Het maatwerkbedrijf van de toekomst - ESF-Vlaanderen€¦ · 6 3. Vormen van samenwerking Samenwerken zonder fusie is ook relevant om opschaling mogelijk te maken Enkele voorbeelden:
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
3. Analyse van de statuten: Analyse van de statutaire doelen van de organisaties en aanpassing van statuten indien nodig
4. Vernieuwing bestuurdersprofielen: (1) identificeren van toekomstige noden naar expertise, achtergrond, ervaring, netwerk, etc. m.b.t.
bestuurdersprofielen, (2) evalueren van samenstelling huidige bestuurders conform vooropgestelde profielen.
5. Identificeren van nieuwe bestuurders: op basis van de evaluatie worden nieuwe bestuurders gekozen. Indien nodig worden externe
personen gezocht om toe te treden als bestuurder conform de uitgangspunten en bestuurdersprofielen.
6. Samenstellen nieuwe Raad van Bestuur: samenstelling van vernieuwde Raad van Bestuur, die als personele unie zal toezien op de
betrokken organisaties. Wijziging / aanduiding van vernieuwde Raad van Bestuur zal gebeuren conform de statuten.
7. Samenstelling nieuwe Algemene Vergadering leden: stemafspraken, nieuwe governance structuur. Wijziging / aanduiding van
vernieuwde Algemene Vergadering zal gebeuren conform de statuten
8. Huishoudelijk reglement: opmaak van een huishoudelijk reglement die de algemene visie en spelregels van de Raad van Bestuur
vastlegt (vb. stemming regels, vernieuwingsperiode van bestuurders, rol van management en bestuur, etc.)
Aandachtspunten / valkuilen:
Personele unie: ieder bestuur blijft verantwoordelijk voor beslissingen eigen vzw. Opletten met beslissingen informeel
managementcomité.
Gedeelde missie & visie? Soms is een aanpassing van statuten vereist (historische oorsprong, soms politieke link die doorknipt moet
worden).
Gevoeligheden m.b.t. garantie lokale betrokkenheid bij samenstelling Raad van Bestuur en Algemene Vergadering.
Opportuniteit voor vernieuwing van Raad van Bestuur.
4. Stappenplan voor een fusie
Bestuurlijke samenwerking
11
4. Stappenplan voor een fusie
Bestuurlijke samenwerking
Inhoudstafel Corporate Governance Charter
I. Governance structuur II. Algemene ledenvergadering
a. Ledenstructuur b. Samenstelling c. Rol, verantwoordelijkheid en bevoegdheid d. Agenda van de algemene leden vergadering
III. Raad van Bestuur a. Samenstelling b. Rol, verantwoordelijkheden en bevoegdheid c. Rol van de voorzitter d. Werking
i. Vergaderingen van de Raad van Bestuur ii. Voorzitterschap iii. Secretaris iv. Gespecialiseerde comités v. Evaluatie van de Raad en zijn bestuurders
e. Remuneratie IV. Comités
a. Samenstelling b. Bevoegdheden c. Rol van het comité d. Taken e. Werking
i. Vergaderingen ii. Aanwezigheid en/of informatieplicht van relevante derden iii. Belangenconflicten iv. Verslaggeving en rapportering v. Evaluatie van de werking van het comité
f. Remuneratie
12
Stappenplan in geval van fusie:
1. Inventarisatie van huidig product- en dienstenportfolio: Inventariseren van commerciële activiteiten die de samenwerkingspartners
momenteel uitvoeren. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van een Business Model Canvas om huidige activiteiten, waarde propositie,
partners, verkoopsegmenten, verkoopkanalen, etc. in kaart te brengen.
2. Kritische analyse: Via beproefde methodieken (SWOT en Strategy Cascade oefening) worden de huidige commerciële activiteiten
kritisch getoetst, rekening houdende met interne (capaciteit, expertise, winstgevendheid, etc.) en externe factoren (markttrends, nieuwe
behoeftes, etc.).
3. Formuleren van Business Case: commercieel plan waarbij de toekomstige activiteiten worden bepaald. Een transitieplan voor
personeel actief in afgestoten activiteiten wordt opgemaakt. Strategische en operationele doelstellingen worden vastgelegd die het
mogelijk maken om het commercieel plan uit te voeren alsook de voortgang te monitoren en evalueren.
