GEMİ SİCİLİ TÜZÜĞÜ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Tüzüğün amacı, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun öngördüğü gemi sicillerinin kuruluşu ve gemi sicilinin nasıl tutulacağı, memurlarının sahip olmaları gereken nitelikler, hukuki ilişkilerin nasıl belgelenecekleri ve tescil olunacakları, kayıtların düzeltilmesi, değiştirilmesi ve silinmesine ilişkin hususların düzenlenmesidir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Tüzük, gemi sicilinin kuruluşu, nasıl tutulacağı, memurlarının sahip olması gereken nitelikler, gemi sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar ile mülkiyet ve mülkiyet dışındaki ayni ve şahsi hakların gemi siciline tescil edilme şartlarını, tescil, kayıtlı bilgilerin değişikliği, silinme ve düzeltme işlemlerini kapsar. (2) Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne ilişkin mevzuatın özel hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6102 sayılı Kanunun ve bu Tüzüğün hükümleri, Türk Uluslararası Gemi Sicili hakkında da geçerlidir. (3) Bağlama Kütüğü’ne ilişkin mevzuatın özel hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6102 sayılı Kanunun ve bu Tüzüğün hükümleri Bağlama Kütüğü hakkında da geçerlidir. Dayanak 1
31
Embed
GEMİ SİCİLİ TÜZÜĞÜ · Web viewGEMİ SİCİLİ TÜZÜĞÜ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Tüzüğün amacı, 13/1/2011 tarihli
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
GEMİ SİCİLİ TÜZÜĞÜ
BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tüzüğün amacı, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun öngördüğü gemi sicillerinin kuruluşu ve gemi sicilinin nasıl tutulacağı, memurlarının
sahip olmaları gereken nitelikler, hukuki ilişkilerin nasıl belgelenecekleri ve tescil olunacakları,
kayıtların düzeltilmesi, değiştirilmesi ve silinmesine ilişkin hususların düzenlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tüzük, gemi sicilinin kuruluşu, nasıl tutulacağı, memurlarının sahip
olması gereken nitelikler, gemi sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar ile mülkiyet ve mülkiyet
dışındaki ayni ve şahsi hakların gemi siciline tescil edilme şartlarını, tescil, kayıtlı bilgilerin
değişikliği, silinme ve düzeltme işlemlerini kapsar.
(2) Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne ilişkin mevzuatın özel hükümleri saklı kalmak
kaydıyla, 6102 sayılı Kanunun ve bu Tüzüğün hükümleri, Türk Uluslararası Gemi Sicili hakkında
da geçerlidir.
(3) Bağlama Kütüğü’ne ilişkin mevzuatın özel hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6102 sayılı
Kanunun ve bu Tüzüğün hükümleri Bağlama Kütüğü hakkında da geçerlidir.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tüzük, 6102 sayılı Kanununun 994 üncü maddesi ve 26/9/2011 tarihli
ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tüzüğün uygulanmasında,
a) Bağlama kütüğü: 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 43 üncü maddesi uyarınca
tutulan, gemi, deniz ve iç su aracının kaydedildiği, ana ve yardımcı kütüklerden oluşan elektronik
kayıt sistemini ve bağlama kütüğü dosyasını,
1
b) Bağlama limanı: Geminin sicile kayıtlı olduğu sicil limanına bağlı olan ve gemiye ait
seferlerin yönetildiği limanı,
c) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,
ç) Gemi Sicili: 6102 sayılı Kanun uyarınca tutulan ve 16/12/1999 tarihli ve Türk
Uluslararası Gemi Sicili Kanunu İle 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair 4490 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca “Milli
Gemi Sicili” olarak nitelendirilen sicili,
d) GESBİS: Gemi siciline kayıt ve tescilin yapıldığı, sicil bilgilerinin elektronik ortamda
tutulduğu “Gemi Sicil Bilgi Sistemi”ni,
e) Liman başkanlığı: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının liman
başkanlıklarını,
f) Kanun: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
g) Yapı halindeki gemilere özgü sicil:: 6102 sayılı Kanun’un 986 ncı maddesinde
tanımlanan sicili,
ğ) Sicil limanı: 6102 sayılı Kanunun 954 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca,
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından uygun görülen yerlerde kurulan ve gemi
sicilini tutmakla yetkili liman başkanlığını,
h) TUGS: 16/12/1999 tarihli ve 4490 sayılı Kanun uyarınca tutulan Türk Uluslararası Gemi
Sicilini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Gemi sicilinin kurulacağı yer ve yetki alanı
MADDE 5 – (1) Gemi sicili, gemi sicilinin tutulması ve sicille ilgili tüm işlemleri
gerçekleştirmek üzere Bakanlığın uygun gördüğü liman başkanlıklarında, Bakanlıkça
görevlendirilen memurlar eliyle tutulur.
