 roku, do którego
uczęszczał w latach 1944-1946.
W 1946 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Świadectwo
dojrzałości uzyskał w 1947 roku w Prywatnym Męskim Liceum Biskupim. W latach 1947-
1952 odbył studia filozoficzno-teologiczne w KUL (WSD)717.
23 marca 1952 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Wikariusz parafii Nawiedzenia NMP
709 KP T1, s. 9, 103; Spis DL 1938, s. 62; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 360/136. 710 Spis DL 1938, s. 62. 711 Kaczmara, s. 103. 712 KP T1, s. 11-12. 713 KP T1, s. 27. 714 Schematyzm DZL 1995, s. 100; Księga ocen zachowania się i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym
1937/38 (Publiczna Szkoła Powszechna III stopnia w Grabowcu). 715 Księga ocen sprawowania i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym 1940/41 (Öffentliche polnische
Volkschule in Grabowiec). 716 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
09.08.2009). 717 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
119
i św. Łukasza w Surhowie718 (kwiecień 1952-1953).
W 1953 roku uzyskał magisterium z teologii moralnej. W 1953 roku rozpoczął studia
specjalistyczne w Sekcji Teologii Moralnej Wydziału Teologii KUL. W 1955 roku otrzymał
licencjat z teologii moralnej. W 1956 roku uzyskał stopień doktora teologii moralnej na
podstawie rozprawy „Nauka św. Tomasza z Akwinu o normach moralności”. Od 1 lutego 1956
roku pracuje w Redakcji Encyklopedii Katolickiej KUL. Od 1957 roku rozpoczął prowadzenie
zleconych zajęć dydaktycznych jako wykładowca teologii moralnej fundamentalnej i etyki na
kursie zwyczajnym „A” w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie oraz na KUL (do
co najmniej 1967 roku)719. Pracował także jako bibliotekarz w Wyższym Seminarium
Duchownym w Lublinie (1957-1966-)720.
W 1973 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego
i rozprawy „Tomasz Młodzianowski teolog moralista XVII wieku”. Stanowisko docenta
uzyskał w 1975 roku, a profesora nadzwyczajnego w 1992 roku. 22 stycznia 2007 roku uzyskał
tytuł profesora zwyczajnego (16 lutego 2007 roku otrzymał dyplom nadania z rąk Prezydenta
RP)721.
W 1968 roku został asystentem w Sekcji Teologii Moralnej KUL a w 1969 roku
adiunktem. W latach 1974 – 1992 pełnił funkcję kierownika katedry Historii teologii moralnej
Wydziału Teologii KUL722.
Egzaminator prosynodalny, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki kościelnej
przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)723.
Rektor Wyższego Seminarium Duchowego (1975-1982). Od roku akademickiego
1992/93 – jako kombatant – przeszedł na wcześniejszą emeryturę uniwersytecką ale w dalszym
ciągu prowadził zajęcia dydaktyczne na Wydziale Teologii do 1997 roku. Od 1996 roku
wykłada Etykę prawniczą i Katolicką naukę społeczną w Wydziale Zamiejscowym Nauk
Prawnych i Ekonomicznych KUL w Tomaszowie Lubelskim.
Pełnił także funkcje sekretarza, wiceprzewodniczącego i przewodniczącego
Ogólnopolskiej Sekcji Teologów Moralistów. Brał udział wraz z kilkoma polskimi moralistami
w spotkaniach niemieckojęzycznych moralistów i etyków oraz włączył się w organizację
międzynarodowego forum moralistów724.
Bibliografia publikacji profesora obejmuje ogółem 260 pozycji i 40 haseł w Encyklopedii
Katolickiej KUL. Do dorobku naukowo-dydaktycznego profesor zalicza rozprawy: „Teologia
moralna w poszukiwaniu własnej tożsamości” (Lublin 1993), „Teologia moralna w swej
przeszłości” (Sandomierz 2006), „Studia z teologii moralnej” (Sandomierz 2006) oraz
promocję 13 doktorów teologii (w tym ks. Janusza Nagórnego725, 19.03.1980; ks. Jacka Piotra
Berezińskiego726, 26.06.1977) i ponad 158 magisteriów727.
718 Schematyzm DZL 1995, s. 110; Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka
http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v. 09.08.2009). 719 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
09.08.2009); Spis DL 1966, s. 43. 720 Spis DL 1966, s. 37. 721 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
09.08.2009). 722 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
09.08.2009). 723 Spis DL 1966, s. 32-33. 724 Słomka Walerian (ks. prof. dr hab.), „Badacz dziejów teologii moralnej” (Strona internetowa – prywatna –
profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php,v. 09.08.2009). 725 Życiorys ks. Janusza Nagórnego (Przegląd Uniwersytecki KUL nr 6 (104), listopad-grudzień 2006, s. 31-32) 726 Kronika X-lecia Papieskiego wydziału Teologicznego w Warszawie (Warszawskie Studia Teologiczne,
XIII/2000, s. 228). 727 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
122
Administrator parafii Skierbieszów (11.02.1967-1972).
Proboszcz parafii św. Krzyża w Zamościu (1972-01.03.1994). Wspólnie z parafianami
m.in. dokończył budowę kościoła (17 września 1979 roku kościół został konsekrowany przez
biskupa Bolesława Pylaka) i wieży (ukończona w 1978 roku). Na wieży kościelnej
umieszczono trzy dzwony wykonane w 1974 roku przez Jana Felczyńskiego z Przemyśla (w
1974 roku dzwony zostały one poświęcone przez biskupa Piotra Kałwę). Na cmentarzu
przykościelnym, tuż przy ulicy, wzniósł monumenty: grotę objawień Matki Bożej z Lourdes i
pomnik Męczeństwa Polaków w II wojnie światowej (monumenty poświęcił biskup Bolesław
Pylak, 16.09.1979). Po zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki wprowadził mszę świętą za
ojczyznę.
Dziekan dekanatu Zamość Nowe Miasto (1978-01.03.1994).
Kanonik gremialny Kapituły Zamojskiej. Prałat.
Zmarł 1 marca 1994 roku. Pogrzeb odbył się 3 marca 1994 roku w Zamościu. W
pogrzebie uczestniczyło ponad dwustu księży z biskupem Janem Śrutwą, przedstawiciele
wojska, policji, stowarzyszeń, związków, władz samorządowych.
Pochowany w grobowcu księży na cmentarzu parafialnym w Zamościu.
Nagrobek 10 – Rok 2012, 7 sierpnia. Nagrobek ks. Andrzeja Jabłońskiego (foto Henryk Kulik).
9.6. Jędruszczak Władysław, 1906-1956
Urodził się 13 stycznia 1906 roku w Hołużne. Wyświęcony w 1931 roku733.
Wikariusz parafii Skierbieszów734 (ok. sierpień 1934-), św. Teodora w Wojciechowie
(dekanat bełżycki; 1936-1938-).
Proboszcz parafii Czernięcin (-20.09.1956).
Zmarł 20 września 1956 roku w Czernięcinie.
9.7. Kaczmara Marian735, 1969-, autor monografii parafii św. Mikołaja w Grabowcu
733 Spis DL 1938, s. 46; Spis DL 1966, s. 213; Kaczmara, s. 103. 734 WiadLub 1934, Nr 9, s. 292. 735 Notkę biograficzną dokonano przy współpracy z Karolem Chilewiczem.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
123
Zdjęcie 75 – Marian Kaczmara – zapewne z okresu seminarium (zdjęcie ze zbiorów Karola
Chilewicza).
Urodził się 24 stycznia 1945 roku w Rogowie (wówczas parafia Grabowiec, aktualnie
parafia Świdniki), syn Jana i Marianny z Chilewiczów małżonków Kaczmara. Absolwent
Szkoły Podstawowej w Świdnikach, do której uczęszczał w latach 1952-1959. Absolwent
Liceum Ogólnokształcącego w Grabowcu (1963). Studiował na Wydziale Teologicznym
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1963-1969). Magister teologii. W 1968 roku napisał
pracę magisterską „Dzieje parafii Grabowiec”, która stanowi jedno z głównych źródeł
niniejszej pracy.
Święcenia kapłańskie otrzymał 15 czerwca 1969 roku w Zamościu.
Wikariusz parafii Borów (1969-1973), Stary Zamość (1973-1978), Niedrzwica Kościelna
(1978-26.01.1983; przy czym od 27.02.1982 pełnił funkcję koordynatora prac budowy punktu
katechetycznego w Niedrzwicy Dużej).
Proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża św. w Niedrzwicy Dużej (26.01.1983-
30.06.2012). Z jego inicjatywy wybudowano nowy kościół, dzwonnicę, dom parafialny
(konsekracja kościoła i poświęcenie domu parafialnego – 14.09.1986), budynek gospodarczy.
Ponadto dokonał lokalizacji nowego cmentarza (poświęcenie cmentarza – 03.06.1986).
Rezydent parafii Podwyższenia Krzyża św. (01.07.2012-2018-).
9.8. Kamiński Franciszek vel Nowicki Henryk737, 1922-2015
Urodził się, jako Franciszek Nowicki, w 1922 roku w Grabowcu.
Przed II wojna światową wstąpił do Małego Seminarium Duchownego w Reginowie nad
Szczarą. Podczas II wojny światowej działał w 9. Pułku Piechoty Ziemi Zamojskiej Armii
Krajowej. Od lipca 1945 roku ukrywał się pod innym nazwiskiem, jako Franciszek Kamiński.
Wstąpił do Towarzystwa Salezjańskiego. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne
Towarzystwa Salezjańskiego w Lądku nad Wartą. Święcenia kapłańskie przyjął 21 lutego 1954
roku.
Wikariusz parafii Łódź (1954-1956), Różanystok (1956-1958), Poznań (1958-1959).
Administrator Aleksandrów Kujawski (1959-1961). Studiował prawo kanoniczne (Lutomiersk,
736 Gmina Niedrzwica Duża http://www.niedrzwicaduza.pl/ (v. 09.08.2009). 737 Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska http://szczecin.kuria.pl (v. 26.02.2015).
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
124
1961-1963; Łódź, 1963-1966). Kapelan wojskowy (1966-1981). Wikariusz parafii Świętego
Ducha w Kaliszu (1982-1984).
Wikariusz parafii Matki Bożej Ostrobramskiej w Szczecinie (30.11.1985-30.04.1986;
archidiecezja szczecińsko-kamieńska), św. Stanisława Kostki w Szczecinie (30.04.1986-
16.08.1986).
Administrator parafii Wołczkowo (16.08.1986-15.11.1986), wikariusz/administrator
Świętej Trójcy w Szczecinie (15.11.1986-26.10.1987).
Proboszcz parafii Chwarstnica (26.10.1987-16.07.1990), Tanowo (16.07.1990-
01.09.1994), Podwyższenia Krzyża Trzebieży (01.09.1994-28.08.2002).
19 grudnia 1990 roku inkardynowany do archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.
28 sierpnia 2002 roku, jako emeryt, zamieszkał na terenie parafii Wniebowzięcia NMP
w Raciborzu (u rodziny).
Pułkownik. Doktor.
Zmarł 24 lutego 2015 roku w Raciborzu738. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27
lutego 2015 roku w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP w Raciborzu (woj. śląskie).
Pochowany na cmentarzu w Raciborzu.
Dokument 2 – Rok 2015, 24 lutego. Klepsydra ks. Franciszka Kamińskiego (parafia
Grabowiec).
9.9. Kulik Henryk, 1936-
Urodził się w 1936 roku w Grabowcu. Wyświęcony w 1961 roku739.
W kwietniu 1961 roku odprawił mszę prymicyjną w kościele parafialnym w
Grabowcu740. Podczas tej mszy kazanie wygłosił ksiądz Franciszek Mociak (także pochodzący
z tej parafii).
738 Klepsydra. 739 Spis DL 1966, s. 107; Kaczmara, s. 103. 740 KP T1, s. 146.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
125
Zdjęcie 76 – Rok 1961, kwiecień. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej
prymicyjnej, którą odprawił ks. Henryk Kulik, dwie strony (ze zbiorów Adama Skóry).
Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie741 (1965-1966-), Krzczonów742
(koło Bychawy, -1978-).
9.10. Marszałek Mieczysław, 1951-
Urodził się 8 stycznia 1951 roku w Grabowcu. Wyświęcony 12 czerwca 1977 roku.
Magister teologii743.
Wikariusz parafii św. Teresy w Lublinie.
Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (-2005-).
Rezydent parafii św. Anny w Lubartowie (2007-). Kapelan hospicjum św. Anny w
Lubartowie.
Kanonik honorowy Kapituły Lubelskiej.
9.11. Mich Władysław, 1910-1995
Urodził się 25 lipca 1910 roku w Skomorochach Małych. Wyświęcony w 1938 roku.
