Goizueta'ko Etxe eta Baserri'en Izenak: 1616 urtetik - 1925'ño (Elizako libuvu eta papev zaavvetan azaltzen diven bezala) ITZ-AURRE GISA, (beven Etxe eta Baserviak ezagutu nai dituzten Goizuetarventzat.) Ona emen zer dion Goizueta'ko etxeetaz, Etxe-egilleen maixu ospetsua dan IRIZAR jaunak: «Las casas urbanas más interesantes se encuentran en las pequeñas aldeas apartadas de los caminos frecuentados. Las grandes vías de comuni- cación con el tránsito contínuo han influido en el ingenuo aldeano, mos- trándole nuevos modelos de construcción que en su inconsciencia ha adoptado en muchas ocasiones, desvirtuando sus típicas viviendas. Entre los pueblos que se han conservado más limpios de esta perniciosa influencia se encuentra GOIZUETA. Si queremos disfrutar del encanto de las viejas casas urbanas, es preciso contemplarlas en su ambiente primitivo, en las viejas calles de puntiagudo pavimento y rodeadas de otras casas tan antiguas como ellas. Tal es el caso de GOIZUETA, conservado por su aisla- miento en una armoniosa integridad.» ' Eta itz eder oien ondoren, aipatzen ditu gure erriko zenbait etxe: «Echegorri» (106), «Chavalcorena» (107), «Mercherena» (108), «Grana- da» (%), «Yandenea» ( 129 ), «Urrutinea» ( 55 ). Aipatu ez-eze, baita etxe oien argazki ederrak eman ere. Bañan, berrogei-ta-zortzi arte joan dira, liburu eder ori argitaratu ezkeroztik.. . IRIZAR jaunak (olako gizon argiak) ikusiko balu gaur GOIZUETA'ko erria, idatziko ote luke berriz agoiko ori»? Ba dira, bai, gure errian amaika etxe zar, eder-samarrak, Goizuetarrok- gutxi estimatzen ditugunak: Albiños ( 84 ) , Loyarta ( 83 ) , Olajaunandiare- 1 Las Casas Vascas, J. de YRIZAR, Arq.'; Libr.' INTERN. SS. 1929 (PP. 59-61).
18
Embed
Goizueta'ko Etxe eta Baserri'en Izenak: 16162 - Elizako liburu eta paper oiek «erderaz» (gaztelaniaz) idatzita daude- nez, ortik artu diren etxe-baserrien izenak, dauden bezalaxe
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Goizueta'ko Etxe eta Baserri'en Izenak: 1616 urtetik - 1925'ño
(Elizako libuvu eta papev zaavvetan azaltzen diven bezala)
ITZ-AURRE GISA,
(beven Etxe eta Baserviak ezagutu nai dituzten Goizuetarventzat.)
Ona emen zer dion Goizueta'ko etxeetaz, Etxe-egilleen maixu ospetsua dan IRIZAR jaunak:
«Las casas urbanas más interesantes se encuentran en las pequeñas aldeas apartadas de los caminos frecuentados. Las grandes vías de comuni- cación con el tránsito contínuo han influido en el ingenuo aldeano, mos- trándole nuevos modelos de construcción que en su inconsciencia ha adoptado en muchas ocasiones, desvirtuando sus típicas viviendas.
Entre los pueblos que se han conservado más limpios de esta perniciosa influencia se encuentra GOIZUETA. Si queremos disfrutar del encanto de las viejas casas urbanas, es preciso contemplarlas en su ambiente primitivo, en las viejas calles de puntiagudo pavimento y rodeadas de otras casas tan antiguas como ellas. Tal es el caso de GOIZUETA, conservado por su aisla- miento en una armoniosa integridad.» '
Eta itz eder oien ondoren, aipatzen ditu gure erriko zenbait etxe: «Echegorri» (106) , «Chavalcorena» (107) , «Mercherena» (108), «Grana- da» (%) , «Yandenea» ( 129 ), «Urrutinea» ( 55 ). Aipatu ez-eze, baita etxe oien argazki ederrak eman ere. Bañan, berrogei-ta-zortzi arte joan dira, liburu eder ori argitaratu ezkeroztik.. .
