Biblioteczny Ośrodek Informacji Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego ul. Obrońców Wybrzeża 2 80-398 Gdańsk tel. 557-29-52, e-mail: [email protected]GÜNTER GRASS bibliografia polska : 2000 – 2015* (wybór) Opracował Andrzej Fac TWÓRCZOŚĆ 2000 Wydawnictwa zwarte MOJE stulecie / przeł. Sławomir Błaut. – Gdańsk : Polnord – Wydaw. Oskar, 2000. – 284 s. – (Dzieła Güntera Grassa) Publikacje w czasopismach CIĄG dalszy nastąpi : wykład noblowski / tł. Krystyna Bratkowska // Przegląd Polityczny. – Nr 46/47 (2000), dod., s. I–VIII MILCZENIE pamięci [esej] / tł. Dorota Swinarska // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 235, s. 14 Wystąpienie wygłoszone w Wilnie podczas spotkania pt. „Przyszłość przeszłości” z udziałem Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej oraz Tomasa Venclovy MÓJ przyjaciel z Gdańska // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 10, dod. Gazeta Morska, s. 10 Wspomnienie pośmiertne dot. gdańskiego pisarza i poety Bolesława Faca PISANIE po Oświęcimiu [fragm. eseju] / tł. Sławomir Błaut // Przegląd Polityczny. – Nr 46/47 (2000), s. 138–140 PRZEKLEŃSTWO i łaska [przemówienie] / tł. Dorota Swinarska // Rzeczpospolita. – 2000, nr 235, s. D2
51
Embed
GÜNTER GRASS bibliografia polska : 2000 – 2015* (wybór ...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
MILCZENIE pamięci [esej] / tł. Dorota Swinarska // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 235, s. 14 Wystąpienie wygłoszone w Wilnie podczas spotkania pt. „Przyszłość przeszłości” z udziałem Czesława Miłosza,
Wisławy Szymborskiej oraz Tomasa Venclovy
MÓJ przyjaciel z Gdańska // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 10, dod. Gazeta Morska, s. 10 Wspomnienie pośmiertne dot. gdańskiego pisarza i poety Bolesława Faca
PISANIE po Oświęcimiu [fragm. eseju] / tł. Sławomir Błaut // Przegląd Polityczny. – Nr
ZAMKI na piasku [wiersz] / przeł. Bolesław Fac // Gazeta Wyborcza. – 2001, nr 169, s. 9
Publikacje w czasopismach
MAM w pamięci...[esej] / tł. z niem. Dorota Swinarska. – Tekst również w jęz. lit. ; tł. z niem.
Teodoras Četrauskas // Tytuł. – 2001, nr 4, s. 58–68 Wystąpienie wygłoszone w Wilnie podczas spotkania pt. „Przyszłość przeszłości” z udziałem Czesława Miłosza,
Wisławy Szymborskiej oraz Tomasa Venclovy.
MILCZENIE pamięci [esej] / tł. Dorota Swinarska // Lithuania. – 2001, nr 1, s.155–158 Wystąpienie wygłoszone w Wilnie podczas spotkania pt. „Przyszłość przeszłości” z udziałem Czesława Miłosza,
Wisławy Szymborskiej oraz Tomasa Venclovy
PÓŁ-KASZUB chce budować mosty [przemówienie]. – Fot. / tł. Jakub Ekier // Gazeta
Wyborcza. – 2001, nr 169, s. 8–9 Przemówienie wygłoszone podczas uroczystości otrzymania Nagrody Uniwersytetu Viadrina
Oskar, 2007. – 426 s. : il. – (Dzieła Güntera Grassa) Tyt. oryg.: „Beim Häuten der Zwiebel”, 2006
Publikacje w czasopismach
CAŁKIEM dobrze źle wychowany : fragment autobiograficznej książki „Przy obieraniu
cebuli” / przeł. Sławomir Błaut [fragment powieści]. – Il. // 30 Dni. – 2007, nr 1, s. 31-35 Fragment pierwszego rozdziału powieści pt. „Przy obieraniu cebuli”
OBIERANIE cebuli / przeł. Sławomir Błaut // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s.
116-117 Fragment powieści pt. „Przy obieraniu cebuli”
KAMIENIE Syzyfa / przeł. Piotr Buras. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2011, nr 176, s.17-18 Artykuł dot. sytuacji społeczno-politycznej we współczesnym świecie. Tekst ukazał się w Süddeutsche Zeitung
4 lipca 2011 r.
2012
Wydawnictwa zwarte
W DRODZE z Niemiec do Niemiec : dziennik roku 1990 / przeł. Sławomir Błaut. – Gdańsk :
Polnord – Wydaw. Oskar, 2012. – 257 s. – (Dzieła Güntera Grassa). Tyt. oryg.: „Unterwegs von Deutschland nach Deutschland : Tagebuch 1990”, 2009
Publikacje w czasopismach
CO musi zostać powiedziane [wiersz] / tłum. Tomasz Ososiński // Gazeta Wyborcza. – 2012,
W: W cieniu morza czasu : literackie obrazy Kaszub i Gdańska / pod red. Miłosławy
Borzyszkowskiej – Szewczyk. – S. 29-30 Znajduje się tutaj także tekst dot. Güntera Grassa
KLECKERBURG / Zamki na piasku [fragment wiersza] / przeł. Bolesław Fac // W: W cieniu
morza czasu : literackie obrazy Kaszub i Gdańska / pod red. Miłosławy Borzyszkowskiej –
Szewczyk. – S. 46-49
2015
Publikacje w czasopismach
PAN Kichot [wiersz] / przetłumaczył Bolesław Fac. – Fot. // Przegląd Polityczny. – Nr 130
(2015), s. 18
OPRACOWANIA
WYWIADY
PISARZ i jego detektyw / Claus-Ulrich Bielefeld, Günter Grass, Dieter Stolz ; tł. Małgorzata
Łukasiewicz // Przegląd Polityczny. – Nr 46/47 (2000), s. 146-158 Dyskusja o powieści pt. „Rozległe pole”.
POLSKIE, niemieckie i europejskie kłopoty z pamięcią / Günter Grass, Adam Michnik ;
rozm. Adam Krzemiński // Tytuł. – 2000, nr 1/2, s. 57-75
NIGDY nie jest za późno / rozm. Anna Rubinowicz // Gazeta Wyborcza. – 2002, nr 156, s. 8–
10
ADWOKAT Polski w Brukseli / rozm. Beata Czechowska-Derkacz ; tł. Monika Ordon-Krzak
// Przegląd. – 2003, nr 24, s. 38–39
GÜNTERA Grassa powrót rakiem : rozmowa z Günterem Grassem / rozm. Ewa Nawrocka,
Aleksander Jurewicz, Daniela Odija ; rozm. oprac. Piotr Leszczyński // Przegląd Polityczny. –
Nr 61 (2003), s. 104-111
NIE WYWOŁUJMY upiorów : Polska, Niemcy, Europa / rozm. Adam Krzemiński //
Polityka. – 2003, nr 24, s. 46–48
GDAŃSK znowu mój / rozm. Sebastian Łupak // Gazeta Wyborcza. – 2005, nr 214, s. 2 Dot.m.in. filmu pt. „Wróżby kumaka”
NIE CZUJĘ się winny / tł. z niem. // Forum. – 2006, nr 34, s. 52–53 Fragm. wywiadu Güntera Grassa dla niemieckiej telewizji ARD
GRASS : prawda i hańba/ rozm. przepr. Frank Schirmacher ; Hubert Spiegel. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2006, nr 189, s. 17
ZROZUMIAŁEM bolesną lekcję [list] // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 196, s. 4 List Güntera Grassa do Pawła Adamowicza, prezydenta Gdańska, dotyczący przynależności do Waffen-SS
ZROZUMIAŁEM bolesną lekcję, jaką życie dało mi w młodości [list]. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2006, nr 196, s. 2 List Güntera Grassa do Pawła Adamowicza, prezydenta Gdańska, dotyczący przynależności do Waffen-SS
NIE MUSIAŁ pan tego pisać / rozm. przepr. Frank Schirrmacher, Hubert Spiegel ; tł.
Arkadiusz Żychliński. // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s. 170-176
Błażej Śliwiński i in.]. – Gdańsk : Fundacja Gdańska, cop. 2012. – S. 355-356
GAZDA Grzegorz. Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku. –
Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, 2000. – 766 s. Wzmianki dot. Güntera Grassa znajdują się przede wszystkim przy okazji haseł: Grupa 47 (s. 164-166) ; Nowa
Subiektywność ( s. 385-388)
GLENSK Joachim. Aforystykon : podręczna encyklopedia myśli i aforyzmów. - Opole :
Instytut Śląski, 1992. – 350 s. Cytaty z dzieł Güntera Grassa znajdują się na stronach 25; 77 ; 110 ; 285
GRASS Günter [hasło] // W: NAGRODY Nobla / pod red. Beaty Tarnowskiej. Warszawa :
Gazy cieplarniane-guna / [red. nacz. Jan Wojnowski]. – Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN,
cop. 2002. – S. 399
MACIOS Karolina. Kot i mysz [hasło] // W: Język polski - gimnazjum : encyklopedia szkolna
/ aut. haseł. Agnieszka Sieradzka-Mruk [i in.]. – Kraków : „Zielona Sowa”, 2003. – S. 246-
247
MAHLKE Joachim // W: Makowiecki Andrzej Zdzisław. Słownik postaci literackich :
literatura powszechna. – Warszawa : „Świat Książki", 2004. – S. 310-311
MATZERATH Oskar // W: Kamiński, Leszek; Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska. Leksykon
postaci literackich : od Antygony do Zagłoby. – Warszawa : „Real Press”, 1994. – S. 168-169
MATZERATH Oskar // W: Makowiecki Andrzej Zdzisław. Słownik postaci literackich :
literatura powszechna. – Warszawa : „Świat Książki”, 2004. – S. 329-330
MIŁKOWSKI Tomasz. Grass Günter [hasło] // W tegoż: Leksykon dzieł i tematów literatury
powszechnej dal uczniów gimnazjów i liceów. – Warszawa : KiW, 2002. – S. 540-544 Oprócz hasła biograficznego są informacje dot. „Blaszanego bębenka” i „Mojego stulecia”
PRYCZKOWSKI Eugeniusz. Grass Günter [hasło] // W tegoż: Leksykon Ziemi Żukowskiej.
filmowych / [aut. Andrzej Kołodyński, Konrad J. Zarębski]. – Bielsko-Biała : „Park”, cop.
2005. – S. 22-25
OPRACOWANIA OGÓLNE
ABRAMOWICZ Dorota: Gdańsk nie jest przygotowany na pana wizytę - usłyszał w polskiej
ambasadzie autor, „Blaszanego bębenka” // Dziennik Bałtycki. – 2015, nr 95, s. 24-25
ABRAMOWICZ Mieczysław. Gdańsk według Güntera Grassa. – Gdańsk : Urząd Miejski.
Biuro Prezydenta ds. Kultury, Sportu i Promocji. Referat Promocji, 2007. – 64 s. PRZEKŁADY: n i e m.: Abramowicz Mieczysław. Danzig in Worten von Günter Grass. - Danzig : Urząd
Miejski. Biuro Prezydenta ds. Kultury, Sportu i Promocji. Referat Promocji, 2008
ABRAMOWICZ Mieczysław: Güntera Grass - noblista z Wrzeszcza : było wiele spotkań,
ostatnie w październiku. – Fot. // 30 Dni. – 2015, nr 3, s. 26-29
ABRAMOWICZ Mieczysław: Kim jest dla nas Günter Grass. – Fot. // 30 Dni. – 2007, nr 5,
s.24-25
ABRAMOWICZ Mieczysław: Odwiedziny w synagodze. – Fot. // 30 Dni. – 2015, nr 3, s.34-
35 Dot. odwiedzin Güntera Grassa w Nowej Synagodze w Gdańsku - Wrzeszczu przy ul. Partyzantów
ABRAMOWICZ Mieczysław: Pisali, mówili, filmowali. – Fot. // 30 Dni. – 2007, nr 5, s. 27-
29 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin pisarza
ABRAMOWICZ Mieczysław: 16 października 1927. – Fot. // 30 Dni. – 2007, nr 5, s. 14-21 Dot. ważniejszych wydarzeń lokalnych w dniu narodzin Güntera Grassa
ABRAMOWICZ Mieczysław: Tak czytam Grassa // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007),
s. 139
ABRAMOWICZ Mieczysław: Wasto Grass witôme u se // 30 Dni. – 2000, nr 7/8, s. 48-55 Dot. wizyty Güntera Grassa w Gdańsku
ADAMKOWICZ Marek: Cierń, który Grass wbił w serca rodzin pocztowców // Dziennik
Bałtycki. – 2015, nr 89, s. 16
ADAMKOWICZ Marek: Geburtstag papy Grassa // Pomerania. – 2007, nr 11, s. 18
ANTONIEWICZ Grażyna: Miłość wobec śmierci // Dziennik Bałtycki. – 2013, nr 237, s. 17 Dot. Festiwalu Grassomania
ANTONIEWICZ Grażyna: Przed 80 urodzinami // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 129, s. 16
Dot. literackiej wędrówki śladami Güntera Grassa po Wrzeszczu.
