-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
1/511
siqgr pRswid]vwihgrU jI kw ^wlsw! vwihgrU jI kI &qh]scy
siqgurU gMQ swihb jI dw ieqhws, sI shj pwT,AKMf pwTmrXwdw,jqI jiq
pwT,spt pwT sprn mrXwdw[siqgurU gRMQ swihbjI d siqkwr bwry pym
bynqIAW,101 ArdwsW pV@o jIsI dmdmI tkswl[Drin ggn nv KMf mih; jiq
srUpI rihE Bir]Bin mQurw. kCu Bd nhI; gru Arjn prqK hir]
(q`qkry leI Poto qy kilk kro jI)lyKk pRkwSk:-bhmiv`idAw d
dwq,pMQrqn,bhmigAwnIk;grIbI smwhw] bhmigAwnI; prapkwr amwhw]pUrn
prapkwrI pUrn bhmigAwnI scKMf vwsI prmpUjnIksI mwn sq bwbw grbcn
isG swihb ^wlsw,sq krqwr isG swihb ^wlsw jI d scy pr apkwrI
crn-kmlW d,hir hir mil mil jn swD;hm swD jnw kw kIVw]Answr ink kIVy
ikm,sB dI crn-DV, dwsndws crn isG ar& jsvMq isG ipMf dwaDr,
(mgw)jvwhrisG ipMf cimf (luiDAwxw)pMjwb ieMfIAw[
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
2/511
3 qqkrw
pihlw mrx kbil; jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxkw; qau Awau
hmwrYpwis]) qU cau sjx mYifAw; fyeI issu auqwir] nx mihMjy qrsdy;
kid psI dIdwru])kbIr.jau quih swD iprMm kI; sIsu kwit kir gie] Klq
Klq hwl kir; jo ikCu ho ieq hoie]) mrxu muxsw sUirAw.hk hY; jo hoie
mrin prvwx]) sBu idnsu rYix.dyKau guruApunw; ivic AKI.gur pYr
DrweI]) swgr myr auidAwn bn; nv KMf bsuDw Brm]mUsn pRym iprMm kY;
gnau ek kir krm]) jau qn cIrih; AMig n morau] ipMfu prY;qau.pRIiq n
qorau]) jo gr dIsY isKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau])
gurisKWkI hir.DUiV dyih; hm pwpI BI giq pWih]) jnu nwnk. DUiV mMgY
iqsu gurisK kI; joAwip jpY.Avrh nwmu jpwv]) schu ErY sBu k; aupir
scu Awcwru]) scu suhwvwkwFIA; kVY kVI soie] nwnk.ivrl jwxIAih; ijn
scu pl hoie]) hIxau nIcu kraubynqI; swcu n Cofau BweI] nwnk.ijin
kir dyiKAw; dyvY miq sweI]) kUV inKut.nwnkw; EVik sic rhI] {dyh
isvw br moih iehY; suB krmn qy.kbhU n tro]) kirmn myry; siq
ibauhwr] Answr ieh prmpivqR poQIAW pUrn siqkwr sihq bhu igxqIc
sMBwlo.pUrn pyRm sihq pV@, ds^q krw k.Ardwis krk, pV@n n idMdy lNdy
rho[XQw:-lK KsIAw pwiqswhIAw; jy siqgru ndir kryie] inmK eyk.hir
nwmu dyie; myrwmn qn sIql hoie]) ivic dunIAw; syv kmweIAY] qw drgh
bYsxu pweIAY] khu nwnkbwh lfweIAY] }
poQI swihbwn, SuD aucwrn iempIQRI pRwpqI leI:BweI rijMdr isMG jI
kYnyfw:-Pon: 905-458-7776.BweI gurcrn isMG jI kYnyfw:- Pon:
905-216-7437BweI qlivMdr isMG jI kYnyfw:- Pon: 519-621-4773BweI
AmirMdr isMG jI kYnyfw:- Pon: 519-830-2627BweI srbjIq isMG jI igl,
ipMf suDwr (luiDAwxw) Bwrq &Un01624- 275-740BweI surjIq isMG jI
ipMf dwauDr (mogw) Bwrq, Pon:- + 91-9888774012
gurU syvw Byjo:- CIBC BANK CANADA, Branch. NO:01322)
AC.83-15833,CHARAN SINGH.
jsvq isMG(Bgq jI) nwl spk leI:[email protected]
www.Gursevak.com
mailto:[email protected]:[email protected]://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/mailto:[email protected]
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
3/511
4 qqkrw
hux q~k ieh pQIAW sgq jI dI svw iv~c pkwiSq ho cukIAW hn:1. poQI
jnm sMskwr, AimRq sMskwr, bhm ividAw, And kwrj, Aqm sMskwr[2. poQI
vwihgrU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIk.sRI dmdmI tkswl[3. siqgrU
swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk bl Aqy grmiq Answr AnkpRsnW dy
au~qR siqgrU gRQ swihb jI b^S rhy hn[ pV@n vwly Dwrimk gRQW dy
nwm[dyh Arogqw, gfI dI dyK ryK frweIivg bwry SuB is`iKAw[4. ds
siqgurU swihbwn jI dI prm pUjnIk SuB s`cI bswvlI[5. siqgurU gMQ
swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws, AKf pwT, shj pwT mrXwdw,gurbwxI jI
siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw, 101 Ardws, grpurbW
dIAWArdwsW[6. SRI grU gRQ swihb jI Su~D aucwrx, ArQ pwT Aqy ivSrwm
poQI SRI dmdmI tkswl7. Awid bwxI,sRI dsm bwxI, BweI grdws jI dIAW
vwrW coN gRIbI vwl,sbd pdW dymhW ivsmwd ArQ[dUjw pRkrx pUjw dw Dwn
zihr hY]8. slk Bgq kbIr swihb jI, Bgq PrId swihb jI dy mhW ivsmwd
ArQ[9. grbwxI jI dy cwnx AMdr dyh Arogqw bwry mhW ivsmwd
is`iKAw[10. grmuiK gurmuKI bwlaupdyS! irkwrf kIqw bwlaupdyS, sux!
grmuKI isKwau hydrvyS!gurU ipAwrI swD sMgq jI nM ieh jwxk byAMq KSI
hovgI ik gurbwxI aucwrxSu`DI leI iehnW poQI swihbwnW jI dI
irkwrifMg vI dwsn dws qoN grU swihb jI nykrvweI hY[ sMgq jI
irkwrifMg lw k poQI swihb pRkwS krn jI Aqy gurU swihb jIdI KuSI lYx
leI irkwrifMg Answr pUrIAW lgW lw k irkwrifMg dy mgr 2 bl jI[
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
4/511
5 qqkrw
gurpswid qqkrw ArMB:-{ siqgr pRswid]vwihgrU jI kw ^wlsw vwihgrU
jI kI &qyh] ies poQI cgurU gRQ swihb jI ieqhws,AimRq pwT
mrXwdw,grbwxI siqkwr dy bcn,101Ardws,cwr pRkrx hn[pihlw
pRkrx:-prmpUjnIk,rwjn k rwjw.mhwrwjn k mhwrwjw;sdw 2imhrvwn,Anq
klwvwn,swihb myrw nIq nvw;sdw sdw dwqwru]1])hm cwkr goibdky;Twkru
myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw] grqw-gdI
ibrwjmwnsiqgrU Bgvwn,imhrvwn.swihb imhrvwnu]swihb myrw.imhrvwn]gurU
gur siqgurU s`cyvwihgrU siqgrU gurU gRQ swihb jI dw prmpiv`qR
ieiqhws[ grbwxI jI Aqy coxvyNmhWpurKW duAwrw,grbwxI grU jI dI mhW 2
ivsmwd Agm Apwr mihmw, grbwxI dypdW dy mhW ivsmwd ArQ[dUjw
pRkrx:-sRI shj pwT,AKMf pwT,joqI joiq pwT,sMpt pwT sMpUrn
mrXwdw[qIjw pRkrx:- sRI gurU gRQ swihb jI dy ivSyS pRm sihq siqkwr
bwry inmRqwsihq ^ws pRym bnqIAW[cOQw pRkrx:-prm pUjnIk dsW pwiqswhW
jI dy Avqwr,grqw ibrwjmwn,joqI joiqsmwvx dIAW ArdwsW,jnm
sMskwr,bhmividAw sMskwr,AnMd kwrj,AimRqsMcwr,Aqm sMskwr sB qrW@
dIAW sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArdwsW krn dwFMgbhuq hI Amolk pRkrx
hY[vwihgrU mh`l dsvyN jI n,Apxy ipAwry guris`K bcy grU pMQjI dI sdw
cV@q leI,101 Ardws aucwrnI:-inmRqw SrDw pRym iDAwn nwl pV@ky,Awp
mMnx kro krwau,gurU pRmysr jI dI ^uSI dIAW lKW pwiqSwhIAW pRwpq
krkyjIvn mukqI pwau[ siqgrU gRQ swihb jI siqsMgq jI dI ikpw nwl
ilKqy[}
pym bynqI:- pkrx q jwx leI, qqkry coN as nM kilk kro[qqkry q
vwips jwx leI pj d Ql qqkrwl&z q kilk kro jI[
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
5/511
6 qqkrw
nM. ivSw pMnwaUVw. prmpjnIk siqgurW d Avqwr. grqw. joqI jiq
smwaux dAsQwn[ 34AYVw. inhcl scu Kudwie eyk;Kdwie bdw
AibnwsI]prmpjnIkAibnwsI BgqW mhWprSW jI dy prmpiv`q SB s`cy
nwm[
36
1. koit bhmMf ko Twkuru suAwmI srb jIAw kw dwqw ry]prmpjnIk scy
siqgurU sRI gurU gRQ swihb mhwrwj jInUM,nvIN idlI sprIm krt v`lN
kwnUMnI iDr vjoN mwnqwmhwnqw[38
2. prmpjnIk s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihbjI,prmpjnIk scy
siqgrU sI gurU AMgd dyv swihb jI nygurbwxI iekqR krn dw prapkwr
ieauN kIqw[
39
3. mhwn prapkwrI DIrjDwrI gurU gur siqgurU Amrdws swihbjI ny
pUrn Adb siqkwr sihq AMimq gurbwxI jI iek`qRkrn dw mhwn praupkwr
krnw[42
4. DMn vwihgrU siqgurU rwmdws swihb jI ny grbwxI iekqRkrk sMBwl
prn siqkwr krn krwaNx dw bVw BwrIprapkwr ieaN kIqw krwieAw[
43
5. vwihgrU pwrbhm srUp s`cy siqgrU qIjy pwiqswh jI nysiqgurU
pMjvyN pwiqswh jI nUM,dihqw bwxI kw bihQw[vrb^Sxy[46
6. prmpjnIk nwny siqgurU Amrdws swihb jI dy idqvr,doihqw bwxI kw
bihQw[nU pUrw krn leI, siqgurUpMjvyN pwiqswh jI ny ieaN kwrx
vrqwieAw, mh`ly pMjvyN jIdw mhW 3 ivsmwd js[
48
7. k`cI pkI bwxI bwry SuB vIcwr[ 528. Drm Dujw Arjnu hir Bgqw]jI
ny,sRI gieMdvwl swihb jIqoN prmpiv`qR AMimRq grbwxI jI dIAW pQIAW
ilAwaux leIhukm krnw,BweI gurdws swihb jI ny jwxw[n imlx qoN
bwbbuFy swihb jI ny jwxw[53
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
6/511
7 qqkrw
9. prmpjnIk prm prapkwrI gihr gBIr kit bhmMf koTwkuru suAwmI;
s`cy gurU jI ny Awpxy nwnk Gr jwxw[ 5710. prmpjnIk prm prapkwrI
gihr gBIr kit bhmMf koTwkuru suAwmI; s`cy gurU nwny jI ny mhW 3
ivsmwd sudrdrSn b^Sxy[
59
11. Ajpw jwp vwihgrU mh`lw mh`ly pjvyN jI ny,sRb ivAwpI mhW2
ivsmwd Anq klwvwn gRIbI Dwr ky,bys&w qMg gLIc,ibnw ivCweI dy
BuMjy bYT ky kIrqn krnw[gaVI dy dUjCMq mohn qry acy mMdr;mhl
Apwrw]d mhW 3 ivsmwdArQ[
61
12. bwby mohx jI ny gusy nwl kTor bcn kihxy, Ajpw jwpvwihgrU
mh`lw mh`ly pjvN jI ny prn DIrj nwl sihxy[ 6313. prm pUjnIk mwm jI
ny Ajpw jwp vwihgrU mh`l pMjvyN,mh`lcOQy jI dI Agm Apwr BwrI mihmw
krnI[ 6614. mwmy jI ny prm psMn ho k chW siqgurW dy AimRq
gurbwxIjI,smrpxy[
68
15. mwmw jI ny,vwihgrU sRI gurU rwmdws swihb jI dI AgmApwr mihmw
krnI,ApxI ZlqI mnxI,siqgrU ipqw jI dImihmw rUp,ATW pauVIAW vwlw Cd
acwrnw[69
16. mwmy mhrI jI ny swhmxy lmy pxw,Apxy Gry s`cy
crn-kmlpuAwauxy[ 7617. rwmklI sdu grbwxI jI dI aQwnkw[ 8018.
kljuig.jhwj ArjunugrU;sgl isRis lig.ibqrhu])jpau ijn@Arjun dv
gurU;iPir skt join grB n AwXa])Drin ggnnv KMf mih;jiq srUpI rihE
Bir]Bin mQurw.kC BydnhI;gru Arjnu prqK hir]prm pjnIk mh`ly pjvN
swihbjI ny,prm Adb siqkwr ipAwr nwl,prmpiv`q prmpUjnIkpoQIAW,suMdr
shxI pRkwS srUp sI pwlkI swihb jI c sjw
83
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
7/511
8 qqkrw
ky,sudr pwlkI GoVI AsvwrI iqAwg ky,nMg crnIN crkridAW sRI
AMimqsr swihb jI nM qrnw[19. prm pwk nMg crnIN pQIAW nUM cr kridAW
2 pRmIAW
smyq,sRI Kfr swihb jI,pwk s`cy crn-kml pwauxy,smhgurdAwry
swihbwn jI dw pUjn kIqw[87
20. vwihgrU]bwb dwqU jI ny Ajpw jwp vwihgrU grU pMjvNpwiqSwh jI
dI ie`Cw Anuswr Awpxy FITpuxy Aqy Ajpw jwpvwihgrU siqgrU qIjy
pwiqSwh jI dI scI syvw dI swrIiviQAw Kl@ k suxweI[Awp jI ny dwqU jI
dI l`q pIVwmytxI[
88
21. vwihgrU grU jI dI n`grI c,Awp jI d Awgmn dI bVIBwrI ^SI BrI
^br, gauVI gAwryrI mhlw 5]hm DnvqBwgT;sc nwie])swrg mhlw
5]pQI;prmysr kw Qwnu]mhW3 ivsmwd ArQW sihq pV@[90
22. sRI hirmdr swihb jI v`loN cV@dy Aqy dKx dI bwhI ivckwrsRI
rwmsr AsQwn q,sovr sRI rwmsr swihb jIluAwey[ieh grsbd jI aucwry:-
gauVI mhlw 5] inqpiqnwvxu; rwmsir kIjY])
96
23. pRgt sgl hir Bvn mih;jnu nwnk gr pwrbhm]srUp sIgurU jI
ny,grmuiK mhWpurS BweI gurdws swihb jI qoN,sIrwmsr swihb jI
ivK,vwihgrU siqgrU sRI grU gRQ swihb jIgurmKI AKrW c ilKwauxy
ArMBy[105
24. BgqW mhWpurSW d pRgt hox bwry,SMk dI inivrqI[ 10725. hir crx
kvl mkrMd loiBq mno; Anidnu mih AwhIipAwsw] Awp jI dy prmpivq
prmpUjnIk crn kmlW qymoihq ho ky, smMh BgqW mhWprSW ny Awp jI dw
ieh AsqqRaucwrn kIqw[109
26. siqgurU swihb jI ny BgqW mhWpurKW jI dy prmpivqR nwmAqI hI
siqkwr ipAwr nwl ley[ 111
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
8/511
9 qqkrw
27. cOhW lhOrIey BgqW ny Awaxw[ienW@ dI hMgqw sihq kivqwprvwx
nhIN hoeI[ 11728. ^ws pRmI BweI swDU jI ny siqgrU swihb jI dI
prmpiv`qRau~jl mihmw kivqw aucwrI[ 12429. shsikqI d 67 slok,gwQw
gurbwxI jI dI auQwnkw Aqy grUgRQ swihb jI dI sMprnqw[ 12430.
siqgurU gMQ swihb jI d ilKwrI,bRhmigAwnI sgl kIrInw]BweI swihb jI
dI gRIbI scI syvw grU pymw-BgqI nMUKMf bhmMf jIA jMq vwihgrU jI hr
smyN nmskwr kr rhyhn[
125
31. prmpjnIk,rwjn k rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw;sdw 2imhrvwn,AnMq
klwvwn,swihb myrw nIq nvw;sdw sdwdwqwru]1]hm cwkr gibMd ky;Twkuru
myrw Bwrw]krn krwvnsgl ibiD;s siqgurU hmwrw]s`cy vwihgrU siqgrU
gurU gMQswihb jI dI spUrnqw q,mhW 3 ivsmwd rMgW 3 dIAW^uSIAW cwA
auqSwh[
127
32. swihb myrw nIq nvw;Anuswr in`q hI vIcwro pr sI grU gRQswihb
jI d prmpiv`q gurqw gdI ibrwjmwn gurprb qy,hyTly AiDAwie dI kQw
krnI snxI bhuq hI zrUrI hY jI[134
33. sRI rwmsr swihb jI qoN,s`cy vwihgrU siqgurU grU gMQ swihbjI
nM,prn Adb siqkwr sihq,hrI hirmdr swihb jIilAwauxy pihlI vwr
pkwSxy[142
34. pihl sI muKvwk dI aQwnkw,mhW 3 ivsmwd ArQ,Ajpwjwp Akwl purK
jI ny Awp pgt ho ky SB scI svw krnI[ 14435. DMn hn DMn hn DMn hn
vwihgrU s`cy siqgrU sRI gurUhirgibd swihb jI ny, s`cy siqgurU sRI
gurU gRQ swihb jI dw 158
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
9/511
10 qqkrw
Adb siqkwr pjn AiqAMq hI pRm sihq krnw[36. swKI siqgrU sqvN
pwiqswh jI ny, gurbwxI grU jI dw pUrnAdb siqkwr rom 2 krky
kridAW,Awpxy pivq gofy qy cotshwrnI[159
36. aUVw. vwihgrU] prmpjnIk s`cy siqgurU swihb mh`ly A`TvNjI dw
siqsgq jI nUM SuB scw apdS[ 16237. DMn hn DMn hn DMn hn prmpjnIk
s`cy vwihgrU jI dyAvqwr sc siqgurU sRI grU gibMd isG jI mhwrwj
swihb jIDMn hn[ Awp jI ny q^q sI dmdm swihb jI ivKy, DMn 2siqgurU
gRQ swihb jI Awpxy AnuBv duAwrw kToN aucwrny[163
38. pUrn sMq gurbcn isMG swihb ^wlsw jI,gurmiK pkwS AMg156 q ^b
imT ipAwry bcn,DMn 2 siqgurU gRQ swihb jIieqhws[164
39. siqgurU rwmdws swihb jI d iPtkwry,swihbzwidAW d kwqlgur dRhI
vzId ny,isdkI XoDy BweI f`l isG jI nU DmkIBrIAW iBAwnk d icTIAW
ilKIAW,pV@ k ny bVw krwry a~qidqy[
165
40. gurdAwrw sRvr sRI ilKxsr swihb jI[ 16741. vwihgrU]pMQ pkwS c
sI gurU dsvN pwiqswh jI ny f`ly pRqIieh pj bcn &urmwey[ 16742.
