Informacja o przedmiocie Gospodarka Odpadami SEM 3, Inżynieria Środowiska Prowadzący przedmiot: dr inż. Krzysztof Pikoń Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów Politechnika Śląska w Gliwicach
Informacja o przedmiocie
Gospodarka Odpadami SEM 3, Inżynieria Środowiska
Prowadzący przedmiot: dr inż. Krzysztof Pikoń
Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów
Politechnika Śląska w Gliwicach
2 Informacja o przedmiocie
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 3
Drodzy Studenci!
Musimy pamiętać, że gospodarka odpadami jest związana z każdą działalnością człowieka – czy to w sferze socjalno bytowej czy też przemysłowej, rolniczej lub usługowej. O ile szereg zagadnień tech-nicznych ulega tylko nieznacznym zmianom przez dłuższy okres czasu, to sposób podejścia, rozwią-zania techniczne i koncepcyjne gospodarki odpadami różnych typów ewoluują w bardzo szybkim tem-pie. Jest to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin nauki i techniki. Dodatkowym bodźcem roz-woju jest pierwszoplanowe znaczenie gospodarki odpadami dla szeroko pojętej ochrony środowiska. Unia Europejska przykłada do niej szczególną wagę. Jedne z pierwszych dyrektyw wspólnotowych dotyczyły właśnie gospodarki odpadami.
Gospodarka odpadami w Polsce przechodzi kolosalne zmiany. Proces modyfikacji systemu i dosto-sowania do standardów unijnych potrwa jednak jeszcze szereg lat. Dlatego też w trakcie wykładów prezentowane będą rozwiązania nie tylko Polskie, ale również, a może przede wszystkim, zagranicz-ne – w taki sposób, by dać słuchaczom pogląd jak gospodarka odpadami będzie wyglądała w przy-szłości.
Dodatkowym celem programu zajęć z tego przedmiotu jest zmiana stereotypów dotyczących odpadów i sposobów ich zagospodarowania, które są ciągle obecne w naszym społeczeństwie. Gospodarka odpadami jest utożsamiana z ich „pozbywaniem się” i „wyrzucaniem”. Tymczasem jest to niezwykle przyszłościowa dziedzina, w której skład wchodzi odzysk energii, recykling materiałowy czy też pro-dukcja paliw płynnych i stałych, a wszystko to z zastosowaniem najnowszych technologii i zdobyczy nauki i techniki. Współczesna gospodarka odpadami nie ma nic wspólnego z tradycyjnym „wysypi-skiem śmieci”. Co więcej stare metody (takie właśnie jak deponowanie) w niedługim czasie nie tylko nie będą królowały w Polsce – ale będą wręcz zakazane przez prawo krajowe i unijne. Współczesne zakłady zagospodarowania odpadów czy to komunalnych czy też przemysłowych różnych typów nale-żą do najnowocześniejszych zakładów przemysłowych. Wszystko, więc wskazuje na to, że już teraz – ale również, a może przede wszystkim za kilka lat – specjaliści z dziedziny Gospodarka Odpadami będą jednymi z najbardziej poszukiwanych na rynku pracy.
W istocie swojej gospodarka odpadami należy do najobszerniejszych przedmiotów. Zajęcia w seme-strze 3 będą miały, więc charakter poglądowy i przeglądowy. Ci studenci, którzy w przyszłości wybiorą specjalność Gospodarka Odpadami będą mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę w tym zakresie w trak-cie dalszych studiów.
Program zajęć z przedmiotu Gospodarka Odpadami przewiduje cykl dwugodzinnych wykładów w se-mestrze 3 oraz dwugodzinnych zajęć laboratoryjnych. W semestrze 4 przewidziane są zajęcia projek-towe w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Całość przedmiotu jest pomyślana w ten sposób by dać Państwu możliwość poznania podstawowych zagadnień związanych z gospodarka odpadami. Przed-miot ma, więc charakter przeglądowy. Zakres materiału związany z gospodarką odpadami jest nie-zwykle szeroki.
Zajęcia laboratoryjne w semestrze 3 prowadzone będą w sekcjach 15 osobowych. Każda sekcja bę-dzie miała okazję poznać szereg ciekawych zagadnień w kilku zajęciach wyjazdowych. Cykl zajęć przewiduje 8 ćwiczeń laboratoryjnych:
• Systemowa gospodarka odpadami
• Gospodarka osadami ściekowymi
• Technologie kompostowania odpadów.
