gitacbi!oijrrak - Euskaltzaindia · 2012. 6. 25. · • ostiral • 200a 1 eko martxoaren 23a Egunkaria Lizarra «lVlarg Gial (1908-1932 artistare) margolan etn a eskulture erakusketn

• ostirala • 2001 eko martxoaren 23a

Egunkaria

Lizarra «lVlarga Gil ( 1 9 0 8 - 1 9 3 2 ) artistaren margolan eta eskulturen erakusketa Gustavo Maeztun zabalduko dute gaur

Beñardo Goietxe • «Herritarrei alfabetatzeko bidea zabaltzea da Etxetik Plazararen asmo nagusia»

Bizikletaren arrisku g i t a c b i ! o i j r r a k -h ^ . - ^ H B H B B f c j s J E r S » ^ b H l ^&L-.ry^KK^^KtS S \ -i%-FL£-Mki «

Iragan as tean Doroteo Mugeta hil zen / egune ro Bur la tako etxet ik Landabenera

j o a t e n zen 56 ur teko ziklista, an to batek

Beloso a ldapan ha r rapa tu eta gero. Heriotzak ager ian utzi di tu ziklistek hir ian

d i tuz t en a r r i skuak: au toen l a s t e r t a sun hand ia , b i r ib i lguneak , t r a f i k o a l n a n t s o t z e k o

gomazko oz topoak , b idegurutzeak . . . Her io tzak ere b iz ik le ten tzako bideak, b idegor r i ak alegia, sor tzeko beharra

aza lera tu du . Bizikle tazaleen a ldar r ikapenak gorabehera , l r u ñ e a n , orairio,

gar ra io mo ta b a z t e r t u a da biz ikle ta .

Lizarra* Gustavo de lVlaeztu

museoak dikotomia

horren iriguruko

egitarau mamitsua

prestatu du

Sormena eta

Gaur zabalduko da Marga Gil Roesset

(1908-1932) artistaren lanak

ezagutarazteko xedea duen erakusketa.

Haren bitzitza —sakona, laburra eta

mingotsa— abiapuntu izanen da sormenaren

eta suntsipenaren arteko loturak

aztertzeko.

MARGA GIL ROESSET 1 9 0 8 .

u r t e a n j a io zen. U m e a zelarik margotzeko abilezia izu-garr ia e rakuts i zuen, e ta b e r e a r r e b a h a n d i e n a k i d a z t e n zituen ipuinak marrazki ederre-kin l a g u n t z e n z i tuen . U m e a k i r a k u r t z e k o i p u i n a k z i r e n horiek, eta hizkien artean tarte-katzen ziren irudiak ere alaiak eta diber t igarr iak ziren, ba ina e r a b a t e k o d o t o r e t a s u n , f inta-sun eta sakontasun berezi batez eginak.

H a m a h i r u u r t e r e k i n , b e r e lanean maisutasun eta trebeta-sun har r igar r ia zuen m a r g o e -kin, eta geroztik irudiak zizelka-tzen ere has i zen. A m a mai su b a t e n l an teg i ra e r a m a n zuen, eta hark, neskatoaren artelanak ikusi e t a ge ro , b a k a r r e a n lan egiteko g o m e n d a t u zion, be re s o r m e n n a t u r a l e a n i n o l a k o kutsadurarik izan ez zezan.

Be raz , a r t i s t a a u t o d i d a k t a izan zen, estilo berezia jor ra tu z u e n , b a k a r r a e t a s e n t i b e r a ; izan ere, Marga Gil Roesse tek

bihotzaren taupadak isi-l e a n e n t z u t e n z i t u e n : «Zizelkatzen dudanean , barrut ik kanpora egiten saiatzen naiz. Pertsonak b a i n o g e h i a g o , i d e i a k z i z e l k a t z e n s a i a t z e n naiz. Formar i dagokio-nez , n i re l a n a k ez d i ra o s o k l a s i k o a k i z a t e n ; b a i n a , g u t x i e n e z , bar ren tasuna adierazte-ko ahalegina izaten dute beren barnean».

M a r g a Gil R o e s s e t , a r t i s t a a p a r t a i z a t e a z gain, e m a k u m e berez ia izan zen. Jakintsua, ikasia, sen-t i b e r a , e d e r r a , b a k a r t i a . . . Haren bizitza laburra interesga-rria da oso. Lantegian e m a t e n z i tuen o rduak isilean, l anean ; garaiko arte kritikariek, tartean, h a r e n a r t e l a n a k g o r a i p a t z e n zituzten, eta berak tinko jarrai-tzen zuen bere barne munduan. 23 u r t e r e k i n , J u a n R a m o n J i m e n e z i d a z l e a r e k i n m a i t e -mindu zen, hark 51 urte zituela.

Marga Gil margolaria (1908-1932) ipuinak ilustratzeko marrazkiak egiten hasi zen. Gerora bere artea eskulturaren esparrura ere zabaldu zuen, betiere sormenaren eta suntsipenaren

arteko lehian murgildurik. •

E G U N K A R I A

H a r r e m a n berez ia izan zuten , b a i n a o l e r k a r i a n e s k a t o a r e n s e n t i m e n d u e k i n j o l a s e a n ibili zen, eta Margak, 24 urte zituela-r ik , b e r e b u r u a z b e s t e e g i n zuen.

Gaurtik hasi ta ,maiatzaren 6a b i t a r t e ra , G u s t a v o de M a e z t u museoan haren lanaren erakus-keta zabala ikusi ahal izanen da ( m a r r a z k i a k e t a e s k u l t u r a k ) . Halaber , s o r m e n a r e n e ta sun-

t s i p e n a r e n a r t e a n b iz i i z a n d i ren b e r t z e e m a k u m e ar t i s ta ba t zuen ibilbideak azter tu egi-nen dira. Apirilaren 25ean, Lola J imenez irakasleak Emakumea e ta a r t e a h izp ide izañen d u e n hitzaldia e m a n e n du, e ta apiri-la ren 26an, Magda lena Lasala idazleak E m a k u m e a k l i teratu-ran gaia aztertuko du.

Kristina Berasain

Larraintzar

La Polla kontzertuan

irratiaren alde E S A N - E R R A N IRRATIA KUDEA-

tzen duen Ametza kultur el-car teak e t a U l t z a m a l d e k o AEK-k La Polla, Samsara eta Khamul t a ldeak bi lduko di-tuzte biharko jaialdian. Korri-ca Ku l tu ra l a r en b a r n e a n , gauerdiko hamab ie t an hasi-<o da k o n t z e r t u a , Lar ra in-tzarko frontoian. Aipatutako cultur elkarteak Basaburua, Ultzama, Anue eta inguruko bailaretan aritzen den Esan-Erran irrat iaren ardura dau-ka. Horretaz gain, Pulunpe al-dizkaria ere aurrera ateratzen du. Horretarako, hainbat eki-taldi antolatzen du ur te oso-an sortzen diren gastuei aurre egiteko eta gure kultura sus-pertzeko: gau-pasak, antzer-ki e m a n a l d i a k e ta , o ra ingo h o n e t a n , r o c k k o n t z e r t u a . Biharko kontzertuarekin, gai-ne ra , Korr ika Ku l tu ra l ean parte hartu nahi izan dute.