ARNOLD Heinz Ludwig: Godło Republiki: polityczny Günter Grass / tł. z niem. Wiesław
Trzeciakowski // Przegląd Artystyczno-Literacki. – 2000, nr 10, s. 5–13
ASH Timothy Garton: Grass: z Danzig do Gdańska / tł. Andrzej Serafin, Alicja Socha. – Fot.
// Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 240, s. 19-20
BARAN Mirosław ; GULDA Przemysław ; KOZŁOWSKA Aleksandra ; STAFIEJ Łukasz:
Święto Grassa w Gdańsku // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 228, s. 13 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin pisarza
BART.: Listy Grassa o jego przeszłości to jego prywatna sprawa // Gazeta Wyborcza. – 2008,
nr 79, s. 12 Dot. wyroku sądu w sprawach, które Günter Grass wytoczył m.in. Karlowi Schillerowi, byłemu ministrowi
gospodarki i finansów w rządach SPD
BART.: Trwa niemiecka burza wokół Gntera Grassa // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 191, s. 7
Dot. krytyki pisarza w niemieckim czasopiśmie „Die Zeit”
BARTON-PIÓRKOWSKA Jolanta. Stare Miasto. – Gdańsk : Polnord. – Wydaw. Oskar ,
2010. – 276 s. W Aneksie I pt. "Stare Miasto w literaturze" znajdują się fragmenty z następujących książek Güntera Grassa
Przy obieraniu cebuli, Turbota i Wróżb kumaka ( s. 239-247)
BARTOSZ Julian: Spóźnione wyznanie // Dziś. – 2006, nr 11, s. 42–50 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen -SS
BARTOSZ Julian: „Zniewolony umysł” Güntera Grassa : o hańbie i wstydzie // Oświata i
Wychowanie. – 2006, nr 9, s. 2–7 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen -SS
BARTYZEL Jacek: Burza w szklance (antyfaszystowskiej) wody // Myśl Polska. – 2006, nr
38, s. 7 Dot. przyznania się Güntera Grassa do służby w Waffen -SS
BIGOS Iwona: Do naszej galerii Grass przychodził jak do domu / rozm. przepr. Gabriela
Pewińska. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2015, nr 86, s. 9 Wspomnienie dot. Güntera Grassa
BIGOS Iwona: Günter Grass i Polska / rozm. Agnieszka Wilke. – Fot. // Gazeta Wyborcza. –
2011, nr 170, dod. Trójmiasto, s. 5 Dot. m.in. wystawy pt. „Z Gdańska do Lubeki: Günter Grass i Polska”.
„BLASZANY bębenek”. – Fot. // 30 Dni. – 2015, nr 3, s. 32-33 Tekst składa się z cytatów z tekstu Marii Janion zamieszczonego w publikacji: Nadanie Günterowi Grassowi
tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego : Gdańsk-Oliwa dnia 26 maja 1993 roku. – Gdańsk :
Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, cop. 2000. – 84 s.
BŁAUT Sławomir: Łuski pamięci : tłumacz o autobiografii Grassa. – Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2006, nr 194, s. 11
BŁAUT Sławomir ; KONOPACKA Joanna: Günter Grass na wojnie. – (Opinie) // Gazeta
Wyborcza. – 2006, nr 192, s. 17
Zawiera wypowiedzi tłumacza książek Güntera Grassa i redaktor oficyny Polnord-Wydawnictwo Oskar w
Gdańsku na temat wojennych losów Grassa.
BOLESŁAW Fac (1929-2000) : Dichter und Vermittler deutsch-polnischer Literatur / hrsg.
von Inge Buck, Konstanze Radzwiwill [właśc. Radziwill] , Wolfgang Schlott. – Bremen :
“Temmen”, 2002. - 127 s. Zawiera m.in. korespondencje między Günterem Grassem a Bolesławem Facem ( s. 17-28) oraz tekst pośmiertny
dot. gdańskiego pisarza i poety Bolesława Faca, napisany przez Güntera Grassa.
BOŃCZA Tomasz: Biedny Grass : widziane znad Wilii // Myśl Polska. – 2006, nr 36/37, s. 12 Dot. przyznania się Güntera Grassa do służby w Waffen -SS
BORZYSZKOWSKA-SZEWCZYK Miłosława: Miał odwagę zmieniać świat. –
(Podziękowanie). – Fot. // Pomerania. – 2015, nr 5, s. 12-14
Dot. m.in. stosunku Güntera Grassa do Kaszub i Kaszubszczyzny
BORZYSZKOWSKI Józef: Kaszubi w Gdańsku : Gdańsk stolicą Kaszub? – raz jeszcze? Il.
// Pomerania. – 2014, nr 11, s. 12-17 Fragment artykułu pt. „Blaszany bębenek a sprawa kaszubska” dot. Güntera Grassa
BRATKOWSKI Piotr ; Łukasz SATURCZAK: Mistrz z Gdańska // Newsweek Polska. –
2015, nr 17, s. 80-83
BREIDECKER Volker : Marzenia siedemnastolatka / tł. Anna i Antoni Klubowie. // Przegląd
niepamięci” // Acta Cassubiana. – T. 15 (2013), s. 7-18 Artykuł powstał na podstawie wykładu wygłoszonego w ramach festiwalu „Grassomania 2012. Niepamięć”
BRANDT Marion. „Polacy potrafią” : polski Październik i Solidarność w oczach pisarzy
s. W książce się znajdują fragmenty dot. działalności politycznej i społecznej Güntera Grassa
BRANDT Rut. Willy Brandt - mąż i polityk / przekł. i przypisy Wanda Tycner, Janusz
Tycner. – Warszawa : „Historia i Życie”, cop. 2004. - 275 s. Güntera Grassa dot. fragmenty związane z udziałem synów Willego Brandta w filmie „Kot i Mysz” ( s. 178-179)
2013. - 383 s. Fragmenty w których występuje Günter Grass to ten, który dotyczy wizyty Brandta w Warszawie w 1970 roku
oraz dłuższy mówiący o szczególnej roli Grassa w propagowaniu idei SPD. ( s. 207-208). Grass jest także
wymieniony na s. 241.
BURAKOWSKA-OGIŃSKA Lidia: Mapa polskiej duszy w kreacjach eseistycznych Güntera
Grassa i Horsta Bienka // Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
Studia Neofilologiczne. – T. 7 (2011), s. 33-45
BURAKOWSKA-OGIŃSKA Lidia. W kalejdoskopie polskości : Grass, Bienek, Dönhoff o
Polsce. – Katowice : Wydawnictwo Naukowe Unikat 2, 2012. – 357 s. Bibliogr. s. 279-342.
BURAS Piotr: Grass : wyznania uwiedzionego // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 193, s. 15–16 Dot. przyznania się Güntera Grassa do służby w Waffen -SS
BURAS Piotr: Günter Grass - autorytet kłopotliwy // Przekrój. – 2007, nr 40, s. 64-67
BURAS Piotr: Güntera Grassa lekcje polityki // Przegląd Polityczny. – Nr 46/47 (2000), s.
123–132
BURAS Piotr: Obawy i złość Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2011, nr 176, s.16 Komentarz do tłumaczenia tekstu Güntera Grassa pt. Kamienie Syzyfa
CHWIN Stefan: Herr Grass, na kolana! // Rzeczpospolita. – 2007, nr 235, s. A10 Polem. z: Mit Gdańska, mit Grassa / Zdzisław Krasnodębski // Rzeczpospolita. - 2007, nr 232
CHWIN Stefan. Dziennik dla dorosłych. – Gdańsk : Wydaw. „Tytuł”, 2008. – 472 s. Postaci Güntera Grassa dotyczą rozdziały: Kolacja z Grassem, Sobota. Godzina 12.34, Grass i tajemnica (s. 182-
190)
CHWIN Stefan. Kartki z dziennika. – Gdańsk : Wydaw. „Tytuł”, 2004. – 516 s. Postaci Güntera Grassa dotyczą rozdział: Zraniony chłopiec (czwartek, koło północy) (s. 354-357)
Także w tegoż : Miłosz : Gdańsk i okolice : relacje, dokumenty, głosy / pod redakcją Krystyny Chwin i Stefana
Chwina. – Gdańsk : Wydaw. „Tytuł”, 2012. – S. 395-398
CESARSKI Wojciech: Grass znów wielki // Dziennik Bałtycki. – 2002, nr 278, s. 18 Dot. powieści „Idąc rakiem”
CIEŚLAK Jacek: Odszedł Günter Grass, przyjaciel Polski // Rzeczpospolita. – 2015, nr 86, s.
A1; A14
CIEŚLAK Jacek: Pisarz z Gdańska : zmarł Günter Grass, autor „Blaszanego bębenka”,
noblista z 1999 roku // Rzeczpospolita. – 2015, nr 86, s. A14
CIEŚLAK Jacek ; MARZEC Bartosz: Dzięki poezji jesteśmy braćmi // Rzeczpospolita. –
2006, nr 117, s. A16 Dot. spotkania pisarzy polskich i niemieckich w ramach Targów Książki w Warszawie, m.in. Güntera Grassa,
Hansa Magnusa Enzensbergera i Tadeusza Różewicza.
CIEŚLIK Mariusz: Blaszane echo sławy // Rzeczpospolita. – 2014, nr 213, s. P18 Dot. biografii Güntera Grassa autorstwa Norberta Honszy
CO myślimy o Grassie. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 198, s. 18
CYMANOWSKA Agata: Znów awantura o Grassa : radni PiS przeciwni obchodom rocznicy
urodzin gdańskiego noblisty // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 228, s. 5
CYWIŃSKI Piotr : Wszystkie twarze Grassa. – Fot. – ( Kultura/ Literatura) // W sieci. –
DANILUK Jan ; WASIELEWSKI Jarosław. Dolny Wrzeszcz i Zaspa. – Gdańsk : Polnord. –
Wydaw. Oskar, 2012. - 237 s. Wzmianki dot. Grassa na s. 83, 152-153, 163 oraz w fragmenty powieści Grassa (Blaszany bębenek, Kot i
Mysz, Psie lata) w Aneksie II pt. Dolny Wrzeszcz i Zaspa we wspomnieniach, przewodnikach i literaturze
pięknej (s. 207-216)
DRUX Rudolf. Grass, Heißenbüttel und der Rekurs auf das Gelegenheitsgedicht // Studia
Niemcoznawcze. – T. 28 (2004), s. 541-549
FAC Andrzej: Byli sobie kiedyś - Günter i Antoni. – Fot. // Odra. – 2015, nr 6, s. 34-36 Dot. przyjaźni między Günterem Grassem, a mieszkającym w Gdańsku, polskim prozaikiem, poetą, publicystą i
tłumaczem Bolesławem Facem
FAC Andrzej: Grass i Facowie : historia pewnej przyjaźni. – Fot. // Nasza Historia. Dziennik
Bałtycki . – 2015, nr 6, s. 6-9
FAC Andrzej: Młody Gdańszczanin wspomina Grassa // Bliza. – 2015, nr 2, s. 143-146
FAC Andrzej: Opowieść o pewnej przyjaźni. – Fot. // Bliza. – 2012, nr 2, s. 167-172 Dot. przyjaźni między Günterem Grassem, a polskim prozaikiem, poetą, publicystą i tłumaczem Bolesławem
Facem.
FAC Andrzej: Symbole, słowa, obrazy… – Fot. // Bliza. – 2014, nr 3, s. 180-182 Dot. wystawy pt. „Güntera Grass- Psie lata/Hundejahre” pokazywanej w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa.
FAC Bolesław: Günter Grass : od Oskara do Nobla. – Fot. // 30 Dni. – 2000, nr 12, s. 25-27 Są to fragmenty artykułu pt. „Drażnił głupich i zarozumiałych” opublikowane w związku z wynikami plebiscytu
„Gdańszczanin Tysiąclecia” ogłoszonego przez redakcję „30 Dni”. Grass zajął trzecie otrzymując 1267 głosów.
FAC Bolesław. Günter Grass – ein Bürger, der Danzig und Gdańsk behauste // W: Die
Voträge des 1. Internationalen Günter Grass Kolloquiums im Rathaus zu Lübeck / Hrsg. von
Hans Wisskirchen. – Lübeck : Kulturstiftung Hansestadt Lübeck, 2002. – S. 86-100
FIGIEL Joanna: Günter Grass Prosa in polnischer Übersetzung - einige Überlegungen zur
Problematik des kulturellen und sprachlichen Transfers // Studia Niemcoznawcze. – T. 23
(2002), s. 269–279
FINGER Evelyn: Wspomnienia blaszanego bębenka : sprawa Güntera Grassa / tł. z niem. //
Forum. – 2006, nr 34, s. 50–52 Przedr. z: Die Zeit. – 2006, nr z dn. 16.08.
Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen -SS
FLISIKOWSKA Anna. Gdańsk literacki : od kontrolowanego do wolnego słowa (1945-
2005). - Gdańsk : Wyd. „Mestwin” : Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha
Conrada-Korzeniowskiego, 2011. – 186 s. Główne wzmianki dot. Güntera Grassa znajdują się na stronach 169-172
FRISCH Max. Dziennik 1946-1949, 1966-1971 / przeł. Jakub Ekier, Krzysztof Jachimczak. –
Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. - Grupa Wydawnicza Foksal, 2015. - 687 s. Fragment dotyczący Güntera Grassa nosi tytuł „Album” ( s. 595- 601)
FRYC-HYŻY, Katarzyna. Filmowy spacerownik po Trójmieście. - Warszawa : Agora, 2009.
- 187 s. Wzmianki dotyczą filmów „Blaszany bębenek" i „Wróżby kumaka”, które powstały na podstawie powieści
Güntera Grassa.
GABIŚ Tomasz: Przegląd niemiecki. [Cz.] 3 // Arcana. – 2009, nr 1, s. 158-165 Wyznania Grassa na temat jego służby w Waffen-SS
GAWLIKOWSKA Joanna. Przeboje prozy XX wieku : literatura światowa i najnowsza
polska : propozycje zajęć fakultatywnych z języka polskiego. – Wyd. 2 uzup. i popr. –
Warszawa : „Bellona”, 2001. – 342 s. Jeden z rozdziałów dot. książki Güntera Grassa pt. „Moje stulecie”
GDAŃSKI Jarosław: 10. Panzer Divison „Frundsberg” : jednostka wojskowa Güntera Grassa
// Inne Oblicza Historii. – 2006, nr 5, s. 79-83
GDAŃSKIE urodziny Güntera Grassa. – Fot. // 30 Dni. – 2007, nr 5, s.22-23 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin pisarza
GDAŃSKOMANIA - Gdańsk literacki w twórczości graficznej Güntera Grassa =
Danzigmanie - das literarische Danzig im graphischen Werk von Günter Grass / red. Joanna
Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2006. - 573 s. W książce znajdują się liczne wzmianki dot. Güntera Grassa,. W szczególności jego działalności politycznej oraz
publicystyki
GÓRSKI Janusz: Jako pierwszy „Blaszany bębenek” / rozm. przepr. Grażyna Antoniewicz //
Dziennik Bałtycki. – 2013, nr 237, s. 17 Dot. wydawania książek Güntera Grassa
GÓRSKI Piotr: Torcik w werblu // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 167, dod. Gazeta Morska, s.
6 Podpisano PG
GRABOWSKI Roman: Zniszczenie Gdańska w wyniku bombardowań i podpaleń w latach
1944-45 : mity i fakty // Słowo i Myśl. – 2015, nr 1-2, s.57-61 Wzmianki dot. Güntera Grassa
GRACZYK Ewa: Grass zdeformowany? // Gazeta Wyborcza. – 2000, nr 161, dod. Gazeta
Morska, s. 5
GRACZYK Ewa: Oskar / Grass: wewnątrz i poza // Bliza. – 2010, nr 2, s. 199-214
GRASS, Hegel i Syzyf / tł.. Marek Lewicki ; część polską oprac. Hanna Kordalska // W:
Colloquia gdańskie / zebr. i wstępem poprzedził Wojciech Owczarski. - Gdańsk ; Sopot :
Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, 2008. - S. 83-102 Dyskusja podczas konwersatorium prof. Marii Janion z udziałem Güntera Grassa, Stefana Chwina, Stanisława
Esdena-Tempskiego, Stanisław Rośka, Karola Toeplitza, Kwiryny Ziemby ; Marii Żmigrodzkiej., która odbyła
się 8 czerwca 1981 na Uniwersytecie Gdańskim.
Pierwodruk w: Grass ; punkty widzenia / red. i wybór Maria Janion, Wacław Maksymowicz, Stanisław Rosiek. –
Warszawa : ZSP : Centralny Klub Studentów Uniw. Warszawskiego, „Hybrydy”, 1984. – S. 71-82 ; Przedr. w:
Günter Grass i polski Pan Kichot : praca zbiorowa / wybór i oprac. Maria Janion. – Gdańsk : Słowo/Obraz
Terytoria, 1999. – S. 9-32.
GRASS w synagodze. – Fot. // 30 Dni. – 2007, nr 5, s.26-27 Dot. odwiedzin Güntera Grassa w Nowej Synagodze w Gdańsku -Wrzeszczu przy ul. Partyzantów
GROMADZKI Stanisław: Günter Grass i polsko-niemieckie sprawy // Przegląd
Filozoficzno-Literacki. – 2007, nr 2, s. 219-244 Reakcje opinii publicznej na przyznanie się Güntera Grassa do służby w Waffen- SS
GRONEK Barbara: Piotruś Pan z Gdańska // Polonistyka. – 2001, nr 3, s. 153–158
GROTOWICZ Viktor: Osiemdziesiąt lat Güntera Grassa, człowieka politycznego // Odra. –
2007, nr 12, s. 141-142
GRYNBERG Henryk: List otwarty do Güntera Grassa // Rzeczpospolita. – 2012, nr 85, s.
2010, nr 220, dod. Trójmiasto, s. 6 Dot. Festiwalu Grassomania
GÜNTER Grass (1927-2015) [nota biograficzna]. – Fot. // Dialog. – 2015, nr 1, s. 12 Tekst noty biograficznej zamieszczony został zarówno po polsku jak i po niemiecku
wybór il. Małgorzata i Tadeusz Stapowicz ; tł. Bolesłw Fac, Danuta Serwotka. – Gliwice :
Galeria Sztuki Współczesnej Esta, 2007. – 70 s.
GÜNTER Grass : Literatur - Kunst - Politik : Dokumentation der internationalen Konferenz
4.- 6. 10. 2007 in Danzig / Hrsg. Marion Brandt, Marek Jaroszewski, Mirosław Ossowski. –
Gdańsk : Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2007. – 328 s.
GÜNTER Grass : literatura, sztuka, polityka : materiały z międzynarodowej konferencji
naukowej Gdańsk 4–6.10.2007 r. / Pod red. Marion Brandt, Marka Jaroszewskiego,
Mirosława Ossowskiego. – Gdańsk: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego 2009. –
329 s. Zawiera: Wstęp s. 9-13; Wstęp do wydania polskiego s. 15-16; Otwarcie konferencji: Bogdan Borusewicz s. 19 ;
Andrzej Ceynowa s. 21-23 ; Paweł Adamowicz s. 25-26 ; Michael H. Gerdts: Przemówienie powitalne z okazji
otwarcia konferencji „Günter Grass : literatura-sztuka-polityka” w dniu 4 października 2007 roku w gdańskim
Dworze Artusa s. 27-28 ; Anke Fuchs: Powitanie s. 29-31 ; Angelica Schwall-Düren: Świadomi przeszłości,
spoglądając w przyszłość: Günter Grass i polsko-niemieckie porozumienie s. 33-39 ; Günter Grass s. 41 ;
Literatura: Mirosław Ossowski: Gdańsk-Wrzeszcz u Güntera Grassa w kontekście biograficznym s. 45-57 ;Per
Øhrgaard: Eskapizm w twórczości Güntera Grassa s. 59-66 ; Bernd Neumann: Egzystencjalizm, estetyczna
opozycja i warianty Hermesa : czytając ponownie Blaszany bębenek Güntera Grassa s. 67-81 ; Jens Stüben:
„Rybitwa”, śródokręcie : wokół zagadnień symboliki w Kocie i myszy s. 83-96 ; Norbert Honsza: Eksperymenty
w kosmosie literackim glosy do dramatów Grassa s. 97-103 ; Dieter Stolz: Przy obieraniu cebuli, czyli „Mam w
pamięci..” s. 105-115 ; Natura: Stefan H. Kaszyński: Wisła jako znak tożsamości w utworach Güntera Grassa s.
119-130 ; Marek Jaroszewski ; Ewa Kołaczkowska: Flora i fauna Kaszub w trylogii gdańskiej Güntera Grassa s.
131- 144 ; Dorothee Römhild: Nie tylko „Pies stoi w samym środku” : motywy zwierzęce w twórczości Güntera
Grassa s. 145-153 ; Inni autorzy, inne kraje: Grażyna Barbara Szewczyk: Fakty i fikcje : śląscy poeci barko w
prozie Güntera Grassa s. 157-164 ; Arnds Peter: Harlekin, szczurołap i król olch: wokół mitologii dualizmu ofiar
i sprawców u Güntera Grassa i Michela Tourniera s. 165-173 ; Bettina Beltz: Grass, Rushdie, Irving – aspekty
intertekstualności międzykontynentalnej s. 175-188 ; Subhoranjan Dasgupta: Życie jest piękne – Kalkuta i
Günter Grass s. 189-197 ; Janina Gesche: Echa literackiej Nagrody Nobla z 1999 roku w szwedzkiej prasie
codziennej s. 199-209 ; Sofiya Varetska: Recepcja Güntera Grassa na Ukrainie s. 211-216 ; Sztuka: Neuhaus
Volker: „Jestem więc pisarzem czy rysownikiem?” : wokół stosunku między literacką i artystyczną twórczością
Güntera Grassa s. 219-227 ; Andrzej Wirth: Günter Grass jako plastyk : rzeźby kameralne s. 228-236 ; Emma
Lewis Thomas: Tańcząc, dotykając : tańczące pary Güntera Grassa s. 237-242 ; Hans Wisskirchen: Dom
Güntera Grassa w Lubece 2002-2007 s. 243-253 ; Florian Reinartz: Wróżby kumaka – film pojednania? s. 255-
262 ; Anselm Weyr: „Paskudne śpiewki z paskudnymi refrenami z męskich gardeł” : utopia i ideologia śpiewu w
twórczości Güntera Grassa s. 263-273 ; Polityka i historia: Marion Brandt: Trudna przyjaźń : Günter Grass a
opozycja w Polsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych s. 277-286 ; Hanna Delf von Wolzogen: „My
z archiwum”, czyli polityzacja postaci literackiej s. 287-294 ; Asrid Popien: Zmyślone historie : fikcje a
dokumentacja w Z dziennika ślimaka i Idąc rakiem Güntera Grassa s. 295-307 ; Impresje. Zdjęcia z konferencji.
GÜNTER Grass - socjaldemokrata łączący Polskę i Niemcy = Günter Grass
Sozialdemokratischer Mittler zwischen Polen und Deutschland. – Warszawa : Fundacja im.
Friedricha Eberta. Przedstawicielstwo w Polsce, 2008. - 59 s. Materiały z konf. „Günter Grass: literatura, sztuka, polityka", 4-6.10.2007 r.
Zawiera: Peter Hegensberg; Mirosław Ossowski: Wprowadzenie s. 4-7 ; Günter Grass: Szanowni Państwo! .... /
tłum. Adam Peszke ; Fragment z książki pt. „Moje stulecie" s. 9-12 ; Paweł Adamowicz: Powitanie s. 14-15 ;
Bogdan Borusewicz; Powitanie s. 16-17 Andrzej Ceynowa: Powitanie s. 18-20 ; Anke Fuks: Przemówienie /
tłum. Marta Koszutska s. 22-24 ; Angelica Schwall-Duren: Spojrzenie w przyszłość ze świadomością przeszłości
: Günter Grass i polsko-niemieckie porozumienie / tłum. Marta Koszutska s. 25-32 ;Michael H. Gerdts:
Powitanie / tłum. Marta Koszutska s. 33-34 ; Mirosław Ossowski: Obchody 80. urodzin Güntera Grassa w
Gdańsku od 4 października do 6 października 2007 r. s. 36-40 ; Marion Brandt: Trudna przyjaźń : Günter Grass
a opozycja w Polsce w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych / tłum. Marek Szalsza s. 42-53 ; Program
konferencji Günter Grass: literatura, sztuka, polityka", 4-6.10.2007 r. s. 55-58
GÜNTER Grass : Werk und Rezeption / Hrsg. / Red. Mirosław Ossowski. – Gdańsk ; Sopot :
Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego, 2013. - 178 s. - (Studia Germanica Gedanensia ; 28) Zawiera: Literatur-Politik-Übersetzung-Geschichte:Florian Reinartz: Landschaften der Deutschen Einheit bei
Günter Grass s. 9-17 ; Ingo Reiff: Konfigurationen des Jüdischen im Werk von Günter Grass s. 19-29 ; Lidia
Burakowska-Ogińska: Realsozialismus zwischen Schein und Realität : Politische Gesinnung von Günter Grass
im polnischen Kontext s. 31-41 ; Daria Szymborska: Günter Grass : Ende einer moralischen Instanz oder Das
„gebrannte Kind” seiener Zeit? s. 43- 51 ; Astrid Maria Ottilie Shchekina-Greipel: „Aus dem Tagebuch einer
Schencke” – Probleme einer russischen Übersetzung in den 1990er Jahren s. 53-64 ; Indentitätkonstruktionen
und die Bezüge zur Bildenden Kunst: Julia Kanchana Schlichting: Die „Nach-Vergangenheit” als neues
Zeitfenster und die Bedeutung des Siebzehnjährigen – Zur Poetologie des Zweifels s. 65-74 ; Anemarija
Ručević: Die weibliche Figur Tulla Pokriefke in „Katz und Maus” und „ Im Krebsganag” s. 75-84 ; Viktoria
Krason: Bildende Kunst und Imgination in Günter Grass „Beim Häuten der Zwiebel” s. 85-96 ; Anna
Kowalewska-Mróz: Beschreibung und Deutung des Gemäldes „Zinsgroschen” von Anton Möller im Roman
„Der Butt” von Günter Grass s. 97-106 ; Danzig als Erinnerungsort – Rezeption in Polen: Mirosław Ossowski:
Günter Grass literarische Freundschaften in Polen – ihre Bedeutung für sein frühes Werk und dessen polnische
Rezeption s. 107-118 ; Joanna Bednarska-Kociołek: Das Alte lebt im Neuen : Die Stadttransformationen im
polnischem Gdańsk im Werk von Günter Grass s. 119-129 ; Wacław B. Maksymowicz: Czy wciąż „brakujące
ogniwo”? O czytaniu „Psich lat”. s. 131-139 ; Essays: Nobert Honsza: „Eine Maulschlacht auf dem Jahrnarkt der
Eitelkeiten” : Günter Grass : „Was gesagt werden muss” s. 141-146 ; Zbigniew Światłowski: Die Kaschubei,
Grass Herzland s. 147-149 ; Michal Borek: Kuturelle Vielfalt im Werk von Günter Grass „Oh, heiliege
Handlung des Essens, die du die Völker verbindest” : Über den süß-sauren Gaumenschmaus im Haus Mazerath
s. 151-154.