• Deponowanie odpadów
• Sortowanie odpadów
• Zakład Zagospodarowania Odpadów
• Recykling na przykładzie szkła
• Gospodarka odpadami w przemyśle
Dokładny rozkład zajęć dotyczący ćwiczeń laboratoryjnych oraz inne informacje natury technicznej są zamieszczone na str. 4 niniejszego opracowania. Na dalszych stronach znajdują się również informa-cje na temat planowanych zajęć laboratoryjnych.
dr inż. Krzysztof Pikoń
4 Informacja o przedmiocie
Rozkład wykładów
Wykłady odbywają się w każdy wtorek od godz. 10.00 do 11.30 w sali 302 C
Rozkład zajęć laboratoryjnych 5.10 12.10 19.10 26.10
Lab-1 1a, 1b (godz. 12.15); 2a, 2b (godz. 13.15)
3a, 3b (godz. 12.15), 4a, 4b (godz. 13.15) 5a, 5b (godz. 12.15)
Lab-2 3a, 3b (godz. 12.30) 1a, 1b (godz. 12.30) 5a, 5b (godz. 12.30) 4a, 4b (godz. 12.30)
Lab-3 5a, 5b, 4a, 4b (godz. 13.00) 1a, 1b, 2a, 2b (godz. 13.00)
Lab-4 5a, 5b, 4a, 4b (godz. 13.00) 1a, 1b, 2a, 2b (godz. 13.00)
Lab-5 5a, 5b, 4a, 4b (godz. 13.00) 1a, 1b, 2a, 2b (godz. 13.00)
Lab-6 3a, 3b (godz. 13.00)
Lab-7 3a, 3b (godz. 13.00)
Lab-8
9.11 16.11 23.11 30.11
Lab-1
Lab-2 2a, 2b (godz. 12.30)
Lab-3 3a, 3b (godz. 13.00)
Lab-4 3a, 3b (godz. 13.00)
Lab-5 3a, 3b (godz. 13.00)
Lab-6 4a, 4b (godz. 13.00) 5a, 5b (godz. 13.00) 1a, 1b (godz. 13.00) 2a, 2b (godz. 13.00)
Lab-7 4a, 4b (godz. 13.00) 5a, 5b (godz. 13.00) 1a, 1b (godz. 13.00) 2a, 2b (godz. 13.00)
Lab-8 1a, 1b, 5b (14.30) 3b, 2a, 2b (14.30) 4a, 4b, 5a, 3a (14.30)
gdzie: 1a-5b – numery sekcji
Zaliczenia
Przedmiot w semestrze 3 składa się z części wykładowej oraz laboratoryjnej i kończy się egzaminem.
Aby zaliczyć przedmiot i zostać dopuszczonym do egzaminu student powinien uzyskać zaliczenia z każdego z zajęć laboratoryjnych (Lab-1 do Lab-8). Zaliczenie zajęć laboratoryjnych można uzyskać na podstawie sprawozdania złożonego na ręce prowadzącego dane zajęcia laboratoryjne. Uzyskane zaliczenia poszczególnych laboratoriów będą wpisane do karty zaliczeniowej przedmiotu, która zosta-nie wydana każdemu studentowi na wykładzie inauguracyjnym. Zaliczenie całego przedmiotu nastąpi na podstawie zaliczeń cząstkowych ze wszystkich laboratoriów. Egzamin zostanie przeprowadzony przez głównego prowadzącego przedmiot na ostatnich wykładach w semestrze.
Egzamin będzie miał formę pisemną i będzie przeprowadzony pod koniec semestru w formie testu. O dokładnym harmonogramie egzaminacyjnym studenci zostaną poinformowani w trakcie wykładów.
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 5
Gospodarka odpadami
prowadzący: dr inż. Krzysztof Pikoń
miejsce: sala 302 C GO-W czas trwania: 2 godziny. Wykład odbywa się we wtorki 10.00 do 11.30.
Cel wykładów
Celem wykładów z przedmiotu Gospodarka Odpadami jest przedstawienie podstawowych pojęć zwią-zanych z gospodarką odpadami, oraz zaznajomienie studentów z tematyką analizy ilościowej i jako-ściowej, metodami zagospodarowania odpadów różnego typu (deponowanie, termiczne przekształca-nie, recykling), odzyskiem energii z odpadów jak również zaprezentowanie podstawowych informacji na temat praktyki gospodarki odpadami w Polsce i na Świecie.
