Het AV domein binnen NDE: hoe beginnen we ermee?

HET AV DOMEIN BINNEN NDE

Hoe beginnen we ermee?

Maarten Brinkerink & Dimitra Atsidis

NETWERK DIGITAAL ERFGOEDhttps://www.youtube.com/watch?v=6RatISPbSeg

NETWERK MET KNOOPPUNTEN

DIGITALE COLLECTIE

HUIDIGE STAAT DIGITALE COLLECTIE • www.digitalecollectie.nl• Nationale aggregator, o.a. opgericht om Europeana van Nederlandse digitale collecties te voorzien• Domeinoverstijgend• Klein deel van geheel aan Nederlands digitaal erfgoed• Dark aggregator (geen portal), met simpele zoekfunctie• API http://digitalecollectie.nl/gebruiken/api/

AV IN DIGITALE COLLECTIE• Museum: 20%• Archief: 60% • AV: 0,2%• Bibliotheek: 3,5%• Overig: 16,3%

WAAROM AGGREGATIE?• Collectie- en domeinoverstijgende toegang tot digitale (erfgoed)collecties• Betekenisvol verbinden van collecties, om zo beter bij de gebruiker aan te sluiten• Hergebruik in nieuwe contexten en toepassingen mogelijk maken

VOORBEELD 1: EUROPEANA• Centrale ingang tot 53.110.475 digitale erfgoedobjecten uit Europa• Alles is universeel doorzoekbaar op basis van de vereiste metadata-elementen van Europeana• Afhankelijk van de aangeleverde data, biedt Europeana aanvullende diensten/toepassingen:–Online tentoonstellingen–Thematische collecties–Etc.

VOORBEELD 2: JOCONDE LABhttp://jocondelab.iri-research.org/jocondelab/

VOORBEELD 3: OPEN CULTUUR DATA

www.opencultuurdata.nl/category/apps

VOORBEELD 3: WIKIPEDIA

VOORBEELD 3: WIKIPEDIA

VOORBEELD 3: WIKIPEDIA

VOORBEELD 3: BEREIK• 29 NL erfgoedinstellingen zijn actief op Wikimedia• Bijna 880.000 digitale erfgoedobjecten zijn beschikbaar op Wikimedia Commons (3% van het totale aanbod!)• 54.000 objecten worden daadwerkelijk hergebruik (6%), verdeeld over 111.000 artikelen, die in maart 2016 meer dan 155 miljoen page views genereerden• In zes jaar tijd hebben artikelen met NL erfgoed meer dan 3 miljard page views gegenereerd

DROOMBEELD?

BEDANKT VOOR DE AANDACHT!Maarten [email protected] Twitter: @mbrinkerink

www.den.nl/nde www.digitalecollectie.nlwww.opencultuurdata.nl

CHECKLIST AUDIOVISUELE

COLLECTIES VOOR NDEAVA_NET symposium, 30 juni 2016

Dimitra [email protected]

INLEIDING CHECKLIST

Denk aan de audiovisuele collecties van uw instelling en probeer de vragen uit de checklijst met ja of nee te beantwoorden.

Vraag uzelf ook het volgende af bij de verschillende punten: • Doen we dit al, en hoe ver zijn we ermee? Is er ruimte voor verbetering? • Bestaat er expertise binnen de instelling om eraan te werken?  • Heeft mijn instelling hier meer uitleg en hulp bij nodig?

Doel• Om een idee te krijgen waar instellingen staan met hun digitale

audiovisuele collecties voor aggregatie naar het AV knooppunt en NDE• Waar liggen de snelle winsten, de zwaartepunten & knelpunten, etc.

COLLECTIEREGISTRATIESYSTEEM

• Maakt u gebruik van een collectieregistratiesysteem?• Zitten uw audiovisuele collecties in dit collectieregistratiesysteem? • Worden de audiovisuele collecties op itemniveau geregistreerd?