Baina ez da hau horren bar-nean den lehendabiziko eki-taldia. Izan ere, gau rbe r t an , gaueko hamaiketa t ik aurre-ra, mahai futboleko txapelke-ta i zanen da Lizasoko os ta-tuan . Par te ha r tu nahi duen guztiak hamar eta erdietara-ko be r t a ra tu beha r du izena emateko, eta hantxe zozketa eginen dute txapelketari eki-teko. Sarien artean Korrikako kirol j e r t s e a k , s u p i z t e k o a k e tab ideoakizanen dira. Kon-tzertua eta txapelketa, beraz eskualdeko irratia laguntze-ko eta euskararen aldeko-las-terketa girotzeko. Apirilaren 7an, larunbatean, helduko da Korr ika 12 U l t z a m a l d e r a Goizeko bos t akhamar gutxi t an Larra in tzar her r ian iza nen da.

—«•> Txari Eleta

muga enea

MIKEL R E P A R A Z rratian lan egitea orduoro berrogei segundoz larrua jotzea bezalakoa duk», esan nuen, argialdi batean. «Prentsa idatzia, aldiz, hori bai tormentua», eran-

tzun zidaten. Egunkari batean eskribitzea ezkonduen bizitza duk. Matrimonio latza. Edizioa itxi arteraino han egon beharra, ordenagailuaren uva-izpien aitzinean emazteari kasu egiten. Konpromisoaren kartzela profe-sionala. Matrimonio latza. Latza-edo, nik, biharamunero kioskoan edo kafesnearekin batera hire artikulua hantxe aurkitzea, badakik nolako plazerra? Horiek umeak dituk, hi, eguneroko seme-alabatxoak, arrapostua. Haurrak: harrotzekoak zenbaitetan, lotsatzekoak bestetzuetan, baina arazo franko ekartzen dizkidatenak, beti. Papere-an dagoena ez baita uhinen artean galtzen. Zer esan jakin gabe esan nuen bada ordutik ordura etengabe larrua jotzen ibiltzea ere ez dela ahuntzaren gauerdiko

Periodista solasa eztula. Ez duk, ez, ematen duen bezain samurra. Izan ere, nekagarria ere suertatzen deiako, eta, sexuaz esa-ten denaren kontra, estresantea ere bai. Bai horixe. Estresa, nekea, izerdiz heze, berrogei segundoz ezin aserik, arnasestuka, oihuka, aieneka... eta gero akabo, amaitu da, adio, eskerrik asko parlamentuko gure lanki-deei, «gatozen beste gai batzuetara», konexio interrup-tus.

Asko ez dela nonbait leitu nuen, leitu, unibertsitate ezezagun bateko katedratiko ezezagun batek egindako ikerketaren berri: sexu kontuetan zerikusi ikaragarria omen du norberaren lanbideak. Nolako ogibidea, hala-koa ohatzean. Bada, kazetarien berri ez zuen jasotzen albisteak, agian periodistaren autozentsura zuhurraren ondorioz. Edo akaso periodisten jokabide sexualak ino-lako interesik ez duelako. Pentsatu nuen. Nahikoa badu-

gu-eta lanpostuan. Irri intziri patetikoak kazetarien arte-an, bazkalondoko tertulian. Eta hartan ari ginela, kafete-giko periodista-solasean, sakelako telefonoak bibrazio batean garrasika hasi zitzaizkigun denoi. Nokiak, eus-kaltel eta amenak astinduka, eta kafe beltzak dantzan mahai gainean. Azken orduko albistea. Agudo. Istripua, atentatua edo lurrikara nonbait. Agudo. Trasteak hartu eta zoazte taxiz. Agudo. Zuzenean sartuko zarete. Agudo. Programazioa eten behar dugu. Orain, oraintxe bertan, prest. Bagoaz.

Orduz orduko larrujotze laburraren ekstasitik begitu nituen egunkarietako lankideak. Lasai zeuden, adrenali-na aurreztu nahian bezala, kafeari azken zurruta eman eta erredakziora joateko presarik gabe. Trankil. Arnases-tuka esan nien, orgasmoaren ertzetan, kontuz ibiltzeko, ez urduritzeko, baina kondoia erabiltzeko. Gutxienez.

Egunkaria ostirala, 2001 eko martxoaren 23a ostirala, 2001 eko martxoaren 23a Egunkaria

Mafarkaria

Leitza •

1.300 aldiz euskararen alde Sarako, Bermeoko eta Leitzako euskaltzaleak Perureriak

ezarri riahi duen markaren lekuko izarieri dira

San Andres ferietan, ohiko ganadu feriaz gain, Estellerriko ardoen dastaketa eginen dute. • E G U N K A R l A

Asteburu honetan, Leitzako herrian Sarako eta Bermeoko euskaltzaleak

izanen dira gonbidatuak. Iñaki Perurena 100 kiloko harria 1.300 aldiz

jasotzen saiatuko da. Gainera, gaur gaueko zortzietarako manifestazioa

antolatu dute herriko hainbat elkartek eta erakundek.

ASTEBURUAN EUSKARAREN

aldeko apus tua egin nahi dute Leitzako euskaltzaleek, eta aha leg in ho r r e t an , Sarako e ta Bermeoko lagunakizanen dituzte gonbidatu. Larunbatean hasiko dira antolatu dituzten ekitaldiak, eta goizean euskara eta kultura arloko ordezkariekbilera eginen dute aurreko lanari buruzko balo-razioa egiteko, eta hemendik au-

rrera begira jarriko dira zer egin behar duten erabakitzeko.

Arratsaldean, berriz, bostak al-dera, kalejira eginen dute herrian zehar, txistulariak, gaiteroak eta dantzariak lagun dituztela. Hiru herrietako dantza taldeetako or-dezkariek kalejiran parte hartuko dutela espero dute antolatzaile-ek, e ta kaleak an ima tu os tean , dantza saioa eskainiko dute.

KulturTaldea eta Euskara Zer-bitzua arduratu dira bi egunetako egitaraua prestatzen, e tahainbat joko an to la tu di tuzte. Eguraldi o n a b a d a , eskolako jolaslekuan izanen dira, eta honek laguntzen ez badu, Amazabal pilotalekuan eginen dira.

Euskararen a ldeko be s t a ho -netarako, bi talde antolatzaileek Iñaki Perurena harrijasotzailea-

ren proposamenajaso zuten. Go-enkale telebistako saioak 1.300 atal eskaini dituela eta, 100 kilo-ko harriari 1.300 jasoaldi eman nahi dizkio leitzarrak, arratsalde-ko h i rure tan hasi ta . Sei aukera izanen ditu Leitzako harr i jaso-tzaileak marka berri hau ezartze-ko. Perurena bere lanarekin ari den bitartean, bisitariek eta herri-tarrek triki-poteoan parte har de-zakete; gero, 21:30ean, afarian prest izanen dute eskolan.