4. Realiseren van Quick wins: specifieke quick wins worden geïdentificeerd en uitgevoerd (vb. verkoopkanalen afstemmen, aankoop van
grondstoffen centraliseren, etc.)
5. Uitvoering van business case en realiseren synergiën: operationele uitwerking van business case en doelstellingen (relocatie van
activiteiten, relocatie personeel, uitbouwen of afbouwen commerciële activiteiten). Focus ligt op het realiseren van synergiën (vb.
centraliseren naar één locatie; complementaire activiteiten bundelen, schaalvoordelen, ..)
Aandachtspunten / valkuilen:
Hebben de partners een strategische fit (complementaire activiteiten,
Beheersstructuur vlot aan te passen aan de eigenheid en de inbreng van de
vennoten: A-, B- en/of C-aandelen met stemrechten en bevoegdheden
losgekoppeld van hoogte financiële inbreng
Rendement op inbrengRendement op inbreng = nihil
Geen winstuitkeringen
Winstuitkering Rendement op inbreng: max 6%
dividend binnen CVBA VSO
Kapitaalvereisten Geen minimumkapitaal 18.550 € 6.150 €
Wat zijn de voordelen van een CVBA VSO?
Een CVBA VSO laat toe om probleemloos handelsactiviteiten te stellen. Aan de buitenwereld wordt echter kenbaar gemaakt
dat de winsten gebruikt worden voor sociale doelen.
De dividenden op de kapitaalsinbreng en de winst vloeien (in beperkte mate) terug naar de leden.
Een CVBA VSO laat toe dat leden gemakkelijk kunnen in- en uittreden. Mogelijkheid om reguliere economie, andere non profit,
intercommunales, lokale besturen, … te laten participeren in de CVBA
De beheersstructuur laat toe om een duidelijk stemrecht te geven aan de initiatiefnemers. Opgelet: werknemers van de CVBA
VSO hebben een wettelijk recht om onder voorwaarden vennoot te worden, stemrechtbeperkingen.
Een CVBA VSO kan een erkenning als maatwerkbedrijf/maatwerkafdeling aanvragen zodra hiervoor contingent beschikbaar is.
Een CVBA VSO laat toe aan de deelnemende entiteiten hun eigen doorstroom te beheersen.
Een afzonderlijke vennootschap kan in onafhankelijkheid beslissingen.
Internationaal erkend statuut.
Oprichting CVBA VSO kan de mogelijkheid geven om eigen doorstroom naar reguliere economie te realiseren
Omvorming vzw tot een CVBA VSO is mgelijk
4. Stappenplan voor een fusie
Juridische organisatie
Vennootschapsrechtelijk:
(i) onmogelijkheid fusie tussen vennootschap en non-profit entiteit (uitgezonderd VSO) – alternatieve procedure;
(ii) maatschappelijk doel betrokken verenigingen;
(iii) statuten en governance (bestuursorgaan en samenstelling algemene vergadering van de leden (geenrechtsautomatische overgang leden overgenomen vzw)) van overblijvende/nieuw opgerichte entiteit.
(v) geen rechtsautomatische ontbinding en vereffening overdragende entiteit;
(vi) naleving procedure schuldeiserbescherming;
(vii) tussenkomst diverse organisaties en instanties;
(viii) onroerend goed, zakelijke rechten en bodemattesten;
(ix) lopende rechtsgeschillen;
(x) intellectuele eigendomsrechten, vergunningen, subsidies, intuiti personae overeenkomsten, change of control;
(xi) mogelijk boekhoudkundige continuïteit mits voldaan aan wettelijke bepalingen (o.a. V&S en W.Venn.);
Sociaalrechtelijk:
(i) informatie- en consultatie werknemers(vertegenwoordigers);
(ii) 1 juridische entiteit = in principe 1 bevoegd paritair comité (uitz. mogelijk);
(iii) bepalen technische bedrijfseenheden;
(iv) drempel sociale verkiezingen afhankelijk van technische bedrijfseenheden;
(v) harmonisatie loon- en arbeidsvoorwaarden waar nodig en mogelijk;
(vi) overdraagbaarheid gesco-medewerkers?
Publiekrechtelijk
(i) mogelijk wijziging van de kwalificatie als aanbestedende entiteit bij wijziging in financiering, controle,…;
(ii) mogelijk niet langer vervulling subsidievoorwaarden na fusie.