DMn sRI gurU gMQ swihb jI,sI dmdm q^q swihb jI qy kMTaucwrny:-
16843. Awp jI d mihl sudr kr jI,swihb kr jI ny idlI qoN Awky
prmpjnIk vfy mwqw jI Aqy swihbzwidAW dy bwry BrydIvwn c puiCAw[
169
44. DIrml pws 25 grmiK isMG Byjxy[ 17045. gupswid ilKweI
ArMB,sRI gurmiK pRkwS gRQ[ 17246. prmpjnIk sMq gurbcn isG jI,sI
gurmiK pRkwS c rwgWdy nwm ieaN &rmwauNd hn[ 173
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
10/511
11 qqkrw
47. Klws dI jgw Kwlsy,ie`k A`Kr dw Prk pwieAw? 174
48. sI gurU jI ny spUrn sRI AKf pwT swihb jI KV ky snxy,bwbydIp
isG swihb jI n cwr srp h`QIN ilK[ 17749. sI gurU gRMQ swihb jI d
prmpivq kQw pVn vwly prmpUjnIk48 isG swihbwn jI[ 17850. sI dmdmI
ArQW dI tkswl clx dw kwrn[ 17851. prmpUjnIk scy siqgurU dSmS ipqw
jI ny tkswl clwaux dIbKiSS krnI[ 17952. bRhmividAw pRwpqI leI sI
gurU dsvN pwiqswh jI ny ieh Krscy Asl bxwe[ 18053. siqgur dsvN
pwiqswh jI n,prmpUjnIk pMjvN q^q Abcln`gr scKf sI hzUr swihb jI ivK
phucxw[ 18254. scy siqgur gRMQ swihb jI nM jugo jug Atl gurqwg`dI
b^S kyjqI jiq smwauxw[
187
55. vwihgurU siqgur Ascrj gurdv jI ny 1765 ib`kRmI k`qkSdI dj
n,AwpxI BwrI bIr-rsI iqAwrI krnI[ 18856. vwihgurU]sI gurmiK pRkwS
AMg 174,prmpUjnIk pUrnbRhmigAwnI sgl kI rInw]bRhmividAw d dwq sMq
bwbwgurbcn isG swihb ^wlsw jI iBMfrWvwly, koit bRhmf koTwkur
sAwmI;)AibnwsI sK Awpn Awsn]siqgur sI gur gRMQswihb jI n gurqw dx
bwr ieauN ilKd hn[
190
57. Aibcl pRkwS c ieauN bcn ilK hn[ 19158. vwihgurU]k`qk vdI
misAw,1765 ib`kRmI nM,iek sRI AKf pwTswihb jI snxy[ 19259. pUrn
bRhmigAwnI pUrn sq vYrwgI iqAwgI mhWpurS sMq bwbwgurbcn isG swihb
^wlsw jI iBMfrW vwly sI gurmiK pRkwS[ 192
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
11/511
12 qqkrw
60. svXw] DMn jIE iqh ko jg mY; muK q hir icq m jDuibcwr]mhW 3
ivsmwd spUrn ArQ[ 19561. AwigAw BeI Akwl kI;bcn gur gMQ swihb jI c
nhIN ilKSky dw au~q? AwigAw BeI Akwl kI;dhirAW d mhW 3ivsmwd
ArQ[
196
62. gurqwgdI smyN sI muKvwk sUhI mhlw 5]Aibcl ngru goibdgurU
kw;nwm jpq suKu pwieAw rwm] dy mhW 3 ivsmwd sprnArQ202
63. pRBU dsvN pwiqswh jI ny gurqw b^S ky &rmwn kIqw[ 20664.
pRBU sI gurU gMQ swihb jI nUM gurqw dyx bwry igAwnI igAwnisMG jI[
20665. B`t nrbd isG jI[ 20766. gurbwxI jI Aq cxvN mhWprKW
dAwrw,grbwxI gurU jI dImhW 2 ivsmwd Agm Apwr mihmw, gurbwxI dy pdW
dy mhWivsmwd ArQ[207
67. gurbwxI mihmw,mh`ly pihl jI ny gursbd nwl isDW nM SWqIb^SxI[
20768. mh`ly pihl jI ny BweI ipQw q KVw suienI jI nMU grsbdnwl
jVnw[ 21069. gurbwxI d bAq pdW d mhW ivsmwd ArQ ArMB[ 21070.
prmpjnIk sqW BgqW kvI jnw Aq siqgrU swihbwn jIduAwrw grqw ibrwjmwn
siqgurU sRI gurU gMQ swihb jI dIprmpivq AimRq rUp mhwn sKdwiek
au~jl mihmw[
219
71. siqgurU dsvN pwiqswh jI mhW ivsmwd gurbwxI mihmw &rmwrhy
hn 21972. BweI ksr isG jI iCbr ilKd hn[ 22173. sRI grmiK pkwS coN
kib`q[ 22174. AkwlI kOr isG swihb jI vlN gurbwxI mihmw[ 22175. :-
sI gu: p: pR: joqI jiq smwaux qoN bwAd ipAwry DrmisMG jI Awid inScy
vwly mhWprSW ny gurU mihmw ilKxI[ 223
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
12/511
13 qqkrw
76. gu: ib: pwiqswh 10 c grbwxI mihmw[ 224
77. qwrIiK lihru mvwj, ) vwihgrU rihq nwmw BweI dieAw isMGswihb
jI[rihq nwmw pRm smwrg[ 22478. siqgurU sRI grU gRQ swihb jI dI
prmpiv`qR singDmihmw,kiv kul dy rqn sq inhwl isG jI[ 22579. tIkw
s`qovwlIAw 23080. bRhmigAwnI BweI gurdws isG jI dI 41 vIN vwr[
23081. gurmiK mhWpurS SomxI kvI sqoK isG jI grbwxI dI mihmw&rmw
rhy hn[ 23182. siqgurU pRBU sI grU gMQ swihb jI dI mihmw ie`k lg
dIAmlkqw mhwn mhwnqwq bwry BweI gurdws swihb jIieaN idRV pRpk inscw
r`Kdy hn[
232
83. jgq pis`D iPlwsPr rwDw ikSn jI[ 23284. sMswr d sb DrmW dI
kWgrs dy pDwn lwrf srYn mYn[ 23285. pRPYsr Awrnolf toAwienbI[
23386. AmIkw dI pRisD lyiKkw prl AYs. bk[ 23387. prmpjnIk siqgrU sI
gurU gRQ swihb jI nUM pUrn gurU mnxleI mwqw sudr kr jI v`lN mhW
Amlk hukmnwmw[ 23388. pRm-rs grU-js BrI AimRq kivqw[ 23489. vwihgrU
jIE d Avqwr siqgurU swihbwn jI ny au~cI nIvINzwqI dw ivqkrw mitAw
hY[ 23590. prmpjnIk prn bRhmigAwnI,sq bwbw grbcn isG swihb^wlsw
jI,sRI grmiK pRkwS dy Ag 181 qy grU gr siqgurUsRI grU gMQ swihb jI
dI sudr s`cI BwrI mihmw ieaN ilKdhn
236
91. swKI:- rwj Akbr dI bynqI pvwn krk, siqgrU pRBU sRI 236
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
13/511
14 qqkrw
gurU Amrdws swihb jI ny, siq Drm dw prmpiv`qR SBaupdS krn leI
qIrQW qy prmpivqR crn kml pwey[92. pMifq idgMbr Awid ny mh`ly qIjy
jI nMU puiCAw,vd bwxIhuMidAW,AMimq rUp gurbwxI acwrn dI kI loV sI?
a~q 23793. prmpjnIk vwihgurU grU nwnk dv swihb jI ny Anqklwvwn
prapkwr krk sB nU sWJw aupdS b^Sxw[ 24094. AMdir scw nyhu; lwieAw
pIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwl;jw gru dyKw swm@xy]1]spUrn AstpdI d
mhW 2 ivsmwdArQ[
241
95. Ehu AibnwsI prK hY; sB mih rihAw smwie]13] AmlkidRstWq sihq
mhW 2 ivsmwd ArQ[ 24896. ShIdW dy isrqwj, sRI gurU Arjn dyv swihb
jI ny bV BwrIprapkwr leI,prmpjnIk prmpiv`qR siqgurU gMQ swihbjI
acwrn krny,sRI goieMdvwl swihb jI jw k, prmpiv`qgurbwxI pQIAW,sI
AMimqsr swihb jI ilAwaxIAW,1661ibkRmI sMmq pihlI bwr pkwS krny[
248
97. rwmrwey ny quk aultweI mh`ly sqvyN jI ny nrwz ho
kyiqAwgxw:-swKI[ 25098. m 1] imtI muslmwn kI; pyV peI kuimAwr]ArQ[
25199. mh`ly sqvN jI ny gurbwxI jI dy Adb pym siqkwr leI gofqy st
shwrnI[ 253100. swKI:-(mihmw pkwS) siqgurU swihb mh`l s`qvyN jI ny
AqIipAwrI siqsMgq jI nUM pRmw-BgqI in`qnym krn dw SB s`cwaupds
b^Sxw[
254
101. vwihgrU siqgrU sI gurU hirikSn swihb jI ny AiqAMq hIpRm nwl
gurbwxI jI dw in`qnym krnw,mjI swihb jI dy pwvyFL ky mom vWg nrm
hoxy:-swKI[258
102. vwihgrU siqgrU mh`ly dsvN jI ny,sRI dmdm swihb
jIivKy,vwihgrU sI gurU gRQ swihb jI kToN acwrny[ 261
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
14/511
15 qqkrw
103. sRI siqgurU dsmS ipqw jI ny siqgurU pRBU sI grU gMQ swihbjI
nUM grqw b^SxI[ 265
104. koit bhmf ko Twkuru sAwmI; gurU sRI gurU gMQ swihb jI dIAgm
Apwr sb ivAwpI mhW ivsmwd mihmw prn sMq jI nyilKI hY[272
105. kibq]prmpjnIk prn sMq mhWprK jI gurbwxI nU ndI rUpkQn krd
hn[inhwl 3 ho gey[ 279106. prmpjnIk vwihgrU mq jI dI sb ivAwpI Agm
ivsmwdmhwn mhwnqw prmpUjnIk sMq bwbw sudr isG swihb jIiBMfrW vwly,
sMq bwbw Bgvwn isMG swihb jI cukwvN vwilAWdw sbwd swKI[
283
107. gurqw gdI ibrwjmwn sdw 2 imhrvwn, grU gr siqgurUBgvwn, sI
grU gRQ swihb jI inhklk Avqwr hn jI[swKI[]284
107. aUVw.vwihgrU gurqw ibrwjmwn zwhr pRgt pRq`K prmpUjnIks`cy
siqgurU sI grU gMQ swihb jI nUM monI bwb nhIN kihxwjI[108. prmpjnIk
vwihgrU scy siqgurU swihb mh`lw pihlw,mh`lwdUjw,mh`lw qIjw,mh`lw
cOQw,mh`lw pMjvW,mh`lw CyvW,mh`lwnOvW,mh`lw dsvW swihb jI d kul
grbwxI jI dI igxqI[286
109. prmpjnIk Bgq swihbwn jI dI kul gurbwxI dI kuligxqI[ 289110.
prmpjnIk B`tW jI dI kul bwxI dI igxqI[ prmpjnIksiqgurU swihbwn jI
dI prmpivq bwxI d kul sbd 4956[ 289111. siqgurU gRMQ swihb jI dy
pRkwS,ibrwjmwn dI SBmrXwdw,pkwS AsQwn sohxw hov[ 290112. pRkwS krn
smN idsw Brm nhIN krnw hor SuB pym bynqIAW[ 291
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
15/511
16 qqkrw
113. q^q ieSnwn, prn grU jI dI SuB s`cI svw bwry pymbynqIAW[
292114. sRI q^q swihb jI dI ivCweI[ 293
115. ivCweI mjI swihb jI[ 293116. svw pihr dy qVk s`cKf dw bUhw
Klx qoN pihlw ieh sbdjW qkw pVo[ 294117. pRkwS bwry sMpUrn SuB
isiKAw[ 295118. sRI mKvwk qoN pihlW ieh SB mMgl kro[ 296119. sRI
mKvwk lYx bwry pRm bnqIAW[ 297120. suK Awsx[ 298121. suK Awsx mgroN
Ardws,scKf plMG qy ibrwjmwn krnbwry SuB mrXwdw[ 299122. hm cwkr
gibMd ky;Twkuru mrw Bwrw]krn krwvn sglibiD;s siqgurU hmwrw]
prmpjnIk kljug jhwz gur gr
siqgurU gRQ swihb jI dy,rwm srUp pwTW dI SuB s`cI
mrXwdwArMB[300
123. rwm srUp pwTW leI sm`gI[ 300124. BYVI kUVI cwh k&I iFf
&UkxI sdw hI iqAwZo,sRI AKf pwTswihb jI krwax smyN,ieh nus^w
in`q vrq jI[ 300125. joqI joiq sihj pwT mrXwdw[ 300126. pihl joqI
joiq sihj pwT swihb jI[127. dUj jqI jiq sihj pwT swihb jI[ 302128.
qIjy joqI jiq sihj pwT swihb jI[ 302129. joqI joiq sihj pwT swihb
jI cQ[ 302130. kljug jhwz gurU gur siqgrU gRQ swihb jI d is AKf
pwTswihb dw prmpiv`qR ieiqhws [ 303131. gurpswid prmpjnIk pihl sI
AKf pwT swihb jI[ 304
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
16/511
17 qqkrw
132. dUj sI AKf pwT swihb jI[ 305133. sRI AKMf pwT swihb jI[134.
cOQy sRI AKMf pwT swihb jI isGW d AMdr[ 305135. joqW[ 306136. kuB[
307137. nwrIAl[ 308138. DUP[ 308139. rumwly[ 308140. rumwlw Byt krn
smN ieh Sbd nhIN pVnw cwhIdw[ 308141. kI Ardws mgrN gRQI isG jI nM
puCx dI loV h? 308142. Skw Zlq pwT krwaux bwr? 309143. p`qy aul`dx
Aq sx d BwrI dS[ 310144. sI AKf pwT swihb jI krn krwaux bwry mrXwdw
ArdwsW,inmqw nmskwr sihq ^ws pRm bynqIAW[ 310145. srUp Gr ilAw ky
Ardws[ 312146. AwrB dI Ardws[ 312147. mD Ardws[ 312148. spUrnqw[
113149. Bog Ardws[ 313150. Ardws[ 113151. gurduAwr plMGy q sjw ky
Ardws krnI[ 313152. AqI zrrI ibn[ 314153. ^ws pRm bynqIAW[ 314154.
sI AKf pwT swihb jI smN swirAW nU pdwrQ G`t CkxwcwhIdw h[ 314155.