Od strony 155 do 178 w części Rezensionen nie ma już tekstów dotyczących twórczości Grassa
GÜNTER Grass wraca do Gdańska / Oprac. DOR. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2011, nr 142,
dod. Trójmiasto, s. 9 Dot. wystawy „Z Gdańska do Lubeki: Günter Grass i Polska”
HEN Józef. Dziennik 2000-2007. – Warszawa : Wydawnictwo W.A.B., 2009. - 477 s. Fragment dotyczący Güntera Grassa znajduje się na stronach 352 - 353
HEN Józef. Nie boję się bezsennych nocy ... : z księgi drugiej. – Warszawa : „BGW”, 1992. –
382 s. Fragment dotyczący refleksji po lekturze powieści Güntera Grassa pt. „Blaszany bębenek" rozpoczyna się od
słów "Blaszany bębenek Güntera Grassa - to na pewno jedna z trzech wielkich powieści ...". Por . Hen Józef.
Nie boję się bezsennych nocy... Wyd. 3., popr. i uzup. – Warszawa : Wydawnictwo W.A.B., cop. 2013. (s. 345
- 346)
HERMAN Marcin: Cisza nad Pocztą Gdańską // Rzeczpospolita. – 2014, nr 201, s. P14-P15
HERMAN Marcin: 87 lat samotności // Rzeczpospolita. – 2015, nr 90, s. 24
HOFMANN Günter: Kto w Niemczech niszczy Grassa? / rozm. Bartosz T. Wieliński. //
Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 211, s. 27 Wywiad z publicystą niemieckiego tygodnika „Die Zeit" na temat krytyki Güntera Grassa przez środowiska
niemieckich intelektualistów w związku z ujawnieniem przez niego przynależności do Waffen-SS
HONOROWY doktor i honorowy obywatel. – Fot. // 30 Dni. – 2015, nr 3, s. 36-37 Dot. doktoratu honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego i honorowego obywatelstwa Gdańska przyznanych
Grassowi w 1993 r.
HONSZA Norbert: Der Patriarch aus Kaschubien // Zbliżenia Polska-Niemcy. – 2003, nr 1, s.
36–43 Zawiera rec. książki Michaela Jürgsa pt. „Bürger Grass : Biografie eines deutschen Dichters”
HONSZA Norbert: Chcę być pochowany z workiem orzechów / rozm. przepr. Jarosław
Zalesiński // Dziennik Bałtycki. – 2015, nr 89, s. 14-15
HONSZA Norbert. Güntera Grassa portret własny / przekł. Elżbieta Herden i Mieczysław
Motowilczuk ; recepcję Güntera Grassa w Polsce oprac. Piotr Litwiniuk. – Wrocław :
Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000. – 275 s. : il. Zawiera: Szyderczy chichot noblisty s. 5-21 ; Ambiwalentna prawda: trylogia gdańska s. 22-48 ; Chaos historii:
Miejscowe znieczulenie s. 49-57 ; Kto posiada kamień mądrości? Z dziennika ślimaka s. 58-68 ; Baśniowa
antyhistoria: Turbot s. 69-83 ; Portret grupowy z Grassem: Spotkanie w Telgte s. 84-92 ; Podszczypywanie
historii: Płody umysłu, czyli Niemcy wymierają s. 93-104 ; Ludzka głupota nie zna granic: Szczurzyca s. 105-112
; U bogini Kali: Pokazywanie języka. s. 113-119 ; Przekorna parabola cmentarna: Wróżby kumaka s. 120-123 ;
Zranione święte krowy: Rozległe pole s. 124-136 ; Retrospekcja nicponia: Moje stulecie s. 137-146 ;
Łotrzykowska mądrość: liryka s. 147-163 ; Nieszczęśliwa miłość: dramaty s. 164- 177 ; Śmierdząca
rzeczywistość: polityka s. 178-191 ; Syndrom polski s. 192-201 ; Recepcja Güntera Grassa w Polsce (opracował
Piotr Litwiniuk) s. 202-263 ; Bibliografia – wybór s. 264-273 ; Wykaz cytowanych dzieł Güntera Grassa s. 274
HONSZA Norbert ; Stephan Wolting. Marcel Reich-Ranicki : „Moją Ojczyzną jest
literatura” . - Wrocław [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2007. - 227
s. Grassa dotyczą przede wszystkim dwa rozdziały: „Ring wolny - pierwsza runda: Günter Grass” (s. 56-57) oraz
„Günter Grass - animozje i rywalizacja” (s. 81-84) . Oprócz tego można znaleźć wiele wzmianek o Grassie.
HUELLE Paweł: Czytajcie Grassa, by go zrozumieć / rozm. Marek Sterlingow, Marek Wąs. –
Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 192, dod. Trójmiasto, s. 16-17 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen- SS. Na następnej stronie znajdują się wypowiedzi Abp.
Tadeusza Gocłowskiego, Stefana Chwina , Mieczysława Abramowicza oraz listy Macieja Kraińskiego i Macieja
Świeszewskiego.
HUELLE Paweł: Fatalny labirynt // Rzeczpospolita. – 2002, nr 103, dod. Rzecz o Książkach,
nr 4, s. D 2 Dot. m.in. książki „Idąc Rakiem”.
HUELLE Paweł: Günterze Grassie, witômë was. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 232,
s.16-17 Artykuł ukazał się z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa.
HUELLE Paweł: Kumkając rakiem // Dialog. – 2005, nr (69-70), s. 6
HUELLE Paweł: Literatura, to dialog z czytelnikiem. – Fot. / rozm. przepr. Sławomir
Lewandowski // Pomerania. – 2012, nr 11, s. 7-10 Dot. m.in. twórczości Güntera Grassa
HUELLE Paweł: Nie zamykaj drzwi, historia i tak się włamie / rozm. Marek Górlikowski . –
Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2015, nr 90, s. 14-16
HUELLE Paweł: Oskarżony: Günter Grass // Rzeczpospolita. – 2006, nr 205, dod. Plus
Minus, s. A7, A9 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen- SS
HUELLE Paweł: Plac Józefa Wybickiego, czyli Oskar na ławeczce // 30 Dni. – 2015, nr 1-2,
s. 54-56
HUELLE Paweł: Polska chorągiew Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 235, s. 20 Jest to wstęp do jubileuszowego wydania „Blaszanego bębenka”
JABŁKOWSKA Joanna: Zrozumieć Niemcy. – Fot. // Tygiel Kultury. – 2003, nr 10/12, s. 24–
29 Dot. mi.in. książki Güntera Grassa pt. „Idąc rakiem”
JAK Günter Grass walczył w 1945 r. w Waffen -SS / opr. ej. // Myśl Polska. – 2007, nr 42, s.
9
JAK to z Grassem i jego 10.SS-Panzer Division „Frundsberg” było / oprac. Dariusz Szreter –
Fot.// Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 192., s. 10-11
JAKIMOWICZ Mariusz: „Widziałem Kalkutę...” // Topos. – 2003, nr 6, s. 211-212 Dot. wystawy rysunków Güntera Grassa w Gdańsku.
JANION Maria: Gdański Trójkąt Bermudzki // Przegląd Polityczny. – Nr 78 (2006), s. 56-58 Opinia na temat wniosku o nadanie stopnia doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego Günterowi
Grassowi w 1993 r.
JANION Maria: Los niemiecki : dług i wina // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s.
125-129
JANION Maria. Obraz polskości u Grassa // W tejże: Zło i fantazmaty. – Kraków : Wydaw.
„Universitas", cop. 2001.– (Prace Wybrane / M. Janion ; t. 3) (Klasycy
Współczesnej Polskiej Myśli Humanistycznej). – S. 285–300. Pierwodruk w: Polskie pytania o Grassa / pod red. Marii Janion przy współpr. Andrzeja Wójtowicza. -
Warszawa : „Hybrydy”, [1985]. Przedr. w: Janion Maria. Projekt krytyki fantazmatycznej : szkice o
egzystencjach ludzi i duchów. - Warszawa, 1991 ; Janion Maria, Fac Bolesław, Watrak Zofia. Trzy eseje. -
Gdańsk, [1997] ; Günter Grass i polski Pan Kichot. - Gdańsk, 1999
JANION Maria. Szymon Słupnik, karzeł i szczurzyca // W tejże: Żyjąc tracimy życie :
niepokojące tematy egzystencji. – Warszawa : Wydaw. WAB, 2001. – S. 253–270
JANION Maria. Transe, traumy, transgresje. T. 2, Prof. Misia / z Marią Janion rozmwia
Kazimiera Szczuka. – Warszawa : Wydaw. Krytyki Politycznej, 2014. –165 s. Fragment dot. Güntera Grassa znajduje się w części pt. „Ekspres Warszawa-Gdańsk” (s. 158-160)
JANUSZAJTIS Andrzej: Wielki Pisarz i Niezwykły Człowiek : Günter Grass-wspomnienie
spotkania. – Fot. // Nasz Gdańsk. – 2015, nr 5, s. 7-8
JAROSZEWSKI Marek. Die deutsch-polnischen Gemeinsamkeiten in Unkenrufe von
Güntera Grass und Tod in Danzig von Stefan Chwin // W: Tausend Jahre polnisch-deutsche
Beziehungen : Sprache - Literatur - Kultur - Politik : Materialien des Millennium-Kongresses
5.-6. April 2000, Warszawa. - Wyd. Graf, 2001. - S. 576-581
JAROSZEWSKI Marek: Sopot w twórczości literackiej Güntera Grassa // Rocznik Sopocki. –
[R.] 25 (2014), s. 105-112
JAŚKIEWICZ Grzegorz: Das Politische in der Poesie : zu Günter Grass' Gedichtband
nr 253, s. 19 Dot. programu obchodów 80-tych urodzin Güntera Grassa
KARAŚ Dorota: Czy Grass jest sportowcem?. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2010, nr 24, dod.
Trójmiasto, s. 11-12 Dot. związanej z Günterem Grassem ankiety ułożonej przez Mikołaja Jurkowskiego i Sylwestra Gałuszkę.
KARAŚ Dorota: Grass odsłania turbota // Gazeta Wyborcza. – 2014, nr 232, dod. Trójmiasto,
s. 3
KARAŚ Dorota: Gdańsk się kręci wokół Grassa // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 131, dod.
Trójmiasto, Co Jest Grane, s. 3 Dot. program Festiwalu „Grassomania - Tożsamość miejsca”
KARAŚ Dorota: Günter Grass trafił do gry komputerowej // Gazeta Wyborcza. – 2014, nr
231, dod. Trójmiasto, s. 4
KARAŚ Dorota: Migawki rodzinne Grassa // Gazeta Wyborcza.. – 2009, nr 237, dod.
Trójmiasto, Śledź Te Strony, s. 11
KARAŚ Dorota: Nowe grafiki Grassa // Gazeta Wyborcza. – 2014, nr 86, dod. Trójmiasto, s.
5
KARAŚ Dorota: Odmładzanie Grassa. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 236, dod.
Trójmiasto, s. 6 Dot. wizyty Güntera Grassa w Gdańsku
KARAŚ Dorota: Odszedł nasz noblista. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2015, nr 86, dod.
Trójmiasto, s. 3
KARAŚ Dorota: Rodzinny spacer Grassa. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 237, dod.
Trójmiasto, s. 3
KARAŚ Dorota: Wszystko dla Grassa. - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 235, dod.
Trójmiasto, s. 1 Dot. programu wizyty Güntera Grassa w Gdańsku
KARAŚ Dorota: Wychodki dla Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 231, dod.