Mszę prymicyjną odprawił w 1938 roku w Grabowcu744.
Wikariusz parafii Wielącza (1939-)745.
Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Lipinach (dekanat biłgorajsko-
południowy; 1946-1958), administrator św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Chłaniowie
(dekanat turobiński, 1958-1966-).
Proboszcz parafii Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa w Wirkowicach746 (dekanat
krasnostawsko-wschodni, archidiecezja lubelska; 1978-1984). W 1984 roku przechodzi na
emeryturę.
Zmarł 21 sierpnia 1995 roku w Lublinie.
741 Spis DL 1966, s. 107. 742 KP T1, s. 121. 743 Spis DL 2008, s. 59; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103;
Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103; Archidiecezja Lubelska
http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009); Lubartowskie Stowarzyszenie Hospicjum św. Anny w Lubartowie
http://hospicjum.lubartow.pl/ (v. 09.08.2009). 744 Spis DL 1966, s. 184; Kaczmara, s. 103; KP T1, s. 9; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii
Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103; Zahajkiewicz ALHA, s. 681. 745 Spis DL 1939, s. 221. 746 Parafia Wirkowice http://wirkowice.diecezja.lublin.pl/ (v. 05.06.2013).
Kanonik honorowy Kapituły Konkatedralnej w Lubaczowie (odznaczony 01.06.2002)753.
9.15. Praczuk Antoni, 1969-1993, diakon
Żył 24 lata, zginął śmiercią tragiczną 11 września 1993 roku w Grabowcu754.
749 Schematyzm DZL 1995, s. 105, 114; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w Kaczmara,
s.103. 750 Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl (v.
06.01.2009); Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I. 751 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I. 752 Schematyzm DZL 1995, s. 5; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
130
Dokument 3 – Rok 1992, 20 czerwca. Pamiątka prymicji ks. Jacka Soroki.
28 czerwca 1992 roku odprawił mszę św. prymicyjną w kościele w Grabowcu.
9.19. Świdziński Roman Albin, 1855-1893
Urodził się 28 lutego 1855 roku w Bereściu, syn Juliana i Leonory z Popławskich
małżonków Świdzińskich. Chrztu udzielił, 11 kwietnia 1855 roku w kościele
rzymskokatolickim w Grabowcu, ks. proboszcz Piotr Bychawski. Rodzicami chrzestnymi byli
Albin Świrski i Antonina Świdzińska, Piotr Krzykowski i Filipina Świdzińska oraz Karol
Świdziński i Maria Świrska761. Wyświęcony 1880 roku762.
Nauczyciel religii w gimnazjum męskim w Lublinie763 (-1886-1891-; na pomniku
widnieje napis rektor gimnazjum lubelskiego).
Administrator a następnie proboszcz parafii Potok Wielki764 (ok. grudzień 1892-
13.04.1894; wówczas pow. janowski, gubernia lubelska).
Udzielił ślubu Stefanowi Olszewskiemu i Petroneli Jadwidze Janiszewskiej w kościele
św. Mikołaja w Lublinie (na Czwartku) za zgodą administratora parafii Grabowiec - ks.
Stanisława Retke765.
Zmarł 13 kwietnia 1893 roku w Potoku, w wieku 38 lat i w 13 roku kapłaństwa,
pochowany na cmentarzu w Potoku Wielkim766.
9.20. Thor Józef, 1870-1889, alumn
Urodził się 15 lipca 1870 roku w Grabowcu, syn Piotra i Katarzyny z Grynów. Alumn
Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego w Lublinie (-04.09.1889)767.
Zmarł 4 września 1889 roku w Grabowcu. Pochowany, w grobowcu z bratem Piotrem,
761 APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/56, k. 714/20. 762 Spis DL 1894, s. 115. 763 Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; Kubicki 2/3, s. 158. 764 GW 1893, Nr 4, s. 3; Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim. 765 APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 107/34. 766 Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; APKo/S APRPotokWielki, Księga
zgonów, 1892-1897, k. 44/88. 767 APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 587/141; APRG, Księga zgonów, 1880-1901, k. 404/135.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
131
na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.
9.21. Wydżga Leon, 1864-1933
Urodził się 10 lutego 1864 roku w Zamościu, syn Władysława Alfonsa i Leony Anny z
Załuskich małżonków Wydżga. Ochrzczony (dokończono ceremoniał chrztu) 19 maja 1883
roku w kościele r.l. Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Świadkami sporządzenia aktu byli
Franciszek Załuski (dziedzic dóbr Otwock) i Wacław Daniszewski (dziedzic dóbr Piaski
Ruskie)768. Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1905 roku769.
Uczestniczył w pogrzebie Tadeusza Józefa Bogusława Wydżgi w Grabowcu (w lipcu
1899 roku, wówczas pracował w Lublinie)770.
Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie.
Wikariusz parafii Dzierzkowice (-1897-)771.
Administrator/proboszcz parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim772 (1909-
05.10.1933).
10 grudnia 1905 roku przemawiał na manifestacji przy grobach ułanów księcia Józefa
Poniatowskiego w Lublinie, za rogatkami lubartowskimi. Ksiądz przypomniał manifestującym
o potyczce kawalerii polskiej z Austriakami podczas walk o Lublin 10 maja 1809 roku773.
Wygłosił kazanie podczas wizytacji pasterskiej parafii Fajsławice przez biskupa
Franciszka Jaczewskiego774.
Ochrzcił we Lwowie Annę Jadwigę Wydżga (1907)775, Tytusa Henryka Eustachego Jana
768 APW APRW-wa_PrzemienieniaP, Akta urodzeń, 1880-1886, k. 142/78; APRG, Księga zgonów, 1891-1901,
akt nr 97 z 1899; Spis DL 1898, s. 44. 769 WiadLub 1933, Nr 8, s. 294. 770 APRG, Księga zgonów, 1891-1901, akt nr 97 z 1899. 771 Spis DL 1898, s. 44. 772 GłL 1913, Nr 20, s. 314; Parafia św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim http://mikolaj.miedzyrzec.pl/ (v.
22.08.2013). 773 Tomczyk Józef (1913-1991), „Narastanie świadomości narodowej w Lubelskiem w latach 1864-1917 w świetle
akt Kancelarii Gubernatora Lubelskiego”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia Vol.
48 (1993), s. 157. 774 Kublicki 3/2, s. 96. 775 APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/32, k. 25/100. 776 APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/32, k. 26/101. 777 KAL 1913, s. 71; KAL 1919, s. 55. 778 KAL 1913, s. 71. 779 WiadLub 1933, Nr 8, s. 294. 780 ASynDiCh 1717.
Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności
Tomasz z Sienna 20.05.1359-1365
Stefan ze Lwowa 1394-1416/1417
Jakub Strepa -1398-1399-; zarządca diecezji,
arcybiskup halicki
Jan Biskupiec z Krakowa, -1452 16.07.1417-22.04.1452
Jan Tarnowski, zwany Kraska, -1462 18.08.1452-17.04.1462
Paweł z Grabowa [Paweł Grabowski], -1479 1463-1479
Jan Kaźmierski /Kazimierski 06.03.1480-10.05.1484
Jan z Targowiska, -1492 1484-1486
Maciej ze Starej Łomży, -1505 1490-ok. 12.09.1505
Mikołaj Kościelecki, 1450-1518 1505-1518
Jakub Buczacki, -1542 1518-1538
Sebastian Branicki, -1544 1538-1539
Samuel Maciejowski, -1550 1539-1541
Dzierzgowski Mikołaj, -1559 1542-1543
Jan Dziaduski , -1559 1543-1545
Zebrzydowski Andrzej, -1560 1545-1546
Jan Drohojowski, -1557 1546-1551
Jakub Uchański, 1502-1581 1551-1561
Jan Przerębski, -1562 nominat
Mikołaj Wolski, -1570 1561-1562
Wojciech Staroźrebski Sobiejuski, -1581 1562-1577
Jan Zaborowski, -1577 nominat
Wawrzyniec Goślicki -1587-
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
133
Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności
Stanisław Gomoliński781 1591-1600
Jerzy Zamoyski 19.02.1601-04.01.1621
Maciej Łubieński 1621-1627
Paweł Piasecki 1641-1644
Stanisław Pstrokoński 1644-1657
Tomasz Leżeński 1658-1667
Krzysztof Żegocki -1671-
Stanisław Jacek Święcicki 08.02.1677-październik 1696
Krzysztof Jan Szembek 1713-1719
Jan Feliks Junosza Szaniawski782 -1728-
Józef Eustachy Szembek ze Słupowa 1736-1753
Walenty Franciszek Wężyk de Osiny 09.04.1753-22.04.1765
Feliks Paweł Turski 22.04.1765-04.03.1771
Antoni Onufry Okęcki, 1729-1793 1771-1780
Józef Alojzy Aleksandrowicz 1780-1781
Maciej Grzegorz Garnysz 1781-1790
Wojciech Józef Skarszewski, 1743-1827 15.10.1790-23.09.1805; biskup, ostatni
10.3. Aleksandrowicz Józef Alojzy, biskup chełmski
10.4. Branicki Sebastian, -1544, biskup kamieniecki, chełmski, poznański
Herbu Korczak783.
Biskup kamieniecki.
Biskup chełmski (1538-1539).
Biskup poznański.
Zmarł w 1544 roku.
10.5. Buczacki Jakub, -1541, biskup kamieniecki, chełmski, płocki
Herbu Abdank784.
Sekretarz królewski785.
781 TKZ 1939, Nr 2, s. 76. 782 TKZ 1939, Nr 2, s. 81. 783 Spis DL 1932, s. 10. 784 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi
krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),
2010, s. 18. 785 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
134
Biskup kamieniecki (-1531).
Biskup chełmski (1531-1538).
Biskup płocki (1538-1541).
7 kwietnia 1537 roku w Sawinie potwierdza fundację parafii Dzierążnia786.
Zmarł w 1541 roku.
10.6. Czerczycki Wawrzyniec Józef /Żłoba-Czerczycki Laurentius/, 1735-1804, chełmski
biskup pomocniczy
Urodził się w 1735 roku na Wołyniu. Wyświęcony na kapłana w 1763 roku. Doktor
obojga praw (kanonicznego i cywilnego)787.
Prepozyt turobiński. Posiadał także inne beneficja: proboszcz parafii Tarnogóra (1774-
1804) i Łukowej (-22.08.1802-1804).
Kanonik kapituły Kolegiaty Zamojskiej. Dziekan katedralny i oficjał generalny
chełmsko-lubelski. Profesor Akademii Zamojskiej (przez dwadzieścia lat) a następnie jej
rektor.
Chełmski biskup pomocniczy (-1804). Nominat w 1804 roku.
Zmarł w 1804 roku w Łukowej (parafia r.l. Łukowa).
10.7. Dłużewski Jan, 1658-1720, chełmski biskup pomocniczy,
Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (1696-13.04.1720)
Dziekan Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (1700-1707, VII infułat zamojski).
Zmarł 13 kwietnia 1720 roku.
10.8. Drohojowski Jan, -1557, biskup chełmski
Herbu Korczak788.
Biskup chełmski (1546-1551).
Zmarł w 1557 roku.
10.9. Dziaduski Jan, -1559, biskup chełmski
Herbu Jelita789
Biskup chełmski (1543-1545).
Zmarł w 1559 roku.
10.10. Dzierzgowski Mikołaj, -1559, biskup chełmski, włocławski, arcybiskup
gnieźnieński
Herbu Jastrzębiec790.
Biskup chełmski (1542-1543).
krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),
2010, s. 18. 786 AAL AKGDL, sygn. 60/A/153, k. 110, 111; „Historia kościoła paraf. Dzierążni”, informacja umieszczona w
kościele w Dzierążni. 787 Olszański Jan (ksiądz), „Notatki o Turobinie i Czernięcinie”, TKZ 1939, Nr 2, s. 77; APRŁukowa, Księga
urodzeń, małżeństw, zgonów, 1789-1819, k. 203. 788 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 75. 789 Spis DL 1932, s. 11; AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 933-936. 790 Spis DL 1932, s. 10.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
135
Biskup włocławski ().
Arcybiskup gnieźnieński.
Zmarł w 1559 roku.
10.11. Garnysz Maciej Grzegorz, 1740-1790, biskup chełmski
Biskup pomocniczy diecezji włocławskiej (1776-1781)791.
Biskup chełmski (1781-1790)792. Referendarz koronny793 a następnie podkanclerzy
koronny794.
Zmarł w 1790 roku. Pochowany na cmentarzu Kapucynów w Warszawie795.
(09.03.1587), biskup kamieniecki (1588-), biskup chełmski (1591-1600), W 1596 roku brał
udział, w imieniu papieża, w synodzie unijnym w Brześciu Litewskim. Kościół w Zamościu,
wybudowany przez Jana Zamojskiego, zamienił na kolegiatę798.
