Kees Vahl van het gelijknamige komkom- mer- en tomatenteeltbedrijf in IJsselmuiden (Ov.) controleert in het pomphuis de tem- peratuur van één van zijn warmtewis- selaars. De afgelopen winter is de eerste lichting komkommers op zijn bedrijf door aardwarmte verwarmd. ,,Daarmee hebben we een besparing op aardgas gerealiseerd van rond de 80 procent'' vertelt Vahl, die samen met een collegabedrijf zo'n 6,5 miljoen euro (exclusief 2,5 mln euro aan subsidies) in het aardwarmteproject heeft geïnvesteerd. Bij de huidige (hoge) gasprijs moet deze investering in ongeveer 13 jaar terug zijn verdiend, zo verwacht de tuinder. ,,Maar er is méér dan dat'', zo benadrukt hij. ,,We waren al jaren op zoek naar een duurzame vervanger voor aardgas. Niet alleen voor de portemonnee, maar ook voor het milieu. Met aardwarmte denken we een goed verhaal te hebben voor de toekomst.'' 80 procent minder gas door gebruik aardwarmte Carla Cox over Luna PRIVILEGE in tomaat: 'Telers hebben met eigen ogen kunnen zien hoe goed het middel werkt' Rozenkweker Mark van der Hulst in Meterik (L.) heeft een proefkas waarin hij jaarlijks zo'n 40 nieuwe rozensoorten test. Het afgelopen seizoen liet hij daarin ook - met proefveldontheffing - het nieuwe fungicide Luna PRIVILEGE meedraaien. Meer op pagina 2 'LUNA BELANGRIJKE AANWINST TEGEN MEELDAUW EN BOTRYTIS'' Luna PRIVILEGE staat voor een nieuwe generatie van fungiciden, gebaseerd op de werkzame stof fluopyram. Fluopyram biedt oplossingen tegen een zeer breed spectrum aan schimmels in een groot aantal gewassen. Meer op pagina 2 LUNA PRIVILEGE BREED TOEGELATEN IN DE GLASTUINBOUW Wat kun je als tuinder doen om water zoveel mogelijk te hergebruiken en lozingen te beperken? En welke tech- nieken zijn daarvoor beschikbaar? Ellen Beerling, onderzoeker bij Wageningen UR Glastuinbouw, geeft antwoord. Meer op pagina 5 EMISSIEREDUCTIE WORDT STEEDS MEER PRAKTIJK De etiketten van gewasbeschermings- middelen krijgen de komende jaren een nieuw gezicht. Veel informatie wordt gebundeld in een overzichtelijke tabel. Meer op pagina 5 NIEUW GEZICHT VOOR ETIKETTEN ,,Om onmisbare middelen in de benen te houden is het vooral voor telers van kleine gewassen essentieel om goed in beeld te blijven, zowel bij ons als bij de midde- lenproducenten'', zegt Jeannette Vriend, coördinator effectief maatregelenpakket bij LTO Groeiservice. Meer op pagina 6 'OP TIJD AAN DE BEL TREKKEN OM MIDDELEN TE BEHOUDEN' UITGAVE APRIL 2013 ,,Met Luna PRIVILEGE hebben tomatenkwekers er een uitstekend middel tegen Botrytis bij gekregen'', zegt Carla Cox van Mertens B.V. in Horst. Met name de praktijkproef bij Botany in Horst/Meterik heeft volgens haar voor veel enthousiasme onder telers en adviseurs gezorgd. ,,We hebben met eigen ogen kunnen zien hoe goed de Luna PRIVILEGE werkt. Dat heeft het middel écht op de kaart gezet.'' Het loopt al tegen het einde van maart, maar het donkere winterweer wil maar niet wijken. ,,Met dit sombere weer gaat het allemaal niet zo hard in de kassen. We hebben tot nu toe veel minder licht gehad dan normaal - zeker in vergelijking met het Westland. Dat remt de productie hier in Noord-Limburg behoorlijk af'', zegt Carla Cox over de wat stugge start van het seizoen. Een positief punt is dat ziekten en plagen zich tot nu toe ook redelijk gedeisd houden, al kan dat volgens haar ook zomaar omslaan. Met name Botrytis - ziekte nummer één in tomaat - is volgens haar een echte sluipmoordenaar. ,,Februari, maart en april zijn altijd gevaarlijke maanden. Het klimaat is vochtig, de planten zijn nog zwak en weinig afgehard; dat zijn ideale omstandigheden voor de schimmel om toe te slaan'', zo waarschuwt Cox. 'Botrytis blijft een onvoorspelbare schimmel', lees verder op pagina 3. Carla Cox in teeltspecialist tomaat bij Mertens B.V. in Horst ,,Phytophthora is in het algemeen geen ziekte waar paprikatelers direct wakker van liggen. Tótdat de schimmel een keer hard toeslaat en een bedrijf deels of geheel geruimd moet worden. Telers die dat meegemaakt hebben nemen geen risico meer, want zij weten hoe groot de schade kan uitvallen.'' Jan Hulst, technisch adviseur bij Bayer CropScience, schetst in een paar woorden het belang van een goede, preventieve behandeling tegen Phytophthora. Hoewel de schim- Blijf op de hoogte van de actuele zaken. Volg ons op Twitter of Facebook: BayercropNL GLASTUINBOUW KOERIER 'Phytophthora is niet zo'n probleem, tótdat het werkelijk toeslaat... ' melziekte bij de meeste paprikatelers niet bovenaan het prioriteitenlijstje staat, maakt ze elk jaar weer slachtoffers. Ook het afgelopen seizoen werden een aantal paprika- telers hard geraakt - en dat in een periode dat elke plant feitelijk hard nodig is om het hoofd boven water te houden. 'Elke plant die uitvalt is er één teveel', lees verder op pagina 4.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Kees Vahl van het gelijknamige komkom-
mer- en tomatenteeltbedrijf in IJsselmuiden
(Ov.) controleert in het pomphuis de tem-
peratuur van één van zijn warmtewis-
selaars. De afgelopen winter is de eerste
lichting komkommers op zijn bedrijf door
aardwarmte verwarmd. ,,Daarmee hebben
we een besparing op aardgas gerealiseerd
van rond de 80 procent'' vertelt Vahl, die
samen met een collegabedrijf zo'n 6,5
miljoen euro (exclusief 2,5 mln euro aan
subsidies) in het aardwarmteproject heeft
geïnvesteerd. Bij de huidige (hoge) gasprijs
moet deze investering in ongeveer 13 jaar
terug zijn verdiend, zo verwacht de tuinder.
,,Maar er is méér dan dat'', zo benadrukt
hij. ,,We waren al jaren op zoek naar een
duurzame vervanger voor aardgas. Niet
alleen voor de portemonnee, maar ook voor
het milieu. Met aardwarmte denken we een
goed verhaal te hebben voor de toekomst.''
80 procent minder gas door gebruik aardwarmte
Carla Cox over Luna PRIVILEGE in tomaat:
'Telers hebben met eigen ogen kunnen zien hoe goed het middel werkt'
Rozenkweker Mark van der Hulst in
Meterik (L.) heeft een proefkas waarin hij
jaarlijks zo'n 40 nieuwe rozensoorten test.
