Het grote Nederlandse IJshockeyboek 1891 - 2011 Udo Reinold Marcel Schellekens en Hans Eeuwes
Het grote NederlandseIJshockeyboek1891 - 2011
Udo Reinold Marcel Schellekens en Hans Eeuwes
8 9
Inhoudsopgave
Voorwoord 6 - 7
Inhoudsopgave 9
IJshockey in Nederland en de NIJB Deel 1 Van 1891 tot 1952 10 - 47 Deel 2 IJshockey Den Haag 1952 tot 1964 48 - 56 Oranje 1954 tot 1964 57 - 59 Deel 3 Van 1964 tot 2011 60 - 236
Statistieken Kampioenen senioren 237
Teamcijfers Teams per competitie 238 - 274 Teams 1964 tot 2011 275 - 289 Teams uit het verleden 290 - 293 Reserveteams 294 - 299 Buitenlandse teams 300 - 303 Statistieken Eerste (Ere) Divisie 304 - 318 Nederlandse ploegen in Europa 319 - 322
Algemeen Interview Jacques Herijgers 323 - 328 Voorzitters - Ereleden NIJB en Trainer/Coaches Oranje 329 - 330
Oranje Oranje bij internationale toernooien 331 - 333 Debuutseizoen 334 - 337 Resultaten officiële interlandwedstrijden 340 - 362 Resultaten Oranje per team 364 - 373 Statistieken per speler 374 - 375
Juniorenijshockey in Nederland Kampioenen Juniorenteams 376 - 377 Gedachten over het Nederlandse jeugdijshockey 378 - 382 Interview Wil Zwarthoed 383 - 384 Statistieken Jong Oranje A 384 - 386 Interlandwedstrijden Jong Oranje A 387 - 389 Statistieken Jong Oranje B 390 - 391 Interlandwedstrijden Jong Oranje B 392 - 395 Chris Verwijst Toernooi 396 - 400 CTO - De Nederlandse ijshockeytoekomst 401 - 403
Damesijshockey 404 - 410 Interview Marion Pepels 411 - 413
Uit de oude doos en een vooruitblik 414
Bibliografie 415 - 416
10 11
Ansichtkaart voor thuis: Team “Holland” bij het WK. Staand vijf spelers, v.l.n.r. Frits van der Vlugt, Felix de Jong, Huib du Pon, Zeger Reijers en
Hans Gerritsen; geheel rechts NIJB voorzitter Jhr. Boogaert. Knielend v.l.n.r.: Hans Gerritsen, Sjoerd van Marle en Chris van de Mandele.
Volgens de overlevering vond de eerste bandywedstrijd
in Nederland plaats op 5 januari 1891.Tussen 5 en 7
januari dat jaar traden twee Britse ploegen, Tublutt en
Albion, in Haarlem en Amsterdam aan tegen de plaat-
selijk ijsvereniging. De eerste ontmoeting won Tublutt
tegen de ijsclub Haarlem en Omstreken duidelijk met
14:0. Een tweede ontmoeting vond een dag later in de
hoofdstad plaats; negen Amsterdamse spelers en gast-
speler Pim (W.J.H.) Mulier traden aan tegen Albion.
Ook Amsterdam moest z’n meerdere erkennen in de
Britse gasten; 6:2. Op 7 januari 1891 was er al de eerste
mogelijkheid voor revanche, maar ook nu was Albion
de sterkste (6:0).
De Amsterdamse gastspeler Pim Mulier (10.03.1865) is
ongetwijfeld de eerste grote leermeester van de Neder-
landse bandysport. Kort voor aanvang van de eerste wed-
strijd kwam hij over uit Engeland en onder zijn bezie-
lende leiding leerden de eerste Nederlanders bandy
spelen. In de winter 1891/92 werd de Amsterdamse
Hockey en Bandy Club opgericht. Later die winter, op
21 februari 1892, vond de eerste wedstrijd tussen twee
Nederlandse bandyploegen plaats. Haarlem en Omstre-
ken schreef geschiedenis door Amsterdam met 3:0 terug
te wijzen. Beide teams traden aan met 11 spelers en stre-
den met een bal en een stick. In de vijf volgende jaren
zagen diverse bandyclubs het levenslicht: Leeuwarden en
Heerenveen in 1892, in mei 1895 de Hockey- en Ban-
dyclub Haarlem en in 1897 zijn Haagse tegenhanger. Een
jaar later zag een overkoepelende organisatie, de Neder-
landse Hockey- en Bandybond het levenslicht, de voor-
loper van de huidige hockeybond.
De IJsclub Haarlem en Omstreken toonde zich zeer leer-
gierig; een jaar na het verlies tegen Tublutt keerden ze in
1892 het tij. En hoe. Zij wonnen maar liefst met 8:1 van
een Engelse selectie. Na de eeuwwisseling trad Haarlem,
met succes, tegen diverse buitenlandse tegenstanders aan.
Zo keerden ze in 1904 terug uit het verre Davos met een
tweede plaats op een sterk bezet toernooi. Een jaar later,
op datzelfde toernooi, bleef Haarlem zelfs ongeslagen:
tegen een Engelse bandyclub uit Davos werd het 7:6 en
de “dubbel” tegen gastheer Davos eindigden met een 6:5
zege en een 4:4 puntendeling. Door de relatieve warme
winters in Nederland nam bandy echter hier geen grote
vlucht en stilaan moest men het qua populariteit afleg-
gen tegen veldhockey. Aan het einde van de roerige jaren
’20 van de afgelopen eeuw was het gedaan met de ban-
dysport in Nederland; veldhockey en het Canadese ijs-
hockey hadden de vrijgekomen plaats ingenomen.
Bandy “mUteeRt” naaR ijshockeyZoals bij bandy, neemt Haarlem ook bij ijshockey in de
beginjaren een centrale plaats in. Op 12 en 13 januari
1929 vierde IJsclub Haarlem en Omstreken haar 60-ja-
rig jubileum met een groot feest. Had men tot dan toe
geen oren naar het voorstel uit België om een demon-
stratiewedstrijd ijshockey te spelen in Nederland, dacht
men daar nu heel anders over. Het jubileum moest
voor de toeschouwers een waar spektakel worden. Het
bestuur besloot gedurende het weekend de figuurlijke
spotlights op de nieuwe sport ijshockey te richten. De
veldhockeyteams uit Rotterdam, Den Haag, Bloemen-
daal en gastheer Musschen Haarlem waren uitgenodigd
om te strijden om de eerste plaats. Vlak voor aanvang
lieten de Rotterdammers weten niet naar Haarlem af
te reizen en zo trachtte de heer Quarles van Uffort nog
een team uit het Gooi samen te stellen, het mocht niet
baten. Voor zondag 13 januari 1929 stond het hoogte-
punt van de festiviteiten gepland: een wedstrijd tussen
twee clubs uit Antwerpen. De zaterdag voorafgaand aan
deze topper berichtte de plaatselijke kranten Nieuwe
Haarlemsche Courant en de Oprechte Haarlemsche
Courant:
“Zondag 13 januari circa twee uur zullen twee bekende Ant-werpsche ijshockeyclubs een onderlinge wedstrijd spelen op de bandybaan; tegelijkertijd zullen twee kunstrijders verschillende figuren ten beste geven. Vergeet vooral niet het ijshockey, een spel in Nederland onbekend, bij te wonen.”
de eeRste officiële ijshockeywed-stRijd in nedeRlandZaterdag 12 januari 1929. Het is zover. Geen wolkje
aan de lucht, een zonovergoten ijsbaan en het kwik
wijst een temperatuur van -11 graden aan. Op het ban-
dyveld aan de Haarlemse Kleverlaan gaan de Haarlemse
IJshockey in Nederland en de NIJB Het begin van de ijshockeysport
de ontwikkeling van bandy naar het canadese ijshockey en de oprichting van de nijB
68 69
Arie Klein van HIJS HOKIJ Den Haag neemt de Nestor-Cup in ontvangst na het behalen van het landskampioenschap. Links Wil Ooms en
derde van links Rudy Bakker.
Oefenwedstrijden o.a.Den Haag-Budejovice 7:10Den Haag-Krefeld EV 12:4Tilburg-Slavia Praag 1:5Tilburg-ZKL Brno 6:11Tilburg-Pr.Krefeld 15:3Den Bosch-SmEa Geleen 16:1H´veen/Den Haag-DEG 5:8Heerenveen-Bremen 3:10Bremen-Heerenveen 10:2
Nationale teamDenemarken-Nederland 5:2
WK-C-Poule SkopjeDenemarken-Nederland 3:4Zwitserland-Nederland 8:0Bulgarije-Nederland 5:7Japan-Nederland 11:0Hongarije-Nederland 13:14. Nederland 5 2 0 3 12:40 4
BondsteamNederland-Rebels Canada 6:11
Het was een seizoen dat voor de toekomst van
het nationale ijshockey richtinggevend zou zijn.