Po zakończeniu cyklu wykładów student powinien posiadać ogólną wiedzę na temat podziału odpa-dów, ich typów i cech oraz podstawowych sposobów ich zagospodarowania, zagrożeń dla środowiska związanych z odpadami i sposobami ich zagospodarowania. Powinien rozumieć pojęcia racjonalnej gospodarki odpadami i zintegrowanego systemu gospodarki odpadami.
Zakres tematyczny wykładów
• Historia gospodarki odpadami.
• Czym jest odpad?
• Podstawowe pojęcia związane z gospodarka od-padami (GO) oraz typy odpadów.
• Analiza ilościowa i jakościowa odpadów.
• Systemy zbierania i sortowania odpadów.
• Różne metody zagospodarowania odpadów.
• Deponowanie odpadów – technologie wykonywa-nia składowisk, właściwa eksploatacja, zagrożenia dla środowiska.
• Termiczne przekształcanie odpadów.
• Recycling.
• Odpady jako źródło energii.
• Systemowa i zintegrowana gospodarka odpadami.
• Odpady i gospodarka odpadami a ochrona śro-dowiska.
6 Informacja o przedmiocie
Systemowa gospodarka odpadami
prowadzący: dr inż. Monika Czop
miejsce: Remondis Gliwice sp. z o.o., ul. Kaszubska 2 LAB-1
czas trwania: 2 godzin. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest zaprezentowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi na przykładzie przed-siębiorstwa REMONDIS w Gliwicach. W ramach zajęć studenci zapoznają się z założeniami i praktyką eksploatacyjną systemowej gospodarki odpadami średniej wielkości organizmu miejskiego w rejonie wysokozurbanizowanym.
REMONDIS Gliwice
Remondis to nowoczesne przedsiębior-stwo na rynku gospodarki odpadami. Fir-ma tworzy nowoczesny system gospodarki odpadami opierające się na następujących składowych:
• system segregacji, aby zmniejszyć ilości deponowanych odpadów i lepiej wykorzystywać surowce wtórne.
• system recyrkulacji, aby wdrażać zamknięte cykle materiałowe i pro-duktowe.
Firma świadczy usługi w zakresie zbiórki i transportu odpadów. Zakres świadczonych usług obejmuje odpady komunalne, prze-mysłowe i niebezpieczne.
Remondis współpracuje z firmami, jak i gminami w zakresie selektywnej zbiórki odpadów w miejscu ich powstawania. Dla firm oznacza to oszczędności i optymali-zację gospodarki materiałowej. Dla samo-rządów jest to pomoc w wypełnianiu usta-wowych obowiązków i możliwość minima-lizowania ilości deponowanych odpadów.
Firma Remondis dba o czystość miasta - działalność w tym zakresie polega głównie na usługach letniego i zimowego utrzyma-nia dróg i ulic, mechanicznym i ręcznym zamiataniu alejek parkowych, parkingów, placów oraz hal produkcyjnych.
W ramach wycieczki studenci zapoznają się z dostępnym taborem do wywozu odpadów oraz z urzą-dzeniami do letniego i zimowego oczyszczania miast. Poznają logistykę firmy, która opiera się na no-woczesnych technikach i ciągłym monitoringu wszystkich zachodzących procesów. Zaprezentowana zostanie również technologia sortowania odpadów, która jest dostępna w firmie.
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 7
Gospodarka osadami ściekowymi
prowadzący: dr inż. Małgorzata Kajda-Szcześniak
miejsce: Centralna Oczyszczalnia Ścieków, ul. Edisona 16, 44-100 Gliwice LAB-2 czas trwania: 2 godziny. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest zaprezentowanie sposobu funkcjonowania Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Gliwi-cach. W ramach zajęć studenci zapoznają się z technologią oczyszczania ścieków oraz sposobami zagospodarowania osadów ściekowych.
Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Gliwicach funkcjonuje w strukturach Przedsiębiorstwa Wodocią-gów i Kanalizacji. Oczyszczalnia została oddana do eksploatacji w roku 2002, równocześnie zastępu-jąc starą oczyszczalnię z 1911 roku. Zajmuje powierzchnię 15 ha, charakteryzuje się przepustowością 51 tys. m3 na dobę.
Zastosowana technologia oczyszczania ścieków oparta jest na procesach mechanicznych i biologicznych z możliwością chemicznego wspomagania.