Het afgelopen seizoen liet hij daarin ook
- met proefveldontheffing - het nieuwe
fungicide Luna PRIVILEGE meedraaien.
Meer op pagina 2
'Luna beLangrijke aanwinst tegen MeeLdauw en botrytis''
Luna PRIVILEGE staat voor een nieuwe
generatie van fungiciden, gebaseerd op
de werkzame stof fluopyram. Fluopyram
biedt oplossingen tegen een zeer breed
spectrum aan schimmels in een groot
aantal gewassen.
Meer op pagina 2
Luna PRIVILEGE bREEd
toEGELatEn In dE GLastuInbouw
Wat kun je als tuinder doen om water
zoveel mogelijk te hergebruiken en
lozingen te beperken? En welke tech-
nieken zijn daarvoor beschikbaar? Ellen
Beerling, onderzoeker bij Wageningen UR
Glastuinbouw, geeft antwoord.
Meer op pagina 5
eMissiereductie wordt steeds Meer praktijk
De etiketten van gewasbeschermings-
middelen krijgen de komende jaren een
nieuw gezicht. Veel informatie wordt
gebundeld in een overzichtelijke tabel.
Meer op pagina 5
nieuw gezicht voor etiketten
,,Om onmisbare middelen in de benen te
houden is het vooral voor telers van kleine
gewassen essentieel om goed in beeld te
blijven, zowel bij ons als bij de midde-
lenproducenten'', zegt Jeannette Vriend,
coördinator effectief maatregelenpakket
bij LTO Groeiservice.
Meer op pagina 6
'op tijd aan de beL trekken
oM MiddeLen te behouden'
uitgave apriL 2013
,,Met Luna PRIVILEGE hebben tomatenkwekers er een uitstekend middel tegen Botrytis bij gekregen'', zegt Carla Cox van Mertens B.V. in Horst. Met name de praktijkproef bij Botany in Horst/Meterik heeft volgens haar voor veel enthousiasme onder telers en adviseurs gezorgd. ,,We hebben met eigen ogen kunnen zien hoe goed de Luna PRIVILEGE werkt. Dat heeft het middel écht op de kaart gezet.''
Het loopt al tegen het einde van maart, maar het donkere winterweer wil maar niet wijken.
,,Met dit sombere weer gaat het allemaal niet zo hard in de kassen. We hebben tot nu toe
veel minder licht gehad dan normaal - zeker in vergelijking met het Westland. Dat remt de
productie hier in Noord-Limburg behoorlijk af'', zegt Carla Cox over de wat stugge start
van het seizoen.
Een positief punt is dat ziekten en plagen zich tot nu toe ook redelijk gedeisd houden, al kan
dat volgens haar ook zomaar omslaan. Met name Botrytis - ziekte nummer één in tomaat
- is volgens haar een echte sluipmoordenaar. ,,Februari, maart en april zijn altijd gevaarlijke
maanden. Het klimaat is vochtig, de planten zijn nog zwak en weinig afgehard; dat zijn
ideale omstandigheden voor de schimmel om toe te slaan'', zo waarschuwt Cox.
'botrytis blijft een onvoorspelbare schimmel', lees verder op pagina 3. carla cox in teeltspecialist tomaat bij Mertens b.v. in horst
,,Phytophthora is in het algemeen geen ziekte waar paprikatelers direct wakker van liggen. Tótdat de schimmel een keer hard toeslaat en een bedrijf deels of geheel geruimd moet worden. Telers die dat meegemaakt hebben nemen geen risico meer, want zij weten hoe groot de schade kan uitvallen.''
Jan Hulst, technisch adviseur bij Bayer CropScience, schetst in een paar woorden het
belang van een goede, preventieve behandeling tegen Phytophthora. Hoewel de schim-blijf op de hoogte van de actuele zaken.
volg ons op twitter of Facebook:
bayercropnL
GLASTUINBOUW KOERIER
'Phytophthora is niet zo'n probleem, tótdat het werkelijk toeslaat...'
melziekte bij de meeste paprikatelers niet bovenaan het prioriteitenlijstje staat, maakt
ze elk jaar weer slachtoffers. Ook het afgelopen seizoen werden een aantal paprika-
telers hard geraakt - en dat in een periode dat elke plant feitelijk hard nodig is om het
hoofd boven water te houden.
'elke plant die uitvalt is er één teveel', lees verder op pagina 4.
UW PRODUCTLANGER VITAAL!
2 Glastuinbouw Koerier
Luna PRIVILEGE breed toegelaten in de glastuinbouw
Langdurige bescherming tegen schimmels én vitalere productenLuna staat voor een nieuwe generatie van fungiciden, gebaseerd op de werkzame stof fluopyram. Fluopyram biedt oplossingen tegen een zeer breed spectrum aan schimmels in een groot aantal gewassen.
De werkzame stof van fluopyram heeft unieke eigenschappen;
• Het beschermt langdurig blad, vruchten en bloemen doordat een gedeelte van de werkzame stof op het oppervlak aanwezig
blijft en kleine hoeveelheden actieve stof over langere tijd blijven doordringen in het blad;
• Het is opwaarts systemisch: er vindt herverdeling van de actieve stof in het blad door de houtvaten (xyleem transport) plaats;
• Het is wortelsystemisch: dit zorgt voor een uitstekende stengel- en bladbescherming;
• Er is een duidelijke translaminaire effectiviteit en daardoor een goede bescherming van niet-behandelde plantendelen.
breed werkingsspectrumFluopyram heeft een breed werkingsspectrum tegen o.a. diverse echte meeldauw-soorten, Sclerotinia en Botrytis. Al deze schimmels
hebben een negatieve invloed op de kwaliteit en houdbaarheid van de producten. Uit diverse onderzoeken - nationaal en internatio-
naal - is gebleken dat fluopyram een positief effect heeft op opbrengst, kwaliteit, vitaliteit en bewaarbaarheid.
toepassing in tomatenLuna PRIVILEGE kan in tomaat worden toegepast tegen Botrytis en echte meeldauw. In tegenstelling tot veel andere middelen
dient Luna PRIVILEGE te worden toegepast via het druppelsysteem. Het is belangrijk dat het middel goed door de planten wordt
opgenomen. Daarom moet het bij de eerste druppelbeurten van de dag bij de plant komen.
advies botrytis: preventieve toepassing uitvoeren bij aanvang van een vochtige periode en enkele dagen voor het blad breken.
Bij een aanwezige Botrytis-druk is het aan te raden om eerst een bespuiting met bijvoorbeeld Teldor uit te voeren om zo de op
het gewassen liggende sporen te bestrijden. Druppel vervolgens in dezelfde periode Luna PRIVILEGE.
advies echte meeldauw: preventief druppelen bij een beginnende aantasting in het gewas.
Gebleken is dat de toepassing in tomaat een gewasreactie in de vorm van een bladrandje kan geven. Niet toepassen voordat de
achtste tros bloeit of voor 1 maart.
