Greek New Testament - LEVIGILANT.COM0328bf0.netsolhost.com/texte_recu_virtuel/NT Textus... · 2020. 12. 11. · This edition of New Testament in the original Greek is based on Textus

Η ΚΑΙΝΗ∆ΙΑΘΗΚΗ

THE NEWCOVENANT

The New Testament in the Original GreekStephanus 1550 Textus Receptus

With Critical Apparatus

Revision: 19th April 2003The latest draft of this book can be downloaded from:

http://www.moses.uklinux.net/pdf/bible/

http://www.moses.uklinux.net/pdf/bible/

Introduction

This edition of New Testament in the original Greek is based on Textus Receptusand corresponds to the 1550 "royal" edition by Robert Stephanus (Estienne). It wasprepared in strict accordance with the following basic principles:

1. No variations, however strongly supported by the Greek manuscripts andprinted editions have been introduced into the text but were relegated to themargins and footnotes.

2. While the modern chapter and verse numbering was preserved for the sake ofconvenient reference, the elements that rely on human interpretation, suchas capital letters and punctuation, were completely disregarded.

3. The accents and breathings, though also altogether manmade, were retained.

It should be noted here that the use of full stop and paragraph breaks in thiswork differs somewhat from that which is found in other printed editions of GreekNew Testament. Namely, the full stop is used here only as a verse separator andparagraph breaks are made only at the beginning of each chapter. The readershould understand that these tools were used only for convenient location of agiven chapter or verse, and they bear no authority, which they might have had ifthey were supported by the ancient manuscripts with any degree of consistency.

The following symbols were used in the critical apparatus in the footnotes.

�Textus Receptus, Stephanus 1550 edition. This is the base text of the presentedition.

�Scrivener, 1894. This is the text underlying the English Authorised Versionof 1611 as found in the edition by Trinitarian Bible Society. It is interestingto note that in many places this text agrees with modern corrupted Egyptianrecension � (see below).

�Majority Text according to Zane C. Hodges and Arthur L. Farstad. This recen-sion differs from the Majority Text of Maurice A. Robinson and William G. Pier-pont in many places.

� Egyptian (favoured by Vatican and Organised Religion), UBS4. This is thecorrupted version of the Greek New Testament which is naturally followedby most modern (per)versions of the Bible. Despite the fact that we reject

iii

iv

this recension as unreliable, it was deemed appropriate to include it in thecollation in order to show the men of God where and how it differs fromothers and because it would be foolish to assume that any single recensionis completely inerrant.

The verse on which there is a textual variant note has a little asterisk againstthe verse number in the margin.

Tigran A. AivazianLondon, England

May 2002.

ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ

�ίβλος γενέσεως ἰησοῦ χριστοῦ υἱοῦ δαβίδ υἱοῦ ἀβραάµ. ἀβραὰµ 1 � , 2ἐγέννησεν τὸν ἰσαάκ ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰακώβ ἰακὼβ δὲ ἐγέννησεντὸν ἰούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ. ἰούδας δὲ ἐγέννησεν τὸν ϕαρὲς 3καὶ τὸν αρὰ ἐκ τῆς ϑαµάρ ϕαρὲς δὲ ἐγέννησεν τὸν ἐσρώµ ἐσρὼµ δὲἐγέννησεν τὸν ἀράµ. ἀρὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀµιναδάβ ἀµιναδὰβ δὲ 4ἐγέννησεν τὸν ναασσών ναασσὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν σαλµών. σαλµὼν δὲ 5 �

ἐγέννησεν τὸν �οὸζ ἐκ τῆς ῥαχάβ �οὸζ δὲ ἐγέννησεν τὸν ὠβὴδ ἐκ τῆςῥούθ ὠβὴδ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰεσσαί. ἰεσσαὶ δὲ ἐγέννησεν τὸν δαβὶδ τὸν 6 �

�ασιλέα δαβὶδ δὲ ὁ �ασιλεὺς ἐγέννησεν τὸν σολοµῶντα ἐκ τῆς τοῦ οὐ-�ίου. σολοµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν ῥοβοάµ ῥοβοὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀβιά 7 �

ἀβιὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀσά. ἀσὰ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰωσαφάτ ἰωσαφὰτ δὲ 8 �

ἐγέννησεν τὸν ἰωράµ ἰωρὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ὀζίαν. ὀζίας δὲ ἐγέννησεν 9τὸν ἰωαθάµ ἰωαθὰµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀχάζ ἀχὰζ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἐζε-κίαν. ἐζεκίας δὲ ἐγέννησεν τὸν µανασσῆ µανασσῆς δὲ ἐγέννησεν τὸν 10 �

ἀµών ἀµὼν δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰωσίαν. ἰωσίας δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰεχονίαν 11καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς µετοικεσίας �αβυλῶνος. µετὰ δὲ τὴν 12µετοικεσίαν �αβυλῶνος ἰεχονίας ἐγέννησεν τὸν σαλαθιήλ σαλαθιὴλ δὲἐγέννησεν τὸν οροβαβέλ. οροβαβὲλ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀβιούδ ἀβιοὺδ 13 �

δὲ ἐγέννησεν τὸν ἐλιακείµ ἐλιακεὶµ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀζώρ. ἀζὼρ δὲ 14 �

ἐγέννησεν τὸν σαδώκ σαδὼκ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἀχείµ ἀχεὶµ δὲ ἐγέννησεντὸν ἐλιούδ. ἐλιοὺδ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἐλεάζαρ ἐλεάζαρ δὲ ἐγέννησεν τὸν 15µατθάν µατθὰν δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰακώβ. ἰακὼβ δὲ ἐγέννησεν τὸν ἰωσὴφ 16τὸν ἄνδρα µαρίας ἐξ ἧς ἐγεννήθη ἰησοῦς ὁ λεγόµενος χριστός. πᾶσαι 17 �

1 v.1 �ιβλος γενεσεως ιησου χριστου υιου δαυιδ�

, � δαβιδ�

, � υιου αβρααµ. v.5 σαλµων δεεγεννησεν τον �οες � �οοζ

�,

�, � εκ της �αχαβ �οες � �οοζ

�,

�, � δε εγεννησεν τον ιωβηδ � ωβηδ

�,

�, � εκ

της �ουθ ιωβηδ � ωβηδ�

,�

, � δε εγεννησεν τον ιεσσαι. v.6 ιεσσαι δε εγεννησεν τον δαυιδ�

, � δαβιδ�

, �

τον �ασιλεα δαυιδ�

, � δαβιδ�

, � δε ο�

,�

, � �ασιλευς�

,�

, � εγεννησεν τον σολοµωνα�

, � σολοµωντα�

, �

εκ της του ουριου. v.7 σολοµων δε εγεννησεν τον �οβοαµ �οβοαµ δε εγεννησεν τον αβια αβιαδε εγεννησεν τον ασαφ � ασα

�,

�, � . v.8 ασαφ � ασα

�,

�, � δε εγεννησεν τον ιωσαφατ ιωσαφατ δε

εγεννησεν τον ιωραµ ιωραµ δε εγεννησεν τον οζιαν. v.10 εζεκιας δε εγεννησεν τον µανασση µανασσηςδε εγεννησεν τον αµως � αµων

�,

�, � αµως � αµων

�,

�, � δε εγεννησεν τον ιωσιαν. v.13 οροβαβελ

δε εγεννησεν τον αβιουδ αβιουδ δε εγεννησεν τον ελιακιµ � ελιακειµ�

,�

, � ελιακιµ � ελιακειµ�

,�

, � δεεγεννησεν τον αζωρ. v.14 αζωρ δε εγεννησεν τον σαδωκ σαδωκ δε εγεννησεν τον αχιµ � αχειµ

�,

�, �

αχιµ � αχειµ�

,�

, � δε εγεννησεν τον ελιουδ.

1

2 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 1:17–2:6

οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ ἀβραὰµ ἕως δαβὶδ γενεαὶ δεκατέσσαρες καὶ ἀπὸ δα-�ὶδ ἕως τῆς µετοικεσίας �αβυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες καὶ ἀπὸ τῆς

18� µετοικεσίας �αβυλῶνος ἕως τοῦ χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες. τοῦ δὲ

ἰησοῦ χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἠν µνηστευθείσης γὰρ τῆς µητρὸς αὐ-τοῦ µαρίας τῷ ἰωσήφ πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτούς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα

19� ἐκ πνεύµατος ἁγίου. ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς δίκαιος ὢν καὶ µὴ ϑέλων

20� αὐτὴν παραδειγµατίσαι ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν. ταῦτα δὲ

αὐτοῦ ἐνθυµηθέντος ἰδού ἄγγελος κυρίου κατ’ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγωνἰωσὴφ υἱὸς δαβίδ µὴ ϕοβηθῇς παραλαβεῖν µαριὰµ τὴν γυναῖκά σου τὸ

21 γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ πνεύµατός ἐστιν ἁγίου. τέξεται δὲ υἱὸν καὶκαλέσεις τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἰησοῦν αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ

22� τῶν ἁµαρτιῶν αὐτῶν. τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ

23 τοῦ κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος. ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρὶἕξει καὶ τέξεται υἱόν καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἐµµανουήλ ὅ ἐστιν

24� µεθερµηνευόµενον µεθ’ ἡµῶν ὁ ϑεός. διεγερθεὶς δὲ ὁ ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ

ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος κυρίου καὶ παρέλαβεν25

� τὴν γυναῖκα αὐτοῦ. καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκεν τὸν υἱὸναὐτῆς τὸν πρωτότοκον καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνοµα αὐτοῦ ἰησοῦν.

2 τοῦ δὲ ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν �ηθλέεµ τῆς ἰουδαίας ἐν ἡµέραις ἡρῴ-δου τοῦ �ασιλέως ἰδού µάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς ἱεροσό-

2 λυµα. λέγοντες ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς �ασιλεὺς τῶν ἰουδαίων εἴδοµενγὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθοµεν προσκυνῆσαι αὐτῷ.