Centralna Oczyszczalnia Ścieków jest nowo-czesną instalacją, która oczyszcza ścieki zgodnie z wymaganiami prawodawstwa obo-wiązującego zarówno w Polsce, jak i Unii Eu-ropejskiej.
Nowoczesność instalacji polega na:
• zredukowaniu uciążliwości oczyszczalni na środowisko,
• pełnej automatyzacji procesów oczysz-czania ścieków,
• przyjmowaniu ścieków dowożonych z szamb przy pełnej automatyzacji i kontroli tych ścieków z możliwością odcięcia ich dopływu w przypadku nieodpowiednich ich parametrów,
• pełnym zagospodarowaniu wydzielonych osadów bez konieczności ich wywozu na składowisko kontrolne.
Obiekt stanowi również atrakcję historyczną. W istniejącym budynku starej pompowni ścieków zostało zlokalizowane Muzeum Techniki Sanitarnej, w którym eksponowane są dawne urządzenia techniki sanitarnej.
8 Informacja o przedmiocie
Technologie kompostowania odpadów
prowadzący: dr inż. Zofia Czekalska
miejsce: Zakład Zagospodarowania Odpadów, Zabrze, ul. Cmentarna 19F LAB-3
czas trwania: 2 godziny. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Technologia kompostowania pryzmowego i kontenerowego
Technologie kompostowania odpadów zielonych nabierają obecnie szczególnego znaczenia w świetle dyrektyw Unii Europejskiej a przede wszystkim tzw. dyrektywy składowiskowej (dyrektywa w sprawie składowisk odpadów - 99/31/WE) ograniczającej ilość biofrakcji trafiającej na składowiska.
W ramach wycieczki do Stacji Segregacji i Kompostowni w Zabrzu studenci zostaną zapoznani z technologią kompostowania pryzmowego i kontenerowego.
Ze względu na wysokie koszty wytworzenia kompostu w kontenerach wykorzystywana jest jedynie kompostownia pryzmowa. Do kompostowni trafiają odpady ,,zielone” (odpady z zieleni miejskiej, par-ków, ogrodów, przeterminowane produkty spożywcze itp.) jak również odpady kuchenne z selektywnej zbiórki.
Studenci zostaną zapoznani m.in. z:
• urządzeniami wykorzystywanymi w technologii kompostowania (urządzenie rozdrabniające, mobilna przerzucarka kompostu, przesiewacz bębnowy, ładowarka, mieszalnik itp.),
• niezbędną infrastrukturą związaną z prezentowanymi technologiami (biofiltr, plac komposto-wania z perforowanym podłożem, plac dojrzewania kompostu, zbiornik odcieków itp.),
• realiami funkcjonowania tego typu obiektów w systemie gospodarki odpadami.
Rys.1 Perforowane podłoże wykorzystywane w kompostowaniu pryzmowym (po lewej) i mobilna prze-rzucarka kompostu (po prawej).
Rys.2 Kompostownia kontenerowa (po lewej) i przesiewacz bębnowy (po prawej).
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 9
Deponowanie odpadów
prowadzący: dr inż. Mohamed Alwaeli
miejsce: Zakład Zagospodarowania Odpadów, Zabrze, ul. Cmentarna 19F LAB-4
czas trwania: 2 godzin. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest zaprezentowanie techniki deponowania odpadów komunalnych poprzez prezentację składowiska odpadów komunalnych w Zabrzu. Na składowisku studenci zapoznają się z założeniami konstrukcyjnymi, techniką projektowania i praktyką eksploatacyjną składowania odpadów oraz pro-blemami odprowadzania odcieków oraz ujmowania i zagospodarowania biogazu.
Składowisko Odpadów MPGK w Zabrzu
Składowisko odpadów to zlokalizowany i urządzony zgodnie z przepisami obiekt zorganizowanego deponowania odpadów. Składowanie odpadów może odbywać się wyłącznie w miejscu do tego wy-znaczonym. Niekiedy w tym samym miejscu prowadzi się też selekcję i częściowy odzysk surowców wtórnych. Właścicielem składowiska jest zazwyczaj miejscowy samorząd terytorialny.
Pod względem budowlanym składowiska odpadów należą do najtrudniejszych technicznie obiektów ponieważ wymaga się od nich maksymalnej szczelności i zapewnienia minimalnego oddziaływania na otoczenie, a równocześnie są to obiekty o bardzo dużej powierzchni oraz pojemności, oraz czasie eksploatacji trwającym kilkadziesiąt lat.