Cherrytomaten en niet geënte tomaten (kleiner en dunner blad) zijn gevoelig gebleken. In deze gevallen eerst op kleine schaal (een
aantal planten) een proefbehandeling uitvoeren en na een week controleren op eventuele gewasreactie. Wordt gewasreactie vast-
gesteld dan niet toepassen. Is een proefbehandeling niet mogelijk dan wordt een toepassing ontraden. Indien een 2de toepassing
noodzakelijk is, minimaal een interval aanhouden van 6 weken.
dosering: 40 ml/1000 planten, met een maximum van 1 l/ha
toepassing in bloemisterijgewassenLuna PRIVILEGE kan in bloemisterijgewassen worden toegepast tegen echte meeldauw, Botrytis en Sclerotinia.
advies echte meeldauw en botrytis: toepassen zodra een beginnende aantasting wordt waargenomen. Gebruik daarbij
voldoende water. Vervolgens afwisselen met een middel uit een andere werkzame groep.
advies sclerotinia: toepassen zodra er een beginnende aantasting wordt waargenomen. Gebruik voldoende water. Deze toepas-
sing dient in het hart van de plant te worden gespoten.
dosering: 0,05% (50 ml/100 l water)
ResistentiemanagementDe resistentiemanagementstrategie is gebaseerd op de FRAC aanbevelingen. Het gaat hierbij
om het beperken van het aantal toepassingen per jaar of per teeltcyclus. Verder is de algemene
aanbeveling om af te wisselen met actieve stoffen met een ander werkingsmechanisme (geen
actieve stoffen uit de FRAC-groep 7). Voor nadere informatie zie de productpagina van Luna
PRIVILEGE op www.bayercropscience.nl
dE KRaCht Van Luna PRIVILEGE• Langdurige werking tegen breed spectrum aan schimmels, o.a. tegen Botrytis spp, echte meeldauw
en Sclerotinia spp.
• Uitstekende stengel- en bladbescherming door wortelsystemische werking
• Door translaminaire effectiviteit ook een goede bescherming van niet-behandelde plantendelen
• Positieve invloed op opbrengst, kwaliteit, vitaliteit en bewaarbaarheid van het geoogste product.
Grauwe schimmel (Botryotinia fuckeliana) en Sclerotiënrot (Sclerotinia sclerotiorum)
'Luna belangrijke aanwinst tegen meeldauw en Botrytis'Rozenkweker Mark van der Hulst in Meterik (L.) heeft een proefkas waarin hij jaarlijks zo'n 40 nieuwe rozensoorten test. Het afgelopen seizoen liet hij daarin ook - met proefveldontheffing - het nieuwe fungicide Luna PRIVILEGE meedraaien. Over de resultaten zegt hij: ,,Luna heeft prima gewerkt tegen zowel meeldauw als Botrytis. Daarmee is het écht een aan-winst voor onze sector. Wél is het belangrijk om eigen soorten eerst goed te testen, want er kan - met name in combinatie met uitvloeiers of andere middelen - soms wat schade optreden.''
,,We hebben nu één curatief middel tegen meeldauw en vier preventieve, waarvan er twee eigenlijk alleen maar in de zomer gebruikt
kunnen worden vanwege het risico op gewasschade in andere periodes van het jaar. Het aantal goede en vooral jaarrond bruikbare
meeldauwmiddelen in rozen in dus maar heel beperkt.'' Mark van der Hulst schetst in het kort de 'smalle basis' waarmee rozenkwekers
op dit moment meeldauw te lijf kunnen. De toelating van Luna PRIVILEGE aan het begin van dit jaar ziet hij dan ook als een belangrijke
aanvulling op het middelenpakket. Op verzoek van Bayer CropScience testte hij het middel het afgelopen najaar al in zijn proefkas op
ongeveer 40 verschillende soorten. ,,Daarmee hebben een hoop kennis en ervaring opgedaan, vooral voor wat betreft de gevoeligheid
van de verschillende soorten'', zo stelt de rozenkweker. ,,Van de veertig soorten in de proefkas zijn er vijf - waaronder de bekende witte
roos Avelanche - wat gevoelig gebleken. Bij de andere rassen hebben we geen rare dingen gezien. Door deze kennis wisten we bij de
start van het seizoen aardig goed waar en hoe we het middel het beste in konden zetten.''
Hoewel er voor wat betreft de rasgevoeligheid enige beperkingen zijn, verwacht Van der Hulst dat Luna PRIVILEGE een belangrijk
basismiddel zal worden in de rozenteelt. ,,Met name voor de winterperiode kunnen we het heel erg goed gebruiken. Met de twee
preventieve middelen die we de afgelopen jaren voorhanden hadden, raken we namelijk steeds meer uitgeboerd. De werking daarvan
gaat zienderoog achteruit, waardoor we de spuitintervallen steeds korter moeten maken. Met Luna PRIVILEGE hebben we er een hele
goede wisselpartner bij en kunnen we weer vooruit'', zo schetst hij het vooruitzicht.
'waarde tegen botrytis niet onderschatten'Behalve een zeer goede preventieve werking tegen meeldauw, heeft Luna PRIVILEGE ook een uitstekende werking tegen 'sluipmoorde-
naar' Botrytis. Volgens Van der Hulst kan die eigenschap wel eens een 'een niet te onderschatten waarde' van het middel gaan worden.
,,Wij telen al jaren een paar soorten waarvan we weten dat ze wat gevoeliger zijn voor Botrytis. Daarover krijgen we eigenlijk altijd wel
een paar klachten vanuit de handel. Opmerkelijk genoeg is dat de afgelopen maanden - na gebruik van Luna - nog niet gebeurd. Als dat
structureel zo blijft, dan betekent dat voor ons een enorme winst.''
Mark van der hulst heeft samen met zijn vrouw dorothea een rozenteeltbedrijf in Meterik (L.).
op een oppervlakte van 3 hectare worden negen verschillende soorten (kleuren) rozen geteeld.
het bedrijf - M & d van der hulst voF - is onderdeel van het familiebedrijf van der hulst, waarin nog
twee broers, een zus en Mark's ouders participeren. het totale teeltoppervlak bedraagt 9 hectare.
toelatingen in de glastuinbouw
3 Glastuinbouw Koerier
Hoewel vocht en kou de schimmel zeker in de kaart spelen, is volgens Cox moeilijk te voorspellen óf en wanneer Botrytis optreedt. ,,Ik ken genoeg telers die supernetjes werken, altijd op tijd het blad snijden waardoor wondjes goed kunnen indrogen en zeer alert zijn op aangetaste planten en deze meteen naar buiten brengen. Toch wil dat niet zeggen dat zij altijd de dans ontspringen.'' Door de onvoorspelbaarheid van de schimmel is het volgens haar ook heel lastig om een lijn in de bestrijdings-strategie aan te brengen. ,,Een deel van mijn telers zit op een preventieve lijn, een ander deel wacht liever af hoe de ziektedruk zich ontwikkelt. Met beide manieren blijft het echter moeilijk om Botrytis goed onder controle te krijgen.''
