GIÀO DUC DAI HOC NlTÒC TA HIÉN NAY - Tài Nguyên Sốtainguyenso.vnu.edu.vn/jspui/bitstream/123456789/20391/1/HTKHGD11… · cùng nhu nàng cao chat litdng giào due dai hpc

MOT SO BIÉN PHÀP NÀNG CAO CHAT L I / O N G

GIÀO DUC DAI HOC NlTÒC TA HIÉN NAY • • • «

OS. Dào T r o n g Thi

1. Da d a n g h ó a m u c t iéu dào

t ao , g à n t i éu c h u a n c h a t lUcfng véri

m u c t i éu sùf d u n g là g ià i p h à p hofp ly

cho mó'i q u a n he giùfa quy mó, cha t

liiofng t r o n g giào d u e da i hoc .

Quy mò, chat litdng va hiéii qua là

ba yèn tó then chòt cùa qua trinb dào tao

dai hpc, co quan he màt thièt va ành

hitòng làn nhau mot càcb gay gàt. Quy

mò (cà ve so' litdng làn ed eàii ehuyén

mòli, trình dò) va chat litdng càn,ditdc xàc

dinh sao cho hiéu qua dào tao cao nhà't,

tue là nguón nhàn lite ditdc dào tao dàp

ùng tòt nhà't càc yèn eàu cùa su nghiép

còng nghiép hóa, hién dai hóa dà't nitóc.

Trong hoàn cành nén giào due dai hpc nitóc ta hién nay vói khà nàng dàu tit càc

nguón lite vò cùng han hep, nèh nhin nhàn mot càcb giàn ddn va hình thùc thi

ditòng nhit viée tàng quy mò sé làm giàm chat litdng, con dòi bòi chat litdng cao sé

dàn tói han che, thu hep quy mò. Mac dù vày, quy mò va chat litdng giào due dai

hpc nitóc ta hién nay càn ditdc xàc dinh tritóc hét va eó y nghìa qiiyèt dinh là tu

yèn eàu cùa phàt trién kinh tè xà bòi. Xuà't phàt tìt dòi bòi cùa su nghiép còng

nghiép hóa, hién dai hóa, Nghi quyè't trung itdng II (Khoà Vili) mot màt dit kié'n

nàng quy mò giào due dai hpc dèh nàm 2000 tàng gap ritdi nàm 1995 vói ed eàu

dào tao hdp ly, theo sàt ed cà'u lao dóng va ed cà'u kinh tè'; màt khàc khàng dinh

chat lUdng dào tao ciuig phài ditdc nàng cao dù sue giài quyè't eàe nhiem vu do

KT-XH dàt ra.

Chat litdng giào due dai hoc là mot pham trù eó tình tóng hdp, gàn vói muc

tiéu giào due nhàm dàp ùng yèn eàu cùa KT-XH va phàn ành càc diéu kién dàm

bào cho qua trình giào due trong tùng giai doan phàt trién. Thóng thitòng, khi

bàn ve chat litdng giào due dai hoc, ngitòi ta bay de càp deh càc thuóc tinh ed bàn

cùa nò nhit trình dò hpc vàn, khói lUdng kien thùc, trình dò. ky nàng nghé nghiép,

tiém lue khoa hpc. còng nghé... Dò là nhùng yeu to' rat dàng litu y cùa chat litdng

giào due dai hoc. Nhitng tiéu chi quan trong nhà't cùa chat lUdng giào due dai hpc

83

là nàng lue va pham chat cùa nguón nhàn lite ditdc dào tao dàp ùng càc yèn càu

cùa KT-XH. Bòi vày, chat litpng giào due dai hpc phài ditdc kiém tra thóng qua

thUc tien su dung nguón nhàn lue ditdc dào tao nhàm phue vu phàt trién dà't

nUóc.

Chat litdhg giào due dai hpc càn ditde nhin nhàn tritóe hét dm vói bò phàn

sinh vién dai tra, dóng tbòi bó sung thém ti le va chat litdng cùa càc bò phàn sinh

vién xuàt sàc, giòi cùng nhit yèn kém.