2
(2) Bakanlık, Kanunun 954 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca, ihtiyaca göre, gemi
sicilini tutmakla yetkili liman başkanlıklarını belirleyebilir veya gemi sicilini tutma yetkisi verdiği
liman başkanlıklarının bu yetkisine son verebilir.
(3) Bu Tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan gemi sicilini tutmakla yetkili sicil
limanları faaliyetlerini sürdürmeye devam eder.
(4) Sicil limanlarının yetki alanı, sicil limanlarına tabi olan gemi bağlama limanlarını kapsar.
Söz konusu sicil limanlarının coğrafi sınırları Bakanlıkça belirlenir.
Yetki, sorumluluk ve teşkilat
MADDE 6 – (1) Liman başkanı sicil limanının amiri olup sicilin mevzuata uygun bir
şekilde tutulmasından sorumludur. Bununla birlikte, Bakanlık sicilin tutulması ve sicille ilgili tüm
işlemlerin gerçekleştirilmesi için Liman Başkanlığında görevlendirilmek üzere sicilden sorumlu bir
müdür atar. Sicilden sorumlu müdür, uzman, denizcilik uzmanı, gemi sürvey uzmanı, mühendis
veya memur kadrosunda bulunanlardan; öncelikle hukuk, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri,
siyasal bilgiler fakülteleri ile mühendislik ve denizcilikle ilgili fakülte mezunları veya sicilin
tutulmasında en az beş yıl süreyle görev yapan ve lisans düzeyinde eğitim almış olan memurlar
arasından, bu vasıfta istekli yoksa en az lisans mezunu memurlar arasından seçilir.
(2) Sicil limanında, sicille ilgili işlemleri yerine getirmek üzere Bakanlık tarafından, iş
hacmine göre yeterli sayıda memur görevlendirilir. Sicil işlemlerini yerine getirmekle görevli
memurlar genel hükümlere tabi olup özlük hakları ve diğer hususlar bakımından bulundukları
kadrolara göre işlem görür, bunlara ayrıca kadro tahsis edilmez.
(3) Sicil işlemlerini yerine getirmekle görevli memurlarsicilden sorumlu müdür tarafından
tespit edilecek iş bölümüne göre kendilerine verilecek işleri yerine getirirler.
(4) Sicil işlemlerini yerine getirmekle görevli memurlarkendilerine verilen görevle sınırlı
olmak kaydıyla sicile ilişkin verilecek karar ve yapılacak işlemlerde yetkilidir.
(5) Sicil limanınca gerçekleştirilen işlemlere karşı yapılacak itirazlar Kanunun 993 üncü
maddesi kapsamında yapılır.
GESBİS
3
MADDE 7 – (1) GESBİS; Milli Gemi Sicil kaydı, Türk Uluslararası Gemi Sicili kaydı,
Yapı Halindeki Gemilere Özgü Sicil kaydı, Bağlama Kütüğü, Geçici Bayrak bölümünün yer aldığı
ana kütük ile mâlikler listesi, işletenler listesi ve takyidatlar listesinin yer aldığı yardımcı kütükten
oluşur. GESBİS’te tutulan kayıtlara ait belgeler ilgili sicil limanı tarafından dosyalanarak saklanır.
Belgelerin düzenlenmesi
MADDE 8 – (1) Gemi siciline kayıtlı gemilere düzenlenecek her türlü belge GESBİS’te
düzenlenerek, hazırlayan memur tarafından paraf edilip, sicilden sorumlu müdürce imzalandıktan
sonra mühürlenir. Bu belgelerin bir sureti ilgili kişiye imza karşılığı elden verilir, diğer sureti ise
muhafaza edilmek üzere geminin dosyasına konulur.