Luna PRIVILEGE overtuigt tegen botrytisWelke strategie er ook gehanteerd wordt; met het nieuwe middel Luna PRIVILEGE verwacht Cox dat Botrytis het hoe dan ook een flink stuk
lastiger zal krijgen. ,,In een proef die begin dit jaar bij Botany is aangelegd heeft het middel duidelijk laten zien dat het een infectie zeer snel en
doeltreffend kan stoppen. Met name in combinatie met Teldor zijn de resultaten echt heel goed. Bij deze combi pakt Luna de schimmel vanuit
de plant aan en haalt Teldor de rondzwevende sporen in de kas weg. Vijf weken na toepassing - na een kunstmatig aangebrachte infectie -
bleek slecht twee procent van de stompjes aangetast. Dat mag je gerust een hele goede score noemen'', zo stelt de teeltspecialiste.
Behalve een overtuigende werking tegen Botrytis, heeft Luna PRIVILEGE nog een aantal voordelen die Cox niet ongenoemd wil laten. Een
heel belangrijke is dat het via druppelen kan worden toegepast, hetgeen makkelijker en 'mensvriendelijker' is dan spuiten. Bovendien wordt
Vervolg van voorpagina
'Botrytis blijft een onvoorspelbare schimmel'
in een proef die begin dit jaar bij botany in horst/Meterik is aangelegd heeft de Luna priviLege
duidelijk laten zien dat het een infectie zeer snel en doeltreffend kan stoppen.
'Luna kwam voor ons precies op tijd',,Koud weer, warme lampen, weinig mogelijkheden voor afluchten en dan ook nog een ras dat tamelijk gevoelig is voor Botrytis. Tja, dan weet je dat Botrytis alle kans krijgt om toe te slaan.'' Trostomatenkweker Peter Dekker schetst in het kort de 'explosieve situatie' die zich half januari op zijn bedrijf voordeed. Met een vroege inzet van Luna PRIVILEGE werd de infectie echter meteen stilgezet.
Nee, een verrassing was de vroege Botrytis-infectie niet echt. ,,Daarvoor waren er gewoon
teveel factoren die de schimmel in de kaart speelden'', zo blikt Dekker terug. ,,Begin vorig
jaar zijn we overgeschakeld van grove naar middelgrote trostomaten. Daarvoor hebben we
onder meer het ras Tourance ingewisseld voor Capricia. Bij de belichte teelt bleek echter dat
de Capricia toch niet helemaal mee kon komen met de opbrengst, waardoor we dit jaar -
alleen voor de belichte teelt - weer terug zijn gegaan naar de Tourance. Dat ras heeft echter
als nadeel dat het wat gevoeliger is voor Botrytis. In combinatie met het koude weer pakte
dat dus precies verkeerd uit.''
Meteen na toelating ingezet,,Je mag wel zeggen dat Luna voor ons precies op tijd kwam'', zo vervolgt Dekker, ,,Na de
toelating van het middel (derde week januari, red.) hebben we het op advies van Arjo van
Lenteren van Arend-Sosef meteen in de belichte teelt ingezet. En dat is ons uitstekend beval-
len. Niet alleen de Botrytis werd direct stilgezet, maar ook de her en der aanwezige meeldauw
vertrok meteen.'' Een belangrijke 'graadmeter' voor de werking van Luna PRIVILEGE tegen
Botrytis was Dekker's schoonzus die samen met een medewerker de dode planten weghaalt
en vervangt. ,,Al heel snel na toepassing van het middel kwamen ze geen nieuwe aantastin-
gen meer tegen en hebben ze ook vrijwel geen enkele plant meer hoeven te behandelen.''.
'toepassen via druppelen is echt ideaal'Behalve over de goede werking van Luna PRIVILEGE tegen Botrytis (en meeldauw), is Dekker
ook erg te spreken over de prettige manier van toepassen, namelijk via druppelen. ,,Met drup-
pelen ben je niet alleen veel sneller klaar dan met spuiten, maar kun je ook meteen weer het
gewas in. En wat ik ook wel prettig vind: bij druppelen hoeven er geen spullen op het pad te
staan; de doorgang blijft altijd vrij.''
Welke rol Luna PRIVILEGE straks in het najaar zal krijgen durft Dekker nog niet te zeggen. ,,Ik
wil eerst wat meer weten over de werkingsduur van het middel en hoe het samengaat met
het onderdoor spuiten van de stammen. Ook wil ik er zeker van zijn dat het de biologie zo
min mogelijk in de weg zit. Want het is en blijft een correctiemiddel.''
peter dekker heeft samen met zijn broer Frank
een tomatenkwekerij - dekker glascultures
b.v. - in wervershoof (n-h.). van de huidige 10
hectare trostomaten (tros middel) is de helft
belicht. het bedrijf biedt jaarrond werk aan 40
tot 45 personen.
Resistentievorming voorkomenHoewel de tomatenkweker graag nog wat meer 'praktisch bewijs' van het middel wil zien,
bedrukt hij dat Luna PRIVILEGE toch vooral een hele mooie aanwinst is voor de teelt. ,,Laten
we daarom vooral heel zuinig zijn op dit middel en het heel gericht en doelbewust inzetten.
Want het allerlaatste wat we kunnen gebruiken is dat er al vroeg resistentievorming optreedt.
Daarvoor hebben we dit middel te hard nodig.''
met druppelen geen vochtig klimaat gecreëerd. Nog een voordeel is dat het naast Botrytis ook
tegen echte meeldauw werkt. ,,Mogelijk kunnen we daardoor het gebruik van zwavelpotjes
wat inperken. Dit remt immers de opbouw van de biologie'', zo denkt Cox alvast vooruit. Nog
een plusje is dat het middel maar één werkzame stof bevat. Dit kan gunstig zijn bij eventuele
eisen van de retail ten aanzien van het aantal werkzame stoffen.
'alert blijven op mogelijk schade'Hoewel de optelsom van voordelen behoorlijk groot is, blijft het volgens Cox wel zaak om
alert te blijven op mogelijke schade. ,,Tot nu toe hebben we alleen schade geconstateerd op
ongeënte planten. Voor het gros van de telers - dat met geënte planten werkt - lijkt Luna een
veilige keuze zijn. Maar nogmaals: zeker in dit eerste jaar moeten we de vinger goed aan de
pols houden'', zo vat ze de situatie samen.
carla cox is teeltspecialist tomaat bij Mertens b.v. in horst
Vervolg van voorpagina
'Elke plant die uitvalt is er één teveel'
4 Glastuinbouw Koerier
Movento heeft een uitstekende werking tegen appelbloedluis
advies tomaat en paprika (curatief)Starten met AAterra ME 0,4 l/ha en wekelijks afwisselen met Previcur
Energy 3 l/ha.
advies komkommer1ste teeltIndien nodig Previcur Energy toepassen bij 1e signalering minder vitale planten. Aan het einde van de teelt AAterra ME toepassen.2de teeltNa het uitplanten binnen een week beginnen met 1 l/ha Previcur Energy en vervolgens binnen 10 dagen met 3 l/ha herhalen. Aan het einde van de teelt AAterra ME toepassen.3de teeltNa het uitplanten binnen een week beginnen met 1 l/ha Previcur Energy en vervolgens binnen 10 dagen met 3 l/ha herhalen.
(zie onderstaande schema's)
advies tegen valse meeldauwIn diverse teelten kan Previcur Energy ook worden toegepast tegen valse meeldauw door middel van een gewasbehandeling.