Aandachtspunten
4. Stappenplan voor een fusie
Juridische organisatie
Fiscaalrechtelijke aandachtspunten
(i) fusie is fiscaal neutraal voor wat betreft directe belastingen indien alle bij de fusie betrokken entiteiten vzw’szijn die aan de rechtspersonenbelasting zijn onderworpen;
(ii) gedetailleerde analyse nodig van fiscale gevolgen indien één van de betrokken entiteiten onderworpen is aanvennootschapsbelasting. Risico op taxatie in hoofde van de aan vennootschapsbelasting onderworpen entiteit;
(iii) fusie tussen vzw’s die onderworpen zijn aan de rechtspersonenbelasting heeft op zich geen impact op deonderworpenheid aan de rechtspersonenbelasting van de overblijvende entiteit na fusie;
(iv) indien één van de betrokken entiteiten onderworpen is aan de vennootschapsbelasting is een evaluatie nodigvan het fiscaal regime van de entiteit post fusie;
(v) overdracht algemeenheid goederen of bedrijfsafdeling mogelijk zonder btw mits overnemer gedeeltelijk rechtop aftrek;
(vi) probleem indien overnemer volledig vrijgesteld van btw (geen recht op aftrek van btw): btw zal verschuldigdzijn op overdracht/fusie;
(vii) btw-vrijstelling mogelijk voor:
(i) levering van goederen indien gebruikt voor een vrijgestelde activiteit en de btw op de aankoop van degoederen niet in aftrek werd gebracht (artikel 44 §2, 13° BTW-wetboek):
a) goed moet met toepassing van btw verworven zijn. Goederen die gratis werden verkregen zijnuitgesloten;
b) enkel voor levering van goederen: diensten zijn in principe uitgesloten;
c) ruime interpretatie van bepaling door rulingcommissie (in casu voor overdracht specifiekesoftware).
(ii) overdracht cliënteel of het verlenen van rechten op cliënteel.
Aandachtspunten
4. Stappenplan voor een fusie
Juridische organisatie
22
5. Veelgestelde vragen
Is er een groeipad voor het oprichten of uitbreiden van nieuwe maatwerkafdelingen en maatwerkbedrijven?
Er zijn momenteel geen budgettaire middelen om een contingent toe te kennen. Er kunnen echter wel al aanvragen tot labeling
worden ingediend voor nieuwe maatwerkafdelingen of maatwerkbedrijven.
In geval opnieuw middelen beschikbaar zijn, adviseert de adviescommissie Sociale Economie de minister.
Vallen maatwerkafdelingen onder een ander paritair comité dan sociale werkplaatsen?
Maatwerkafdelingen die oorspronkelijk een sociale werkplaats waren, blijven gezien hun voorlopige erkenning als sociale
werkplaats hetzelfde paritaire comité behouden. Voor nieuwe maatwerkafdelingen is dit anders: een maatwerkafdeling heeft
immers als core business een activiteit die niet inschakeling is van doelgroepwerknemers, Het kan dus nooit onder PC 327 vallen
waar de hoofdactiviteit net wel inschakeling is. Dit item is onderwerp van sociaal overleg.
Mogen maatwerkafdelingen in de toekomst al dan niet enclaves afsluiten?
Maatwerkafdelingen kunnen geen enclaves afsluiten zoals bepaald door het BVR, wel dienstovereenkomsten.
Is er een risico op verlies van contingent indien twee werkplaatsen besluiten een nieuwe vzw op te richten?
De bestaande contingenten worden niet in vraag gesteld. Wel dient een nieuwe label worden aangevraagd. Een aanvraag zal de
facto leiden tot een nieuw label als maatwerkbedrijf voor de nieuw opgerichte vzw. Dit betekent ook dat de nieuwe vzw moet
beschikken over de juiste statuten en bestuurders zullen zich moeten engageren de organisatievoorwaarden waar te maken.
Kunnen twee organisaties met verschillende paritaire comités fuseren?
In principe is één juridische entiteit verbonden aan één paritair comité. Indien inmenging wordt vermeden, kunnen hierop
uitzonderingen worden bekomen. Voorbeelden: gescheiden uitvoering van activiteiten, twee aparte vestigingen.
Kunnen maatwerkbedrijven meerdere erkenningen aanvragen voor hun vestigingen?