inmqw nmskwr sihq ^ws pRm bynqIAW[ 315156. sI pwT swihb jI lyt n
hvx,ies dw aupwA[ 319157. sq inhwl isG jI vloN pwTI isG jI nM SB
Amlk isiKAw[ 319158. sI AKf pwT swihb jI nwl prmpUjnIk AMimq rp sRI
jpu jI 320
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
17/511
18 qqkrw
swihb jI pRkwSx ikauN zrrI hn[159. sDwrn ^SI dw pwT[ 323160. sI
sihj pwT swihb jI d Bog qN bwAd pMj pauVIAW Aqslok pVn krky kI pwT
AwrB h jWdw h? 325
160. aUVw.dvyN h`Q jV ky AiqAMq inmqw sihq,sI sihj pwT swihbjI
krwaux leI pRm bynqIAW[ 325161. imqk nimq sI shj pwT swihb jI dI SB
scI mrXwdw[ 327162. ijs Gry cVweI kIqI hov, E~Q ieh gurbwxI pV[
162aUVw.Swm n Bog pwaux bwr vihm fr dI inivrqI[ 329163. sI spqwhk
shij pwT swihb jI[ 330164. sI spt pwT,ieiqhws[ 330165. spt pwT dw
ArQ Aq krn dI ivDI[ 330166. sI spt shij pwT swihb jI dI SB mrXwdw[
331167. sI spt AKf pwT swihb jI SB mrXwdw[q`qkrw AMimRq pwT mrXwdw
sprnM]koit nmskwr]
332
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
18/511
19 qqkrw
siqkwr Amolk bcn[ gurpswid ArMB:-168. vwihgurU]prmpUjnIk Ajpw
jwp sc vwihgur jI dI pRwpqIleI,mhW ivsmwd iKmw krn bwry pRm bynqI
SB vIcwr,A`gymhW ivsmwd iKmw dy Amlk sbdW pdW d Amlk mhWivsmwd
ArQ[332
169. mwrU mhlw 5]ssiq qIKix.kwit fwirE;min.n kInros]spUrn gursbd
jI dy ArQ,ibRC vWg mhwn praupkwrIsq jI dI swKI[339
170. (in-Brwq bolo)shn sIl pvn Aru pwxI;bsDw iKmwinBrwq]pMc qq
imil BieE sjogw;ien mih kvndrwq]2]Amlk mhW ivsmwd ArQ pMj q`qW qN
SuB guxDwrn krky, iKmw kmwaux dw SB scw aupdS[
345
171. cr nM iKmw krn vwly,prmpUjnIk pUrn gur mh`ly pihly jI dpUrn
pRmI isK jI dI swKI[ 349172. swKI:-jdv iqAwigE Ahmv])bRhmigAwnI sgl
kIrInw]Answr hkwr dy iqAwgI sB kI crn-DUV
bx,pUrnbRhmigAwnI,vwihgurU ismrn dy Avqwr,Ajpw jwpc lIxAjpw jwp d
dwq,inivkwr inrml inrvYr mhWpurS,qq byqyprmpUjnIk Bgq jdyv swihbjI
ny h`Q vFx vwly mhW nIccfwlW n pUrn iKmw krnI[
350
173. vwihgurU]loB lhir sBu sAwn hlku hY;hlikE sBihibgwr]Answr
prm pUjnIk s`c siqgurU mhly nvyN swihb jId,hLky DIrml ny goLI
mrvwauxI,Awp jI n pUrn iKmw hIkrnI[353
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
19/511
20 qqkrw
174. prmpUjnIk vwihgurU sc siqgur qgbhwdr swihb jI
1721ib:n,gurqw pRwpqI mgrN BweI mKxSwh jI, siqsgq jI smyqhrI rUp
sRI hirmdr swihb jI d prm ipAwr drSnW nUAwauxw,kptI msdW nU pUrn
iKmw krnI[355
175. gurU jI d gMBIr AwS Anuswr sRb ivAwpI mhW ivsmwd pRmbynqI[
356176. prmpUjnIk vwihgurU sRI gur AMgd dv swihb jI n,gurU mhlyqIj
jI nM pUrn iKmw krn DIrj Drn,Ajr jrn bwr,mhWivsmwd SB isiKAw
dvxI[356
176 aUVw.vwihgurU sI gurU mh`ly qIj jI dI v`KI c,dwq ny hMkwrnwl
lq mwrI,pUrn gurU jI ny crnW nU h`Q lw ky mAw&ImgI,AiqAMq GxI
inmRqw iKmw kmweI[360
177. {q dieAwlu ikRpwlu ikRpwiniD;mnsw pUrxhwrw
]Answrvwhu!vwhu!idAwl ikRpwl ikRpwiniD DMn gurU pRmsr jI
sqikRpwl;ikRpw j kr]nwnk sq sMig;inMdku BI qrY]1].swKI:-ikRpwl sqW
n pUrn iKmw krky,pwpx ginkw auDwrnI[)
362
178. sq dKI kw;Qwau ko nwih]nwnk sMq BwvY;qw Eie BI
giqpwih]2])swKI:-gurmuiK nyk swaU Bgq AMbrIk jI ny pUrniKmw
kmwauxI[ sq kI indw;dK mih doK]nwnk sqBwv;qw aus kw BI.hoie
mKu]3]ArQ)sq ky dKI kau;nwhITwau]) nwnk sq Bwv;qw le imlwie]4]ArQ)
sq ky dKIkau;Avr n rwKnhwru]nwnk sq Bwv;qw le aubwir]5]
364
179. gurpRswid vwihgurU siqgur swihbwn jI nU ffauq krn bwry
pRmmeI SuB isiKAw,kir swDU AMjlI;pun vfw hy]kir ffauq;punvfw h])
ffauiq bMdn Ainkbwr;srb klw smrQ] fln q.rwKhu pRBU;nwnk.d kir
hQ]ienW@ d mhW ivsmwd ArQ[iesslok c cwr pRkwr dw mgL kIqw h[
368
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
20/511
21 qqkrw
180. pRymI Aijq rDwv jI n iqn GMt lgwqwr ffauq kIqI[ 369181.
prmpUjnIk Awp vwihgurU mhly 3 jI ny ffauq krnI[ 369182. sweIN mIAW
mIr jI, jdN BI dl BMjn gur srmw,vf jDw bhpraupkwrI[siqgur sI gurU
hirgoibMd swihb jI d swhmxjWd,qdN Aksmwq hI ffauq krd[
370
183. pIr buDUSwh jI siqgurU dsvN swihb jI dy prm mnohr
drSnkrky,hmSw hI ffauq krd[ 370184. mhwqmw buD jI d SrDwlU keI 2
iklomItr ffauq krd hn[ 370185. gurpRswid vwihgurU bRhm jI ny Bgq
kbIr swihb jI d Avqwrc pRgt ho ky,Awpx gurdv jI nM ffauq svw BgqI
ieauNkIqI[371
186. gurpRswid] pRqK gurU siqgur sRI gurU gRMQ swihb jI
dIAWpRkrmW Aq ffauqW krn d AnkW lwhy[ 373187. mQw tkx bwr mhW
ivsmwd SB isiKAw[ 374188. vwihgurU]pUrn bRhmigAwnI sq bwbw Aqr isG
swihb jI,prmpUjnIk siqgurU gRQ swihb jI d pws mQw n tkd Aq nhI
itkwauNd[
375
189. pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb
^wlswjI,prmpUjnIk siqgurU gRMQ swihb jI dy pws m`Qw n tkd Aqn hI
itkwauNd[375
190. Awpx Awp nM m`Qw n itkwaux d &wied mhW ivsmwd SBivcwr[
376191. vwihgurU]Awpx Awp nM m`Qw nhIN itkwaux qy gurmiK ipAwrBrq
jI dw shxw idStWq[
377
192. siqgur swihbwn jI qy hr smN cOr krn d mhW lwB mhWmhwn
mihmw, prm sq BweI bwlw jI,siqgur nwnk dv swihbjI q cr dI SB scI
svw krnI[379
193. pRBU pMjvN pwiqswh jI dy qwry svwry hirbMs B`t jI,scsiqgurW
q cr hudw dK ky, prmpRsn h ky gubwxI jI 380
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
21/511
22 qqkrw
&urmwauxy[194. pUrn bRhmigAwnI bwbw ibDIcd swihb jI q BweI
jTw swihbjI n,siqgur gRMQ swihb jI mhwrwj q cr krnI[ 380195. siqgur
dsvN pwiqswh jI jdN au~c d pIrwn pIr bx kymwCIvwiVEN qr, qW ipAwr
dieAw isG swihb jI cr krdyAwe[
381
196. Anq klwvwn sd sdw mhrvwn sUrbIr bhwdr rwjwnrwj]siqgurU
gibMd isG swihb mhwrwj jI,Apxy inrgnsrUp dAwrw hux ktwn kit srjW
nMU pRkwS rhy hn[pS zwqIcoN pswdI hwQI ny siqgurU jI qy cOr krk
ivsmwd ^SIpRwpq kIqI[
382
197. rwq idny cOr krn,cr dI sBwL bwry ^ws iDAwn Xog pRmbynqIAW[
382198. prmpjnIk s`cy siqgurU gMQ swihb jI dy siqkwr pjnpRmw-BgqI
krn bwry ^ws pymmeI SuB scI mrXwdw is`iKAwdy nukqy[385
199. dl BMjn gru srmw, vf joDw bhu prapkwrI[scy siqgurUdsvN
pwiqswh jI ny prmpjnIk sRI grbwxI jI dw AQwhsiqkwr krnw
krvwauxw[385
200. prmpjnIk Awid AMiq;eykY Avqwrw]siqgurU gRQ swihb jIdy srUp
swihb jI dy prm siqkwr bwry pRm bnqI[ 386201. bIbI BwnI jI ny Awpxy
prmpjnIk ipqw jI dI cNkI dy t`typwvy hyTW hQylI r`KxI[ 386202.
mhwrwj swihb jI myhr krk,A`g l`gx qN bcwA ky hIr`Kx[ 386203. suK
inDwn;pIqm pRB myry]siqgurU gMQ swihb jI dy pws glWnhIN krnIAW[
387204. mwieAw Bytw krn vwl pRymI nM inmqw sihq ivSS lwhyvMdpRm
bnqI[ 387
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
22/511
23 qqkrw
205. s`cy siqgurU swihb jI vl pYr nhIN krny[ 387206. dukwndwrW
nU inmqw sihq siqkwr bwry pRm bnqI[ 388207. sRI grduAwry swihb jI c
AimRq vly,sB qoN pihlW ngwrwvjwax cwhIey[ 388
208. kwrx krx krIm]jI d srUpW dI izld AMdrN sw& n krnkrky
skI ikrlI k`FI[ 388209. sI gurduAwr swihb jI ivK in`qnm d rIkwrf
lwaux dIbjwe,inqnym vyly Awp hI S`D AMimq bwxI pVn snx dwivSS
&L h[388
210. ivSS SuD rIkwrf kIqI bwxI hI,sI gutky swihb jI pRkwSkrky
sxI jwv[ 389211. ijQoN sRI gurdAwr swihb jI d drSn kroN,dvyN hQ jV
isrJkw ky,gur &qih bulw ky jkwrw gjwau[ 389212. sI gurbwxI jI
rIkwrf krn vwilAW nU BI ^ws pRm sihq pRmbynqI[ 389213. ist rh
ikauVw Aqr iCVkx smN piqAW q nhIN iCVkxw[ 389214. inqnym dI bwxI,sI
gur gRQ swihb jI qoN pVn vwilAW nU BI^ws pRm sihq pRm bynqI[
389215. vwihgurU gurbwxI sMdr kwgz SuD CpweI ,rswly
CwpkW,smhpRymIAW n ^ws pRm inMmrqw sihq pRm bnqI[ 389216. siqgur
swihb jI d pwvn pivq sMdr srUp q jW sIgurduAwr swihb jI q vwr nhIN
krnw cwhIdw[ 390217. kotwn kot bRhmMfW d mwlk prmpUjnIk scy siqgurU
sRI gurUgRQ swihb jI q kd Bul ky BI vwr nhIN krnw[ 390218.
swKI:-(byAdbI krn vwlw ikq kmLw qW nhIN,iKmw hIkr[byAdbI krn vwly
mrK nU kut[ 391
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
23/511
24 qqkrw
219. vwihgurU[gur gur siqgur gRQ swihb jI qoN nwm r`Kxw,nwm
pUrwhI lYxw cwhIdw h[ 392220. ^ws inmqw sihq guxI igAwnI ilKwrI jnW
dy crnW q m`Qwr`K ky AqI inmqw sihq pRm bynqI[ 392221. p`qw mco ky
hd nhIN lwauxI[ 393222. inqnym sRI sKmnI swihb jI d lg mwq dI
SDweIkrky,iek`T bYT ky pVn ArQ vIcwrn bwr pRm bynqI[inmqwsihq pRm
bynqI h smMh pRmI,sI gurbwxI dI S`D sQw krnjI[
393
223. pwrbhm ky gur Avqwr,s`cy siqgurU sRI grU gMQ swihb jI
dyprmpivq srUpW grdAwirAW dI svw sMBwl dI cYikg sBwlbwry pRm
bnqI[394
224. g`fI q lwiebyrI sjwaux bwry[ 394225. jo prapkwrI Avqwr jW
mhWprS hoey hn,kd Bu`l ky BIaun@W dI inMdw nhIN krnI[ 395226. Gr 2
jwp krn bwry pRm bnqI[ 395227. rwjn k rwjw.mhwrwjn k mhwrwjw;pIrwn
pIr siqgrU gMQswihb jI pws,bdbo n iljwv[
395
228. gRIb invwj siqgurU gRQ swihb jI nMU pVIAW hyTW pkwS nkro[
396229. Sbd qkW dI igxqI dy A`Kr nhIN blIdy[ 396230. spIkR c au~cI
bwxI pV@n qN klyS n kro[ 396231. sMq bwbw sMdr isMG jI ^wlsw,sMq
bwbw Aqr isMG jI^wlsw,sq bwbw m`Gr isMG jI ^wlsw bhmigAwnI
mhWprSWdy Amolk bcn[396
232. prm siqkwr Xog gRQI isG jI bwry pRm bnqI[ 397233. gohy dw
pocw iblkul nhIN dyxw cwhIdw[slku m1]gaUibrwhmx kau,kru lwvhu;gbir
qrxu n jweI]) ktwn kitbRhmfW dy mwlk,kotwn kit srjW dy pRkwSk mh`ly
dsvyN jIdy prmpjnIk dwdy siqgurU CyvN pwiqswh jI dy mhwn399
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
24/511
25 qqkrw
prapkwr dI swKI[234. sRI siqgurU swihbwn jI dIAW prmpiv`q
XwdgwrW dI sMBwlbwry pRm bnqI[ 401235. hr Gr swhmxy ieh SuB bol
ilKxy cwhId hn[ Dwrimk gRQWdI sMBwl bwry pRm bynqI[
401
236. s`cy siqgrU gMQ swihb jI nU igAwrvIN gdI dy mwlk nhINkihxw
cwhIdw[
401
237. siqgurU gRQ swihb jI nUM bIV AKr nhIN vrqxw cwhIdw[ 402238.
qoN 323 nMbr q`k grqw g`dI ibrwjmwn siqgurUBgvwn,imhrvwnu.swihb
imhrvwnu]swihb mrw.imhrvwnu]gurUgur siqgrU sRI gurU gRQ swihb jI d
ivSyS pym sihqsiqkwr bwry inmRqw sihq ^ws pRm bynqIAW,85 nMbrhn,hr
nMbr Agy vwihgrU jI iliKAw hY,inmqw SrDw pRmiDAwn nwl zrUr br zrUr
pV@ k,Awp mnx kro krwau,grUpRmsr jI dI ^uSI dIAW l`KW pwiqSwhIAW
pRwpq krk jIvnmukqI pwau[
402
324. qoN 332 q`k,PotoAW bwry SB is`iKAw[ 418333. vwihgrU
prmpjnIk s`cy siqgurU swihb jI dy dIvwn bwry^ws pym bynqIAW[
420334. sRI grdAwrw swihb jI dI auswrI,dK ryK sBwL bwry inmqwsihq
^ws pRym bynqIAW scnwvW] 423335. vwihgrU]hyTW ilK swDn hryk
grduAwry swihb jI cwhIdhn] 425336. vwihgrU]gurU Gr dI cVdI klw,sudr
sI inSwn swihb jIbwry pRm bnqIAW[ 427337. vwihgrU]hyT ilKI syvw sRI
gurdAwry swihb jI ilK,pV@ k 428
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
25/511
26 qqkrw
pRmI syvw krn[338. gurdv mwqw gurdv ipqw;grdyv suAwmI prmsurw]
siqgrUswihb jI nU prn Adb siqkwr sihq iljwx dI swKI[ 428339.
vwihgrU]pUrn Adb siqkwr sihq,Ajpw jwp vwihgrU sIgurU gMQ swihb jI
nUM iljwx,n`gr kIrqn bwry pym bynqIAW[
429
340. sRI gurdAwry swihb jI loVIdIAW vsqUAW,bwry ^ws pRmbynqIAW[
432
341. pUrn gur jI d lMgr bwr ^ws pRm bynqIAW[ 433342. pUrn gur jI
d Gr c fwlI[siqkwr Amolk bcn qqkrw grpRswid sprnM[ 435
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
26/511
27 qqkrw
q`qkrw ArdwsW grpRswid ArMB:- {grpRswid vwihgurU hr mhIn
dygurpurb Gry ilK ky lwau[dsW pwiqswhW jI dy gurpurbW dIAW
ArdwsW,ies poQI chn,ijhVw grpurb hov,aus dI Ardws ies poQI coN
pV@[guru prmysuru pUjIA;minqin lwie ipAwru]poQI coN,gr bswvlI dy
pRkrx coN,grU js pV@ ky grpurbmnwau[}1. Ardws d sRb ivAwpI mhW
ivsmwd ArQ[ 4402. jykr Ardwis pUrI n hovy qW ibrQI kdy n hoveI;jn
kIArdwis]pV ky,Ardwis prI ikaN n hoeI?shI iqn ArQ) 4403. jq kq
dyKau.qq qq qum hI;mih iehu ibsAws hoieAwieE]k pih kra Ardwis
bynqI;ja sunqo hYrGrwieE]1]shI ArQ)
441
4. ivxu boilAw sBu ikCu jwxdw;iks AwgY kIcY Ardwis]shIArQ) 4425.
qU Twkru;qm pih Ardwis]qN nwnk dws;sdwkurbwnI]8]4] qk swrI pauVI dy
sRb ivAwpI mhW ivsmwdArQ[
442
6. pRm bnqIAW[ 4467. sMprn Ardws 4498. AwigAw BeI Akwl kI;qbI
clwieE pQ]qoN Kwr hoie siB 452
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
27/511
28 qqkrw
imlYNg;bc Srn jo hoie]3]q`k sRb ivAwpI mhW ivsmwdArQ[9. prmpjnIk
s`cy gur purbW dIAW sb ivAwpI mhW ivsmwdArdwsW[ 45510. sRI gurU gMQ
swihb jI dw pihlw pRkwS grprb dI sbivAwpI mhW ivsmwd Ardws[) 46311.