(2) Düzenlenecek belgelerde yer alacak bilgilerin içeriği ve belgelerin şekli Bakanlıkça
belirlenerek; Bakanlığın resmi internet sayfasında duyurulur. Bakanlık gerekli görürse, bu bilgi ve
belgelerde değişiklik yapılabilir.
(3) Düzenlenen belgelerde yer alan bilgiler GESBİS’te muhafaza edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMTescil
Genel kurallar
MADDE 9 – (1) Gemi siciline kayıt edilecek gemiler hakkında, Kanunun 956 ila 958 inci
maddeleri hükümleri uygulanır.
(2) Gemi siciline kayıt işlemleri GESBİS’te yapılır.
(3) Aksine hüküm bulunmadıkça gemi siciline kayıt, ancak yazılı talep üzerine olur. Talep,
istem yazısının, bunu kabule yetkili memura verilmesi anında yapılmış sayılır. Talebi alan memur
tarafından, istem yazısı üzerine, talebin yapıldığı tarih ve saat dakikasıyla birlikte kayıt edilir ve
imzalanır.
(4) Lehine tescil yapılacak veya tescilden hakkı etkilenecek olan herkes istemde bulunmaya
yetkilidir.
(5) Bir tescilin yapılması diğer bir kişinin mevcut hakkını etkileyecekse, söz konusu tescilin
yapılabilmesi tescilden etkilenecek olan kişinin onayına bağlıdır.
4
(6) Yetkili adli ve idari mercilerin tescile, şerh verilmesine ve sicil kaydının silinmesine
yönelik her türlü istemleri, üçüncü ve dördüncü fıkralar uygulanmaksızın yerine getirilir.
(7) Noterler, tanzim veya tasdik ettikleri hukuki işlemleri, geminin kayıtlı olduğu sicil
limanına derhal bildirmekle yükümlüdür.
(8) Gemi üzerinde birden fazla hak sahibi bulunuyorsa, geminin sicil kayıtlarında yapılacak
değişikliklerde bu hak sahiplerinin tamamının sicil limanında düzenlenecek olan belgeleri
imzalamaları veya noter vasıtasıyla muvafakat vermiş olmaları gerekir.
(9) Bakanlık, sicile kayıtlı gemilerin işlemlerinin diğer sicil limanları tarafından da
yapılabilmesi için yetkilendirme yapabilir. Böyle bir durumda talep yetkilendirilen sicil limanına
yapılabilirken, tescil geminin bağlama limanının tabi olduğu sicil limanı tarafından gerçekleştirilir.
Sicil limanı kendi yetki alanında bulunmayan gemilere ilişkin bir tescil talebi alırsa gecikmesizin bu
talebi geminin bağlı olduğu sicil limanına bildirir. Bu durumda tescil talep anı bu bildirimin
yapıldığı andır.
Mülkiyet hakkının tescili
MADDE 10 – (1) Gemilerin, gemi siciline kaydı, Kanunun 959 uncu maddesi kapsamında,
geminin malik veya maliklerinden birinin, geminin bağlama limanının tabi olduğu sicil limanına
yazılı istemi üzerine gerçekleştirilir.
(2) Tescil istemiyle birlikte Kanunun 960 ıncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilenler ile
birlikte Bakanlıkça belirlenen ve duyurulan ilave diğer hususlar da bildirilir. Ayrıca gemilerin
teknik durumları, denetimleri ve belgelendirilmelerine ilişkin mevzuat ile vatandaşlık, dış ticaret ve
gümrük ile ilişkili diğer mevzuat hükümlerine göre istenilecek belgeler Bakanlık tarafından
belirlenerek Bakanlığın resmî internet sayfasında ilan edilir.
(3) İstem yazısının ilgili sicil limanına sunulmasıyla, istemin yapıldığı tarih ve saat dakikası
ile birlikte söz konusu istem yazısı üzerine kayıt edilir ve imzalanır. İstem bu an itibariyle yapılmış
sayılır. 9 uncu maddenin dokuzuncu fıkrası saklıdır.