Su da dang hóa muc tiéu dào tao thành càc muc tiéu nàng cao dàn tri, dào

tao nhàn lite, boi ditdng nhàn tài va gàn tiéu chuàn chat lUdng vói muc tiéu su

dung nguón nhàn lue ditdc dào tao dita dèh giài phàp cho bài toàn tuòng ehitng

nhit màu thuàn là vùa mò róng quy mò hdp ly. vita nàng cao chat litdng ò mùc càn

thièt: tiéu chuàn chat litdng cao vói chuàn mite khu vite va quòe té cho miie tiéu

nhàn tài; tiéu chuàn chat litdng dai tra vói chuàn mite quòe già cho muc tiéu nhàn

lue, va tao diéu kién cho nhiéu ngitòi ditdc hpc tàp góp phàn thite hién muc tiéu

dàn tri. O day càn làm rò thém càc quan diém san:

- Càn quan niém càc chuàn mite quòe già càn thièt phài va ehi eó thè dàp

ùng nhùng yèn càu phó bién cùa KT-XH nitóc ta trong giai doan tritòc màt. Tuy

vày, càn tinig bitóc nàng cao càc chuàn mite quòe già tièh dén ngaiig bang chuàn

mUc khu vite va quòe té, titdng ùng vói nhip dò phàt trién va bòi nhàp cùa dà't

nitóc vào khu vite va còng dóng quòe té.

- Chuàn mite khu vite va quÒc té tritóc màt àp dung cho càc ngành mùi

nlipii, bó phàn sinh vién giòi, xuàt sàc va difdc thitc hién ò càc trung tàm dào tao

chat litdng cao, eàe ddn vi dào tao trong diém, càc chitdng trình dàe biét (thi du,

chitdng trình dào tao cu nhàn khoa hpc tài nàng ditdc thi diém eó két qua ò tntòng

Dai hpc Khoa hpc Tit nhién. DHQGHN va ditdc mot so tntòng dai hpc khàc hitòng

ùng). Càc ddn vi nhit vày ngày càng nhiéu, ti le sinh vién giòi, xuàt sàc dat chuàn

mite chat litdng khu vite, quòe té ngày mot tàng.

- Càn phàn biét chat litdiig bang càp, hpc vi vói két qua hpc tàp cùa sinh

vién, ehòhg xu hitóng tàm thitòng hóa bang càp nhit hién nay. Chi nhùng sinh

vién dat chuàn mite chat litdng mói ditdc càp bang, hpc vi titdng l'mg. Dóng tbòi

vói vi^c mò ròng dàu vào de tao ed bòi hpc tàp eàn tbitc hién càc bién phàp quàn

ly, sàng Ipe chat che de dàm bào chat litdng bang càp. hpc vi. Nhùng sinh vién

kbòng dat chuàn mite chat litdng tuy ehita ditde càp bang, hpc vj nhitng cùng góp

phàn nàng eao dàn tri, nàng cao nàng lite còng tàc. tich luy kién thùc cho ed hpi

hpc tàp khac hoàc ehuyén sang hpc chitdiig trình eó trình dò thàp hdn. Kliàc phuc

tàm ly dang phó bién trong xà bòi cho ràng hpc thàng dai hpc là con duòng duy

nhàt de thành dat bang càcb dòi mói ed che su dung va de bat theo nàng lite thUc sU

84

(khóng dUa vào bang càp mot càch hình thùc), dà'y manh giào due ehuyén nghiép,

day nghé, tao khà nàng phàn luóng hpc sùih tot nghiép phó thóng ed so va tnmg hpc.