iqlk j\U;rwKw pRB qw kw]qN,hY hY hY sB jg BXo;j jY jsurlk]16]q`k
bhuq hI vYrwgmeI Amlk sb ivAwpI mhWivsmwd ArQ[
470
12. Akwl prK jI v`lN mhl nONvyN jI dI sRb ivAwpI mhWivsmwd
mihmw[)
473
13. vwihgrU]AimRq Ckwaux vwilAW dI ApxI S`DweI qN pihlWArdws[
47814. AMimq Ckwax vwilAW dI ApxI S`DweI mgroN Ardws[ 47815. AMimq
iqAwr krn dI Ardws[ 47816. AMimq iqAwr krk,Ardwis[ 47817. AMimq Ckw
k, isiKAw d k sMpUrnqw dI Ardwis[ 47818. lMgr Ckx mgroN Ardwis[
47919. sRI gtk swihb jI dI byAdbI qN Ardwis[ 47920. n`gr kIrqn
AwrMB Ardwis[ 47921. n`gr kIrqn vwpsI Ardwis[ 47922. n`gr
sDwr(liDAwxw)ivKy,vwihgrU mh`ly CvN jI d joV
swihb jI swhmxy Ardwis[480
23. prmpjnIk sRI siqgurU mh`lw 1.jI,mh`lw dsvW jI AkwlpurK jI d
snmK,Awp Ardws krky,Ardws dI mhwn smhwn sb ivAwpI mhW ivsmwd mhwnqw
jxw rhy hn[481
24. Ardwis dAwrw Awey Dn qN,Anyk Drm kMm,Awid mhWivsmwid pym
pRcwr[ 48425. kotwin kit bRhmfW d mwlk,s`cy siqgurU jI ny, grU pMQ
jI 484
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
28/511
29 qqkrw
nUM ie`k Akwl prK jI dw hI mgqw bxwieAw hY[26. bRhmigAwnI bwbw
gurmiK isMG jI pitAwl vwl mhWprKW jIdI sMpdwie c,Ardwis nUM muK
mMnxw[ 48527. ijhV sc siqgurU jI nUM Cf k,dUijAW qN iB`iKAw
mMgdhn,ah f`b jWdy hn[
486
28. swKI gurU qwrI bIbI blvIr kr jI ny,Ardwis krk Awpxyb`cy smyq
kurbwnI dyxI[ 48729. sMn 1978 qyrW ApRl nUM,ipAwry svwry siqkwry
lwfl isGWny idloN lw k,kurbwnI dx dI Ardwis krky,grU jI leIkurbwnI
dvxI[)488
30. bIbI vIro jI ny,Awpxy mhWblI XoDy sUrbIr bhwdr pMj
spuq,Awpxy ipAwry BqIjy mhWblI XoDy sUrbIr bhwdr sI gurUdsvN
pwiqswh jI dy s`cy crn-kmlW c Ardws krny[490
31. v`fBwg mnIrwm jI ny pMj sp`q Ardws krny[ 49132. jrmnIAW
AMgyzW dI jMg c,Ardws krky isGW dI ijqhoeI[
491
33. Ardws nwl r`iKAw hudI hY:-swKI BweI lwl isG jI[ 49334. dUjI
swKI b`cw d rhI gIbxI hrnI ny Ardws krnI[ 49435. qIjI swKI hwQI dI[
49536. pRmwqmw nwl juVn leI ArdwsW krn dw hukm krnw AwidsRb ivAwpI
mhW ivsmwd pRm pRcwr hY[ 49537. A`lwh pwk prn siqgurU sRI grU nwnk
dyv swihb jI nyArdws dI mhW ivsmwd mhW mhwnqw jnwauxI[ 49638. pUrn
grU mh`ly dsvyN jI d b^S rihqnwimAW c Ardws dImhW ivsmwd mhW
mhwnqw[ 49639. vwihgrU mh`l dsvyN jI dy,101 Ardws aucwrn dw kwrn[
49740. vwihgrU mh`l dsvyN jI ny,Apxy ipAwry grisK b`cy gurU pMQjI
dI sdw cV@q leI,101 Ardws acwrnI:- {Awp jI 497
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
29/511
30 qqkrw
q`qkrw pV@ rhy hoN jI)40 nMbr Aw cuky,A`gy qqkry c ie`knMbr qN
101 Ardws AwvgI, Ardws ijvN krnI hY A`gpV@[hr nMbr c Ardwis hY[}
1.gurmiK vzIr(Gr vwlI)dI pRwpqI leI Ardwis[2.joVI pihlI vwr iml
Ardwis[3.grB Tihrn leI Ardws,4.jnm smN mwqw b`cy dy kStdI inivrqI
leI Ardwis[5.b`cy b`cI dy jnm qoN Ardwisc DMnvwd krnw[ 6.jnm sskwr
leI AimRq iqAwr krndI ivDI, Ardws[7.Ardwis krk duD cMGwauxw [
8.EprwduD iplwaux qoN pihlW Ardws[ 9. mgxI dI Ardwis[10.swhw sDxy
dI Ardws[
11.brwq cVn smyN Ardwis[ 12.imlxI dI Ardwis[13.AnMd kwrj AwrMB
Ardwis[ 14.AnMd kwrj sMprnqwArdws[ 15.nvW bsq pRm nwl Ardwis krk
b`cy nUMpihnwv[ 16.AMn Ckwax pihlW pym nwl Ardwis krnI[17.bc nUM
prmpiv`qR crnW qy pw ky Ardwis[ 18. Kyfxl`g Ardwis[ 9.SsqR
iv`idAw,20.bRhmividAw,22.sswrIiv`idAw 23.Kfy bwty d AimRq dI pRwpqI
leI Ardwis[24.Ardwis kIt b`cy dw mn,AguxW c n fly[25.Gr dIsur`iKAw
leI Ardwis[ 26.kwL qoN vrKw leI Ardwis[27.kwrj dI is`DI leI Ardwis
28.pjW ipAwirAW qNqn^wh luAw k Bul b^Swaux leI Ardwis[29.dUjy
n`grjwx smN Ardwis[30.v`ifAW dy Bl leI Ardwis[31.Ardwis hy mhwrwj
jI!mn vs c rhy[ 32.ArdwisBUqW nUM Bjwax dI[33.fgrW dy vwDy dI
Ardwis[34.ismrn pRm siq sqK dieAw Drm vIcwr inmqw dIpRwpqI dI
Ardwis [35.KqI pRP`lq hovy[36.37.nvN Gr dInINh r`Kx,Gr c pRvyS hox
qN pihlW Ardwis[38.svw
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
30/511
31 qqkrw
pRwpqI leI Ardwis[ 39.sqsMgiq jI dI pwpqI leIArdwis [ 40.inrMkwr
jI dI pwpqI leIArdwis[41.bor leI Ardwis[42.ibjweIArdws[43.bhL
Ardwis krk cuk[44.Gr iqAwgx vylArdwis pds c pym siqkwr vDy[45.
Ardwis Gr c suKSWqI syvw Bjn b^S jI[46.duSmx bn@x leIArdwis[47.ijs
gocrw kMm hovy,aus nU Awpxy q moihq krlYx nimq Ardwis[ 48.Ardwis
krnI syeI ipAwry mylijnw imilAW AwpjI dw nwmu ic`q AwvY] 49.
ArdwisJgiVAW qoN bcwau jI[50. Ardwis inMidAw kkrmW qNbcwE jI[
51.klMk qN bcx leI Ardwis[52.nwm AmldI pRwpqI leI Ardwis[53.gRIbI
cukx leI Ardwis[ 54.Ardwis pMj kkwr dIrihq sihq iqAwr br iqAwr rhW[
55.mKI jumvwr bnxpihlW Ardwis krnI isdk swbq rhy,ijs krk
iensw&krW[56.jg jwx smN Ardwis ijq pwpq hovy jI[ 57.Ardwis
hMgqw ivAwpy,Sbd pRkwS b^S jI[58. Ardwisgux gwaNidAW syvw praupkwr
kridAW aumr gzry[59.Ardwis Awp jI d bcnW nU pRm nwl mMnW[ 60.Ardwis
Abro sihq kl vDy Puly[61.Ardwis vwihgrU jIdI ielwhI sMdrqw ipAwrI
lgy[ 62.Ardwis SSqRW nUprapkwr leI hI vrqW[ 63. ivCyry dI Ardwis
krnI jmn nU cMgw lgy, SB guxW vwlw hovy,ij`q krwvy[64.prnbRhm jI dy
prn inscy leI Ardwis[ 65.pwp gRh nhINmMnxy,Gry kQw kIrqn krvw k lgr
kVwh pRSwidvrqwE[66 dIvwn AwrMB dI Ardwis[ 67.sMdr dIvwnAMimq Awsw
jI dI vwr dw prmpivqR kIrqn, kQw Ardws[68.AMimq vyly in`qnym mgroN
Ardws[ 69.sI rhrwis swihb
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
31/511
32 qqkrw
jI dI Ardwis[ 70.sRI kIrqn soihl swihb jI dw AMimqpwT bwAd
Ardwis[ 71.giVAW dI inivrqI leI Ardwis[72.fMgrW d Bly dI
Ardws[73.g`fI GoVw pRwpqIkrk,Ardwis[ 74.iks dI mdd ibnw ij`q hovy
Ardws[75.sRI AKf pwT swihb jI AwrMB Ardws[76.mDArdws[77.sMprnqw
Ardws[78.^zwnw k`Fx leIArdwis krnI dsvMD dyxw[79.snyhI d bDn qoN
CutkwryleI Ardwis[ 80.sQw sihq siqgurU gMQ swihb jI dsihj pwT dI
Ardwis[81.ADI sQw qoN Ardws[82.sQwdI spUrnqw q Ardwis[ krnI[83.grU
pMQ jI dI cV@dIklw Ardwis[ 83.kMGw sIroN v`K ho jwv
Ardwis[84.Ardwis krnI dwsn dws inSkwm sQw kQw kIrqnisKwv[ 85.snyhI
dy cVweI krn qN Ardws[86.cMg krm krky hMgq dI inivrqI leI
Ardwis[87.hys`cy siqgrU sI grU gMQ swihb jIE!jdoN pRB kismrin;Anhd
Junkwr]a~Ty,qdoN dwsn dws aus dw hMkwrkdy Bul ky BI n kry,Awp jI dy
b^S nwmu Anhd Junkwr dIXwd c,roim 2 krk sdw hI lIx msq rhy[dws dy
idl qoNAwpxy prwey dI mL lih jwvy[88.smwDI c bTx qN pihlWArdwis[
89.Adr Bwa BgqI SrDw pym vrwg ismrnpRkwS crn-kmlW dw iDAwn pRpk
hovy Ardws[ 90.cwrpdwrQ SuB kwmnw dI pRwpqI leI Ardwis[91.prI
igAwnAvsQw pw k BI Ardwis kro,mhW mUrK b`cy nUM,s`cI Srn cr`Ko
jI[92.imRqk nMU SmSwn BUmI nU iljwx leI Ardwis[93.cMfw lwax qN
pihlW Ardws[ 94. icKw pws sI jpu jIswihb jI sI kIrqn soihl swihb jI
pwT krkArdwis[95.sRI gurdAwry swihb jI Aw ky,AlwhxIAW qSbd pV@ k sI
sihj pwT AwrMB Ardwis[96.SSqR Dwrn qN
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
32/511
33 qqkrw
pihlW Ardwis[ 97.Ardwis krk grpRswid kih kyprCwdw Ckxw[ 98.AkV
smyN Ardwis[99.mn bwxI sIrkrog inivrqI Ardwis[ 100.prm pUjnIk AimRq
grbwxIjI d ArQW dI pwpqI leI snmK Ardwis[ 101.ArdwiskrnI scI AgvwhI
qoN n iQVkW[gpq kMm pvy qWArdwis[ASuD mn nUM ijqx leI Ardws[q`qkrw
ArdwsW gurpRswid sMpUrnM]
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
33/511
www.Gursevak.com 33 q`qkrw
DMn hn DMn hn prmpjnIk s`cy siqgurU vwihgrU sRI gurU Arjn
dvswihb jI DMn hn!zwlmW d Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qN,
huxau~bldI dyZc cNkVw lw rhy hn[hux mcd 2 ryq qy bT rhy hn,mcdw
2ryqw Awpxy prmpiv`qR prmpUjnIk SuB sc suc a~c mhwn prapkwrI
sIsqhux pAw rhy hn,hux m`cdI 2 lohq KV rhy hn[1.Drm hyq;swkw ijin
kIAw]sIs dIAw;pru.isrru n dIAw] DMn hn DMnhn DMn,vwihgrU prmpjnIk
sc siqgurU qgbhwdr swihb jI DMMn hn[lohy dqMg ipjry c iqKy iklW
ivckwr bYT hux vwihgrU vwihgrU jp rhy hn[huxsIs kurbwn kr rhy
hn[Awp jI dw ShId hoieAw sIs hux dwsn dwsI d isrqy sj irhw
hY[3.Drin ggn nv KMf mih;jiq srUpI rihE Bir]Bin mQurw.kC BydnhI;gru
Arjnu prqK hir]prmpjnIk vwihgrU mhlw pjvW jI,sI rwmsrswihb jI
ivK,BweI gurdws swihb jI qoN siqgrU gMQ swihb jI ilKvw rhyhn[
4.qKq sRI dmdmw swihb jI ivK vwihgrU siqgrU dsvyN pwiqSwhjI,BweI
mnI isG jI nUM,vwihgrU siqgurU gMQ swihb jI ilKvw rhy hn[
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
34/511
www.Gursevak.com 34 q`qkrw
aUVw. prmpjnIk siqgurW d Avqwr. gurqw. joqI joiq smwax
dAsQwn[1.DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU siqgurU nwnk dyv
swihbjIE!DMn hn,Avqwr AsQwn gurduAwrw sRI nnkwxw swihb jI,jqI
joiqAsQwn sI krqwrpr swihb jI[rom 2 krk Aink bwr sdw ffauq
bdnnmskwr bilhwr[(2)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU siqgurU
Agd dvswihb jIE!Avqwr AsQwn qihsIl mkqsr ivK,grdAwrw sI srwey
nWgwswihb jI,grqw-gdI AsQwn,grdAwrw sI krqwrpr swihb,jqI jioq
AsQwnsRI KfUr swihb jI ivKy,grduAwrw sRI AMgITw swihbjI,DMn hn, rom
2 krkAink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(3)DMn hn DMn hn DMn
hn,prmpUjnIk vwihgrU siqgurU Amrdwsswihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn sRI
bwsrk n`gr ivKy,gurdAwrw sRI sMn@
swihb jI,gurqw-gdI AsQwn grduAwrw sRI m`lAKwVw swihb,sI Kfr
swihbjI,joqI jiq AsQwn gurdAwrw sI hvylI swihb sI gieMdvwl swihb
jI,rom 2krk Aink bwr sdw ffauq bMdn nmskwr bilhwr[(4) DMn hn DMn hn
DMn hn,prmpUjnIk vwihgrU siqgrU rwmdwsswihb jIE!DMn hn,Avqwr
AsQwn,gurdAwrw sI cnw mfI lhOr,grqw-gdIAq jqI joq AsQwn,sRI
goieMdvwl swihb jI ivKy,grduAwrw sRI hvlI swihbjI,rom 2 krk Aink
bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(5)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk
vwihgrU siqgurU Arjn dvswihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn gurdAwrw sRI
hvylI swihb jI,sIgoieMdvwl[grqw-g`dI AsQwn sI AMimqsr swihb jI
ivKy,gurdAwrw gurU kmihl,jqI joiq AsQwn lhOr rwvI kMF,gurdAwrw sI
dyhurw swihb jI,rom 2krk Aink bwr sdw ffauq bMdn nmskwr bilhwr[(6)
DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU siqgurU hirgivd
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
35/511
www.Gursevak.com 35 q`qkrw
swihb jI,Avqwr AsQwn gurU kI vfwLI gurdAwrw AtwrI
swihb,grqw-gdIAsQwn,sI hirmdr swihb jI dy swhmxy,sI kTVI swihb
jI,joqI joiq AsQwnsRI kIrqpr swihb jI ivK grduAwrw pqwLprI swihb
jI, rom 2 krk Ainkbwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(7) DMn hn DMn
hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgrU siqgrU hirrweyswihb jI DMn hn,Avqwr q
gurqw g`dI AsQwn,sI kIrqpr swihb jI ivKgurdAwrw sI sIs mihl swihb
jI,joqI jiq AsQwn grdAwrw pqwLprIswihb jI, rom 2 krk Aink bwr sdw
ffauq bMdn nmskwr bilhwr[(8) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU
siqgurU hirikSnsw:jI DMn hn,Avqwr q gurqw-gdI AsQwn,sRI kIrqpr
swihb jI
ivKy,gurdAwrw sI sIs mihl swihb jI,joqI jiq AsQwn id`lI
ivKy,grdAwrwsRI bwlw swihb jI,rom 2 krk Aink bwr sdw fMfauq bMdn
nmskwrbilhwr[(9)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgrU siqgurU
qgbhwdrswihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn sRI AMimqsr swihb jI
ivKy,gurdAwrw grUky mihl,grqw-gdI AsQwn sI bwbw bkwLw ivKy sRI Brw
swihb jI[jqI jiqAsQwn idlI ivK,gurdAwrw sRI sIsgMj swihb jI,ie`k
icKw AsQwn idlIivKy gurdAwrw sI rkwbgj swihb jI,dUjw icKw AsQwn,sRI
AnMdpr swihb jIivKy gurdAwrw sRI sIsgMj swihb jI,roim 2 krk Aink
bwr sdw fMfaq bdnnmskwr bilhwr[(10)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk
vwihgrU siqgurU givMd isGswihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn ptnw swihb jI
ivK,q^q sI hirmdrswihb jI,gurqw-g`dI AsQwn,sI sIs gj swihb jI sI
AnMdpr swihbjI,joqI jiq AsQwn q^q s`cKMf sRI hzUr swihb jI nWdV
mhWrwStR,rom 2krk Aink bwr sdw ffauq bMdn nmskwr bilhwr[(11)DMn hn
DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU siqgurU gRMQ swihb jIDMn hn,Avqwr
AsQwn AimRqsr ivKy,grduAwrw sI rwmsr swihb jI,DMn hn DMn hn DMn hn
prmpjnIk s`cy siqgrU sI gurU ArjndvswihbjI!DMn hn[AwpjI ny dunIAW
nUM qwrn leI,dySW pRdSWc kIrqn b^SxleI,jIAW dI hamY dIrG rog myt
k,bRhmigAwn b^Sx leI,dBI pKMfI grUAW
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
36/511
www.Gursevak.com 36 q`qkrw
dy jwL qoN bcwax leI,grU nwnk swihbjI dy q^q nUM jugo j`g Atl
r`KxleI,klj`g nUM gurbwxI inrMkwrjI dw ADwr b^Sx leI,grisKI pMQ nU
prns`cy grU b^Sx leI,kVIAW d koV@ srwp klk mt k bRhmc joVn
leI,AwpxysMqW nU grbwxI inrMkwrjI dw ^zwnw b^Sx leI,1661 ibkmI
BwdoN SdI eykmnUM,prmpjnIk s`cy(swD)siqgrU gMQ swihbjI,pihlI vwrI
sI hirmdrswihbjIc pkwS kIq[dUjI vwr Avqwr AsQwn q^q sI dmdmw
swihbjI,gurqw-gdI AsQwn sI hirmdr swihb jI q q^q scKf sI hzUr
swihbjI,mhWrwSt,rom 2 krk Aink bwr sdw ffaq bdn nmskwr bilhwr[AYVw.
