18 hazırlayan: arkeologlar derneği istanbul şubesi Gözden Kaçanlar naz ecem çınaryılmaz Rüstem Paşa Kervansarayı olarak da bilinen Kurşunlu Han, Karaköy Perşembe Pazarı’nda yer alır. Eski çağlara dair kesin bir bilgiye erişi- lememekle birlikte, Kurşunlu Han’a yönelik en eski tarihin 5. yüzyıla işa- ret ettiğinden söz edilebilir. Bizans İmparatoru II. Theodosius (408-450) zamanında yazılmış “Notitia Urbis Constantinopolitanae” başlıklı anonim esere göre kent 14 bölgeden oluşmaktadır. Günümüzde Karaköy olan 13. bölgede Honorius Forumu, 431 konut, 1 adet tersane ve tiyatro gibi mimari yapılar olduğundan söz edilmektedir. Fransız gezgin Petrus Gyllius’a göre, Honorius Forumu gü- nümüzde Kurşunlu Han’ın yerinde bulunmaktadır. Kurşunlu Han’ın dar avlusuna açılan giriş kapısının hemen yanında korint üslubunda yapılmış bir sütun baş- lığı yer alır. Akantus yapraklarının formundan 5. yüzyıla tarihlenebilen başlık daha sonra oyularak bir kuyu başlığı olarak yaşamını sürdürmüş- tür ve günümüzde de aktif olarak kullanılmaktadır. Gyllius’un aktarımı göz önüne alındığında sütun başlı- ğı Honorius Forumu’nun bir mimari parçası olabilir, başka bir yapıdan Kurşunlu Han’a taşınmış da olabilir. 12. yüzyılla birlikte Kurşunlu Han’ın yer aldığı bölge Ceneviz kolonisine dönüşmeye başlamış ve 13. yüzyı- la gelindiğinde ise Ceneviz özerk yönetimine dönüşmüştür. Gyllius, İstanbul’a 1544’te yaptığı ilk ziyareti sırasında, şimdiki Kurşunlu Han’ın yerinde Saint Michele Kilisesi’nin var olduğundan bahseder; 1550’deki ikinci ziyareti sırasında ise yapıdan artık Rüstem Paşa Hanı olarak söz eder. Bazı kaynaklara göre “Ceneviz Katedrali” olarak da anılan San Mic- hele Kilisesi 13. yüzyıla tarihlenmek- tedir. Gyllius’un aktarımından yola çıkarak San Michele Kilisesi’nin 1544 KARAKÖY KURŞUNLU HAN Bu ay Gözden Kaçanlar için Karaköy Perşembe Pazarı’ndaki Kurşunlu Han’ı seçtik. Kurşunlu Han, deniz malzemelerine meraklı olanların muhtemelen bildiği ama genelde çok merkezi olmasına rağmen kent halkının çok tanımadığı bir yapıdır. Galata bölgesinin hep Orta Çağ karakteri vurgulanır oysa burası Byzantion’un Büyük Konstantin tarafından yenilenip Konstantinopolis olmasıyla kente XIII. bölge olarak eklenmiştir. Bu yüzden de Haliç’in diğer yakasındaki tarihi katmanların izlerini burada görmek mümkün. Kurşunlu Han’ın tarihsel izlerini tarayıp gün yüzüne çıkaran Naz Ecem Çınaryılmaz’a katkısı için teşekkür eder, keyifli okumalar dileriz... [email protected]Kurşunlu Han Naz Ecem Çınaryılmaz, 2018
6
Embed
hazırlayan: arkeologlar derneği istanbul şubesi KARAKÖY ......Fransız tarihçi Robert Mantran’ın anlatımına göre deniz-ciliğe dair tüm malzemeler 19. yüz-yılda bu aksta
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
18
haz
ırla
yan:
arkeo
log
lar
der
neğ
i is
tanbu
l şu
besi
Göz
den
Ka
çan
lar
naz ecem çınaryılmaz
Rüstem Paşa Kervansarayı olarak
da bilinen Kurşunlu Han, Karaköy
Perşembe Pazarı’nda yer alır. Eski
çağlara dair kesin bir bilgiye erişi-
lememekle birlikte, Kurşunlu Han’a
yönelik en eski tarihin 5. yüzyıla işa-
ret ettiğinden söz edilebilir. Bizans
İmparatoru II. Theodosius (408-450)
zamanında yazılmış “Notitia Urbis
Constantinopolitanae” başlıklı
anonim esere göre kent 14 bölgeden
oluşmaktadır. Günümüzde Karaköy
olan 13. bölgede Honorius Forumu,
431 konut, 1 adet tersane ve tiyatro
gibi mimari yapılar olduğundan söz
edilmektedir. Fransız gezgin Petrus
Gyllius’a göre, Honorius Forumu gü-
nümüzde Kurşunlu Han’ın yerinde
bulunmaktadır.
Kurşunlu Han’ın dar avlusuna açılan
giriş kapısının hemen yanında korint
üslubunda yapılmış bir sütun baş-
lığı yer alır. Akantus yapraklarının
formundan 5. yüzyıla tarihlenebilen
başlık daha sonra oyularak bir kuyu
başlığı olarak yaşamını sürdürmüş-
tür ve günümüzde de aktif olarak
kullanılmaktadır. Gyllius’un aktarımı
göz önüne alındığında sütun başlı-
ğı Honorius Forumu’nun bir mimari
parçası olabilir, başka bir yapıdan
Kurşunlu Han’a taşınmış da olabilir.
12. yüzyılla birlikte Kurşunlu Han’ın
yer aldığı bölge Ceneviz kolonisine
dönüşmeye başlamış ve 13. yüzyı-
la gelindiğinde ise Ceneviz özerk
yönetimine dönüşmüştür. Gyllius,
İstanbul’a 1544’te yaptığı ilk ziyareti
sırasında, şimdiki Kurşunlu Han’ın
yerinde Saint Michele Kilisesi’nin
var olduğundan bahseder; 1550’deki
ikinci ziyareti sırasında ise yapıdan
artık Rüstem Paşa Hanı olarak söz
eder. Bazı kaynaklara göre “Ceneviz
Katedrali” olarak da anılan San Mic-
hele Kilisesi 13. yüzyıla tarihlenmek-
tedir. Gyllius’un aktarımından yola
çıkarak San Michele Kilisesi’nin 1544
KARAKÖY KURŞUNLU HANBu ay Gözden Kaçanlar için Karaköy Perşembe Pazarı’ndaki Kurşunlu Han’ı seçtik.
Kurşunlu Han, deniz malzemelerine meraklı olanların muhtemelen bildiği ama
genelde çok merkezi olmasına rağmen kent halkının çok tanımadığı bir yapıdır.
Galata bölgesinin hep Orta Çağ karakteri vurgulanır oysa burası Byzantion’un Büyük
Konstantin tarafından yenilenip Konstantinopolis olmasıyla kente XIII. bölge olarak
eklenmiştir. Bu yüzden de Haliç’in diğer yakasındaki tarihi katmanların izlerini
burada görmek mümkün. Kurşunlu Han’ın tarihsel izlerini tarayıp gün yüzüne