(4) İstemi inceleyen sicil limanı tarafından, istemin gereğini yerine getirmeye engel bir
halin veya eksikliğin tespit edildiği durumlarda, istem sahibine tespit edilen engelin kaldırılması
veya giderilmesi için 30 güne kadar süre verilir. Süre sonunda engel kaldırılmamış veya eksiklik
giderilmemiş olursa istem reddedilir. Bu süre geçtikten ve istem reddedildikten sonra eksikliğin
giderilmesi halinde tekrar istemde bulunulması mümkündür.
5
(5) Daha önce yabancı bir gemi siciline kayıtlı iken Türk gemisi niteliğini kazanan geminin
tescil edilmesi için yabancı gemi sicilinden silindiğini kuvvetle muhtemel gösteren belgelerin sicil
limanına sunulması gerekir. Böyle bir belgenin sunulması geminin tescilli olduğu devletin hukuku
veya devletin içinde bulunduğu durum nedeniyle imkânsız ise söz konusu belge veya belgelerin
sunulması sicil limanınca istenmeyebilir.
Kayıt usulü
MADDE 11 – (1) GESBİS’te ad onayı alınıp, kaydı yapan memur tarafından, teknik kütük
işlemleri yapılarak, “gemi siciline kaydedilecek gemiler” listesinden, kaydı yapılacak gemi
seçilerek yeni bir gemi kaydı sayfası açılır. Bu sayfaya Kanunun 963 üncü maddesinde belirtilen
hususlar ile Bakanlıkça belirlenen diğer ilave bilgiler kaydedilir. Kayıt ve tescilin sonunda kütük
kayıt örneğinden gereken sayıda suret alınarak işlem sona erdirilir.
(2) Kütük kayıt örneğinden alınan suretler işlemi gerçekleştiren memur tarafından
paraflanıp, sicilden sorumlu müdürce imzalandıktan sonra mühürlenerek tescil işlemi tamamlanır.
Kütük kayıt örneği, kayıt için alınan belgelerle birlikte sicil dosyasında muhafaza edilir. Gemi sicil
dosyaları gemi numarasına göre arşivlenir.
(3) GESBİS’te, yapılan işlemler, işlemi yapan memur, işlemin tarihi ve saati gibi tüm
ayrıntılar otomatik olarak kayıt edilir.
Gemi tasdiknamesi
MADDE 12 – (1) Gemi siciline tescil edilen her gemiye Kanunun 968 inci maddesi
kapsamında gemi tasdiknamesi düzenlenir. Gemi siciline kayıtlı olup da tescil bilgileri değişen
gemilerin ise gemi tasdiknamesi yenilenir.
(2) Gemi tasdiknamesi, geminin kayıtlı olduğu sicil limanı tarafından tescilin yapıldığı gün
düzenlenir.
(3) Gemi tasdiknamesi, tasdiknameyi düzenleyen memur tarafından paraflanıp sicilden
sorumlu müdürce imzalandıktan sonra mühürlenerek ilgilisine imza karşılığında teslim edilir, bir
sureti de gemi dosyasına konulur.
(4) Gemi tasdiknamesinde, Kanunun 968 inci maddesinde belirtilen hususlarla birlikte
Bakanlık tarafından belirlenerek duyurulan diğer bilgiler de yer alır.
6
(5) Gemi tasdiknamesi; geminin borda evrakından olup gemide bulundurulması zorunludur.
(6) Gemiye ait bilgilerde değişiklik olması halinde malikin istemi ile gemiye ait
düzenlenmiş eski tasdikname iptal edilerek yenisi düzenlenir. Geminin eski tasdiknamesinin üzerine
“iptal” ifadesi yazılarak dosyasına konulur. Yeni tasdikname malike imza karşılığı teslim edilir, bir
sureti de gemi dosyasına konulur.
(7) Gemi tasdiknamesinin herhangi bir nedenle zıyaa uğraması halinde; gemi maliki zıyaı
öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde, gemisinin kayıtlı olduğu yer sicil limanına başvurur.
Sicil limanı tasdiknameyi bu madde hükümlerine göre yeniden düzenler. Yeni tasdikname malike
imza karşılığı teslim edilir, bir sureti de ilgili gemi dosyasına konulur.