inhcl scu Kudwie eyku;Kudwie bdw AibnwsI]prmpjnIkAibnwsI BgqW
mhWprSW jI dy prmpiv`q SB scy nwm:-
(1) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU Bgq kbIr swihb jIDMn
hn, rom 2 krk Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(2) DMnhn DMn
hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq iqRlocn swihb jI DMn hn, rom2 krk
Aink bwr sdw fMfauq bdn nmskwr bilhwr[(3) DMn hn DMn hnDMn
hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq bxI swihb jI DMn hn, rom 2 krk Ainkbwr sdw
ffaq bMdn nmskwr bilhwr[(4) DMn hn DMn hn DMnhn,prmpjnIk
vwihgrU,Bgq rivdws swihb jI DMn hn,rom 2 krky Ainkbwr sdw fMfauq
bMdn nmskwr bilhwr[(5) DMn hn DMn hn DMnhn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq
nwmdv swihb jI DMn hn,rom 2 krk Ainkbwr sdw fMfauq bMdn nmskwr
bilhwr[(6) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq DMnw swihb
jIDMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bdn nmskwr bilhwr[(7)DMn
hnDMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq s^ &rId swihb jI DMn
hn,rom 2krk Aink bwr sdw fMfauq bdn nmskwr bilhwr[(8) DMn hn DMn hn
DMnhn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq jdyv swihb jI DMn hn,rom 2 krk Aink
bwrsdw ffaq bdn nmskwr bilhwr[(9) DMn hn DMn hn DMn
hn,prmpjnIkvwihgrU,Bgq mrdwnw swihb jI DMn hn,rom 2 krk Aink bwr
sdw fMfaqbMdn nmskwr bilhwr[(10) DMn hn DMn hn DMn
hn,prmpjnIkvwihgrU,Bgq BIKn swihb jI DMn hn,rom 2 krk Aink bwr sdw
fMfaq
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
37/511
www.Gursevak.com 37 q`qkrw
bMdn nmskwr bilhwr[(11) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIkvwihgrU,Bgq
sIsYn swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw ffaq bdn
nmskwrbilhwr[(12) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq pIpw
swihbjI DMn hn,rom 2 krk Aink bwr sdw ffauq bMdn nmskwr
bilhwr[(13)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq sDnw swihb jI
DMn hn,rom2 krk Aink bwr sdw ffaq bMdn nmskwr bilhwr[(14) DMn hn
DMn hnDMn hn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq sudr swihb jI DMn hn,rom 2 krk
Ainkbwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(15) DMn hn DMn hn
DMnhn,prmpjnIk vwihgrU,rwgI s`qw qy blvf swihb jI DMn hn,rom 2
krkAink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(16) DMn hn DMn hn
DMnhn,prmpjnIk vwihgrU,Bgq rwmwnMd swihb jI DMn hn,rom 2 krk
Ainkbwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(17)DMn hn DMn hn DMn
hn,prmpUjnIk vwihgrU, Bgq prmwnMdswihb jI DMn hn,rom 2 krk Aink bwr
sdw fMfauq bdn nmskwrbilhwr[(18) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpjnIk
vwihgrU,Bgq srdwsswihb jI DMn hn,rom 2 krk Aink bwr sdw fMfauq bdn
nmskwrbilhwr[DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk
vwihgrU,Bgqkl,klshwr,tlX,jwlpu,jlX,kIrq, slX,BlX,
nlX,iBKw,jln,dws,gXMd, syvk, mQrw,blX,hrbs,gurU js gwaux vwl sqwrW
B`tswihb jIE!DMn hn, rom 2 krk Aink bwr sdw fMfauq bMdn
nmskwrbilhwr[
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
38/511
www.Gursevak.com 38 q`qkrw
pihlw pkrx ArMB:- siqgur pswid]vwihgrU jI kw ^wlswvwihgrU jI kI
&qh] prmpjnIk,rwjn k rwjw.mhwrwjn k mhwrwjw;sdw 2imhrvwn,AnMq
klwvwn,swihb mrw nIq nvw;sdw sdw dwqwru]1])hm cwkrgoibd ky;Twkuru
myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw] grqw-g`dI ibrwjmwn
siqgrU Bgvwn,imhrvwnu.swihb imhrvwnu]swihbmyrw.imhrvwnu]grU gur
siqgurU s`cy vwihgrU siqgurU gurU gMQ swihb jI dwprmpivq
ieiqhws[gurbwxI jI Aqy cxvyN mhWprKW duAwrw,gurbwxI gurU jIdI mhW 2
ivsmwd Agm Apwr mihmw, gurbwxI dy pdW dy mhW ivsmwd ArQ[1.{nvIN
id`lI:-iek bhuq hI mh`qv-prn &Ysl c,sprIm krt ny sRIgurU gRQ
swihb jI jo ik isKW dy prmpiv`q prmpjnIk Dwrimk gurU gRQ prngurU jI
hn,bwry AwiKAw hY ik sRI gurU gMQ swihb jI nU kwnUMnI iDr
vjNsvIkwirAw jw skdw hY[ mh`qvpUrn &qvy c ikhw igAw hY ik
prmpivqR grUgRQ swihb jI,j gurdAwry swihb jIc pRkwS ibrwjmwn kIq
jWdy hn qW ienW@nUM ihMdAW d ieSt vjN,brwbr dI mwnqw idqI jWdI
hY[Adwlq ny A`g AwpxyPYsly c ikhw hY ik do vK-v`K DrmW d SrDwlAW dI
nzr c ie`k sMklp jWkwlpink d mqlb vK v`K hn,pr sI gurU gMQ swihb jI
dI kwnUMnI iDr vjNmwnqw dx leI,swry DrmW d SrDwlU,ienW@ nU ie`k
ijhw Awdr siqkwr iddyhn[ies leI DMn sRI grU gRQ swihb jI nUM
kwnUMnI iDr vjoN mwnqw idqy jwxvwlIAW swrIAW kdrW-kImqW ies c Swiml
hn[jsits A~m. Awr. rwE qjsits ey.pI.imSrw qy AwDwirq ifvIzn bNc
ny,SRmxI gurdAwrw pRbDk kmytIAMimqsr v`lN dwier ApIl q ieh &slw
sxwieAw hY[ ieh &Yslw hweIkrt daus &sl ivruD suxwieAw igAw
hY,ijsc pjwb qy hirAwxw hweIkrt ny,SIgurU gMQ swihb jI nUM kwnUnI
iDr vjoN svIkwirAw nhIN sI[suprIm krt nyAwpxy PYNsl c,ieh BI AwiKAw
hY ik is`KW d dsvyN gurU DMn 2 sI gurU gibd
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
39/511
www.Gursevak.com 39 q`qkrw
isMG swihb jI ny pRqK qOr q AwiKAw ik an@W qoN ipCoN,prmpjnIk
DMn sIgurUgRQ swihb jI hI is`KW dy gurU swihb jI hoxg[ pitAwlw izly
dy ipf iblwsprivKy siQq gurdAwrw swihb DrmSwlw sI gurU gRQ swihb jI
dI iemwrq AqzmIn bwry somnwQ dws qy hor ivAkqIAW ny dwAvw kIqw sI
ik ies grdAwrynwl sMbMiDq zmIn an@W d vfyirAW dI hY,pr
AYs.jI.pI.sI.grdAwrw pbDkkmytI dw pK hweIkrt ny r`d kIqw sI[ hux
sprIm kort ny hweIkrt dyPYNsly ivruD Pqvw idqw hY[sprIm kort AwiKAw
hY ik sRI gurU gMQ swihbmhwrwj jI ijs gurdAwry swihb jI pRkwS r`K
jWdy hn,auh jgHw iblkl auvNpUjnXog ho jWdI hY,ijvyN ijaNdw gurU
pijAw jWdw hY[sprIm krt ny ikhwhY,ies leI keI vI pqIvwdI iDr dw
dwAvw ijhVw JgV vwlI spqI nwlsMbiDq hY,auh r`d kIqw jWdw hY[ }
ijn@W kihxw ik swnUM AkwSI pgwm AwaNdwhY, dunIAW an@W dy pYr
pUjdI,AkwS ivhl dw nwm hY, swry bol cwl AkwS chI ho rhy hn [
prmpjnIk sc siqgurW ny Akwl prK jI d grbwxI jI b^Shn, j hr ie`k
pRwxI mwqR, siqgurU sRI gurU gRQ swihb jI mhwrwj nwl juV,khydwsn
dws nUM siqgurU sRI grU gMQ swihb jI gurbwxI Byj rhy hn[ AkwSI
bwxIJUT hY [ hy mnw ! sMswr qy igxqI dy suAws Bog ky ie`QN jwxw hY,
QVy ijhy smyNc ie`QoN gurU Sbd ArQ Awpxy idl qy ilK ky,sc siqgurW
pws iljwxy hn jI[ 2.prmpjnIk s`cy siqgrU sRI gurU nwnk dv swihb jI,
prmpjnIks`cy siqgurU sRI grU Agd dv swihb jI ny gurbwxI iekqR krn
dw prapkwrieaN kIqw:-Awip nrwiexu.klw Dwir;jg mih.prvirXau]Anuswr
prmpjnIkmyhrvwn Anq klwvwn SWqI d swgr,ktwn koit bRhmfW srjW d
pkwSkmwlk,inrgn bRhm jI ny is`K Drm d bwnI,jwhr pIr jgqu guru
bwbw]3])sBqy vfw siqguru nwnk;swihb jI dw SuB scw Avqwr Dwr
ky,prmpjnIk SBs`cy ds Avqwr Dwry hn[an@W prmpUjnIk prm pwk dsW hI
srUpW c ie`kie`k jiq vrqI hY[siqgrU pihl pwiqswh jI ny Awp gurmKI
ilpI rc k,sdwAmr rihx vwlI ies ilpI c grbwxI jI ilKvwey,ies qr@W
siqgurU djpwiqswh jI ny,Purmwnu qyrw.isrY aUpir;iPir n krq
bIcwr]qhI drIAw.qhI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
40/511
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
41/511
www.Gursevak.com 41 q`qkrw
prmpjnIk prmpiv`q s`cy crn kmlW dw rMg cV igAw[Awp jI grU pmsrjI
dy gurbwxI jI nMU rwq idny bwbIhy vWg pVd rihMd[ijvyN GfyhyVy dw
Sbd sux ky,hrn mihq ho jWdw hY,iqvyN grbwxI gur ieiqhwssux k moihq
ho jWdy[AsI lIxqw pwauNd,lgwqwr smwDI hI lg jWdI[ijvNm`CI dw jIvn
pwxI hY,iqvyN gurbwxI rUp siqgurU sRI grU nwnk dv swihb jI dcrn
kmlW c lIx rihMd[Awp jI gurqw-gdI q ibrwjmwn ho k,au~c pdvIdy mwlk
bxy[XQw:-sRI gurU dyv AMgd swihb siqgurU ny,kMm AwrMiBAw
bwxIsMcoilAW dw[ sihq Adb ilKvw ky sMic bwxI,rwhu qirAw Adb
ilKqilAWdw](joiq ivgws)jnu nwnk DUiV mMg.iqsu gurisK kI; jo Awip
jpY.Avrh nwmjpwv]Anuswr Awp jI hr vly grbwxI dw pRcwr krd rihMdy
Aqy sbq dy BlleI grU pym c gurbwxI iekq krk,sMBwl krd rihMd[gihr
gBIru;ghIrusujwnw] vwihgrU jI dy Avqwr siqgurU AMgd dyv swihb jI
ny,siqgurU nwnkdyv swihb jI dy prm ipAwr c,siqgurU swihb jI dI
AMimq grbwxI iekqkrn dw hukm sMgqW nUM kIqw[ies prapkwr c,prmpUjnIk
siqgurU swihb jI dw BwrI ihqsI[pymIAW nU hukm kIqw,BweI!Awp jI koLy
jW hor iks kLy gursbd ilKhox,qW ilAwau,ijs krk siqsMgq jI dw AiqAMq
hI Blw hov[siqgrU swihbjI dI bwxI Alop n hovy[kSmIr dy pRmI bRhmdws
jI pws Swrdw AKrW cmlwr dI vwr dIAW 21 pauVIAW sn[ien@W ny drSn
krk,ieh prmpivq pQIsiqgurU dUj pwiqswh jI nUM idqI Aq m`Qw
tikAw[Awp jI ny gurbwxI nUnmskwr krk lY leI[ mihmw pkwS vwrqk
1798:-ies qr@W mwJ dI vwrdIAW kuJ pauVIAW Aq ijqu dir
vsih,(877)sriq sbd swKI mrIisM|I;(877) suix mwiCdRw nwnk
bol](877)hor k`J bwxI is`DW prQwieaucwrI,j j`t jwqI dy grU pymI sdo
iGau ny twkry AKrW c ilKI sI,as qoNimlI[ ies qr@W gurmiK pymI h`s
lhwr jI Aq sINhy CINby jI qoN BI kuJ bwxIpRwpq hoeI[ijhVI bwxI
sYdpur sMifAwlI dy kqlyAwm smyN,JwV klwl jInUM,siqgurU pihl pwiqswh
jI ny ilKweI sI, ah as qoN pRwpq hoeI[ siqgurW dAqI ipAwry pymI
BweI Aij`qy rMDwvy jI qN isD gsit pwpq hoeI[ ies qr@Wpihl pwiqswh
jI dy bwxI dx bwry,BweI bwl vwlI Avqwr swKI dy pMny 616
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
42/511
www.Gursevak.com 42 q`qkrw
qy ieaN iliKAw hY:-pRisn ho kr gurbwxI dw Kjwnw gurU Agd dv
swihb jIdy hvwly kIqw[ iesy qr@W prwqn jnm swKI dy Ag 144 q grbwxI
ilKwaxAqsiqgurU dUjy pwiqswh jI nUM dyx dw hvwlw imldw hY, mnsK qIn
brs bwby klirhw,Pr bwby ividAw kIqI[grU bwb jI dI bwxI bhuq
iliKAws[ poQIAW ilKlIqIEsu[ ieh bwxI BweI mnsK jI qoN imlI[siqgrU
swihbwn jI ny AimqgurbwxI nUM Awpxy iest mMn k pUjy hn[Awpxy sIr
nwloN BI vf khy hn[AwpjI SuB gxW d smMdR hoN[Awp jI d AMdr grbwxI
dw AQwh ipAwr hI nhIN,blik Awp jI prmpivq AMimq grbwxI rUp hI
hoN[prmpjnIk prmpiv`qAMimq grbwxI iek`q krn dy aupRkq prmwx purwqn
gMQW coN QoV@ mwq hI imlyhn,pr siqgurU swihb jI ny gurbwxI iekqR
krn dw BwrI au~dm kIqw sI[ ij`Q2 ijs 2 pws gurbwxI sI, aus dI puC
pVqwl krn d fUGy pRm Bwv sn[ ijvNij`Qy 2 ijs 2 pymI pws AimRq
grbwxI poQIAW jI sn,aun@W nU bulw ky jW pwsjw ky, grbwxI jI d
siqkwr dw apdS Aq siqkwr dw PL dsky,prmpjnIk prmpivq poQIAW jI dw
siqkwr kIqw krwieAw[DMn hnvwihgrU srUp siqgurU pihl dj pwiqswh jI,
Awp jIAW ny gurbwxI iekqRsMBwl BwrI siqkwr krn krwax dw BwrI
prapkwr kIqw krwieAw[
3.mhwn praupkwrI DIrjDwrI grU gur siqgrU Amrdws swihb jI nypUrn
Adb siqkwr sihq AMimRq grbwxI jI iekqR krn dw mhwn prapkwrkrnw:
siqgrU AMgd dyv swihb jI ny, AwpxI Apr Apwr ikRpw b^iSS imhrkrk,
AwpxI prmpiv`qR au~jl joiq siqgurU qIjy pwiqswh jI c r`K k,Awpxy
prmpivq srUp c lIn kr ley[ dKx mwqR sRIr vKry 2 sn, prielwhI jiq
ie`k ie`k hI vrqI jI[XQw:- m 3] Dn ipru eyih nAwKIAin;bhin iekTy
hoie](Dn) iesqRI (ipru) pqI eyih (n) nhIN (AwKIAin)AwK jWd, j iekTy
(hoie) ho k (bhin) bTx, eyk joiq duie mrqI; Dn iprukhIA
sie]3](ipru) pqI (Dn) sqI (duie) do (mrqI) mUrqW dKx mwq hox,pr dhW
dI (eyk) ie`k jiq hov[(soie) ah hI,(sie)soBw sihqie`k jiq Dnipru
(khIA) khIdy hn, iqvN Awp jI ny grbwxI b^S ky, qIj pwiqswh jI
nUKMfW bRhmfW dy rwjy bxw idqw[ ie`ko joiq dsy pwiqswh jI, AimRq
grbwxI jI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
43/511
www.Gursevak.com 43 q`qkrw
dy prmpivq Avqwr hn Aq rom 2 krk sdw 2 siqkwr Xog grbwxI jIclIn
hn[
hr smN AimRq grbwxI jI aucwrdy suxd iekq krdy ilKdy ilKwauNd
pUjdpUjwaNd sn[ ijs qr@W DnI sm dy mn Adr Dn iekTw krn dI iKc
rihMdIhY, ies qr@W gurU rUp siqkwr Xog gurbwxI jI nU iek`q krk svw
siqkwrsMBwl dw Awp jI dw kdrqI prapkwrI sBwv sI[XQw:-hir Dnu
schu;ry jnBweI])iehu Dnu schu;hovhu BgvMq])hir Dnu scIA BweI])sMic
hir Dnu.pUijsiqguru;Coif sgl ivkwr]siqgurU dUj pwiqswh jI dy hukm
Anuswr, dIrG idStI dy mwlk siqgrUqIjy pwiqswh jI ny grqw g`dI qy
ibrwjmwn ho ky AimRq gurbwxI jI acwry[pihl Aqy djy pwiqswh jI dy
bwxI jI droN nyiVaN mgw k sMBwl kIqI[XQw:-qIjI cOQI grU pwiqSwhIAw
ny BI;prmwinAw Bau vf groilAW dw]grbwxIdIAW sMcIAW pj ins idn;Awp
sWiBAw kwj kwjilAW dw]187](joiqivgws)sI siqgurU qIj pwiqswh jI Ag
1376 qy sRI kbIr swihb jI nUisropwau b^SidAW 220 vN slkc
&rmwauNdy hn:-m 3]icqw iB Awip
krwiesI;Aicqu iB Awpy die]nwnk so swlwhIA;ij sBnw swr
kryie]m3]PrIdw.kwlI DalI swihb sdw hY;j k iciq kry]Awpxw lwieAw
iprmu nlgeI;j locY sBu koie]eyhu iprmu ipAwlw Ksm kw;jY BwvY q
die])m3]iehuqnu sBo rqu hY;rq ibnu qnu n hoie]jo sh rq Awpxy;iqq
qin loBu rq nhoie])m3]kwie ptolw pwVqI;kblVI pihryie]nwnk Gr hI
bYiTAw shuimlY;j nIAiq rwis kryie]apRkq pmwx Anuswr, siqgurU swihb
jI ny Awdrsihq Bgq bwxI dI sBwl kIqI[ ijhVI bwxI, gurbwxI Anuswr
sI, as nUpRvwn kIqw[ Bgq bwxI Aq gurbwxI dI eykqw bwry siqgurU qIj
pwiqswh jIny ieaN ikhw hY:-nwmw CIbw.kbIru julwhw;pUry gur qy.giq
pweI]bhm k bq.sbd pCwxih;hamY jwiq gvweI]suir nr.iqn kI bwxI
gwvih;kie n mytBweI]3]so grU gur siqgrU Amrdws swihb jI ny Apwr
ikRpw krk siqgrUpihl dUjy pwiqswh jI Aq AwpxI bwxI, Awpxy pqR ssrwm
jI Aq hor pmIAWqoN BI ilKvweI, jo sI poQIAW jI rUp c, bwb mohx jI
pws, prn Adb
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
44/511
www.Gursevak.com 44 q`qkrw
siqkwr sihq sBwl k r`KI hoeI sI[ s jykr Awp jI, gurbwxI dI sMBwl
Aqsyvw siqkwr nw krd qW Alop ho jwxI sI[4.DMn vwihgrU siqgurU
rwmdws swihb jI ny gurbwxI iek`q krky sBwlpUrn siqkwr krn krwauNx
dw bVw BwrI prapkwr ieauN kIqw krwieAw:-DMnuDMnu rwmdws guru;ijin
isirAw iqnY svwirAw]prI hoeI krwmwiq;AwipisrjxhwrY DwirAw]ijvyN Awp
jI ny ie`k vwk nwl koVW bhmf rcy hn,iqvNAwp jI ny sRbq d Bly
leI,prmpivqR AMimq grbwxI jI rcy[DMn vwihgrU s`cysiqgurU sI gurU