3� ἀκούσας δὲ ἡρῴδης ὁ �ασιλεὺς ἐταράχθη καὶ πᾶσα ἱεροσόλυµα µετ’4 αὐτοῦ. καὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραµµατεῖς τοῦ λαοῦ

5� ἐπυνθάνετο παρ’ αὐτῶν ποῦ ὁ χριστὸς γεννᾶται. οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ ἐν6 �ηθλέεµ τῆς ἰουδαίας οὕτως γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου. καὶ

v.17 πασαι ουν αι γενεαι απο αβρααµ εως δαυιδ�

, � δαβιδ�

, � γενεαι δεκατεσσαρες και απο δαυιδ�

, �

δαβιδ�

, � εως της µετοικεσιας �αβυλωνος γενεαι δεκατεσσαρες και απο της µετοικεσιας �αβυλωνος εωςτου χριστου γενεαι δεκατεσσαρες. v.18 του δε ιησου χριστου η γενεσις � γεννησις

�,

�, � ουτως ην

µνηστευθεισης γαρ�

,�

, � της µητρος αυτου µαριας τω ιωσηφ πριν η συνελθειν αυτους ευρεθη εν γα-στρι εχουσα εκ πνευµατος αγιου. v.19 ιωσηφ δε ο ανηρ αυτης δικαιος ων και µη ϑελων αυτηνδειγµατισαι � παραδειγµατισαι

�,

�, � εβουληθη λαθρα απολυσαι αυτην. v.20 ταυτα δε αυτου ενθυ-

µηθεντος ιδου αγγελος κυριου κατ οναρ εφανη αυτω λεγων ιωσηφ υιος δαυιδ�

, � δαβιδ�

, � µη ϕοβηθηςπαραλαβειν µαριαν � µαριαµ

�,

�, � την γυναικα σου το γαρ εν αυτη γεννηθεν εκ πνευµατος εστιν αγιου.

v.22 τουτο δε ολον γεγονεν ινα πληρωθη το �ηθεν υπο του�

,�

, � κυριου δια του προφητου λεγοντος.v.24 εγερθεις � διεγερθεις

�,

�, � δε ο ιωσηφ απο του υπνου εποιησεν ως προσεταξεν αυτω ο αγγελος

κυριου και παρελαβεν την γυναικα αυτου. v.25 και ουκ εγινωσκεν αυτην εως ου ετεκεν τον�

,�

, �

υιον αυτης�

,�

, � τον�

,�

, � πρωτοτοκον�

,�

, � και εκαλεσεν το ονοµα αυτου ιησουν. 2 v.3 ακουσαςδε ηρωδης

�,

�, � ο �ασιλευς ηρωδης � εταραχθη και πασα ιεροσολυµα µετ αυτου. v.5 οι δε ειπαν �

ειπον�

,�

, � αυτω εν �ηθλεεµ της ιουδαιας ουτως γαρ γεγραπται δια του προφητου.

2:7–19 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 3

σύ �ηθλέεµ γῆ ἰούδα οὐδαµῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεµόσιν ἰούδα ἐκσοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούµενος ὅστις ποιµανεῖ τὸν λαόν µου τὸν ἰσ-�αήλ. τότε ἡρῴδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς µάγους ἠκρίβωσεν παρ’ αὐτῶν 7τὸν χρόνον τοῦ ϕαινοµένου ἀστέρος. καὶ πέµψας αὐτοὺς εἰς �ηθλέεµ 8 �

εἶπεν πορευθέντες ἀκριβῶς ἐξετάσατε περὶ τοῦ παιδίου ἐπὰν δὲ εὕρητεἀπαγγείλατέ µοι ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ. οἱ δὲ ἀκούσαν- 9 �

τες τοῦ �ασιλέως ἐπορεύθησαν καὶ ἰδού ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇπροῆγεν αὐτοὺς ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον. ἰδόντες δὲ τὸν 10ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν µεγάλην σφόδρα. καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν 11 �

εὗρον τὸ παιδίον µετὰ µαρίας τῆς µητρὸς αὐτοῦ καὶ πεσόντες προσεκύ-νησαν αὐτῷ καὶ ἀνοίξαντες τοὺς ϑησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷδῶρα χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σµύρναν. καὶ χρηµατισθέντες κατ’ ὄναρ 12µὴ ἀνακάµψαι πρὸς ἡρῴδην δι’ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραναὐτῶν. ἀναχωρησάντων δὲ αὐτῶν ἰδού ἄγγελος κυρίου ϕαίνεται κατ’ 13ὄναρ τῷ ἰωσὴφ λέγων ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐ-τοῦ καὶ ϕεῦγε εἰς αἴγυπτον καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι µέλλει γὰρἡρῴδης ητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν 14τὸ παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς αἴγυπτον.καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς ἡρῴδου ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ 15 �

κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος ἐξ αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν µου.τότε ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν µάγων ἐθυµώθη λίαν καὶ ἀπο- 16 �

στείλας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν �ηθλέεµ καὶ ἐν πάσιν τοῖςὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσενπαρὰ τῶν µάγων. τότε ἐπληρώθη τὸ ῥηθὲν ὑπὸ ἰερεµίου τοῦ προφήτου 17 �

λέγοντος. ϕωνὴ ἐν ῥαµὰ ἠκούσθη ϑρῆνος καὶ κλαυθµὸς καὶ ὀδυρµὸς 18 �

πολύς ῥαχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς καὶ οὐκ ἤθελεν παρακληθῆ-ναι ὅτι οὐκ εἰσίν. τελευτήσαντος δὲ τοῦ ἡρῴδου ἰδού ἄγγελος κυρίου 19 �

v.8 και πεµψας αυτους εις �ηθλεεµ ειπεν πορευθεντες ακριβως�

,�

, � εξετασατε ακριβως � περι τουπαιδιου επαν δε ευρητε απαγγειλατε µοι οπως καγω ελθων προσκυνησω αυτω. v.9 οι δε ακουσαντεςτου �ασιλεως επορευθησαν και ιδου ο αστηρ ον ειδον εν τη ανατολη προηγεν αυτους εως ελθων εσταθη �

εστη�

,�

, � επανω ου ην το παιδιον. v.11 και ελθοντες εις την οικιαν ειδον � ,�

, � ευρον�

το παιδιονµετα µαριας της µητρος αυτου και πεσοντες προσεκυνησαν αυτω και ανοιξαντες τους ϑησαυρουςαυτων προσηνεγκαν αυτω δωρα χρυσον και λιβανον και σµυρναν. v.15 και ην εκει εως της τελευτηςηρωδου ινα πληρωθη το �ηθεν υπο του

�,

�, � κυριου δια του προφητου λεγοντος εξ αιγυπτου εκαλεσα

τον υιον µου. v.16 τοτε ηρωδης ιδων οτι ενεπαιχθη υπο των µαγων εθυµωθη λιαν και αποστειλαςανειλεν παντας τους παιδας τους εν �ηθλεεµ και εν πασι � πασιν

�,

�, � τοις οριοις αυτης απο διετους

και κατωτερω κατα τον χρονον ον ηκριβωσεν παρα των µαγων. v.17 τοτε επληρωθη το �ηθεν δια �

υπο�

,�

, � ιερεµιου του προφητου λεγοντος. v.18 ϕωνη εν �αµα ηκουσθη ϑρηνος�

,�

, � και�

,�

, �

κλαυθµος και οδυρµος πολυς �αχηλ κλαιουσα τα τεκνα αυτης και ουκ ηθελεν παρακληθηναι οτι ουκεισιν. v.19 τελευτησαντος δε του ηρωδου ιδου αγγελος κυριου ϕαινεται � κατ οναρ ϕαινεται

�,

�, � τω

ιωσηφ εν αιγυπτω.

4 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 2:20–3:11

20 κατ’ ὄναρ ϕαίνεται τῷ ἰωσὴφ ἐν αἰγύπτῳ. λέγων ἐγερθεὶς παράλαβε τὸπαιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν ἰσραήλ τεθνήκασιν

21� γὰρ οἱ ητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβεν τὸ

22� παιδίον καὶ τὴν µητέρα αὐτοῦ καὶ ἦλθεν εἰς γῆν ἰσραήλ. ἀκούσας δὲ

ὅτι ἀρχέλαος �ασιλεύει ἐπὶ τῆς ἰουδαίας ἀντὶ ἡρῴδου τοῦ πατρὸς αὐ-τοῦ ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν χρηµατισθεὶς δὲ κατ’ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ

23� µέρη τῆς γαλιλαίας. καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγοµένην ναζαρέτ

ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι ναζωραῖος κληθήσεται.