Szkodliwość składowiska odpadów dla środowiska zależy od wielu czynników, a w szczególności od właściwości odpadów (fizycznych, chemicznych, biologicznych), jakości gruntu, sposobu zagospoda-rowania środowiska przyległego do składowiska oraz jego eksploatacji, a także sposobu rekultywacji i docelowego zagospodarowania terenu składowiska. O uciążliwości dla otoczenia i trudnościach w eksploatacji składowiska w dużej mierze decydują właściwości wybranego miejsca. Wyróżnia się po-łożenie wgłębne (wyrobiska, parowy, wąwozy), zboczowe (fragmenty parowów, kotlin lub nasypów ziemnych) i płaskie (konieczność wyniesienia bryły wysypiska ponad otaczający teren). Składowiska można również podzielić na nadpoziomowe (znajdujące się na terenie płaskim), podpoziomowe (po-wstałe na obniżeniach terenu) oraz boczne (oparte o zbocza).
Aż do połowy lat dziewięćdziesiątych XX stulecia problem składowania miejskich odpadów komunalnych rozwiązywano w tradycyjny, najprostszy sposób, wywożąc je na wysypisko śmieci na dawnych tere-nach motocrossowych. Tym sposobem nie tylko zniszczono wielohektarową po-wierzchnię naturalnej zieleni, lecz również doprowadzono do zupełnej degradacji tego obszaru, stwarzając groźbę nieod-wracalnego zatrucia wód gruntowych.
Dzięki inicjatywie władz samorządowych Zabrza pomyślnie rozwiązano ten palący problem, rekultywując cały obszar dotych-czasowego wysypiska śmieci oraz budu-jąc nowoczesne centralne składowisko odpadów komunalnych, spełniające przy-jęte w Unii Europejskiej normy techniczne i ekologiczne. Gdyby na tym poprzestano, byłoby to jedynie rozwiązaniem połowicznym, bowiem tak jak dawniej nie udałoby się odzyskiwać wartościowych su-rowców, znajdujących się w odpadach komunalnych. Dlatego podjęto decyzję o równoległej ze skła-dowiskiem budowie specjalistycznego zakładu, zajmującego się pozyskiwaniem z odpadów takich surowców, jak: papier, szkło, tkaniny, metale i tworzywa sztuczne, a także przetwarzaniem odpadów organicznych na polepszacz gleby "EKO-GRUNT" dla celów rekultywacyjnych i rolniczych.
10 Informacja o przedmiocie
Sortowanie odpadów
prowadzący: dr inż. Krzysztof Pikoń
miejsce: Zakład Zagospodarowania Odpadów, Zabrze, ul. Cmentarna 19F LAB-5
czas trwania: 2 godziny. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest przedstawienie zagadnień związanych z sortowaniem odpadów komunalnych. W trakcie laboratorium studenci zapoznają się z rzeczywistymi rozwiązaniami w skali technicznej, funk-cjonującymi w MPGK w Zabrzu.
Sortownia Odpadów Komunalnych w MPGK (Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej sp. z.o.o.) w Zabrzu
W oparciu o opracowany przez polsko-kanadyjską spółkę WCI NATCOL program logistyczny, wybu-dowano Zakład Segregacji i Kompostowni, którego rozruch technologiczny nastąpił w 1999 roku. W ciągu pierwszych osiemnastu miesięcy eksploatacji Zakładu przyjęto z terenu Zabrza i ościennych miast 535 ton wstępnie wysegregowanych odpa-dów komunalnych, z których odzyskano 388 ton surowców wtórnych.
W zakładzie segregacji znajduje się:
• waga wjazdowa,
• budynek adminstracyjno-socjalny,
• hala sortowni z linią sortowniczą (rys 1.) oraz belowarką, prasą i rozdrabniarką,
• wiata na odpady,
• wiata surowców wtórnych.
Odpady zebrane z gniazd segregacyjnych (koloro-wych pojemników) z terenu Zabrza i miast sąsied-nich przewożone są do Zakładu Segregacji, gdzie po ich zważeniu i ewidencji kierowane są do wy-znaczonych dla danego surowca miejsc składowa-nia lub bezpośrednio na linię sortowniczą.
W kabinie sortowniczej odpady podlegają ręcznej segregacji na poszczególne asortymenty z podzia-łem na określone rodzaje i kolory surowców
Odzyskiwanie surowców wtórnych polega na ich wyodrębnianiu i przetwarzaniu poprzez rozdrabnia-nie, a w razie potrzeby belowanie.
