HAVZA GENELGESİ - EBAimg.eba.gov.tr/997/9ad/20e/e6f/89a/a04/5c0/a9f/b37/... · Amasya Genelgesi’nde kararlatırıldığı gibi Erzurum Kongresi toplandı. Anadolu Müdafaaihukuk

HAVZA GENELGESİ

(28-29 Mayıs 1919)

Milli Mücadele için çalışmalara

başlayan M. Kemal;

komutanlara, valilere ve milli

kuruluşlara gönderdiği gizli bir

genelge ile şunları yapmalarını

istemiştir:

Yurt genelinde yapılan işgaller,

İstanbul Hükümeti’ne ve İtilaf

devletleri temsilciliklerine

telgraflar çekilerek protesto

edilmelidir.

İşgalleri protesto amacıyla etkili

mitingler düzenlenmelidir.

Yeni işgallere ortam

oluşturmamak için azınlıklara

dokunulmamalıdır.

İzmir’in işgalini protesto etmek

amacıyla 30 Mayıs’ta M.

Kemal’in de katıldığı ilk miting

Havza’da düzenlenmiştir.

Yapılan mitinglerden sonra İtilaf

devletleri tarafından tutuklanan

bazı devlet adamları ve aydınlar

Malta’ya sürgüne gönderilmiştir.

M. Kemal’in Havza’daki

faaliyetlerinden rahatsız olan

İngilizler İstanbul Hükümeti’ne

baskı yaparak M. Kemal’i geri

çağırtmışlardır.(8 Haziran)

M. Kemal geri çağrılmasının

İngilizlerin baskısıyla olduğunu

öğrenince oyalama taktiği

uygulayarak Amasya’ya

geçmiştir.

M. Kemal Havza Genelgesi ile

halk arasında milli bilincin

oluşmasını ve yayılmasını

amaçlamıştır ve bu genelge ile

M. Kemal görev ve yetkilerini

aşmıştır.

M. Kemal Amasya’ya gelerek

önceden çağırdığı komutanlarla

görüşmeler yapmıştır. Yapılan

görüşmeler sonucunda;

AMASYA GENELGESİ

(22 Haziran 1919)

M. Kemal

Rauf Orbay

Ali Fuat Paşa

Refet Bey’in imzalarıyla ve,

Erzurum’daki 15. kolordu

Komutanı Kazım Karabekir ve

Konya’daki ordu müfettişi Cemal

ve Trakya’daki Tayyar Paşaların

onayı ile hazırlanan genelge

sivil ve askeri makamlara şifre

ile duyurulmuştur.

Vatanın bütünlüğü ve milletin

bağımsızlığı tehlikededir.

NOT: Bu madde Milli

Mücadele’nin gerekçesini

belirtmektedir.

AMASYA GENELGESİ’NİN

MADDELERİ

İstanbul Hükümeti üstüne düşen

görevi yapamadığından bu

durum milletimizi yok olmuş gibi

göstermektedir.( ilk kez dile

getirilmiştir bu olay)

Milletin bağımsızlığını yine onun

azmi ve kararı kurtaracaktır.

NOT: Bu madde Milli

Mücadele’nin yönteminin nasıl

olduğunu göstermektedir.

Anadolu’nun her alandan güvenli

yeri olan Sivas’ta milli bir

kongre’nin toplanması

kararlaştırılmıştır.

Her türlü denetim ve etkiden

uzak bir milli kurul

oluşturulmalıdır.

NOT: Temsil Heyeti

oluşturulacağı Amasya

Genelgesi’nde kararlaştırılmış

olsa da burada kurulmamıştır.

Doğu illeri adına Erzurum’da bir

kongre toplanacaktır.

Bu mesele bir sır olarak

tutulmalı ve gerektiğinde

temsilciler kimliklerini

saklamalıdır.

Amasya Genelgesi ile Milli

Mücadele’nin programı belli

olmuştur.