Pochowany w kościele/klasztorze Matki Boskiej Pocieszenia, oo. bernardynów, w Sokalu
(współcześnie Ukraina)799.
10.13. Goślicki Wawrzyniec, biskup chełmski
Herbu Grzymała. Urodził się około 1539 roku. Kształcił się w Akademii Krakowskiej i
w Padwie, gdzie w 1569 roku otrzymał tytuł magistra800.
Kanclerz księstwa siedmiogrodzkiego (za panowania Stefana Batorego); dziekan
kieleckim; kanonik krakowski, włocławski, sandomierski. Biskup kamieniecki, chełmski
(1590), przemyski (1591), poznański (1601)801.
Zmarł 31 października 1607 roku w Ciążyniu (w wyniku gangreny prawej nogi),
pochowany w katedrze w Poznaniu802.
791 Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji włocławskiej”, Studia Włocławskie,
12/2009, s. 175. 792 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 77. 793 Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji włocławskiej”, Studia Włocławskie,
12/2009, s. 175. 794 BL 1912, Nr 44, s. 354. 795 BL 1912, Nr 44, s. 354. 796 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76. 797 Członek kapituły sprawujący nadzór nad szkolnictwem w diecezji. 798 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807” - w Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm,
1997, s. 75; Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież
sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76. 799 Sokalski Bronisław (1858-1929), „Powiat sokalski pod względem geograficznym, etnograficznym,
historycznym i ekonomicznym”, Lwów, 1899, s. 319. 800 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77. 801 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77. 802 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
136
10.14. Grabowski Paweł
Patrz hasło: Paweł z Grabowa.
10.15. Jan Biskupiec z Krakowa, 1376-1452, biskup chełmski
Zwany także Janem z Opatowca Zaborowskiego. Dominikanin803.
Zmarł 22 kwietnia 1452 roku807. Pochowany w Kumowie (?)808.
10.16. Jan Tarnowski /zwany Kraska/, -1462, biskup chełmski
Herbu Belina. Dominikanin809.
Biskup chełmski (18.08.1452-17.04.1462).
Zmarł 17 kwietnia 1462 roku.
10.17. Jan z Targowiska, -1492, biskup chełmski, przemyski
Herbu Tarnawa810.
Biskup chełmski (1484-1486).
Biskup przemyski (1486-1492).
Zmarł w 1492 roku.
10.18. Leżeński Tomasz, biskup chełmski
Herbu Nałęcz. Syn Jerzego i Anny Drohojowskiej (herbu Korczak) małżonków
Leżeńskich.
Dziedzic Leżenic i Głowaczowa811.
Opat wąchocki.
Kanonik warszawski.
Biskup chełmski (1658-1667).
Biskup łucki (1667-1675).
Zmarł w 1675 roku812. Pochowany w Wąchocku (razem z bratankiem Mikołajem)813.
803 Spis DL 1932, s. 10. 804 Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w
Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21; Kaczmara, s. 17. 805 Spis DL 1932, s. 153, 155. 806 GW 1855, Nr 335, s. 3. 807 Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w
Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21. 808 GW 1855, Nr 335, s. 3. 809 Spis DL 1932, s. 10. 810 Spis DL 1932, s. 10. 811 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 180-181. 812 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 76. 813 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje
kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 180-181.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
137
10.19. Łaszcz Józef Antoni z Tuczap, 1704-1748, chełmski biskup pomocniczy
Sufragan chełmski (23.06.1738-31.01.1748).
Patrz hasło, w GSB: Łaszcz Józef Antoni z Tuczap, 1704-1748, starosta grabowiecki,
sufragan chełmski
10.20. Łubieński Kazimierz, biskup chełmski
10.21. Łubieński Maciej, 1572-1652, biskup chełmski
Urodził się w 1572 roku.
Proboszcz miechowski814 (-1622-).
Kanonik.
Biskup chełmski (1621-1627).
Biskup poznański, włocławski. Arcybiskup gnieźnieński.
Zmarł w 1652 roku815.
10.22. Kaźmierski Jan /Kazimierski/, -1485, biskup chełmski, przemyski
Herbu Rogala.
Biskup chełmski (06.03.1480-10.05.1484), przemyski (10.05.1484-1485)816.
Zmarł w 1485 roku.
10.23. Kochnowski Melchior Jan, chełmski biskup pomocniczy
Prepozyt w Turobinie. Doktor (-1764-)817.
Archidiakon katedry chełmskiej (-1764-1777-). Wikariusz (-1763-1774-) i wizytator
generalny diecezji chełmskiej (-1763-1776-).
Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (-1776-1777-).
Kanonik katedry zamojskiej (-1764-).
Wielokrotny rektor Akademii Zamojskiej.
10.24. Kościelecki Mikołaj, 1450-1518, biskup chełmski
Herbu Ogończyk818.
Dziekan gnieźnieński.
Biskup chełmski (1505-04.05.1518).
Zmarł 4 maja 1518 roku w Skępem. Pochowany w krasnostawskiej katedrze lub w
klasztorze Bernardynów w Skępem, której był fundatorem819.
814 Szady In, s. 141. 815 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 75-76. 816 Spis DL 1932, s. 10. 817 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 49, 106;
Klicki Krzysztof, „Stanisław Staszic – profesor Akademii Zamojskiej”, Zamojski Kwartalnik Kulturalny, 2008,
Nr 2 (95), s. 114; AGAD, KsMetrDiecLwów, sygn. 1/301/1410, k. 57, 85, 93; APL APRKomarów, sygn.
35/106/13/-/5, k. 13. 818 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi
krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),
2010, s. 19. 819 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli
okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
138
10.25. Maciej ze Starej Łomży, -1505
Biskup chełmski (1490-1505)820.
Przeniósł siedzibę biskupstwa do Krasnegostawu.
Kanonik lwowski i kamieniecki.
Zmarł około 12 września 1505 roku. Został pochowany w krasnostawskiej katedrze.
10.26. Maciejowski Samuel, -1550, biskup chełmski, płocki, krakowski
Herbu Ciołek821.
Biskup chełmski (1539-1541).
Biskup płocki.
Biskup krakowski.
Zmarł w 1550 roku.
10.27. Okęcki Antoni Onufry, 1729-1793, biskup chełmski
Z Okęcia. Urodził się 822
Biskup chełmski (1771-1780).
Kawaler Orderu Orła Białego i Orderu św. Stanisława.
10.28. Paweł z Grabowa [Grabowski Paweł], -1479, biskup chełmski
Herbu Powała823.
Biskup chełmski (1463-18.02.1479). W 1473 roku przeniósł siedzibę diecezji do
Hrubieszowa824.
Zmarł 18 lutego 1479 roku.
10.29. Piasecki Paweł, biskup chełmski
Biskup chełmski (1641-1644)825.
10.30. Przerębski Jan, -1562, nominat chełmski, arcybiskup gnieźnieński
Herbu Nowina826.
Nominat chełmski (przed 1559).
Arcybiskup gnieźnieński (1559-1562).
Zmarł w 1562 roku.
10.31. Pstrokoński Stanisław, biskup chełmski
820 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 74-75; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej,
czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 17; Spis
DL 1932, s. 10. 821 Spis DL 1932, s. 10. 822 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 321; APL APRKomarów, sygn. 35/106/13/-/5, k. 13. 823 Spis DL 1932, s. 10. 824 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 70. 825 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 76. 826 Spis DL 1932, s. 11.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
139
Jezuita, zwolniony ze ślubów zakonnych przez papieża – na wniosek króla Polski.
Proboszcz płocki, kanonik warmiński, archidiakon kaliski, opat tyniecki oraz biskup chełmski
(1644-1657)827.
10.32. Skarszewski Wojciech Józef, 1743-1827, biskup chełmski, biskup lubelski
Herbu Leszczyc. Urodził się 10 listopada 1743 roku. Wyświęcony 26 lipca 1776 roku828.
Koadiutor opata sulejowskiego.
Opat sułowski. Proboszcz katedralny kujawski.
Senator Królestwa Polskiego (mian. 1817), wicekanclerz królestwa.
Pisarz wielki koronny (mian. 8 kwietnia 1786 roku). Konsyliarz Konfederacji
Targowickiej (mian. 1794).
Proboszcz parafii Gołąb (1790-)829.
Biskup chełmski i lubelski (15.10.1790/wybór, 29.11.1790/potwierdzenie,
06.02.1791/konsekracja-23.09.1805)830.
Pierwszy biskup lubelski (23.09.1805/wybór-12.07.1824). Objął biskupstwo lubelskie w
1807 roku na podstawie bulli papieża Pius VII z 1805 roku.
Administrator metropolii warszawskiej (1823)831.
Arcybiskup metropolita warszawski (1824-22.06.1827)832.
Kawaler Orderu Orła Białego.
Zmarł 22 czerwca 1827 roku w Warszawie833.
Zdjęcie 81 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa chełmskiego, lubelskiego Wojciecha
827 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 76. 828 Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku: według
źródeł autentycznych (Metryki Koronnej, Sigillat Kanclers, Voluminów Legum i i.) przez Julian Błe...ski”,
Warszawa, 1862, s. 92; Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red),
Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Cieszkowski, s. 13, 61. 829 WiadLub 1925, Nr 10, s. 310-313. 830 Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku: według
źródeł autentycznych (Metryki Koronnej, Sigillat Kanclers, Voluminów Legum i i.) przez Julian Błe...ski”,
Warszawa, 1862, s. 92; Schematismus 1803 n, s. 205; Schematismus 1806, s. 394; Schematismus 1809, s. 457;
Spis DL 1906, s. 6; Spis DL 1915, s. 7. 831 PamRM 1848, T.14, z.6, s.485. 832 Spis DL 1906, s. 6. 833 Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
140
Skarszewskiego w archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).
10.33. Staroźrebski Sobiejuski Wojciech /Sobiejoski/, -1581, biskup chełmski
Herbu Dołęga. Wojciech Sobiejuski z miejscowości Staroźreby, stąd nazwany
Straźrebski834.
Biskup chełmski (1562-1577).
Zmarł w 1581 roku.
10.34. Stefan ze Lwowa, biskup chełmski
Z konwentu lwowskiego zakonu oo. dominikanów835.
Biskup pomocniczy diecezji poznańskiej (1383-), diecezji włocławskiej (1383-).
Biskup diecezji chełmskiej (1394-1416/1417). Funkcję sprawował, prawie przez cały
okres, z poza terenu diecezji.
Biskup zmarł 1416/1417 roku.
10.35. Szaniawski Jan Feliks Junosza
Biskup chełmski836.
10.36. Szembek Józef Eustachy ze Słupowa, biskup chełmski
Biskup chełmski (1736-1753)837.
Biskup płocki.
Dokonuje poświęcenia kościoła w Wożuczynie (1756)
10.37. Szembek Krzysztof Andrzej Jan ze Słupowa, biskup chełmski
Nominat przemyski (-1717-). Biskup przemyski (1718-)840.
Biskup warmiński.
10.38. Święcicki Stanisław Jacek, 1630-1696, biskup chełmski
Herbu Jastrzębiec. Urodził się 1630 roku (około).
Prałat gnieźnieński i włocławski, sufragan żmudzki841.
Biskup diecezji chełmskiej (08.02.1677-październik 1696)842.
Zmarł w październiku 1696 roku w Skierbieszowie. Został pochowany w kościele
834 Rękopis, s. 45; Spis DL 1932, s. 11. 835 Spis DL 1932, s. 10; Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski,
T. 3, Chełm, 1997, s. 65. 836 TKZ 1939, Nr 2, s. 81. 837 TKZ 1939, Nr 2, s. 81; APL APRŁabunie, sygn. 35/106/25/-/23, k. 114, 115. 838 ASynDiCh 1717; APL APRŁabunie, 35/106/25/-/23, k. 12; 839 APL ChKG, sygn. 35/95/0/5/107, k. 237, 238. 840 Niesiecki T. 1, s. 73. 841 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 76. 842 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 76.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
Proboszcz parafii Chełm849 (-1654-). Prepozyt parafii Hrubieszów (-1668-)850.
Biskup cytreński.
Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (-1654-1668-).
Oficjał generalny chełmski (-1654-).
Sekretarz króla (-1654-)851.
Zmarł w 1676 roku.
10.41. Tomasz /Tomasz z Sienna/, biskup chełmski
Franciszkanin, syn Ninogniewa z Sienna852.
Sufragan metropolii gnieźnieńskiej a zarazem biskup chełmski a następnie sufragan
krakowski i biskup chełmski.
20 maja 1359 roku został mianowany biskupem chełmskim przez papieża Innocentego
VI (bullą „Dum iuxta pastoralis officii” z 20 maja 1359 roku wydaną w Awinionie).
