Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG www.truongnganhang.edu.vn GIỚI THIỆU CHUNG VỀ KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng
NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
TRƯỜNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ NGÂN HÀNG
www.truongnganhang.edu.vn
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ KIỂM TOÁN
TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
2 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN
TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
ThS. Trần Phú Dũng
3 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
4 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
I. Cách tiếp cận kiểm toán.
II. Khái niệm, mục đích, nguyên tắc và vai trò của kiểm toán viên trong kiểm toán trên cơ sở rủi ro.
III. Sự khác nhau giữa cách tiếp cận kiểm toán theo phương pháp truyền thống và cách tiếp cận trên cơ sở rủi ro.
5 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
I. Cách tiếp cận kiểm toán:
NHNN Việt Nam sử dụng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật bao gồm các quy chế và các quyết định trong công tác hướng dẫn và chỉ đạo nội bộ các hoạt động. Hiện tại chưa có quy chế, quy định nào hướng dẫn áp dụng phương pháp kiểm toán nội bộ trên cơ sở rủi ro đối với hoạt động của Vụ Kiểm toán nội bộ.
KTNB trên cơ sở rủi ro hiện nay tại NHNN Việt Nam là một trong những nhiệm vụ rất đáng được quan tâm và cần triển khai thực hiện nhanh chóng.
6 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
I. Cách tiếp cận kiểm toán:
Phương pháp KTNB trên cơ sở đánh giá rủi ro là phương pháp kiểm toán tiếp cận trong đó KTNB xuất phát từ việc xác định, đánh giá các rủi ro của tổ chức để xây dựng kế hoạch kiểm toán và lựa chọn các thủ tục kiểm toán nhằm đưa ra sự đảm bảo cho các nhà lãnh đạo về tính hiệu quả và tính hiệu lực của các quy trình quản lý rủi ro.
Kiểm toán trên cơ sở rủi ro sẽ ưu tiên tập trung nguồn lực để kiểm toán các đơn vị, bộ phận, quy trình được đánh giá có mức độ rủi ro cao. Để thực hiện được, đòi hỏi phải xác định, phân tích, đánh giá những rủi ro và xây dựng hồ sơ rủi ro, tập hợp kiểm toán cho từng hoạt động của tổ chức, đơn vị, quy trình nghiệp vụ.
7 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
1. Một số khái niệm cơ bản:
Kiểm toán: Là một quá trình do các chuyên gia có đủ năng lực và độc lập tiến hành nhằm thu thập và đánh giá các bằng chứng về những thông tin có thể định lượng được của một tổ chức nhằm xác định và báo cáo về mức độ phù hợp giữa những thông tin đó với các chuẩn mực đã được thiết lập.
Rủi ro:
o Theo cách nghĩ truyền thống thì: “Rủi ro là những thiệt hại, mất mát, nguy hiểm hoặc các yếu tố liên quan đến nguy hiểm, khó khăn, hoặc điều không chắc chắn có thể xảy ra cho con người”.
o Theo các tiêu chuẩn quốc tế của Hiệp hội Kiểm toán nội bộ quốc tế (IIA) định nghĩa: “Rủi ro là khả năng một sự kiện có thể xảy ra và sẽ có ảnh hướng đến việc đạt được các mục tiêu. Rủi ro được đánh giá dựa trên sự tác động và khả năng xảy ra”.
Kiểm toán trên cơ sở rủi ro:
o KTNB trên cơ sở rủi ro chính là việc đặt trọng tâm vào việc kiểm tra, đánh giá các chốt kiểm soát. Phương pháp KTNB trên cơ sở đánh giá rủi ro là phương pháp kiểm toán tiếp cận trong đó KTNB xuất phát từ việc xác định, đánh giá các rủi ro của tổ chức để xây dựng kế hoạch kiểm toán và lựa chọn các thủ tục kiểm toán nhằm đưa ra sự đảm bảo cho các nhà lãnh đạo về tính hiệu quả và tính hiệu lực của các quy trình quản lý rủi ro.