Igandean, berriz, hamarrak al-dera, ibiltariek bi aukera izanen dituzte; bata , herriko bazter rak ezagutzeko ibilaldian parte har-tzea, eta bestea, mendi irteera lu-zeago egitea, eta hiruzpalau or-duko ibilaldian Kornieta gaina eta inguruko mendiakbisitatzea. Bitartean, l l :30eanhas i ta , kale-jiran aterako dira Bermeoko eta Leitzako abesbatzak, erraldoie-kin batera. Plazan, pilotariak ari-ko dira egue rd i p a r t e a n , e ta 14:00akaldera, eskolako janto-kian izanen dute berriro hitzor-dua, han eginen baita agurtu au-rrekobazkaria.

Manifestazioa gaur Hiru herriek eginen duten seni-detze bestaz landara, gaur arra-tsaldeko zortzietan, euskararen aurkako erasoak salatzeko ma-nifes tazioa an to la tu du te Udal ordezkariek, Leitzako Euskara Zerbitzuak, Euskara Batzorde-ak, Euskaltegiak, Marmarik, Au-rrera elkartekoek, Kultur Talde-ak, e t a In s t i t u tu e t a Esko lako G u r a s o e lkar teak . Euskara de-non eskubidea le lopean a terako da manifestazioa plazatik.

—S* Eli Belauntzaran

urdai arert

mintzoa • Xab i e r L a r r a b u r u

j Euskal Mitologia : Hasieran ez zegoen deus ere,

i Txostena besterik ez. Bertan bil-

i tzenzendena;ongiaetagaizkia,

: argiaetailuna, beratasuna eta go-

| gorkeria, adostasuna eta liskarra,

: mementoa eta infinitua. (Eta abar).

• BainaTxostenapixkabatasper-

: tzen zen eta hiru Azpi-Txosten

• egin zituen, eta Azpi-Txostenak

: jaioordukogudahasizen.Azke-

i nean, Azpi-Txosten lodiena garaile

: aterazen, bainaTxostenaren Bule-

• goko giltzak ez zituenez, bidaia

: luze bat egin behar izan zuen

• Emendakinen Lurraldera. Bidean,

• TaldeEragilearekintopoegin

: zuen. «Nora zoaz Azpi-Txosten po-

• lit hori?» - galdetu zion Taldeak

i (maltzurki). «Bada giltza baten

• bila» -erantzun zuen Azpi-Txosten

i lodienak. Orduan Talde Eragileak

: Giltza Orokor batez hitz egin zion

i Azpi-Txostenari. Bulego guztien

i ateak irekitzen zituen Giltza. Eta

• Giltzaz gora eta behera, Azpi-

i Txostena ez zen konturatu denbo-

• ra aurrera bazihoala eta bere hel-

i burua betetzeke zuela, baina, hain

| ziren xamurrak entzuten zituen hi-

i tzak!, hain zen erakargarria Orota-

: riko Giltzaren deskripzioal, ezen

i egunak eta gauak eman zituen adi-

i adi, eta, bitartean, bere bidean gel-

• dirik.

i Orduan Txostena, bizi zen men-

• diaren puntatik, ohartu zen Azpi-

i Txosten lodiaren geldialdiaz eta

• Talde Eragileari madarikazioa bota

i zion. Instantean Talde Eragilea mi-

• laka Azpi-Taldetan banatu zen eta

i Azpi-Txostena, Talde Eragilearen

i maltzurkeriaz bat-batean jabetu-

: rik, Azpi-Talde txikitxo haiek zan-

i patzen hasi zen eta bertan bukatu-

• ko zituela ematen zuen, baina

i Azpi-Talde bakoitzak Gai Oroko-

| rraren Atal batez hausnarketa egi-

i tea erabaki eta hausnarketaren on-

*: dotikAzpi-Taldebakoitzarenboze-

i ramaileakgainontzeko

: Azpi-Taldeen aurrean hausnarke-

• taren ondorioak azaltzea bazutela

: deliberatu eta horrela egin zuten.

: Orduan hausnartu eta hausnartu,

i azaldu eta azaldu, adostu eta

• adostu, eta azkenean ondorioetara

i iritsi ziren. Baina, ai!, bozkatzeko

: tenorea iritsi zenerako Azpi-Txos-

i ten lodiak dagoeneko zanpatuak

i zituen Azpi-Talde guztiak, eta ber-

: tan galdu ziren Ondorioak, eta lu-

i rrin baten moduko zer edo zer bes-

i terikezzengelditu. OrduanAzpi-

i Txostenak ulertu zuen Ondorioak

i ez direla materialak, lurrinekin

i antz handiago zutela Fotokopiekin

i baino, eta bat-batean, Jakintsu

i bihurtu zen eta argaldu egin zen

: eta, azkenean, berak ere lurrin ba-

i ten moduan munduaren gainetik

i gora egin zuen. •

herri aldizkariak EdumeElizondo

Baionatik Finlandiara Baionako Cassin ikastegiko ikasleek Fin-landiara egin duten bidaia aipatzen du Herria as tekar iakbere azken zenbakian: «Cassin-eko hogoi bat ikasle, M. Ames-toy eta F. Lafitte-Houssat erakasleekin, zortzi egunez Finlandian egon dira, Eke-nas deitu hiriko familietan. Bidaiaren hel-buruak ziren: beste erakaskuntza sistema ba ten ikustea, Europa iparraldeko erre-suma baten ezagutzea, hego eta iparreko gazteen elkartzea, eta Europabatasuna-ren abantailen konprenitzea. Ekenas hi-

ria, Finlandiako hego mendeba ldean aur-kitzen da eta hor gehienek suediarra min-tzo dute. Finlandian bi hizkuntza ofizial dituzte, finnois eta suediarra. Azken hau Finlandia osoan, % 6 jendeekbakarr ik mintzatzen dute bainan diote munduko minoria lagunduena dela. Eskualde ho-rretan jendea borrokatzen da suediarra-ren bizirik atxikitzeko, erakaskuntza sue-diarrez eginez, finnois hizkuntza bezala dute eskolan, anglesa ere errexki ikasten dute, telebistan amerikar filmeri esker.

Frantsesa hirugarren hizkuntza bezala hartzen dute batzuek».