De NIJB ontvouwde haar ambitieuze driejaren-
plan. Het zwaartepunt ervan lag bij het nationale
team en de nieuwbouw van ijshallen. Kant-en-
klare bouwplannen voor drie modellen van ijshal-
len bood de Bond de steden en gemeentes aan.
Waarbij de bouwkosten tussen de 700.000 en 1,4
miljoen gulden varieerden.
Hiermee hoopte de Bond het ijshockey in Neder-
land een flinke duw in de rug te geven. Ondertus-
sen meldden Geleen en Delft zich als lid van de ijs-
hockeyfamilie. Voor het seizoen 1969/70 stonden de
nieuwe clubs in Nijmegen en Groningen in de start-
blokken en Utrecht zou in seizoen 1970/71 volgen.
Als eerste Nederlandse club profiteerde Tilburg van de
politieke situatie in Oost-Europa in die tijd. Eind zes-
tiger jaren sloeg de Sovjet-Unie alle politieke opstan-
den in Oosteuropese staten (Polen, Tsjecho-Slowa-
kije en Hongarije) genadeloos neer. Veel bewoners uit
die landen probeerden op de meest ingenieuze wijze
naar het gouden westen te vluchten. Jiri Patrnousek
(George Peternousek) en Jaroslav (Jerry) Tuma benut-
ten hiervoor een toernee van hun club Slavia Praag.
Slavia speelde drie wedstrijden in Nederland. Na het
derde duel in Geleen verdwenen beide spelers plots
van het toneel om enige dagen later in Tilburg politiek
asiel aan te vragen. Later bleek dat de vlucht op ver-
zoek van beide spelers zorgvuldig door Tilburg Trap-
pers was voorbereid. Daarbij was de organisatie in han-
den van manager Joop van Morkhoven en secretaris
Jacques Herijgers. Begin 1969 dook ook Jerry’s broer
Vaclav (Wenzel) Tuma in Tilburg op om de puck na te
jagen bij de Trappers. Door deze onverhoopte “vluch-
Bij het begin van de match was duidelijk dat de lij-
nen nog niet waren ingespeeld. Maar hoe langer het
duel duurde hoe beter de spelers elkaar konden vin-
den. Nadat de ploeg in de eerste veertig minuten een
0:4 achterstand had opgelopen lukte Joop Manuel in
de slotperiode de 1:4. Per kerende post volgde ech-
ter de 1:5 door de Denen. Maar Joop Manuel en Joe
Simons verkortten tot 3:5. Weer sloeg Denemarken toe,
3:6. Oranje beheerste de wedstrijd nu volledig en door
twee doelpunten van Ron Gentis was de achterstand
kort voor tijd nog maar 5:6. Helaas wilde de verdiende
gelijkmaker niet lukken, want steeds was daar weer de
vanghandschoen of de stick van doelman Kristiansen.
Het was echter geen vernederende nederlaag. Nee, uit
deze wedstrijd kon moed worden geput. Met meer en
intensievere trainingen zou binnen afzienbare tijd een
sterke nationale ploeg kunnen worden opgebouwd.
IJshockey lijkt van de grond te komen
SEIzoENcIJfErS 1968/691e Divisie 1968/69
1. HIJS Den Haag 8 162. Tilburg Trappers 8 43. IJHC Den Bosch 8 4
2e Divisie 1968/691. HIJS Den Haag 2 14 232. SmEa Geleen 14 233. Amsterdam Tijgers 14 234. Antwerp 14 195. YHC Rotterdam 14 106. Thialf Heerenveen 14 77. YHC Delft 14 78. Tilburg Trappers 2 14 0
3e Divisie 1968/691. Amsterdam Tijgers 2 16 282. HIJS Den Haag 3 16 283. IJHC Den Bosch 2 15 94. Tilburg Trappers 3 15 95. YHC Rotterdam 2 16 0
Cup International 1968/691. Tilburg Trappers 8 162. HIJS Den Haag 8 123. CPL Luik 8 74. Brussel IHSC 8 55. IJHC Den Bosch 8 0
Coupe Brabant1. Tilburg Trappers 3 62. IJHC Den Bosch 3 0
Bob v/d Heiden Beker(Toernooi met alleen NL-spelers)
1. HIJS Den Haag 6 122. Tilburg Trappers 6 83. IJHC Den Bosch 6 84. Amsterdam Tijgers 6 75. Thialf Heerenveen 6 36. YHC Delft 6 27. YHC Rotterdam 6 2
SEIzoEN 1968/69
Illustere buitenlanders uit de glorietijd van HIJS Den Haag. V.l.n.r.: Carl Forster, Gary Wade Millman, ? en Pat Adair.
122 123
jaar wierpen het Haagse ijshockey lichtjaren terug;
de komende vier seizoenen zouden niet meer dan
gemiddeld zo’n 100 mensen de wedstrijden van Den
Haag bezoeken.
teleURstellend eURopees optRe-den vooR heeReneveenNagenoeg de gehele seizoensplanning van de Friezen
was afgestemd op de Europa Cup en dan met name op
het tweeluik in de derde ronde tegen het Finse Tap-
para Tampere. Na een bye in de eerste ronde wachtte
in de tweede ronde de Spaanse titelverdediger CV Bil-
bao. Na één periode keken de Flyers tegen een sen-
sationele 3:1 achterstand aan en mochten daarbij nog
van geluk spreken dat de schade niet hoger was uit-
gevallen. Met een ferme tussensprint boog Heeren-
veen een latere 7:6 achterstand in een 7:9 voorsprong
om. Bij het laatste fluitsignaal stond het 8:11 voor de
Friese gasten, die de ruim 2000 fanatieke Baskische
fans teleurgesteld naar huis stuurden. De return was
een formaliteit; voor 3000 toeschouwers bleef Hee-
renveen met 9:1 ruim aan de goede kant van de score.
Ter voorbereiding op de confrontatie met Tappara
Tampere had sponsor Feenstra zelfs een Cup in het
leven geroepen, waarbij Heerenveen achtereenvolgens
aantrad tegen Iserlohn, Köln en het Zweedse Frölunda
Göteborg. Het mocht niet baten. Op 2 januari 1983
Positief nieuws van het internationale front dit
seizoen, met een spetterend optreden van Jong
Oranje B en een nationaal team dat precies één
dag na het succes van Oranje B promotie wist
af te dwingen naar de mondiale B-Poule. Binnen
de landsgrenzen minder reden tot optimisme; veel
clubs konden geen evenwicht vinden tussen de uit-
gaven en de inkomsten, deels veroorzaakt door het
seizoensverloop in de Eerste Divisie. Heerenveen
verlengde z’n abonnement op de titel en pakte het
zevende landskampioenschap op rij, evenveel als
Den Haag en Tilburg. Geldschieter Feenstra vroeg
zich echter steeds openlijker af of sponsoring van
de Flyers nog wel zin had.
Nog meer als in het verleden richtte Heerenveen z’n
pijlen op de Europa Cup. Helaas eindigde ook deze
editie voor de Friezen met een grote teleurstelling.
Het Finse Tappara Tampere gaf al in de eerste wed-
strijd aan dat het gat met de Europese top alleen maar
groter aan het worden was. In de Eerste Divisie had
Den Haag de handschoen opgepakt en profileerde
het zich als dé concur-
rent van Heerenveen.
De Hagenaars wisten
zich gesteund door een
multinational (Nikon)
die bereid leek over een
periode van drie jaar niet
minder dan 500.000 gul-
den in de club te steken.
Het was te mooi om
waar te zijn. Het beste
was niet goed genoeg
voor HYS ’80 en de club
lokte de duurste spe-
lers naar de Hofstad. Een
knap staaltje mismanage-
ment leidde er toe dat
Den Haag op 7 febru-
ari 1983 naar de recht-
bank toe moest stappen
om uitstel van betaling
aan te vragen. Het sei-
zoen kon nog wel wor-
den afgemaakt, maar pas
nadat Nikon nog een enorme duit in de (bodemloze)
put had gestort. Na rijp beraad besloot de hoofd-
sponsor gedurende de zomer dan ook om de stekker
eruit te trekken, wat direct het einde van de Haagse
ambities betekende. Twee faillissementen binnen vier
Jorma Mantere (#18) en doelman Jan Bruijsten van Nijmegen verdedigen tegen Trappers’ Hans Smolders
(#22), met links op de achtergrond Dave Duong. Wedstrijd Tilburg Trappers versus Vissers Nijmegen uit
seizoen 1982-1983.
oRanje twee keeR weReld-kampioenNederland was weer
aangeland op de
plek die het vijf jaar
geleden had ver-
laten in de stellige
overtuiging er nooit
meer terug te keren;
de C-Poule, de kel-
der van het inter-
nationale ijshockey.