Trójmiasto, s. 1
KARAŚ Dorota ; TUSK Michał: Dom towarowy sztuki - Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2010, nr
217, dod. Trójmiasto, s. 6 Zawiera m.in. rozmowę z Marią Sasin, kuratorką Grassomanii
KARAŚ Dorota ; WĄS Marek ; JOPKIEWICZ Izabela: Czy bohaterowie grywają w karty?. –
Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 290, dod. Trójmiasto, s. 13-14 Dot. stosunku Güntera Grassa do obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku. Zawiera list Güntera Grassa dot.
spotkania pisarza w 1958 r. z obrońcami Poczty Polskiej w Gdańsku
KATKA Krzysztof: Bitwa o Grassa // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 194, dod. Trójmiasto, s. 1
Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
KATKA Krzysztof: Dostawca z Glockengießerstraße : miasto kupiło od noblisty grafiki i...
kurę // Gazeta Wyborcza. – 2014, nr 5, dod. Trójmiasto, s. 2
wywołała w Niemczech i w Polsce polityczną burzę // Newsweek Polska. – 2006, nr 35, s. 92–
93 Dot. m.in. książki pt. „Przy obieraniu cebuli”
KG: Oblegana ławeczka : drugi dzień wizyty Güntera Grassa w Gdańsku // Głos Wybrzeża. –
2003, nr 106, s. 1
KIJONKA Tadeusz: Sąd nad Grassem // Śląsk. – 2006, nr 10, s. 42–43 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen -SS
K.K: Nie zapominajmy o Kalkucie // Głos Wybrzeża. – 2003, nr 106, s. 3 Dot. wystawy pt. „Güntera Grassa potrzeba widzenia” w Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie
KIWNIK Jowita: Synagoga nie dla Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2012, nr 85, dod.
Trójmiasto, s. 2 Dot. reakcji gdańskich Żydów na wiersz „Co musi zostać powiedziane”
KONIEC i początek : Gdańsk 1945-1955 / wybór i oprac. Stefan Figlarowicz, Aniela Śliwka ;
cop. 2000. – 380 s. Zawiera fragment tekstu Güntera Grassa
KOŚCIELAK Zdzisław: Sprawa honoru // Najwyższy Czas!. – 2006, nr 34/35, s. XI–XII Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen- SS
KOZŁOWSKA Aleksandra: Chwała Günterowi Grassowi, chała deweloperowi // Gazeta
Wyborcza. – 2008, nr 6, dod. Trójmiasto, s. 8 Dot. m.in. obchodów 80-tych urodzin Güntera Grassa
KOZŁOWSKA Aleksandra: Gdańsk będzie miał Muzeum Grassa // Gazeta Wyborcza. –
2008, nr 35, s. 19
KOZŁOWSKA Aleksandra: Między Dürerem, Grassem a Stryjcem // Gazeta Wyborcza. –
2007, nr 233, s. 17
Dot. wystawy „Między symbolem a rzeczywistością” przygotowanej z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa.
KOZŁOWSKA Aleksandra: Muzeum Gűntera Grassa – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2008, nr
30, dod. Trójmiasto, s. 6
KOZŁOWSKA Aleksandra: Sens życia, sens śmierci i melancholia artysty // Gazeta
Wyborcza. – 2007, nr 232, dod. Trójmiasto, s. 7 Dot. wystawy „Między symbolem a rzeczywistością” przygotowanej z okazji 80- tych urodzin Güntera Grassa.
KOZŁOWSKA ALEKSANDRA: Sto lat, sto lat Panie Grass!. – Fot. // Gazeta Wyborcza. –
2007, nr 233, dod. Trójmiasto, Co jest grane, s. 3 Dot. obchodów 80-tych urodzin Güntera Grassa w Gdańsku
KOZŁOWSKA ALEKSANDRA: Urodziny Pana Grassa czas zacząć. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2007, nr 227, dod. Trójmiasto, Co jest grane, s. 3 Dot. obchodów 80-tych urodzin Güntera Grassa w Gdańsku
KOZŁOWSKA ALEKSANDRA: Wróżby kumaka, wróżby babci Anny // Gazeta Wyborcza.
– 2015, nr 89, dod. Trójmiasto, s. 8-9
KOZŁOWSKA Aleksandra ; GULDA Przemysław ; BARAN Mirosław: Jak Gdańsk
obchodził urodziny Güntera Grassa – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 235, s. 25 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa
KOZŁOWSKA Aleksandra ; ŁUPAK Sebastian: Pamięć lepsza niż atrament. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2003, nr 128, dod. Trójmiasto, s. 6 Dot. debaty z udziałem Güntera Grassa w kościele św. Jana w Gdańsku oraz wystawy cyklu rysunków
KRASNODĘBSKA Sylwia: Nie żyje „Blaszanego bębenka” : wspomnienie // Gazeta Polska.
– 2015, nr 86, s.9
KRASNODĘBSKI Zdzisław: Mit Gdańska, mit Grassa // Rzeczpospolita. – 2007, nr 232, s.
A9
KRASNODĘBSKI Zdzisław: Wielki pisarz też nie może kłamać / oprac. k.b. //
Rzeczpospolita. – 2007, nr 237, s. A9 Polem. z: Herr Grass, na kolana! / Stefan Chwin // Rzeczpospolita . - 2007, nr 23
KROMER Adam. Olliwa. – Gdańsk : Polnord. – Wydaw. Oskar, 2007. - 338 s. W XI rozdziale pt. „Oliwa we wspomnieniach i literaturze” znajduje się fragment z powieści Grassa pt. „Psie
lata”. (s. 270-272)
KRZEMIŃSKI Adam: Drzazga w oku Europy // Polityka. – 2012, nr 43, s. 78-79 Dot. tomiku pt. „Jętki jednodniówki”
KRZEMIŃSKI Adam: Grass i Polacy // Secesja. – 2007, nr 1
LAMEK Aleksander: Jak się panu podoba, panie Grass. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2015, nr
242, dod. Trójmiasto, s. 8 Dot. pomnika Güntera Grassa w Gdańsku – Wrzeszczu. Obok znajduje się tekst Antoniego Pawlaka pt.
„Ławeczka we Wrzeszczu”
LAMEK Aleksander: Grass przysiadł na ławeczce we Wrzeszczu [nota]. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2015, nr 243, dod. Trójmiasto, s. 1
LATKOWSKA Magdalena: Grassa boje i potyczki : w życiu niemieckiego pisarza literatura i
polityka połączyły się w jedno // Rzeczpospolita. – 2006, nr 197, s. A8 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LATKOWSKA Magdalena. Günter Grass i polityka. – Warszawa : Wydaw. Uniwersytetu
Warszawskiego, 2008. – 240 s. Zawartość: Jan Kobźbiał. Günter Grass w serii Druga Europa (s. 7-10) ; Wprowadzenie (s. 11-14).
1. Działalność Grassa w latach sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych: Źródła i początki
zaangażowania politycznego (s. 15-33) ; Grass i Brandt (s. 33-44); Udział w kampaniach wyborczych (s. 44-73)
; Krytyka powojennej polityki RFN (s. 73-96). 2. „Trzecia droga” Grassa (s. 97-100) : Grass a SPD (s. 100-111)
; Czechosłowacja i nadzieja na socjalizm demokratyczny (s. 111-115) ; Protesty studenckie (s. 115-138) ; Grass
między trzema światami (s.138-145) ; Trzeci Świat (s.145-153) ; Zjednoczenie Niemiec (s. 153-173). 3. Grass a
Polska: Stosunki polsko-niemieckie i komentarz Grassa do wydarzeń w Polsce (s. 175-196) ; Polski odbiór
Grassa (s. 196-218); Działalność dla Gdańska (s. 218-221). Zakończenie (s. 223-235). Indeks osób (s. 237-240).
LATKOWSKA Magdalena: Günter Grass i protesty studenckie w 1968 roku // Przegląd
Humanistyczny. – 2010, nr 4, s. 139-147
LENKIEWICZ Anna: Rysunki Güntera Grassa // W: Twórczość w godzinach
nadliczbowych : między sztuką a biografią / pod red. Daniela Kalinowskiego.
– Słupsk : Wydaw. Pomorskiej Akademii Pedagogicznej, 2004. – S. 233-240
LEWANDOWSKI Janusz: Porachunki [felieton] // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 195, dod.
Trójmiasto, s. 2 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Apel do portfela pisarza : Liga Polskich Rodzin ma kilka
propozycji dla Güntera Grassa. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 195, s. 1 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Czy słowo „żałuję” wystarczy : debata TVP Gdańsk, Radia
Gdańsk i „Dziennik Bałtyckiego”. – Fot. // // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 201, s. 1
LEWANDOWSKI Michał : Dzielenie honorarium Grassa : nie cichnie burza wokół noblisty i
jego służby w Waffen-SS. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 193, s. 3 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Gdańszczanie w większości za pisarzem : ciąg dalszy sprawy
Güntera Grassa.– Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 194, s. 3 Dot. wyników sondażu PBS zamówionego przez gdański samorząd
LEWANDOWSKI Michał : Honorarium i honorowe obywatelstwo : wielka debata po
wyznaniu noblisty. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 193, s. 2 Dot. honorowego obywatelstwa miasta Gdańska w związku z wyznaniem Güntera Grassa o jego służbie w
Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Kwestia obywatelstwa : polityczna burza po szokującym
wyznaniu Güntera Grassa. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 190, s. 3 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen –SS
LEWANDOWSKI Michał: Na żywo o Grassie : debata TVP Gdańsk, Radia Gdańsk i
„Dziennika Bałtyckiego”. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 197, s. 5 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen –SS
LEWANDOWSKI Michał: Nie odbiorą nobliście tytułu, nie zrzeknie się obywatelstwa :
rektor Uniwersytetu Gdańskiego o honoris causie, odważna decyzja pisarza. – Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2006, nr 192, s. 1 Dot. honorowego obywatelstwa miasta Gdańska w związku z wyznaniem Güntera Grassa o jego służbie w
Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał: Nie zrzeknie się dobrowolnie : Wałęsa i Kurski o decyzji Güntera
Grassa. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 192, s. 3 Dot. honorowego obywatelstwa miasta Gdańska w związku z wyznaniem Güntera Grassa o jego służbie w
Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Przyznał się w 1945 roku : Lech Wałęsa: Grass powinien zrzec
się honorowego obywatelstwa // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 190, s. 1 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen –SS. Podpisano (ml).
LEWANDOWSKI Michał ; PAWLIKOWSKI Maciej: Tendencje pytania i złe wynik : PiS
zarzuca PO powiązania z sopocką PBS i manipulacje sondażami // Dziennik Bałtycki. – 2006,
nr 198, s. 5 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał : Wiceminister edukacji wychowuje noblistę : kolejni politycy
„korzystają” na sprawie Güntera Grassa. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 195, s. 3 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
LEWANDOWSKI Michał ; ZALESIŃSKI Jarosław: Grass : służyłem w Waffen-SS : trudna
prawda o wojennych losach słynnego pisarza. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 189, s. 1
LEWANDOWSKI Michał ; ZALESIŃSKI Jarosław: Wyznanie trudnej historii : Günter
Grass o swojej wojennej przeszłości. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 189 , s. 3 Obok znajdują się wypowiedzi Stefana Chwina i Pawła Hulleego na ten temat.
LEWANDOWSKI Sławomir: A bębenek wciąż gra… : pisarz, rysownik, rzeźbiarz. – Fot. //
Nasz Gdańsk. – 2015, nr 5, s. 8-9
LIPSKi Jan Józef. Odprężeni i pojednanie. Polemika z Günterem Grassem // W tegoż:
Powiedzieć sobie wszystko... : eseje o sąsiedztwie polsko-niemieckim / teksty wybrał i
wstępem opatrzył Georg Ziegler. – Warszawa : Wydaw. Polsko-Niemieckie, 1996. - S. 89-93 Jest to tekst przemówienia napisanego z okazji planowanej na 21.05.1985 r. wizyty Grassa w klubie studenckim
„Hybrydy” w Warszawie. Spotkanie to się nie odbyło. Grass nie mógł wówczas przyjechać do Polski.
LOEW Peter Oliver. Gdańsk : biografia miasta / przeł. Justyna Górny. – Gdańsk : Instytut
Kultury Miejskiej, 2013. – 319 s.
Grass pojawia się w części rozdziału dziewiątego pt. „Günter Grass pisze Gdańsk na nowo” ( s. 255–257) i
licznych wzmiankach
LOEW Peter Oliver. Gdańsk : przewodnik literacki : osiem spacerów po Gdańsku / przeł.
Małgorzata Kałużna ; Izabella Sellmer ; Tomasz Ososiński. – Gdańsk : Instytut Kultury
Miejskiej, 2013. – 402 s. Wiele cytatów z książek Güntera Grassa i wzmianek dot. jego postaci.
LOEW Peter Oliver. Gdańsk i jego przeszłość : kultura historyczna miasta od końca XVIII
wieku do dzisiaj / przeł. Janusz Mossakowski. – Gdańsk : „Słowo / Obraz Terytoria”, cop.