ONLINE BESCHIKBAARHEID• Heeft u audiovisuele collecties die gedigitaliseerd zijn?• Heeft u audiovisuele collecties op een (eigen) website

gepubliceerd? • Zijn de digitale representaties op een eigen

landingspagina te bekijken? Zijn de (meta)data die tot de digitale representatie behoren hier ook te bekijken?• Staan de digitale representaties achter een paywall of log-

in? • Kan er voor gebruikers ook voorzien worden in een directe

link naar het audiovisuele digitale object? (vb link naar de mp4 of WAV)?

TOEGANG EN AUTEURSRECHTEN• Kunt u de metadata van uw audiovisuele collecties vrijgeven? Is hergebruik van de metadata door iedereen toegestaan en kunnen de data worden hergebruikt buiten de context van de eigen instelling?• Is er een duidelijke vermelding van de rechtenstatus op de website? Is dit ook opgenomen in het collectieregistratiesysteem?

UITWISSELING EN HERBRUIKBAARHEID• Bestaat er een exportmechanisme om audiovisuele datasets uit uw collectieregistratiesysteem te halen?• Hoe zou u de data kunnen exporteren en uitwisselen? – Excel, CSV?– XML, JSON, RDF?– Is uitwisseling via OAI-PMH mogelijk? Anders?

UITLEG TERMEN• XML structureert alle (meta)data op een wijze die computers

snel en flexibel kunnen verwerken.• Json op Javascript gebaseerde uitwisselstandaard wordt

gebruikt als alternatief voor XML en wordt in veel open dataprojecten gebruikt

• OAI-PMH: kopieert informatie over collectie-items ten behoeve van andere informatiesystemen, die de vindbaarheid vergroten.

• RDF (Resource Description Framework). Objecten die zijn beschreven in RDF kunnen via zogenaamde triples betekenisvolle relaties aangaan met andere objecten. RDF is daarmee de basis voor het aanbieden van informatie als linked (open) data

METADATA - 1• Is er metadata voor de audiovisuele collecties? Is er beschrijvende metadata voor het beter vindbaar maken van collecties voor het publiek?• Kunnen met de beschrijvende metadata de ‘wie’, ‘wat’, ‘waar’, ‘wanneer’ vragen worden beantwoord?

- wie (vb. auteur, maker, uitgever)- wat (vb. titel, beschrijving, onderwerp)- waar (vb. plaats)- wanneer (vb. datum)

METADATA - 2• Maakt u gebruik van een simpel standaard metadatamodel zoals Dublin Core Metadata Elements?• Maakt u gebruik van een meer complexe of domein standaard voor rijkere en/of hiërarchische metadata (vb EDM, FRBR, EBUcore, LIDO, EAD, MODS, METS, MARC, etc.)?• Kunt u het metadatamodel dat gebruikt wordt in uw collectieregistratiesysteem ook als uitwisselstandaard gebruiken zonder dat er data verloren gaat?

TERMINOLOGIEBRONNEN - 1Thesauri, (gecontroleerde) trefwoordenlijsten, taxonomieën, classificaties of ontologieën. Voor uniforme toekenning van persoons- en instellingsnamen, tijds- en plaatsaanduidingen, materialen en technieken, en typeaanduidingen.• Gebuikt u terminologiebronnen? • Worden deze terminologiebronnen alleen in uw instelling gebruikt?

TERMINOLOGIEBRONNEN - 2• Worden deze terminologiebronnen ook door andere instellingen gebruikt? Is er aansluiting bij bestaande terminologiebronnen? Vb GTAA, DBpedia, VIAF, GeoNames, etc.• Kunnen de waarden van beschrijvende metadata voor de ‘wie’, ‘wat’, ‘waar’, ‘wanneer’ vragen met een thesaurus worden uitgedrukt? • Gebruikt u de URIs voor termen uit een standaard terminologiebron?

IDENTIFICATIE VAN DATA• Is er een unieke identifier (uniek nummer of code) opgenomen in de metadata voor het digitale object?• Heeft u URIs (Uniform Resource Identifiers) in uw data opgenomen als unieke verwijzing naar een digitaal object? Vaak gebruikt als een URL, een locatieverwijzing op server.   • Maakt u gebruikt van persistente identificatie? Door resolven of redirecten blijft bij een verandering van de locatie van de digitale bron de URI hierbij onveranderlijk.