2. T à n g cxiàng h u y d ó n g va sùf d u n g eó h i éu q u a càc n g u ó n ìxic cho giào d u e da i h o c .

Càc diéu kién dàm bào cho viée tó ebùe quy trình giào due dai hpc bao góm càc nguón lue dàu tU cho giào due dai hpc (dòi ngù giàng vién, càn bò quàn ly, sinh vién, kinh phi, ed so vàt chat - ky thuàt) ciing nhu mói tntòng giào due eó y nghìa Clic ky quan trpng dòi vài boat dóng giào due dai hpc. Tbòi gian qua, do dòi song qua khó khan, lai bi ed che thi tntòng cuón bùt, tàc dòng, ti le ngàn sàch cùng nhu dóng góp ciia xà bòi cho giào due dai hpc con rat thàp, phitdng thùc dàu tu va huy dòng mang tinh dàn trai, bình quàn, dàn dén chat litdng va hiéu qua giào due dai hpc sa sùt nghiém trpng. Càc ngành hpc nhU khoa hpc ed bàn va mot so ngành ky thuàt rat càn cho phàt trién KT-XH nhitng kbòng thu bùt ditde smh vién, dàc biét là càc sinh vién giòi. Con em dàn nghèo, nòng thón, mién nùi, bài dào kbòng co diéu kién di hpc...

Dàu tu mot càcb thieh dàng va su dung eó hiéu qua càc nguón lUe dàu tU cho giào due dai hpc là yen tó' quan trpng nhà't, quyè't dinh sit phàt trién quy mò cùng nhu nàng cao chat litdng giào due dai hpc hién nay. Ngàn sàch nhà nitóc càn phài dóng vai trò ebù lUc trong nguón lite dò. Nghi quyè't Trung itdng II quyè't dinh tàng dàn ti trpng ngàn sàch dàu tu cho giào due, dào tao dèh nàm 2000 dat mùc 15% biéu bién quyét tàm eao cùa Dàng va Nhà nitóc ta. Màt khàc, day manh xà bòi hóa giào due nhàm huy dòng càc nguón luc bó sung khàc là dòi bòi tà't yèn va càp bàch trong diéu kién hién nay, khi ngàn sàch nhà nitóc qua eo hep. Huy dòng càc nguón dàu tit cho giào due dai hpc là rat càn thièt, nhitng quàn ly va su dung ehùng mot càch còng bang va eó hiéu qua ciing là mot yen tò quan trpng de nén giào due dai hpc nitóc nhà vUdt qua càc thàeh dò hién nay. Trong hoàn cành nguón lue dàu tit cho giào due dai hpc con han che, kbòng dù sue dàp ùng tòt nhu càu giào due dai tra, càn xàc djnh càc m\ic tiéu Uu tién de thvtc hi^n dàu tu t^p trung co trpng diém, kién quyét t rành kiéu dàu tu bình quàn, dàn trai kém hiéu qua (vàn de này eó thè phàn tich cu thè hdn trong chinh sàch hpc phi, hpc bòng dòi vói sinh vién dai hpc).

3 . Ve m a n g li^ói càc trvfòng dai hoc , cao dàng .

Mot khàu quan trpng trong ebù tritdng dói mói giào due dai hpc nitóc ta là

sàp xé'p, tó ebùe lai he thóng càc tntòng dai hpc, cao dàng. Ve ed eàu va ebùe nàng

dào tao, càc tntòng phàn loai thành càc dai hpc da linh vite (dai hpc quòe già, dai

hpc viing...), càc tntòng dai hpc, eao dàng va hpc vién ddn linh vile, ddn ngành, càc

tntòng cao dàng còng dóng. càc dai hpc mò. Con ve phitdng thùc quàn ly. dàu tu

thi càc tntòng dai hpc, cao dàng ehia thành eàe loai: còng làp, bàn còng, dàn làp,

tu thuc.

85

là nàng lue va pham chat cùa nguón nhàn lUe ditdc dào tao dàp ùng càc yèn càu

cùa KT-XH. Bòi vày, chat litdng giào due dai hpc phài ditdc kiém tra thóng qua

thUc tien su dung nguón nhàn lUc ditde dào tao nhàm phue vii phàt trién dàt

nUóc.

Chat litdhg giào due dai hpc càn ditdc nhin nhàn tritóc hét dò! vói bò phàn

sinh vién dai tra, dóng thòi bó sung thém ti le va chat litdng cùa càc bò phàn sinh

vién xuàt sàc, giòi cùng nhit yèn kém.