3 ἐν δὲ ταῖς ἡµέραις ἐκείναις παραγίνεται ἰωάννης ὁ �απτιστὴς κηρύσ-2

� σων ἐν τῇ ἐρήµῳ τῆς ἰουδαίας. καὶ λέγων µετανοεῖτε ἤγγικεν γὰρ ἡ3

� �ασιλεία τῶν οὐρανῶν. οὗτος γάρ ἐστιν ὁ ῥηθεὶς ὑπὸ ἠσαΐου τοῦ προ-ϕήτου λέγοντος ϕωνὴ �οῶντος ἐν τῇ ἐρήµῳ ἑτοιµάσατε τὴν ὁδὸν κυρίου

4� εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ. αὐτὸς δὲ ὁ ἰωάννης εἶχεν τὸ ἔνδυµα

αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καµήλου καὶ ώνην δερµατίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐ-5 τοῦ ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ µέλι ἄγριον. τότε ἐξεπορεύετο

πρὸς αὐτὸν ἱεροσόλυµα καὶ πᾶσα ἡ ἰουδαία καὶ πᾶσα ἡ περίχωρος τοῦ6

� ἰορδάνου. καὶ ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ ἰορδάνῃ ὑπ’ αὐτοῦ ἐξοµολογούµενοι7 τὰς ἁµαρτίας αὐτῶν. ἰδὼν δὲ πολλοὺς τῶν ϕαρισαίων καὶ σαδδουκαίων

ἐρχοµένους ἐπὶ τὸ �άπτισµα αὐτοῦ εἶπεν αὐτοῖς γεννήµατα ἐχιδνῶν τίς8

� ὑπέδειξεν ὑµῖν ϕυγεῖν ἀπὸ τῆς µελλούσης ὀργῆς. ποιήσατε οὖν καρ-9 ποὺς ἄξιους τῆς µετανοίας. καὶ µὴ δόξητε λέγειν ἐν ἑαυτοῖς πατέρα

ἔχοµεν τὸν ἀβραάµ λέγω γὰρ ὑµῖν ὅτι δύναται ὁ ϑεὸς ἐκ τῶν λίθων τού-10

� των ἐγεῖραι τέκνα τῷ ἀβραάµ. ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶνδένδρων κεῖται πᾶν οὖν δένδρον µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται

11� καὶ εἰς πῦρ �άλλεται. ἐγὼ µὲν �απτίζω ὑµᾶς ἐν ὕδατι εἰς µετάνοιαν

ὁ δὲ ὀπίσω µου ἐρχόµενος ἰσχυρότερός µου ἐστίν οὗ οὐκ εἰµὶ ἱκανὸς

v.21 ο δε εγερθεις παρελαβεν το παιδιον και την µητερα αυτου και εισηλθεν � ηλθεν�

,�

, � εις γηνισραηλ. v.22 ακουσας δε οτι αρχελαος �ασιλευει επι

�,

�, � της ιουδαιας αντι ηρωδου

�,

�, � του

πατρος αυτου ηρωδου � εφοβηθη εκει απελθειν χρηµατισθεις δε κατ οναρ ανεχωρησεν εις τα µερη τηςγαλιλαιας. v.23 και ελθων κατωκησεν εις πολιν λεγοµενην ναζαρεθ � ναζαρετ

�,

�, � οπως πληρωθη

το �ηθεν δια των προφητων οτι ναζωραιος κληθησεται. 3 v.2 [και] � και�

,�

, � λεγων µετανοειτεηγγικεν γαρ η �ασιλεια των ουρανων. v.3 ουτος γαρ εστιν ο �ηθεις δια � υπο

�,

�, � ησαιου του

προφητου λεγοντος ϕωνη �οωντος εν τη ερηµω ετοιµασατε την οδον κυριου ευθειας ποιειτε τας τριβουςαυτου. v.4 αυτος δε ο ιωαννης ειχεν το ενδυµα αυτου απο τριχων καµηλου και ωνην δερµατινην περιτην οσφυν αυτου η δε τροφη αυτου

�,

�, � ην αυτου � ακριδες και µελι αγριον. v.6 και εβαπτιζοντο εν

τω ιορδανη ποταµω � υπ αυτου εξοµολογουµενοι τας αµαρτιας αυτων. v.8 ποιησατε ουν καρπον�

, �

καρπους�

, � αξιον�

, � αξιους�

, � της µετανοιας. v.10 ηδη δε και�

,�

, � η αξινη προς την �ιζαν τωνδενδρων κειται παν ουν δενδρον µη ποιουν καρπον καλον εκκοπτεται και εις πυρ �αλλεται. v.11 εγωµεν �απτιζω

�,

�, � υµας �απτιζω � εν υδατι εις µετανοιαν ο δε οπισω µου ερχοµενος ισχυροτερος µου

εστιν ου ουκ ειµι ικανος τα υποδηµατα �αστασαι αυτος υµας �απτισει εν πνευµατι αγιω και�

, � , �

πυρι�

, � , � .

3:12–4:11 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 5

τὰ ὑποδήµατα �αστάσαι αὐτὸς ὑµᾶς �απτίσει ἐν πνεύµατι ἁγίῳ καὶ πυ-�ί. οὗ τὸ πτύον ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ καὶ διακαθαριεῖ τὴν ἅλωνα αὐτοῦ 12καὶ συνάξει τὸν σῖτον αὐτοῦ εἰς τὴν ἀποθήκην τὸ δὲ ἄχυρον κατακαύσειπυρὶ ἀσβέστῳ. τότε παραγίνεται ὁ ἰησοῦς ἀπὸ τῆς γαλιλαίας ἐπὶ τὸν 13ἰορδάνην πρὸς τὸν ἰωάννην τοῦ �απτισθῆναι ὑπ’ αὐτοῦ. ὁ δὲ ἰωάννης 14διεκώλυεν αὐτὸν λέγων ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ �απτισθῆναι καὶ σὺἔρχῃ πρός µε. ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἰησοῦς εἶπεν πρὸς αὐτόν ἄφες ἄρτι οὕ- 15τως γὰρ πρέπον ἐστὶν ἡµῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην τότε ἀφίησιναὐτόν. καὶ �απτισθεὶς ὁ ἰησοῦς ἀνέβη εὐθὺς ἀπὸ τοῦ ὕδατος καὶ ἰδού 16 �

ἀνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοί καὶ εἶδεν τὸ πνεῦµα τοῦ ϑεοῦ καταβαῖ-νον ὡσεὶ περιστερὰν καὶ ἐρχόµενον ἐπ’ αὐτόν. καὶ ἰδού ϕωνὴ ἐκ τῶν 17οὐρανῶν λέγουσα οὗτός ἐστιν ὁ υἱός µου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα.

τότε ὁ ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρηµον ὑπὸ τοῦ πνεύµατος πειρασθῆναι 4ὑπὸ τοῦ διαβόλου. καὶ νηστεύσας ἡµέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας 2 �

τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασεν. καὶ προσελθὼν αὐτῷ ὁ πειράζων εἶ- 3 �

πεν εἰ υἱὸς εἶ τοῦ ϑεοῦ εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. ὁ δὲ 4 �

ἀποκριθεὶς εἶπεν γέγραπται οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ µόνῳ ήσεται ἄνθρωπος ἀλλ’ἐπὶ παντὶ ῥήµατι ἐκπορευοµένῳ διὰ στόµατος ϑεοῦ. τότε παραλαµβάνει 5 �

αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν καὶ ἵστησιν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιοντοῦ ἱεροῦ. καὶ λέγει αὐτῷ εἰ υἱὸς εἶ τοῦ ϑεοῦ �άλε σεαυτὸν κάτω γέ- 6γραπται γὰρ ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ καὶ ἐπὶ χειρῶνἀροῦσίν σε µήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου. ἔφη αὐτῷ ὁ 7ἰησοῦς πάλιν γέγραπται οὐκ ἐκπειράσεις κύριον τὸν ϑεόν σου. πάλιν 8παραλαµβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν καὶ δείκνυσιναὐτῷ πάσας τὰς �ασιλείας τοῦ κόσµου καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν. καὶ λέγει 9 �

αὐτῷ ταῦτα πάντα σοι δώσω ἐὰν πεσὼν προσκυνήσῃς µοι. τότε λέγει 10 �

αὐτῷ ὁ ἰησοῦς ὕπαγε σατανᾶ γέγραπται γάρ κύριον τὸν ϑεόν σου προ-σκυνήσεις καὶ αὐτῷ µόνῳ λατρεύσεις. τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ διάβολος 11καὶ ἰδού ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν αὐτῷ. ἀκούσας δὲ ὁ ἰησοῦς 12 �

v.16 και�

,�

, � �απτισθεις δε � ο ιησους ανεβη�

,�

, � ευθυς ανεβη � απο του υδατος και ιδουηνεωχθησαν � ανεωχθησαν

�,

�, � [αυτω] � αυτω

�,

�, � οι ουρανοι και ειδεν [το] � το

�,

�, � πνευµα [του] �

του�

,�

, � ϑεου καταβαινον ωσει περιστεραν [και] � και�

,�

, � ερχοµενον επ αυτον. 4 v.2 και νηστευ-σας ηµερας τεσσερακοντα � τεσσαρακοντα

�,

�, � και νυκτας τεσσερακοντα � τεσσαρακοντα

�,

�, � υστερον

επεινασεν. v.3 και προσελθων αυτω�

,�

, � ο πειραζων ειπεν αυτω � ει υιος ει του ϑεου ειπε ινα οι λιθοιουτοι αρτοι γενωνται. v.4 ο δε αποκριθεις ειπεν γεγραπται ουκ επ αρτω µονω ησεται ο � ανθρωποςαλλ επι παντι �ηµατι εκπορευοµενω δια στοµατος ϑεου. v.5 τοτε παραλαµβανει αυτον ο διαβολοςεις την αγιαν πολιν και εστησεν � ιστησιν

�,

�, � αυτον επι το πτερυγιον του ιερου. v.9 και ειπεν �

λεγει�

,�

, � αυτω ταυτα παντα�

,�

, � σοι παντα � δωσω εαν πεσων προσκυνησης µοι. v.10 τοτε λεγειαυτω ο ιησους υπαγε οπισω

�µου

�σατανα γεγραπται γαρ κυριον τον ϑεον σου προσκυνησεις και

αυτω µονω λατρευσεις.