Poświęcił kaplicę św. Doroty w kościele oo. Augustianów św. Katarzyny w Krakowie.
Zmarł po 1365 roku w Krakowie.
10.42. Turski Feliks Paweł herbu Rogala, biskup chełmski
Biskup chełmski (22.04.1765-04.03.1771)853.
843 Szady In, s. 144, 145. 844 Szady In, s. 144, 145. 845 Szady In, s. 144, 145. 846 Szady In, s. 144, 145. 847 Szady In, s. 135. 848 Szady In, s. 144, 145. 849 Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z
Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza
Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654. 850 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 4, 5. 851 Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z
Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza
Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654. 852 Kopia bulli z 20.05.1359, Abraham T1, s. 371; GW 1855, Nr 335, s. 3; Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red,
„Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków,
1911, s. 10-11. 853 Kaczmara, s. 76.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
142
10.43. Uchański Jakub, 1502-1581, biskup chełmski
Patrz hasło rozdział proboszczowie.
10.44. Wężyk Walenty Franciszek de Osiny, biskup chełmski
Biskup diecezji chełmskiej (09.04.1753-22.04.1765)854.
Biskup miał do dyspozycji dwa pałace, w: Skierbieszowie i w Krasnymstawie855.
10.45. Wolski Mikołaj, -1570, biskup chełmski
Herbu Półkozic856.
Biskup chełmski (1561-1562).
Zmarł w 1570 roku.
10.46. Zaborowski Jan (RL), -1577, nominat chełmski
Herbu Rawicz. Dominikanin857.
Biskup nominat chełmski.
Zmarł w 1577 roku. Pochowany w klasztorze oo. dominikanów w Krakowie.
10.47. Zamoyski Jerzy, -1621, biskup chełmski
Archidiakon lubelski (), kanonik krakowski (), opat czerwiński858 (-1620-).
Biskup chełmski (19.02.1601-04.01.1621)859.
Zmarł 4 stycznia 1621 roku.
10.48. Zebrzydowski Andrzej, -1560, biskup chełmski
Herbu Radwan.
Biskup chełmski (1545-1546).
Zmarł w 1560 roku.
10.49. Żegocki Krzysztof, biskup chełmski
Biskup diecezji chełmskiej (-1671-)860.
11. Biskupi diecezji lubelskiej
11.1. Archidiakonat lubelski diecezji krakowskiej
Archidiakonatem rządził, w imieniu biskupa, archidiakon natomiast dekanatami
archiprezbiterzy/dziekani.
854 855 LNNB, fond 141, opis 1, sygn. 745. 856 Spis DL 1932, s. 11. 857 Spis DL 1932, s. 11. 858 „Tablica fundacyjna” kościoła św. Mikołaja w Szczebrzeszynie z aktem erekcyjnym i kartuszem herbowym
Zamoyskich na elewacji kościoła. 859 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,
s. 75. 860 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/20, k. 119.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
143
Archidiakonat lubelski diecezji krakowskiej dzielił się na dekanaty:
A. (-1643-)861
- chodelski,
- kazimierski.
B. (-1772-)
- chodelski,
- kazimierski,
- łukowski,
- parczewski,
- solecki.
Tabela 7 – Wykaz kościołów i księży w archidiakonacie lubelskim metropolii krakowskiej w
1326 roku862
Kościół/miejscowość Ksiądz Funkcja księdza
Lublin Filip archidiakon
Lublin Bartłomiej /Barthossius/ wikariusz
św. Trójcy, Lublin Wincenty
prebendarz
Kazimierz pleban
Krasnystaw Dobromir /Debromirus/ pleban
/Chlodnitia/ Bogusław /Boguslaus/ excommunicatus
Opole /Vojslaus/ pleban
/Vilchow/ Wojciech /Albertus/ pleban
Solec /Solecz/ /Vitus/ pleban
/Crampa/ Maciej /Mathias/ pleban
/Chotzha/ Wacław /Venceslaus/ pleban
/Sroconilha/ Piotr /Petrus/ pleban
/Olessow/ Lambert /Lamberrtus/ pleban
Gołąb /Golambe/ Piotr /Petrus/ pleban
Gołąb /Golambe/ Jan /Johannes/
pleban (alterius
medietatis eiusdem, z
drugiej połowy tego
samego kościoła)
Wielącza /Wanuelnitia/ Mikołaj /Nicolaus/ pleban
Garbów /Garbow/ /Bogufalus/
pleban (deinceps
Wirmbenta plebanus
nichil solvi)
/Bestritia/ Paweł /Paulus/ pleban
/Novocastro/ Adam pleban
861 WiadLub 1925, Nr 3, s. 77. 862 Theiner Augustino (redakcja), „Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam
illustrantia maximam partem nondum edita ex tabularis Vaticanis deprompta collecta ac serie chronologica
disposita. T. 1, Ab Honorio PP. III. usque ad Gregorium PP. XII. 1217-1409”, Rzym, 1860, s. 261-263 akt nr 358.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
144
/Chemernik/ Piotr /Petrus/ pleban
Mełgiew /Meglewa/ Jan /Johannes/ pleban
/Comernik/ Jakub /Jacobus/ pleban
/Golcema/
Bychawa /Bichewa/ Andrzej /Andreas/ pleban
/Banstoborawicz,
Czastoborawicz/ Bernard /Bernardus/ pleban
/Wilcolas/ Maciej /Mathias/ pleban
11.2. Struktura diecezji lubelskiej
Diecezja lubelska dzieliła się na dekanaty:
A. szesnaście; 23.09.1805/oficjalnie-863;
/z diecezji chełmskiej; 90 parafii z kolegiatą św. Michała w Lublinie/
- chełmski,
- krasnostawski,
- kurowski,
- łukowski,
- parczewski,
- stężycki,
/z diecezji łuckiej; 47 parafii z kolegiatą Trójcy Przenajświętszej w Janowie/
7 października 1855 roku wygłosił uroczyste kazanie podczas poświęcenia kościoła w
Grabowcu884.
Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (03.08.1857/wybór-22.12.1871; ukaz carski z 10
października 1857 roku), biskup tytularny Lorymy. Konsekracja biskupa odbyła się 12 grudnia
1857 w Lublinie. Konsekratorem był biskup lubelski Wincenty a Paulo Pieńkowski a
współkonsekratorami biskup diecezji kujawsko-kaliskiej Michał Marszewski i biskup podlaski
Beniamin Szymański. W uroczystościach brał udział unicki biskup bełski Jan Teraszkiewicz885.
23 września 1858 roku był w asyście arcybiskupa metropolity warszawskiego Antoniego
Melchiora Fijałkowskiego witającego cesarza Wszechrusi i króla Polski Aleksandra II w
kościele św. Jana w Warszawie886.
Biskup diecezji lubelskiej (22.12.1871-12.08.1879) i równocześnie administrator
apostolski diecezji podlaskiej887.
875 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/62, k. 435/331; Spis DL 1880, s. 70. 876 Spis DL 1840, s. 77 (rok urodzenia i rok wyświęcenia podano o jeden większy). 877 PamRM 1842, T. 3, z. 3, s. 295. 878 Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1950, s. 8; PamRM 1851, T.20, z.6, s. 559. 879 PamRM 1854, T.26, z.2, s. 188. 880 Spis DL 1871. S. 60. 881 PamRM 1842, T. 3, z. 5, s. 484. 882 KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418; PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602, 689; Spis DL 1864, s. 17. 883 PamRM 1859, T.4, z.8, s. 178. 884 KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418. 885 Spis DL 1880, s. 70; Spis DL 1939, s. 15; PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602; PamRM 1858, T. 1, z.1, s.
94. 886 PamRM 1858, T. 2, z.11, s. 573. 887 Spis DL 1939, s. 15.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
150
Odcisk 7 – Rok 1874, 15 maja. Odcisk pieczęci biskupa lubelskiego Walentego
Baranowskiego. „Dei et Apostolicae Sedis Gratia Episcopus Lublinensis Valentinus
Baranowski” /z łaskiej Bożej i Stolicy Apostolskiej biskup lubelski Walenty Baranowski/ (ze
zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).
Kawaler Orderu św. Anny (1 klasy), Orderu św. Stanisława (2 klasy, przed 1846; 1
klasy)888.
Zmarł 12 sierpnia 1879 roku w Lublinie. Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli: Jan
Baranowski (brat, emeryt, były Dyrektor Warszawskiego Obserwatorium Astronomicznego) i
Wojciech Baranowski (komisarz leśny) W akcie zgonu, sporządzonym 5 sierpnia/17 września
1879 roku, data śmierci została określona; 31 lipca/9 sierpnia, czyli druga data została źle
podana (nie ma przesunięcia o 12 dni). Pochowany na cmentarzu w Lublinie, przy ulicy
Lipowej889.
Zdjęcie 82 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa lubelskiego Walentego Baranowskiego w
archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).
11.6. Budzik Stanisław, 1952-, arcybiskup lubelski
Arcybiskup lubelski (26.09.2011-).
11.7. Dzięcielski Józef Marceli, 1768-1839, biskup lubelski
888 Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1880, s. 70; Rocznik KP 1859, s. 169. 889 Ostrołęcki, s. 14; Spis DL 1906, s. 7; APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/62, k. 435/331; Tablica
nagrobna na cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
151
De Korwin. Urodził się 2 kwietnia 1768 roku w Tchórzewie na Mazowszu. W Rzymie
otrzymał stopień doktora teologii i filozofii. Wyświęcony 18 czerwca 1792 roku890.
Prepozyt kapituły diecezji kujawskiej (włocławskiej).
Biskup pomocniczy diecezji kujawskiej (17.12.1819/wybór, 05.03.1820/konsekracja-),
Administrator diecezji kujawskiej po śmierci biskupa Andrzeja Wołłowicza (9 marca 1822).
Biskup tytularny Arathia.
Biskup diecezji lubelskiej (19.12.1825-14.02.1839).
Senator Królestwa Polskiego.
Kawaler Order św. Stanisława (klasy I).
Zmarł 14 lutego 1839 roku w Kumowie. Pochowany w kościele w Kumowie (Kumowie
Plebańskim).
Zdjęcie 83 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Józefa Marcelina Dzięcielskiego w
archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).
11.8. Fulman Marian Leon, 1866-1945, biskup lubelski
Pieczęć 2 – Rok 1934. Odcisk pieczęci urzędowej biskupa lubelskiego Mariana Leona
Fulmana.
Urodził się 27 marca 1866 roku w Starym Mieście (współcześnie gmina Stare Miasto,
890 Spis DL 1906, s. 7; Spis DL 1939, s. 14; Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji
włocławskiej”, Studia Włocławskie, 12/2009, s. 176, 177; Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w
katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s.
90; Cieszkowski, s. 12; APL APRKumów, sygn. 35/1853/0/2.4/48, k. 16/18.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
152
pow. koniński, woj. wielkopolskie), syn Jana i Teodozji z Kroplewskich małżonków Fulman.
Uczęszczał do gimnazjum filologicznego w Kaliszu. Absolwent Seminarium Duchownego we
Włocławku, Akademii Duchownej w Petersburgu (1890). Magister św. Teologii (Petersburg).
Wyświęcony na kapłana 13 maja 1899 roku891.
Profesor teologii dogmatycznej i liturgiki w Seminarium Duchownym we Włocławku
(1890-). Prefekt rządowej 7-klasowej Szkoły Realnej we Włocławku892.
Za związki, podczas studiów w Petersburgu, z alumnami z seminarium w Kielcach,
zostaje aresztowany i osadzony na Pawiaku (1894) i następnie zesłany na pięć lat do miasta:
Niżny Nowogród (1895). Dzięki amnestii wprowadzonej przez cara Mikołaja II wraca do pracy
duszpasterskiej. Na początku udzielono mu zgodę na pełnienie niższych funkcji w kościele.
Rektor kościoła pobernardyńskiego w Piotrkowie Trybunalskim (). Proboszcz parafii Lublin (),
Kowel (usunięty i przeniesiony do Rozprzy), Rozprza (). Podczas pracy w Rozprzy
współorganizuje pierwsze gimnazjum polskie w Piotrkowie Trybunalskim. Ponadto inicjuje
zależenie czasopism „Kroniki diecezji Kujawsko-Kaliskie”, „Wiadomości Pasterskie”,
„Ateneum Kapłaństwa”893.
W 1906 roku zostaje wybrany posłem do pierwszej Dumy Państwowej, jako reprezentant
Królestwa Polskiego894.
Proboszcz parafii św. Zygmunta w Częstochowie (1907-23.09.1918)895.