2012. – 684 s. Grassa dotyczą przede wszystkim dwa fragmenty książki: .„Historia alternatywna u Güntera Grassa” ( s. 373–
377) , „ Obrona Grassa i inne sprawy literackie” ( s. 435–437) oraz liczne wzmianki.
LOEW Peter Oliver. Gdańsk literacki : (1793-1945) / tł. z niem. Marek Szalsza. – Gdańsk :
Wyd. „Mestwin”, 2005. - 198 s. Główna wzmianka o Günterze Grassie znajduje się na str. 187
LUKAS Katarzyna. Ku historii nieantropocentrycznej : „Szczurzyca” Güntera Grassa //
Polonistyka. – 2011, nr 4, s. 12-19
ŁASZYN Irena: Wszyscy w bębny bębnili. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 192, s. 9-
11
ŁUKASIEWICZ Małgorzata. Grass i czas // W tejże: Rubryka pod różą. – Kraków: Wydaw.
„Znak”, 2007. – S. 5-10
ŁUKOSZ Jerzy. Furie dobosza // W tegoż: Pasje i kantyleny : szkice o literaturze
niemieckojęzycznej. – Poznań : Wydaw. Poznańskie, 2005. – S. 163-192
ŁUPAK Sebastian: Cebula Grassa bez serca. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 251, s. 12 Zawiera rec. książki: Przy obieraniu cebuli / Günter Grass. - Gdańsk, 2007
ŁUPAK Sebastian: Chcę zostać w szopie. – Fot. // Gazeta Wyborcza. - 2003, nr 127, dod.
Trójmiasto, s. 9 Dot. konferencji prasowej z udziałem noblisty w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska
ŁUPAK Sebastian: Dygot miasta stopniowo narasta. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2003, nr
126, dod. Trójmiasto, s. 3 Dot. przyjazdu Güntera Grassa do Gdańska inf., że spotkanie z pisarzem w kościele św. Jana będzie prowadził
m.in. Aleksander Jurewicz
ŁUPAK Sebastian: Grass uczy wnuki. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2005, nr 111, dod.
Trójmiasto, s. 3
ŁUPAK Sebastian: Literatura jak futbol // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 115, s. 14 Dot. wizyty Güntera Grassa na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie
ŁUPAK Sebastian: Pogawędka Grassa z Różewiczem // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 117, s.
2
Dot. wizyty Güntera Grassa na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie oraz spotkania z Tadeuszem
Różewiczem
MAĆKIEWICZ Dagmara: Głos w sprawie Günthera Grassa // Teki Gdańskie. – T. 8/9
(2006/2007), supl. s. 139-154
MAJCHROWSKI Zbigniew: Gdańskie „książki zbójeckie” // Przegląd Polityczny. – Nr
2006. – 289 s. W Aneksie I pt. "Wyspa" Stogi w literaturze i wspomnieniach" znajduje się fragment Blaszanego bębenka ( s.
243)
NOCNY Waldemar. Trzecie ujście Wisły. – Gdańsk : Fundacja "Meritum", 2013. – 419 s. W rozdz. VI Ujście Wisły przyciąga artystów znajduje się fragment książek Grassa (s. 243-244)
Kraków : Amistad [etc.], 2007. – S. 209-228 Liczne fragmenty dot. postaci i twórczości Günter Grassa m.in. „Blaszanego bębenka”. Szczególnie w opisach
Gdańska oraz Wrzeszcza. Fotografia Grassa wraz z biogramem znajduje się na stronie 215.
NOWACZEWSKI Artur. Trzy miasta, trzy pokolenia. - Gdańsk : Polnord. – Wydaw. Oskar,
2006. - 186 s. Twórczość Güntera Grassa jako punkt odniesienia pisarzy związanych z Gdańskiem
ODKRYŁ nam inny Gdańsk [wypowiedzi]. / zebrali Dorota Karaś, Maciej Sendecki. – Fot. //
Gazeta Wyborcza. – 2015, nr 86, Dod. Trójmiasto, s. 2 Zawiera zebrane wypowiedzi po śmierci Günter Grassa. Są to wypowiedzi: Stefana Chwina, Pawła Huellego ,
Mieczysława Abramowicza, Lecha Wałęsy, Pawła Adamowicza, Jolanty Banach, Andrzeja Jaworskiego
ORŁOWSKI Hubert. Polnische Kontroversen um Grass : von Literatur und politisierter
Öffentlichkeit // W: Die Voträge des 1. Internationalen Günter Grass Kolloquiums im Rathaus
zu Lübeck / Hrsg. von Hans Wisskirchen. – Lübeck : Kulturstiftung Hansestadt Lübeck, 2002.
– S. 11-33
ORŁOWSKI Hubert: Przemoc - tabu - licytacja ofiar // Arkusz. – 2002, nr 7, s. 1-3
Orłowski Hubert. Wehrmacht a Waffen-SS : uwagi do wspomnień Güntera Grassa i Richarda
von Weizsäckera // W: Niepiękny wiek XX. – Warszawa : Instytut Historii Polskiej Akademii
Nauk : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu, 2010. – S. 273-282
ORZECHOWSKI Marek: W ogrodzie Güntera Grassa. – Fot. // Odra. – 2015, nr 6, s. 28-33 Artykuł zawiera także wiersz pt. „Wiatyk” w tłumaczeniu Marka Zybury z tomu „Fundsachen für Nichtleser”,
1997 („Rzeczy znalezione : dla tych, co nie czytają”)
OSADCZUK Bohdan: Notatki nieuporządkowane // Odra. – 2007, nr 12, s. 107-108
OSSOWSKI Mirosław. Gdańsk-Wrzeszcz Güntera Grassa // W: Miejsca magiczne w
literaturze anglo- i niemieckojęzycznej / red. Grzegorz Moroz i Mirosław Ossowski. –
Olecko : Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, 2008. – S. 91-99.
OSSOWSKI Mirosław. Günter Grass im Danziger Rundfunk 1979-2003 // W: Kultura –
Literatura – Język : pogranicza komparatystyki. Prace ofiarowane Profesorowi Lechowi
Kolago w 70. rocznicę urodzin, red. Katarzyna Grzywka. – Warszawa : Instytut Germanistyki
Uniwersytetu Warszawskiego 2012. – S. 593-605.
OSSOWSKI Mirosław. Günter Grass jako pisarz charyzmatyczny – echa obchodów jego 80.
urodzin w prasie niemieckojęzycznej // W: Postaci charyzmatyczne w literaturze anglo- i
niemieckojęzycznej / red. Grzegorz Moroz i Mirosław Ossowski. – Olecko : Wydawnictwo
Wszechnicy Mazurskiej w Olecku ; Warszawa : Wydział Filozofii Chrześcijańskiej
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2009. – S. 355-363
OSSOWSKI Mirosław. Podróże Günter Grassa // W: Tożsamość i odrębność w Zjednoczonej
Europie. Motyw podróży w literaturze anglo- i niemieckojęzycznej / red. Grzegorz Moroz,
Mirosław Ossowski. – Olecko : Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej ; Warszawa : Wydział
Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
2007. – S. 13-24.
PAWLAK Antoni: Grass Onion // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s. 148-154
PAWLICKA Aleksandra: Obdzieranie Grassa // Przekrój. – 2006, nr 34, s. 26–28
(PE): Wczoraj Gdańsk pożegnał Güntera Grassa. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2015, nr 104, s.
2 Dot. koncertu pożegnalnego w Centrum św. Jana, który odbył się 5 maja 2015 r.
PIERWSZE przyjazdy do Gdańska. – Fot. // 30 Dni. – 2015, nr 3, s 30-31 Tekst składa się z relacji Bolesława Faca ze spotkań z Günterem Grassem opublikowanych m.in. w
czasopismach „Odra” i „Polska”.
PIETRZAK Anna: Niestrudzony dobosz // Przegląd Powszechny. – 2002, nr 4, s. 91–94
Gdański. – 2015, nr 3, s. 3 Obok tekstu znajdują się wypowiedzi Bogdana Oleszka, Pawła Adamowicza, Iwony Bigos, Andrzeja Faca.
PISARZE w obronie Grassa / rozm. Marek Sterlingow ; Marek Wąs // Gazeta Wyborcza. –
2006, nr 193, s. 2 Rozmawiali abp. Tadeusz Gocłowski, Stefan Chwin i Władysław Bartoszewski. Rozmowy dot. przynależności
Güntera Grassa do Waffen –SS. Obok znajduje się list otwarty polskich pisarzy dot. tej samej sprawy podpisany
m.in. przez Stefana Chwina, Aleksandra Jurewicza, Ryszarda Krynickiego, Wisławę Szymborską, Adama
Zagajewskiego i Zbigniewa Żakiewicza.
PO śmierci Grassa [nota]. – (W skrócie) // Tygodnik Powszechny. – 2015, nr 17, s. 9
POŻEGNANIE Güntera Grassa : spotkania [nota] // Nasze Miasto. – 2015, nr 33, s. 4 Dot. koncertu pożegnalnego w Centrum św. Jana, który odbył się 5 maja 2015 r.
PRUSS-PŁAWSKA Dorota: Die närrische Wirklichkeit des Kleinbürgertums in der
„Danziger Trilogie” von Günter Grass // Studia Niemcoznawcze. - T. 27 (2004), s. 483–503
PRUSS-PŁAWSKA Dorota. Literarische Formen der Narrenexistenz in der Danziger Trilogie
von Günter Grass. – Bydgoszcz : Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2005. –
162 s. Bibliogr. s. 154-16
PRYCZKOWSKI Eugeniusz: Biogram // Gazeta Kartuska. – 2015, nr 16, s. 18-19 Krótki biogram Grassa ze szczególnym uwzględnieniem elementów kaszubskich w jego twórczości
Podpisano (ep)
PRYCZKOWSKI Eugeniusz: Zmarł Guenter Grass - noblista z kaszubskimi korzeniami. –
Fot. // Gazeta Kartuska. – 2015, nr 16, s. 18 Zapowiedź tego artykułu pt. „Eugeniusz Pryczkowski o kaszubskich korzeniach Güntera Grassa" znajduje się na
okładce wraz z kolorowym zdjęciem. Obok artykułu znajduje się także biogram
RADTKE A. : Kaszubi z Banina spotkali się z Günterem Grassem // Gazeta Kartuska. –
2012, nr z 10.07, s. 25
RZĄŻEWSKA Aleksandra: Günter Grass // Język Polski Matura. – 2001, nr 10, s. 81-86
REICH-RANICKI Marcel. Moje życie / przeł. Jan Koprowski, Michał Misiorny. – Warszawa
: Wyd. „Muza”, 2000. - 346 s. Fragmenty dot. Güntera Grassa
RĘCZMIN Marcin: Grass nie chciał posągu // Gazeta Wyborcza. – 2002, nr 234, dod.
Trójmiasto, s. 5 Dot. odsłonięcia poświęconej Günterowi Grassowi fontanny na placu Wybickiego w Gdańsku- Wrzeszczu.
RICHTER Hans Werner: Nazywam go Günterchen / tł. Eugeniusz Wachowiak //
Przegląd Polityczny. – Nr 46/47 (2000), s. 134–138
ROSIAK Dariusz: Czy wolno krytykować Izrael? // Rzeczpospolita. – 2012, nr 87, s. A16 Dot. utworu „Co musi zostać powiedziane”.
ROSZKOWSKI Janusz: Esesmański werbel czy „Blaszany bębenek” // Przegląd. – 2006, nr
35, s. 42–43 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
RUDOLPH Hermann: Obieranie niemieckiej cebuli / tł. Anna i Antoni Klubowie // Przegląd
Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s. 182-184
RUSAKIEWICZ Magdalena: PiS daje Grassowi miesiąc na wyjaśnienia // Dziennik Bałtycki.
– 2006, nr 191, s. 3 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
RUSAKIEWICZ Magdalena: LEWANDOWSKI Michał: List Güntera Grassa do gdańszczan
przełamuje lody : w Ratuszu Głównego Miasta odczytano list noblisty. – Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2006, nr 196, s. 4 Obok jest list Güntera Grassa
RUSIŃSKI Tadeusz: Kaszubi Gintra z Rajchu // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s.
Bałtycki. – 2012, nr 85, s. 9 Dot. utworu „Co musi zostać powiedziane”.
SANDECKI Maciej: Bębenek posła Jaworskiego : główny przeciwnik Grassomanii. – Fot. //
Gazeta Wyborcza. – 2009, nr 236, dod. Trójmiasto, s. 2
SANDECKI Maciej: PiS bojkotuje Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 227, s. 2 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa
SANDECKI Maciej: PiS na urodziny Grassa nie idzie // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 227, s.
9 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa.
SANDECKI Maciej: Urodziny Güntera Grassa w Gdańsku . – Fot. // Gazeta Wyborcza. –
2007, nr 233, s. 8 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa.
Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 233, dod. Trójmiasto, s. 3 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa.
SCHLÖNDORFF Volker: Wielka historia / rozm. przepr. Paweł T. Felis // Gazeta Wyborcza.