Onder leiding van
de nieuwe bonds-
coach Cliff Stewart
- Bubnik had zoals
verwacht het veld
moeten ruimen -
wilde men maar één
ding: direct weer
promoveren om het
“bedrijfsongevalle-
tje” van een jaar eer-
der te vergeten. Met
Stewart haalde de
NIJB een man bin-
nen boord met een uitgesproken filosofie. Zo liet hij
Nederland puur Canadees spelen, hetgeen onder meer
leidde tot het voortijdig staken van de interland tegen
Noorwegen. Stewart: “Van mij als Canadees kun je
eigenlijk niets anders verwachten. Dat is logisch.Tij-
dens de wedstrijden moet je een tegenstander stevig
kunnen aanpakken en dat vertel ik de jongens ook.”
Het verbaasde dan ook niet dat Stewart geen fan was
van Nijmegen, een team dat met gepolijst ijshockey
steeds succesvoller werd. Het leidde tot een openlijk
conflict met bondsvoorzitter Freddy Schweers. De
praeses kon niet begrijpen dat geen enkele veldspe-
ler van de Gelderlanders was opgenomen in de WK-
selectie, en dat terwijl mannen als Bill Wensink, Benny
Tijnagel, Fred Homburg en Harry van Heumen zeker
toegevoegde waarde konden hebben. Stewart: “Nij-
megen speelt te Europees ijshockey”. De Canadese
oefenmeester meende niets aan te kunnen vangen
met door Alex Andjelic gecoachte spelers. Uitein-
delijk kwam er een compromis: de verdedigers Fred
Homburg en Bill Wensink mochten mee, de aanval-
lers Benny Tijnagel en Harry van Heumen zegden af,
officieel omdat het WK niet te combineren was met
de studie.
bleken de Finnen, aangetreden met zes internationals
en twee junioren-internationals, een veel te grote hin-
dernis. Kort voor het einde van de eerste periode ver-
hoogden de Scandinaviërs de score tot 3:0. Larry van
Wieren hier later over: “Dat derde doelpunt heeft ons
de das om gedaan. Op dat moment waren we men-
taal al geknakt. Als je tegen zo’n team speelt, moet
je allemaal in vorm zijn. Daarnaast moet je over een
flinke dosis geluk beschikken. Bij ons ontbraken beide
en dat is tegen zo’n topteam als Tappara fataal.” Een
verkrampt spelend Heerenveen verlaat uiteindelijk de
baan met een 11:2 nederlaag op zak. Een dag later
de return en hoewel er niets meer op het spel staat,
toch ruim 4000 toeschouwers langs de baan. Opnieuw
kwamen de Finnen snel met 2:0 voor en een ieder
maakte zich klaar voor een nieuwe afstraffing. Daaraan
wilden de Flyers dit keer niet meewerken, de ruggen
werden gerecht en Tappara werd aan het wankelen
gebracht. Uiteindelijk viel de Finse reus zelfs, al was de
5:3 zege voor Heerenveen niet voldoende om door te
stoten. En hoewel de zege een goed gevoel gaf, voel-
den alle betrokkenen dat Heerenveen niet langer tot
de top van Europa behoorde.
Wedstrijd Tilburg tegen Den Bosch in seizoen 1982-1983. V.l.n.r. Peter Pennings, Patrick Kolijn (beiden Den
Bosch) en René de Hondt.
202 203
overuren te draaien; alleen Geleen (thuis tegen Heist)
en Tilburg (in Turnhout) lieten een steek vallen tegen
hun Belgische opponent. Dat viel ruim weg tegen
de 22 zeges met dubbele cijfers die de Nederlandse
clubs lieten noteren. Alleen Amsterdam won al negen
van z’n duels tegen de Belgen met tien of meer tref-
fers verschil. Geen wonder dat spelers, trainers, spon-
soren én fans nauwelijks warm liepen voor de Coupe.
Toch zouden er, bij gebrek aan beter, nog twee edi-
ties volgen. Pas in 2007 herbergde de hoogste afdeling
voldoende clubs voor een gezonde competitie zonder
Belgische deelname.
Goed nieuws kwam er uit de tweede afdeling. De eer-
ste teams van Den Haag, Dordrecht en Utrecht kregen
gezelschap van Nijmegen, Eindhoven en Groningen.
Zes eerste teams dus in de Eerste Divisie, een onge-
kende luxe. Gemiddeld bezochten 200 toeschouwers
de duels en zij zagen een oppermachtig Den Haag, dat
– inclusief play-offs - in 28 duels slechts één puntje
verspeelde na een 3:2 zege op Tilburg na verlenging!
amsteRdam laat van zich hoRen in eURopaHet lot koppelde Amsterdam in de eerste ronde van
de Europa Cup aan het Belgische Deurne en de
Spaanse teams uit Jaca en Barcelona. Laatstgenoemde
trad (opnieuw) op als gastheer. Voor de Nederlandse
kampioen was het drie dagen lang prijsschieten. De
meeste tegenstand kwam van Hielo Club Jaca, dat de
schade wist te beperken tot 16:5. De Amsterdammers
fileerden Deurne met 14:0 en reten Barcelona uit-
een met 23:2.
Aanzienlijk meer tegenstand ondervonden de Bull-
dogs in de tweede ronde. In het Franse Rouen wacht-
ten, behalve de gastheer, het Franse Amiens en het Ita-
liaanse Asiago. Eerste doelman Phil Groeneveld moest
geblesseerd afhaken en hoewel back-up Casper Swart
de nodige complimenten in ontvangst mocht nemen,
kon hij Amsterdam (net) niet naar de derde ronde
loodsen. Niettemin startte de hoofdstedelijke formatie
ijzersterk met een 0:0 gelijkspel tegen Rouen. David
Hoogsteen, Jason Smith en Nick de Jong misten grote
kansen voor de Amsterdammers, die in de slotfase
door Rouen ver werden teruggedrongen. Voor 2.000
toeschouwers wilde Swart echter van geen wijken
weten en hield hij de nul vast. Een dag later stuntte
Amsterdam opnieuw en ook ditmaal was Swart niet
te passeren; nog geen 24 uur na zijn eerste shut out,
bleef de sluitpost opnieuw onbedwingbaar: 6:0 tegen
2000 voordat er schot in de zaak kwam, na oprich-
ting van de Noord Nederlandse IJshockey Academie
(NNIJA). Onder de bezielende leiding van Roberto
di Tolve werd besloten een eerste team aan te mel-
den bij de NIJB. Achterliggende gedachte daarbij was
dat zonder zo’n vlaggenschip de zelf opgeleide spe-
lers over de hele regio zouden uitzwermen, waardoor
men in Groningen veel zaaide, maar niet kon oogsten.
Ook Eindhoven werkte hard aan een comeback. De
IJsbrekers - zes jaar nadat de Kemphanen het licht
hadden uitgedaan - bliezen nieuw leven in het Eind-
hovense clubijshockey. Drijvende kracht achter dit
project was ex-international Risto Mollen, die onder
meer bij voormalige teamgenoten op de koffie ging
om hun interesse in een ‘doorstart’ te polsen.
Een persmededeling uit Nijmegen op 12 september
2003 overschaduwde deze twee positieve berichten.
Na 32 jaar op het hoogste niveau moest de plaatse-
lijke trots zich terugtrekken uit de hoogste afdeling,
om een verdieping lager de scherven op te rapen en
opnieuw te beginnen. Eén en ander betekende nog
meer hoofdpijn voor de NIJB, nu de Eredivisie nog
slechts vier ploegen herbergde! Toch kwam de knock
out in Gelderland voor niemand als een verrassing;
daarvoor was de veelvoudig kampioen al vele jaren in
financieel opzicht te zwak. Zeven kampioenschappen
waren negatief gekleurd door vijf faillissementen en
een structureel gebrek aan sponsors en toeschouwers.
Veel fans hadden de overgang van de oude ijshal Hey-
endaal naar het moderne Triavium slecht verteerd en
keerden de ploeg hun rug toe.
De medewerkers van het bondsbureau moesten over-
uren draaien om de competitie te redden. Een korte
flirt met enkele ploegen uit de Duitse Regionalliga
liep op niets uit. Noodgedwongen moest de NIJB
haar aandacht verleggen richting onze zuiderburen.
Na een dubbele bekerronde met finaleweekend streed
het Nederlands smaldeel met vijf Belgische vertegen-
woordigers om de Coupe der Lage Landen (CLL).
Na zeventien edities - uitgevochten door de teams
uit de Nederlandse Tweede Divisie – namen voor het
eerst teams van het hoogste Nederlandse niveau deel.
Niet iedereen liep over van enthousiasme, maar alter-
natieven ontbraken simpelweg. Heerenveen-mana-
ger Landman verwoordde de gevoelens van velen:
“Ik denk dat de eerste Nederlandse ploeg die bij een
Belgische ploeg verliest zo uit de bus het ijs op kan
voor een straftraining.” De ijsmeesters hoefden weinig
Sjoerd Idzenga van de Groninger Grizzlies in actie tijdens de uitwedstrijd tegen Eindhoven Kemphanen van 20 februari 2010.