«Ekenas-eko inguruetan ibili dira, Fis-kars hirian bereziki, hor baita industria sortu eta aspaldidanikbaratzegintzako tresneria egiten. Helsinki hiri nagusira ere itzuli ba t egin dute. Helsinki Bilboren heinekoa da eta portu hiria ere. Familie-tan bizitzeak kultura eta j ende har reman aldetik ikasleak aberastu ditu, eta loriatu-rikitzuli dira. Finlandiarrakurrian etorri beharrak dira Baionara».

ostirala, 2001 eko martxoaren 16a Egunkaria

Bizikleta hiriari ibiltzeak badu

abaritailarik, bairia baita hamaika

arrisku ere

Doroteo Mugeta hiri txirrindulariaren heriotzak agerian

utzi ditu ziklistek hirian dituzten arriskuak: autoen

lastertasun handia, biribilguneak, trafikoa

mantsotzeko gomazko oztopoak, bidegurutzeak...

Heriotzak bizikletentzako bideak, bidegorriak alegia,

sortzeko beharra azaleratu du. Bizikletazaleen

aldarrikapenak gorabehera, Iruñean garraio mota

baztertua da bizikleta oraino.

B i z i k l p t p | ] | mmmmBM0$^ ^ wmmmmmJli ^ ^ Vn iiiniiii# ^ ^ ^ ^ iMinlij^ . j ^ -4, : • - • J "

Bidegurutzeak

Hiriko bidegurutzeetan ziklistek tentu handiz ibili behar dute; are gehiago, gelditu eta gero berriz martxan jarri behar badute.

Gainera, eskuineko bidetik ibiltzeko beharrak arrunt zailtzen die ziklisteiezkerrerajotzea.

Egunkaria ostirala, 2001 eko martxoaren 23a

Errepide oztopoak

Trafikoa mantsotzeko errepideetan paratu dituzten gomazko oztopoak hagitz arriskutsuak dira

ziklistendako, gainetik pasatzean jauzi handia

eragiten baitute. Trafikoa mantsotzeko borondatea

ongi ikusten dute ziklistek, baina

oztopoetan eurentzako pasabidea nahi dute.

Biribilguneak

Ziklistendako arriskutsuak dira hirietako biribilguneak, batezei; bide bat baino gehiagokoak direnean. Orduan, ziklistei zail sa^ egiten zaie sartzea eta ateratzea. Iruñean, Foruen plaza eta |

ikastolako biribilguneak dira arriskutsuenak.

OROTEO M U G E T A ZIKLISTAREN HERIOTZA

salatzeko, 500 bat txirrindulari bildu tn iragan larunbatean egin zen martxan. rteluko plazatik Beloso aldaparaino joan fn bizikletazaleak, «bizikleta garraio gisa biltzea zabaltzea nahi duen» CCCP el-:eak deituta. Iruñerriko Txirrindulari El-e horrek 230 bat kide biltzen ditu; ho-

A R G A Z K I A K • M I K E L S A I Z

rien artean, Raimundo Lanas (30 urte), Je-sus Sukunza (41) eta Pepe Romero (48). Hiru txirrindulari horiek bizikletaren gaine-an hitz egin dute NAFARKARiArekin.

Bizikleta ez erabiltzeko aitzakiak Lanasek zerrenda luzea osatu du bizikleta-ren abantailekin. Bi aipatzearren: «Bizikle-

Bizikletaz oraintxe

Raimundo Lanasekbizikleta mezulari bezala egiten dulan, Iruñeko Orain-txe enpresan. Oraintxek, besteakbes-te, Nafarroako Gobernuaren mezuak eramaten ditu. 1994kobukaeransor-

tu zen, Gaztelan Fundazioari es-ker, eta egun zortzi mezulari ditu. «Egunean 40 bat kilometro egiten ditugu», erran du Lanasek.

Lanasek bizikletarekin lan egi-ten du, eta bizikleta erabiltzen du lanaz kanpoko joan-etorri guziak egiteko, «ez bada neska-laguna-rekin paseatzeko». Garai batean autoa erabiltzen zuen, baina las-

8 ter ikusi zuen egiten diren joan-etorri asko ez dagoela autoarekin egin beharrik, eta bere garraio

ohiturak aldatu zituen. «Ez gaude autoaren kontra», gaineratu du. «Autoaren erabilera irrazionalaren kontra baizik. Argi gera dadila».

Mantsoago, faborez

50 k m / h lasterta-sun muga ez errespetatzeaga-tik gertatzen ei dira istripu gehie-nak hirietan. Eta lastertasun han-diak eragiten die beldur gehien ziklis tei. «Badirudi lasterta-suna mugatzeko seinaleak bigarren mailakoak direla», dio Raimundo Lanas bizikletazaleak. «Auto gidariek ez dakite lasterta-sun muga errespetatzeak zer onu-rak dakartzan».

Lanasek dioenez, «muga erres-petatzeak segurtasun handiagoa

dakarkie ziklista, oinezko zein gidariei, mantso-ago joanez balaztatze dis-tantzia ttipitzen

delako». Baina bestelako onurak

ere baditu muga errespetatzeak: «Erre-

gai gutiago kontsumitu eta. ibilgailuaren mantenimen-duan aurrezten da; kontaminazio gutiago dago, mantsoago joatean autoek ke eta zarata gutiago sor-tzen dutelako; eta, akaso, gidari eta oinezkoen estresa ttipitzen da».

tek au toekba ino askoz espazio tt ipiagoa behar dute; eta hagitz osasungarria da leku batetik bestera bizikletaz joatea».

Hala eta guziz ere, Iruñean ez da ziklista askorik ikusten. Batzuek aitzakiak jartzen dituzte bizikleta ez erabiltzeko: eguraldi txarra egiten duenean ezin har daitekeela, aldapa gehiegi dagoela edota arriskutsue-gia dela.

Lanasen ustez, Iruñean eguraldi txarreko egunak ez dira horrenbeste. «Baliteke egu-na hezea izatea, baina euria minutu gutitan bakarrik egin ohi du», dio. Aldapen aitzakia-ri Romerok erantzun dio: «Baliteke Iruñean aldapa anitz egotea, baina inor ez dago be-harturik aldapak bizikletan igotzera. Bizi-kletatik jaitsi eta oinez igotzen ahal da».

Hiri arriskutsua Badirudi h i rugarren aitzakia e r rea lagoa dela. Hirian bizikletaz ibiltzeak badu arris-kurik. Arrisku nagusia autoen lastertasun handiak dakar. Armada, Nafarroa Beherea edo Baiona bezalako etorbide handiak ha-gitz arriskutsuak dira ziklistendako. Autoak oso laster pasatzen dira bizikleten ondotik. Eta autoen lastertasuna moteltzeko karrika askotan paratuak dituzten gomazko ozto-poek mina egiten diete ziklistei. Eta, zer erranik ez, biribilgune handiek, non bizikle-tei oso zaila egiten zaien sartzea.

Hamaika dira hiriko arriskuak eta, horre-gatik, ziklistek anitzetan muzin egiten diete trafiko seinaleak errespetatzeari. Anitzetan semaforoak gorrian igarotzen dituzte eta horrek auto gidariak sumintzen ditu. «Baina auto gidariek ulertu behar dute arriskutsua dela semaforo batean beraiekin batera ate-ratzea», dio Lanasek. «Eta ez da gauza bera bizikleta batek semaforoa gorrian pasatzea edo auto batek egitea. Guk ez dugu arrisku-rik sortzen, guretako ez bada».