– 2004, nr 156, s. 14 Dot. realizacji filmu „Blaszany bębenek”.
SCHLÖNDORFF Volker: Zbyt pruderyjni na mój film / rozm. Paweł T. Felis. – Fot. //
Gazeta Wyborcza. – 2010, nr 281, s. 12 Dot. m.in. nowej wersji filmu „Blaszany bębenek” nakręconego na podstawie powieści Güntera Grassa o tym
samym tytule.
SCHLÖNDORFF Volker. Znak firmowy: Blaszany bębenek // W Tegoż: Światło, cień i ruch
: moje życie i moje filmy / z niem. przeł. Ryszard Turczyn. – Warszawa : "Propaganda", cop.
2009. - S. 242- 305
Oprócz tego tekstu w książce są wzmianki dot. Blaszanego bębenka i Güntera Grassa na stronach 369-371 ; 465.
Fragm.: 30 Dni 2008,
SCHUHMANN Klaus: Goethe als Nothelfer im Gedichtband “Dummer August” // Zbliżenia
Interkulturowe. – [T.] 4 (2008), s. 25-28
SEBALD Winfried Georg. Konstrukcje żałoby : Günter Grass i Wolfgang Hildesheimer // W
tegoż: Campo Santo / przeł. Małgorzata Łukasiewicz. – Warszawa : „W.A.B.” ; Grupa
Wydawnicza Foksal, 2014. – S. 113-143
SEMKA Piotr: Grass - gdański święty [felieton] - (Na pierwszy ogień) // Do rzeczy. – 2015,
nr 17/116, s. 10
SEMKA Piotr: Lukrowanie Grassa // Rzeczpospolita. – 2007, nr 240, s. A8,A10 Dot. gdańskich uroczystości z okazji 80-tych urodzin Güntera Grassa
SEMKA Piotr: Rozrachunki z Grassem, czyli wiwisekcja niemieckiej duszy // Dziennik. –
2006, nr 109, s. 26–27
SKOWRON Mirosław: Kto tu nabroił ? // Tygodnik Solidarność. – 2006, nr 34, s. 14–15 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
SKUTNIK Tadeusz: Grass? Czy to taki piłkarz? // Dziennik Bałtycki. – 2010, nr 23, s. 17
SKUTNIK Tadeusz: Grasując z Grassem // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 235, s. 7 Dot. kulinarnej uczty grassowskiej w restauracji „Turbot”, która istniała w piwnicach Ratusza Staromiejskiego
SKUTNIK Tadeusz: Kulisy, kuluary, kuchnia : grasując z Grassem po Gdańsku // Dziennik
Bałtycki. – 2000, nr 157, dod. Rejsy, s. 10 Dot. wizyty Güntera Grassa w Gdańsku.
SKUTNIK Tadeusz: Misiek Grassowi : wystawa w Ratuszu Głównego Miasta. – Fot. //
Dziennik Bałtycki. – 2005, nr 135, s. 9 Dot. wystawy Jana Miśka otwartej podczas wizyty Güntera Grassa w Gdańsku.
SKUTNIK Tadeusz: Obrazki bez wystawy // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 239, dod.
Trójmiasto, s. 14
SKUTNIK Tadeusz: Proteus Günter // Dziennik Bałtycki. – 2005, nr 145, s. 16
SKUTNIK Tadeusz: Sto lat! // Dziennik Bałtycki. – 2003, nr 131, s. 20-21
SKUTNIK Tadeusz: Sto lat dla Grassa! : nowy zawód – bycie noblistą. – Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2003, nr 202, s. 20–21 Dot. wizyty Güntera Grassa w Gdańsku.
SKUTNIK Tadeusz: Syzyfowe zabawy : co tu znów robi Günter Grass? – Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2005, nr 135, s.18 Dot. wizyty Güntera Grassa w Gdańsku.
SKUTNIK Tadeusz: Żaba z kukułczego jaja // Dziennik Bałtycki. – 2009, nr 236, s. 19 Dot. otwarcia Gdańskiej Galerii Güntera Grassa.
SLASKA Ewa Maria: Raczy krok Güntera Grassa // 30 Dni. -– 2002, nr 4, s. 28-32 Dot. powieści „Idąc rakiem”.
SŁABY wiersz, mocne buuuum / oprac. Jowita Kiwnik, Roman Daszczyński. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. -– 2012, nr 87, dod. Trójmiasto, s. 8-10 Wypowiedzi dot. tekstu Güntera Grassa pt. „Co musi zostać powiedziane” . Wypowiadają się; Paweł Huelle;
Mieczysław Abramowicz ; Michał Samet ; Arcybiskup Tadeusz Gocłowski ; Pejman Attar ; Antoni Pawlak.
SMOLEŃSKI Paweł ; WIELIŃSKI T. Bartosz. ; BOCHEŃSKI Jacek: Awantura po wierszu
Güntera Grassa : czy i jak krytykować Izrael // Gazeta Wyborcza. – 2012, nr 88, s. 24-25 Dot. tekstu Güntera Grassa pt. „Co musi być powiedziane”.
STAFIEJ Łukasz: Urodzinowy prezent dla Güntera Grassa // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr
219, dod. Trójmiasto, s. 7
STEFAŃSKA Ewa: Noblista wzywa do rewolucji // Fronda. – Nr 47 (2008), s. 100-103
STEINFELD Thomas: Grass to Niemcy / tł. Anna i Antoni Klubowie // Przegląd Polityczny.
– Nr 85/86 (2007), s. 178-179
STEINFELD Thomas: Pożegnanie z pomnikiem // Dziennik. – 2006, nr 108 , s. 29 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
SUGIERA Małgorzata. Hildesheimer, Grass, Walser. zadomowieni w absurdzie // W tejże:
W cieniu Brechta : niemieckojęzyczny dramat powojenny 1945-1995. – Kraków :
Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, cop. 1999.
– S. 66-99
SZAGŻDOWICZ Marta : Wrzeszcz i literatura. – (Gdańsk mniej znany). – Fot. // Pomerania.
– 2013, nr 11, s. 34 Dot. powieści Güntera Grassa pt. „Blaszany bębenek”
SZARUGA Leszek: Przeszłość powraca rakiem // Przegląd Polityczny. – Nr 57/58 (2002), s.
188-189 Dot. książki Güntera Grassa pt. Idąc rakiem.
SZCZEPUŁA Barbara: Oskar staje się dorosły. – (Babskie gadanie) // Dziennik Bałtycki. –
2006, nr 198, s. 18
SZCZESIAK Edmund: Odciążanie pamięci // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s. 154-
155
SZUBARTOWICZ Przemysław: Grass pod gradem kamieni // Przegląd. – 2006, nr 34, s. 21 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
SZULIST Władysław: Noblista Günter Grass : wybrane zagadnienia życia i twórczości //
Rocznik Gdański. – 2001, z. 1, s. 5–23
SZULIST Władysław. Günter Grass // W tegoż: Kaszubska Polonia na świecie dawniej i dziś
: zarys problematyki. – Lipusz, 2014. – S. 74-78
W części ikonograficznej pt. „ Kaszubi w świecie” zdjęcia dotyczące Güntera Grassa znajdują się od strony I –
XII
ŚWIATŁOWSKA-PRĘDOTA Irena: Marian Szyrocki als Vermittler zwischen der deutschen
und der polnischen Kultur // W: Tausend Jahre polnisch-deutsche Beziehungen : Sprache -
Literatur - Kultur - Politik : Materialien des Millennium-Kongresses 5.-6. April 2000,
Warszawa. - Wyd. Graf, 2001. – S. 688-695 Dot. m.in. korespondencji między Günterem Grassem a prof. Marianem Szyrockim
TACIK Jacek: Grass - nowa twarz Ryanaira // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 197, s. 4
Dot. wykorzystania wizerunku Güntera Grassa w kampanii reklamowej linii lotniczych Raynair.
TATARCZUK Aleksandra: Grass`owanie – czerwcowe atrakcje dla rodzin i dzieci // Herold
Gdański. – 2015, nr 4, s. 11 Informacja dot. imprez związanych z Günterem Grassem organizowanych przez Gdańską Galerię Güntera
Grassa.
TOEPLITZ Karol. Grass egzystencjalistą? ; Grass o ludziach i szczurach ; Aneks ; Po
dwudziestu stronach wszyscy bohaterowie byli martwi ; Willy Brandt w warszawskim getcie ;
O przeskakiwaniu granic ; Literatura i mit // W: Powódź oraz małe formy / przekł. i oprac.
Karol Toeplitz. – Słupsk : Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej, 2007. – S. 169–
Dolnośląskie, 2000. – 180 s. Zawartość: Geneza ( s. 5-14) ; Ja współczesne: Dzieciństwo w Gdańsku s. 15-27 ; Pisarskie początki s. 27-39 ;
Połowa lat pięćdziesiątych s. 39-48 ; Gdańska trylogia: Narodziny dobosza s. 49-66 ; Pornograf, bluźnierca,
nihilista s. 66-76 ; Matka Boska i Żelazny Krzyż s. 76- 86 ; W czyśćcu, czyli zbawienie od pieskiego życia s. 86-
96 ; Werble dla SPD: Anarchista dokonuje wyboru s. 97- 107 ; Wprawianie się do losu Syzyfa s. 107- 117 ; Jak
dziś opowiadać bajki? : Wielka klechda s. 118-130 ; Epizod barokowy s. 131-135 ; Fryz z opowiadań, obrazów,
pytań s. 135-145 ; Wstyd i godność: W Kalkucie s. 146-152; Wieczny dobosz s. 152-158; Raz jeszcze w
Gdańsku s. 158- 163 ; Fonty a jedność Niemiec s. 163-168; Czy pisarz staromodny? s. 169-173 ; Kalendarium
s. 174- 176 ; Bibliografia polskich tłumaczeń utworów Güntera Grassa (pierwsze wydania) s. 177; Indeks s.
178-180
WAG: Przysmaki kulinarne : powstało stowarzyszenie Güntera Grassa [nota] // Gazeta
Wyborcza. – 2003, nr 186, dod. Trójmiasto, s. 6
WALOCH Natalia: Toruń nie potępia Grassa za błędy młodości // Gazeta Wyborcza. – 2006,
nr 191, s. 6 Dot. stanowiska kapituły Nagrody im. Lindego wobec Güntera Grassa
WAŁĘSA Lech: Wałęsa wybaczy, jeśli pisarz przeprosi gdańszczan. – Fot./ rozm. Krzysztof
Katka // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 193, s. 8 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
WANIEK Henryk: Po Grassie // Twórczość. – 2006, nr 12, s. 151–153 Dot. min. książki Zbigniewa Światłowskiego pt. „Günter Grass – portret z bębenkiem i ślimakiem”.
WENCEL Wojciech: Oskar idzie na wojnę : wszyscy do czołgów, Günter na polanę!
[felieton]. – (Asy z rękawa) // Gość Niedzielny. – 2006, nr 38, Także w: Niebo w gębie : felietony. – Kraków : Wydaw. „Arcana”, 2010. – S. 112-114
Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen- SS
WESOŁOWSKI Jacek: Szczypiorski - Grass : Niemiec i Polak w jednym : o literaturze
polsko-niemieckiej // Pro Libris. – 2003, nr 1, s. 80–84
WIECZERSKA Janina: Co było, a nie jest... : [felieton]. - Cykl: Pomysły humanisty //
Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 192., s. 11 Komentarz do ujawnienia przez Güntera rassa faktu służby w Waffen- SS
Bałtycki. – 2006, nr 198, dod. Rejsy, nr z dn. 25.08., s. 18 Cd. komentarza do sporu o tytuł Honorowego Obywatela Gdańska dla Güntera Grassa, po ujawnieniu przez
niego przynależności do Waffen -SS
WIECZERSKA Janina: Lubeka - miasto dwóch noblistów : [szkic]. - Fot. // Dziennik
Bałtycki. – 2000, nr 5, dod. Rejsy, nr 5, s. 6-7 Dot. Tomasza Manna i Güntera Grassa.
Dziennika : [nota]. - Fot. // Dziennik Bałtycki. -– 1999, nr 296, s. 13 Dot. sesji poświęconej Güntera Grassa zorganizowanej w Lubece 18.12.1999.
WIELIŃSKI T. Bartosz: Bomba Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2012, nr 81, s. 2
Dot. tekstu Güntera Grassa pt. „Co musi być powiedziane”
WIELIŃSKI T. Bartosz: Grass chce być obywatelem Gdańska. - Fot. // Gazeta Wyborcza. –
2006, nr 192, s. 1 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen –SS, a także sporu o honorowe obywatelstwo Gdańska
WIELIŃSKI T. Bartosz: Grass nie jest antysemitą. – (Komentarz) // Gazeta Wyborcza. –
2012, nr 84, s. 2
WIELIŃSKI T. Bartosz: Grass nie zrezygnuje z obywatelstwa Gdańska // Gazeta Wyborcza.
– 2006, nr 192, s. 8 Dot. głosów w dyskusji na temat służby pisarza w Waffen -SS.
WIELIŃSKI T. Bartosz: Grass szokuje Niemcy. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2011, nr 205, s.