6 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 4:12–25

13� ὅτι ἰωάννης παρεδόθη ἀνεχώρησεν εἰς τὴν γαλιλαίαν. καὶ καταλιπὼν

τὴν ναζαρὲτ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς καπερναοὺµ τὴν παραθαλασσίαν ἐν14 ὁρίοις αβουλὼν καὶ νεφθαλείµ. ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ἠσαΐου τοῦ

15� προφήτου λέγοντος. γῆ αβουλὼν καὶ γῆ νεφθαλείµ ὁδὸν ϑαλάσσης

16� πέραν τοῦ ἰορδάνου γαλιλαία τῶν ἐθνῶν. ὁ λαὸς ὁ καθήµενος ἐν σκό-

τει εἶδε ϕῶς µέγα καὶ τοῖς καθηµένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ ϑανάτου ϕῶς17 ἀνέτειλεν αὐτοῖς. ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν µε-

18� τανοεῖτε ἤγγικεν γὰρ ἡ �ασιλεία τῶν οὐρανῶν. περιπατῶν δὲ ὁ ἰησοῦς

παρὰ τὴν ϑάλασσαν τῆς γαλιλαίας εἶδεν δύο ἀδελφούς σίµωνα τὸν λεγό-µενον πέτρον καὶ ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ �άλλοντας ἀµφίβληστρον

19 εἰς τὴν ϑάλασσαν ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς. καὶ λέγει αὐτοῖς δεῦτε ὀπίσω µου20 καὶ ποιήσω ὑµᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα21 ἠκολούθησαν αὐτῷ. καὶ προβὰς ἐκεῖθεν εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς

ἰάκωβον τὸν τοῦ εβεδαίου καὶ ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ πλοίῳµετὰ εβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν καὶ

22 ἐκάλεσεν αὐτούς. οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐ-23

� τῶν ἠκολούθησαν αὐτῷ. καὶ περιῆγεν ὅλην τὴν γαλιλαίαν ὁ ἰησοῦςδιδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν καὶ κηρύσσων τὸ εὐαγγέλιον τῆς�ασιλείας καὶ ϑεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν µαλακίαν ἐν τῷ λαῷ.

24� καὶ ἀπῆλθεν ἡ ἀκοὴ αὐτοῦ εἰς ὅλην τὴν συρίαν καὶ προσήνεγκαν αὐτῷ

πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ποικίλαις νόσοις καὶ �ασάνοις συνεχοµέ-νους καὶ δαιµονιζοµένους καὶ σεληνιαζοµένους καὶ παραλυτικούς καὶ

25 ἐθεράπευσεν αὐτούς. καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἀπὸ τῆς γα-λιλαίας καὶ δεκαπόλεως καὶ ἱεροσολύµων καὶ ἰουδαίας καὶ πέραν τοῦἰορδάνου.

5 � ἰδὼν δὲ τοὺς ὄχλους ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος καὶ καθίσαντος αὐτοῦ προ-

v.12 ακουσας δε ο�

,�

, � ιησους�

,�

, � οτι ιωαννης παρεδοθη ανεχωρησεν εις την γαλιλαιαν. v.13 καικαταλιπων την ναζαρα � ναζαρεθ � ναζαρετ

�,

�ελθων κατωκησεν εις καφαρναουµ � καπερναουµ

�,

�, �

την παραθαλασσιαν εν οριοις αβουλων και νεφθαλιµ � νεφθαλειµ�

,�

, � . v.15 γη αβουλων και γηνεφθαλιµ � νεφθαλειµ

�,

�, � οδον ϑαλασσης περαν του ιορδανου γαλιλαια των εθνων. v.16 ο λαος ο

καθηµενος εν σκοτει ειδεν�

ειδε�

, � ϕως ειδεν � µεγα και τοις καθηµενοις εν χωρα και σκια ϑανατουϕως ανετειλεν αυτοις. v.18 περιπατων δε ο

�, � ιησους

�, � παρα την ϑαλασσαν της γαλιλαιας ειδεν

δυο αδελφους σιµωνα τον λεγοµενον πετρον και ανδρεαν τον αδελφον αυτου �αλλοντας αµφιβληστρονεις την ϑαλασσαν ησαν γαρ αλιεις. v.23 και περιηγεν εν � ολη � τη � γαλιλαια � ολην

�,

�, � την

�,

�, �

γαλιλαιαν�

,�

, � ο�

,�

, � ιησους�

,�

, � διδασκων εν ταις συναγωγαις αυτων και κηρυσσων το ευαγγελιοντης �ασιλειας και ϑεραπευων πασαν νοσον και πασαν µαλακιαν εν τω λαω. v.24 και απηλθεν ηακοη αυτου εις ολην την συριαν και προσηνεγκαν αυτω παντας τους κακως εχοντας ποικιλαις νοσοιςκαι �ασανοις συνεχοµενους [και] � και

�,

�, � δαιµονιζοµενους και σεληνιαζοµενους και παραλυτικους

και εθεραπευσεν αυτους. 5

5:1–22 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 7

σῆλθον αὐτῷ οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἀνοίξας τὸ στόµα αὐτοῦ ἐδίδα- 2σκεν αὐτοὺς λέγων. µακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύµατι ὅτι αὐτῶν ἐστιν 3ἡ �ασιλεία τῶν οὐρανῶν. µακάριοι οἱ πενθοῦντες ὅτι αὐτοὶ παρακλη- 4ϑήσονται. µακάριοι οἱ πραεῖς ὅτι αὐτοὶ κληρονοµήσουσιν τὴν γῆν. 5µακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην ὅτι αὐτοὶ χορτα- 6σθήσονται. µακάριοι οἱ ἐλεήµονες ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. µακάριοι 7, 8οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν ϑεὸν ὄψονται. µακάριοι οἱ εἰρηνο- 9ποιοί ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ ϑεοῦ κληθήσονται. µακάριοι οἱ δεδιωγµένοι ἕνεκεν 10δικαιοσύνης ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ �ασιλεία τῶν οὐρανῶν. µακάριοί ἐστε 11 �

ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑµᾶς καὶ διώξωσιν καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν ῥῆµα καθ’ὑµῶν ψευδόµενοι ἕνεκεν ἐµοῦ. χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε ὅτι ὁ µισθὸς 12ὑµῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς οὕτως γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺςπρὸ ὑµῶν. ὑµεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς ἐὰν δὲ τὸ ἅλας µωρανθῇ ἐν τίνι 13 �

ἁλισθήσεται εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι εἰ µὴ �ληθῆναι ἔξω καὶ καταπατεῖσθαιὑπὸ τῶν ἀνθρώπων. ὑµεῖς ἐστε τὸ ϕῶς τοῦ κόσµου οὐ δύναται πόλις 14κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειµένη. οὐδὲ καίουσιν λύχνον καὶ τιθέασιν 15αὐτὸν ὑπὸ τὸν µόδιον ἀλλ’ ἐπὶ τὴν λυχνίαν καὶ λάµπει πᾶσιν τοῖς ἐν τῇοἰκίᾳ. οὕτως λαµψάτω τὸ ϕῶς ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώπων ὅπως 16ἴδωσιν ὑµῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν πατέρα ὑµῶν τὸν ἐν τοῖςοὐρανοῖς. µὴ νοµίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόµον ἢ τοὺς προφή- 17τας οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀµὴν γὰρ λέγω ὑµῖν ἕως 18ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ ἰῶτα ἓν ἢ µία κεραία οὐ µὴ παρέλθῃἀπὸ τοῦ νόµου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ µίαν τῶν ἐντο- 19λῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους ἐλάχιστοςκληθήσεται ἐν τῇ �ασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν ὃς δ’ ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃοὗτος µέγας κληθήσεται ἐν τῇ �ασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. λέγω γὰρ ὑµῖν 20 �

ὅτι ἐὰν µὴ περισσεύσῃ ἡ δικαιοσύνη ὑµῶν πλεῖον τῶν γραµµατέων καὶϕαρισαίων οὐ µὴ εἰσέλθητε εἰς τὴν �ασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ἠκούσατε 21ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις οὐ ϕονεύσεις ὃς δ’ ἂν ϕονεύσῃ ἔνοχος ἔσται τῇκρίσει. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόµενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ 22 �

v.1 ιδων δε τους οχλους ανεβη εις το ορος και καθισαντος αυτου προσηλθαν � προσηλθον�

,�

, � αυτωοι µαθηται αυτου. v.11 µακαριοι εστε οταν ονειδισωσιν υµας και διωξωσιν και ειπωσιν παν πονηρον�ηµα

�,

�, � καθ υµων [ψευδοµενοι] � ψευδοµενοι

�,

�, � ενεκεν εµου. v.13 υµεις εστε το αλας της

γης εαν δε το αλας µωρανθη εν τινι αλισθησεται εις ουδεν ισχυει ετι ει µη �ληθεν � �ληθηναι�

,�

, � εξωκαι

�,

�, � καταπατεισθαι υπο των ανθρωπων. v.20 λεγω γαρ υµιν οτι εαν µη περισσευση υµων � η

δικαιοσυνη υµων�

,�

, � πλειον των γραµµατεων και ϕαρισαιων ου µη εισελθητε εις την �ασιλειαν τωνουρανων. v.22 εγω δε λεγω υµιν οτι πας ο οργιζοµενος τω αδελφω αυτου εικη

�,

�, � ενοχος εσται τη

κρισει ος δ αν ειπη τω αδελφω αυτου �ακα ενοχος εσται τω συνεδριω ος δ αν ειπη µωρε ενοχος εσταιεις την γεενναν του πυρος.

8 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 5:23–39

ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει ὃς δ’ ἂν εἴπῃ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ῥακά ἔνοχος ἔσταιτῷ συνεδρίῳ ὃς δ’ ἂν εἴπῃ µωρέ ἔνοχος ἔσται εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρός.

23� ἐὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ ϑυσιαστήριον κἀκεῖ µνησθῇς

24 ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ. ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔµπροσθεντοῦ ϑυσιαστηρίου καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου καὶ τότε

25� ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου. ἴσθι εὐνοῶν τῷ ἀντιδίκῳ σου ταχὺ ἕως

ὅτου εἶ ἐν τῇ ὁδῷ µετ’ αὐτοῦ µήποτέ σε παραδῷ ὁ ἀντίδικος τῷ κριτῇ26 καὶ ὁ κριτὴς σε παραδῷ τῷ ὑπηρέτῃ καὶ εἰς ϕυλακὴν �ληθήσῃ. ἀµὴν

λέγω σοι οὐ µὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν ἕως ἂν ἀποδῷς τὸν ἔσχατον κοδράντην.27

�, 28

� ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις οὐ µοιχεύσεις. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτιπᾶς ὁ �λέπων γυναῖκα πρὸς τὸ ἐπιθυµῆσαι αὐτῆς ἤδη ἐµοίχευσεν αὐτὴν

29 ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ. εἰ δὲ ὁ ὀφθαλµός σου ὁ δεξιὸς σκανδαλίζει σε ἔξελεαὐτὸν καὶ �άλε ἀπὸ σοῦ συµφέρει γάρ σοι ἵνα ἀπόληται ἓν τῶν µελῶν

30� σου καὶ µὴ ὅλον τὸ σῶµά σου �ληθῇ εἰς γέενναν. καὶ εἰ ἡ δεξιά σου χεὶρ

σκανδαλίζει σε ἔκκοψον αὐτὴν καὶ �άλε ἀπὸ σοῦ συµφέρει γάρ σοι ἵναἀπόληται ἓν τῶν µελῶν σου καὶ µὴ ὅλον τὸ σῶµά σου �ληθῇ εἰς γέενναν.

31� ἐρρέθη δέ ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ δότω αὐτῇ ἀποστάσιον.

32� ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λό-

γου πορνείας ποιεῖ αὐτὴν µοιχᾶσθαι καὶ ὃς ἐὰν ἀπολελυµένην γαµήσῃ33 µοιχᾶται. πάλιν ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη τοῖς ἀρχαίοις οὐκ ἐπιορκήσεις34 ἀποδώσεις δὲ τῷ κυρίῳ τοὺς ὅρκους σου. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν µὴ ὀµόσαι35 ὅλως µήτε ἐν τῷ οὐρανῷ ὅτι ϑρόνος ἐστὶν τοῦ ϑεοῦ. µήτε ἐν τῇ γῇ ὅτι

ὑποπόδιόν ἐστιν τῶν ποδῶν αὐτοῦ µήτε εἰς ἱεροσόλυµα ὅτι πόλις ἐστὶν36

� τοῦ µεγάλου �ασιλέως. µήτε ἐν τῇ κεφαλῇ σου ὀµόσῃς ὅτι οὐ δύνασαι37 µίαν τρίχα λευκὴν ἢ µέλαιναν ποιῆσαι. ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑµῶν ναὶ ναί οὒ38 οὔ τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν. ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη

39� ὀφθαλµὸν ἀντὶ ὀφθαλµοῦ καὶ ὀδόντα ἀντὶ ὀδόντος. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν

v.23 εαν ουν προσφερης το δωρον σου επι το ϑυσιαστηριον και�

εκει�

κακει�

, � , � µνησθης οτι οαδελφος σου εχει τι κατα σου. v.25 ισθι ευνοων τω αντιδικω σου ταχυ εως οτου ει µετ � αυτου � εν τηοδω µετ

�,

�, � αυτου

�,

�, � µηποτε σε παραδω ο αντιδικος τω κριτη και ο κριτης σε

�,

�, � παραδω

�,

�, �

τω υπηρετη και εις ϕυλακην �ληθηση. v.27 ηκουσατε οτι ερρεθη τοις�

, � αρχαιοις�

, � ου µοιχευσεις.v.28 εγω δε λεγω υµιν οτι πας ο �λεπων γυναικα προς το επιθυµησαι αυτην

�, � αυτης

�, � ηδη εµοιχευ-

σεν αυτην εν τη καρδια αυτου. v.30 και ει η δεξια σου χειρ σκανδαλιζει σε εκκοψον αυτην και �αλεαπο σου συµφερει γαρ σοι ινα αποληται εν των µελων σου και µη ολον το σωµα σου �ληθη

�,

�, � εις

γεενναν απελθη � . v.31 ερρεθη δε οτι�

,�

, � ος αν απολυση την γυναικα αυτου δοτω αυτη αποστασιον.v.32 εγω δε λεγω υµιν οτι πας � ος

�,

�, � ο � αν

�,

�, � απολυων � απολυση

�,

�, � την γυναικα αυτου πα-

�εκτος λογου πορνειας ποιει αυτην µοιχευθηναι � µοιχασθαι�

,�

, � και ος εαν απολελυµενην γαµησηµοιχαται. v.36 µητε εν τη κεφαλη σου οµοσης οτι ου δυνασαι µιαν τριχα λευκην ποιησαι � η µελαινανποιησαι

�,

�, � . v.39 εγω δε λεγω υµιν µη αντιστηναι τω πονηρω αλλ οστις σε �απιζει � �απισει

�,

�, �

εις � επι�

,�

, � την δεξιαν [σου]�

σου�

, � σιαγονα [σου] � στρεψον αυτω και την αλλην.

5:40–6:5 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 9

µὴ ἀντιστῆναι τῷ πονηρῷ ἀλλ’ ὅστις σε ῥαπίσει ἐπί τὴν δεξιὰν σου σια-γόνα στρέψον αὐτῷ καὶ τὴν ἄλλην. καὶ τῷ ϑέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν 40χιτῶνά σου λαβεῖν ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱµάτιον. καὶ ὅστις σε ἀγγαρεύσει 41µίλιον ἕν ὕπαγε µετ’ αὐτοῦ δύο. τῷ αἰτοῦντί σε δίδου καὶ τὸν ϑέλοντα 42 �

ἀπὸ σοῦ δανείσασθαι µὴ ἀποστραφῇς. ἠκούσατε ὅτι ἐρρέθη ἀγαπή- 43σεις τὸν πλησίον σου καὶ µισήσεις τὸν ἐχθρόν σου. ἐγὼ δὲ λέγω ὑµῖν 44 �

ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑµῶν εὐλογεῖτε τοὺς καταρωµένους ὑµᾶς καλῶςποιεῖτε τοὺς µισοῦντας ὑµᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντωνὑµᾶς καὶ διωκόντων ὑµᾶς. ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑµῶν τοῦ ἐν 45 �

οὐρανοῖς ὅτι τὸν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπὶ πονηροὺς καὶ ἀγαθοὺς καὶ�ρέχει ἐπὶ δικαίους καὶ ἀδίκους. ἐὰν γὰρ ἀγαπήσητε τοὺς ἀγαπῶντας 46ὑµᾶς τίνα µισθὸν ἔχετε οὐχὶ καὶ οἱ τελῶναι τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. καὶ ἐὰν 47 �

ἀσπάσησθε τοὺς ἀδελφοὺς ὑµῶν µόνον τί περισσὸν ποιεῖτε οὐχὶ καὶ οἱτελῶναι οὕτως ποιοῦσιν. ἔσεσθε οὖν ὑµεῖς τέλειοι ὡσπερ ὁ πατὴρ ὑµῶν 48 �

ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν.

προσέχετε τὴν ἐλεηµοσύνην ὑµῶν µὴ ποιεῖν ἔµπροσθεν τῶν ἀνθρώ- 6 �πων πρὸς τὸ ϑεαθῆναι αὐτοῖς εἰ δὲ µήγε µισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶὑµῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεηµοσύνην µὴ σαλπίσῃς 2ἔµπροσθέν σου ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶἐν ταῖς ῥύµαις ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ἀµὴν λέγω ὑµῖνἀπέχουσιν τὸν µισθὸν αὐτῶν. σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεηµοσύνην µὴ γνώτω 3ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου. ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεηµοσύνη ἐν 4 �

τῷ κρυπτῷ καὶ ὁ πατήρ σου ὁ �λέπων ἐν τῷ κρυπτῷ αὑτὸς ἀποδώσεισοι ἐν τῷ ϕανερῷ. καὶ ὅταν προσεύχῃ οὐκ ἔσῃ ὥσπερ οἱ ὑποκριταί 5 �

ὅτι ϕιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶ-τες προσεύχεσθαι ὅπως ἂν ϕανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι

v.42 τω αιτουντι σε δος � διδου�

,�

, � και τον ϑελοντα απο σου δανισασθαι � δανεισασθαι�

,�

, � µηαποστραφης. v.44 εγω δε λεγω υµιν αγαπατε τους εχθρους υµων ευλογειτε

�,

�, � τους

�,

�, �

καταρωµενους�

,�

, � υµας�

,�

, � καλως�

,�

, � ποιειτε�

,�

, � τοις�

τους�

, � µισουσιν�

µισουντας�

, �

υµας�

,�

, � και προσευχεσθε υπερ των επηρεαζοντων�

,�

, � υµας�

,�

, � και�

,�

, � διωκοντων υµας.v.45 οπως γενησθε υιοι του πατρος υµων του εν [τοις]

�ουρανοις οτι τον ηλιον αυτου ανατελλει επι

πονηρους και αγαθους και �ρεχει επι δικαιους και αδικους. v.47 και εαν ασπασησθε τους ϕιλους�

αδελφους�

, � , � υµων µονον τι περισσον ποιειτε ουχι και οι εθνικοι � το � αυτο � τελωναι�

,�

, � ουτως�

,�

, �

ποιουσιν. v.48 εσεσθε ουν υµεις τελειοι ως � ωσπερ�

,�

, � ο πατηρ υµων ο ουρανιος � εν�

,�

, � τοις�

,�

, �

ουρανοις�

,�

, � τελειος εστιν. 6 v.1 προσεχετε [δε] � την δικαιοσυνην � ελεηµοσυνην�

,�

, � υµωνµη ποιειν εµπροσθεν των ανθρωπων προς το ϑεαθηναι αυτοις ει δε µη � γε � µηγε

�,

�, � µισθον ουκ

εχετε παρα τω πατρι υµων τω εν τοις ουρανοις. v.4 οπως η σου η ελεηµοσυνη εν τω κρυπτω και οπατηρ σου ο �λεπων εν τω κρυπτω αυτος

�,

�, � αποδωσει σοι εν

�,

�, � τω

�,

�, � ϕανερω

�,

�, � . v.5 και

οταν προσευχησθε � προσευχη�

,�

, � ουκ εσεσθε � εση�

,�

, � ως � ωσπερ�

,�

, � οι υποκριται οτι ϕιλουσινεν ταις συναγωγαις και εν ταις γωνιαις των πλατειων εστωτες προσευχεσθαι οπως αν

�,

�, � ϕανωσιν τοις

ανθρωποις αµην λεγω υµιν οτι�

,�

, � απεχουσιν τον µισθον αυτων.