«Normala da ziklista askok batere trafiko araurik ez betetzea», segitu du Sukunzak.

«Araua egin zenean ez ziren bizikletarekin akordatu. Azpiegitura guziak autoendako eginak dira. Bizikletak kontuan hartzen has-ten direnean, orduan txirrindulariek gehia-go errespetatuko dituzte arauak». Sukunzak lehen bazuen auto bat, baina halako batean garraio publikoaren eta bizikletaren aldeko apustua egin zuen eta orain egunero erabil-tzen du bizikleta. Sukunzak hagitz eskertu-ko luke bizikletentzako bideak, bidegorriak, egotea.

Balduzen bidegorria I ruñean biz ikle tentzako b idea izan zen behin, Julian Balduz alkatearen garaian. Gero Alfredo Jaimek kendu egin zuen. Ho-rretarako arrazoirik izan zuen. «Borondate onez egin zuten, baina onartu behar da gaiz-ki zegoela», erran du Romerok. Edozein joan-etorri egiteko bizikleta hartzen du Ro-merok, eta bidegorri hura erabili izan zuen. «Ez zuen ez abiapunturik, ez helmugarik. Eta istripuakçgon ziren, porlanezko pibote-tzar horiek zirela eta. Ordutik bidegorri ho-rrek estigmatizaturik gaitu. Bidegorria aipa-tuz gero, esperientzia hori jar tzen dizute adibidetzat eta akabo eztabaida».

Iruñeko jendea bizikletaren onuraz kon-bentzitzeko bide luzea egin beharko dute bi-zikletazaleek. Orain bi kanpaina dituzte esku artean CCCPkoek: batetik, biziklete-tan bidegorria galdegiten duten afixak para-tzen ari dira, eta, bestetik, administrazioko kargudunekin bilerak izaten ari dira, Euro-pako Batzordeak egin duen «Bizikletan ke-rik gabeko hirietarantz» liburua aurkezteko. «Bidegorriena gutinaka egin daiteke, peato-nalizazioarena bezala», aipatu du Sukun-zak. «Ez dute zertan berehala hiri guzia bi-degorriz bete. Bat egin, ikusi zer gertatzen den eta eskaeraren arabera gehiago egin». Beraz, bide luzea oraindik.

—s» Asier Azpilikueta

ostirala, 2001 eko martxoaren 23a Egunkaria

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Erdaraz izkiriatu zuten idazle nafar bi (1): Jose Maria Luzaideko

Joxemari Iraburu Mathieu erro luzaidarreko irunsemea erdal idazle aipagarria izan zen, euskal kutsu nabarmeneko ipuin liburu

bi argitara eman zituena.

Irunsemea izanagatik ere gurasoen etorkia bere eginik

Joxemari Iraburu Mathieuk luzaidartzat jotzen zuen bere burua, eta hala agertu zuen bere alter ego-aren bidez, idaz-lanak izenpetzeko zerabilen gaitzizena Jose Maria de Luzaide baitzen, Luzaideko Joxemai beraz. Orain dela 102 urtejaioa, 1899ko martxoaren 31an hots, mendeurrena nahi-koa oharkabean igaro zitzai-gun, ezpada Carlos Mata Indu-rainek Pregdn berrituan azaleratu zuen aipamenaren-gatik. Eskasegi edozein modu-tan ere. Lanbidez legegizona zen Ira-buru idazgintzan egin zen ezagun bereziki, ElPensa-miento Navarro kaze-tan eta Pregon aldiz-karian gutxiz gehien agertzen zituenen-gatik. Hauetan atera zituen zenbaiten bil-duma orraztuak izan ziren bere bi liburu bakarrak, aipatuak oso suertatu ziren Boiras eta Se vende perro de caza.

Bigarrenaz denez bezanbatean dezagun 1976an eman zuela argitara Iruñeko Go-mez argitaletxeak Francis Bartoloz-ziren marrazkie-kin. Sarreran

egileak dioenez, honakoxeak Pregdn-e n agerturiko 19 ipui-nen moldaketa dugu, ahanztu-ratik salbatzearren. Hutsala izan zen neurri haundi batean, ordea, Irabururen asmoa, eta hala ematen du aditzera egune-an iruñarron artean Joxemari Luzaidekoak duen ospeak. Ho-betzat jotzenbide du Matak Irabururen bigarren liburu hau, lehenbizikoa atera zenetiko be-rrogeita hamar urtek idazkin-tzan hoberako behar dutela irizten baitio Nafarroako Uni-

bertsitateko doktoreak, gaiak zein narrazio teknikakberritze-ko balio baitzuen nonbait den-boraren higitzeak. Ez gara guz-tiz bat etortzen, aldiz, baiezta-pen honekin. Nabari da bigarren liburu hau atera zene-an Iraburu zahartuxea zebilela, hilurren ere bai, beranduxea-goko 1983ko uztailaren 5ean zendu baitzen bere Iruñean, Sanfermin urrinetan.Se vende perro de caza y otros cuentos bil-duman batasun gutxi da, eta narrazio metaketa dugu habo-roxeago, lehenbiziko Boirasho rrekin horren nabari agitu ez zenabederikere. Bestalde, ge-rratea eta segituko diktadura iger daitezke Preg6n-e ko ipuiotan. Beste aunitzek egin

bezala, guztiz gustoz ez bazen ere, Iraburu ere ira-

bazleekin lerraturik agertu zitzaigun, fres-kotasuna, egiazkotasu-na eta gaien interesa txipitu zizkiona. Hori

da arrazoia geroantze-an gure erdal literatu-

ran nabarmendu ez di-ren besteekin batera ko-

katzeko. Bederen euskaraz idatzi izan

balu..., baina ez zen horreta-ra ausartu.

es haundiagokoa dugu, eus-kaldunokbereziki. Liburua 1922an atera zen, Iruñeko Hi-ginio Coronasen etxean. Azpi-tituluak adierazten duenez, Na-rraciones, poesiasy comentarios historicos en torno a Roncesvalles, saski-naski abera-tsa dugu sasiluzaidar gazteak eskainirikoa. Matari jarraikiz, Irabururen lana euskaroek ire-kiriko ildoan kokatu beharra dago, Villosladaren, Campio-nen, Iturralde-Suiten, eta area-

go, Argamasilla de la Cerdaren zein Rodeznoko kontearen la-nekin batera. Matak ez du be-rrikuntza tematikorik somatzen horretan, eta ausaz arrazoia du, bigarren liburuarekin hein ba-tean gertatzen den legez Sali-nasen, del Camporen, del Bur-goren zein Garcia Serranoren lanekin erkatzen badugu. Haa-tik, garaikideek gogoko izan zuten Irabururen lana, Zalbak eginiko sarrerak salatzen duen bezala. Zazpi dira honetarako Iraburukjaso narrazioak, eta benetako Luzaide baino harun-

tzagokoa ez den baliz-ko euskal hiriren batean kokaturi-koak dira zazpiak,

poetikotasun hits batez koloreztatuak eta euskararen gale-rak akuilaturiko ego-nezak sortutakoak dira zazpiak, izan

zen eta izanen ez de-naren malenkoniak

sortutakoak alegia.

Orreagaren omeneko olerkiak soneto dozena bat dugu, eta hauen atzean historiazko hiru laburhauek: Roncesva-lles, poema histdrico del

siglo XIII, Nuestra his-toria y nuestra lengua eta Comentario de comentarios. Biga-rrenean, bada, Nafarroako histo-ria eta hizkuntzaren gaineko saioa dugu.

Bere aburuz, bai bata eta bai bestea egoera ezin okerra-goan zeuden Nafarroan, iker-tzaileek baizik beste inork eza-gutzen ez baitzuen erresuma zaharraren historia, eta euska-raren galera aguro zihoan gauza baitzen. Hortaz, «la his-toria y la lengua, nuestros dos mas ricos tesoros deberian ir ligados a instituciones dura-bles e influyentes como lo son sin duda alguna la escuela y la parroquia».

Takonera parkean landare exotikoak eta bertakoak biltzen dira. • M I K E L SAIZ

Parke mundialak U M O R E T X A R R E K O G I Z O N Z A H A R

batekbertan alokatzen zituen bizikleta baten gainean ikasi nuen oreka zer zen. Handik gertu, kaiola batean preso ze-goen Txarli tximuak erakutsi zidan askatasun gosea zer zen. Parkearen sarreran zegoen kiosko txikian, hiru pezetaren truke, erosi nuen lehen eta az-ken aldiz tutti fruti zaporeko izozki nazkagarria. Iruñeko Udalakplazaraturiko Gida Berdeak azaltzen duenez, Ta-koneran XVII. mendetik aurre-ra ekin zioten zuhaitzak landa-tzeari. Gaur egun mundu oso-ko landare exotikoak eta ber-takoak elkarren ondoan ikus daitezke.

Beste ingurubatean, soinu bereziak entzuteko parada izan nuen: ume garaian, suhil-tzaileen parke gorrian, sirenen zalaparta. Gerora, handik hur-bil, gozatu nuen aurrenekoz jazzaren melodiarekin kafete-giko terrazan. Harresien ingu-ru horretan itzalak dira nagusi. Arga ibaian erripa gainean da-go kokaturik Media Lunako parkea. 1935.urtetikaurrera da publikoa eta lorategi bihur-tu zen hamarkada bat geroago.

Nikotinaren kea irensten Iruñeko beste kokagune bate-an ikasi nuen. Hango txoko ez-kutuetan sentitu nuen lehen musuaren kilika. Uda partean, hantxe ematen genituen or-duakbelardian etzanda hitz eta pitz. Gotorlekua da harre-sien ondorioz, hiriaren erdial-dean eratu den parkea. Arma-daren eskuetan egon zen

1964. urtea arte. Gerora Gaz-telugibela egin zuten bere in-guruan.

Bertatik ez oso urruti bizi zen gosez amorratzen zegoen Imenasako zakurra. Lantegia-rekin batera desagertu zen gi-zarajoa. Inguruhorretara ez azaltzeko esaten ziguten dro-gazaleakbiltzen zirelako ber-tan. Han dago 1996. urtetikja-poniarren ereduarekin bat egi-ten duen Yamaguchiko par-kea. Naturaren sinboloak dira parkeakekialdean. Hori dela eta, zuhaitzak eta landareak ez ezik, mendixkak, harriak eta ur jauziakikus daitezke.

Donibanenbertanjaio eta hazitakoa naiz. Etxetikgertu zeuden malkarretan ikasi nuen kaniketan jolasten. Hantxe zi-kintzen nituen egunero galtza motzaklokatzez. Elurra egiten zuenean plastiko zaharrekin maldan behera ziztu bizian ibiltzen ginen. Lurrez bete zu-ten duelabi hamarkada Ibarbi-de edo Vaguadako parkea.

Beste hainbat parke ere ba-dago Iruñean: Argaren norabi-de bihurriaren ertzetan, Biur-danakoa; ibaiaren inguruan ja-rraituz, Argako parkea aurkitu-ko dugu, Burlatan hasi eta Or-koiengo herriraino luzatzen dena; Txantrean bost konti-nenteetako landareakbiltzen dituen Munduko Parkea; Re-din; Antoniutti; unibertsitatee-tako campusak; eta ahaztu di-tudan beste zenbait ere badira. Parkeen zerrenda luzeegia da tarte motzean nabarmentze-ko.

• Motxorrosolo • -i

M e t a k e t a

BO Z E N I N G U R U K O B A L O R A Z I O E K G O G O E T A R A K O B I D E B E H A R .

lukete. Emaitzek erakutsi digute horrenbes te aipatzen den me take t a nola gauzatu dai tekeen. Alde hone tan , zaila iruditu arren, m e t a harr ikoan desegi ten ari dira. Asko dugu ikasteko. Fededunen erresuman, sinesteak lan du.

Egunkaria ostirala, 2001 eko martxoaren 23a ostirala, 2001 eko martxoaren 23a Egunkaria

yafianlo Soittxt#

ftncrnuiiiçi &ni&pciusilxc[w bidea zabaltzea da xito»

'ETXETIK FLAZARA' ALDIZKARIKO KIDEA

Etxetik Plazara Bortzirietako,

Malerrekako eta Leitzaldeko IKA

euskaltegiek helduen alfabetatzerako

prestatutako aldizkariak eta irratsaioak

osatzen dute. Guztira zazpi lagun

aritzen dira zeregin horietan, tartean

Beñardo Goietxe beratarra.

I AFARROAKO EREMURIK EUS-

' ^ ka ldunenean bana tzen da Etxetik Plazara aldizkaria, jen-deak e t x e a n a r ike t ak egin di-tzan. I r r a t s a ioa , aldiz, a s t e r o ematen dute eremu horretako bi irratietan.

• Bi urtez aldizkaria argita-ratu gabe egon ondotik, berriz ere hasi zarete Etxe-tik Plazara karrikaratzen. Zergatik egon da tarte ho-rretan aldizkaria karrika-ratu gabe? Diru laguntzarfk izan ez dugu-

lako. Lehen Europat ik e m a t e n zizkiguten diru laguntzekin egi-ten genuen. Nafarroako Gober-nuak ere ematen zigun laguntza bat, ba ina Europakoa ukatu zi-gutenetik argitaratzeari utzi be-harizan genion, Nafarroako Go-

b e r n u a r e n a r e k i n baka -rrik ezin genuen egin eta. Orain, argitaratubeharra genue la iritzita, eskual-deko euskara mankomu-n i t a t e e t a r a e t a zenba i t e rakunde pr iba tu tara jo dugu laguntza eske. • Egitasmoa Bortzirietako,

Malerrekako eta Leitzal-deko IKA euskaltegien eki-mena da. Zein helburure-kin hasi zineten argitara-tzen, eta hasierako helbu-ru haiek al dituzue orain-dik? Etxetik Plazara egitasmoaren

helburua da, inguru honetan bizi den j e n d e gehiena euska lduna izanik, jende horri alfabetatzeko b idea edo gogoa irekitzea. Le-hengo eta oraingo helburuakber-

s o s l a i a

Europako diru laguntzekin paratu zuten Bortzirietako, Malerrekako eta Leitzaldeko IKA

euskaltegiek Etxetik Plazara egitasmoa martxan, baina, diru laguntza iioriek ukatuz bat, bertan behera gelditu zen egitasmoa. Orain, zati bat eskuaide horietako eyskara mankomunitateen

laguntzarekin eta zenbait erakunde pribaturenarekin beteko dute, baina batiabideak

ez dituzte aski izanen. #

Hilabetero 8.000 ale banatzen dituzte, doan, Bortzirietan, Malerrekan, Baztanen eta

teitzaldean. Irakurleek ariketak egin, eta euskaltegietara bidaltzen dituzte, han zuzen

ditzaten. Parte-hartzaile guztien artean sari bat zozkatzen dute hilabetero.

Euskaltegi bakoitzeko irakasle bana aritzen da aldizkarian, eta astero elkartzen dira Donezteben. Irratikoak, berriz, bi lan talde dituzte, bat Xorroxin Irratirako, Malerreka eta Bortzirietakoek prestatua,

eta bertzea Aralar Irratirako, Leitzaldeko euskaltegikoen ardurapean.

berak dira. Aldizkarian ariketa batzuk proposatzen ditugu. Ira-kurleek, horiek egin eta erantzun ondotik, guri bidali behar dizki-gute. Guk zuzendu ondotik, be-rriz ere eurei bidaltzen dizkiegu.

• Etxean egiteko ariketak di-ra. Alfabetatzera bidera-tzeko ahalegin horretan erabilgarria al da? Suma-tzen al da matrikulazioan Etxetik Plazara bultzada bat izan dela euskaltegira hurbiltzeko? Ez dakit, hori a r runt zaila da

jakiten. Beharbada, batzuentzat hori izanen zen arrazoia, ba ina jakitea zaila da.

• Nolako egitura du aldizka-riak? Lehenb iz iko a t a l e a n l ez ioa

ema ten dugu, zerbai ten zuzen-keta edo arauren bat. Gero horri dagozkion ariketak egiten ditu-gu. Hor ren ondot ik , albiste bi-txiak ematen ditugu, eta horren ondotik s inonimoak landu, edo e g u n k a r i e t a n a t e r a t z e n d i ren hitz berri horiek ikasteko, hizte-gia lantzen dugu. . . hori da, fun-tsean.

• Zer harrera du herritarren artean? Erantzunak bidal-tzen dituztenen soslaia egiterik badago? Erantzuna, orain hasi garene-

tik, arrunt ona izan da. Bi ale ate-ra ditugu, lehenbizikoan arrunt e ran tzun ona izan genuen , e ta b igar renean pixka bat jaitsi da, ez dakit has ierakoa nobedadea zelako edo, baina erantzuna ona

«Bertako bi telebistetan

saio labur bat egitea

pentsatua genuen,

astean behin,

alfabetatzera

hurbiltzeko, edo behar

hori sentiarazteko.

Oraingoz ezin dugu

egin, diru laguntza

faltagatik, baina

buruan dugu»

da. J ende gaztea da, baina 50 ur-tet ik goi t ikoa e re bai, e ta hau -rren batek ere bidaltzen du. Ho-rrelako gauzetan gertatzen den bezala, emakume gehiagok par-te hartzen du.

• Xorroxin eta Aralar irratie-tan ere baduzue saioa. Zeri eman diozue garrantzia irratian? Helburua antzekoa du, ba ina

irratian mintzatzekoa da. Gauza bertsua egiten dugu. Astero egi-ten dugu lezio ttiki bat , azalpe-nak eman, trakets erraten diren gauzak zuzendu, ber r iak diren gauzak argitu, deklinabidea lan-du, nola idatzi behar diren zen-bai t g a u z a . . . h o r r e n i n g u r u a n aritzen gara. Ez dugu ariketarik egiten, horiek aipatu soilik. Ge-ro, kul turaren inguruan aritzen gara , l iburu b a t e n i n g u r u a n ,

idazle baten inguruan, gauza bi-txiak, ipuinak, idazleak ezagu-tzea, o n o m a t o p e i e n inguruan, toponimiaz . . . Gauza anitz egi-ten dugu, eta horrekin bai, gero galderak egiten ditugu, e ta jen-deak adi-adi egon behar du, eta erantzun behar digute. Erantzu-na polita izaten da, jendeak par-te hartzen du, anitz. Toponimia-rekin e t a ber t soekin j ende ani-tzek deitzen du, eta euren herri-ko bitxikeriak, topon imoak eta abar konta tzen dizkigute. Bizia izaten da.

• Telebistarako egitasmo bat bazenuten, eskualde-an dauden Ttipi-ttapa eta Xaloa telebistak aprobe-txatuz. Arrazoi ekonomi-koengatik, aldebaterautzi beharizanduzue. Ikus-en-tzunezkoek duten garran-tzia aintzat hartuta, estra-tegikoa izanen da erdiko epean hori abian paratzea, ezta? Bai. Guk saio labur bat egitea

p e n t s a t u a g e n u e n , a s t e a n behin , a l fabe ta tzera hurbil tze-ko, edo behar hori sent iarazte-ko. O r a i n g o z ezin d u g u egin , baina buruan dugu. Betiere diru l a g u n t z e n b a i t a n dago , gauza hauek diru laguntzarik gabe ezin baitira aitzinera e raman. Etrki-zuna b e r m a t u k o bada , diru la-guntzak ziurtatu beha rko dira,

_ l iertzela zail izanen baita argita-ratzen segitzea.

—& Jon Abril

ostirala, 2001 eko martxoaren 16a Egunkaria

Egunkaria

»ostirala • 2001 eko martxoaren 23a

Martxe lo So te s

Faraoikeriak

SA D A J E N D E A E U R E K A G I N D U T A K O E R A I -

kuntza erraidoiengatik historiara pasa-tzen direla uste duena. Eta hein handi bate-an horrela bada ere, egon badago bestelako arrazoirik haien izena urrezko letrekin entzi-klopedietan azaltzeko. Baina azken horiek ez dira batere garrantzitsuak. Edo horixe da, nonbait, politikarien artean hedatuen dago-en ustea. Bai, lagunok, hiriburu honetako al-kateak ere, Ona Iholandak, hala uste du.

Ez, lagunok, faraoi berriek ez dituzte pira-mideak atsegin, hala balitz sikiera...