(Foto: Ronald Goudberg; goudfotografie.nl)
Matt Anthony. Drie seizoenen lang - van 2008-2009 tot en met 2010-2011 - titularis in het doel van Eindhoven Kemphanen.
(Foto: Ronald Goudberg; goudfotografie.nl)
232 233
EIHC Toernooi te PolenPolen-Nederland 10:1Rusland “B”-Nederland 9:1Oekraïne-Nederland 3:04. Nederland 3 0 0 0 3 2:22 0
Nationale team OefenduelNederland-All Stars Erediv. 5:8
WK-Divisie1 Poule B HongarijeHongarije-Nederland 7:3Italië-Nederland 3:2Spanje-Nederland 2:8Zuid-Korea-Nederland 6:34. Nederland 4 1 0 0 3 16:18 3
Nationale JuniorenteamJong Oranje A
WK-Div 2-Poule A EstlandEstland-Nederland 2:5Spanje-Nederland 1:2IJsland-Nederland 1:5België-Nederland OT 6:5Frankrijk-Nederland 6:12. Nederland 5 3 0 1 1 19:16 10
Nationale JuniorenteamJong Oranje B
WK-Div 2-Poule B OekraïneChina-Nederland 1:2Litouwen-Nederland 3:4Spanje-Nederland OT 1:2Oekraïne-Nederland 4:2België-Nederland 2:92. Nederland 5 3 1 0 1 19:11 11
Oefenwedstrijden o.a.Nottingham P.-Tilburg 7:4Coventry Blaze-Tilburg 6:2Nijmegen-Dortmund 3:7Dortmund-Nijmegen 5:3Eindhoven-Dortmund 1:3Duisburg-Den Haag 5:6Eindhoven-Herner EV 4:2Herner EV-Eindhoven 2:0Essen Moskitos-Den Haag 4:1Nijmegen-Essen Moskitos 7:5Braunlage-Heerenveen 6:4Heerenveen-Braunlage 6:3Tilburg-Zoetermeer 4:7Den Haag-Zoetermeer 4:6
Zelfs in de 53e editie van de strijd om de nationale
titel viel er een primeur te noteren, ook al had
iedereen deze graag aan zich voorbij laten gaan.
Voor het eerst namelijk trok een club uit de hoog-
ste afdeling tijdens het seizoen om financiële rede-
nen de stekker eruit. Op 25 november 2010 gaf
debutant Zoetermeer Panthers, niet te verwarren
met de bijna gelijknamige ploeg (Panters) uit de
Eerste Divisie, aan dat het water de club tot aan de
lippen was gestegen. De ploeg zag zich genood-
zaakt om uit de competitie te stappen. Wat in de
zomer van 2010 nog zo mooi uit de startblokken
kwam, kwam enkele maanden later abrupt tot stil-
stand.
Meer dan eens was door de Zoetermeerse beleidsbe-
palers glashard beweerd dat de club gezond was en de
Na 53 jaar een primeur
SEIzoENcIJfErS 2010/11Ron Berteling Schaal
Geleen-Nijmegen 5:8Eredivisie (North Sea Cup)
Voorronde competitie1. HYS Den Haag 28 692. Tilburg Trappers 28 583. Heerenveen Flyers 28 534. Nijmegen Devils 28 515. Eindhoven Kemph. 28 396. Eaters Geleen 28 367. WhCa Turnhout 28 168. HYC Herentals 28 14
Finale NSC (1 wedstrijd)Den Haag-Tilburg 5:4
Kwart Finale Best of 3Heerenveen-Geleen 0:2Nijmegen-Eindhoven 2:1
Halve Finale Best of 5Den Haag-Geleen 3:0Tilburg-Nijmegen 3:1
Eredivisie Play-Off FinaleBest of 7
Den Haag-Tilburg 4:1Eredivisie Bekercompetitie
1. HYS Den Haag 12 292. Tilburg Trappers 12 213. Eindhoven Kemph. 12 214. Zoetermeer Panthers 12 175. Eaters Geleen 12 156. Nijmegen Devils 12 137. Heerenveen Flyers 12 3*
*= 6 punten in minderingBekercompetitie Play-Offs
Halve Finale Best of 3Den Haag-Zoetermeer 2:0Tilburg-Eindhoven 2:0
Finale in TilburgDen Haag-Tilburg 3:6
Eerste Divisie1. HYS Den Haag 2 24 652. Amsterdam Tijgers 24 643. GIJS Groningen 24 554. Dordrecht Lions 24 535. Tilburg Trappers 2 24 486. Red Eagl. Den Bosch 24 457. Eindhoven High Tech 24 388. Utrecht Dragons 24 259. Heerenveen Flyers 2 24 2310. Eaters Geleen 2 24 2011. Nijmegen Devils 2 24 1512. HYS Den Haag 17 P. 24 613. Zoetermeer P. 17 P 24 6
Play-Off Halve Finale Best of 3Den Haag 2-Dordrecht 2:0Amsterdam-Groningen 2:1
Play-Off Finale Best of 3Den Haag 2-Amsterdam 2:1
EC Kwartfinale in TilburgTilburg-HC Jaca 8:2Tilburg-Kohtla-Järve 4:7Tilburg-Cracovia Krakau 4:53. Tilburg 3 1 0 0 2 16:14 3
Nationale team InterlandsGroot-Brittannië-Nederland 5:2Groot-Brittannië-Nederland 7:3
SEIzoEN 2010/11
zelfs tegen een 1:0 achterstand aan, alvorens Julian
van Lijnen zijn ploeg naast de Aussies bracht. Met zijn
short handed goal, in het begin van de derde periode,
zette hij Oranje vervolgens op winst. Tegen Oekra-
ine speelde Nederland beduidend beter, al was er uit-
eindelijk geen kruit gewassen tegen de leeftijdsgeno-
ten uit de voormalige Sovjetrepubliek (0:7). Na een
plichtmatige zege op België kreeg Nederland tegen
de latere toernooiwinaar Slovenië een enorm pak
slaag, 1:14. Nederland kwam gedurende zestig minu-
ten zuivere speeltijd tot welgeteld drie schoten op
doel! In de strijd om de derde plek verloor Neder-
land op de slotdag met 3:2 (na verlenging) van Spanje.
Hoe anders verging het de oudste junioren in Narva,
Estland. Na een enigszins verrassende zege op de
gastheren, ging Nederland daags erna met 1:6 kopje
onder tegen Litouwen. De overige wedstrijden wist
Oranje allemaal te winnen, zodat uiteindelijk een
zilveren medaille werd veroverd. Nardo Nagtzaam
beëindigde het toernooi op de tweede plaats van de
topscorerslijst en mede dankzij hem was Nederland
het land met het hoogste schotpercentage.
kon Nederland geen potten breken, al kon het hier
Servië wel achter zich houden.
Na afloop trok bondscoach Tom Hartogs op ijshoc-
key.com desondanks een positieve eindconclusie: “Ik
vond vooral de lijn van Peter van Biezen, Bob Teu-
nissen en Lars van Sloun erg sterk spelen dit toer-
nooi. Een aantal andere jongens, waaronder Diede-
rick Hagemeijer, Marcel Kars en Ivy van den Heuvel
groeiden in het toernooi. Phil Groeneveld was weer
een klasbak.”
jong oRanje a en B spelen Uiteenlopende toeRnooienDaar waar Jong Oranje A met slechts één nederlaag
en een zilveren medaille op zak huiswaarts keerde,
restte voor Jong Oranje B slechts frustratie en teleur-
stelling. Natuurlijk was op voorhand al duidelijk dat
de jongere jaargang geen reële promotiekansen bezat,
daarvoor was de concurrentie te overweldigend. In
de eerste toernooiwedstrijd kon Oranje het klasse-
verschil met Australië pas laat in de score tot uitdruk-
king brengen. Tot aan de 39e minuut keek Nederland
Lars van Sloun zet Nederland na 27.34 op voorsprong (1-2) tegen Litouwen. WK 2010 Divisie 1 Poule A in Tilburg, 22 april 2010.