Biskup lubelski (24.09.1918-18.12.1945). Prekonizowany 24 września 1918 roku przez
papieża Benedykta XV. Konsekrowany 17 listopada 1918 roku w katedrze metropolitalnej
warszawskiej przez arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego. Współkonsekratorami byli
arcybiskup Kazimierz Ruszkiewicz (biskup pomocniczy warszawski) i sufragan włocławski
Wojciech Owczarek (biskup tytularny Ascalonitanus). Intronizowany 1 grudnia 1918 roku896.
Biskup przyjechał do Lublina z Warszawy, po drodze zwiedzając kościoły. Po noclegu w
Garwolinie przybył do Lublina, gdzie w imieniu duchowieństwa przywitał go przy
warszawskiej rogatce ks. kanonik Józef Wojciech Stanisław Scipio del Campo oraz prezes Leon
Przanowski, prezydent miasta Lublina Jan Turczynowicz i dowódca wojsk w Lublinie generał
Edward Śmigły-Rydz, który wygłosił krótkie przemówienie. Przy wejściu do katedry biskupa
przywitała kapituła z administratorem diecezji ks. Zenonem Kwiekiem. Następnie ks. kanonik
Konstanty Szyszkowski odczytał z ambony pismo wizytatora apostolskiego w Polsce ks.
Antoniego Damiano Achillesa Ratti’ego, późniejszego papieża Piusa XI, w którym wizytator
zawiadamia biskupa, że może objąć tron lubelski mimo nie nadejścia bulli papieskiej897.
Brał udział w uroczystości konsekracji na biskupa Antoniego Damiano Achillesa
Ratti’ego (późniejszego papieża Piusa XI), która odbyła się 28 października 1919 roku w
Warszawie898. 17 listopada 1922 roku, w czwartą rocznicę konsekracji na biskupa, zostało odprawione
uroczyste nabożeństwo dziękczynne w katedrze w Lublinie899.
Biskup wyjeżdżał do Rzymu w roku: 1923, 1928, 1933, … 900.
17 listopada 1924 roku, z okazji szóstej rocznicy konsekracji na biskupa, odbyło się
891 Schematyzm 1925, s. 120-121; Spis DL 1931, s. 7, 11; KAL 1919, s. 5; Dąbrowski, s. 12; WiadLub 1918, Nr
1, s. 27-30; APRLublinJana, Akta zgonów, 1944-1945, k. 209/693. 892 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 893 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 894 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 895 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 896 WiadLub 1918, Nr 1, s. 5; WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 42, 43. 897 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 898 WiadLub 1919, Nr 10, s. 311. 899 GłL 1922, Nr 315, s. 3. 900 WiadLub 1933, Nr 8, s. 296.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
153
uroczyste nabożeństwo dziękczynne w kościele katedralnym901.
17 listopada 1938 roku, z okazji dwudziestoletnich biskupich rządów diecezją lubelską,
zostało odprawione „solenne nabożeństwo” w katedrze przez biskupa pomocniczego
Władysława Gorala902.
17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką. Przebywał dwa i pół
miesiąca w obozie w Sachsenhausen a następnie do końca okupacji był internowany w Nowym
Sączu.
Wielki kanclerz KUL (-18.12.1945).
Zmarł 18 grudnia 1945 roku w Lublinie. Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli: ks.
Paweł Dziubiński (wikariusz generalny) i ks. Florian Krasuski (dziekan Kapituły Katedry
Lubelskiej). Pochowany w grobowcu biskupów w podziemiach archikatedry w Lublinie.
Zdjęcie 84 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa lubelskiego
Mariana Leona Fulmana (foto Henryk Kulik).
11.9. Goliński Zdzisław, 1908-1963, sufragan lubelski, biskup koadiutor lubelski
Urodził się 27 grudnia 1908 roku w Urzędowie. W 1931 roku jako diakon studiował na
Uniwersytecie Warszawskim oraz był na I roku studiów na KUL. Wyświęcony 28 czerwca
1931 roku903.
Profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (1931-1938-)904.
Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (-1938-)905.
Doktor teologii. 30 listopada 1945 roku zostaje mianowany, przez ministra oświaty, na
stanowisko docenta teologii moralnej na Wydziale Teologii KUL906.
Ojciec duchowny Gimnazjum Biskupiego w Lublinie (tj. Niższego Seminarium
Duchownego w Lublinie)907 (ok. sierpień 1934-).
Biskup pomocniczy lubelski (28.03.1947/nominacja-19.05.1951)908.
Biskup częstochowski (19.05.1951-06.07.1963).
30 października 1955 roku konsekrował katedrę Chrystusa Króla w Katowicach.
Zmarł 6 lipca 1963 roku w Częstochowie. Pochowany w bazylice katedralnej w
Częstochowie. 901 GłL 1924, Nr 314, s. 3. 902 GłL 1938, Nr 315, s. 5. 903 Spis DL 1931, s. 29, 37; Spis DL 1938, s. 26. 904 Spis DL 1939, s. 24. 905 Spis DL 1938, s. 26. 906 Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 2, poz. 66, s. 82. 907 WiadLub 1934, Nr 9, s. 292. 908 APRKomarów, Księga wizytacji parafii [1947-], protokół wizytacji kanonicznej 19-21.05.1951.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
154
11.10. Goral Władysław, 1898-1945, sufragan lubelski, błogosławiony Kościoła
rzymskokatolickiego
Urodził się 1 maja 1898 roku w Stoczku (parafia r.l. Dys), syn Kajetana i Julianny z
Zielińskich małżonków Goral. Wyświęcony 18 grudnia 1920 roku w kościele św. Jana ma
Lateranie w Rzymie. Doktor filozofii. Lic. teologii909.
Profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (1926-1938-)910.
Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (09.08.1938/nominacja-kwiecień 1945).
Konsekracja 9 października 1838 roku. Biskup tytularny Meloë in Isauria.
Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej (inst. 1938)911.
17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką912.
Zmarł w kwietniu 1945 roku w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen.
Zdjęcie 85 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, sufragana lubelskiego
Władysława Gorala (foto Henryk Kulik).
Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej, w części umęczonych księży
przez Niemców, w Archikatedrze w Lublinie.
Księdzu poświęcono epitafium umieszczone na ścianie kaplicy cmentarnej na
rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Unickiej (wg epitafium zamęczony w
grudniu 1944 roku).
Beatyfikacja 13 czerwca 1999 roku w Warszawie, przez papieża Jana Pawła II.
Egzaminator prosynodalny, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki kościelnej
przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)917. Ponadto wiceoficjał Sądu Biskupiego w
Lublinie (1964-1966-)918.
913 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 914 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 915 Spis DL 1966, s. 36. 916 Spis DL 1966, s. 28. 917 Spis DL 1966, s. 32, 35. 918 Spis DL 1966, s. 43.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
156
Biskup tytularny Trevico919.
Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (14.04.1969/nominacja-12.09.1981).
Zmarł 12 września 1981 roku. Pochowany, w grobowcu z rodzicami, na
rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej920.
11.13. Jaczewski Franciszek, 1832-1914, biskup lubelski
Herbu Leliwa. Urodził się 9 maja 1832 roku we wsi Górki-Grubaki (gub. siedlecka), syn
Macieja i Marianny małżonków Jaczewskich921.
Uczęszczał do gimnazjum w Siedlcach. W 1850 roku wstąpił do Seminarium
Duchownego w Janowie Podlaskim. W 1852 roku zostaje wysłany do Akademii Duchownej
Rzymsko-Katolickiej w Warszawie, gdzie uzyskał tytuł magistra teologii (kandydata teologii
świętej, 1856)922. Wyświęcony w 1855 roku.
Wikariusz parafii Sokołów (jeden rok).
Proboszcz parafii Stoczek Łukowski (-1883-1885; gubernia siedlecka)923.
Profesor Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim, regens Seminarium
Po śmierci biskupa lubelskiego Kazimierza Wnorowskiego, 28 kwietnia 1885 roku,
zostaje wybrany przez kurię administratorem diecezji (potwierdzenie 12 sierpnia 1855 roku)925.
30 grudnia 1889 roku został mianowany, przez papieża Leona XIII, na biskupa diecezji
lubelskiej. 18 maja 1890 roku został konsekrowany w kościele św. Katarzyny w Petersburgu
(Sankt Petersburg). Ingres do katedry lubelskiej odbył się 1 czerwca 1890 roku926.
Równocześnie administrator apostolski diecezji podlaskiej927.
Prezes Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)928.
Członek honorowy stały (który wpłacił, zamiast rocznych składek, jednorazowo co
najmniej 100 rs) Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych929.
Zmarł 23 lipca 1914 roku w Lublinie. Pochowany 27 lipca 1914 roku na
rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej930.
14 listopada 1924 roku, w mieszkaniu kanonika ks. Edwarda Jankowskiego w Lublinie,
odbyło się zebranie komitetu przeniesienia zwłok biskupa Jaczewskiego z miejscowego
cmentarza do podziemi katedry. W skład tego komitetu wchodzili: ks. Edward Jankowski, ks.
Zenon Kwiek, ks. W. Mentzla, ks. K. Gostyński, ks. I. Władziński, profesor ks. Kruszyński (z
ramienia uniwersytetu), F. Jaworowska (Narodowa Organizacja Kobiet), J. Modrzewska (Koło
Polek), pułkownik Kawecki, radca Nurowski i Kochański (magistrat), Chamski (chór
„Lutnia”), Galant (Zawodowa Straż Ogniowa), Lisowski i Czech (Sokół), J. Lecewicz
(Ochotnicza Straż Ogniowa). Otwarcie grobowca śp. biskupa nastąpiło 21 listopada 1924 roku
następnie trumnę umieszczono w kaplicy cmentarnej w celu oczyszczenia i zalutowania. 23
919 Archiwum Diecezjalne w Zamościu „Parafia św. Trójcy w Komarowie”, teka 1. 920 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej. 921 Spis DL 1906, s. 9; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 82. 922 KAL 1901, s. 1; PamRM 1856, T.31, z.8, s. 214. 923 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30; KAL 1901, s. 1; Epitafium w Archikatedrze w Lublinie 924 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30. 925 KAL 1901, s. 1; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30. 926 Spis DL 1906, s. 9; KAL 1891, s. 1; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 7; KAL 1891, s. 1; Epitafium w
Archikatedrze w Lublinie. 927 Spis DL 1939, s. 15. 928 KAL 1905, s. 57, KAL 1907, s. 8; KAL 1906, s. 7. 929 Rocznik TORPR 1919, s. 32. 930 KAL 1915, s. 18; Dąbrowski s. 35; Spis DL 1915, s. 82.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
157
listopada 1924 roku, w godzinach 12-15, kaplica była otwarta „dla publiczności, chcącej hołd
oddać prochom biskupa”. O godzinie 15-tej nastąpiło wyprowadzenie zwłok z kaplicy, przy
śpiewie chóru „Lutnia”. Podczas pochodu do katedry była grana muzyka wojskowa. Od kaplicy
do katedry był szpaler młodzieży. Strażacy pełnili służbę honorową przy trumnie. Za
organizację uroczystości byli odpowiedzialni księża: K. Gostyński i Galant. 24 listopada 1924
roku ciało zostało przeniesione do podziemi ówczesnej katedry w Lublinie931.
Zdjęcie 87 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Franciszka Jaczewskiego w Archikatedrze
w Lublinie (foto Henryk Kulik).
24 listopada 1924 roku w katedrze lubelskiej mowę żałobną przy zwłokach śp. biskupa
Franciszka Jaczewskiego wygłosił ks. Antoni Zawistowski. Pełny tekst mowy przytoczył Głos
Lubelski932.
11.14. Jełowicki Adolf Józef [Bożeniec-Jełowicki Adolf Józef], 1863-1937, sufragan
lubelski
Bożeniec-Jełowicki. Urodził się 25 lutego 1863 roku w Warszawie (parafia św. Krzyża),
syn Adolfa (patrz GSB) i Pauliny z Sobańskich. Absolwent Szkoły Realnej w Warszawie,
Nowoaleksandryjskiego Instytutu Rolniczego. W 1887 roku wstępuje do Seminarium
Metropolitalnego św. Jana w Warszawie, W 1889 roku wyjeżdża na studia teologiczne do
Uniwersytetu w Lowanium (Belgia), skąd musiał wrócić ze względu na prześladowania władz
carskich. Wyświęcony na kapłana 7 grudnia 1890 roku933.
Wikariusz parafii Łęczyca (1890-1892). Następnie uczył się w szkole biblijnej w
Jerozolimie (1892-1893)934.
Prefekt Gimnazjum Realnego w Warszawie, przy ulicy Jezuickiej (1893-)935.
Proboszcz parafii św. Trójcy w Warszawie (1901-08.11.1918; na Solcu). Na pożegnanie
parafianie podarowali swojemu proboszczowi kielich srebrny pozłacany z napisem „J.E. Ks.
Trynitarscy. Warszawa 1919” oraz infułę i księgi pontyfikalne936.