Mülkiyetin devri
MADDE 13 – (1) Gemi siciline kayıtlı bir gemi üzerindeki mülkiyetin veya mülkiyet
paylarının devrine ilişkin anlaşmaların yazılı olarak yapılması ve imzaların noterce onaylanması
gerekir. Bu anlaşmalar sicil limanı huzurunda da yapılabilir.
(2) Devir anlaşmasının sicil limanında yapılması durumunda;
a) Geminin kayıtlı olduğu sicil limanına tarafların, doğrudan veya yetkili vekilleri
aracılığıyla birlikte yazılı istemde bulunmaları gerekir.
b) İstem yazısı ekinde ibraz edilen belgelere uygun olarak GESBİS’te mülkiyetin devrine
ilişkin belge düzenlenir. Düzenlenen belgede işlem tarihi ve saati belirtilir. Belgenin, bir adedi
gerçek kişilerde tarafların, tüzel kişilerde temsilcilerin fotoğrafını içerecek şekilde hazırlanarak,
taraf olanların sayısından bir fazla sayıda çıktısı alınır. Taraflarca imzalanıp işlemi gerçekleştiren
memur tarafından paraflandıktan sonra sicilden sorumlu müdürce imzalanıp mühürlenerek
ilgililerine birer sureti verilir. Fotoğraflı sureti de sicil dosyasında muhafaza edilir.
(c) Bu işlemlerden alınacak harçlar 492 sayılı Harçlar Kanununda belirlenmiştir.
(3) Devir anlaşmasının noterde tanzim veya tasdik edilerek yapılması durumunda;
a) Devir anlaşmasının tarihi ile aynı tarihli kütük kayıt örneğinin notere ibraz edilmesi
gerekir.
b) Noter, devir anlaşmasının bir örneğini gecikmeksizin ilgili sicil limanına gönderir. Sicil
limanı, noter devrine istinaden mülkiyetin devrine ilişkin resmî belge düzenler.
7
(4) Devir işleminde geminin değerinin tespitinde; devir tarihinde geçerli olan tekne sigortası
değeri esas alınır. Sigortası yoksa, eksik sigorta şüphesi bulunursa veya satıcı yahut satış işlemini
gerçekleştiren makamın talebi üzerine, geminin değerinin tespiti için takdir komisyonuna
başvurulabilir. Geminin devir tarihinden bir yıl öncesine kadar gemiye ait takdir komisyonu değeri
mevcut ise ve geminin ekonomik değerini değiştirecek her hangi bir işlem yapılmamış ise bu değer
devir bedeli olarak kullanılabilir.
(5) Mülkiyetin devrini sağlayan anlaşmalar için istem yazısı ve ekinde ibraz edilen belgelere
istinaden GESBİS üzerinden devir belgesi düzenlenir.
(6) Yurt içinde, yetkili adli veya idari mercilerce yapılan işlemler uyarınca mülkiyetin
kazanılması halinde, mülkiyetin geçişi hakkında düzenlenen belgelerin istem yazısı ile birlikte
ibrazı hâlinde, GESBİS üzerinden devir belgesi düzenlenir.
(7) Mülkiyetin devrine ilişkin işlemden sonra yeni malik/malikler adına tasdikname
düzenlenir. Düzenlenen belgelerin birer sureti gemi dosyasında muhafaza edilir.
(8) Gemi kaydında takyidat bulunması halinde tüm hak sahiplerinin devir için onaylarının
bulunduğuna dair belgenin ibraz edilmesi gerekir. Şu kadar ki, altıncı fıkra hükmü kapsamında
yapılan başvurularda, hak sahiplerinin onayı aranmaz.
(9) Yabancı sicile kayıtlı bir gemi üzerindeki mülkiyetin veya mülkiyet paylarının devrine
ilişkin anlaşmaların şekli ve geçerliliği sicilin bulunduğu devletin hukukuna tabidir. İlgili devletin
mevzuatına uygun şekilde düzenlenen ve 1961 tarihli Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki
Mecburiyetinin Kaldırılmasına İlişkin Lahey Sözleşmesi uyarınca yetkili yabancı merci veya ilgili
Türk Konsolosluğu tarafından tasdik edilen belgelerin sunulması üzerine tescil işlemi yapılır.