10 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 6:6–21

6� ἀπέχουσιν τὸν µισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ εἴσελθε εἰς τὸ τα-

µιεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν ϑύραν σου πρόσευξαι τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷκρυπτῷ καὶ ὁ πατήρ σου ὁ �λέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ ϕα-

7� νερῷ. προσευχόµενοι δὲ µὴ �αττολογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί δοκοῦσιν8 γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται. µὴ οὖν ὁµοιωθῆτε

αὐτοῖς οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑµᾶς αἰτῆσαι9 αὐτόν. οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑµεῖς πάτερ ἡµῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς

10� ἁγιασθήτω τὸ ὄνοµά σου. ἐλθέτω ἡ �ασιλεία σου γενηθήτω τὸ ϑέληµά

11 σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. τὸν ἄρτον ἡµῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς12

� ἡµῖν σήµερον. καὶ ἄφες ἡµῖν τὰ ὀφειλήµατα ἡµῶν ὡς καὶ ἡµεῖς ἀφίε-13

� µεν τοῖς ὀφειλέταις ἡµῶν. καὶ µὴ εἰσενέγκῃς ἡµᾶς εἰς πειρασµόν ἀλλὰῥῦσαι ἡµᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ �ασιλεία καὶ ἡ δύναµις

14 καὶ ἡ δόξα εἰς τοῦς αἰῶνας ἀµήν. ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ15

� παραπτώµατα αὐτῶν ἀφήσει καὶ ὑµῖν ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος. ἐὰνδὲ µὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώµατα αὐτῶν οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑµῶν

16� ἀφήσει τὰ παραπτώµατα ὑµῶν. ὅταν δὲ νηστεύητε µὴ γίνεσθε ὡσπερ

οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως ϕα-νῶσιν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες ἀµὴν λέγω ὑµῖν ὅτι ἀπέχουσιν τὸν

17 µισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρό-18

� σωπόν σου νίψαι. ὅπως µὴ ϕανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷπατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ καὶ ὁ πατήρ σου ὁ �λέπων ἐν τῷ κρυπτῷ

19 ἀποδώσει σοι ἐν τῷ ϕανερῷ. µὴ ϑησαυρίζετε ὑµῖν ϑησαυροὺς ἐπὶ τῆςγῆς ὅπου σὴς καὶ �ρῶσις ἀφανίζει καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ

20 κλέπτουσιν. ϑησαυρίζετε δὲ ὑµῖν ϑησαυροὺς ἐν οὐρανῷ ὅπου οὔτε σὴςοὔτε �ρῶσις ἀφανίζει καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτου-

21�, 22

� σιν. ὅπου γάρ ἐστιν ὁ ϑησαυρὸς ὑµῶν ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑµῶν. ὁ

v.6 συ δε οταν προσευχη εισελθε εις το ταµειον � ταµιειον�

,�

, � σου και κλεισας την ϑυραν σουπροσευξαι τω πατρι σου τω εν τω κρυπτω και ο πατηρ σου ο �λεπων εν τω κρυπτω αποδωσει σοι εν

�,

�, �

τω�

,�

, � ϕανερω�

,�

, � . v.7 προσευχοµενοι δε µη �ατταλογησητε � �αττολογησητε�

,�

, � ωσπερ οιεθνικοι δοκουσιν γαρ οτι εν τη πολυλογια αυτων εισακουσθησονται. v.10 ελθετω η �ασιλεια σουγενηθητω το ϑεληµα σου ως εν ουρανω και επι της

�,

�, � γης. v.12 και αφες ηµιν τα οφειληµατα

ηµων ως και ηµεις αφηκαµεν � αφιεµεν�

,�

, � τοις οφειλεταις ηµων. v.13 και µη εισενεγκης ηµαςεις πειρασµον αλλα �υσαι ηµας απο του πονηρου οτι

�,

�, � σου

�,

�, � εστιν

�,

�, � η

�,

�, � �ασιλεια

�,

�, �

και�

,�

, � η�

,�

, � δυναµις�

,�

, � και�

,�

, � η�

,�

, � δοξα�

,�

, � εις�

,�

, � τους�

,�

, � αιωνας�

,�

, � αµην�

,�

, � .v.15 εαν δε µη αφητε τοις ανθρωποις τα

�,

�, � παραπτωµατα

�,

�, � αυτων

�,

�, � ουδε ο πατηρ υµων

αφησει τα παραπτωµατα υµων. v.16 οταν δε νηστευητε µη γινεσθε ως � ωσπερ�

,�

, � οι υποκριταισκυθρωποι αφανιζουσιν γαρ τα προσωπα αυτων οπως ϕανωσιν τοις ανθρωποις νηστευοντες αµην λεγωυµιν οτι

�,

�, � απεχουσιν τον µισθον αυτων. v.18 οπως µη ϕανης τοις ανθρωποις νηστευων αλλα τω

πατρι σου τω εν τω κρυφαιω � κρυπτω�

,�

, � και ο πατηρ σου ο �λεπων εν τω κρυφαιω � κρυπτω�

,�

, �

αποδωσει σοι εν�

, � τω�

, � ϕανερω�

, � . v.21 οπου γαρ εστιν ο ϑησαυρος σου � υµων�

,�

, � εκει εσταικαι η καρδια σου � υµων

�,

�, � .

6:22–7:4 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 11

λύχνος τοῦ σώµατός ἐστιν ὁ ὀφθαλµός ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλµός σου ἁπλοῦςᾖ ὅλον τὸ σῶµά σου ϕωτεινὸν ἔσται. ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλµός σου πονηρὸς 23ᾖ ὅλον τὸ σῶµά σου σκοτεινὸν ἔσται εἰ οὖν τὸ ϕῶς τὸ ἐν σοὶ σκότοςἐστίν τὸ σκότος πόσον. οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν ἢ γὰρ 24 �

τὸν ἕνα µισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέ-�ου καταφρονήσει οὐ δύνασθε ϑεῷ δουλεύειν καὶ µαµµωνᾷ. διὰ τοῦτο 25 �

λέγω ὑµῖν µὴ µεριµνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑµῶν τί ϕάγητε καὶ τί πίητε µηδὲ τῷσώµατι ὑµῶν τί ἐνδύσησθε οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶτὸ σῶµα τοῦ ἐνδύµατος. ἐµβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ ὅτι οὐ 26σπείρουσιν οὐδὲ ϑερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας καὶ ὁ πατὴρὑµῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά οὐχ ὑµεῖς µᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν. τίς 27δὲ ἐξ ὑµῶν µεριµνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυνἕνα. καὶ περὶ ἐνδύµατος τί µεριµνᾶτε καταµάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ 28 �

πῶς αὐξάνει οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει. λέγω δὲ ὑµῖν ὅτι οὐδὲ σολοµὼν ἐν 29πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ 30ἀγροῦ σήµερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον �αλλόµενον ὁ ϑεὸς οὕτωςἀµφιέννυσιν οὐ πολλῷ µᾶλλον ὑµᾶς ὀλιγόπιστοι. µὴ οὖν µεριµνήσητε 31λέγοντες τί ϕάγωµεν ἤ τί πίωµεν ἤ τί περιβαλώµεθα. πάντα γὰρ ταῦτα 32 �

τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ οἶδεν γὰρ ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτωνἁπάντων. ητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν �ασιλείαν τοῦ ϑεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύ- 33 �

νην αὐτοῦ καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑµῖν. µὴ οὖν µεριµνήσητε 34 �

εἰς τὴν αὔριον ἡ γὰρ αὔριον µεριµνήσει τὰ ἑαυτῆς ἀρκετὸν τῇ ἡµέρᾳ ἡκακία αὐτῆς.

µὴ κρίνετε ἵνα µὴ κριθῆτε. ἐν ᾧ γὰρ κρίµατι κρίνετε κριθήσεσθε 7, 2 �

καὶ ἐν ᾧ µέτρῳ µετρεῖτε ἀντιµετρηθήσεται ὑµῖν. τί δὲ �λέπεις τὸ κάρ- 3ϕος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλµῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλµῷ δοκὸνοὐ κατανοεῖς. ἢ πῶς ἐρεῖς τῷ ἀδελφῷ σου ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος ἀπὸ 4 �

v.22 ο λυχνος του σωµατος εστιν ο οφθαλµος εαν ουν η � ο οφθαλµος σου απλους η�

,�

, � ολον τοσωµα σου ϕωτεινον εσται. v.24 ουδεις δυναται δυσι κυριοις δουλευειν η γαρ τον ενα µισησει καιτον ετερον αγαπησει η ενος ανθεξεται και του ετερου καταφρονησει ου δυνασθε ϑεω δουλευειν καιµαµωνα

�, � µαµµωνα

�, � . v.25 δια τουτο λεγω υµιν µη µεριµνατε τη ψυχη υµων τι ϕαγητε [η �

και�

,�

, � τι πιητε] � πιητε�

,�

, � µηδε τω σωµατι υµων τι ενδυσησθε ουχι η ψυχη πλειον εστιν της τροφηςκαι το σωµα του ενδυµατος. v.28 και περι ενδυµατος τι µεριµνατε καταµαθετε τα κρινα του αγρουπως αυξανουσιν � αυξανει

�,

�, � ου κοπιωσιν � κοπια

�,

�, � ουδε νηθουσιν � νηθει

�,

�, � . v.32 παντα

γαρ ταυτα τα εθνη επιζητουσιν � επιζητει�

,�

, � οιδεν γαρ ο πατηρ υµων ο ουρανιος οτι χρηζετε τουτωναπαντων. v.33 ητειτε δε πρωτον την �ασιλειαν [του � του

�,

�, � ϑεου] � ϑεου

�,

�, � και την δικαιοσυνην

αυτου και ταυτα παντα προστεθησεται υµιν. v.34 µη ουν µεριµνησητε εις την αυριον η γαρ αυριονµεριµνησει τα

�,

�, � εαυτης αρκετον τη ηµερα η κακια αυτης. 7 v.2 εν ω γαρ κριµατι κρινετε

κριθησεσθε και εν ω µετρω µετρειτε µετρηθησεται�

, � αντιµετρηθησεται�

, � υµιν. v.4 η πως ερεις τωαδελφω σου αφες εκβαλω το καρφος εκ � απο

�,

�, � του οφθαλµου σου και ιδου η δοκος εν τω οφθαλµω

σου.