Wysegregowane odpady zostają sprasowane (rys.2) ważone i gromadzone pod wiatą surowców wtórnych, oczekując na transport do firm prowa-dzących dalszy proces przetwarzania surowców wtórnych.
Rys. 1. Hala sortowni w MPGK w Zabrzu
Rys 2. Wysegregowane i sprasowane tworzywa sztuczne
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 11
Zakład Zagospodarowania Odpadów
prowadzący: mgr inż. Sylwia Brzezicka
miejsce: Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o., Ruda Śląska, ul. Kokotek 33
LAB-6
czas trwania: 2 godzin. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest przedstawienie zagadnień związanych z sortowaniem odpadów komunalnych,
odpadów z selektywnej zbiórki oraz z zagadnieniami związanymi ze stacją przeładunkową
odpadów. W trakcie laboratorium studenci zapoznają sie z rzeczywistymi rozwiązaniami w
skali technicznej, funkcjonującymi w PUK Sp. z o.o.
Grupa Tönsmeier jest obecnie jedną z największych i najno-wocześniejszych międzynarodowych korporacji w branży gospodarki odpadami. W skład polskiej korporacji wchodzi 12 spółek, które specjalizują się m. innymi w: utylizacji odpadów posiadających azbest, recyklingu szkła, przetwarzaniu stłuczki szklanej, przetwarzaniu odpadów pochodzących z profili PCV (przemiały PCV), surowcach wtórnych, obrocie makulaturą oraz produkcji paliw alternatywnych. Głównym obszarem działalności spółek jest jednak odbiór i wywóz odpadów sta-łych, w tym: odpadów przemysłowych, niebezpiecznych i komunalnych (wy-wóz śmieci). Firma PUK Ruda Śląska Sp. z o.o. należy do Grupy Tönsmeier. Działalność spółki skupia się przede wszystkim na odbiorze odpadów, letnim i zimowym utrzymaniu dróg, likwidacją dzikich wysypisk śmieci. Posiada własną, nowocze-sną bazę transportową z zapleczem logistycznym, własną sortownię odpadów oraz przesypownię. Zakres działań firmy PUK Sp. z o.o. obejmuje:
• zbiórkę i wywóz odpadów stałych,
• wywóz odpadów płynnych,
• wywóz odpadów niebezpiecznych,
• wywóz odpadów przemysłowych,
• selektywną zbiórkę odpadów,
• Pozyskanie i przetwarzanie makulatury,
• letnie i zimowe utrzymanie dróg,
• wywóz gruzu budowlanego,
• niszczenie dokumentów,
• likwidacja dzikich wysypisk,
• zbiórkę i wywóz AGD i RTV,
• doradztwo techniczne, ekonomiczne i prawne w zakresie gospodarki od-padami.
Grupa Tönsmeier jako pierwsza w Polsce w branży gospodarki odpadami otrzymała certyfikat zarządzania jakością ISO 9001:2000. Certyfikat ISO jest potwierdzeniem wysokiej jakości świadczonych przez PUK usług i świadectwem jej wiarygodności.
Kompleks obiektów Zakładu Przetwórstwa Odpadów Komunalnych i Przemysłowych - przesypownia - sortownia odpadów i boksy Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych w Rudzie Śląskiej Powierzchnia użytkowa - zadaszona: 800 m2; Wysokość: 12 m; Realizacja w latach: 2003/2004. Studenci zostaną zapoznani m.in. z:
• urządzeniami sortowni odpadów komunalnych, odpadów z selektywnej zbiórki,
• stacją przeładunkową,
• realiami funkcjonowania tego typu obiektów w systemie gospodarki od-padami.
12 Informacja o przedmiocie
Recykling na przykładzie szkła
prowadzący: mgr inż. Sylwia Brzezicka
miejsce: TEW Recykling Szkła Sp. z o.o., Ruda Śląska, ul. Kokotek 31 LAB-7
czas trwania: 2 godzin. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest przedstawienie zagadnień związanych z instalacją do recyklingu szkła - linia
do mechanicznego kruszenia stłuczki szklanej oraz separacji występującej w niej zanieczyszczeń . W
trakcie laboratorium studenci zapoznają sie z rzeczywistymi rozwiązaniami w skali technicz-
nej, funkcjonującymi w TEW Recykling Szkła Sp. z o.o.