(Foto: Marco Spelten)
242 243
red Eagles den Bosch
teamsBSC, IJHC, Mars, Skol, Grasso, Havanna, de Wolven,
APA, Panasonic, Pelikaan, Envirolab, Red Eagles, BIC,
Red Eagles
opgeRicht1966
eRelijst1eDivisie
1969/70
2eDivisie
1976/77 ´77/78 ´87/88 ´08/09
CLL
1987/88
HTG
1990/91 ´99/00
divisies:1eDivisie
21 jaar
2eDivisie
17 jaar
3eDivisie
-
1e wedstrijd:
04.11.66 in Tilburg 6:6
1e overwinning:
19.11.66 in Amsterdam 9:2
Hoogste overwinning thuis:
30.10.76 HIJS Den Haag2 36:0
Hoogste overwinning uit:
13.02.77 HIJS Den Haag2 30:3
Hoogste nederlaag thuis:
13.11.93 Eaters Geleen 1:25
Hoogste nederlaag uit:
03.10.93 Eaters Geleen 0:20
toeschoUweRsRecoRd:3.500 toeschouwers bij diverse wedstrijden
(oude ijshal)
geschiedenisZelden zal een club zo’n vliegende start gemaakt heb-
ben als Den Bosch in 1966. Vanaf dag één koesterden
de Brabanders de ontembare wens om slechts voor het
hoogste te gaan. Zeven importspelers haalden de ver-
antwoordelijken naar de Brabantse hoofdstad.Voor die
tijd een ongekend hoog aantal. Nog bonter zou men
het maken in het tweede seizoen, waarin Den Bosch
twee teams op de been bracht: één equipe voor de
Nederlandse competitie met een beperkt aantal buiten-
landers en één team voor de internationale duels zon-
der importbeperking.
Vijf jaar lang hield Den Bosch dit vol, toen was de
bodem van de eens overvolle schatkist bereikt. Twee-
maal bereikte Den Bosch in die tijdspanne de tweede
plaats en tweemaal legde men beslag op de derde plaats.
Hoogtepunt was de titel in het seizoen 1969-70.
In het zesde jaar van haar bestaan moest het bestuur
concluderen dat Den Bosch was afgegleden tot een
goede middenmotor. Binnen no-time zonken de toe-
schouwersaantallen van 2.000 naar 200 per duel. De
vereniging had geen keus meer en ging zich focussen
op het opleiden van talenten. Een vijfde plek in het sei-
zoen 1980-1981 is nu, 30 jaar later, de voorlopig laatste
hoge eindklassering. Den Bosch kroonde zich driemaal
tot kampioen van de Tweede Divisie. In 1976-1977 met
23 zeges in 24 wedstrijden met de doelcijfers 338:43.
In de 80’er jaren had Den Bosch meer dan eens een
sterkte lichting spelers, maar structureel geldgebrek
leidde ertoe dat de betere talenten snel om zich heen
gingen kijken. Rond de eeuwwisseling was er een
korte opleving, maar vervolgens verdween Den Bosch
volledig van de ijshockeykaart: tussen 2001 en 2008
hield slechts een handjevol Bossche juniorenteams de
eer hoog. Pas in de zomer van 2008 meldde de club
weer een eerste team bij de NIJB aan. Een team dat
direct het kampioenschap van de Tweede Divisie ver-
overde. Het daarmee samenhangende recht op promo-
tie liet men aan zich voorbijgaan; Den Bosch lijkt voor-
lopig in de Tweede Divisie het beste af.
rEd EAGLES dEN BoScHSeizoen Divisie Plaats Wed W OTW G OTV V G+ G- P Toes. Trainer/Coach1966/67 1eDiv 2. 8 5 0 1 0 2 57 31 11 z.o. n.b.1967/68 1eDiv 3. 8 2 0 1 0 5 29 38 5 z.o. n.b.1968/69 1eDiv 2. 8 2 0 0 0 6 26 45 4 z.o. n.b.1969/70 1eDiv 1. 6 6 0 0 0 0 35 12 12 z.o. E.Gosselin1970/71 1eDiv 3. 8 3 0 0 0 5 34 46 6 z.o. E.Gosselin1971/72 1eDiv 7. 18 8 0 0 0 10 75 95 16 z.o. n.b.1972/73 1eDiv 7. 16 3 0 3 0 10 61 124 9 z.o. n.b.1973/74 2eDiv 3. 14 8 0 1 0 5 62 51 17 z.o. A.v.Rekom
Pro/De 6. 12 2 0 2 0 8 50 84 61974/75 CNN 12. 22 0 0 2 0 20 74 192 2 286 A.v.Rekom
Pro/De 3. 11 7 0 1 0 3 64 51 151975/76 CNN 10. 18 2 0 1 0 15 66 179 5 218 A.v.Rekom
1eDiv 6. 14 4 0 2 0 8 58 109 101976/77 2eDivN 1. 24 23 0 1 0 0 338 43 47 200 A.v.Rekom
P/O 1. 2 1 0 0 0 1 14 13 21977/78 2eDiv 1. 14 12 0 2 0 0 134 33 26 282 A.Andjelic
CLL 2. 22 17 0 1 0 4 158 62 351978/79 1.Div 9. 18 3 0 2 0 13 60 133 8 351 Dave Norton
CNN 9. 18 5 0 1 0 12 63 110 111979/80 1eDiv 8. 18 6 0 3 0 9 88 100 15 398 H.Nakamura
Nacom 8. 10 5 0 1 0 4 55 47 11CNN 5. 16 6 0 4 0 6 79 84 16
1980/81 1eDiv 5. 32 12 0 6 0 14 167 176 32 396 T.de GrootNacom 6. 6 3 0 0 0 3 40 29 6CNN 6. 16 6 0 3 0 7 72 81 15
1981/82 1eDiv 6. 28 10 0 3 0 15 118 166 23 225 T.de GrootPro/De 3. 10 6 0 0 0 4 61 50 12CNN 5. 14 5 0 3 0 6 55 75 13
1982/83 CNN 6. 28 5 0 3 0 20 90 194 13 176 C.BoileauPro/De 5. 10 4 0 1 0 5 70 59 9
1983/84 CNN 8. 28 4 0 2 0 22 105 194 10 183 G.PeternousekPro/De 1. 16 14 0 1 0 1 139 50 29
1984/85 1eDiv 6. 36 13 0 3 0 20 180 170 29 282 L.v/dThillartNacom 6. 2 0 0 0 0 2 8 19 0CNN 6. 18 7 0 1 0 10 81 72 15
1985/86 1eDiv 9. 16 1 0 3 0 12 61 120 5 222 M.BotellPro/De 8. 6 3 0 0 0 3 38 44 6P/O 3 1 0 0 0 2 11 17Beker 7. 16 7 0 1 0 8 81 93 13
1986/87 2eDivZ 2. 20 14 0 3 0 3 218 83 31 128 M.v/d HeuvelP/O HF 2 0 0 0 0 2 8 14CLL-Z 2. 10 7 0 2 0 1 120 41 16P/O 3. 1 1 0 0 0 0 11 1
1987/88 2eDiv 1. 16 15 0 1 0 0 222 44 *36 z.o. J.GrifftihPro/De 2 12 9 0 0 0 3 108 50 18CLL-Z 1. 8 8 0 0 0 0 107 29 16
1988/89 Beker 7. 28 7 0 2 0 19 114 198 16 198 D.LivingstonPro/De 1. 12 8 0 2 0 2 83 63 18
1989/90 Beker 8. 28 3 0 0 0 25 90 252 6 258 G.BakkerPro/De 1. 12 9 0 0 0 3 114 54 18 P.Marshall
340 341
Interlandwedstrijden Nederland vanaf 1935
* = uitwedstrijdenDatum Nr. Soort Plaats Tegenstander O G N toesch.05.01.1935 1 I Amsterdam België 0 : 4 1
-19.01.1935 2 WK+EK Davos * Hongarije 0 : 6 2
-20.01.1935 3 WK+EK Davos * Zweden 0 : 6 3
-21.01.1935 4 WK+EK Davos * Zwitserland 0 : 5 4
-22.01.1935 5 WK+EK Davos * Duitsland 0 : 5 5
-24.01.1935 6 WK+EK Davos * Roemenië 0 : 6 6
-25.01.1935 7 WK+EK Davos * Letland 0 : 7 7
-30.03.1935 8 I Amsterdam Duitsland 1 : 4 8
Huib Du Pon03.04.1935 9 I Brussels * België 2 : 5 9
onbekend18.01.1936 10 I Amsterdam België 2 : 3 10
Thijs Cohen Tervaert17.02.1937 11 I Amsterdam België 3 : 0 1
Bob v/d Stok 2, Jan Suurbeek14.03.1937 12 I Brussels * België 1 : 6 11
Martin Lammerts 11.03.1938 13 I Den Haag Roemenië 1 : 4 12
B.v/d Stok 30.03.1938 14 I Den Haag België 0 : 1 13
-28.01.1939 15 I Den Haag België 1 : 4 14
Ko Klotz03.02.1939 16 WK+EK Bazel * Canada 0 : 8 15 6.000
-04.02.1939 17 WK+EK Bazel * Polen 0 : 9 16
-06.02.1939 18 WK+EK Bazel * Finland 2 : 1 2
M.Lammerts, H.Du Pon07.02.1939 19 WK+EK Bazel * Italië 1 : 2 17 15.000
M.Lammerts 18.03.1939 20 I Antwerpen * België 1 : 0 3