Szambelan papieski (1899; papież Leon XIII), prałat domowy Jego Świętobliwości (1902
931 GłL 1924, Nr 314, s. 4. 932 GłL 1924, Nr 328, s. 5-7. 933 Spis DL 1929, s. 13; Spis DL 1931, s. 7, 11; Spis DL 1938, s. 110; PrzegCh 1929, Nr 5, s. 7; ZLub 1919, Nr
309, s. 2; APRLublinJana, Akta zgonów, 1933-1940, k. 177/198; WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 934 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 935 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 936 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166, 185-189.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
158
papież Leon XIII)937.
Kanonik Kapituły Archidiecezji Warszawskiej (mian. 1915). Sędzia surogat konsystorza
generalnego warszawskiego938.
Pierwszy radca Kurii Warszawskiej i pierwszy oficjał sądu arcybiskupiego II instancji
mian 1917)939.
Sufragan lubelski (09.11.1918-07.07.1937). Prekonizowany 9 listopada 1918 roku (bulla
papieża Benedykta XV). Konsekrowany 23 marca 1919 roku w kościele św. Trójcy w
Warszawie. Konsekratorem był biskup kamieniecki Piotr Mańkowski a asystentami byli
sufragan warszawski Kazimierza Ruszkiewicza i biskup polowy Stanisława Galla. Podczas
konsekracji obecni byli: biskup lubelski Marian Leon Fulman, biskup podlaski Henryk
Przeździecki, wizytator apostolski Antoni Damiano Achilles Ratti oraz delegaci kapituły
lubelskiej: ks. Ludwik Kwiek, Edward Jankowski oraz kapituły zamojskie: ks. Konstanty
Hartman, ks. Antoni Wójcikowski. Od rodziny Łubieńskich otrzymał, w ramach depozytu,
pastorał po biskupie sejneńskim Konstantym Ireneuszu Łubieńskim (otrutym przez Moskali i
zmarłym w Niżnym Nowogrodzie)940.
Biskup tytularny lorymejski (Loryma – starożytne miasto, siedziba biskupa
lorymejskiego w archidiecezji Stauropolis)941.
Proboszcz parafii Chełm (ok. lipiec 1919-1920; przyjął funkcję proboszcza będąc
biskupem i zamieszkał przy kościele pounickim katedralnym)942.
Prałat archidiakon Kapituły Katedry Lubelskiej (1921-1928-).
Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej -07.07.1937).
Zmarł 7 lipca 1937 roku w Lublinie. Pochowany w podziemiach archikatedry lubelskiej.
Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli wikariusze parafii katedralnej: ks. Stanisław
Krynicki, ks. Stanisław Mysakowski.
Klepsydra 2 – Reprodukcja z Głosu Lubelskiego 1937, Nr 185, s. 1.
937 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 938 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 939 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 940 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166, 185-189. 941 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166. 942 WiadLub 1919, Nr 8, s. 255. 943 WiadLub 1919, Nr 7, s. 216.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
159
Zdjęcie 88 – Rok 2016, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, sufragana lubelskiego
Adolfa Jełowickiego (foto Henryk Kulik).
11.15. Kałwa Piotr, 1893-1974, biskup lubelski
Zdjęcie 89 – Rok 1949. Biskup Piotr Kałwa (zdjęcie z kroniki parafii).
Urodził się 18 listopada 1893 roku w Cudzynowicach (powiat pińczowski). Wyświęcony
1 czerwca 1916 roku w Kielcach944.
Doktor prawa świeckiego i licencjat prawa kanonicznego. Wykładowca w Seminarium
Diecezjalnym w Kielcach, katecheta w Gimnazjum Żeńskim Krzyżanowskiej w Kielcach oraz
notariusz kurii biskupiej (-1925-)945.
Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dyrektor konwiktu księży
studentów KUL (-1938-)946. W 1946 roku zatwierdzony przez ministra oświaty na stanowisko
profesora nadzwyczajnego w charakterze profesora zwyczajnego prawa kościelnego na
Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL947.
Wielki kanclerz KUL.
Kanonik Kapituły Kieleckiej948.
Biskup lubelski (30.05.1949-17.07.1974). 11 maja 1949 roku papież Pius XII mianował
księdza Piotra Kałwę na biskupa lubelskiego. 30 maja 1949 roku został wybrany biskupem.
944 Spis DL 1966, s. 19. 945 Schematyzm 1925, s. 95-97. 946 Spis DL 1938, s. 27. 947 Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 5, poz. 154, s. 209. 948 Spis DL 1938, s. 27.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
160
Konsekrowany, w katedrze lubelskiej, 29 czerwca 1949 roku949.
Odcisk 9 – Rok 1950, 20 maja. Odcisk pieczęci biskupa Piotra Kałwy.
Brał udział m.in. w XXI Soborze Powszechnym Watykańskim II Kościoła
Katolickiego950.
Zmarł 17 lipca 1974 roku w Kuźnicy (współcześnie: gmina Jastarnia, pow. pucki, woj.
pomorskie). Pochowany, w grobowcu biskupów, w archikatedrze w Lublinie.
Zdjęcie 90 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa Piotra Kałwy
Zdjęcie 91 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, ks. Szymona
Koziejowskiego (foto Henryk Kulik).
11.19. Koźmian Józef Szczepan, 1773-1831, XVII infułat zamojski, sufragan lubelski
Kolator cerkwi r.g. Matcze (-1816-). XVII infułat zamojski (1814-1823)954.
951 Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II. 952 Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II. 953 KAL 1880, s. 96; KAL 1882, s. 92; Spis DL 1881, s. 7; Epitafium w Archikatedrze w Lublinie. 954 APL ChKG, sygn. 35/95/0/6/147, k. 48.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
162
Sufragan lubelski (1819-1823), biskup kujawsko-kaliski (1823-1831)955.
Członek honorowy Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-
)956.
Zmarł 29 stycznia 1831 roku we Włocławku957.
11.20. Kwiek Zenon, 1868-1949, administrator diecezji lubelskiej
/zdjęcie nagrobka/
Urodził się 23 (18) marca 1868 roku. Wyświęcony 1892 roku. Magister teologii958.
Wikariusz parafii Nabróż (ok. grudzień 1892-), Tomaszów Lubelski (-1896-1901-).
Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie (ok. grudzień 1892-1901-).
Wiceregens Seminarium Duchownego w Lublinie (-1896-1905-)959.
Regens/rektor Seminarium Duchownego w Lublinie (19.01.1919-)960.
Profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (1919-1938-)961.
Dyrektor diecezjalny Apostolstwa Modlitwy (maj 1919-)962.
Dziekan dekanatu lubartowskiego diecezji lubelskiej (-1912-)964.
Administrator diecezji lubelskiej (1914-23.09.1918).
Brał udział w uroczystości konsekracji na biskupa Antoniego Damiano Achillesa
Ratti’ego (późniejszego papieża Piusa XI), która odbyła się 28 października 1919 roku w
Warszawie965.
Kanclerz Kurii Biskupiej (-1919-)966.
Kanonik Kapituły Katedry Lubelskiej.
Prałat Kapituły Katedry Lubelskiej (inst. 1910)
Prałat scholastyk Kapituły Katedry Lubelskiej (1910-1928-).
Prałat kustosz Kapituły Katedry Lubelskiej (-1938-)967.
Protonotariusz apostolski (breve papieża Benedykta XV z 26 marca 1919)968.
Zmarł w 1949 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy
Lipowej.
11.21. Mazur Jan, 1920-2008, sufragan lubelski
Urodził się 5 czerwca 1920 roku w Płoskiem (powiat zamojski). Wyświęcony na kapłana
26 czerwca 1949 roku.
955 Cieszkowski, s. 12; NoKP 1820, s. 156. 956 NoKP 1820, s. 374. 957 Cieszkowski, s. 12. 958 Spis DL 1897, s. 62; Spis DL 1902, s. 66; Spis DL 1915, s. 9; GW 1893, Nr 4, s. 3; Tablica nagrobna na
rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 959 Spis DL 1897, s. 62; Spis DL 1902, s. 66; Spis DL 1915, s. 5, 9; Spis DL 1929, s. 13; KAL 1901, s. 81; KAL
1902, s. 75; KAL 1903, s. 69; KAL 1905, s. 72; KAL 1906, s. 72; KAL 1913, s. 72; KAL 1915, s. 62; KAL 1918,
s. 34; Dąbrowski s. 35; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 960 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 961 Spis DL 1939, s. 24. 962 WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 963 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 964 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 965 WiadLub 1919, Nr 10, s. 307. 966 WiadLub 1919, Nr 10, s. 307. 967 Spis DL 1939, s. 18. 968 WiadLub 1919, Nr 8, s. 230.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
163
Mianowanym biskupem tytularnym bladyjskim (Bladia) 25 kwietnia 1961 roku.
Konsekrowany na biskupa w katedrze lubelskiej 6 sierpnia 1961 roku969.
Doktor teologii. Prowadził wykłady zlecone z teologii pastoralnej na kursie zwyczajnym
KUL-u (1955-1966-)970.
11.22. Pieńkowski Wincenty a Paulo, 1786-1863, biskup lubelski
Urodził się 19 lipca 1786 roku w Woli Modliborzyckiej, syn Jana i Agnieszki z
Charkiewiczów (wówczas: parafia modliborzycka, dekanat zaklikowski, powiat zamojski).
Herbu Suche Komnaty. Wyświęcony na kapłana 30 lipca 1809 roku971.
Administrator diecezji lubelskiej (15.04.1845-27.09.1852; wybrany przez kapitułę
lubelską i zatwierdzony przez Radę Administracyjną Królestwa Polskiego-15.04.1845)973.
Prekonizowany na biskupa 27 września 1852 roku w Rzymie (bulla Piusa IX). Biskup
lubelski (27.09.1852-21.11.1863; przy czym 22 marca 1853 wydany został ukaz carski
powołania na biskupa). Konsekracja biskupa odbyła się 31 lipca 1852 roku w kościele św.
Katarzyny w Petersburgu (Sankt Petersburgu). Konsekratorem był arcybiskup mohylewski
Ignacy Hołowiński (zmarł 19.10.1855) a współkonsekratorami biskup wileński Wacław
Żyliński i biskup łucko-żytomierski Kasper Borowski. Wprowadzenie (ingres) do katedry w
Lublinie odbyło się 8 października 1853 roku. Na progu katedry witał biskupa kanonik
(zapewne Kazimierz) Kwiatkowski, senior kapituły. Wśród gości był gubernator lubelski
Stanisław Mackiewicz. Następnego dnia mszę św. (wg rytu r.g.) odprawił, w katedrze,
administrator diecezji chełmskiej biskup sufragan chełmski Jan Teraszkiewicz974.
W pierwszym liście pasterskim, 18 listopada 1853 roku, biskup zwrócił się do księży
m.in. tymi słowami: „Miejcie również i o cmentarzach troskliwość. Wyrządza się krzywda
pamięci zmarłych, gdy ich przedsionek wieczności zaniedbany i od zniewagi nie ochroniony.
Obojętność w tej mierze, powszechną zwraca uwagę. Skłaniajcie więc parafian waszych, aby
przez uszanowanie dla popiołów spółbraci, starali się nieodzownie cmentarze opatrzyć,
ogrodzić lub obmurować. Sami zaś, jeżeli z waszej strony nic oprócz zachęty zrobić nie
możecie, czuwajcie nad porządkiem wewnętrznym, i niechaj przynajmniej drzewa, ręką waszą
w około sadzone, dowodzą troskliwości waszej”975.
Do wszystkich z diecezji zwrócił się m.in. tymi słowami: „Jako synowie kościoła,
szanujcie namiestnika Chrystusowego, ojca św. Piusa IX. Jako poddani, szanujcie
NAJJAŚNIEJSZEGO CESARZA I KRÓLA NASZEGO, MIKOŁAJA I. Zachowajcie Mu
niezachwianą wierność, uległość dla JEGO Namiestniczej Władzy, i wszelką powolność dla
Rządu. Oddawajcie wszystkim, coście powinni: komu podatek, podatek; komu cło, cło; komu
bojaźń, bojaźń, komu cześć, cześć; oddajcie co jest cesarskiego Cesarzowi, a co bożego Bogu”
976.
969 Spis DL 1966, s. 20. 970 Spis DL 1966, s. 44. 971 Zieliński Władysław, „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik
Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1853, T.25,
z.7, s. 100; Spis DL 1906, s. 7; Epitafium w archikatedrze w Lublinie; Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie,
przy ul. Lipowej. 972 PamRM 1845, T.11, z.11, s. 438; Rocznik 1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 72; NoKP 1820, s. 373; Spis DL
1840, s. 74; Spis DL 1846, s. 7; Spis DL 1849, s. 7. 973 Spis DL 1939, s. 14, 15. 974 Spis DL 1906, s. 7; PamRM 1845, T.11, z.11, s.438; PamRM 1853, T.24, z.5, s. 539; PamRM 1853, T.25, z.7,
s. 100; PamRM 1853, T.25, z.8, s. 210; PamRM 1853, T.25, z.11, s. 506-513; PamRM 1855, T.29, z.5, s. 571. 975 PamRM 1854, T.26, z.4, s. 408, 409. 976 PamRM 1854, T.26, z.4, s. 436.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
164
7 października 1855 roku dokonał poświęcenia odbudowanego kościoła w Grabowcu977.