IRIZAR jaunak (olako gizon argiak) ikusiko balu gaur GOIZUETA'ko erria, idatziko ote luke berriz agoiko ori»?
Ba dira, bai, gure errian amaika etxe zar, eder-samarrak, Goizuetarrok- gutxi estimatzen ditugunak: Albiños ( 84 ) , Loyarta ( 83 ) , Olajaunandiare-
1 Las Casas Vascas, J . de YRIZAR, Arq.'; Libr.' INTERN. SS. 1929 (PP. 59-61).
na ( 9 1 ) , Ezcurrenea ( 1 9 ) , Go~coechea ( 4 ) , Barbarenea ( 50 ) , Ochoqui- rena ( 132 ), eta beste asko-ta-asko. Etxe oien «balioa» ezagutzen ez badugu, nekez edertuko dugu erria . . .
Elizako paper zaarretan arkitzen dudan. argi-izpia, erritar guziei luzatu naiez, zure eskura nator. Bañan, Etxe-Baserrien zerrenda au irakurtzen asi baño lenago, gogoan artu, mesedez, bi gauza auek:
1 - Paper onek ez du esan nai: «Goizuetako etxeak eta baserriak, or azal- tzen diren urtetan egiñak izan zirela». Emen esaten dena, auxe da: «garai ortan norbait bizi zela etxe oietan», -ori bakarrik-.
2 - Elizako liburu eta paper oiek «erderaz» (gaztelaniaz) idatzita daude- nez, ortik artu diren etxe-baserrien izenak, dauden bezalaxe ematen dira.
Oartu zaitezte, Goizuetarrok, zuen aurrekoek ongi-aski «asmatu» zituz- tela beren etxe eta baserrien izenak, naiz gaurko erritarrak izen oien esannaia galdu badugu ere . . .
Aztertu, bai, (miatu ongi) zuen etxeko paper edo «escritura» zarrak, eta zeok ornitu emengo utsak eta zuzendu nere okerrak.
ESKER - ONA: Eskerrak, bai, LEIZAOLA'tar Fermin, argazkilleari, eta TOMASENA7tar Mikel-Iñakiri. Gure etxeak estimatzeko, orra or aspal- diko argazkiak.. . Baita, Mikel-Iñakik egin digun GOIZUETA'ko etxeen ikuspegi ederra. Erriko zenbait etxe (gaur ezagutzen ez ditugunak) nontsti kokatzen ziran jakiteko, oso egoki eta lagungarri zaigu ikuspegi ori.
. Labichea .................. B 135 Lizarrarena ............... A . 66 Loidinea .................. C . 29 Loyarte-Loyarta ......... B . 83 Loydi ..................... B - 94 Lubienea .................. B . 5
. Luysenea .................. A 92
. ............... Machincha A
. ..................... Madola A
. ............... Magdalena A Main chipia ............... A .
. Maixu zarra ............... D
. Manuelenea ............... B
. ............... Marichorena A
. Marijoangorena ............ A
. Martena .................. A
. ............... Martaconea B
. Marticena .................. A
. Martichonea ............... C
. ........ . . . . Martichorena A
. ............ MartinPerizena A Marti-Sanzenea ............ B . . .................. Martisco B
. ............... Massalenea B Mayu ..................... B -
. ............... Mercherena A
. Michelco .................. A
Mielanton .................. D . MiguelMozonea ............ C . Mindebea .................. A . Miquela Goicoarena ...... A . Miquelenea . . . . . . . . . . . . . . . A . Morcharreta ............... B . Motelena .................. A . Mozorena .................. A .
Ocholo ..................... C . Ochoquirena . . . . . . . . . . . . A . Olaberria .................. C . Olajaunandiarena ......... A . Olajaundinea ............ C . OIasorena ............... A . Osola ..................... B . Ostatuenea ............... A .