Su da dang hóa muc tiéu dào tao thành càc muc tiéu nàng cao dàn tri, dào

tao nhàn lUe, boi ditòng nhàn tài va gàn tiéu chuàn chat litdng vói muc tiéu su

dung nguón nhàn lite ditde dào tao dita dèh giài phàp cho bài toàn titòng ehitng

nhit màu thuàn là vùa mò róng quy mò hdp ly. vita nàng cao chat litdiig ò mùc eàn

thié't: tiéu chuàn chat htdng eao vói chuàn mite khu vite va quòe té cho muc tiéu

nhàn tài; tiéu chuàn chat lupng dai tra vói chuàn mite quòe già cho miic tiéu nhàn

lUc, va tao diéu kién cho nhiéu ngitòi ditdc hpc tàp góp phàn thitc hién muc tiéu

dàn tri. O day eàn làm rò thém eàe quan diém san:

- Càn quan niém càc chuàn mite quòe già càn thièt phài va chi eó thè dàp

ùng nhùng yéu eàu phó bién cùa KT-XH nitóc ta trong giai doan tritóc màt. Tuy

vày, eàn titng bitóe nàng eao càc chuàn mite quòe già tièh dèh ngang bang chuàn

mùc khu vUe va quòe té, titdng ùng vói nhip dò phàt trién va bòi nhàp cùa dà't

nitóe vào khu vUe va còng dóng quòe te.

- Chuàn mite khu vUe va quòe té tritóc màt àp dung cho càc ngành mùi

nhpii, bò phàn sinh vién giòi. xuàt sàc va ditde thitc hién ò eàe trung tàm dào tao

chat litdng cao, càc ddn vi dào tao trpng diém, càc ehitdng trình dàc biét (thi dii.

chitdng trình dào tao cu nhàn khoa hpc tài nàng ditdc thi diém eó két qua ò tntòng

Dai hpc Khoa hpc Tit nhién, DHQGHN va ditdc mot so tntòng dai hpc khàc hitòng

ùng). Càc ddn vi nhit vày ngày càng nhiéu, ti le sinh vién giòi, xuàt sàc dat chuàn

mite chat htdng khu vite, quòe té ngày mot tàng.

- Càn phàn biét chat litdng bang càp, hpc v} vói két qua hpc tàp cùa sinh

vién. chóhg xu hitóng tàm thitòng hóa bang càp nhit bién nay. Chi nhiìng sinh

vién dat chuàn mite chat htdng mói ditdc càp bang, hpc vi titdng l'mg. Dóng thòi

vói viée mò róng dàu vào de tao ed bòi hoc tàp eàn thitc hién càc bién phàp quàn

ly, sàng Ipc chat che de dàm bào chat litdng bang càp, hpc vi. Nhùng sinh vién

kbòng d.Tt chuàn mite chat htdng tuy chita ditpe càp bang, hpc vi nhitng cùng góp

phàn nàng cao dàn tri, nàng cao nàng lite còng tàc. tich luy kièii thùc cho ed bòi

hpc tàp khac boàe ehuyén sang hpc chitdng trình eó trình dò thàp hdn. Kliàc phuc

tàm ly dang phó bién trong xà bòi cho ràng hpc thàng dai hpc là con ditòng duy

nhàt de thành dat bang càcb dòi mói ed che su di^ng va de bat theo nàng lUc thUc sU

84

(khóng dUa vào bang càp mot càch hình thùc), day manh giào due ehuyén nghiép,

day nghé, tao khà nàng phàn luóng hpc smh tòt nghiép phó thòng ed so va tnmg hpc.

2. T à n g cìidng h u y d ò n g va svi d u n g co h i éu q u a càc n g u ó n lUc cho giào due da i hoc .

Càc diéu kién dàm bào cho viée tó ebùe quy trình giào due dai hpc bao góm eàe nguón lUc dàu tU cho giào due dai hpc (dòi ngù giàng vién, eàn bó quàn ly, sinh vién, kinh phi, ed so vàt chat - ky thuàt) ciing nhU mói tntòng giào due eó y nghìa Clic ky quan trpng dói vói boat dòng giào due dai hpc. Thòi gian qua, do dòi song qua khó khan, lai bi ed che thi tntòng cuon bùt, tàc dòng, ti le ngàn sàch cùng nhu dóng góp ciia xà bòi cho giào due dai hpc con rat thàp, phitdng thùc dàu tu va huy dóng mang tinh dàn trai, bình quàn, dàn dén chat htdng va hiéu qua giào due dai hpc sa sùt nghiém trpng. Càc ngành hpc nhit khoa hpc ed bàn va mot so ngành ky thuàt rat càn cho phàt trién KT-XH nhitng khóng thu bùt ditdc sinh vién, dàc biét là eàe sinh vién giòi. Con em dàn nghèo, nòng thón, mién nùi, bài

m dào khóng eó diéu kién di hpc...