Amrdws swihb jI dI scI au~cI svw bhuq BwrI cwA aqSwhnwl kIqI[vwihgr
siqgrU Amrdws swihb jI d prmpivq hukm nUM mnky,grbwxI jI dI sQw
S`DI A`g krvweI[swrIAW GtW swirAW rUpW rMgWc,vwihgrU siqgurU Amrdws
swihb jI dI joiq swiKAwq kIqI,ijs krkvwihgrU siqgurU Amrdws swihb
jI bhuq BwrI psMn hoey[AqI hI ipAwrsiqkwr nwl QwpI dy ky,AwpxI CwqI
nwl lw k vr b^S,Awp jI nydwsndws nU pCwx ilAw hY,qrI mrI eykqw ho
geI hY[ AwpxI ipAwrI bcIdI SwdI BI DMn vwihgrU siqgrU sRI gurU
rwmdws swihb jI nwl kIqI[6 swl11 mhIny 21 idn AwpxI AwXU gurqw b^S
idqI[ DMn vwihgrU siqgurUrwmdws swihb jI ny,iek d jIBO lK hoih;lK
hovih lK vIs]lKu lKu gVwAwKIAih;eyk nwm jgdIs]Anuswr vwihgrU jI nU
ArwiDAw,ijs krk ivsmwdAvsQw c lIx ho k,ieh bcn Purmwey:-ijhvw
eyk.hoie lK ktI;lK ktIkoit iDAwvYg]dwsn dws
dI(eyk)ie`k(ijhvw)zbwn,gxWlK,guxW(kotI)kRVW,guxW lK(ktI)koVW,
guxW(kit)koVW Bwv byAq hoiejwx,ien@W zbwnW nwl vwihgrU siqgurU
swihb jI nUM AnMq bwr lgwqwr roim 2krk(iDAwvgo)iDAwauxw
krygw[XQw:-lwK ijhvw dyhu mry ipAwry;mK.hirAwrwDy mrw rwm]vwihgrU
siqgrU rwmdws swihb jI dI prmpivq prapkwrIdyhI AimRq iBMnI
hY[XQw:-gr AimRq iBMnI dyhurI;AMimq burk rwm rwj]vwihgrUsiqgurU
pRBU rwmdws swihb jI d rom 2 Aqy prmpivq Amlk rsnwqy bhm jI vsd
hn[XQw:-pB jI bsih;swD kI rsnw]nwnk jn kw;dwsindsnw]ieh bhuq BwrI
prapkwr vwlI siqgrU swihb jI dI vifAweI hY,josiqgurU swihb jI
duAwrw swnUM kljugI jIAW nU AMimRq grbwxI jI pRwpq hoeyhn[sc
pwiqswh jI dI socxI dyKxI prKxI,Kwxw pIxw pYn@xw,blxw snxw
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
45/511
www.Gursevak.com 45 q`qkrw
ADwr sB grbwxI jI hI hn[ijs qr@W vwihgrU pihl dj qIjy
siqgrUswihbwn jI ny gurbwxI dI tkswl clw ky,sMswr nU grbwxI jI
b^S,jiq Ehwjugiq swie;Anuswr vwihgrU siqgurU sRI grU rwmdws swihb
jIny BI AMimq gurbwxI jI iekq krk pUrn Adb siqkwr pjn
kIqwkrwieAw[Awey pRmIAW nUM gurbwxI sMQw S`DI krwaxI,kIrqn
sunwaxw,grbwxIjI d ArQ sunwaxy,gursbd ilK ilKvw ky dxy,ieh s`cy
pwiqswh jI dw suqisD hI prapkwrI sBwv sI[ijhV 2 sbd pRmIAW qoN
imly,aun@W dI sBwlkIqI[ keI pymI AwpxI cVweI smyN bwxI hwzr krd,
keI kih k cVweIkrd ik ieh Sbd, vwihgrU siqgurU sRI grU rwmdws swihb
jI dy pws phucwdyxy[BwvN vwihgrU siqgrU sRI grU rwmdws swihb jI
koVW bRhmfW d mwlk,vwihgrU gurU nwnk bRhm jI dI cOQI joiq hn,iKn
mih;Qwip aQwpnhwrw]dIAnq klw r`Kdy hn[ijvN cwhux iqvyN gurbwxI rc
lYx,smMh sqW BgqW nU,Awp jI ny hI pdw kIqw hY[ilKqI grbwxI jI nwl
snyh hI ieqnw sI ik AwpjI aus dw pUjn krd r`jd nhIN sn[dKx vwl is`K
ivsmwd rih jWdysn[ie`k kwrn ieh BI sI ik siqkwr Xog BgqW jI dI,pUrn
sc siqgrW jIdI grbwxI c kljugI jIv k`cI bwxI imlw rhy sn[inrol r`Kx
leIprmpjnIk siqgrU swihb jI ny Awpxy pws AwpxI q Awpxy ipAwry BgqW
jIdI bwxI iekqR kIqI[ijQ 2 pRmIAW koLy AimRq gurbwxI jI sn,an@W nU
syvwsMBwl dw apdS b^iSAw[scy siqgurU sRI grU Amrdws swihb jI ny
grmiq dpRcwr leI,grmKqweI dIAW bweI mjIAW Awpxy ipAwry gurmiK jnw
nUM b^Sky,ihMdsqwn dy bweI sUibAW c Drm pRcwr leI ByijAw[vwihgrU
siqgurU cOQpwiqswh jI ny iesy pRcwr nUM jwrI r`iKAw[ies dw pmwx ieh
hY ik auVIsw cie`k ksbw bVwibl hY[ie`Q ie`k imsqRI isMG jI ny
disAw,ie`k EVIAw,mrqIswhmxy h`Q joV k,imTI ipAwrI Dun nwl a~cI 2
pV@dw sI,DMn sRI grUrwmdws swihb jI! DMn sRI grU rwmdws swihb jI!
dws ny as nUMpuiCAw,DMn sRI grU rwmdws swihb jI kx hn? kihMd, jI!
ieaN qW nhINpqw,pr swfI kl c irvwj hY,AsIN vwihgrU siqgrU rwmdws
swihb jI dgurbwxI inrMkwr jI jpd hW[ ies dw Bwv ieh hY ik vwihgrU
siqgurU qIjpwiqswh jI ny ieh lihr qrI,jo jwrI rhI mgroN pMQ q bhuq
BwrI zulmhoey,ijs krk vwihgrU siqgrU qIjy pwiqswh jI dy pRcwr dI
sBwl nhIN ho
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
46/511
www.Gursevak.com 46 q`qkrw
skI[ so gurU Gr c grbwxI dw vxj vpwr hY[ ijs qr@W smMdR Awpxy
cArbW mxW pwxI smwauNdw hY,ies qr@W prmpjnIk vwihgurU sc siqgurU sI
grUrwmdws swihb jI ny,AimRq grbwxI jI iekqR kIq jI[ jykr Awp jI
grbwxIjI n iekq krdy qW Alp ho jwxy sn[ DMn hn DMn hn vwihgrU
prmpjnIks`cy siqgrU sI gurU rwmdws swihb jI, DMn hn! rom 2 krk
ffauiq bdnwAink bwr nmskwr bilhwr[5.vwihgrU pwrbhm srUp s`cy siqgrU
qIjy pwiqswh jI ny siqgrU pMjvyNpwiqswh jI nU,doihqw bwxI kw
boihQw[vr b^Sxy:-gibMdvwlu gibMd prIsm;jln qIir ibpws bnwXa]gurmiK
ipAwry gurU svwry Bgq B`t jln jI&rmwauNdy hn:-vwihgrU gurU gr
siqgurU Amrdws swihb jI ny,izlw sIAMimqsr swihb jI qihsIl sI
qrnqwrn swihb jI ivKy,(ibpws)ivAwsdirAw (qIir)iknwry,sRI gibMdvwlu
swihb jI,(goibd)vwihgrU jI dI(prI)n`grI scKf (sm)vWg(bnwXa)bnwauxw
kIqy[ieQy Awp jI d prmpjnIkAqI sMdr AsQwn sRI hvlI swihb jI
hn,ijn@W c gurdAwrw sRI cabwrwswihb jI SSBq hn[ijQ swihb siqgurU
qIjy pwiqswh jI AMimq ieSnwnkrn qoN bwAd,Ac`l Afl AgwD fUGI Aml
smwDI c bTdy sn[XQw:-srgn inrgn inrMkwr;sMn smwDI Awip]hy(inrgn)
(inr+gn)iqnW gxWqoN(inr)rihq, AnMq bhmf dy rcnhwr,AnMq bhmMf c lbw
lb Brpr,AnMqsUrjW cdimAW d pRkwSk,AnMq DrqIAW qwirAW mMflW dw
Awsrw,sb jIAW nUMAwpxI cyqn s`qw d Awsry cystw krwax vwly,AnMq srjW
cMdRimAW qwirAWhvwvW pwxIAW nUM,AwpxI SkqI nwl hr smyN ^b qyz
Bjwaux vwly,swirAW cBrpr,ie`k iKn c AnykW aqpqIAW lYAqW kridAW
inrlp vwihgrU inrMkwrjI!Awip,vwihgrU sRI siqgurU qIj pwiqswh jI dw
prmpUjnIk prmpivqR AqIhI suMdr srgun srUp Dwr k,(sMn)APr smwDI c
iesiQq hoey[XQw:-kqjug;vrq gubwrY] qwVI lweI;Apr ApwrY]DuDUkwir
inrwlm bYTw;nw qid DMDupswrw hy]1]bRhm vwihgrU jI d Avqwr siqgrU
swihb jI AsI A&r smwDIc bTd:-(kqy)byAMq jg sc vwihgurU
jI(gubwrY)scw pRkwS hI pRkwS,s`c 4srUp ho k vrq[qwVI lweI;Apr
ApwrY]an@W Awpxy s`c srUp A&r bhmjIc,(Apr ApwrY)pwrvwr qoN
rihq(qwVI)smwDI lweI sI[ (DuDUkwir)inrgninrMkwr Acl mUriq AnBa
pkws;(inrwlm)AsMg APur,AibnwsI sK;Awpn
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
47/511
www.Gursevak.com 47 q`qkrw
Awsn]Ac`l Afl AibnwsI rUp(bYTw) bT iesiQq hn[;nw qid DMDu
pswrwhy]1]hy BweI!(qid)qdoN (DMDu)mwiekI DMDw,mwiekI pswrw(nw)nhIN
sI[bhmsrUp vwihgrU siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI,AYs ivAwpk bRhm
AdYq jqIsrUp c A&r smwDI lwauNd sn[Awp jI dw prmpiv`q hukm
sI,hyipAwirE!ijqnw icr dwsn dws smwDI c bTy,auqnw icr koeI BI pws
nAwv[ ie`k idn AvqwrI bwlw pIqm siqgurU Arjndv swihb jI nUM, Awp
jIdy prmpjnIk mwqw BwnI jI ny AimRq vyly phu pwtdI nwl prmpiv`q
ieSnwnkrwieAw[Ascrj ivsmwd kOqkI cojI pIqm jI,ivhV c gfxIeyN
irVnl`g[Awp jI dI,gur AMimq iBMnI dyhurI;nU imtI l`gI sI[Awp jI
Kyfd 2prmpjnIk nwny jI dy sRI caubwry swihb jI c cl gey[XQw:-qib
sRI grUArjn; shij sBwie]jnnI ipq k;igRih ids jwie]prmpjnIk plMGy
swihbjI dy pwv swihb jI nUM PV ky, KV@ ho ky prmpjnIk nwny grU
pRmsr jI dyjmwl jlwl Bry nUrwnI cyhry nUM dyK ky,pym nwl a~cI
iklkwrI mwrI,mwnoAMimq dI vrKw hI kr idqI[ prmpUjnIk nwny jI dI Agm
AgwD smwDIKul@I[ieqny nU bIbI BwnI jI B`j ky Awey,Awp jI BoLy Bwv
ivsmwd rMgc,kvl vWg iKV KV@ vyKy[bIbI jI fridAW 2 bwlw pIqm jI nU
PVn lgy,ikprmpjnIk sc ipqw jI dw nym BMg hudw hY[qU dieAwl ikpwlu
ikpwiniD;mnsw prxhwrw]prn dieAwl bRhm jI srUp,prm pjnIk grU pRmsr
jIny,pUrn pym d vsIkwr ho k ikhw,hy bIbI jI! ien@W nUM ie`Qy hI
drSn b^Sxidau[Aj pRm Agy nym nhIN irhw[ XQw:-swc khO sn lyhu
sBY;ijn pRmukIE.iqn hI pRBu pwieE](sRI dsm 14)gibMd Bwau Bgiq dw
BuKw]7](vwr10)Anuswr prmpjnIk gurU pmsr nwny jI ny,sc d s`cy Avqwr
Awpxy AqIhI ipAwry dihqR jI nUM nwnk ndrI;ndir inhwl]vwlI ingw
nwlq`ikAw[Awpxy dhW h`QW nwl fOiLAW qoN cuk k qly[grv Bwrw srUp jwx
k,bVBwrI AqI hI pRsn ho ky,mhwn vr b^Sy[doihqw bwxI kw bihQw[mry
ipAwrydoihq jI AnMq bRhmf nUM qwrn leI,sRI AimRq grbwxI jI
dw(bihQw)jhwzrcxg Aqy BwrI kurbwnI dxgy[prmpiv`qR ieh SB Amolk
vwk,siqsMgq cAwm pis`D hn[prmpjnIk nwny jI dy auqWh cukx q,ipAwry
dihqy jI ny Awpxyprmpivq sc crn-kml aqWh nU clw k,plG q r`Kxy
cwhy,XQw:-qib sI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
48/511
www.Gursevak.com 48 q`qkrw
gurU Arjn;crn aTwiev]aUpr Drn;pRXMk luBwiev]qW SuB s`cy vr
b^S,AjkwhLy n pvo,pihlW gurqw dI Amolk ielwhI dwiq Awp jI dy gurmiK
ipqw jInUM pwpq hovygI, iPr Awp jI nUM imlygI[SB s`cy vr c d srUpW
nU grqw dIdwiq b^SI[bIbI jI bV BwrI pRsMn hoey,KSI dI h`d hI n
rhI[bIbI jI nUM scpwiqswh jI q prn Brosw sI,jwxdy sn ik Amolk bcn
zrUr br zrUr hIpUry hoxg[Awpxy AvqwrI bwlk jI nUM, gurU ipqw jI dy
prmpivq s`cy crn-kmlW q pw ky,AQwh SrDw sihq m`Qw itkwieAw[Awp
nmskwr krky,grUipqw jI dI tihl syvw c l`g gey[ies qr@W gurU ipqw
rwmdws swihb jI BIgur svw q;Bgiq kmweI]c qqpr ho k lgy
rihMdy[prmpjnIk sm`Q,vwihgrUgur siqgrU dUjy pwiqswh jI dy idqy,bwrW
vr s&l hox lg[ijvN vwihgrUsiqgurU pMjvyN pwiqswh jI nU vr
hoey,swrw j`g hI jwxdw hY[ies leI siqgurUsUry bcn d pry hn jI[DMn
hn DMn hn vwihgrU siqgurU Amrdws swihb jIa!DMn hn[ rom 2 krk fMfauq
bMdnw Aink bwr nmskwr bilhwr[ chW jgW,cOhW vdW,27 ismRqIAW,ATwrW
purwxW Awid purwqn gMQW c,koeI BI AYsprmpjnIk grU pIr jI nhIN
hoey,ijn@W ny ieqnyN QoVy qoN QoV A`KrW c AYfy vf2 BwrI gxkwrI
prapkwrI vr b^Sy hox[ kit bwr sdw 2 nmskwr[
6. DMn hn DMn hn siqgrU Amrdws swihb jI,ijn@W dy Amlk vr nwlAYfy
v`f mhwn prapkwrI DIrjDwrI sc siqgrU gMQ swihb jI pRgt
hoeyhn[prmpjnIk nwny siqgurU Amrdws swihb jI d idqy vr,doihqw bwxI
kwboihQw[nU pUrw krn leI, siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny ieaN
kwrxvrqwieAw mh`ly pMjvyN jI dw js :-prmpUjnIk s`c srUp,s`c nwm
ddwqy,pUrn bhm jI dy Avqwr nwny vwihgrU siqgurU swihb jI d
prmpiv`qAMimq vr Anuswr ;Drm Dujw Arjunu hir Bgqw]jI nUM, vwihgrU
siqgrU sIgurU rwmdws swihb jI ny,Awp pRq`K huMidAW, sI AimRqsr
swihb jI ivK,1638sMmq nUM grqw b^SI[prn ihq siqkwr ipAwr nwl
prmpjnIk ipqw jI dhukm nU mnidAW ,Awp jI ny bVI BwrI Gwlxw Gwl
ky,sRvr Awid p`k krn dISuB scI s`cI au~cI syvw kIqI[sb`q dy Bl
leI,hrI rUp sRI hirmdr swihb jIBI rc ley[
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
49/511
www.Gursevak.com 49 q`qkrw
inSwnI CMd]iem gurU Arjn siqgurU;qih smwibqwXo]2040g:p:s:kvI
BweI sqK isG swihb jI inSwnI Cd &rmwauNdhn:-(iem)ies qr@W Bjn
ismrn syvw prapkwr gurU BgqI krn krwaxc,vwihgrU siqgrU sRI grUArjn
dv swihb jI ny(qih)iq`Qy AMimqsrivK,shxw smw(ibqwX)ibqIq kIqw[gXwn
iSrmix DIr bf;bc mDurshwX](bf)vf(DIr) DIrjDwrI jo(gXwn)igAwn gRIbI
c sB qN(iSrmix)SmxIhn[ koml(mDur) imTy(shwXo) SoBnIk gurbwxI kQw
kIrqn rUp AMimq(bc)bcnbold sn[ies qN A`gy sI siqgur swihb jI n smdR
rp kQn krd hn[aupmw rqnwkr idpih;gMBIr ibswlw]sI siqgur swihb jI dI
aupmw(rqnwAwkr) (rqnw+Awkr)rqnW dI(Awkr)KwxI Bwv smMd vWg
(ibswlw)bVIBwrI gMBIr, (idpih) pRkwS rhI sI[isK svk jl jqu;s sBiq
iqh kwlw]ijvN smdR c mC mCIAW AwidbyAMq jl jMq SBnIk hudy hn[ies
qr@W smdR rp sI siqgurU swihb jI c,j jljqu vWg SuB guxW sihq gur
isK svk sn,(s)auh(iqh)iqs(kwlw)smN bVBwrI(sBiq)SBnIk h rh sn[siq
sqoK sSIlqw;sc sudrqweI]ijvN smdR c, nwn@w hIr jvwhrwqrqn pRkwSd
hn,ies qr@W smud rUp siqgur swihb jI c,(siq)scsqoK(sSIlqw)nrm
suBwA,(sc) idl dI s&weI rp sucm Awid hIr jvwhrwq,sMdrqweI sihq
SBnIk h rhy sn[dXw,iCmw,mdqw;mhW koml,srlweI]dXw Aq jykr koeI mwVw
AwdmIbyAdbI kry, aus nU (iCmw)iKmw krd sn[mhW vf BwrI
koml(srlweI)inSkptBoLy Bwv c sn[(mdqw)iks dw pRqwp dK ky pRsn rihMd
sn,ik DMn 2 vwihgurjI,ijnW ny AYs qz pRqwp vwly mhWpurS pYdw kIq
hn[AnsXU,DIrj;Drm gun Awidk gXwnw]smMd rp sI gur Arjn dv swihbjI c,
(gXwnw) igAwn Awidk ieh SB guxW rUpI rqn pRkwS rhysn,(AnsX)eIrKw
qoN rihq sn[(DIrj) iekWq dS c ivS dI pRwpqI qN BIDIrj sihq sn[Drm d
ien@W ds guxW sihq hn:-iKmW,Aihsw,dieAw,imd;sqbcn,
qp,dwn]sIl,sqK,iqsnw ibnw,Drm icn ds jwn]rqn ibswl pRkwSq;jwqI ieh
nwnw]5]smdR rp siqgurU swihb jI caupRokq nwnw(jwqI) jwqW d SB guxW
rUpI ieh rqn (ibswl) bV BwrI (pRkwSq)pRkwS rh sn[
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
50/511
www.Gursevak.com 50 q`qkrw
swr Aswr ibcwirbo; gMBIr s nIrw] (swr) AslI (Aswr) nklI Bwvsiq
Asq dI j (ibcwirbo) vIcwr h, ieh (gMBIr) fMGw (su) sSt (nIrw) jlsI[
pyRm CoB q Bgiq iniq; bIcI sK sIrw] prmpUjnIk gur rUp smd cNpym rUp
(CoB) aCwly (q) qN (suK) sKdwiek (sIrw) TFIAW (Bgiq) BgqI
rUpI(bIcI) lihrW (iniq) in`q au~TdIAW sn[sMq hMs iblsiq sdw;jm qwp
ibhwey](sq)sMqW rUpI hMs, siqgurU rUpIsmud coN SuB guxW rUpI rqnW
nUM Ck k,sdw (iblsiq)AnMd nU pRwpq hudsn,ijs krk an@W dw jmW dw fr
Aqy iqny qwp(ibhwey)dr hud sn[Cym Anykin ko krY;iem isDu
suhwey]5](iem)ieaN(isMDu) smudR rUp sIgurU swihb jI(Anykin)AnykW
jIAW(ko)dI(Cym)kilAwx(krY)kridAW(shwey)SBnIk ho rhy sn[Sbd kriq icq
icqvq;iek Qwn ilKIjY]Sbd acwrn(kriq)kridAW,icqc SB
icqvnI(icqvq)icqvd sn,ik swrI gurbwxI nUiek Qwn (ilKIjY)ilKxw
krIey[pTihN sxihN isK suK lhihN;isKI iQr QIjY]ijs AimRq gurbwxI jI
nUisK(pTihN)pV@(suxihN)sx ky Awqm suK(lhihN) lx,ijs krk is`KI
sdwleI(iQr)Acl(QIjY)ho jwvy[grisKI dIAW nIhW pqwL c lg
jwx[cpeI:-guru Arjn,mn AYsy DwrXo] kroN jqn;ijh j`g insqwrXo]ds
mhlW qk;rUphmwry]Awgy pUjw; ikh insqwry]qw qy;sB bwxI
iekTXY]prmpjnIk grU gRQswihb jI bn`XY](gu: ib: pw: 6)sRI siqgrU jI
dI AqI ipAwrI swDsMgq jI!dIn dunIAW dy mwlk,Awpxyinrgn srUp jI
duAwrw kotwn kit sUrjW d pkwSk,ktwn koit pmw-BgqIAWdy dwqy,mhwn
prapkwrI vwihgrU pcm pwiqswh jI ny,hrI rUp sI hirmdrswihb jI
ivKy,AqI sMdr dIvwn sjwieAw[ie`k rwgI ny Sbd AwrMB kIqw[Awp jI ny
J`t pt hI rok idqw[ aus ny h`Q joV k ikhw, hzUr! rok ikaNidqw hY?