Voor teelten en doseringen: zie etiket.
de kracht van Previcur Energy• Zeer goede werking op Pythium, Phytophthora en valse meeldauw
• Dubbel effectieve werking door twee werkzame stoffen
• Curatief en preventief werkend
• Positief gewaseffect en groeistimulans
• Goede gewasveiligheid
• Ingebouwd resistentiemanagement
Met Previcur® Energy hebben glasgroentetelers een sterk wapen tegen Pythium, Phytophthora en valse meeldauw in handen. De combinatie van twee actieve stof-fen met twee geheel verschillende werkingsmechanismen zorgen voor een dubbel effectieve en trefzekere werking.
Previcur Energy is een systemisch werkend fungicide en bevat de werkzame stoffen pro-
pamocarb en fosetyl. Beide stoffen hebben een specifieke werking tegen schimmels uit de
groep van de Oömyceten. Hiertoe behoren onder andere Pythium, Phytopththora en valse
meeldauw.
GroeistimulansVan zowel propamocarb als fosetyl is bekend dat ze een positieve invloed hebben op de
ontwikkeling van de plant. Previcur Energy brengt de eigenschappen van beide actieve stoffen
samen, waardoor het middel een duidelijke groeistimulans teweeg brengt in het gewas. In
diverse proeven is deze positieve invloed duidelijk waargenomen.
toepassing & dosering tegen Pythium en PhytophthoraPrevicur Energy moet worden toegepast via meedruppelen. Een behandeling kan het beste
worden uitgevoerd bij het uitplanten of bij een beginnende aantasting. De beste resultaten
met het middel worden verkregen als in vruchtgroenten gekozen wordt voor een jaarrond-
schema met AAterra ME.
Dosering in komkommer, courgette en patisson: 1 tot 3 l/ha (behandeling evt. herhalen)
Dosering in aubergine, tomaat en paprika: 3 l/ha ((behandeling evt. herhalen)
advies tomaat en paprika (preventief)Start preventief na het aanplanten met 3 l/ha Previcur Energy. Tijdens de eerste oogst opnieuw
toepassen (hoge plantbelasting).
Na de eerste oogst 0,4 l/ha AAterra ME toepassen en vervolgens na 14 dagen 3 l/ha Previcur
Energy. Dit blok van AAterra ME en Previcur Energy om de vier weken herhalen.
Om de risico's van Phytophthora in paprika wat beter in beeld te krijgen werd vorig jaar middels een PT-project een inventarisatie
gemaakt van de mogelijke besmettingshaarden. Met name hergebruikte matten blijken een risicovolle basis voor primaire en secun-
daire besmettingen met Phytophthora (en ook Pythium). Daarnaast kunnen ook lekkages in het kasdek of haperingen bij de ontsmet-
ter een potentiële infectiebron zijn. Een belangrijke aanbeveling in de inventarisatie is een goede start te maken met preventieve
middelen, zo weet Jan Hulst. ,,En dat was voor ons weer een reden om via een proef nog eens goed op een rij te zetten wat de
verschillen zijn tussen de middelen.''
Proplant + kaliumfosfiet versus Previcur EnergyBinnen de proef - die eind oktober 2012 is ingezet - zijn met name de combinatie Proplant (2 l/ha) + kaliumfosfiet (5l/ha) en Previcur
Energy (3 l/ha) met elkaar vergeleken. Hulst legt uit dat Proplant, met als werkzame stof propamocarb, feitelijk de 'oude' Previcur
N is. Door deze aan te vullen met plantversterker kaliumfosfiet heerst bij veel telers de gedachte dat deze iets goedkopere combi
ongeveer even effectief zou moeten zijn als de 'nieuwe' Previcur Energy. Uit de proef is echter gebleken dat er duidelijke verschillen
zijn, vooral op een wat later tijdstip na toediening. Volgens Hulst zit daarin ook juist het onzichtbare gevaar voor de teler. ,,Drie weken
na toepassing zie je bijna geen verschil tussen Proplant + kaliumfosfiet en Previcur Energy. Bij beide objecten zijn alle of vrijwel
alle planten nog gezond. Na zes weken is het beeld echter heel anders: dan scoort Previcur Energy beduidend beter dan Proplant +
kaliumfosfiet.'' De verklaring voor dit verschil is volgens de technisch adviseur de zogenaamde waterbrug die de werkzame stoffen
(propamocarb en fosetyl) in Previcur Energy samenvoegt en bij elkaar houdt. ,,Beide werkzame stoffen, die elkaar versterken, komen
daardoor altijd samen op de plekken waar ze de schimmel aan moeten pakken. De losse componenten Proplant en kaliumfosfiet
doen dat zeer waarschijnlijk niet.'' Volgens Hulst wordt dit effect overigens niet alleen paprika geconstateerd, maar ook in tomaat.
'Previcur Energy heeft duidelijke meerwaarde' ,,Het idee dat Proplant + kaliumfosfiet min of meer gelijkwaardig is aan Previcur Energy hebben we met deze proef redelijk goed
kunnen ontkrachten'', zo stelt Hulst. Wat overblijft is om telers te overtuigen dat het prijsverschil geen reden mag zijn om 'net íets
gemakkelijker' met Phytophthora (en Pythium) om te gaan. ,,Ik besef heel goed dat in de paprikateelt momenteel elke euro wordt
omgedraaid en dat elke besparing er één is. Maar als je mij vraagt: moet je voor dat bedrag ook maar net iets meer risico nemen met
betrekking tot Phytophthora? Dan zeg ik nee, want elke plant die uitvalt is er gewoon één teveel.''
jan hulst is technisch adviseur glastuinbouw bij bayer cropscience
Vergelijkende proef in paprika met preventieve middelen tegen Phytophthora
demokwekerij, oktober - december 2012
12
8
4
2
gezond
aangetast
dood
prev
icur e
nerg
y
prop
lant
kalium
fosfi
et
prop
lant +
kalium
fosfi
et
gem
idde
ld a
anta
l pla
nten
per
obj
ect
na 6 weken is er een duidelijk verschil tussen objecten previcur energy en proplant + kaliumfosfiet
5 Glastuinbouw Koerier
Emissiereductie wordt steeds meer praktijkDrie jaar geleden was het verminderen van emissie naar oppervlaktewater en riolering nog grotendeels een 'papieren discussie' waar maar weinig tuinders warm voor liepen. Anno 2013 beginnen steeds meer glastuinders zich bewust te worden van het belang van een - zoveel mogelijk - sluitende waterkringloop. Welke ontwikkelingen hebben voor deze omslag gezorgd? Wat kun je als tuinder doen om water zoveel mogelijk te hergebruiken en lozingen te beperken? En welke technieken zijn daarvoor beschikbaar? Ellen Beerling, onderzoeker bij Wageningen UR Glastuinbouw en al jaren actief op het gebied van gewasbescherming en emissiereductie, geeft antwoord.
In 2009 constateerde u in de Glastuinbouw Koerier dat er in de praktijk
behoorlijk wat weerstand was tegen de plannen voor emissievermin-
dering in de glastuinbouw. Die weerstand lijkt nu voor een flink deel
verdwenen. Hoe verklaart u deze omslag?