Członek Rady Szczegółowej Opiekuńczej Szpitala św. Ducha w Lublinie978 (-1840-),
protektor Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności979 (-1858-).
Członek czynny Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-)980.
Konsystorz diecezji lubelskiej (-1847-; prezes)981.
Kawaler Orderu św. Stanisława (20, przed 1846; 10) i Świętej Anny (20)982.
Zdjęcie 92 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Wincentego Bieńkowskiego w
archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).
Zmarł 21 listopada 1863 roku w Lublinie. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu
w Lublinie, przy ul. Lipowej983.
Nagrobek 12 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa na rzymskokatolickim cmentarzu w
Lublinie, przy ulicy Lipowej (foto Henryk Kulik).
11.23. Pylak Bolesław, 1921-, arcybiskup lubelski
977 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.
60/IVb/57, k. 61. 978 Zdanie 1840, s. 202. 979 Rocznik KP 1858, s. 773. 980 NoKP 1820, s. 373. 981 Spis DL 1848, s. 2. 982 Spis DL 1846; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1851, T.21, z.11, s. 394. 983 Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; Spis DL 1870, s. 17.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
165
Urodził się 20 sierpnia 1921 roku w Łopienniku Górnym (pow. krasnostawski).
Wyświęcony na kapłana 29 czerwca 1948 roku.
Wikariusz parafii Nałęczów (1948-).
Adiunkt na KUL-u, prowadził wykłady teologii dogmatycznej na kursie specjalnym i
zwyczajnym (1951-1966-)984.
14 marca 1966 roku mianowanym sufraganem diecezji lubelskiej, biskupem tytularnym
midiceńskim (Midica). Konsekrowany, w katedrze lubelskiej, 29 maja 1966 roku, przez
biskupa lubelskiego Piotra Kałwę985.
Odcisk 11 – Rok 1971, 10 grudnia. Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego
Bolesława Pylaka.
Biskup diecezji lubelskiej (27.06.1975-14.06.1997), przy czym od 25 marca 1992 roku
arcybiskup metropolii lubelskiej. Z dniem 14 czerwca 1997 roku przeszedł na emeryturę.
11.24. Sosnowski Kazimierz, 1800-, administrator diecezji lubelskiej
Urodził się w 1800 roku. Wyświęcony w 1822 (1823) roku. Doktor św. teologii986.
Proboszcz parafii Krzczonów (-1839-1864-) i administrator parafii Krasnystaw (-1839-).
Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1839).
Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej (10.07.1855-1864-;10.07.1855-decyzja Rady
Administracyjnej).
Administrator diecezji lubelskiej (-03.04.1864-1867-).
Kawaler Orderu św. Stanisława (2 klasy).
11.25. Skarszewski Wojciech, 1743-1827, biskup chełmski, biskup lubelski
984 Spis DL 1966, s. 45. 985 KP T2, s. 59; Spis DL 1966, s. 20. 986 Spis DL 1840, s. 84; Spis DL 1846, s. 17; Spis DL 1848, s 2; Spis DL 1864; Spis DL 1865, s. 12; APL
APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; PamRM 1855, T.29, z.4, s. 427; Kubicki 2/3, s. 157; GZC 1918,
Nr 7(57), s. 5; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; APL
APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
166
Zdjęcie 93 – Rok 2013, 16 lipca. Biskup Henryk Strąkowski (zdjęcie z nagrobka).
Urodził się 16 stycznia 1910 roku w Woli Uchańskiej (gmina Uchanie). W 1931 roku był
jako akolita987 alumnem I kursu teologicznego. Wyświęcony w 1933 roku988.
Kapelan w kaplicy publicznej na Kazimierzówce w parafii św. Michała w Lublinie (1937-
1938-), proboszcz parafii Turowiec koło Chełma (-1940-).
Biskup tytularny giribitański. Sakrę biskupią otrzymał 29 czerwca 1958 roku z rąk
biskupa Piotra Kałwy. Biskup pomocniczy lubelski (29.06.1958-06.06.1965).
Odcisk 12 – Rok 1961, 21 maja. Odcisk pieczęci biskupa Henryka Strąkowskiego.
Uczestnik m.in. XXI Soboru Powszechnego Watykańskiego II Kościoła Katolickiego.
Doktor teologii. Wykładowca pisma św. na Wydziale Teologicznym KUL.
Zmarł 6 czerwca 1965 roku w Lublinie. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w
Lublinie, przy ulicy Lipowej (w grobowcu biskupa Wincentego a Paulo Pieńkowskiego).
W kościele r.l. w Uchaniach znajduje się epitafium biskupa Henryka Strąkowskiego.
987 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 988 Spis DL 1931, s. 22, 25; Spis DL 1938, s. 1; Spis DL 1966, s. 216; KP T1, s. 134, 166; Tablica nagrobna na
rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
167
Zdjęcie 94 – Rok 2011, 11 czerwca. Epitafium biskupa Henryka Strąkowskiego w kościele r.l.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
170
1)1001.
Sędzia pokoju okręgu lubartowskiego i lubelskiego, honorowy członek rzymsko-
katolickiego kolegium w Petersburgu, członek badaczy starożytności w Kopenhadze1002.
28 lipca 1842 roku poświęcił kościół w Krasnymstawie1003.
Zmarł 2 lutego 1845 roku1004. Pochowany w podziemiach kościoła w Garbowie, który
został zniszczony w 1915 roku1005.
11.30. Wyszyński Stefan, 1901-1981, biskup lubelski, kardynał, prymas Polski
Urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli (współcześnie: gmina Nur, pow. ostrowski,
woj. mazowieckie; diecezja łomżyńska), syn Stefana. Wyświęcony 3 sierpnia 1924 roku we
Włocławku. Doktor prawa kanonicznego1006.
Biskup lubelski (04.03.1946-12.11.1948). Mianowany na biskupa lubelskiego 4 marca
1946 roku. 25 marca 1946 roku kardynał August Hlond „sprawował wobec niego wolę” Ojca
Świętego Piusa XII. 12 maja 1946 roku konsekrowany na Jasnej Górze1007.
Patrz hasło: Sawecki Stefan, a tam grupowe zdjęcie z 1947 roku.
12 listopada 1948 roku został wybrany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim. 2
lutego 1949 roku objął archidiecezję gnieźnieńską a 6 lutego 1949 roku archidiecezją
warszawską1008.
12 stycznia 1957 roku mianowany kardynałem.
Wielki kanclerz KUL. Profesor KUL.
Doktor filozofii honoris causa KUL1009.
1001 Kalendarzyk Polityczny na Rok 1845, Warszawa, 1845, s. 135. 1002 PamRM 1848, T.14, z.6, s.487. 1003 PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376. 1004 PamRM 1845, T.11, z.11, s.438; Spis DL 1846, s. 58. 1005 WiadLub 1925, Nr 9, s. 274. 1006 Epitafium w archikatedrze w Lublinie. 1007 Spis DLubaczów 1969, s. 4. 1008 Spis DLubaczów 1969, s. 4. 1009 Spis DLubaczów 1969, s. 4.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
171
Zdjęcie 97 – Rok 1957, 10 listopada. KUL – inauguracja roku akademickiego 1957/58 (wg
opisu zdjęcia; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).
Zmarł 28 maja 1981 roku w Warszawie. Pochowany w sarkofagu w krypcie
arcybiskupów w bazylice archidiecezjalnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1986 roku
sarkofag zostaje przeniesiony do kaplicy specjalnie przygotowanej w tej bazylice.
Zdjęcie 98 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa lubelskiego
Stefana Wyszyńskiego (foto Henryk Kulik).
Umieścić kopie zdjęć kardynała w Zakopanem wykonane przez firmę „PRO-ARTE” , wł.
K. Morawetz, Zakopane, Krupówki 50.
11.31. Życiński Józef Mirosław, 1948-2011, arcybiskup lubelski
Urodził się 1 września 1948 roku w Nowej Wsi. Wyświęcony 21 maja 1972 roku.
Biskup diecezji tarnowskiej (29.09.1990-14.06.1997). Mianowany na biskupa 29
września 1990 roku. Konsekrowany 2 listopada 1990 roku.
Arcybiskup lubelski (14.06.1997-10.02.2011). Wprowadzenie 29 czerwca 1997 roku.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
172
Zmarł 10 lutego 2011 roku w Rzymie. Pochowany, w grobowcu biskupów, w
archikatedrze w Lublinie.
Zdjęcie 99 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, arcybiskupa Józefa
Mirosława Życińskiego (foto Henryk Kulik).
12. Biskupi diecezji przemyskiej
12.1. Wykaz biskupów przemyskich
Tabela 10 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów przemyskich z lat 1772(?)-
1809
Lp. Nazwisko i imię/imiona Okresy sprawowania godności
1 Betański
2 Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni 06.05.1796-24.04.1824
Tabela 11 – Chronologiczny wykaz biskupów sufraganów przemyskich z lat 1772(?)-1809
Lp. Nazwisko i imię/imiona Okresy sprawowania godności
1 Kochnowski
12.2. Betański
Biskup przemyski
12.3. Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni, 1745-1824
Urodził się 8 czerwca 1745 roku1010.
Biskup diecezji przemyskiej (06.05.1796-24.04.1824)1011.
Konsekrował kościół w Rachaniach (1798). W kościele Przemienienia Pańskiego w
Tabela 13 – Chronologiczny wykaz sufraganów diecezji zamojsko-lubaczowskiej
Lp. Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności
1 Mariusz Leszczyński 10.06.1998-2019-
1012 KZSP T8Z17, s. 47, 48; Spis DL 1932, s. 157. 1013 KZSP T8Z17, s. 47, 48; Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego].
Cz. 2, Episkopat przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 520. 1014 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1015 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1016 PamRM 1860, T.6, z.12, s. 672. 1017 Kumor ODP, s. 159. 1018 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1019 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1020 PamRM 1860, T.6, z.10, s. 429.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
174
13.3. Depo Wacław, 1953-, biskup zamojsko-lubaczowski
Zdjęcie 100 – Rok 2008, 30 sierpnia. Biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo (ze zbiorów
ks. Tomasza Bomby, autor Urszula Pakuła).
Urodził się 27 sierpnia 1953 roku w Szydłowcu. Wyświęcony na kapłana 3 lipca 1978
roku.
Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej (05.08.2006-29.12.2011).
Zdjęcie 101 – Biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo (ze zbiorów ks. Tomasza Bomby).
Zawołanie biskupa „Ad Christum Redemptorem hominis” /„Ku Chrystusowi
Odkupicielowi człowieka”/.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
175
Herb 1 – Herb biskupa Wacława Depo (foto Henryk Kulik).
Odcisk 13 – Rok 2011, 11 listopada. Odcisk pieczęci biskupa zamojsko-lubaczowskiego
Wacława Depo (foto Henryk Kulik).
Arcybiskup metropolii częstochowskiej (29.12.2011-2019-).
Zdjęcie 102 – Arcybiskup metropolita częstochowski Wacław Depo (ze zbiorów ks. Tomasza
Bomby).
13.4. Leszczyński Mariusz, 1957-, biskup pomocniczy
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
176
Zdjęcie 103 – Rok 1998, 4 lipca. Biskup Mariusz Leszczyński.
Urodził się 3 kwietnia 1957 roku w Horyńcu-Zdroju, syn Kazimierza (zmarł 27 września
2015 roku, w wieku 81 lat, pochowany na cmentarzu w Horyńcu-Zdroju) i Zofii z domu
Kolbuszewska. W 1976 roku zdał maturę i wstąpił do Wyższego Seminarium w Przemyślu.
Diakonat otrzymał z rąk biskupa Mariana Rechowicza 19 marca 1983 roku. W 1995 roku
obronił pracę doktorską „Akcja Katolicka w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego”.
Wyświęcony 28 czerwca 1983 roku w Lubaczowie1021.
Proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa w Tarnoszynie (1990-01.12.1994-). Ojciec
duchowny i wicedziekan dekanatu tarnoszyńskiego. Notariusz Kurii Arcybiskupiej w
Lubaczowie, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Zamościu (12.10.1995-)1022.
W 1996 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
Zamojskiej1023.