TEW Recykling Szkła należy do Grupy Tönsmeier z siedzibą w Porta Westfalica (Niemcy), działającej w branży gospodarowania odpadami. Spółka swoją dzia-łalność rozpoczęła w 2000 roku od handlu stłuczką szklaną. W 2003 roku uru-chomiona została linia do mechanicznego kruszenia stłuczki szklanej oraz se-paracji występującej w niej zanieczyszczeń, która jest instalacją zaprojektowaną z uwzględnieniem nowoczesnych technologii w zakresie recyklingu szkła.
W chwili obecnej udział firmy w rynku sprzedaży stłuczki szkła płaskiego kształ-tuje się na poziomie 50%. W maju 2005 roku firma rozszerzyła swoją działalno-ści o przetwarzanie odpadów szkła opakowaniowego. Natomiast w marcu 2008 roku inwestycja ta została rozszerzona o dodatkowe separatory oraz nowy se-parator typu Clarity wyposażony w moduł do vitro ceramiki, drugi w Europie.
Oferowany w wyniku prowadzonej przez TEW Recykling Szkła działalności surowiec dostarczany jest do największych producentów szkła w Polsce oraz do producentów izolacyjnych materiałów z wełny szklanej. Firma może po-szczycić się otrzymaniem w 2005 roku dofinansowania z Unii Europejskiej "działanie 2.3. wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw po-przez inwestycje". Dofinansowanie te stanowiło 43% wydatków kwalifikowa-nych.
Działalność TEW Recykling Szkła przyczynia się przede wszystkim do ograni-czenia emisji CO2 w hutach i spełnienia wymagań dyrektywy Unii Europejskiej, dotyczącej poziomu odzysku, który do 2014 roku powinien wynieść 60%. Inno-wacje, które wprowadzamy w naszym zakładzie z pewnością pozwolą na znaczne przyczynienie się do osiągnięcia tych standardów.
Grupa Tönsmeier jako pierwsza w Polsce w branży gospodarki odpadami otrzymała certyfikat zarządzania jakością ISO 9001:2000.
Instalacja odsysania frakcji lekkich w procesie recyklingu stłuczki szklanej. W wyniku wprowadzenia instalacji podniesiono wielokrotnie jakość końcowego produktu oczyszczonego z wszelkich zanieczyszczeń. Instalację tworzy cyklon z systemem kanałów zakończonych ssawkami, które umieszczone nad taśmo-ciągami transportującymi skruszoną stłuczkę szklaną odsysają frakcje lekkie( papier, folia, aluminium, korek). Całość instalacji wykonana ze specjalnych ma-teriałów odpornych na ścieranie z uwagi na bardzo silne właściwości abrazyjne stłuczki szklanej. Instalacja posiada własny system sterowania i automatyki.
Studenci zostaną zapoznani m.in. z:
• urządzeniami instalacji do recyklingu szkła - linia do mechanicznego kru-szenia stłuczki szklanej oraz separacja występującej w niej zanieczysz-czeń,
• realiami funkcjonowania tego typu obiektów w systemie gospodarki odpa-dami.
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 13
Gospodarka odpadami w przemyśle
prowadzący: dr inż. Marcin Landrat
miejsce: Fiat Auto Poland S.A., Zakład Tychy, ul. Turyńska 100 LAB-8
czas trwania: 2 godzin. Terminy podane są na rozkładzie zajęć na str. 4.
Cel zajęć laboratoryjnych
Celem zajęć jest zaprezentowanie procesu produkcji samochodów osobowych oraz problemów ochrony środowiska, a w szczególności gospodarki odpadami na przykładzie Fiat Auto Poland S.A. w Tychach.
FIAT AUTO POLAND S.A. Tychy
Poza obszarem Włoch i Brazylii Fiat Auto Po-land jest najważniejszym na świecie przedsię-biorstwem produkcyjnym Fiat Group Automobi-les.
Spółka powstała 28 maja 1992 roku na bazie Fabryki Samochodów Małolitrażowych.
Rozpoczęcie działalności Fiat Auto Poland spowodowało napływ do Polski najnowocze-śniejszych technologii i przyciągnęło czołowe firmy światowe wielu branż. Dzięki przejęciu i dostosowaniu systemu pracy Fiata do polskich uwarunkowań gospodarczych, zagwarantowa-no w naszym kraju standardy produkcyjne, jakościowe i organizacyjne wspólne dla wszystkich zakładów koncernu i cenione na arenie międzynarodowej.