Dick Benjamins27.01.1940 21 I Antwerpen * België 3 : 1 4 3.000
Cor Lankhof, Piet v.Heeswijk, K.Klotz 06.03.1940 22 I Amsterdam België 1 : 3 18 4.000
C.Lankhof17.03.1940 23 I Tilburg België 4 : 3 5 1.500
M.Lammerts, P.v.Heeswijk, Felix de Jong, C.Lankhof31.03.1946 24 I Amsterdam België 1 : 6 19
P.v.Heeswijk06.04.1946 25 I Antwerpen * België 3 : 4 20
D.Benjamins, Rein Everwijn, J.Suurbeek08.02.1947 26 I Antwerpen * België 3 : 6 21
P.v.Heeswijk 2, Kappie Taconis06.03.1948 27 I Den Haag België 5 : 5 1
Dolf Overakker 2, Rein Loek, Cor Schwencke, P.v.Heeswijk
Datum Nr. Soort Plaats Tegenstander O G N toesch.21.11.1948 28 I Antwerpen * België 6 : 4 6
C.Schwenke 3, Jan Dinger 2, + een onbekend26.03.1949 29 I Den Haag België 6 : 6 2
R.Loek 3, Jan v/d Ven, Jack Feenstra, Nico Kremers15.01.1950 30 I Antwerpen * België 3 : 4 22
D.Overakker 314.02.1950 31 I Amsterdam België 8 : 5 7 3.000
P.v.Heeswijk 3, K.Taconis, C.Schwencke, J.Feenstra, R.Loek, Hartmeyer (e.d.)15.02.1950 32 I Den Haag Frankrijk 3 : 3 3 3.000
J.Feenstra, J.Schwencke, J.v.Rhede v/d Kloot16.02.1950 33 I Den Haag Italië 7 : 3 8
P.v.Heeswijk 4, C.Schwencke 2, J.Feenstra 01.03.1950 34 I Den Haag België 10 : 1 9
P.v.Heeswijk 2, R.Loek, J.v.Rhede v/d Kloot, N.Kremers, Fons de Laat, K.Taconis, C.Schwenke, J.Feenstra, Theo Dietz
14.03.1950 35 WK+EK London * Zweden 0 : 10 23-
15.03.1950 36 WK+EK London * USA 1 : 17 24A.de Laat
21.03.1950 37 WK+EK London * Frankrijk 4 : 2 10P.v.Heeswijk 2, C.Schwencke, D.Overakker
22.03.1950 38 WK+EK London * België 2 : 4 25D.Overakker, J.Feenstra
17.01.1951 39 I Den Haag België 7 : 5 11 3.000T.Dietz 2, R.Loek, D.Overakker, F.Feenstra, P.v.Heeswijk, N.Kremers
06.03.1951 40 I Tilburg Noorwegen 7 : 5 12 2.000R.Loek 3, J.Feenstra 2, A.de Laat, N.Kremers
11.03.1951 41 EK-B Parijs * Italië 1 : 3 26D.Overakker
12.03.1951 42 EK-B Parijs * Joegoslavië 5 : 2 13 5.000Frans Vaal 2, R.Loek, J.Feenstra, Piet Fisher
14.03.1951 43 EK-B Parijs * Oostenrijk 4 : 3 14P.v.Heeswijk 2, J.Feenstra, C.Schwencke
16.03.1951 44 EK-B Parijs * België 2 : 1 15C.Schwencke 2
17.03.1951 45 EK-B Parijs * Frankrijk 5 : 7 27T.Dietz 2, C.Schwencke, P.v.Heeswijk, F.Vaal
15.03.1952 46 EK-B Luik * Frankrijk 3 : 7 28C.Schwencke, R.Loek, J.Feenstra
16.03.1952 47 EK-B Luik * Oostenrijk 5 : 5 4D.Overakker 3, R.Loek 2
18.03.1952 48 EK-B Luik * Engeland 1 : 8 29Piet Bierenbroodspot
19.03.1952 49 EK-B Luik * Italië 3 : 5 30R.Loek, Dummy Smit, J.Feenstra
22.03.1952 50 EK-B Luik * België 7 : 1 16Meg de Jong 2, Hein Snoeck 2, P.Bierenbroodspot, J.Feenstra, Egon Rolf v/d Baumen
11.02.1953 51 I Den Haag België 9 : 4 17D.Smit 3, R.Loek, D.Overakker, P.Fisher, Arie Klein, H.Snoeck, J.Feenstra
21.02.1953 52 I Luik * België 3 : 13 31J.Feenstra, A.Klein, D.Overakker
07.03.1953 53 EK-B Bazel * Oostenrijk 3 : 5 32 8.000R.Loek 2, J.Feenstra
10.03.1953 54 EK-B Bazel Engeland 4 : 8 33 3.000J.Feenstra, D.Smit, D.Overakker, C.Schwencke
11.03.1953 55 EK-B Bazel * Italië 0 : 7 34-
14.03.1953 56 EK-B Bazel * Frankrijk 8 : 3 18 6.000D.Overakker 2, C.Schwencke 2, A.Klein, M.de Jong, E.Rolf v/d Baumen, D.Smit
27.02.1955 57 EK-B Krefeld * België 6 : 3 19C.Schwencke 2, R.Loek 2, J.Feenstra, J.Derogee
02.03.1955 58 EK-B Krefeld * Italië 2 : 10 35 8.000A.Klein, D.Smit
Resultaten officiële interlandwedstrijdenin chronologische volgorde sinds de oprichting van de nijB t/m 24.04.2011
Oranje doelman Phil Groeneveld na de
wedstrijd tegen Hongarije. WK Divisie 1A in
Boedapest, Hongarije (17 april 2011)
(Foto: Marco Spelten)
378 379
ken zonder dat er een supertalent is afgeleverd. Dat hun
handen gebonden zijn en de financiële middelen meer
dan beperkt, wordt meestal over het hoofd gezien. De
heftigste kritiek komt vaak van mensen aan de zijlijn.
De Duitse handbalcoach Heiner Brand verwoordde het
na het WK debacle in 2011 treffend, aangesproken op
de vraag wat hij vond van de lading kritiek die van alle
zijden op hem en zijn technische staf was neergedaald:
“De ene helft heeft al heel lang niets meer gepresteerd
op topniveau, de andere helft heeft in ieder geval nooit
succes gehad.” Een treffende metafoor. Bij de Neder-
landse ijshockeyclubs wisselen de besturen elkaar in
recordtempo af. Ieder bestuur begint met zijn eigen
ideeën en prioriteiten, die natuurlijk niet stroken met
de gedachtespinsels van hun voorgangers.
Continuïteit ziet er anders uit en het jeugdijshockey is
meestal het grootste slachtoffer. Juist hier is een lange
termijnvisie nodig, een visie die ook overeind blijft
indien het één, twee seizoenen niet compleet volgens
schema verloopt. Aanverwant probleem hierbij is dat de
meeste verenigingen structureel te weinig gekwalifi-
ceerde trainers of ervaren coördinatoren in dienst heb-
ben. Of zoals Heiner Brand het uitdrukte: “Kritiek is
zo eenvoudig te geven, het daadwerkelijk bijdragen aan
een oplossing van het probleem, dat is pas moeilijk.”
Echt frustrerend wordt het pas als niet-succesvolle
jeugdtrainers worden afgerekend op hun tegenval-
lende prestaties. In het leeuwendeel van de gevallen zit
het probleem namelijk veel dieper en is de trainer met
veel te weinig gereedschap (ijstijd, financiën, gekwalifi-
ceerde ondersteuning) op pad gestuurd. Nee, jeugdtrai-
ners moeten een olifantenhuid hebben, extreem goed
kunnen relativeren en vooral voldoening halen uit de
pure vreugde die ‘hun’ kinderen aan de sport beleven.
Oprecht trots mogen ze zijn als één van hun discipe-
len zo goed is dat hij naar een hoger team kan door-
stromen; in de hoop dat ze daadkrachtig hebben mee-
geholpen aan het leggen van een basis voor een mooie
carrière. In Nederland is dat laatste slechts voor zeer
weinigen weggelegd.
Hebben Nederlanders misschien minder talent om ijs-
hockey te spelen? Het antwoord kan kort zijn: nee.
Een diepere analyse is noodzakelijk. Vaak wordt het ver-
wijt gemaakt aan de NIJB dat zij de clubs op dit punt in
de steek laat. De verenigingen verliezen hierbij uit het
oog dat ook zij een cruciale rol hebben in het proces.
