Hemija r2 elementi_v_a_grupe

ELEMENTI Va GRUPEELEMENTI Va GRUPE

Elementi V a grupe su:Elementi V a grupe su:

77N: 1sN: 1s222s2s222p2p33

1515P: 1sP: 1s222s2s222p2p663s3s223p3p33

As:As: Sb: nsSb: ns2 2 npnp3 3

Bi:Bi: metal

metaloidi

nemetali

antimon

arsen

bizmut

Nalaženje i dobijanjeNalaženje i dobijanje

N – elementarno stanje oko 78%, u vazduhu, kruženjeN – elementarno stanje oko 78%, u vazduhu, kruženje P – jedinjenja fosfati, rasprostranjeniji od NP – jedinjenja fosfati, rasprostranjeniji od N As,Sb,Bi – jedinjenja sulfidiAs,Sb,Bi – jedinjenja sulfidi

Dobijanje:Dobijanje:

2Sb2Sb22SS33 + 10CO + 10CO22 Sb Sb44OO88 + 6SO + 6SO22

SbSb44OO88 + 8C + 8C 4Sb + 8CO 4Sb + 8CO

Osobine:Osobine:

1. N1. N22 :N :N≡N: ≡N:

- gas, na niskim Tt je tečan- gas, na niskim Tt je tečan

2. P4 (beli), As4,Sb4 (žuti)

tetraedar600

Crveni fosfor Pn - lančan P - PP - PP

P

Slojeviti Sb- visoka Tt,Tk

3. Sa 3. Sa ↑A , ↓Ej ,X, a raste bazni karakter↑A , ↓Ej ,X, a raste bazni karakter

4. Mala reaktivnost4. Mala reaktivnost

5. Jedinjenja sa oks.brojem -3 do +55. Jedinjenja sa oks.brojem -3 do +5

- sa +1 - N i P- sa +1 - N i P

- sa +2 - N- sa +2 - N

- sa +3 – halogenidi (kovalentni,opada nemetalni karakter)- sa +3 – halogenidi (kovalentni,opada nemetalni karakter)

oksidi Xoksidi X44OO66 (opada kiseli karakter) (opada kiseli karakter)

sulfidi Xsulfidi X22SS3 3 (sa As,Sb,Bi)(sa As,Sb,Bi)

- sa +4 – svi osim Bi grade okside- sa +4 – svi osim Bi grade okside

- sa +5 – oksidi (kiseli karakter opada, oksidaciona sredstva)- sa +5 – oksidi (kiseli karakter opada, oksidaciona sredstva)

pentahalogenidi- svi osim Npentahalogenidi- svi osim N

- sa -3 – samo N i P. Npr. NH- sa -3 – samo N i P. Npr. NH33

PrimenaPrimena

As - sa Pb- sačma, ind.kože,krzna,stakla; jedinjenja otrovnaAs - sa Pb- sačma, ind.kože,krzna,stakla; jedinjenja otrovna Sb - štamparski metal, municija, ind.boje, keramikeSb - štamparski metal, municija, ind.boje, keramike Bi – legure sa niskom Tt- električni osigurači, karbonati Bi u Bi – legure sa niskom Tt- električni osigurači, karbonati Bi u

medicinimedicini