Gemi ipoteği kurulması
MADDE 14 – (1) Gemi ipoteğinin kurulmasına ilişkin sözleşmenin yazılı şekilde yapılması
ve imzaların noterce veya sicil limanınca onaylanması gerekir.
(2) Taraflarca hazırlanan gemi ipotek sözleşmesinin imzalarının sicil limanında onaylanacak
olması halinde;
a) Geminin kayıtlı olduğu sicil limanına sözleşme taraflarının doğrudan veya yetkili vekilleri
aracılığıyla yazılı istemde bulunmaları gerekir.
8
b) İstem yazısı ekinde ipotek sözleşmesi ibraz edilir, sicil limanı huzurunda kimlik tespiti
yapılarak imzalanır. İmzaları onaylanan ipotek sözleşmesinde işlem tarihi ve saati belirtilir. Bu
haliyle sözleşme gemi dosyasına konulur.
(3) İpotek kurulmasına ilişkin sözleşmenin noterde tanzim veya tasdik edilerek yapılması
durumunda; ipoteğin tescili için, ipotek alacaklısının sicil limanına yazılı olarak başvuruda
bulunması ve sözleşmeyi ibraz etmesi gerekli ve yeterlidir.
(4) Gemi siciline işlenmesi talep edilen ipotek, sicil limanınca geminin GESBİS’teki
kaydının takyidat bölümüne işlenir. Takyidata dayanak teşkil eden belgeler geminin dosyasında
muhafaza edilir.
(5) GESBİS’teki kaydın takyidat bölümüne, Kanunun 1016 ncı maddesinde sayılan
hususlarla birlikte, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 148/a maddesinin birinci
fıkrasının birinci cümlesi uyarınca yurt içinde tebligat adreslerinin ve istem halinde 22/11/2001
tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 871 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca boşalan
dereceye geçme hakkı kararlaştırılmışsa bu hakkın tescil edilmesi şarttır.
İntifa hakkı kurulması
MADDE 15 – (1) Gemiler üzerinde intifa hakkı kurulmasında gemi ipoteği kurulmasına
ilişkin 14 üncü madde hükümleri uygulanır.
Birden çok gemi üzerinde ipotek veya intifa hakkı tesisi
MADDE 16 – (1) Birden çok gemi üzerinde bir ipotek veya intifa hakkı tesisi halinde,
gemilerden her birinin sicil bilgisine diğer gemilerin de takyit edildiği re'sen işlenir. Bir gemi
üzerinde mevcut bulunan böyle bir hak için sonradan diğer bir geminin takyidi halinde de hüküm
böyledir. Gemilerden biri üzerindeki takyidin sona ermesi halinde keyfiyet, diğer gemilerin siciline
re'sen tescil edilir.
Kütük kayıt örneği
MADDE 17 – (1) Gemiye ilişkin bilgiler ile gemi üzerindeki takyidat bilgileri GESBİS’te
hazırlanacak Kütük Kayıt Örneği ile belgelenir.
(2) Gemi siciline kayıtlı gemilere ilişkin kütük kayıt örneği, istemde bulunulması halinde
gemi ilgilisine veya resmi kurumlara verilebilir.
9
(3) Gemi üzerinde bulunan takyidatlara ilişkin bilgiler kütük kayıt örneği ile bildirilir.
İpoteğe ilişkin diğer hükümler
MADDE 18 – (1) Gemi ipoteği, ipotekli borç senedi veya irat senedi şeklinde
kurulamayacağı gibi, Kanunun 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen yolla da kurulamaz.
(2) Gemi üzerinde paylı mülkiyette, her paydaş kendi payı üzerinde gemi ipoteği kurabilir.
Pay üzerinde ipotek kurulduktan sonra paydaşlar geminin tamamını rehnedemezler. Bir geminin
bütün payları bir malikin elinde bulunduğu sürece, ayrı ayrı paylar üzerinde ayrı ayrı kişiler lehine
gemi ipoteği kurulamaz.
(3) Elbirliği mülkiyetine tâbi gemilerde, ipotek, ancak geminin tamamı üzerinde ve tüm
maliklerin onayıyla kurulabilir.