W 2007 roku zakład Fiat Auto Poland w Ty-chach dołączył do prestiżowego grona przed-siębiorstw „World Class Manufacturing”, tj. posiadających i stosujących najlepsze i najsku-teczniejsze metody zarządzania systemem produkcyjnym w skali światowej. Jest to efekt długiego procesu udoskonalania, trwającego od czasu włączenia zakładu w strukturę Fiat Auto. Zakład w Tychach był m.in. pierwszym z grupy Fiat Auto, w którym od połowy lat 90 wdrożono normy ISO 9001 (dotyczące stan-dardów zarządzania jakością) i ISO 14001(dotyczące standardów zarządzania środowiskowego).
W ramach wycieczki studenci zapoznają się z procesem produkcji samochodów osobowych zwiedzając Jednostki Produkcyjne: Spawalnia, Lakiernia i Montaż. Poznają logistykę firmy, która opiera się na nowoczesnych technikach i ciągłym monitoringu wszystkich zachodzących procesów oraz Zintegrowany System Zarzą-dzania w zakresie ochrony i poprawy środowi-ska.
14 Informacja o przedmiocie
Literatura Uzupełniająca
Wszystkie wyżej wymienione ksiązki są dostępne w Bibliotece Katedry Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów, pok. 128A.
Gospodarka Odpadami – SEM 3, Inżynieria Środowiska 15
Instrukcja BHP dla studentów
Większość chemikaliów w razie nieumiejętnego lub niewłaściwego ich używania może spowodować
poważne szkody dla zdrowia pracujących w laboratorium chemicznym.
Oparzenia chemiczne organów wewnętrznych wywołują:
stężone kwasy nieorganiczne, wodorotlenki alkalii i pierwiastków ziem alkalicznych, stężony roztwór
amoniaku, ciekły brom, jod (stały i roztwór), woda utleniona powyżej 5%, sole cyny, fluorowodór.
Oparzenia chemiczne i podrażnienie organów wewnętrznych wywołują:
wszystkie kwasy nieorganiczne i ich pary, wodorotlenki alkalii i pierwiastków ziem alkalicznych,
amoniak (gazowy i roztwór wodny), wolne chlorowce w każdej postaci, dwutlenek i trójtlenek siarki,
tlenki azotu, tlenki chloru, woda utleniona, azotan srebra, nadmanganian potasu, sole cyny i bizmutu,
fluorki.
Trucizny stanowią:
większość substancji nieorganicznych, przede wszystkim cyjanowodór, cjanki, siarkowodór, arsenowo-
dór, tlenki azotu, sole rtęci, arsenu, ołowiu, antymonu, bizmutu, miedzi, srebra, niklu, kobaltu, cynku,
baru, strontu, fluorki, chlorany, chromiany, dwuchromiany, szczawiany, roztwór jodu, tlenek węgla.
Dla uniknięcia nieszczęśliwych wypadków należy bezwzględnie:
1. Stosować się ściśle do przepisów regulaminu i instrukcji asystentów.
2. Kwasami stężonymi i substancjami żrącymi operować tylko pod kontrolą asystenta.
3. Substancji nieznanych nie wąchać bezpośrednio, a tylko za pomocą wachlowania
nad otworem naczynia.
4. Przestrzegać bezwzględnie zakazu stosowania jakichkolwiek prób smakowych
w czasie pracy.
5. Stosować się do zakazu spożywania w pracowni jakichkolwiek posiłków,
a przed spożyciem posiłku poza obrębem pracowni umyć ręce.
W razie skaleczenia lub sparzenia miejsca skaleczone lub zranione natychmiast zmyć obficie strumie-
niem wody, i zwrócić się do prowadzącego ćwiczenie. Nie wolno lekceważyć najdrobniejszych nawet
skaleczeń, gdyż mogą one stać się przyczyną poważnych infekcji i komplikacji chorobowych.
W razie oparzenia termicznego natychmiast zwrócić się do asystenta. W razie oparzenia chemiczne-
go natychmiast spłukać oparzone miejsce jak najobficiej wodą i bezzwłocznie zwrócić się do asysten-
ta.
W razie zatrucia lub podejrzenia zatrucia natychmiast zwrócić się do prowadzącego ćwiczenie
asystenta. Zabrania się podejmowania jakichkolwiek środków zaradczych na własną rękę.
Należy zachować szczególną ostrożność przy pracy z aparatami będącymi pod napięciem elektrycznym
ze względu na możliwość porażenia prądem.