10 czerwca 1998 roku został mianowany biskupem pomocniczym diecezji zamojsko-
lubaczowskiej i biskupem tytularnym Bassiana. Konsekrowany 4 lipca 1998 roku w Katedrze
w Zamościu. Konsekratorem był arcybiskup Józef Kowalczyk1024. 11 czerwca 1998 roku został
ustanowiony wikariuszem generalnym diecezji zamojsko-lubaczowskiej1025.
1021 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 115; Schematyzm DZL 1999, s.
31. 1022 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 78, 80. 1023 Schematyzm DZL 1999, s. 116. 1024 KP T4, s. 75. 1025 Schematyzm DZL 1999, s. 31.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
177
Herb 2 – Herb biskupa Mariusza Leszczyńskiego (foto Henryk Kulik).
Wikariusz generalny diecezji zamojsko-lubaczowskiej (-2010-; 20.08.2012/mianowanie-
)1026.
Administrator diecezji zamojsko-lubaczowskiej (04.02.2012/wybór-30.06.2012).
Zdjęcie 104 – Rok 2012, 8 sierpnia. Kościół filialny w Antoniówce (parafia Komarów). Biskup
Mariusz Leszczyński.
13.5. Rojek Marian, 1955-, biskup zamojsko-lubaczowski
1026 Schematyzm DZL 2010, s. 5.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
178
Zdjęcie 105 – Rok 2015, 15 marca 2015. Biskup zamojsko-lubaczowski Marian Rojek
(Komarów, wprowadzenie ks. prałata Franciszka Nieckarza na urząd proboszcza parafii
Komarów).
Urodził się 9 kwietnia 1955 roku w Rzeszowie. W 1974 roku, po ukończeniu liceum,
wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Podczas studiów został
wezwany do odbycia dwuletniej zasadniczej służby wojskowej. Świecenia kapłańskie przyjął
7 czerwca 1981 roku, w katedrze przemyskiej, z rąk biskupa Ignacego Tokarczuka1027.
Wikariusz parafii Brzozów (1981-1982). W 1982 roku został skierowany na studia do
Rzymu. W czerwcu 1987 roku obronił pracę doktorską z teologii dogmatycznej na Papieskim
Uniwersytecie Gregoriańskim. Wykładowca teologii dogmatycznej w Wyższym Seminarium
Duchownym w Przemyślu (od września 1987), a następnie wicerektor i rektor (2001-2005) tego
seminarium1028.
21 grudnia 2005 r. został mianowany, przez papieża Benedykta XVI, biskupem
pomocniczym archidiecezji przemyskiej obrządku łacińskiego i biskupem tytularnym Tisedi.
Konsekrowany na biskupa 2 lutego 2006 r. w przemyskiej katedrze. Głównym konsekratorem
był metropolita przemyski arcybiskup Józef Michalik a współkonsekratorami biskup diecezji
rzeszowskiej Kazimierz Górny i biskup diecezji Doumé-Abong’ Mbang w Kamerunie Jan Ozga
Dziekan Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (1639-01.02.1662; III infułat zamojski).
Zmarł 1 lutego 1662 roku.
Patrz także: „Monografia rzymskokatolickiej parafii Świętej Trójcy w Komarowie”.
14.7. Stelmaszczuk Kazimierz, 1949-, wicedziekan dekanatu grabowieckiego, kanonik
Urodził się w 1949 roku w parafii Świerże (archidiecezja lubelska). Wyświęcony 6
czerwca 1976 roku. Magister teologii1048.
Wikariusz parafii Krasnobród (1977-1982), Nielisz (1982-13.04.1983)
Proboszcz parafii Złojec (13.04.1983-24.08.1992), Uchanie (24.08.1992-2018-) .
Wicedziekan dekanatu grabowieckiego (23.06.2004-; 07.10.2014/nominacja na kolejną
5-letnią kadencję-2018-).
Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej.
14.8. Wawrzyniak Adolf, wicedziekan grabowiecki
Pochodzi z parafii św. Leonarda w Tyszowcach.
Wikariusz parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (1962-1963).
Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Skierbieszowie (1982-10.05.2004).
Przeniesiony w stan emerytalny z zamieszkaniem w Domu Księży Seniorów w Biłgoraju
(10.05.2004-).
Wicedziekan dekanatu grabowieckiego1049 (-1995-10.05.2004).
Ojciec duchowny dekanatu grabowieckiego (-1999-)1050.
1040 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1-11, 17,
40, 43, 48, 50, 58, 61, 81, 98, 100, 105, 108, 113, 120, 127. 1041 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1. 1042 Parafia Goraj http://www.goraj.zamojskolubaczowska.pl (v. 07.05.2014). 1043 TZ 1939, Nr 2, s. 76. 1044 Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,
Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210. 1045 AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 342-345. 1046 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/20, k. 79. 1047 Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,
Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210. 1048 Schematyzm DZL 1995, s. 53, 104, 114; Schematyzm DZL 2010, s. 67, 69; Zamojski Informator Diecezjalny,
Nr XXIII/2014/4, s. 545; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl/ (v.
29.10.2017). 1049 Schematyzm DZL 1995, s. 51, Schematyzm DZL 1999, s. 61. 1050 Schematyzm DZL 1999, s. 61.
Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności, inne informacje
Franciszek Nucia 1988-25.03.1992
15.2. Byrski Stanisław (RL), 1920-1986, dziekan dekanatu uchańskiego
Zdjęcie 107 – Rok 2007, 20 maja. Ks. Stanisław Byrski (zdjęcie z nagrobka; foto Henryk
Kulik).
Urodził się 11 października 1920 roku. Wyświęcony w 1948 roku. Magister teologii1053.
Wikariusz parafii Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju.
Proboszcz parafii Susiec (ok. czerwiec 1956-ok. kwiecień 1966).
1051 KZSP T8Z17, s. 11; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 1-3; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 5-
11, 14-23, 25, 29, 32, 34, 36. 1052 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k. 4. 1053 Spis DL 1966, s. 121; ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1; Tablica
nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
184
Administrator/proboszcz parafii Uchanie (ok. kwiecień 1966-12.10.1986; w 1967 roku
był administratorem).
Dziekan dekanatu uchańskiego (-1975-).
Kanonik.
Odcisk 16 – Rok 1975, 22 grudnia. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu uchańskiego
ks. Stanisława Byrskiego.
Zmarł 16 października 1986 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.
16. Dziekani dekanatu hrubieszowskiego
16.1. Struktura dekanatu hrubieszowskiego
W skład dekanatu hrubieszowskiego wchodziły parafie:
03.02.1904; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/34; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/582, k. 20; WiadLub 1919,
Nr 3, s. 73, 74; WiadLub 1925, Nr 4, s. 121. 1064 GłL 1914, nr 36, s. 3. 1065 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126. 1066 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
1908; APRMichów, Księga zgonów, 1907-1929, k. 206/71; WiadLub 1925, Nr 9, s. 287. 1070 Spis DL 1895, s. 30; Spis DL 1897, s. 64; Spis DL 1906, s. 68; Spis DL 1912, s. 47; Spis DL 1914, s. 47; Spis
DL 1915, s. 47; Spis DL 1917, s. 47; Spis DL 1919, s. 57; Schematyzm 1925, s. 129b; Spis DL 1929, s. 93; Spis
DL 1931, s. 98; Spis DL 1938, s. 105; GW 1893, Nr 174, s. 3; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 474; APZ
APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15; APZ APRHorodło, sygn. 88/611/0/-/16, k. 72; PKLG 1892, s. 243; Rocznik
LTD 1905, s. 5; KAL 1920, s. 39; Parafia św. Anny w Prawnie http://prawno.diecezja.lublin.pl (v. 21.08.2013);
Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Jezusa w Tomaszowie Lubelskim.
Nagrobek 15 – Rok 2013, 16 sierpnia. Nagrobek ks. Melchiora Juścińskiego (foto Henryk
Kulik).
Urodził się 6 stycznia 1877 roku w Hrubieszowie. Wyświęcony w 1900 roku1074.
Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie1075 (1902).
1071 Gazeta Rolnicza, 1901, Nr 39, s. 15. 1072 Spis DL 1939, s. 225. 1073 Spis DL 1939, s. 19; WiadLub 1919, Nr 10, s. 313. 1074 Schematyzm 1925, s. 120, 125; KP T1, s. 69; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1906, s. 98; Spis DL 1915, s. 34. 1075 Parafia Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie http://kurow.diecezja.lublin.pl/ (v. 15.08.2012);
88/612/0/-/39; WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74. 1078 ZLub 1916, Nr 619, s. 3. 1079 KP T1, s. 70; Zygmunt Zagórowski (redakcja), „Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych,
seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych”, Lwów – Warszawa, 1924, s.
190. 1080 IKCodz 1923, Nr 160, s. 12. 1081 GłL 1923, Nr 117/118, s. 3. 1082 Przegląd Sejmikowy, Urzędowy Organ Sejmiku Radomskiego, Radom, 1925, Nr 14, s. 3. 1083 DzUrzCK_KomHrub 1918, Nr 2, s. 3, 4. 1084 IWL 1925, s. 61. 1085 KN 1933, Nr 25, s. 4. 1086 SZKR, 1922, s. 174; SZKR, 1923, s. 1; SZKR 1918, s. 26. 1087 OgniwoAKDL, Nr 1, s. 35. 1088 WiadLub 1919, Nr 11/12, s. 365.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
192
Moniatycze ks. Wincenty Pawelec, proboszcz parafii Szpikołosy ks. Ignacy Drozdowicz,
proboszcz parafii Horodło ks. Władysław Matuszyński, proboszcz parafii Kryłów ks. Jan
Szlachetka, rektor kościoła w Dołhobyczowie ks. Jan Winnicki, proboszcz parafii Zawalów ks.
Urodził się 12 stycznia 1843 roku w Zawadzie (parafia Wielącza), syn Jana i Katarzyny
z Dyczyńskich. Alumn 4 roku Wydziału Teologii Akademii Rzymskokatolickiej w Warszawie
(1864). Wyświęcony w 1865 roku. Magister św. teologii1096.
Proboszcz parafii Lubartów (-1872-1873-).
Dziekan dekanatu lubartowskiego (-1873-).
Administrator a następnie proboszcz parafii Hrubieszów (ok. 23.02.1874-ok. 12.11.1884;
w 1880 roku był jeszcze administratorem).
Podpis 6 – Rok 1874. Podpis ks. Antoniego Kazanowskiego (ze zbiorów Andrzeja
1089 WiadLub 1925, Nr 2, s. 48-52. 1090 Spis DL 1938, s. 14; Spis DL 1939, s. 19; WiadLub 1919, Nr 9, s. 287; WiadLub 1919, Nr 11/12, s. 347. 1091 Spis DL 1931, s. 15. 1092 Kawałko Danuta R., „Cmentarz w Hrubieszowie”, Hrubieszów, 2006, s.61. 1093 KP T1, s. 69. 1094 KP T1, s. 69; Tablica nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie. 1095 KP T1, s. 71-72. 1096 Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1875, s. 41, 42; Spis DL 1876, s. 14; Spis DL 1881, s. 29; Spis DL 1895, s. 25;
APL APRWielącza, sygn. 35/1818/0/2.4/139, k. 3/10; AAL AKGDL, sygn.60/IVb/57, k. 121; APRG, Księga
Urodził się 5 sierpnia 1832 roku. Wyświęcony w 1855 roku. Zakonnik ze Zgromadzenia
Księży Misjonarzy (Congr. Miss. Presb.). Kapucyn.
1101 Spis DL 1895, s. 41; Spis DL 1897, s. 41; Kubicki 2/1, s. 127-128; Kubicki 2/3, s. 159. 1102 Spis DL 1895, s. 41; Spis DL 1897, s. 41; Spis DL 1906, s. 21; Gśw 1891, Nr 570, s. 6; Kubicki 2/1, s. 127-
1109 AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; KW 1852, Nr 36, s. 181; Spis DL 1846, s. 14. 1110 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; KW 1852, Nr 36, s. 181; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 17; APL
APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL
1849, s. 14; APL APRKryłów, sygn. 35/1851/0/2.4/35. 1111 Rocznik KP 1854, s. 287. 1112 KW 1852, Nr 36, s. 181. 1113 Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales Universitatis
Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 396. 1114 NoKP 1820, s. 259. 1115 NoKP 1820, s. 374. 1116 KW 1852, Nr 36, s. 181. 1117 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;
PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 169; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k.
17; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81; Spis DL 1848, s. 15.
Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II
Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,
względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.
197
Wylegitymowany ze szlachectwa (nr 8964; 15.03.1845; herb Jastrzębiec)1118.
Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1816), kanonik honorowy
Kapituły Katedry Przemyskiej (mian. przed 1813)1119.
Zmarł, w wieku 80 lat i 53 lat kapłaństwa, 16 listopada 1854 roku. Pochowany na