,,De afgelopen jaren is er in de glastuinbouw veel aandacht geweest
voor de knelpunten die zich voordoen bij het sluiten van de waterkring-
loop. Een belangrijk initiator daarvoor was het KRW (KaderRichtlijn
Water, red.) project Glastuinbouw Waterproof, waarin oplossingen
zijn ontwikkeld voor zaken als het voorkomen van groeiremmingen,
een optimale bemesting zonder verliezen, het zuiveren van water uit
spuistromen en het tot waarde brengen van reststromen. Omdat veel
verschillende partijen hebben meegewerkt en meebetaald aan dit
project, is het ook zeer breed onder de aandacht gekomen van de glas-
tuinbouwsector. Mede daardoor is de discussie rondom het onderwerp
ook goed op gang gebracht. De bewustwording van het probleem is
daardoor behoorlijk gegroeid.''
In publicaties van het KRW project Glastuinbouw Waterproof krijgt het
verminderen van spui behoorlijk veel aandacht, maar dat lijkt vooral
gericht op het verminderen van emissie van meststoffen. Wat zijn de plan-
nen op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen?
,,Als gevolg van de KRW-eisen heeft de tuinbouwsector samen
met overheden afgesproken dat er in 2027 nagenoeg geen emissie
meer mag zijn van stikstof en fosfaat. Dit heeft voor substraat-
teelten geleid tot emissienormen, waarvan de eerste stap per 2013
is ingegaan en die in 2014/2015 nog eens verder aangescherpt
worden. Destijds werd er vanuit gegaan dat de emissie van gewas-
beschermingsmiddelen dan vanzelf ook minder zou worden. Dat is
ook wel zo, maar die relatie is toch veel minder scherp als bij de
meststoffen. Bovendien blijkt de emissie van gewasbeschermingsmid-
delen hoger te zijn dan waar tot nu vanuit is gegaan. Er zijn nieuwe
emissiemodellen ontwikkeld die meer met de werkelijkheid overeen-
komen. Zodra deze modellen gebruikt gaan worden in de toelating,
gaan er waarschijnlijk nogal wat middelen hun toelating verliezen als
de emissie niet drastisch minder wordt. Dit is aanleiding geweest om
samen met het Productschap Tuinbouw, ministeries van Economische
Zaken en Infrastructuur en Milieu, gewasbeschermingsmiddelen-
fabrikanten, waterschappen en een drinkwaterbedrijf onderzoek te
starten naar zuiveringstechnieken.''
Nieuw gezicht voor etiketten
de tabel gaat er als volgt uit zien
Toepassingsgebied Type behandeling Te bestrijden orga-nisme
Dosering (middel) per toepassing
Maximale dosering(middel) per toepassing
Maximaalaantal behandelingenper teelcyclus of per 12 maanden
De overgang naar de nieuwe etiketten wordt gefaseerd doorgevoerd, te beginnen met de herbiciden. Op de Ctgb-site zijn afbeeldingen
te vinden van deze nieuwe etiketten. De oude etiketten van de herbiciden blijven gewoon nog geldig.
Herbiciden 15 oktober 2012 1 januari 2013 1 juli 2014 1 juli 2015
Insecticiden 31 juli 2013 1 januari 2014 1 juli 2014 1 juli 2015
Fungiciden 31 juli 2014 1 januari 2015 1 juli 2015 1 juli 2016
Maak gebruik van de Etiketleeswijzer app om snel terug te vinden onder welke sub- en hoofdgewasgroep uw gewas valt en of een middel dus een toelating heeft in het betref-fende gewas.
beschikbaar voor iphone en android.
de nieuwe etiketten maken gebruik van indeling gewasgroepen.
BayYou Services
Welke zuiveringstechnieken zijn er getest?
,,We hebben vier verschillende zuiveringstechnieken onderzocht en getest op effectiviteit en
toepasbaarheid. Dat waren ozon met daarachter een actief koolfilter, waterstofperoxide met
lagedruk-UV, waterstofperoxide met middendruk-UV en elektrochemische flocculatie. Alle vier
de technieken zijn op semi-praktijkschaal getest met Standaard Water; dit is een gestandaar-
diseerd glastuinbouw lozingswater met daarin de gangbare hoeveelheden meststoffen, ver-
vuilingen en twaalf gewasbeschermingsmiddelen. Ook is er een vergelijking met praktijkwater
van een rozenbedrijf gemaakt.''
Wat zijn de resultaten van de test?
,,Met ozon zonder actief koolfilter en met waterstofperoxide UV - zowel laag- als middendruk
- wordt een gemiddeld zuiveringsrendement gehaald van 80 procent. Als ozon in combinatie
met een actief koolfilter wordt toegepast, kan bij kortstondige belasting een zuiveringsgraad
van 100 procent worden bereikt. Een kanttekening hierbij is wel dat een actief koolfilter bij
langduriger belasting middelen door gaat laten, waardoor het zuiveringsrendement afneemt.
Het filter moet daarom regelmatig vervangen worden. De laatste techniek, electrochemisch
flocculatie, viel met een zuiveringsrendement van 40 procent wat tegen. Maar mogelijk kan dit
met een aantal doorontwikkelingen nog wat verbeteren waardoor het wel interessant wordt. ''
Hoe zit het met de praktische toepasbaarheid en de kosten?
,,Qua toepasbaarheid ontlopen de drie beste technieken elkaar niet zoveel, al moet
vanwege het gebruik van oxidatiechemicaliën wel goed op de veiligheid worden gelet.
Kostenberekeningen laten zien dat waterstofperoxide + lagedruk-UV het goedkoopste is en
ozon zonder koolfilter het duurste. Voor een bedrijf van vijf hectare variëren de jaarkosten
per kubieke meter tussen €1,00 en €3,40 en per vierkante meter van bijna 10 tot 20 cent,
afhankelijk van de hoeveelheid geloosd water en de gebruikte techniek. Bij gebruik van een
actief koolfilter komt daar nog eens 16 tot 70 cent per kubieke meter en 1 tot 3 cent per
vierkante meter bij. Als de oxydatietechnieken ook ingezet worden als ontsmetter - iets dat
nu ook al vaak gebeurt met UV - dan zijn de investeringskosten aanzienlijk lager.''
De etiketten van gewasbeschermingsmiddelen krijgen de komende jaren een nieuw gezicht. Veel informatie wordt gebun-deld in een overzichtelijke tabel.
Op dit moment wordt de informatie op het etiket onderverdeeld in het Wettelijk Gebruiksvoorschrift (WG) en in de gebruiksaanwijzing
(GA). Daarbij is het WG wettelijk bindend en bevat het GA richtlijnen voor het gebruik. Nadeel van het huidige etiket is dat de tekst soms
op verschillende manieren uitlegbaar is en niet alle informatie terug te vinden is. Dat maakt de handhaafbaarheid voor de wetgever lastig.
Met het nieuw in te voeren etiket moeten leesbaarheid, duidelijkheid en daarmee hand-
haafbaarheid voorop staan.
Belangrijkste wijziging is dat het ‘WG’ wordt vervangen door een tabel met het toege-
stane gebruik. Dit zal - helaas - bij veel producten gepaard gaan met beperkingen in
vooral het aantal toepassingen en het spuitinterval.