12 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 7:5–21

5� τοῦ ὀφθαλµοῦ σου καὶ ἰδού ἡ δοκὸς ἐν τῷ ὀφθαλµῷ σοῦ. ὑποκριτά

ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ σοῦ καὶ τότε διαβλέψεις ἐκ-6

� �αλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλµοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου. µὴ δῶτε τὸ ἅγιοντοῖς κυσίν µηδὲ �άλητε τοὺς µαργαρίτας ὑµῶν ἔµπροσθεν τῶν χοίρωνµήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν καὶ στραφέντες ῥή-

7 ξωσιν ὑµᾶς. αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται ὑµῖν ητεῖτε καὶ εὑρήσετε κρούετε8 καὶ ἀνοιγήσεται ὑµῖν. πᾶς γὰρ ὁ αἰτῶν λαµβάνει καὶ ὁ ητῶν εὑρίσκει

9� καὶ τῷ κρούοντι ἀνοιγήσεται. ἢ τίς ἐστιν ἐξ ὑµῶν ἄνθρωπος ὃν ἐὰν

10� αἰτήσῃ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἄρτον µὴ λίθον ἐπιδώσει αὐτῷ. καὶ ἐὰν ἰχθὺν αἰ-

11 τήσῃ µὴ ὄφιν ἐπιδώσει αὐτῷ. εἰ οὖν ὑµεῖς πονηροὶ ὄντες οἴδατε δόµαταἀγαθὰ διδόναι τοῖς τέκνοις ὑµῶν πόσῳ µᾶλλον ὁ πατὴρ ὑµῶν ὁ ἐν τοῖς

12� οὐρανοῖς δώσει ἀγαθὰ τοῖς αἰτοῦσιν αὐτόν. πάντα οὖν ὅσα ἂν ϑέλητε

ἵνα ποιῶσιν ὑµῖν οἱ ἄνθρωποι οὕτως καὶ ὑµεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς οὗτος γάρ13

� ἐστιν ὁ νόµος καὶ οἱ προφῆται. εἰσέλθετε διὰ τῆς στενῆς πύλης ὅτι πλα-τεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν καὶ

14� πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόµενοι δι’ αὐτῆς. ὅτί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιµµένη

ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ωήν καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν.15

� προσέχετε δέ ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑµᾶς ἐν16

� ἐνδύµασιν προβάτων ἔσωθεν δὲ εἰσιν λύκοι ἅρπαγες. ἀπὸ τῶν καρπῶναὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς µήτι συλλέγουσιν ἀπὸ ἀκανθῶν σταφυλὴν ἢ

17 ἀπὸ τριβόλων σῦκα. οὕτως πᾶν δένδρον ἀγαθὸν καρποὺς καλοὺς ποιεῖ18 τὸ δὲ σαπρὸν δένδρον καρποὺς πονηροὺς ποιεῖ. οὐ δύναται δένδρον

ἀγαθὸν καρποὺς πονηροὺς ποιεῖν οὐδὲ δένδρον σαπρὸν καρποὺς κα-19 λοὺς ποιεῖν. πᾶν δένδρον µὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς

20�, 21

� πῦρ �άλλεται. ἄραγε ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. οὐ

v.5 υποκριτα εκβαλε πρωτον την�

,�

, � δοκον�

,�

, � εκ του οφθαλµου σου την � δοκον � και τοτε διαβλε-ψεις εκβαλειν το καρφος εκ του οφθαλµου του αδελφου σου. v.6 µη δωτε το αγιον τοις κυσιν µηδε�αλητε τους µαργαριτας υµων εµπροσθεν των χοιρων µηποτε καταπατησουσιν � καταπατησωσιν

�,

�, �

αυτους εν τοις ποσιν αυτων και στραφεντες �ηξωσιν υµας. v.9 η τις εστιν εξ υµων ανθρωπος οναιτησει � εαν

�,

�, � αιτηση

�,

�, � ο υιος αυτου αρτον µη λιθον επιδωσει αυτω. v.10 η � και εαν

�,

�, �

ιχθυν αιτησει � αιτηση�

,�

, � µη οφιν επιδωσει αυτω. v.12 παντα ουν οσα εαν � αν�

,�

, � ϑελητε ιναποιωσιν υµιν οι ανθρωποι ουτως και υµεις ποιειτε αυτοις ουτος γαρ εστιν ο νοµος και οι προφηται.v.13 εισελθατε � εισελθετε

�,

�, � δια της στενης πυλης οτι πλατεια η πυλη και ευρυχωρος η οδος η απα-

γουσα εις την απωλειαν και πολλοι εισιν οι εισερχοµενοι δι αυτης. v.14 τι�

, � οτι�

, � στενη η πυληκαι τεθλιµµενη η οδος η απαγουσα εις την ωην και ολιγοι εισιν οι ευρισκοντες αυτην. v.15 προ-σεχετε δε

�,

�, � απο των ψευδοπροφητων οιτινες ερχονται προς υµας εν ενδυµασιν προβατων εσωθεν δε

εισιν λυκοι αρπαγες. v.16 απο των καρπων αυτων επιγνωσεσθε αυτους µητι συλλεγουσιν απο ακαν-ϑων σταφυλας � σταφυλην

�,

�, � η απο τριβολων συκα. v.20 αρα � γε � αραγε

�,

�, � απο των καρπων

αυτων επιγνωσεσθε αυτους. v.21 ου πας ο λεγων µοι κυριε κυριε εισελευσεται εις την �ασιλειαν τωνουρανων αλλ ο ποιων το ϑεληµα του πατρος µου του εν τοις � ουρανοις.

7:22–8:5 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 13

πᾶς ὁ λέγων µοι κύριε κύριε εἰσελεύσεται εἰς τὴν �ασιλείαν τῶν οὐρα-νῶν ἀλλ’ ὁ ποιῶν τὸ ϑέληµα τοῦ πατρός µου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. πολλοὶ 22 �

ἐροῦσίν µοι ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ κύριε κύριε οὐ τῷ σῷ ὀνόµατι προε-ϕητεύσαµεν καὶ τῷ σῷ ὀνόµατι δαιµόνια ἐξεβάλοµεν καὶ τῷ σῷ ὀνόµατιδυνάµεις πολλὰς ἐποιήσαµεν. καὶ τότε ὁµολογήσω αὐτοῖς ὅτι οὐδέποτε 23ἔγνων ὑµᾶς ἀποχωρεῖτε ἀπ’ ἐµοῦ οἱ ἐργαζόµενοι τὴν ἀνοµίαν. πᾶς οὖν 24 �

ὅστις ἀκούει µου τοὺς λόγους τούτους καὶ ποιεῖ αὐτοὺς ὁµοιώσω αὐ-τὸν ἀνδρὶ ϕρονίµῳ ὅστις ᾠκοδόµησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὴν πέτραν.καὶ κατέβη ἡ �ροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ ἄνεµοι καὶ 25 �

προσέπεσον τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ καὶ οὐκ ἔπεσεν τεθεµελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴνπέτραν. καὶ πᾶς ὁ ἀκούων µου τοὺς λόγους τούτους καὶ µὴ ποιῶν αὐ- 26 �

τοὺς ὁµοιωθήσεται ἀνδρὶ µωρῷ ὅστις ᾠκοδόµησεν τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ἐπὶτὴν ἄµµον. καὶ κατέβη ἡ �ροχὴ καὶ ἦλθον οἱ ποταµοὶ καὶ ἔπνευσαν οἱ 27ἄνεµοι καὶ προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ καὶ ἔπεσεν καὶ ἦν ἡ πτῶσις αὐ-τῆς µεγάλη. καὶ ἐγένετο ὅτε συνετέλεσεν ὁ ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους 28 �

ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ. ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς 29 �

ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραµµατεῖς.