8 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
2. Mục đích:
Phân bổ có hiệu quả hơn các nguồn lực kiểm toán
Ứng dụng cách thức kiểm toán mới
Nâng cao vai trò của kiểm toán trong việc tăng cường quản lý các mục tiêu hoạt động
Tăng sự tin cậy của các cơ quan kiểm toán bên ngoài
9 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
3. Nguyên tắc:
Nhận diện và cập nhật kịp thời các rủi ro
Đo lường mức độ rủi ro các hệ thống, quy trình nghiệp vụ và mức độ rủi ro tổng thể
Xây dựng hệ thống hạn mức rủi ro
10 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
4. Vai trò:
Rà soát công tác quản trị rủi ro
Đánh giá công tác báo cáo các loại rủi ro
Đánh giá quy trình quản trị rủi ro
Đưa ra đảm bảo rủi ro đã được đánh giá phù hợp
Đưa ra đảm bảo về các quy trình quản lý rủi ro
11 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
5. Phương pháp:
Phương pháp kiểm toán hệ thống
Là phương pháp kiểm toán trong đó, các thủ tục, các kỹ thuật kiểm toán, được thiết kế nhằm thu thập các bằng chứng về tính thích hợp hay tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán. Hay nói cách khác kiểm toán viên dựa theo kiểm toán nội bộ để xây dựng các thủ tục, các kỹ thuật kiểm toán, thông qua hai khâu:
Phân tích hệ thống:
Xác nhận hệ thống:
12 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Phân tích hệ thống: Là đánh gía tính hiệu quả hay thích hợp của kiểm soát nội bộ thông qua việc mô tả hay mô hình hoá. Đánh giá thông qua 4 bước:
Bước 1 • Hình dung một quy trình nghiệp vụ lý tưởng hay tốt nhất về một nghiệp vụ
đang được kiểm toán
Bước 2 • Xem xét các quy trình nghiệp vụ hiện tại của đơn vị được kiểm toán , quy trình
đó được thể hiện trên văn bản quy trình nghiệp vụ
Bước 3 • So sánh quy trình nghiệp vụ hiện tại với quy trình lý tưởng
Bước 4
Tìm ra được điểm mạnh điểm yếu của quy trình hiện tại khoang vùng rủi ro và xác định trọng tâm khu vực kiểm toán
13 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
II. KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH, NGUYÊN TẮC VÀ VAI TRÒ CỦA KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Xác nhận hệ thống: Là việc kiểm tra tính tuân thủ trong thực tế đối với các quy định về quy trình nghiệp vụ
Bước 1
• Nắm vững và mô tả một cách rõ ràng, chi tiết quy trình nghiệp vụ được quy định bằng văn bản
Bước 2
• Xem xét trên thực tế áp dụng các thử nghiệm kiểm soát để đánh giá các quy định có được tuân thủ hay không
Bước 3
• So sánh giữa quy trình diễn ra trên thực tế với quy định bằng văn bản có sự khác biệt không
Bước 4
• Giải thích nguyên nhân và hậu quả của sự khác biệt
14 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
III. SỰ KHÁC NHAU GIỮA CÁCH TIẾP CẬN KIỂM TOÁN THEO PHƯƠNG PHÁP TRUYỀN THỐNG VÀ CÁCH TIẾP CẬN KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Kiểm toán nội bộ trên cơ sở rủi ro là một phương pháp kiểm toán, trong đó:
Cung cấp đảm bảo về việc các quy trình quản trị rủi ro của đơn vị được kiểm toán đang thực hiện quản trị rủi ro hiệu quả;
Phân bổ nguồn lực kiểm toán vào những lĩnh vực có rủi ro cao trong tổ chức.
15 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
III. SỰ KHÁC NHAU GiỮA CÁCH TIẾP CẬN KIỂM TOÁN THEO PHƯƠNG PHÁP TRUYỀN THỐNG VÀ CÁCH TIẾP CẬN KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Phương pháp kiểm toán nội bộ
truyền thống
Phương pháp kiểm toán nội bộ
trên cơ sở rủi ro
Tập trung vào tính không tuân thủ các quy định Tập trung vào rủi ro và cách thức kiểm soát rủi ro
Coi các quy định, chính sách và các thủ tục
như là tiêu chuẩn, quy chuẩn để kiểm tra sự
tuân thủ
Phân tích thiết kế của các quy định, chính sách
và các thủ tục để đưa ra kiến nghị nhằm hoàn
thiện
Xác định các sai phạm và báo cáo các vấn đề
này
Xác định nguyên nhân các sai phạm và đưa ra
các quy định
Những rủi ro quan trọng chưa được xem xét,
đánh giá khi xây dựng chương trình kiểm toán
Cung cấp đảm bảo rằng những rủi ro quan trọng
được quản lý một cách phù hợp
Nguồn lực kiểm toán được dàn trải ở tất cả các
đơn vị trên cơ sở luân phiên
Sử dụng nguồn lực kiểm toán hiệu quả hơn bằng
việc tập trung vào các đơn vị, lĩnh vực rủi ro cao,
sử dụng thẩm định rủi ro để phân bổ nguồn lực
Đối tượng kiểm toán là các tổ chức, đơn vị Đối tượng kiểm toán bao gồm các quy trình
Chức năng phát hiện Chức năng tư vấn
Tập trung vào quá khứ Chú trọng tới tương lai
Thủ tục kiểm toán chính là kiểm tra chứng từ
chi tiết
Kỹ năng kiểm toán quan trọng là phân tích
16 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
IV. QUY TRÌNH THỰC HIỆN KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
1 • Chuẩn bị kiểm toán
2 • Thực hiện kiểm toán
3 • Lập báo cáo kiểm toán
4
• Theo dõi, đôn đốc thực hiện kiến nghị kiểm toán
17 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
18 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Q&A?
19 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
20 Bản quyền: Trường Bồi dưỡng cán bộ Ngân hàng www.truongnganhang.edu.vn
KIỂM TOÁN TRÊN CƠ SỞ RỦI RO
Q&A?