Verder wordt het ‘GA’ vervangen door de ‘Aanbevelingen’. Deze aanbevelingen worden inge-
vuld door de fabrikant van het middel en worden niet getoetst door het Ctgb. Ook worden ze
niet op de officiële Ctgb-website geplaatst en maken ze géén deel uit van het wettelijk kader.
ellen beerling is onderzoeker bij wur glastuinbouw in bleiswijk
6 Glastuinbouw Koerier
Jeannette Vriend, coördinator effectief maatregelenpakket bij Lto Groeiservice:
'Op tijd aan de bel trekken om middelen in de benen te houden',,Het middelenpakket voor de glastuinbouw zal de komende jaren steeds smaller worden. En dat betekent heel simpel: minder beschikbare middelen per ziekte of plaag. We zullen daarom nóg meer in moeten zetten op geïntegreerde bestrijding, met alle aandacht voor een schoon begin en het hele seizoen door intensief scou-ten. Ook zaken als resistente of tolerante rassen en een 'plaagwerende' kasinrich-ting zullen veel meer aandacht moeten krijgen dan nu het geval is.''
Jeannette Vriend, coördinator effectief maatregelenpakket (CEMP) bij LTO Groeiservice vat
in het kort samen wat de glastuinbouwsector de komende jaren te wachten staat én waar
volgens haar de focus op moet komen te liggen. ,,We kunnen het ons niet meer permitteren
om op de bestaande middelen te leunen. Wanneer deze wegvallen of vanwege resistentie-
vorming minder goed werken, dan zal er in de meeste gevallen geen gelijkwaardig alternatief
meer beschikbaar zijn. Alles wat we nu hebben zullen we dus goed moeten beschermen en
tegelijkertijd ondersteunen met andere ziekte- en plaagwerende maatregelen.''
'Vroeg anticiperen op herregistraties'De grootste knelpunten liggen zoals bekend bij de kleine gewassen. Vriend verwacht dat een
aantal toepassingen in deze teelten bij aanstaande herregistraties zullen komen te vervallen.
Willen telers bepaalde middelen in de benen houden, dan zullen ze op tijd aan de bel moeten
trekken, zo waarschuwt ze. Meestal zijn er voor specifieke gewassen aanvullende tests of stu-
dies nodig die minimaal twee jaar - maar vaak langer - in beslag nemen. ,,Zo vroeg mogelijk
anticiperen op herregistraties is dus essentieel om onmisbare middelen te behouden voor de
teelt. Dus voor telers van kleine gewassen geldt meer dan ooit: meld je op tijd zodat je zowel bij
ons als bij de middelenproducenten goed in beeld bent!'', zo benadrukt Vriend nog maar eens.
Dat een actieve houding tot mooie successen kan leiden, bewijzen volgen haar de Nederlandse
radijstelers. ,,Deze actieve en goed georganiseerde groep telers heeft de afgelopen jaren veel
aanvullende informatie over bepaalde werkzame stoffen weten
te verwerven via het Fonds Kleine Gewassen. Hierdoor hebben
ze een aantal belangrijke middelen tegen koolvlieg, Rhizoctonia
en valse meeldauw voor hun teelt weten te behouden.''
'ook grotere teelten krijgen het moeilijk'Overigens zijn het niet alleen de kleine teelten die steeds meer
in het nauw komen. Ook bij een gewas als komkommer - met
ruim 600 hectare de derde glasgroenteteelt in Nederland -
dreigen de komende jaren meerdere toepassingen te verdwij-
nen. Volgens Vriend is dit vooral het gevolg van de steeds
strengere wordende residu-normen en het feit dat 'waterige'
teelten als komkommer relatief snel gewasreacties vertonen.
Ook blijkt steeds vaker dat een stevig pakket middelen nog
geen waarborg is voor voldoende bestrijding. Als voorbeeld
noemt ze de bestrijding van echte meeldauw in komkommer.
Hiervoor zijn op dit moment zeven middelen beschikbaar, maar
toch is de schimmelziekte maar heel moeilijk beheersbaar.
'Zestien etiketuitbreidingen binnengesleept'Hoewel het de komende jaren lastiger zal worden om middelen binnenboord te houden, zijn er volgens Vriend nog steeds mogelijkheden
om belangrijke middelen voor specifieke teelten te behouden. ,,Zo lang telers maar vroegtijdig duidelijk kunnen maken waaróm een middel
voor hen onmisbaar is, valt er nog best wat te repareren. Op die manier kunnen knelpunten worden voorkomen door aan het middel zelf
of aan een alternatief te gaan werken. Zo hebben we de afgelopen drie jaar toch maar mooi zestien belangrijke etiketuitbreidingen voor de
glastuinbouw binnen weten te slepen.''
Of dit succes de komende jaren een vervolg krijgt is op dit moment overigens nog een groot vraagteken. Door het afbouwen van het
Productschap Tuinbouw is nog niet duidelijk óf, en zo ja, hoe het CEMP project na 2014 een vervolg gaat krijgen.
Negen actuele knelpunten in de glastuinbouw nader toegelicht
Gewas: andijvie
Plaag/ziekte: luis
Probleem:Bij herregistratie van Decis is de bedekte teelt van andijvie van het etiket af. Per 2014 is het middel niet meer inzetbaar. Hierdoor dreigt een te smal middelenpakket voor andijvie. Op dit moment is nog niet duidelijk of dit met aanvullende residustudies kan worden gerepareerd.
Actie:Zoeken naar (of opzetten van) residu-studies die bij kunnen dragen aan hernieuwd etiket voor Decis of een alternatief middel.
Gewas: komkommer
Plaag/ziekte: trips
Probleem:De toekomst van het middel Mesurol is zeer onzeker. Telers verliezen hierdoor mogelijk het enige middel om het gewas mee af te spuiten. Actie: Als Mesurol vervalt, dan is er voorlopig weinig zicht op een gelijkwaardige selec-tieve vervanger. Daarom nu al nadenken over alternatieve middelen en metho-den.
Gewas: raapstelen
Plaag/ziekte: Botrytis
Probleem:Geen middel beschikbaar tegen Botrytis.
Actie: Er is een middel in beeld dat geschikt is voor toepassing tegen Botrytis, alleen zijn hiervoor aanvullende studies nodig. Mogelijk kan ook een nieuwe werkza-me stof soelaas bieden, mits raapstelen op het etiket komt te staan. Afwegen welke optie het meest doelmatig is.
Gewas: radijs
Plaag/ziekte: koolvlieg
Probleem:Na herregistratie van het middel Decis bestaat de kans dat het min-der vaak per seizoen toegepast mag worden. Dit kan tot problemen in de teelt leiden.
Actie: Bevorderen van zaaizaadbehande-ling met insecticide tegen koolvlieg. Toelating hiervoor is inmiddels in de maak.
Gewas: radijs
Plaag/ziekte: Rhizoctonia
Probleem: Tot voor kort geen middel beschik-baar tegen Rhizoctonia.
Actie:Met behulp van bestaande residu-studies uit Groot-Brittannië is onlangs het etiket van Rizolex gerepareerd. Hierdoor is het middel weer beschik-baar voor radijs.