ies sbd dy AMq c, siqgurU nwnk dyv swihb jI dw prmpivqR nwmhY[Awp
jI ny ikhw,nhIN BweI!ieh grbwxI jI nhIN hn[ ies ny siqbcn kih k
m`Qw tyikAw,qW BweI grdws swihb jI ny pRm bynqI kIqI,hy s`cpwiqswh
jIE!keI mnm`qI kvIAW ny mnoklpq kivqw ilK k,Aq c vwihgrU
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
51/511
www.Gursevak.com 51 q`qkrw
siqgurU nwnk dv swihb jI dw nwm ilK idqw hY[hy dIn dieAwl
jI!ivrlgurmiK hI Awp jI dI gurbwxI dw inrnw kr skdy hn,ijvN Poky
&wier AqyshI &wier nUM SSqR AiBAwsI hI prK skdw hY[ies qr@W
j sDwrn AvsQwvwly hn,ah bhuq BulyKy c pY jwxg[ies leI hy sc pwiqswh
jI!koeI AYsw aupwa kro,ijs krk gurbwxI jI inrol rihx[BweI swihb jI
dyieh prapkwr,grbwxI dy siqkwr Aq sRbq d Bl dy SuB bcn sux
k,gurdvmwqw.grdyv ipqw;srUp sRI siqgrU swihb jI bVy BwrI psn hoey
AqvIcwirAw,-grbwxI jI dw inrol r`Kxw bhuq hI zrUrI hY,ikauNik dwsn
dwspws Aw k BI k`cI bwxI gwaxI cwhI hY[ies qr@W Awgmn smN gurbwxI
jIinrol nhIN rih skxg[duD c pwxI imlx vwlI gl hovgI,inKVnw kTn
hojwvygw[hux(sm`g)swrI grbwxI ie`k izld ivK iekq krnI Xog hY[pMqU
smgbwxI iekqR ikvN hovy? vwihgrU pihly dUj qIj cOQy pwiqswhW jIAW
dI AimqgurbwxI jI dIAW prmpivq pQIAW sRI goieMdvwl swihb jI ivK,mry
mwmy jI dpws hn[ijn@W c v`K 2 bwxI hY[ijQy 2 siqgrU pihl pwiqswh jI
ny ijs 2dyS c,ijs 2 pyRmI prQwie sbd aucwry,auh gurbwxI aun@W
pRmIAW pws hY-[Awp jI ny ieh mhwn prapkwr vIcwr ky hukm
idqw,grmK!cwr ktW cij`Qy 2 BI prmpUjnIk vwihgrU s`cy siqgrU sRI
gurU nwnk dyv swihb jI dIipAwrI isKI hY,sB nUM hukmnwm ilK idau[ijs
gurmiK ipAwry pws grbwxI jIilKy hox AQvw kMT hox,ah sRI AMimq pQIAW
nUM siqkwr sihq l ky,sIAMimqsr swihb jI ivKy phuMcx[ ilKwrIAW ny,dS
pdyS c hukmnwmy Byjidqy[ dUjw pRmwx:-ie`k idn SWqI d swgr,bRhm
rqnwgr,pymw BgqI dy dwq,siqgurU pjvN pwiqswh jI q^q q ibrwjmwn
sn,Awp jI q,shxw snYhrIsudr cdoAw,inrgn inrMkwr (iKv)pRkS hI pkwS
srUp AQvw d`K sKsm(iKvY)shwrn rUp sj irhw sI[XQw:- qKiq bYTw Arjn
gurU;siqgur kwiKvY cdoAw])rom rom mih bsih mrwir])gurmiK;roim roim
hir iDAwv]Awp jIdy rom 2 c AimRq grbwxI jI rcy hoey sn[ijs Awpxy
ipAwry is`K v`lAMimq idStI nwl q`kdy,as dw duK nws kr
idMdy[XQw:-ikpw ktwK. AvlknukIno;dws kw dUK ibdwirE]Awpxy ipAwirAW
qy nwnk ndrI;ndir inhwl]dIingw pw ky inhwl 2 kr rhy sn[ isKW dI Bgq
mwlw c grmuiK ShId BweI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
52/511
www.Gursevak.com 52 q`qkrw
mnI isMG jI dy ilKy Anuswr,BweI qIrQ,gopI jI ny Aw ky,Awp jI nUM
pym sihqfMfauq bMdnw kIqI[XQw:-pB jI;qU mry pwn ADwrY]nmskwr
fMfaiqbMdnw;Aink bwr jwau bwrY])ie`k isK blXo jir kir; gr jI
sinlIjY]ipQIAw Awidk Apr bhu;iqn krm ilKIjY] Awp bnwviq sbd
k;injbuD AnuswrI]gurU nwnk k nwm SB; Dir dyq mJwrI]ipRQIAw Awidk
dSI bMddyhdwrI gurU bnx dy ie`Ck,AwpxI pjw krwax dy i^Awl nwl,jo
k`cI kivqwilKdy hn,as c vwihgrU pihl pwiqswh jI dw AMimRq prmpiv`qR
nwm BI ilKidMd hn[ijvN,Awp dIAw s dD brwbr,mWg lIAw s pwxI]Kos lIAw
so rkqbrwbr;khu nwnk inrbwxI]ies Kot kukrm krk,grbwxI jI dI ibAdbI
horhI hY[Awax vwly is`KW c klyS pY jwvgw[kljgI buDIAW QoVIAW
hn,scIgurbwxI jI dI isAwx ikvyN krng?duibDw pY jwvygI[gurU jI d AwS
nU nhINsmJ skxg jI,grmiq ivgV jwvygI[ijhV sbd C`fxgy,an@W nUM BI
sMsw rhygwik KnI AsIN Awid gurbwxI jI dy sbd hI Cf rhy hW[ aus qy
BI keI ibbwdkrng,beI ieh grbwxI qusIN ikauN C`fdy hoN?isAwxy is`K j
ieh kihxg,BweIieh kcI bwxI hY, AsMq AnwVI bd hT krk nhIN mnxg
jI[ijhVipQIcMd,Awid dy pUjwrI hoxg,ah hornw nUM Brmw ky AwpxI
qr& iKcxg[iesaupdr krk ie`k qW grbwxI jI c rLw pYx qoN BwrI
ivGn pY jwvgw[lVweIkrk ^n Krwbw hovygw[sqW dI Awqmw dKI hovgI[7.kcI
pkI bwxI bwry SB vIcwr:-siqgrU ibnw;hor kcI hY bwxI]vwihgrUsiqgrU
swihbwn jI dI AimRq bwxI DurW qoN AweI hY[XQw:-ha Awphuboil n
jwxdw;mY kihAw sBu hukmwau jIa]) jYsI m AwvY Ksm kI bwxI;qsVwkrI
igAwnu.vy lwlo])Dur kI bwxI AweI]ieh Dur ky gurbwxI jI sdw
s`chn[ies leI siqgurU swihbwn jI dI grbwxI ibnw,hor j dBI,siqgrU
nwnkdyv swihb jI dI brwbrI krk,AwpxI k`cI kivqw c siqgrU pihl
pwiqswhjI dw nwm ilK idd hn,AwpxI kcI dhI dI pUjw k`cy Dn dI
pwpqIleI,AwpxI kcI kivqw c Awpxy Awp nU inhklk Avqwr mndy hn,aun@W
dIbwxI hMgqw sihq hoxy krk k`cI hY[ijvyN ipRQIcMd,imhrvwn,hirjI
Awid ny grUbnx dI ie`Cw l ky,mhlw 6,mhlw 7,mhlw 8 krk ilKI[AqrjwmI
pmsrpMjvyN pwiqswh jI ny,siqgurU CyvyN pwiqswh jI nUM mn@w kr idqw,
qsIN grbwxIjI nhIN rcxy[hux qoN bwAd prm pwk nOvN jwm Adr bwxI
rcWgw[inMdw JUT
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
53/511
www.Gursevak.com 53 q`qkrw
AhMkwr d bcn Aq ivkwrW d gwxy kcI bwxI hY jI[XQw:-mry
mhn;svnIieh n snwey]swkq gIq nwd Duin gwvq;blq bl Ajwey]DMn vwihgrU
siqgrUArjn dyv swihb jI dy kMn prmpivqR grbwxI qN ibnw,ivSy ivkwrW
dy gwixAWnUM snxw nhIN cwhudy[Awp jI &rmwaNdy hn:-hy
mry(mohn)vwihgrU jI!dwsndwsdy(sRvnI)knW c ieh n(sunwey)suxwv ik j
(swkq)kTr icq(nwd)vwjy vjw kivSy dI Duin k`F ky,ivSy pYdw krn vwly
gIq(gwvq) gwaNd hn,(Ajwey)bitkwxy d bol(bolq) bldy hn[ijvyN iks
isAwxy iv`dvwn ny ikhw hY:-SuB kwj k Cif Akwj krYN;DnAOr Dwm ltwvn
ko]iek nwr blwie kY ncwvq hYN;j`g lwj n Awvq hY.ienko]imdMg khY
iDRk hY iDRk hY;surqwl khYN ikn ko ikn ko]qb hwQ auTwie krWf
khY;ien k ien ko] (surqwl)kYNsINAW[jiDAW dIAW ShIdIAW,kurbwnIAWdIAW
vwrW nU sux k,s`qI km jwg pYNdI hY[pwp BI inivrq huMdy hn[mn
BIiekwg ho jWd hn[ijs c bIr rs krxw-rs inmqw hlImI gRIbI
sihxSIlqwpym Awid SuB gxW dw kQn hudw hY,aus nU k`cI bwxI nhIN
kihxw[ies qr@Wis`DIAW DwrnW d AMimq kIrqn nUM krn sunx vwilAW d
nyqW coN jl vihqurdw hY[ies nUM gurbwxI jI nwl tkrw ky,kcI bwxI kih
k iqskwr nhINkrnw[keI pRmI grU js nUM k`cI bwxI kih ky qyzI nwl
rokdy hn,jW au~T ky clyjWdy hn[keI pmI kyvl kIrqn hI sxdy hn,grU
ieqhws Awid kQw FwfIkvISr nhIN suxd[grU kQw sunx dy bhuq BwrI lwhy
hn[ gurU ieiqhws dwgurbwxI jI nwl twkrw krky,grU ieiqhws nU inax
nhIN kihxw[shI sc grUieiqhws duAwrw,grbwxI jI d ArQ bxd hn[keI
is`DIAW DwrnW c AnIAS`D grbwxI jI gwauNd hn,jo swrI izMdgI l`k bMn@
ky,gurbwxI jI dI ibAdbIhI krdy rihMdy hn,pr sQw iblkl hI nhIN
krdy[hornW pRmIAW nUM BI ASDkIrqn isKwA idMd hn[ibnY:-sb`q d Bl
Anuswr isDIAW DwrnW vwlpymI,sMQw krk AwpxI S`DweI krn[8;Drm Dujw
Arjunu hir Bgqw]jI ny,sI gieMdvwl swihb jI qNprmpivq AimRq gurbwxI
jI dIAW poQIAW ilAwaux leI hukm krnw,BweIgurdws swihb jI ny jwxw,n
imlx qN bwb buFy swihb jI ny jwxw:-;Drm DujwArjunu hir Bgqw]jI
ny,ie`k idn AqI sMdr dIvwn sjwieAw,prmpiv`qR hukm&rmwieAw:-hy
ipAwirE!sRI gieMdvwl swihb jI ivKy,dwsn dws d vfy mwm
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
54/511
www.Gursevak.com 54 q`qkrw
mohn jI pws, cOhW pwiqswhIAW jI dIAW prmpivq AMimq gurbwxI jI
dIAWpoQIAW hn[keI grmiK mhWprS ilAwaux dw bVw BwrI prapkwr kry,qW
asdw aupkwr sdw Ac`l Atl rhygw[XQw:- gur iblws pwiqswhI
6]kuflIAw]qIr ibpwsw ky n`gr;gibMdvwl s nwm]gur Amrdws ky pq
qih;mhin mhrInwm]mohin mhrI nwm;mohin bs cubwry]cwr gurU jy Awid
pQIAW;iqhinktwry]koa jqn kr jwie;pQIAW ilAwie hY]kihE BweI
grdws;hmyN.pBjwie hYN]1]{vwihgrU siqgurU sRI gurU Arjndv swihb jI
nUM grqw g`dI imlxmgroN,BweI grdws swihb jI ny bVI BwrI in`gr SuB
scI syvw krk,ipRQIey ddMB pKMf nUM pCwiVAw sI[} hukm sxidAW swr
hI,gL c p`lw pw k isr Jkwidqw,rom KVy ho gey,h`Q joV k AiqAMq
inmRqw sihq pym bnMqI kIqI,hy grIbinvwj gseIAw myrw;vwihgrU
prmpjnIk sI siqgrU swihb jIE!jykr Awp jIdI imhr hov,qW ies Drm kwrj
leI dwsn dws jwvy jI[Awp jI,vwihgrUqIjy pwiqswh jI dy v`fy Brwqw,
bwbw eISr dws jI d lwiek sp`q sn[iesleI Awp jI qIjy pwiqswh jI dy
sk BqIj l`gd sn[gurU Gr d ByqI mhWpurKsn[ Awp jI dw i^Awl sI,ik
mohx jI mhrI jI myry BweI hn[Awp jI dwjIvn gur syvw BgqI pyRm c
rMigAw sI[ijhVw ieh kihxw hY ik BweI swihbjI ny,mwx nwl pQIAW
ilAwaux leI ikhw,ieh BweI swihb jI dI inMdwhY[ien@W c grU syvw dw
ivSS gx sI[ sc swihb jI dw hukm huMidAWhI,Prmwnu qrw isrY apir;iPir
n krq bIcwr]Anuswr AwigAwkwrI AnuswrIgurU dy gol bxy[pMqU kwrj dI
sPlqw jW AsPlqw qW siqgrU swihb jI dIrzw Anuswr hY[sI siqgurU swihb
jI dI prmpiv`q AwigAw bhuqI BwrI imTIipAwrI l`gdI sI[XQw:-AwigAw
qmrI mITI lwgau kIE quhwro Bwvau])gur kIsyvw mITI lwgI]);gur kI syv
ipAwrI hy]11]gurU swihb jI dI syvw ^wsipAwrI jwx ky Awpxy Bwxjy prn
bRhm jI d Avqwr dIAW pkrmW fMfauqbMdnw krn mgroN Ardws
kIqI,bRhmigAwnI prapkwr aumwhw]Anuswr d`Kx nUichrw krk,grU 2
jpidAW,sRI gieMdvwl swihb jI ivK jwie phMc[pihlW bwhr ieSnwn
kIqw,iPr prmpivq sRI bwalI swihb jI cieSnwn apRq sI jpu jI swihb jI
dy pwT mgroN Ardws krk,bwb mohx jI dcaubwry Agy pRm bynqIAW kIqIAW,
dwsn dws nU,guru Arjxu sc
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
55/511
www.Gursevak.com 55 q`qkrw
isrjxhwrw]jI ny sRI AMimqsr swihb jI qoN poQIAW lYx ByijAw
hY[sRbq dy Bldw SB kMm hY, ies leI ikpw krk bhw Klo Arz sxo jI[ ies
qr@W ArzbMdgI kridAW swrI rwq guzr geI,AMdroN keI BI Avwz n
AweI[BweI swihbjI nU mhWprS jwx ky,bwby mhrI jI ny bV hI pym nwl
bnqI kIqI,ien@W nynhIN mMnxw[ieh sux ky rzw mnidAW BweI swihb jI
AMimq vl ieSnwnkrk,gurU drbwrW nU nmskwr krk,gurbwxI pVidAW 2 vwips
mV[sIAMimqsr swihb jI dy prmpiv`q drSn huidAW hI droN nmskwr kIqI[
grUdrbwr c Aw ky scy pwiqswh jI dy sc crn-kmlW qy
sIsinvwieAw[XQw:-bcn snq;BweI jI mV AwieAw]gurU Arjn
pg;sIsinvwXw]mhwn DIrjDwrI prapkwrI sI siqgurU swihb jI ny Awdr
