Hfst. 4 observeren

Het observeren van kinderen

“Goede geneeskunde wordt niet bedreven door tientallen laboratoriumonderzoeken,

maar door een gerichte anamnese en degelijk klinisch onderzoek, synoniem van

goede observatie door de verpleegkundige.”

Wat is observeren?

• Observeren = zien

waarnemen

leren kennen

ALLE ZINTUIGEN

KENNIS EN INZICHT

Doel van de observatie

• Verzamelen gegevens

• Rapportage

Stellen diagnose en behandeling

Observatie: het gedrag

• Spelen

• Lachen

• Huilen

• Heimwee

• Regressie

• Nagelbijten

Observatie: lichaamshouding en beweging

• Houding– Normaal: feërhouding

– Afwijking: hypotone houding

hypertone houding

Observatie: lichaamshouding en beweging

• Beweging– Convulsies– Breath holding spells– Salaamkramp– Verlammingen– Abnormale beweeglijkheid– Hyperkinesie, ADHD, ADD– Tics– Wiegen– Hoofdbonzen

Observatie: zintuiglijke functies

• De ogen:– Tranende ogen– Etterende ogen– Pijn– Gezichtsvermogen

Observatie: zintuiglijke functies

• Het gehoor:– Doofheid– Slechthorendheid– Stand van de oortjes

Observatie: voeding en vochtopneming

• Normaal: naar behoefte

• Anorexie

• Braken

• Dehydratatie

Observatie: de spraak

• Normaal

• Spraakstoornissen:– “slecht spreken voor de leeftijd”– stotteren

Observatie: parameters

• Temperatuur– Normaal– Ondertemperatuur– Subfebriele temperatuur– Koorts

– Koortsstuipen

Observatie: parameters

• Hartslag:– Normaal: afhankelijk leeftijd

– Afwijkingen: geneesmiddelen

infectie

emoties

activiteit

Observatie: parameters• Ademhaling

– Normaal: afhankelijk leeftijd– Afwijkingen: frequentie idem hartslag

dyspneu

stridor

tirage

neusvleugelen

kreunen

piepen

snurken

open mond ademhaling

Observatie: de huid

• Kleur

• Aspect

• Turgor

Café-au-lait vlek

Petechiën

Varicella

Observatie: gewicht, lengte, schedelomtrek

• Normale waarden: 1° jaar !!!

• Sterke gewichtstoename:– Oedeem– Hartafwijking– Corticoïden

• Afwijkingen lengte• Afwijkingen SO:

– Macrocefalie– Microcefalie– Anencefalie

macrocefalie

anencefalie

Observatie: urine en faeces• Urine

– Normaal: pasgeborenehelderkleurgeurdiurese: zuigeling

– Abnormaal: oligurieanuriepolyuriehematurieproteïnuriepyuriedonkere urinetypische geur

Observatie: urine en faeces

• Faeces– Normaal: meconium

overgangsstoelgangafhankelijk voeding

– Afwijkingen: diarreeabnormale geur en kleurbloed / slijmwormpjes

Observatie: het bewustzijn

• Somnolentie

• Absence

• Sufheid

• Coma

Observatie: de slaap

• Normale behoefte– Pasgeborene: slapen en eten– 6 maanden: VM en NM wat wakker– 1 – 2 jaar:VM en NM slapen– 3 – 4 jaar: middagdutje– 4 – 5 jaar: geen middagdutje– Schoolkind: 10 – 12 uur slaap– Puber: 8 – 10 uur– Student: ???

Observatie: de slaap

• Moeilijk inslapen– Pijn, honger, ziek, natte luier, lawaai, fel licht,

luizen, wormpjes, angst, …

• Nachtmerries– Vanaf 2 jaar– Toename vanaf 6 jaar

Observatie: de slaap

• Tips:– Slaap respecteren van de baby !!!– Slaap respecteren van de peuter/ kleuter !!!– Niet abnormaal lang ophouden ‘s avonds– Vermijd drukke spelletjes– Inslapen in eigen bed– Kort slaapritueel– Geen slaap- of kalmeermiddelen