καταβάντι δὲ αὐτῷ ἀπὸ τοῦ ὄρους ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί. 8 �καὶ ἰδού λεπρὸς ἐλθὼν προσεκύνει αὐτῷ λέγων κύριε ἐὰν ϑέλῃς δύνα- 2 �

σαί µε καθαρίσαι. καὶ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἥψατο αὐτοῦ ὁ ἰησοῦς λέγων 3 �

ϑέλω καθαρίσθητι καὶ εὐθέως ἐκαθαρίσθη αὐτοῦ ἡ λέπρα. καὶ λέγει 4 �

αὐτῷ ὁ ἰησοῦς ὅρα µηδενὶ εἴπῃς ἀλ᾽λ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖκαὶ προσένεγκε τὸ δῶρον ὃ προσέταξεν µωσῆς εἰς µαρτύριον αὐτοῖς.εἰσελθόντι δὲ τῷ ἰησοῦ εἰς καπερναούµ προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος 5 �

v.22 πολλοι ερουσιν µοι εν εκεινη τη ηµερα κυριε κυριε ου τω σω ονοµατι επροφητευσαµεν �

προεφητευσαµεν�

,�

, � και τω σω ονοµατι δαιµονια εξεβαλοµεν και τω σω ονοµατι δυναµεις πολλαςεποιησαµεν. v.24 πας ουν οστις ακουει µου τους λογους τουτους και ποιει αυτους οµοιωθησεται �

οµοιωσω�

,�

, � αυτον�

,�

, � ανδρι ϕρονιµω οστις ωκοδοµησεν αυτου � την οικιαν αυτου�

,�

, � επι τηνπετραν. v.25 και κατεβη η �ροχη και ηλθον οι ποταµοι και επνευσαν οι ανεµοι και προσεπεσαν �

προσεπεσον�

,�

, � τη οικια εκεινη και ουκ επεσεν τεθεµελιωτο γαρ επι την πετραν. v.26 και πας οακουων µου τους λογους τουτους και µη ποιων αυτους οµοιωθησεται ανδρι µωρω οστις ωκοδοµησεναυτου � την οικιαν αυτου

�,

�, � επι την αµµον. v.28 και εγενετο οτε ετελεσεν � συνετελεσεν

�,

�, �

ο ιησους τους λογους τουτους εξεπλησσοντο οι οχλοι επι τη διδαχη αυτου. v.29 ην γαρ διδασκωναυτους ως εξουσιαν εχων και ουχ ως οι γραµµατεις αυτων � . 8 v.1 καταβαντος � καταβαντι

�,

�, � δε

αυτου � αυτω�

,�

, � απο του ορους ηκολουθησαν αυτω οχλοι πολλοι. v.2 και ιδου λεπρος προσελθων �

ελθων�

,�

, � προσεκυνει αυτω λεγων κυριε εαν ϑελης δυνασαι µε καθαρισαι. v.3 και εκτεινας τηνχειρα ηψατο αυτου ο

�,

�, � ιησους

�,

�, � λεγων ϑελω καθαρισθητι και ευθεως εκαθαρισθη αυτου η

λεπρα. v.4 και λεγει αυτω ο ιησους ορα µηδενι ειπης αλλα�

, � αλλ�

, � υπαγε σεαυτον δειξον τωιερει και προσενεγκον � προσενεγκε

�,

�, � το δωρον ο προσεταξεν µωυσης � µωσης

�,

�, � εις µαρτυ-

�ιον αυτοις. v.5 εισελθοντος � εισελθοντι�

,�

, � δε αυτου � αυτω�

τω�

, � ιησου�

, � εις καφαρναουµ �

καπερναουµ�

,�

, � προσηλθεν αυτω εκατονταρχος παρακαλων αυτον.

14 ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ 8:6–23

6 παρακαλῶν αὐτὸν. καὶ λέγων κύριε ὁ παῖς µου �έβληται ἐν τῇ οἰκίᾳ7

� παραλυτικός δεινῶς �ασανιζόµενος. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ἰησοῦς ἐγὼ ἐλ-8

� ϑὼν ϑεραπεύσω αὐτόν. καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἑκατόνταρχος ἔφη κύριε οὐκεἰµὶ ἱκανὸς ἵνα µου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς ἀλλὰ µόνον εἰπὲ λόγον

9 καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς µου. καὶ γὰρ ἐγὼ ἄνθρωπός εἰµι ὑπὸ ἐξουσίανἔχων ὑπ’ ἐµαυτὸν στρατιώτας καὶ λέγω τούτῳ πορεύθητι καὶ πορεύε-ται καὶ ἄλλῳ ἔρχου καὶ ἔρχεται καὶ τῷ δούλῳ µου ποίησον τοῦτο καὶ

10� ποιεῖ. ἀκούσας δὲ ὁ ἰησοῦς ἐθαύµασεν καὶ εἶπεν τοῖς ἀκολουθοῦσιν

11 ἀµὴν λέγω ὑµῖν οὐδὲ ἐν τῷ ἰσραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον. λέγω δὲὑµῖν ὅτι πολλοὶ ἀπὸ ἀνατολῶν καὶ δυσµῶν ἥξουσιν καὶ ἀνακλιθήσονται

12 µετὰ ἀβραὰµ καὶ ἰσαὰκ καὶ ἰακὼβ ἐν τῇ �ασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. οἱ δὲυἱοὶ τῆς �ασιλείας ἐκβληθήσονται εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον ἐκεῖ ἔσται

13� ὁ κλαυθµὸς καὶ ὁ �ρυγµὸς τῶν ὀδόντων. καὶ εἶπεν ὁ ἰησοῦς τῷ ἑκα-

τοντάρχῳ ὕπαγε καὶ ὡς ἐπίστευσας γενηθήτω σοι καὶ ἰάθη ὁ παῖς αὐτοῦ14 ἐν τῇ ὥρᾳ ἐκείνῃ. καὶ ἐλθὼν ὁ ἰησοῦς εἰς τὴν οἰκίαν πέτρου εἶδεν τὴν

15� πενθερὰν αὐτοῦ �εβληµένην καὶ πυρέσσουσαν. καὶ ἥψατο τῆς χειρὸς

αὐτῆς καὶ ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετός καὶ ἠγέρθη καὶ διηκόνει αὐτοῖς.16 ὀψίας δὲ γενοµένης προσήνεγκαν αὐτῷ δαιµονιζοµένους πολλούς καὶ

ἐξέβαλεν τὰ πνεύµατα λόγῳ καὶ πάντας τοὺς κακῶς ἔχοντας ἐθεράπευ-17 σεν. ὅπως πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος αὐτὸς

18� τὰς ἀσθενείας ἡµῶν ἔλαβεν καὶ τὰς νόσους ἐβάστασεν. ἰδὼν δὲ ὁ ἰησοῦς

19 πολλοὺς ὄχλους περὶ αὐτὸν ἐκέλευσεν ἀπελθεῖν εἰς τὸ πέραν. καὶ προ-σελθὼν εἷς γραµµατεὺς εἶπεν αὐτῷ διδάσκαλε ἀκολουθήσω σοι ὅπου

20 ἐὰν ἀπέρχῃ. καὶ λέγει αὐτῷ ὁ ἰησοῦς αἱ ἀλώπεκες ϕωλεοὺς ἔχουσινκαὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ

21� ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ. ἕτερος δὲ τῶν µαθητῶν αὐτοῦ εἶπεν αὐτῷ

22� κύριε ἐπίτρεψόν µοι πρῶτον ἀπελθεῖν καὶ ϑάψαι τὸν πατέρα µου. ὁ

δὲ ἰησοῦς εῖπεν αὐτῷ ἀκολούθει µοι καὶ ἄφες τοὺς νεκροὺς ϑάψαι τοὺς23 ἑαυτῶν νεκρούς. καὶ ἐµβάντι αὐτῷ εἰς τὸ πλοῖον ἠκολούθησαν αὐτῷ οἱ

v.7 και λεγει αυτω ο�

,�

, � ιησους�

,�

, � εγω ελθων ϑεραπευσω αυτον. v.8 και αποκριθεις ο εκατον-ταρχος εφη κυριε ουκ ειµι ικανος ινα µου υπο την στεγην εισελθης αλλα µονον ειπε λογω

�, � λογον

�, �

και ιαθησεται ο παις µου. v.10 ακουσας δε ο ιησους εθαυµασεν και ειπεν τοις ακολουθουσιν αµηνλεγω υµιν παρ � ουδενι � τοσαυτην � πιστιν � ουδε

�,

�, � εν τω ισραηλ τοσαυτην

�,

�, � πιστιν

�,

�, � ευρον.

v.13 και ειπεν ο ιησους τω εκατονταρχη�

, � εκατονταρχω�

, � υπαγε και�

,�

, � ως επιστευσας γενηθητωσοι και ιαθη ο παις [αυτου] � αυτου

�,

�, � εν τη ωρα εκεινη. v.15 και ηψατο της χειρος αυτης και

αφηκεν αυτην ο πυρετος και ηγερθη και διηκονει αυτω�

, � αυτοις�

, � . v.18 ιδων δε ο ιησους οχλον �

πολλους�

,�

, � οχλους�

,�

, � περι αυτον εκελευσεν απελθειν εις το περαν. v.21 ετερος δε των µαθη-των [αυτου] � αυτου

�,

�, � ειπεν αυτω κυριε επιτρεψον µοι πρωτον απελθειν και ϑαψαι τον πατερα µου.

v.22 ο δε ιησους λεγει � ειπεν�

,�

, � αυτω ακολουθει µοι και αφες τους νεκρους ϑαψαι τους εαυτωννεκρους.

8:24–9:3 ΑΓΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ 15

µαθηταὶ αὐτοῦ. καὶ ἰδού σεισµὸς µέγας ἐγένετο ἐν τῇ ϑαλάσσῃ ὥστε τὸ 24πλοῖον καλύπτεσθαι ὑπὸ τῶν κυµάτων αὐτὸς δὲ ἐκάθευδεν. καὶ προ- 25 �

σελθόντες οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ ἤγειραν αὐτὸν λέγοντες κύριε σῶσον ἡµᾶςἀπολλύµεθα. καὶ λέγει αὐτοῖς τί δειλοί ἐστε ὀλιγόπιστοι τότε ἐγερθεὶς 26ἐπετίµησεν τοῖς ἀνέµοις καὶ τῇ ϑαλάσσῃ καὶ ἐγένετο γαλήνη µεγάλη. οἱ 27 �

δὲ ἄνθρωποι ἐθαύµασαν λέγοντες ποταπός ἐστιν οὗτος ὅτι καὶ οἱ ἄνεµο