Dàu tu mot càch thich dàng va su dung eó hiéu qua càc nguón lUe dàu tu cho giào due dai hpc là yèn tó quan trpng nhàt, quyét dinh sU phàt trién quy mò cùng nhu nàng eao chat htdng giào due dai hpc hién nay. Ngàn sàch nhà nitóc càn phài dóng vai trò ebù lUc trong nguón lUe dò. Nghi quyét Trung itdng II quyét dinh tàng dàn ti trpng ngàn sàch dàu tit cho giào due, dào tao dèh nàm 2000 dat mùc 15% biéu hién quyét tàm cao cùa Dàng va Nhà nitóc ta. Màt khàc, day manh xà bòi hóa giào due nhàm huy dòng càc nguón lue bó sung khàc là dòi bòi tà't yéu va càp bàch trong diéu kién hién nay, khi ngàn sàch nhà nUóc qua eo hep. Huy dóng eàe nguón dàu tu cho giào due dai hpc là rat càn thièt, nhitng quàn ly va su dung chùjig mot càcli còng bang va eó hiéu qua ciing là mot yèn tò quan trpng de nén giào due dai hpc nitóc nhà vitdt qua càc thàeh dò hién nay. Trong hoàn cành nguón lue dàu tit cho giào due dai hpc con han che, kbòng dù sue dàp ùng tòt nhu càu giào due dai tra, càn xàc djnh càc m\ic tiéu Uu tién de thUc hi^n dàu tu t^p trung co trpng diém, kién quyét t rành kiéu dàu tu bình quàn, dàn trai kém hiéu qua (vàn de này co thè phàn tich cu thè hdn trong chinh sàch hpc phi, hpc bóng dòi vói sinh vién dai hpc).

• 3 . Ve m a n g lufói càc t r t fòng dai hoc , cao d à n g .

Mot khàu quan trpng trong ebù tritdng dói mói giào due dai hpc nitóc ta là

sàp xé'p, tó ebùe lai he thóng càc tntòng dai hpc, eao dàng. Ve ed eàu va ebùe nàng

dào tao, càc tntòng phàn loai thành eàe dai hpc da linh vite (dai hpc quòe già, dai

hpc viing...), càc tntòng dai hpc, cao dàng va hpc vién ddn linh vile, ddn ngành, càc

tntòng cao dàng còng dóng, càc dai hpc mò. Con ve phitdng thùc quàn ly, dàu tU

thi càc tntòng dai hpc, cao dàng ehia thành càc loai: còng làp, bàn còng, dàn làp,

tu thuc.

86

Mó hình dai hoc da linh vite. • • •

Trong thòi dai khi ma nén giào due dai hpc the giói dang ehuyén tu tinh boa

thành dai ehùng thi dai hpc da linh vUe trò thành mò hình dai hpc hiéu qua cao

nhàm tó ebùe dào tao quy mò lón, hèn ngành, tao tién de cho viée àp dung

phUdng thùc hpc phàn - tin chi, dàp iitng nhu càu ngày càng cao ve ebù dòng ke

hoach hpc tàp va ehuyén dói ngành hpc cùa sinh vién. Màt khàc, do hoàn cành

kinh tà khó khan hién nay, de dàu tu cho giào due dai hpc eó hiéu qua, Dàng ta

chù trUdng xày dUng càc trung tàm chat htdng cao là trpng diém itu tién de thitc

hi$n dàu tu tàp trung cùa nhà nUóc. Dai hpc quóc già là trung tàm chat htdng cao

ò bàc dai hpc va sau dai hpc. NhU vày, viée thành làp càc dai hpc quóc già va dai

hpc vùng là mot chù trUdng dùng dàn cùa Dàng va Nhà nitóe, phù hdp vói xu the

phàt trién dai hpc thè' giói va hoàn cành cu thè ciia nitóc ta. Tuy vày, càn lUu y

mpt so vàn de trong ehi dao xày dUng loai bình dai hpc này:

- Mot vién dai hpc da linh vUc phài bao góm nhiéu linh vite: Khoa hpc tit

nhién, Khoa hpc xà bòi & nhàn vàn, Còng nghé - Ky thuàt. Kinh té - Luàt, Nòng

- Làm, Y - Ditde, Ngoai ngù. Thòi gian qua. Dai hpc Quóc già Ha Nói mói chi eó

càc tntòng tbupe khói khoa hpc ed bàn. Sàp tói càn xày ditng thém mot so tntòng

thupe càc linh vUe khàc, tritóc hét là còng nghé va kinh tè de Dai hpc Quòe già Ha

Npi tbUe su trò thành mot dai hpc da linh vUe titdng dòi hoàn chinh.

- Vièc thu gom thiéu ehpn Ipc càc tntòng dai hpc vào eàe dai hpc quòe già

khóng làm tàng ma trén thitc tè làm giàm sùt chat htdng tóng thè dpi ngù càn bò

giàng day, làm càng thàng thém tình hình bién che càn bó trong mói linh vite, gay

khó khan cho su phàt trién tièp theo.

- Dai hpc quóc già dóng thòi phài là trung tàm nghién cùu khoa hpc lón cùa

cà nitóe, phài bao góm mot mang litói eàe vién va tning tàm nghién cùu gàn bó

bull Cd vói càc ddn vi dào tao.

Mó hình triiòng dai hoc bàn cóng, dàn làp, tu thuc.

Y nghìa cùa càc loai hình tntòng này là huy dòng thém càc nguón lite ngoài

nhà nitóc dàu tit cho giào due. Càn quàn triét quan diém he thóng tntòng còng

dóng vai trò nòng eò't, phài eó quy che va thòng qua he thóng thanh tra giào diie

quàn ly chat che ehitdng trình, nói dung, tu càch, phàm chat dói ngù giàng vién

va dàc biét là chat htdng dào tao cùa càc tntòng bàn còng, dàn làp, tit thiie. Hién

nay, bau hét càc tntòng dai hpc dàn làp vàn su dung giàng vién va eàn bó quàn ly

cùa càc tntòng còng, thiié ed so vàt chat, thièt bj cùa eàe tntòng va ed quan nhà

nitóe khàc. Nhit vày, trén thitc té. càc nguón lite huy dóng ò day kbòng mói, thUc

ra là ehia xè tìt nguón lite dàu tit cho giào due. Hdn thè. khi sii dung giàng vién va

thièt bj cùa càc tntòng còng. hp ehi phài tra mot phàn chi phi cho viée su dung

86

dUói dang thù lao ma vàn dù sue cuón bùt (vi giàng vién dà nhàn htdng va càc quyén Idi ò truòng cóng rói). Bòi vày, quy che' truòng bàn còng, dàn làp, tu thuc phài lUu y xù ly thòa dàng mói quan he trén. Khi thành làp mot tntòng loai này càn xem xét nò co khà nàng huy dòng nguón lUc mói bó sung cho dàu tu giào due bay kbòng?

Mó hình truòng cao dàng cóng dong.

Day là mot loai hình trUÒng rat nén khuyé'n khich phàt trién, vi nò tao diéu kién cho nhùng ngitòi eó nhu eàu trong cà nUóc eó thè hpc ehitdng trình dai eitdng dai hpc ngay tai dia phUdng, do dò thuàn tién va it toh kém hdn nhiéu so vói ve hpc tàp trung ò càc trung tàm dò thi lón. Tntòng eao dàng còng dóng eàn ditde mot hoàc mot vài tntòng dai hpc lón bào trd (bó trd ve ehitdng trình, quàn ly, giàng vién va tiép nhàn sinh vién tièp tue theo hpc phàn giào due ehuyén nghiép...).

Dia eh! : Dai hoc Quóc Già Ha Nói

144 duòng Xuàn Thùy, Cdu Giay Ha Nói

DT. (CQ) : 8340571 (NR) : 8.532242

87