Een label Maatwerkbedrijf op vestigingsniveau is mogelijk. Echter betekent dit ook dat elke vestiging afzonderlijk moet voldoen
aan de voorwaarden maatwerkbedrijf (vb. rapportering, sociale dienst, etc.).
23
5. Veelgestelde vragen
Vanaf 2018 is er een decumul voor dienstenchequeactiviteiten. Kunnen binnen eenzelfde vzw een maatwerkafdeling
met sui generis statuut worden opgericht met daarnaast ook een sui generis afdeling waarbij dienstencheque
activiteiten (bv. strijkwerk) worden gecontinueerd?
Er is enkel een cumulverbod tussen dienstencheque en WOP. Een dienstchequebedrijf kan een aanvraag MWA doen; enkel het
niet dienstencheque personeel ontvangt een WOP.
Een vzw kan echter geen vermogenssplit doorvoeren. Twee aparte afdelingen die enerzijds werken met gesubsidieerde
medewerkers en anderzijds dienstenchequeactiviteiten zonder gesubsidieerde medewerkers kunnen juridisch gezien niet naast
mekaar functioneren in eenzelfde vzw.
Hoe kunnen er efficiëntie gerealiseerd worden bij een samenwerking tussen verschillende maatwerkbedrijven zonder te
vervallen in de (verboden) terbeschikkingstelling ?
Voor shared services kan geopteerd worden voor : 1. ESV (maar opletten voor verlies RSZ kortingen), 2. Werkgeversgroepering
(Juli 2015), 3. SLA, 4. Benoemingen in Raad van Bestuur (alg directeur);
Kan een maatwerkbedrijf structureel en langdurig samenwerken met een lokale overheid zonder dat de markt periodiek
opnieuw moet worden bevraagd?
Lokale overheden zijn onderworpen aan de wetgeving overheidsopdrachten. Eventueel mogelijk om een in-house uitzondering
toe te passen mits voldaan aan volgende voorwaarden: 1/ geen inbreng van privékapitaal, 2/ de aanbestedende overheid oefent
op die rechtspersoon toezicht uit zoals op zijn eigen diensten, 3/ meer dan 80 % van de activiteiten van de gecontroleerde
rechtspersoon wordt uitgeoefend in de vorm van taken die hem zijn toegewezen door de controlerende aanbestedende overheid
of door andere, door diezelfde aanbestedende overheid gecontroleerde rechtspersonen. Lokale overheden kunnen ook een
sociale clausule opnemen bij aanbestedingen.
24
Als werknemers als doorstroomrijp worden benoemd maar niet willen doorstromen, hoe werkt dit dan? Wat is de impact op
subsidiëring?
De subsidiering vanuit Maatwerk valt weg, bij interne doorstroom kan mogelijks nog een VOP premie worden toegekend.
Blijft een doorstroomrijpe werknemer ook op de payroll van de organisatie (en dus in het contingent) van de werkplaats als ze in
een traject zit van een doorstroombegeleider?
Ja, zolang het doorstroomtraject loopt, blijft hij werknemer van het MWB.
Wie doet de goedkeuring van enclaves? Wie ziet hierop toe?
Dept. WSE bekijkt enkel of alle noodzakelijk te vermelden items zoals opgenomen in het BVR en decreet opgenomen zijn in de
overeenkomst. Indien een werkplaats de regels systematisch niet naleeft zal het departement een opmerking formuleren en IWSE
inschakelen. Inspectie WSE ( IWSE) doet vervolgens controles met focus op elementen zoals de aanwezigheid van de begeleider, of
hetgeen overeengekomen is conform is met de praktijk, etc. Gezien mogelijke vormen van verboden terbeschikkingstelling zal ook de
federale inspectie hierop toezien.
Is er een mogelijkheid om bijkomend advies te vragen in kader van een samenwerking of fusietraject?
Verschillende werkplaatsen zijn vragende partij voor bijkomende ondersteuning. Ook in de toekomst kan men verder gebruik maken van
adviespremies. Deze zijn niet gelimiteerd tot één adviespremie per werkplaats per jaar. Er is wel een limiet naar bedrag. De huidige
beperking voor toelaatbare adviesbureaus wordt momenteel geëvalueerd. Opgemerkt dient worden dat het jaarlijks budget voor deze
adviespremies bijzonder klein is.
5. Veelgestelde vragen
Consulteer ook de veelgestelde vragen opgemaakt door het Departement WSE: