GİRİŞİM İSTATİSTİKLERİ ÇALIŞTAYI 12.05.2014 YILLIK SANAYİ ve HİZMET İSTATİSTİKLERİ’NDE

1

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

Örnekleme ve Analiz Teknikleri Daire BaşkanlığıAraştırma Tasarımları Grubu 22.04.23

GİRİŞİM İSTATİSTİKLERİ ÇALIŞTAYI12.05.2014

YILLIK SANAYİ ve HİZMET İSTATİSTİKLERİ’NDEÖRNEKLEME TASARIMI

Cenker Burak METİN

TÜİK Uzmanı

Örnekleme ve Analiz Teknikleri Daire Başkanlığı

Araştırma Tasarımları Grubu

2



İçerik Örnekleme dayalı İşyeri Araştırmalarında Temel

Prensipler İşyeri Araştırmalarında Genel Örnekleme Süreci Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (YSHİ)

Genel Tanımlar ve Sınıflamalar 2009 YSHİ Örnekleme Tasarımı

3



Temel Prensipler

Çerçeve olarak İş Kayıtlarının kullanılması

Olasılıklı örneklemenin kullanımı

Faaliyet ve Bölge sınıflamalarına göre tabakalama

EUROSTAT Regülasyonlarının izlenmesi

Temsil edilebilirlik

Koordinasyon

Cevaplama yükünün düşürülmesi

4



Genel Örnekleme Süreci

Çerçevenin oluşturulması

Kapsamın belirlenmesi

Örnekleme tasarımının oluşturulması

Örnek alternatiflerinin analizi

Tahmin süreci

5



YSHİ- Genel Tanımlar ve Sınıflamalar

İş İstatistikleri, 2002 yılından itibaren Avrupa Birliği’nin 20 Aralık 1996

tarihli 58/97 sayılı (EC, Euratom) Konsey Yönetmeliğine dayanılarak

üretilmeye başlanmıştır.

6



YSHİ- Genel Tanımlar ve Sınıflamalar AMAÇ :

Ülkemizin ekonomik ve sosyal yapısında meydana gelen değişmeleri belirlemek ve

ekonominin önemli bir bölümünü oluşturan sanayi ve hizmet sektöründeki

girişimlerinin yapısını izlemek,

Sektörlerin yapısını belirlemek üzere girişim bazında veri derlemek,

Karar organlarının alacağı ekonomik ve sosyal tedbirlere ışık tutacak bilgileri elde

etmek ve çeşitli araştırmalara veri hazırlamak,

Uluslararası istatistiksel karşılaştırmaların yapılmasına olanak sağlamak,

Avrupa Birliği Yapısal İş İstatistikleri mevzuatlarına uyumlu sektör bazında bilgi

derlemektir.

7



YSHİ- Genel Tanımlar ve SınıflamalarGirişim: Kaynakların tahsisine ilişkin karar alma özerkliğini kullanarak, mal

ve hizmet üreten bir organizasyon birimidir. Girişim bir veya birden fazla

yerde bir veya birden fazla faaliyet yürüterek piyasaya mal ve hizmet

üreten gerçek veya tüzel kişiliklerdir.

Yerel Birim: Coğrafi olarak tanımlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ilişkin

faaliyetleri ya da bunların bir kısmını yürüten bir girişim ya da girişimin bir

parçasıdır. Yerel birim girişimin; merkez, büro, mağaza, büfe, fabrika,

atölye, maden ocağı, şantiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi

adresi coğrafi olarak tanımlanabilen bir yerdeki yerleşik olan bölümüdür.

8



YSHİ- Genel Tanımlar ve SınıflamalarCoğrafi Sınıflamalar: İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) veya NUTS

Düzey 1: 12 , Düzey 2: 26 , Düzey 3: 81

9



YSHİ- Genel Tanımlar ve Sınıflamalar Faaliyet Sınıflaması: NACE Rev.2

Sınıflamanın Yapısı :

Seviye 1: 21 kısım (A`dan U`ya kadar)

Seviye 2: 88 bölüm (01`den 99à kadar)

Seviye 3: 272 grup (01.1`den 99.0à kadar)

Seviye 4: 615 sınıf (01.11`den 99.00à kadar)

10



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı

Coğrafi Kapsam

Türkiye

Örnekleme Çerçevesi

2009 İş Kayıtları

(NACE Rev.2 3600 olanlar için ek işlem)

Sınıflamalar

NUTS

NACE 1.1 ve NACE Rev.2

11



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Sektörel Kapsam

NACE REV.1.1 NACE REV.2(C) Madencilik ve Taşocakcılığı (B) Madencilik ve Taşocakcılığı(D) İmalat Sanayi (C) İmalat(E) Elektrik, Gaz ve Su (D) Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı

(E) Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri(F) Yapı(İnşaat) ve Bayındırlık İşleri (F) İnşaat

(G) Toptan ve Perakende Ticaret (G)Toptan ve Perakende Ticaret, Motorlu Kara Taşıtlarının ve Motorsikletlerin Onarımı

(H) Otel, Lokanta (I) Konaklama ve Yiyecek Hizmet Faaliyeti(I) Ulaştırma (H) Ulaştırma ve Depolama (J) Bilgi ve İletişim(J) Aracı Kuruluşların Faaliyetleri (K) Finans ve Sigorta

(K) Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri (L) Gayrimenkul Faaliyetleri

(M)Mesleki Bilimsel ve Teknik Faaliyetler (N) İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri(M) Eğitim (P) Eğitim

(N) Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler (Q) İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri

(O)Diğer Sosyal,Toplumsal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri (R) Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor

(S) Diğer Hizmet Faaliyetleri

12



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Kapsanan kitle

Sektörel kapsam dahilinde olan tüm girişimler ve bu girişimlere bağlı yerel

birimler

Örnekleme Birimi

Girişim

Gözlem Birimi

Girişim

Analiz Birimi

Girişim ve yerel birim

13



YSHİ- 2009 Örnekleme TasarımıTahmin Boyutu

Tam Sayım Sınırları

20+ çalışanı olan tüm girişimler

Sektörler bazında bazı Nace 4’ lü faaliyetlere sahip girişimler

Nace Rev.2’ ye göre 3600 faaliyetinde, nüfusu 100.000’nin

üzerindeki yerleşim yerleri ile 81 il merkezleri kapsamındaki

belediyeler tamsayım sınırları içinde yer almıştır.

14



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Örnekleme Yöntemi

Tabakalı Örnekleme

Örnek Hacmi

Amaç: Örnekleri tabakalara optimum dağıtarak etkin tahmin

İteratif bir süreç ile belirlenmiştir.

Uzlaşık (Compromise) Dağıtım kullanılmıştır.

Beklenen cevapsızlık oranları dikkate alınmıştır.

15



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Uzlaşık Dağıtım

nh = ñ [ K2 + ( 1- K2 ) Mh2 ] ½

nh = h. tabakadaki örnek hacmi

ñ = tabakaya düşen ortalama örnek hacmi

K2 = göreceli önemMh = H.Nh/N = H.Wh

Wh= tabaka ağırlığı ( Nh / N )

H = tabaka sayısınmin = K.ñ en küçük tabaka için örnek hacmi

16



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı

Uzlaşık Dağıtım

Bu yöntem birim sayısı çok küçük dahi olsa her tabakada belirli sayıda örnek

hacmini garanti eder. Dolayısıyla birim yani girişim sayısının çok az sayıda

olduğu tabakalar yapısal olarak sistem içerisinde belirlenerek tamsayımla ele

alınmıştır.

17



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Örnek Hacmi

Nace Rev. 2, 4’ lü düzeydeki örnek hacimleri esas alınarak, tabaka bazında

birimlerin seçim olasılıkları hesaplandı.

Bu olasılıklar, toplam örnek hacmini ve her bir tahmin boyutundaki

tabakalarda belirlenen uygun minimum örnek hacimlerini elde edecek

biçimde güncellendi.

18



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Örnek Seçimi

Sürekli rassal sayı yöntemine dayalı Poisson seçimi

Bu yöntemin kullanılmasının nedeni iterasyon sonucunda girişimlere ait

seçim olasılıklarının farklılasması

Koordinasyon için daha uygun olması

Örnek Koordinasyonu

Amaç: Farklı örneklerin koordinasyonu, cevaplama yükünün azaltılması

Periyodik anketlerde kalma süresinin kontrolü

Birimlere uygulanacak anket sayısının kontrolü

19



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Poisson Örneklemesi

Sürekli rassal sayılar (0,1] kullanılmaktadır.

dh Є [0,1] , ri Є (dh, dh + πi] i Є S

ri = i’nin sürekli rassal sayısı , πi = i’nin olasılığı

Tahmin

Horvitz-Thompson Oran Tahmin Edicisi

Cevapsızlık için imputasyon

20



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Tahmin

Herhangi bir karakteristik (y) tabaka bazında elde edilirken

Varyans

SAS ile Taylor dogrusallastırması yöntemi kullanılarak hesaplanmaktadır.

21



TEŞEKKÜRLER…[email protected]

22




Girişim: Kaynakların tahsisine ilişkin karar alma özerkliğini kullanarak, mal

ve hizmet üreten bir organizasyon birimidir. Girişim bir veya birden fazla

yerde bir veya birden fazla faaliyet yürüterek piyasaya mal ve hizmet

üreten gerçek veya tüzel kişiliklerdir. Girişim ve yasal birim arasındaki ilişki

şu tanımla doğrudan ifade edilir. “Bir girişim ya yasal birime yada yasal

birimlerin birleşimine karşı gelmektedir.”,

23




Yerel Birim: Coğrafi olarak tanımlanan bir yerdeki mal ve hizmetlere ilişkin

faaliyetleri ya da bunların bir kısmını yürüten bir girişim ya da girişimin bir

parçasıdır. Yerel birim girişimin; merkez, büro, mağaza, büfe, fabrika,

atölye, maden ocağı, şantiye, otel, lokanta, kafe, okul, hastane, depo gibi

adresi coğrafi olarak tanımlanabilen bir yerdeki yerleşik olan bölümüdür.

Bu yerde ekonomik faaliyet tek bir girişim için bir ya da daha çok kişinin

tam gün ya da kısmi olarak çalışmasıyla yürütülür. Girişim merkezinin

bulunduğu yer de bir yerel birimdir.

24



YSHİ- 2009 Örnekleme Tasarımı Uzlaşık Dağıtım

GİRİŞİM İSTATİSTİKLERİ ÇALIŞTAYI 12.05.2014 YILLIK SANAYİ ve HİZMET İSTATİSTİKLERİ’NDE

Documents