Pasqual Luzeanea ......... B . Pascualcenea ............ D . Paulonea .................. B . Pechi ..................... B . Pedroiyarena ............ A . Pedrozarrena ............ A . Pedro Zubienea ............ B . Pello Erreronea . . . . . . . . . C . Peronea . . . . . . . . . . . . . . . . . . D . Petrienea .................. B . Plazenea .................. C . Politena . . . . . . . . . . . . . . . . . . A . Portolo . . . . . . . . . . . . . . . . . . C - Puentenea ............... D .
Samarrenea ............... B . Sanjoanena ............... A - Sarrancoliñenea ......... B . Serorenea ............... B . Soldenea .................. B . Sutegguizar ............... B .
Titilla ..................... B . Titilla goicoa ............ B . Toberenea ............... A . Tolarea . . . . . . . . . . . . . . . . . . B - Tomasenea ............... B .
. ..................... Ucue A Unainea .................. B .
. .................. Unchalo A ...... . 'Urrutia=Urrutinea A
Goizueta'ko Etxe eta Baserri'en Izenak ... Lámina 1
Foto l.-Chabalcorena (Echegorri eta Arizti) - Mercherena.
Foto 2.-Urrutiena.
Foto 3.-Granada.
Casas de Goizueta, reproducidas por Fcrmín Leizaola, de la obra "LAS CASAS VASCAS", de J. de Irizar, arquitecto.
. Zubimussua ............... A 79 Zubirinea ............... C . 141
GOIZUETA'ko BASERRI'en IZENAK: 1616 urtetik . 1925'eño
. ............... Aitaborro B 72
. Alcaso . . . . . . . . . . . . . . . . . . B 26
. Aldaya ..................... B 99
. ............ Alduncin-borda C 52
. Aldunzin .................. A 64
. Almandozenea ............ C 57
. Alorzarreta ............... B 114
. ............... Antocarena A 89
. Arizti-borda ............... C 25
. Artanchu-borda ............ C 93
. ARTICUZAN ............... A; B 53-61 Arzan ..................... D - 11.8 Arrandari .................. B . 43 Arrandari-berri ............ D . 41 Arrosamonte ............... B . 100 Aserre-borda ............... C . 32 Atata-borda ............... C . 96 Ausso-borda . . . . . . . . . . . . . . . C . 105 Ayarra .................. B . 5 Azazcarate . . . . . . . . . . . . . . . B . 38
Barbera-borda ............ B . 29 Barbera-borda ............ B . 96 Baztanen-borda ............ B . 6 Becoechea . . . . . . . . . . . . . . . B . 63 Beco-Edeba ............... D . 106 Belaco . . . . . . . . . . . . . . . . . . C . 66 Benayo .................. A . 95 Berazcun .................. C . 86 Berdabio .................. B . 62 Bordaberri ............... B . 4 Bordachiqui ............... B . 42 Bordacho .................. B . 8 Bordachuri ............... C . 11 6 Bordaerrea ............... C . 37 Bordassar .................. C . 84 Bordazpi .................. D . 23
Calonge .................. C . 10 Capelugorri ............... B . 74 Capero ..................... A . 1 Capero menor ............ C . 2 Carreto .................. B . 94 Conejera .................. B . 19 Corrosca .................. B . 7 Ciissiíienea ............... D . 119
Chacurcho ............... A . 48 Chamora(zarberri) ...... B - 112 Chaponen-borda . . . . . . . . C . 24 Charpa ..................... B . 14 Chcmeneco-borda ......... C . 47 Choaniquenea ............ B . 102 Chucalde .................. B . 120
Damboliii-borda ......... C . 101 Descarga .................. D . 79 Dominya alta ............ B . 17 Domiñazpi ............... B - 16 Donfermiñenea ............ B . 07
......... - Edeba (goi-beco) C . Egazquia (Articuzan) ... C
Eguichorrocha ............ B - Elama (Articuzan) ...... C -
.................. . Erasunea C . Erausna .................. A
Ercazti . . . . . . . . . . . . . . . . . . B . Errateta .................. D . Errecalde .................. D . Errero ..................... B . Errotazar (Articuzan) ... C . Escudero-borda ............ C . Espide-borda ............ D . Esquerrareneguia ......... C .
Caistabide ............... Farola ..................... D . 86 Caleco-borda ............ B . ............... B . 90