Millet iradesiyle yönetilen yeni

bir devletin ilk işaretleri

verilmiştir.

Amasya Genelgesi gereği Sivas

kongresi için seçimler

yapılmaya başlandı. Ancak bu

durum işgal kuvvetlerini

endişelendirdiği için İstanbul

Hükümeti’ne yapılan baskılar

artmıştır.

İstanbul’a geri dönmeyen M.

Kemal hakkında tutuklama

kararı çıkmıştır ancak

tutuklanamamıştır.

Amasya Genelgesi’nde

kararlaştırıldığı gibi Erzurum

Kongresi toplandı. Anadolu

Müdafaaihukuk Cemiyeti ve

Trabzon Muhafazaaihukuk

cemiyetinin düzenlediği

kongreye doğu illerinin

temsilcileri katılacaktı.

ERZURUM KONGRESİ

(23 Temmuz- 7 Ağustos 1919)

Kongrenin toplanma amacı Doğu

Anadolu’da bir Ermeni Devleti

kurulmasını engellemek ve Milli

Mücadele’ye Doğu Anadolu’nun

da katılmasını sağlamaktı.

Milli sınırlar içinde vatan bir

bütündür, parçalanamaz.

Kuvayımilliyeyi etkin, milli

iradeyi hakim kılmak esastır.

ALINAN KARARLAR

Manda ve himaye kabul

edilemez.

Hristiyan azınlıklara siyasi

hakimiyet ve sosyal dengemizi

bozacak ayrıcalıklar verilemez.

Ve sonuç olarak;

Doğu Anadolu’daki cemiyetler

Doğu Anadolu Müdafaaihukuk

Cemiyeti adı altında

birleştirilmiştir.

Başkanlığını M. Kemal’in yaptığı

9 kişilik temsil kurulu, bu

cemiyet adına karar alma

yetkisine sahiptir.

Erzurum Kongresi’nde alınan

kararlar Sivas Kongresi’nde Milli

Mücadele’nin programı ve Son

Osmanlı Mebuslar Meclisi’nde

Misak-ı Milli Kararları olarak

onaylanmıştır.

Yunanlılar ile yapılan

mücadelelerin organize edilmesi

ve desteklenmesi için kararlar

alınmıştır. I. Balıkesir

Kongresi’nde bir Merkez Heyeti

oluşturulmuştur.

BALIKESİR VE ALAŞEHİR

KONGRELERİ

26-31 Temmuz tarihleri arasında

Balıkesir’de daha geniş

kapsamlı Hareket-i Milliye

Kongresi toplanmıştır.

Yunan hareketi bitene kadar

herkes askerlikle yükümlüdür ve

gerektiğinde gelmeyenler

yurtdışına sürülebilir.

Sivas’ta bir kongre toplanacağı

Amasya Genelgesi’nde

belirtilmiştir. Kongre öncesinde

işgal kuvvetleri ve İstanbul

Hükümeti kongrenin

toplanmasını engellemeye

çalışmışsa da başarılı

olamamıştır.

SİVAS KONGRESİ

(4-11 Eylül 1919)

Erzurum Kongresi’nde alınan

kararlar ve mandacılık fikri

kongrenin gündeminde olan

konulardır. Ve alınan kararlara

göre;

KONGRENİN GÜNDEMİ

Temsil Heyeti sadece doğu

illerini değil tüm yurdu temsil

edecektir.

Azınlıklara siyasi

egemenliğimizi bozacak haklar

verilemez.

Cemiyetler bir çatı altında

birleştirildi.

TOPLANIŞ

BAKIMINDAN

ALINAN

KARARLAR

BAKIMINDAN

ERZURUM

KONGRESİ

BÖLGESEL ULUSAL

SİVAS

KONGRESİ

ULUSAL ULUSAL

BEYŞEHİR VE

ALAŞEHİR

KONGRESİ

BÖLGESEL BÖLGESEL