siqkwridqw Aq ikhw,nwnk.icMqw miq krhu;icMqw iqs hI hyie]qdoN ieh
bcn bwb buFy swihb jI ny suxy ik kwrj nhIN hoieAw,qW syvwdy
puj,mhwn prapkwrI,grisKI d QMm,SRmxI bwbw jI ny Awp syvw dw
au~dmkIqw[gL c p`lw pw isr Jukw dovyN h`Q joV,AiqAq inmqw sihq
ikhw,hygRIb invwj jI!dwsn dws nUM hukm b^So,ieh vfw BwrI prapkwr
swry sMswr dBl dw SuB SRmxI s`cw kwrj hY[ Awp jI ny muskw ky ikhw,
TIk hY,dwsndws quhwf qy sdw hI pRsn hY[kr bMdn sRI grU k;b`F kIAw
pXwn]ipQm spurI inhwr kY;bwvlI kIE Snwn] bwbw jI pUry grU jI nUM
nmskwr krk,bVyBwrI cwA auqSwh sihq sI qrnqwrn swihb jI dy drSn
ieSnwn krk,Kfrswihb jI d ieiqhwsk grdAwirAW dy drSn krn apMq,
grbwxI pVidAW2,pyRmIAW smq sRI goieMdvwl swihb jI ivKy phuMcy[sRI
bwaulI swihb jI dprmpivq prmpUjnIk Ascrj drSn krk,bVy BwrI psn
hoey[pihlW bwhrieSnwn kIqw,Pyr AqI Bwvnw sihq sI balI swihb jI c KV
k,prnbRhmigAwn,siqgrU nwnk srUp sRI jp jI swihb jI dw AMimRq SuD
pwTkIqw,aupMq smwDI c bT k siqgrU qIjy pwiqswh jI d prmpjnIk
sccrn-kmlW dw iDAwn DwirAw[Ardws kIqI[aus qN mgroN,grduAwrw sI hvlI
swihb jI ivK,jw ky ffaqkIqI[vwihgrU siqgurU qIjy pwiqswh jI dy
cabwry swihb Aqy pMjvyN pwiqswhjI dy Avqwr AsQwn, vwihgrU qIj Aq cQ
pwiqswh jI d joqI joiq AsQwnWdy prmpiv`qR vYrwgmeI drSn SrDw Bwvnw
sihq kIqy[sI iklI swihb jI nU
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
56/511
www.Gursevak.com 56 q`qkrw
m`Qw lwieAw[bIbI BwnI jI dI KUhI jI Aq cONk cul@ d Aq pjvN
pwiqswh jIdy sI QMm@ swihb jI d SuB sBwgy drSn kIqy[ijs dy adwl bwl
AvsQw cAwp jI pym dI Kf Kyfd rhy sn[ie`Qy hI qIjy pwiqswh jI ny
gurmKqweI dIAWbweI mjIAW b^SIAW sn[sB AsQwnW nU prn Adb siqkwr sihq
nmskwrkIqI[ Pyr bwb mhx jI dy caubwry Agy jw k ikhw,bwbw jI!
drSnb^S,dwsn dws grU Gr dw GwhI inmwxw dws buFw hY jI! dws nU Awp
jI dAqI ipAwry siqkwry, cj inAwry Bwxjy siqgurU sRI grU Arjn dyv
swihb jI nyByijAw hY[gIb dws dI bynqI suxo jI[sb`q dy Bl prapkwr dw
SB kwrjhY[gr Arjn ByjXo muJy;b`Fw mm nwmU]ikpw krhu sin lIjIey;kIjY
pnkwmU]pUrn grU jI dI scI svw dw BwrI cwA aqSwh sI,ies leI BwrI
a~dmpRwkrm kIqw[SwbwS! s`c grU jI dI SuB syvw Aq BgqI dw cwA aqSwh
iesqr@W hI hoxw cwhIdw hY[s DMn hn bwbw buFw swihb jI,ijn@W ny
AnykW vwrIN iehoijhy simAW c gurU Gr dI SuB scI syvw kIqI[bwr 2
bulwax qoN BI jdN bhwnw KoilAw,qdoN kuJ ie`tW put ky q^qy dI cQI
bwhr kF leI[bhw Kl@ ky Adrcly gey[ kI viKAw?bwbw jI jog dAwrw dsvyN
dAwr sAws cVw k,XoigksmwDI c Ac`l bTy hn[nmskwr kIqI[bwbw mhrI jI
dOV k Awey[bwbw jInUM hQ jV k,AiqAMq pRm inmqw sihq nmskwr krk pym
bnqI kIqI,ien@WnUM n bulwa[ieh msqwny sBwA c Ct v`fy dI vIcwr nhIN
krdy[Awp jImhWprS hoN,jykr ien@W ny Awp jI nU kTor bcn khy,qW mrI
AwqmwduKygI[bwbw jI ieh sx ky,nmskwr krk bwhr Aw gey[jwixAW ik
huxpoQIAW pwpq nhIN hoxIAW[qmwm grU drbwrW nUM m`Qw tyk k,Ardws
kIqI[ grUgur siqgrU Amrdws swihb jI dy prmpivq prmpjnIk sc crn-kmlW
nUmnwieAw[bwbw mohrI jI sMgq smyq ividAw krn Awey[bsmwr inrMkwr
s`cisrjnhwr AlK Apwr pwrbhm gur krqwr KMf bRhmMf
byAMq;aDwrxhwirAw]vwihgrU siqgrU Arjn dyv swihb jI nU sI AimRqsr
swihb jI ivKy Aw kbMdnw kIqI, AiqAMq hI inmqw hlImI gRIbI d bcn
khy[XQw:-gr ArjnisauN imilau;pd bdn TwnI]khI bwrqw skl hI;pwie nw
gurbwnI])gr ArjnkY crn lg b`Fy kIn bKwn]AwvN ksy poQIAW;Kly n iqn
kw iDAwn]Kul n iqnkw iDAwn;jqn hm kry AnykW](gu:ib:pw:6)siqgurU jI
ny bwby jI dI ieh pRm
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
57/511
www.Gursevak.com 57 q`qkrw
bynqI bVy hI pym nwl sxI[ inmqw pRm syvw Bwv q, Awp jI bVy BwrI
psnhoey[s`c pRBU pwrbhm krqw prKu jI d s`cy Avqwr jI ny SB vIcwr
kIqI ik-dwsndws Awp jwv[prmpjnIk nwny jI dy BwrI pqwp krk poQIAW
ilAwvy[-XQw:-inj mn kIn ibcwr,Awp c`l jweIey]sRI gur kY pqwp;pQIAW
pweIey]-ijs krk CyqI hI vwihgrU inrMkwr siqgurU gRQ swihb jI dy
prmpiv`q srUpswihb jI iqAwr ho skx,BwrI prapkwr hovx-[dIn dieAwl
sdw 2 ikpwljI ny pQ leI prm praupkwrI srUp rcx dI SuB icqvnI ieaN
kIqI[XQw:-Xh mn apjI,pRgitE jg pQ]iqs qwrn ihq,kIj grU gRQ]vwihgrU
grU pmysr jI ny,pihlW gurU Gr d AinMn syvk BweI grdwsswihb jI nUM
ByijAw,iPr is`KI dy QMm@ bwby b`Fy swihb jI nU ByijAw,ikaNikgurbwxI
jI dI pwpqI krnI Drm dw SB kwrj sI[poQIAW d siqkwr bwrymhWprSW jI
nUM Byjxw hI shI hY[mihmw pkwS c iliKAw hY ik pohq nUByijAw,ieh shI
nhIN[ Awp jI d rom 2 c gurbwxI jI dw siqkwr kut 2 kBirAw sI[ies leI
SRmxI mhWprSW nUM Byjxw hI SB SBnIk shI inscw hY[9.prmpUjnIk prm
prapkwrI gihr gMBIr kit bRhmf ko TwkrusuAwmI; sc grU jI ny Awpxy
nwnk Gr jwx dw au~dm CqI hI kIqw[XQw:-nhiblb Drm;)kbIr kwil krMqw
Abih kru;Ab krqw suieqwl]Bgq kbIrswihb jI a~qm bkqy hox kwrx,Awpxy
mn nU SuB s`cw aupdyS kihMdy hn:-hymnw!ijhVw km(kwil)k`l
nUM(krMqw)krnw hovy,ah(Abih)huxy hI kru[ijhVwkMm(Ab)huxy(krqw) krdw
hYN,as nU(sieqwl)CyqI qoN CyqI kr[Anuswr dIndieAwl ikpwl suK
swgr;jI ny pymI syvkW nUM hukm kIqw,dwsn dws ny klnUM Awpxy nwnk
Gr,sRI goieMdvwl swihb jI nUM jwxw hY[ies leI sprniqAwrI kr lvo
jI[Awp jI d hukm Anuswr,AwigAwkwrI AnuswrI pmIsyvkW ny AqI hI pym
sihq CyqI hI spUrn iqAwrI kr leI[qmwm is`KW nUieh SuB qIbr ie`Cw
sI,ik ah ikhVw BwgW BirAw idn hovygw,ijs idnvwihgrU s`cy siqgrU
swihb jI, s`cy bRhm jI dy Avqwr, vwihgrU sc siqgrUsRI grU gRQ swihb
jI dw spUrn srUp iqAwr krng[ so Awp jI ny svw pihrdy qVk,pihlW muK
mWjxw kIqw,Pr bwhr ^h qy ieSnwn kIqw, Pr vwihgrUsiqgurU rwmdws sr c
ieSnwn kIqw[XQw:-hirhW. nwnk ksml jwih;nwieArwmdws sr]10]) rwmdws.
srovir nwq]siB aqry;pwp kmwq]iPr Awp jI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
58/511
www.Gursevak.com 58 q`qkrw
Acl Afl Aml A&ur smwDI c lIn hoey,apRq in`qnym krky,k`J smyN
leIsudr dIvwncpymIAW nUM prmpiv`qR drSn b^S ky,grbwxI kQw kIrqn dI
scI vrKwkIqI[AnykW dySW pRdSW qN Awey pRmI drSn krk inhwl hoey[ KfW
bhmfWAMdr ^br hoeI ik gIb invwj guseIAW jI,sRI goieMdvwl swihb jI
nU,vwihgrUpihl cOhW siqgurW dI sI AMimq grbwxI jI nUM lx jw rhy hn[
sRI hzUr jIdI AsvwrI leI pwlkI Aq GVI sjweI,pRmI isKW dI qIbr ie`Cw
sI,ik AwpjI pwlkI qy suBwiemwn hox,AsIN vwro vwrI moFy lwaNd
clIey[Awipnrwiexu.klw Dwir;jg mih prvirXa]Anuswr vwihgurU siqgrU
nwnk dyvswihb jI dI pMjvIN jiq ny,Awp gL c plw pw ky,AiqAq inmqw
sihq chWsiqgurW dw prmpivqR SuB scw nwm lY k,sRI drbwr swihb jI c
ArdwskIqI,ik hy pwrbhm gr krqwr,AlK Apwr inrgn srgn Awp inrMkwr
swcsiqgurU dwqwr jIau!ies SB kwrj nU rws krnw jI[Ardws
krk,ffauqbMdnw kIqI[XQw:-pB jI;qU myry pwn ADwrY]nmskwr ffaiq
bdnw;Ainkbwr jwau bwrY])guru pUrw;nmskwry]pRiB;sBy kwj svwry]kVwh
pSwidvrqwieAw igAw[pRmIAW ny pym nwl CikAw,DMn gurU Arjn dyv swihb
jI!DMngurU Arjn dv swihb jI![pRkrmW,fMfauq krk Awp jI bwhr
Awey[isKW dIpym Bwvnw pIqI Anuswr,pwlkI c ibrwjmwn hoey[ sjy K`b do
crdwrpymI,cr krn l`g[Agy do cbdwr pRmI cobW pkV ky,sB nU swvDwn krd
jwrhy sn[a~T BweI!isr Fko,sRI hzUr jI dw Asvwrw Aw irhw hY,mQw tyk
kv`fBwg bxo[AMdir scw nyhu;lwieAw pRIqm AwpxY]qnu mnu hoie inhwl;jw
guru dyKwswm@xy]Anuswr pq`K vwihgrU grU jI dy drSn krk mn qnu gd 2
ho rhysn[pmIAW ny pym c msq ho ky,bVI BwrI KSI kridAW,GiVAwlW
CotDONsy,rxis|y Awid vjwey[scy pwiqswh jI dy Agy 2 kIrqn krd
gey[AinkpRkwr pRmw-BgqI krk,pwrbhm Ascrj grdv jI nU pRsn kIqw[AnykW
pmI&`lW dIAW shxIAW 2 mwLW,AimRq gurbwxI inrMkwr jI dy dwq jI
dy sMdr gLc pwauNd sn[keI pymI &`lW dIAW,keI pymI Zulwb dI
sgMDI vwly jl dIvrKw krdy jw rhy sn[keI pymI cMdn kysr Gsw ky, iv`c
Aqr Awid imlwky,Awp jI q sqsMgq jI qy iCVkdy sn[ keI pymI DU&
DuKw rhy sn[keI
http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/http://www.gursevak.com/
-
8/14/2019 Guru Granth Sahib Ji History
59/511
www.Gursevak.com 59 q`qkrw
pymI kVwh pRSwid ilAw ky Bytw krd sn,ie`k ijhw vrqWdy sn,grW dw
jjYkwr AlWdy sn[keI pymI lgwqwr iblwvl,nt nwrwiex,kwnVw,kilAwxrwgW
ccOQy pwiqswh jI dIAW cvI AstpdIAW sI suKmnw swihb jI Aqy keI
pmIlgwqwr sRI AnMd swihb jI dy AimRq pwT hI krI jWd sn[qmwm pymI
bwxI qNibnw,ivvhwrk g`lW nhIN krdy sn[keI pRmI Aijhy BI sn,jo ik ml
mqR dwAiBAws hI krI jWdy sn[ keI pymI sI jp jI swihb jI d vD qN v`D
pwThI krI jWdy sn[swry pRmI inmqw hlImI cwA auqSwh nwl,Bjn kr
rhysn[sB suKwlI vuTIAw;iehu hoAw hlmI rwj jIa]Anuswr siqgrU swihb
jI dIprmpivq hzUrI c,hlImI inmqw gIbI dw rwj ho irhw sI[ bhmigAwnI
BweIjyTw jI BweI iprwxw jI BweI l|whw jI bwbw ibDIcd jI BweI pVw jI
BweImMJ jI BweI BgqU jI Awid byAMq pymI qn mn Dn gurU jI nU Arp
k,prmpRsnqw lYx leI ismrn syvw BgqI praupkwr d AnykW aupwv kr
rhysn[XQw:-sBu idns rYix.dKa guru Apnw;ivic AKI.gur pYr
qrweI])ATsiTqIrQ jh swD pg Drih]ijQ 2 ie`k 2 mhWprK ny qp kIqw,a~Q
2 qIrQbxy,pr ijQ 2 pwrbhm srUp jI Awp,Awpxy ipAwry sMqW BgqW smyq
SB rhyhox,iqQ dI mihmw ikvyN kIqI jwvy?XQw:-siqgru dieAw iniD.mihmw
AgwiDboiD;nm nmo nmo nm.nyiq nyiq nyiq hY]ShIdW d isrqwj pwrbhm grU
gIbinvwj jI,sI qrnqwrn swihb jI,sRI Kfr swihb jI d drSn krk,smq1659
ib: nU sRI goieMdvwl swihb jI dy nyVy jw ky,pwlkI qoN aqr k,nMg
crnINquridAW,kIrqn kridAW sxidAW,Awpxy nwnk gurU jI kI n`grI ivK
jwphuMcy[XQw:-gieMdvwl gur Awgmn crn nMg;hYrq mUl hoieAw sgqilAW
dw]DweIAW sgqW sI goieMdvwl dIAW;six nv cojlw gr AwgmilAW dw]grU
grsiqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI dI prmpivq n`grI q`k phucidAW 2
byAMqis`K sMgqW iekTIAW ho geIAW[ XQ