Ingeniari lan erraldoiak dituzte gustuko; igual dio zelako erabiigarritasuna duten. Be-rez, tamaina handikoak eta proportzionalki erabilgarritasun gutxikoak badira, eta seku-lako dirutza balio badute... gogo handiago-rekin ekinen diete. Izan ere, badu aitzindari-rik udal-faraoigintza honetan.

Gogoan duzue hasiera batean zabor bil-keta pneumatikoa plangintza martxan jarri zutela? Gogoan duzue horretarako sartu zi-guten ditxosozko entibadora? Eta inork al daki zertarako demonio balio duen Alde Za-harra mutur batetik bestera lurpetik zehar-katzen duen bunker amaigabeak? Luzaro iraunen du Iruñeak gruyere gazta honen gainean? Guzti-guztia ibiltariendako eremu aldarrikatuko dute, Karlos II I.aren etorbide-an bezalaxe, billabesek zola hondora ez de-zaten? Bai? Tira ba, egungo alkateak ez du gutxiago izan nahi eta dagoeneko Gaztelu-ieku... ai, barkatu... Gazteluko plazari da-gokio txanda. Zeri eta Iruñeko egongelari, hain zuzen ere. Aparkaleku-zaletasun hau urrunegi eraman dute.

Aspaldiko kontua da, plazarik esangura-tsuena den bezalaxe, Alde Zaharreko gune-rik zabalena delako. Batek daki zer gertatu-ko zaion Kioskoari. Titaniozko berri bat ja-rriko dute zaharraren ordez, akaso? Boladan daude eta... Eta plaza hornitzen duen mosaikoak, 50 urte eskas baditu ere, zertan bukatuko du?

Norendako izanen dira aparkaleku horre-tako plazak?

Aukeran nahiago plaza zabala eta baka-rra guztiontzat, hamaika plazatxo bakar ba-tzuentzat baino.

KORRIKA KULTURALA

I Lizarra: Mikel Urdangarinen kontzertua. Gaur, 20:00etan, Los Llanos zinema aretoan. Eta ondoren, 22:00etan, afaria gaz-tetxean.

I GareS: Korrikaren bideoa eta lunch-a. Gaur, 20:00etan, uda-letxeko erabilera anitzeko are-toan.

I Irunberri: Pilota partida Asegar-ceko bigarren mailako pilota-rien artean. Gaur, 22:00etan, frontoian.

I Erronkari: Mendi ateraldia Na-barzatora Erronkariko Natur In-terpretazio Zentroaren eskutik. Bihar. Ibilbidean azalpenak es-kainiko dira.

I Burlata: Bertso bazkaria Bittor Elizagoien eta Mikel Altzuarte-kin. Bihar, 14:30ean, Axularel-kartean.

I Otsagi: Sagardotegia. Bihar, 21:30ean, 3.000 pezetarentruke.

I Larraintzar: La Polla, Samsara eta Kamul taldeen kontzertua. Bihar, 00:00etan, frontoian.

& Gares: Selektah Kolektiboaren kontzertua eta DJ besta: DJ Andy (Codigo), DJ Aniana (Ni-colet) eta DJ Creator (U-Bhan). Bihar, 00:00etan, Gares aretoan.

I Gares: Amaia Zubiriaren hau-rrentzako kantaldia. Asteazke-nean, 17:00etan, udaletxeko erabilera anitzeko aretoan.

BERTSOLARIAK

> Donibane-Garazi: Bertsuiariak ikastolarat kanpainaren baitan, gaur, 09:00etan, Lizeoko gela nagusian Amets Arzallus, Ene-ritz Zabaleta, Miren Artetxe eta Sustrai Kolina izanen dira.

I Iruñea: Nafarroako Txapelketa-ko 2. final-aurrekoa eginen dute gaur, 21:30ean, Iruñezar euskal-tegian. Parte-hartzaileak: Estitxu Arozena, Bittor Elizagoien, Iñigo Olaetxea, Ekintza Landa, Jose-ma Leitza eta Aritz Saragueta.

I Izpura: Nafarroako Txapelketa-ko 3. final-aurrekoa eginen dute

igandean, 16:00etan, Fauxtin Bentaberrin. Parte-hartzaileak: Amets Arzallus, Sustrai Kolina, Juan Mari Lopez, Jose Juan Zubieta Etxabe, Ekhiñe Etxe-peteleku eta Oskar Estanga.

HITZALDL

> Berriozar: Pako Aristi Autostope-ko ipuinakbere liburuaz ariko da gaur, 20:00etan, kultur etxean.

ZINEMA

I Iruñea: Karrikirik antolaturiko zinemaldiaren baitan, gaur Gu bai gu (Lo mejor de cada casa)

filma eta Hego haizea, ero hai-zea film laburra emango dituz-te, 20:00etan, Golem Baionazi-nema aretoetan.

ANTZERKIA

> Iruñea: Dar-Dar taldeak Alizia bitxikerien lurraldean antzezla-na taularatuko du bihar, 12:00etan, Mikael aretoan.

ERAKUSKETAK

I Iruñea: Iruña Cormenzana Lo-pez margolariaren lanak Ormo-lu galerian daude ikusgai (Pauli-no Caballero, 42), hilaren buka-

era arte, lanegunetan 10:00eta-tik 13:30era eta 17:00etatik 20:00etara.

BESTELAKOAK

> Iruñea: AHTren aurkako hama-bostaldiabukatzeko, gaursagar-do jaia eginen dute Euskal Jai gaztetxean, 21:00etan; egurra, parrila, sagardoa, musika, entsa-lada eta postrea 500 pezetaren truke. Beste guzia norberak era-man behar du. Igandean mendi martxa, Ezkabara Iruñerrian egin nahi dituzten proiektuak ikusteko. Martxa Gazteluko pla-zatikaterako da, 1 l:00etan.

• J O X E L A C A L L E

Irrintzik sei urte Oraindik ere badira Nafarroan, eus-

kararen gainean erortzen ari den

guztia alde batera utzita, euskararen

alde jo eta ke lan egiteaz landara,

hori ere ospatu nahi dutenak. Iruñe-

ko Irrintzi euskaltegiak sei urte bete

ditu. Sei ez da asko eta ez da zenbaki

boroblla. Baina AEK-ko lagunek ez

dute horrelakorik behar euskararen

aldeko lana ospatzeko, eta bihar ber-

tan jaia eginen dute Donibaneko

Vaguadan paratuko duten karpan.

Honatx egitaraua:

10:00: Haurren txokoa (antzinako

jolasak, txokolate jatea, ipuin konta-

laria)

10:30: Herri kirolak (futbito txapelke-

ta, konbinatua -zaku lasterketa,

sokatira...—).

11:00: Hainbat ikastolatako dantza

taldeen erakustaldia.

14:30: Herri bazkaria.

16:30: Play-backa eta antzerkia.

18:00: Dantzaldia.