(4) Hamiline yazılı bir tahvilden veya emre ya da hamile yazılı diğer bir senetten doğan bir
alacağın temini için kurulan gemi ipoteklerine ilişkin tescil işlemlerinde, senedin ibrazı şarttır.
Tescil, senedin üzerine şerh olunur. Şu kadar ki, Kanunun 1016’ncı maddesinin yedinci fıkrası
uyarınca tescil edilen temsilcinin onayıyla veya o temsilcinin aleyhine verilen bir mahkeme kararına
dayanılarak yapılacak tescil işlemlerinde senedin ibrazı aranmaz.
(5) Mirasa dâhil bulunan bir gemi ipoteği ile temin edilmiş olan bir alacak hakkında kanuni
veya atanmış mirasçı veya özel mal vasiyet edilen sıfatıyla yeni alacaklı olarak tescilini talep eden
kimse;
a) Veraset halinde, kanuni mirasçıları ile atanmış mirasçıları gösterir veraset ilamını,
b) Belirli bir mal vasiyetinin varlığı halinde, vasiyetnamenin tasdikli bir suretiyle
mirasçıların tescile muvafakatlerini gösterir yazılı istem ve mirasçıların muvafakatten çekinmeleri
durumunda mahkeme kararını ibraz etmekle yükümlüdür.
(6) Vefat eden bir kişinin maliki olduğu gemi üzerinde bulunan bir gemi ipoteğinin ispatı
için;
a) Belirli bir mal vasiyetinin varlığı halinde, vasiyetnamenin onaylı bir suretiyle mirasçıların
tescile muvafakatlerini gösterir dilekçeleri ve mirasçıların muvafakatten çekinmeleri durumunda
mahkeme kararı, veya
b) mahkemenin verdiği veraset intikali kararlarından,
10
birinin getirilmesi gerekir.
İpoteğin silinmesi
MADDE 19 – (1) Üzerinde ipotek bulunan geminin ipoteğinin kalktığına dair yetkili adli
veya idari mercilerin kararının ilgili sicil limanına ulaşmasını müteakip, kararda belirtilen kaydın
iptali GESBİS’e işlenir. İptal işlemine esas belgeler geminin dosyasında muhafaza edilir.
(2) İpotek alacaklısı ile gemi malikinin, ipoteğin kaldırılması hususunda Kanunun 1015 inci
maddesinin ikinci fıkrasında ve 14 üncü maddede öngörülen şekilde anlaşmaları üzerine, ipotek
üzerinde hak sahibi olan kişilerin onayının alınması kaydıyla ipotek ve varsa rehinli tahvildeki şerh
silinir.
(3) İpotek, alacaklının feragati nedeniyle silinecek ise, ipotek üzerinde hak sahibi olan
kişilerin onayının alınması kaydıyla imzası noterce tasdikli vazgeçme beyanı veya doğrudan sicil
limanında yapılacak bir vazgeçme beyanı ile ipotek ve varsa rehinli tahvildeki şerh silinir.
(4) Üzerinde ipotek bulunan geminin mülkiyeti, ipotekli alacaklıya hukuki işlem yoluyla
geçerse, ipotekli alacaklı 13 üncü madde uyarınca malik olarak tescil edilirken, ipotek silinir. Aynı
şekilde, malik, gemisi üzerinde ipotekle temin edilen alacağı devralırsa, Kanunun 1038 inci
maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca tescil yapılırken ipotek silinir. Şu kadar ki, Kanunun 1045 inci
maddesinin ikinci fıkrası saklıdır.
(5) Borçlu olmayan malik, gemisi üzerinde ipotekle temin edilen alacağın bir üçüncü kişi
tarafından üstlenilmesine 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 198 inci
maddesinin ikinci fıkrası uyarınca yazılı onay vermezse, borcun dış üstlenilmesine ilişkin
sözleşmenin kurulduğu anda gemi ipoteği düşer. Borcun dış üstlenilmesine ilişkin sözleşmenin ispat
edilmesi kaydıyla, malikin veya diğer bir ilgilinin istemi üzerine gemi ipoteği silinir. Sicil limanının
istemi üzerine ipotek alacaklısı, borcun dış üstlenilmesine ilişkin sözleşme hakkında bilgi vermek
zorundadır.