2 Dot. wywiadu udzielonego przez Güntera Grassa izraelskiemu historykowi Tomowi Segevowi i opublikowanego
w dzienniku „Haaarec”
WIELIŃSKI T. Bartosz: Ilu Niemców przekonał Grass // Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 193, s.
8 Dot. wystąpienia pisarza w niemieckiej telewizji na temat służby w Waffen- SS. Poniżej znajduje się wywiad z
Lechem Wałęsą na ten temat.
WIELIŃSKI T. Bartosz: Izrael karze Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2012, nr 84, s. 8 Dot. tekstu Güntera Grassa pt. „Co musi być powiedziane”
WIELIŃSKI T. Bartosz: Niemcy sądzą Grassa. – Fot. // Gazeta Wyborcza.– 2006, nr 189, s. 2 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen –SS.
WIELIŃSKI T. Bartosz: Noblista z gdańskiego Labensweg [sic!]. – Fot. // Gazeta Wyborcza.
– 2015, nr 86, s. 12-13
WIELIŃSKI T. Bartosz: Stasi kontra Günter Grass / Bartosz T. Wieliński.//Gazeta Wyborcza.
- 2010, nr 56, s. 12 Dot. wydanej w Niemczech książki Kaia Schlütera pt. „Günter Grass im Visier : die Stasi-Akte”
WINKLER Heinrich August. Długa droga na Zachód. T. 2, Dzieje Niemiec 1933-1990 /
przeł. Krzysztof Huszcza i Viktor Grotowicz. - Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu
Wrocławskiego, 2007. - 705 s. Wzmianki dot. Güntera Grassa związane są przede wszystkim z kwestią zjednoczenia Niemiec (s. 523-527)
WŁODKOWSKA Katarzyna: Radni debatowali o obywatelstwie Grassa. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2006, nr 204, s. 8 Dot. honorowego obywatelstwa Gdańska Güntera Grassa - w świetle jego służby w Waffen -SS.
WŁODKOWSKA Katarzyna ; KATKA Krzysztof: Trwa kłótnia radnych o Grassa. – Fot. //
Gazeta Wyborcza. – 2006, nr 196; dod. Trójmiasto, s. 1 Dot. kontrowersji wokół projektu uchwały odbierającej Günterowi Grassowi honorowe obywatelstwo Gdańska
WÓJCIK Łukasz: Grass wali w bęben // Wprost. – 2012, nr 16, s. 50-53 Dot. tekstu Güntera Grassa pt. „Co musi być powiedziane”
WRÓBLEWSKA Marta: Szczury i turboty, czyli z kolekcji Güntera Grassa - wystawa w
ZALESIŃSKI Jarosław: Grassomania w Gdańsku // Dziennik Bałtycki. – 2009, nr 235, s. 7 Dot. uroczystości związanych z przyjazdem Güntera Grassa m.in. otwarcia galerii i promocji książki pt.
„Skrzynka”.
ZALESIŃSKI Jarosław: Grass, SS i gdańscy portowcy // Dziennik Bałtycki. – 2009, nr 235, s.
7
ZALESIŃSKI Jarosław: Gry Grassa // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86 (2007), s. 140-141
ZALESIŃSKI Jarosław: Günter Grass odbębniony // Dziennik Bałtycki. – 2009, nr 240, s. 15 Dot. imprez w ramach Festiwalu Grassomanii.
ZALESIŃSKI Jarosław: Günter Grass wsiądzie do SKM? // Dziennik Bałtycki. – 2009, nr
192, s. 5 Dot. planowanych obchodów 82. rocznicy urodzin Güntera Grassa w Gdańsku.
ZALESIŃSKI Jarosław: Miasto, które łączy, pamięć, która dzieli // Dziennik Bałtycki. –
2007, nr 234, s. 2-3 Dot. obchodów jubileuszu 80 urodzin Güntera Grassa w Gdańsku.
ZALESIŃSKI Jarosław: Ósemka w „Skrzynce”// Dziennik Bałtycki. – 2009, nr 235, s. 16
ZALESIŃSKI Jarosław: Pokłóćmy się jeszcze o Grassa [felieton]. – (Od redaktora) //
Dziennik Bałtycki. – 2015, nr 86, s. 2
ZALESIŃSKI Jarosław: Spór nie tylko o Grassa // 30 [Trzydzieści] Dni. – 2006, nr 5, s. 19–
23
ZALESIŃSKI Jarosław: 150 tysięcy w dwa dni : powieść Grassa w Polsce na początku
przyszłego roku. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2006, nr 193, s. 3 Dot. sprzedaży książki pt. „Przy obieraniu cebuli”
ZALESIŃSKI Jarosław: Wznowienie trylogii Grassa // Dziennik Bałtycki. – 2013, nr 67, s. 15
ZIEMKIEWICZ Rafał Aleksander: Kiedy upadają autorytety // Newsweek Polska. – 2006, nr
34, s. 20–24 Dot. wyznania Güntera Grassa o jego służbie w Waffen -SS
ZMARŁ Günter Grass [nota]. – (Obraz tygodnia). – Fot. // Tygodnik Powszechny. – 2015, nr
16, s. 9
ŻAKIEWICZ Zbigniew: Można patrzeć w przeszłość i nie kłamać / rozm. przepr. Jarosław
Zalesiński // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 229, s. 20-21 Dot. m.in. Güntera Grassa
ŻAKIEWICZ Zbigniew: Trzy głody Güntera Grassa // Przegląd Polityczny. – Nr 85/86
(2007), s. 156-159
ŻUROCH-PIECHOWSKI Tomasz: Pół Kaszub, pół Niemiec, czyli cały Grass // Gazeta
Wyborcza. – 2006, nr 198; dod. Trójmiasto, s. 10
ŻUROCH-PIECHOWSKI Tomasz: Pół Kaszub, pół Niemiec, czyli cały Grass // Tygodnik
Powszechny. – 2006, nr 35, s. 12 Dot. wyznania pisarza o jego służbie w Waffen -SS
OPRACOWANIA POSZCZEGÓLNYCH UTWORÓW
Blaszany bębenek. – Warszawa, 1979
JAROSZEWSKI Marek: Der polnische Streit um Günter Grass „Blechtrommel” // Studia
Germanica Gedanensia. – Nr 10 (2002), s. 81–92
JAROSZ-SIENKIEWICZ Ewa: Ähnlichkeiten der Motive in Epik und Lyrik am Beispiel
„Der Blechtrommel” und der früheren Gedichte von Günter Grass : eine Zusammenstellung /
// Acta Universitatis Wratislaviensis. Germanica Wratislaviensia. – Nr 125 (2003), s. 101–
116
MILCZAREK Mariusz: Die Worte richtig verstehen-Idiome als Sondermittel der
Textgestaltung anhand des Romans „Die Blechtrommel” von Günter Grass // Filologia
Germańska. – [T.] 2 (2001), s. 117–125
POCISK Janusz: Zu Untersuchungen der Temporalkonjunktionen der Vorzeitigkeit in
deutsch-polnischer Konfrontation am Beispiel von Günter Grass „Die Blechtrommel” //
Studia Niemcoznawcze. – T. 29 (2005), s. 799–811
PRUSS-PŁAWSKA Dorota: Die Beschreibungsformen der menippeischen Satire in den
Romanen „Die Blechtrommel” und „Hundejahre” von Günter Grass // Studia Niemcoznawcze.
– T. 26 (2003), s. 627–641
RYBAK Dorota: Kim jest Oskar? // Topos. – 2008, nr 4, s. 82-87
TRUSZKIEWICZ Ewa: „Blaszany bębenek” Güntera Grassa // Język Polski Matura. – 2002,
nr 5, s. 38-39
Adaptacja teatralna
BLASZANY bębenek / reż. Adam Nalepa. – Gdańsk, Teatr Wybrzeże, 2007
Rec. i art. nt. przedstawienia: BARAN Mirosław: Gdańsk oczami dobosza. – Fot. // Gazeta
Wyborcza. – 2007, nr 233, dod. Trójmiasto, Co jest grane, s. 15 ; BARAN Mirosław: Grass i
Gogol. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 226, dod. Trójmiasto, Co jest grane, s. 7 ;
BARAN Mirosław: Okrągłe ludzkie łzy. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 235, dod.
Trójmiasto, s. 8 ; BARAN Mirosław: Oskar na scenie. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr
234, dod. Trójmiasto, s. 6 ; NALEPA Adam: Bez węgorzy i głowy konia / rozm. przepr.
Mirosław Baran. – Fot. // Gazeta Wyborcza. – 2007, nr 232, dod. Trójmiasto, s. 10 ;
ZALESIŃSKI Jarosław: Bez gdańskiej szafy. – Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2007, nr 236, s. 17
Idąc rakiem. – Gdańsk, 2002
GÜNTNER Joachim. Ofiara i tabu : Günter Grass i nowy trend w myśleniu / tł. Verena
SCHLOTT Wolfgang: W poszukiwaniu tożsamości kulturalnej : Güntera Grassa „Wróżby
kumaka” i Stefana Chwina „Hanemann” / tł. Aleksandra Marszałek // Slavia Occidentalis. –
T. 58 (2001), s. 193–201
Adaptacja filmowa
WRÓŻBY kumaka / reż. Robert Gliński, prod. Polska, Niemcy 2005, prem. pol. 2005
BARAN Mirosław: Amatorzy gdańskiego pochówku // Gazeta Wyborcza. – 2005, nr 212,
dod. Trójmiasto, s. 7
BARAN Mirosław: Polsko-Niemieckie Towarzystwo Cmentarne // Gazeta Wyborcza. –
2005, nr 210, dod. Trójmiasto, s. 10 Dot. realizowanego w Gdańsku w 2004 r. filmu wg. powieści Güntera Grassa „Wróżby kumaka”
GACH Zbigniew: Kumkanie po kopenhasku : Grass napisał, Huelle przerobił na scenariusz. –
Fot. // Dziennik Bałtycki. – 2002, nr 208, s. 29
Dot. m.in. pracy nad scenariuszem do filmu „Wróżby kumaka”, który powstał na podstawie książki Güntera
Grassa o tym samym tytule
MARZEC Bartosz: Ile pokazać, a ile ukryć // Rzeczpospolita. – 2005, nr 213, s. 10
SZRETER Dariusz: Miasto pokaże się ładnie // Dziennik Bałtycki. – 2004, nr 231, s. 8-9 Dot. realizacji filmu „Wróżby kumaka"” wg książki Güntera Grassa w Gdańsku
WOJCIECHOWSKA Ryszarda: Co wywróży kumak? // Dziennik Bałtycki. – 2005, nr 212, s.
15
R e c e n z j e
CHEŁMINIAK Wiesław // Ozon . – 2005, nr 24, s. 75
KOT Wiesław // Przegląd. – 2005, nr 38, s. 34–35
MAJER Artur // Fluid 2005, nr 9, s. 54-55
PŁAŻEWSKI Jerzy // Cinema Polska. – 2005, nr 9, s. 64
SADOWSKA Małgorzata // Przekrój. – 2005, nr 39, s. 81
SOBOLEWSKI Tadeusz // Gazeta Wyborcza. – 2005, nr 223, s. 13
ŚWIĄTEK Rafał // Rzeczpospolita. – 2005, nr 224, s. 16
SZEWCZYK Matylda // Kino. – 2005, nr 10, s. 57–58
ŻURAWIECKI Bartosz // Film. – 2005, nr 9, s. 91
Utwory poświęcone
ABRAMOWICZ Mieczysław: Günther Wilhelm Graß (tak wówczas pisano i imię, i nazwisko
przyszłego Noblisty) urodził się szesnastego października tysiąc dziewięćset dwudziestego
siódmego roku // 30 Dni. – 2015, nr 3, s. 26
ABRAMOWICZ Mieczysław: Günter Wilhelm Grass zmarł w Lubece trzynastego kwietnia
dwa tysiące piętnastego roku // 30 Dni. – 2015, nr 3, s. 37
CHWIN Stefan ; LARS Krystyna. Günter Grass zaprasza trzysta tysięcy Rumunów i Turków
do osiedlenia się w Gdańsku [proza] // W tychże: Wspólna kąpiel. - Gdańsk : "Tytuł", [2000].
– S. 123
GRZYB Andrzej. Gdańsk [wiersz] // W tegoż: Niecodziennik pomorski : wiersze i prozy
mniejsze. – S. 12-13 Wiersz dedykowany Zbigniewowi Żakiewiczowi i Günterowi Grassowi.
KRAIŃSKI Maciej: List do Oskarka [utwór poetycki]. - Fot. // Prowincja. – 2015, nr 2, s. 7-
8
KRAIŃSKI Maciej: Umarł Günter Grass [utwór poetycki] // Prowincja. – 2015, nr 2, s. 6
NAWROCKA Ewa. GRASS-RAP-BALLADA // W tejże: Wiersze ze słów prostych. –
Gdańsk, 2012. – S. 51 Jest to wiersz napisany z urodzin Grassa w 2008 roku
* Niniejsza bibliografia jest kontynuacją publikacji: Günter Grass : bibliografia polska za lata