Voor het jeugdbeleid zijn voornamelijk de clubs ver-
antwoordelijk. Vaak is de teneur dat de NIJB de clubs
Gedachten over het Nederlandse jeugdijshockey
In veel landen is het stiefkindje van het Nederlandse
ijshockey, het jeugdijshockey, al lang het stadium
van de kinderschoenen ontgroeid. En daarbij
hebben we het niet alleen over het ijshockeyparadijs
Canada, maar over landen als Zwitserland,
Zweden en Finland. Deze landen zijn niet alleen
grootmachten geworden omdat lange, koude
winters hen een klimatologisch voordeel bieden.
Nee, ze hebben simpelweg hun jeugdijshockey veel
beter gestructureerd. Natuurlijk is het geen schande
dat Oranje zich niet kan meten met traditionele
grootmachten als Zweden en Finland. Pijnlijk is
wel dat zelfs landen met minder inwoners, minder
ijshockeyers en minder ijshallen ons voorbij zijn
gestreefd. Hongarije en Slovenië zijn daar slechts
twee voorbeelden van. Waarom?
Misschien worden de junioren daar van jongs af aan
beter begeleid en voorbereid op een leven als topspor-
ter. Wellicht zit hét verschil bij de functionarissen; wel-
licht dat, veel meer dan in Nederland, in die landen het
besef gerezen is dat zonder gezonde basis er nooit veel
te winnen zal zijn. Meer dan eens ontstaat de indruk
dat in het Nederlandse ijshockey clubbestuurders de
jeugdafdeling eerder als een kostenpost zien dan als het
belangrijkste onderdeel van de gehele vereniging. Daar
waar in Nederland vaak het adagium geldt “de hoog-
ste afdeling heeft de onderbouw niet nodig”, geldt in
de genoemde landen het tegenovergestelde: de onder-
bouw is dé peiler, zonder gezond jeugdijshockey geen
seniorenijshockey op niveau.
In dit essay wil ik de veel gestelde vraag ‘wat kan ik
eigenlijk winnen met jeugdijshockey?’ omdraaien: wat
valt er niet mee te winnen? Veel schouderklopjes zijn er
in ieder geval niet te verwachten. Een titel bij de juni-
oren levert slechts in zeer beperkte kring erkenning op.
Hoop op veel toeschouwers is niet reëel. Trainen op
normale tijden is meestal onmogelijk, evenals een uit-
wedstrijd die niet een complete weekenddag in beslag
neemt. Wedstrijdpremies zijn er niet, beledigingen van
teleurgestelde ouders natuurlijk wel. En zelfs de plaatse-
lijke krant zal nooit over de resultaten berichten.
Alles overziend is de vraag gerechtvaardigd waarom er
überhaupt nog ouders en coaches zijn die hun vrije tijd
opofferen. Soms moeten ze daarbij ook nog kritische
geluiden aanhoren als er weer een seizoen is verstre-
Het aantal ex-internationals dat zich bezighoudt met de
jeugdopleiding is niet hoog. Juist zij zouden met hun
ervaring en voorbeeldfunctie een cruciale rol in het
opleidingstraject kunnen spelen.
Waarom hebben de meeste verenigingen zeer grote
problemen met het opzetten en draaiend houden van
hun jeugdopleiding? Het meest gehoorde argument
is ‘gebrek aan geld’. Inderdaad, ‘money talks’, maar is
de verklaring echt zo eenvoudig? Natuurlijk zijn de
financiële middelen bij het Nederlandse ijshockey veel
beperkter dan bij bijvoorbeeld voetbal en hockey, maar
ook bij die sporten staan meestal de ploegen boven-
aan die hun jeugdopleiding niet verwaarlozen. Cruci-
aal is de rol van beleidsbepalers, die niet alleen uit zijn
op korte termijn succes, maar de visie hebben dat een
gedegen jeugdopleiding geld mag kosten, omdat vroeg
of laat de gehele vereniging daarvan gaat profiteren. Dit
gedachtengoed wordt bijvoorbeeld onderschreven in
Tilburg en Groningen, waar men via zogenaamde Top-
centra doelgericht te werk gaat. Ook Amsterdam en
Geleen hebben de afgelopen seizoenen, uit nood gebo-
ren, meer en meer spelers uit de eigen jeugd een kans
gegeven in de hoofdmacht.
Een initiatief dat navolging verdient is het in septem-
ber 2009 gestarte CTO in Eindhoven. In de licht-
stad worden talentvolle ijshockeyers van de jaargangen
1994-1997 een heel jaar samengebracht en op topni-
veau begeleid. Wedstrijdervaring doen ze op tijdens
verschillende toernooien en duels in de Eerste Divisie.
Paul Marx, tegenwoordig voorzitter van de CTO-com-
missie is de geestelijke vader van het initiatief: “Tot op
zekere leeftijd kunnen jonge Nederlandse ijshockeyers
tegenwerkt, dat is simpelweg te kortzichtig en te snel
geconcludeerd. De bond kan en moet de clubs op ieder
gebied ondersteunen en van knowhow voorzien. De
bond is echter ook een uitvoerend orgaan, dat compe-
tities moet organiseren en dat met politici, sponsoren
en andere belanghebbenden overleg moet voeren. Zij
kunnen nooit alleen de jeugdproblemen bij de aange-
sloten clubs oplossen.
Natuurlijk kan de NIJB met raad en daad terzijde staan,
maar de clubs blijven uiteindelijk verantwoordelijk
voor het gevoerde beleid.
Naar mijn mening wordt in Nederland de essentiële
fout gemaakt dat succes wordt afgemeten aan het aan-
tal landstitels van het eerste team. Ironisch gesteld: de
strijd om de nationale titel brengt het jeugdijshockey
meer kwaad dan goed. De geschiedenis heeft geleerd
dat bij veel verenigingen geldschieters in een relatief
korte periode veel geld in een club pompen, met slechts
één doel: het behalen van de landstitel. Uitzonderingen
zijn in het bijzonder de traditierijke clubs, die verder
kijken dan de successen van vandaag. Hierbij dienen
met name Den Haag en Tilburg genoemd te worden,
samen met Heerenveen dé twee ijshockeysteden van
Nederland. Clubs als Nijmegen, Eindhoven en Den
Bosch hebben onmiskenbaar ook goede ijshockeyers
voortgebracht, maar slechts over een beperkte periode.
Die viel meestal samen met hoogtijdagen van het eerste
team. Een kleine kentering is de laatste jaren wel zicht-
baar, mede ingegeven door de penibele financiële posi-
tie waarin de meeste verenigingen verkeren; geld voor
dure aankopen van buiten is er niet, noodgedwongen
neemt men eigen kweek in de hoofdmacht op.
kAMPIoENScHAPPEN JuNIorEN SINdS 1965/66 tot 2010/11
Junioren A Junioren B Junioren C Junioren D Junioren E Mini W. TotaalDen Haag 5 6 9 6 7 2 35
Tilburg 4 10 9 7 3 0 33
Nijmegen 1 3 8 5 3 0 20
Amsterdam 6 4 3 0 3 0 16
Eindhoven 0 6 4 4 2 0 16
Heerenveen 1 4 0 5 2 0 12
Den Bosch 1 3 3 2 2 0 11
Utrecht 1 2 2 2 0 1 8
Dordrecht 0 3 3 1 1 0 8
Groningen 2 0 0 0 2 2 6
Zoetermeer 0 1 2 3 0 0 6
Geleen 0 2 1 2 0 0 5
Brussel 2 0 0 0 0 0 2
Assen 0 0 0 2 0 0 2
HOKIJ Uithof 0 0 0 1 0 0 1
408 409
ste drie wedstrijden de doelvrouwen Claudia van Leeu-
wen en Nadia Zijlstra hun kooitje schoon hielden – 3-0
tegen Slovenië, 9-0 tegen Kroatië en 13-0 tegen België
– moest Oranje het opnemen tegen de andere kans-
hebbers voor promotie. Met een uitstekend gespeelde
derde periode wist de ploeg Hongarije met 5-2 aan de
kant te zetten. In de slotwedstrijd was gastland Austra-
lië de tegenstander. Een echte finale, want beide teams
waren nog ongeslagen. In de tweede periode namen de
Aussies de leiding. Maar José Schipper pareerde enkele
minuten later voor 1-1. Na de tweede thee zette Jessie
Tegelaar Nederland op voorsprong. Onze dames kon-
den slechts een kleine vijf minuten genieten van die
voorsprong. Na zestig minuten prijkte de 2-2 stand nog
steeds op het scorebord. En dus volgde een verlenging
van vijf minuten. De 587 toeschouwers zaten op het
puntje van hun stoel. Maar doelpunten vielen er niet in
de extra tijd. Dan volgen penalty shots; drie per team.
De eerste Australische dame schiet naast. Julie Zwart-
hoed scoort! Claudia van Leeuwen stopt het schot van
Georgia Moore, maar ook het schot van Mieneke de
Jong wordt gepareerd. En als de derde Australische dame
ook naast schiet is het kampioenschap voor Nederland.