(6) Gemi siciline kayıtlı ipotek;
a) Belirli bir süre için kurulmuş ve bu sürenin dolmasıyla Kanunun 1051 inci maddesinin
birinci fıkrası uyarınca düşmüşse, veya
b) Bozucu koşula tabi olarak kurulmuş ve bu koşulun gerçekleşmesi üzerine 6098 sayılı
Türk Borçlar Kanununun 173 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca düşmüşse,
11
ipotek alacaklısının ve ipotek üzerinde hak sahibi olan kişilerin onayının alınması kaydıyla,
malikin veya diğer bir ilgilinin istemi üzerine ipotek ve varsa rehinli tahvildeki şerh de silinir.
(7) Gemi siciline kayıtlı bir geminin Kanunun 965 ila 967 nci maddeleri hükümlerine ve bu
Tüzüğün 25 inci maddesine göre silinmesi halinde, ipotek, sicilden silinme anında sona erer.
(8) Gemi ipoteğinin, Kanunun 1345 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca sona erdiğinin
mahkeme kararı ile ispat etmesi halinde ipotek silinir.
Şerhler
MADDE 20 – (1) Temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan şerhler, şahsi haklar, tescille
ilgili geçici şerhler ile mevuzatın öngördüğü diğer şerhler geminin GESBİS’teki kaydının takyidat
bölümüne kaydedilir.
(2) Şerhlerin kaydında;
a) Geminin kirasının şerh edilmesi isteminde, kira sözleşmesi veya finansal kiralama
durumunda finansal kiralama sözleşmesi,
b) Temlik hakkını kısıtlayan şerhlerden;
1) Geminin üzerinde haciz, ihtiyati haciz veya ihtiyati tedbir kararı varsa, yetkili adli veya
idari merciin resmi yazısı,
2) Nakil ile yükümlü mirasçı tayini halinde vasiyetname örneği ve şerhi içeren mahkeme
(6) Gemi sicilinden silinen gemi kaydına silinme sebebi yazılarak, “silinmiştir” kaydı
düşülür ve kayıt kapatılır. Silinmiş kayıtlar GESBİS’ten kaldırılmaz ve aynı gemi numarası ile
silinmiş gemiler listesine eklenir.
(7) Silinme için ibraz edilmesi gereken belgeler ile silinme belgesinin formu ve silinme
sonucunda kayıtların GESBİS’te muhafazası usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir.
Değişiklikler
MADDE 26 – (1) Kanunun 964 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen bildirimlerin
gecikmeksizin yapılması şarttır; bu bildirimler hakkında, Kanunun 972 nci maddesinin birinci
fıkrasında kabul edilen onbeş günlük sürenin dolması beklenmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMYapı Halindeki Gemilere Özgü Sicil
Genel esaslar
MADDE 27 – (1) Sicil limanları, Kanunun 986 ncı ve müteakip maddeleri hükümlerine
göre yapı halindeki gemilere özgü sicilitutar.
(2) Bakanlıkça inşa izini verilmiş olan bir yapının, yapı halindeki gemilere özgü siciline kaydı ve yapı sicilinden silinmesi için istem yazısı ile sicil limanına başvurulur. Başvuruda, Kanunun 988 inci maddesinde belirtilenler ile birlikte Bakanlıkça belirlenen ve duyurulan hususlar bildirilir.
15
(3) Yapıyı inşa eden tersane tarafından ilgili programa kaydedilmiş olan teknik bilgilerden
yapı halindeki gemilere özgü siciliiçin gerekli bilgiler, ilgili sicil limanınca yapı halindeki gemilere
özgü siciline aktarılır. Gerekli olan diğer bilgiler, ibraz edilen belgelere istinaden GESBİS’e
kaydedilerek yapı kayıt belgesi düzenlenir.
(4)Yapı halindeki gemilerin tescillerinde, uygulanabildiği ölçüde sicilde yapılan işlemler
aynen tatbik edilir ve belgeler GESBİS’te düzenlenir. Her bir yapıya ait bir dosya tutulur ve ilgili
belgeler bu dosyada muhafaza edilir.
(5) Yapı halindeki gemilere özgü siciline yapılacak tescillerde, Kanunun 940 ıncı