Gewas: tomaat
Plaag/ziekte: Fusarium
Probleem: Slechts één middel beschikbaar met enige werking tegen de ziekte.
Actie: Discussie over de vraag of ziekte belangrijk genoeg is om er een middel voor terug te halen. Voorlopige conclusie is dat ziekte beter via resistente rassen uitgebannen kan worden.
Gewas: kiemgroenten (cressen)
Plaag/ziekten: o.a. Phoma
Probleem: Van deze kleine teelt staat alleen tuinkers wel eens expliciet op een etiket vermeld. Als brede groentenetiketten van (oudere) middelen opnieuw worden getoetst zullen kiem-groenten mogelijk van het etiket verdwijnen.
Actie: Kiemgroenten toevoegen aan Definitielijst Toepassingsgebieden Gewasbeschermings-middelen (DTG-lijst) waardoor deze gewasgroep als zodanig goed gedefinieerd is en bij toelatinghouders van middelen duidelijk in beeld is.
Gewas: bonen
Plaag/ziekte: wittevlieg
Probleem:Op dit moment is alleen het middel Oberon toegelaten tegen wittevlieg in bonen. Hierdoor is er met name tijdens de zomerfase een aanzienlijk risico op resistentievorming.
Actie:In samenwerking met fabrikanten zoeken naar een extra middel tegen wittevlieg in bonen.
Gewas: chinese kool/paksoi
Plaag/ziekte: Botrytis
Probleem:Slechts enkele middelen toegelaten. Mogelijke alternatieven zitten in dezelfde FRAC-groep.
Actie:De afgelopen jaren is intensief gewerkt aan residu-studies van een middel met een andere werkzame stof. Het is nu wachten op toelating van het middel.
jeannette vriend, coördinator effectief maatregelenpakket bij Lto groeiservice
Interactieve tool voor Luna PRIVILEGE Onlangs is een speciale website voor Luna PRIVILEGE gelanceerd. Op deze web-site leest u van alles over de effectiviteit van Luna PRIVILEGE in de glastuinbouw en de eigenschappen van het middel. Op de site vindt u ook brochures, video-materiaal en de “Luna wereld”. Deze interactieve tool laat visueel de verschillen zien tussen een Luna-toepassing en onbehandeld.
neem gerust een kijkje op lunaprivilege.bayer.nl.
7 Glastuinbouw Koerier
naam: Rob van der Lans
bedrijf: Bayer CropScience
Functie: Technisch Specialist
Zo ziet mijn werkdag eruit...,,Gisteren was ik op de demokwekerij in Honselersdijk luizen aan het tellen voor een beoordeling. Vanmorgen zat ik in Mijdrecht op kantoor voor een vergadering met het gewasteam. Morgen verwerk ik de proefresultaten om een dossier op te bouwen voor de toelating. Deze afwisseling maakt het werk zo leuk. Ook in de gewassen zit veel diversiteit, de ene dag loop je door een gerberagewas, de andere dag sta je tussen de komkommers.''
het mooiste van mijn vak...,,...is het ontwikkelen van een nieuw middel dat een probleem oplost voor een bepaalde teelt. Zoals bijvoorbeeld meeldauw in de rozenteelt of botrytis in tomaat. De afgelopen jaren heb ik veel werk verzet voor de ontwikkeling van Luna PRIVILEGE. Als zo’n middel dan uiteindelijk toegelaten wordt voelt dat echt als een overwinning.''
dit houdt me het meest bezig...,,Hoe we goede middelen kunnen blijven ontwikkelen en op de markt houden. Chemische stoffen hebben vaak een slecht imago, maar uiteindelijk zijn het vaak de best geteste stoffen die er zijn. Goede correctiemiddelen zijn een wezenlijk onderdeel van geïntegreerde bestrijding en daarmee belangrijk voor gezonde groenten en fruit.''
over vijf jaar ben ik...,,...waarschijnlijk nog intensiever bezig met “groene” producten. Met de aankoop van Agraquest in augustus vorig jaar heeft BayerCropscience een enorm potentieel aan biologische oplossingen in huis gehaald. Ik hoop dat we hiermee over vijf jaar een aantal producten in de markt hebben kunnen zetten die een bijdrage leveren aan een gezonde Nederlandse tuinbouwsector.''
Mens & Werk
BayYou Services
Sinds vorig jaar is de Nuttige insecten app beschikbaar. Deze handige app maakt
de effecten van de Bayer CropScience insecticiden zichtbaar op nuttige insecten die
in de tuinbouw worden ingezet om plagen op een biologische wijze aan te pakken.
De app is zeer snel toegankelijk en biedt veel praktische informatie over de nut-
tige insecten en het al dan niet kunnen combineren met chemische toepassingen.
De informatie waarop de tabellen zijn gebaseerd is afkomstig van proeven en
praktijkervaringen in de Nederlandse tuinbouw.
de Insecten-app is te dowloaden via de apple app store of via de Google Play.
Heeft u de nuttige insecten app al gedownload?
Scan bijgevoegde QR-code om direct de Luna PRIVILEGE website te raadplegen.
8 Glastuinbouw Koerier
L N S O O R U N A P R I C VR E S I S T E N T I E I H BL T E S O E G D E O U W R TR C P P L R M K N O M A Y LF E N O M E N A L I C A S EO S M D U C M S F O U A A ES N E M T R L M M A R T N TE I N I O G U A I E E N T NT R U E Z K P P B H V I N EY IJ S L I O M R S L C P A OL T M T R M E O L B A S L RT R I P S G A N K A L D P G
L N S O O R U N A P R I C VR E S I S T E N T I E I H BL T E S O E G D E O U W R TR C P P L R M K N O M A Y LF E N O M E N A L I C A S EO S M D U C M S F O U A A ES N E M T R L M M A R T N TE I N I O G U A I E E N T NT R U E Z K P P B H V I N EY IJ S L I O M R S L C P A OL T M T R M E O L B A S L RT R I P S G A N K A L D P G
actievoorwaarden:deze prijsvraag loopt van 15 april t/m 15 mei 2013. uit de goede inzendingen worden drie prijswinnaars getrokken.
deze prijswinnaars krijgen tussen 15 en 31 mei bericht. over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op!
Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van € 150.
Puzzel mee en win een diner voor twee!
BLAD
BLOEM
CHRYSANT
FAME
FENOMENAL
FOSETYL
GERBERA
GROENTE
INSECTEN
KAS
KOMKOMMER
LUIS
MIJT
PLANT
POT
PROPAMOCARB
RESISTENTIE
ROEST
ROOS
RUPS
SCHIMMELS
SEIZOEN
SPINT
TEELT
TOMAAT
TRIPS
TUINDER
COLOFONconcept en realisatie:l Bayer CropScience SA-NV
vormgeving en opmaak:l Claudia Roorda
Fotografie:l Bayer CropScience SA-NV
drukwerk:l Productiemannen B.V.
dit is een uitgave van:bayer cropscience sa-nvenergieweg 1p.o. box 231nL-3640 ae Mijdrecht
Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitgebreide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogen-blik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toepassing zich aan onze controle onttrekken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedra-gen bij eventuele schade. Gebruik gewasbe- schermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.