Oranje was de strafbanktopper, maar tevens de topper in
het penalty killing. Slechts één tegendoelpunt in meer
dan vijftig minuten met een vrouw minder. In de top-
scorers Top Tien prijken de namen van José Schipper,
Mieneke de Jong, Savine Wielenga en Jessie Tegelaar.
Savine en Jessie scoorden beiden zesmaal. Verdedigster
Myrthe Martens leidde met afstand in de plus-minus
statistiek, met +16.
Het IIHF directoraat riep Claudia van Leeuwen tot
beste doelvrouw van het toernooi uit. Claudia op
bescheiden toon daarover:”Het is natuurlijk fantastisch
die uitverkiezing. Maar zonder het team had ik het niet
gered. Want we hebben er allen keihard voor gewerkt.”
tegen Vienna Flyers in de thuiswedstrijd (in Wenen !).
Tegen diezelfde Flyers loste Mieneke de Jong het win-
nende penalty shot voor een 4-5 zege. Tegen het zeer
sterke Planegg Penguins zorgde Savine Wielenga in de
laatste vijf minuten met haar twee doelpunten voor een
verlenging. In die extra tijd vielen geen doelpunten.
Savine Wielenga scoorde als enige uit penalty shots en
besliste de match in het voordeel van de Oranje Dames,
3-2. Daarna volgden nog twee overwinningen tegen de
Sloveense dames uit Maribor en tot slot een winstpartij
in en tegen Salzburg. Daarmee eindigde Nederland als
zesde in deze sterke competitie. Claudia van Leeuwen
over de EWHL:”Door het meedoen in de EWHL zijn
we als Oranje beter geworden en we spelen nu slimmer.
Mooie competitie! Maar toch speel ik liever bij de man-
nen mee. Het spel is sneller en ze schieten harder.”
In februari 2011 nam de nationale ploeg deel aan WK
Divisie 3, in Australië. Met een zeer jonge ploeg wist
Nederland in extremis daar promotie naar Divisie 2 af
te dwingen. Het was een zeer jong team dat ons land
afvaardigde, met twee 15-jarige (Zoë Barbier en Mie-
neke de Jong) en drie 16-jarige (Angela van de Burg,
Emily Even en Julie Zwarthoed) dames. Nadat in de eer-
EEuWIGE StANd dAMES 1983 tot 2006 Teams Deeln W O G N G+ G- PValkenburg 10 95 82 3 10 749 177 167Eindhoven 7 72 42 4 26 360 258 88Geleen 13 103 36 6 61 402 433 81HOKIJ Uithof 5 51 28 2 21 182 161 58Zoetermeer 3 14 7 1 6 163 44 15Selectie Midden-Noord 2 7 5 0 2 18 11 15Selectie Zuid 2 7 3 0 4 9 17 9Selectie West 2 7 3 0 4 17 15 9Rotterdam 1 6 0 2 4 12 71 2Groningen 1 8 0 0 8 12 73 0Tilburg 2 22 0 0 22 18 172 0Den Bosch 2 24 0 0 24 20 247 0Utrecht 3 14 0 0 14 5 288 0deeln=Competitie gespeeld
José Mos, center bij HOKIJ Devils, was een van de sterren van het Haagse team uit de beginjaren. José:”Van de vele sporten die ik
beoefend heb is ijshockey toch wel de mooiste tak van sport. Via een klasgenoot kwam ik erachter dat er damesijshockey werd opgestart
in Den Haag. Ik herinner me levendig de duels tegen de grote rivaal Valkenburg. In een duel tegen de kersttijd was er een flink opstootje.
Echt matten, voor zover dat kan met alles bedekt door uitrusting. Het was een grote kluwen vechtende vrouwen op het ijs. Ikzelf was niet
zo’n vechtster. Ik bediende me van andere manieren om tegenstandsters dwars te zitten. Maar bij dat gevecht hadden de scheidsrechters
een zware taak om alles weer in het gareel te krijgen. En een van de scheidsrechter kwam niet ongehavend uit de strijd. Hij had met een
stick een flinke tik op zijn neus gehad en bloedde uit de wond. Maar enfin, na de wedstrijd liepen we richting kleedkamers gevolgd door
de twee scheidsrechters. Hoor ik de gewonde scheidsrechter met een vet Limburgs accent tegen de ander zeggen: “Gave match.” Enigs-
zins verongelijkt:”Overigens kwam ik toen ook op de strafbank terecht, terwijl ik de vechters juist uit elkaar haalde.” Helemaal ver-
baasd reageert José op het feit dat body checks in het vrouwenijshockey tegenwoordig verboden zijn:”Nee, dat kan toch niet. Dan is er
niets meer aan.”
Later maakte José furore als rolstoelbasketbalster. Zij speelde jaren in het Nederlands team en nam aan vijf Paralympics deel.
dE uItHof dEN HAAG SELEctIE Noord-MIddEN
Plaats W O G N G+ G- P Plaats W O G N G+ G- P
1983/84 2. 8 4 1 3 36 24 9 2004/05 2. 3 2 0 1 7 7 6 *
1986/87 2. 8 4 0 4 29 17 8 2005/06 1. 3 2 0 1 9 4 6 *
1988/89 2. 15 12 0 3 45 18 24 P/O 1. 1 1 0 0 2 0
1989/90 2. 8 6 0 2 42 20 12
1990/91 4. 12 2 1 9 30 82 5 SELEctIE WESt
Plaats W O G N G+ G- P
dEN BoScH 2004/05 3. 3 1 0 2 5 6 3 *
Plaats W O G N G+ G- P 2005/06 2. 3 2 0 1 12 7 6 *
1991/92 4. 12 0 0 12 14 126 0 P/O 2. 1 0 0 1 0 2
1992/93 4. 12 0 0 12 6 121 0
SELEctIE zuId
EINdHoVEN Plaats W O G N G+ G- P
Plaats W O G N G+ G- P 2004/05 1. 3 2 0 1 6 4 6 *
1988/89 4. 14 4 0 10 33 60 8 2005/06 4. 3 1 0 2 3 10 3 *
1989/90 4. 8 3 0 5 25 45 6 P/O 4. 1 0 0 1 0 3
1990/91 2. 12 7 1 4 52 50 15
1991/92 2. 12 9 1 2 75 39 19 tILBurG
1992/93 1. 12 8 2 2 78 29 18 Plaats W O G N G+ G- P
1993/94 1. 8 6 0 2 38 22 12 1988/89 5. 14 0 0 14 9 89 0
1994/95 2. 6 5 0 1 59 13 10 1989/90 5. 8 0 0 8 9 83 0
GELEEN utrEcHt
Plaats W O G N G+ G- P Plaats W O G N G+ G- P
1986/87 3. 8 0 0 8 5 66 0 1997/87 4. 6 0 0 6 1 147 0
1988/89 3. 16 7 0 9 26 36 14 1998/99 3. 4 0 0 4 2 67 0
1989/90 3. 8 3 0 5 22 24 6 1999/00 3. 4 0 0 4 2 74 0
1990/91 3. 12 3 0 9 37 64 6
1991/92 3. 12 4 1 7 53 57 9 VALkENBurG
1992/93 3. 12 6 1 5 57 40 13 Plaats W O G N G+ G- P
1993/94 3. 8 0 1 7 13 54 1 1983/84 1. 8 7 1 0 60 11 15
1994/95 3. 6 0 2 4 10 52 2 1986/87 1. 8 8 0 0 56 7 16
1997/98 2. 6 3 0 3 66 12 6 1988/89 1. 15 14 0 1 102 12 28
1998/99 1. 4 3 1 0 48 8 7 1989/90 1. 8 8 0 0 85 11 16
1999/00 1. 4 4 0 0 54 8 8 1990/91 1. 12 11 0 1 104 27 22
2004/05 4. 3 1 0 2 3 4 3 * 1991/92 1. 12 10 0 2 115 35 20
2005/06 3. 3 1 0 2 5 8 3 * 1992/93 2. 12 8 1 3 81 32 17
P/O 3. 1 1 0 0 3 0 1993/94 2. 8 5 1 2 47 22 11
1994/95 1. 6 5 0 1 65 10 10
GroNINGEN 1997/98 1. 6 6 0 0 34 10 12
Plaats W O G N G+ G- P
1983/84 3. 8 0 0 8 12 73 0 zoEtErMEEr
Plaats W O G N G+ G- P
rottErdAM 1997/87 3. 6 3 0 3 83 15 6
Plaats W O G N G+ G- P 1998/99 2. 4 2 1 1 40 15 5
1994/95 4. 6 0 2 4 12 71 2 1999/00 2. 4 2 0 2 40 12 4
Legenda: G=Gelijk, G-=Goals tegen, G+ =Goals voor, N=Nederlaag, O-Overwinning, P=Punten, P/O=Play-Offs, W=Wedstrijden * = seizoen 2004/05 en 2005/05 voor een overwinning drie winstpunten