Gemeentelijke zorginkoop in beeld - Negometrix · 2018. 10. 22. · 2018 Jeugdhulp en huishoudelijke hulp ... • Lastig om in grote samenwerkingsverbanden een heel nieuw model neer

Public Procurement Research Centre (PPRC) – www.pprc.eu

Gemeentelijke zorginkoop in beeldGemeentelijke samenwerking, opdrachtgeverschap en procedures

NEGOMETRIX kennis-event 11-10-2018

Ir. Niels UenkPublic Procurement Research Centre / OnderzoekerUniversiteit Utrecht / Promovendus

2

11 oktober 2018

AGENDA

1. Gemeentelijke samenwerking bij inkoop sociaal domein

2. Gemeentelijk opdrachtgeverschap

3. Instrumenten en inkoopprocedures

Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu

Achtergronden onderzoek

4

11 oktober 2018

ACHTERGRONDPPRC inkooponderzoek sociaal domein


2015

Wmo ‘nieuwe taken’

2018

Jeugdhulp en huishoudelijke hulp

PIANOo / VWS ‘monitor gemeentelijke zorginkoop 2018’

(Alle contracten vanaf 2015, dekking: 97%)

(Alle contracten geldend in 2018, dekking 80-100%)

Gemeentelijke samenwerking bij inkoop Wmo en Jw

6

11 oktober 2018

SAMENWERKING BIJ ZORGINKOOP

Wmo nieuwe taken 2015


Omvang inkoopcoalitie Aantalinkoopcoalities

Totaal aantal leden (percentage van totaal)

1 gemeente 24 24 (6%)

2 tot 4 gemeenten 25 75 (20%)

5 tot 9 gemeenten 29 197 (52%)

10 of meer gemeenten 6 83 (21%)

NB. Gemiddeld 4,4 gemeenten per aanbesteding

Bron: CPB en PPRC, 2015

7

11 oktober 2018

SAMENWERKING BIJ ZORGINKOOP2015 Wmo

Wmo nieuwe taken 2015


0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

0 - 10.000 10.001 -25.000

25.001 -100.000

100.001 -175.000

175.001+

zelfstandigsamen

Bron: CPB en PPRC, 2015

8

11 oktober 2018

SAMENWERKING BIJ ZORGINKOOP

Jeugdhulp

• Inkoop in 42 jeugdhulpregio’s

• 393 gemeenten / 42 regio’s ≈ 9 gemeenten per

aanbesteding

• Samenwerkingsverbanden twee keer zo groot als voor

Wmo-voorzieningen


9

11 oktober 2018

SAMENWERKING IN 2018Samenwerkingsverbanden per 2018


Bron: Monitor gemeentelijke zorginkoop 2018, PPRC

Omvang samenwerking verschilt per zorgvorm. Anno 2018:

• Wmo huishoudelijke hulp: 2,5 gemeenten

• Wmo individuele begeleiding: 3,7 gemeenten

• Wmo beschermd wonen: 8,2 gemeenten (centrumtaak)

• Jeugdhulp Ambulante hulp (excl. Ggz): 7,5 gemeenten

• Jeugdhulp GGZ: 9,9 gemeenten

• Jeugdhulp JB/JR: 10,3 gemeenten

10

11 oktober 2018

TRENDSSamenwerkingsverbanden per 2018


2015 2016 2017 2018Aantal uitbestedingen 86 27 39 25Aantal gemeenten 382 88 126 37Gemeenten per uitbesteding

4,4 3,3 3,2 1,5

Uitbestedingen Wmo ‘nieuwe taken’ 2015-2018


Percentage zelfstandig inkopende gemeenten:• 2015: 6%• 2018: 21%

11

11 oktober 2018

TRENDS EN DUIDINGSamenwerkingsverbanden per 2018


• Trend is dat steeds meer gemeenten in kleinere verbanden of

zelfstandig inkopen

• Wmo loopt daarin voor op jeugdhulp, maar jeugdhulp lijkt te volgen

Observaties en duiding:

• Gemeenten kiezen eigen koers (geen compromis meer)

• Lastig om in grote samenwerkingsverbanden een heel nieuw model

neer te zetten (maar het kan wel!)

• Grote impact voor zorgaanbieders (administratieve lasten)

• Financiële tekorten katalysator voor versnippering

Gemeentelijk opdrachtgeverschap

13

11 oktober 2018

PROCEDURE / OPDRACHTGEVERSCHAP


Inkoopprocedure

Inrichting sociaal domein:

model van opdrachtgeverschap

14

11 oktober 2018

MODELLEN OPDRACHTGEVERSCHAP


Welke sturingsrol wil de gemeente vervullen?

Twee benaderingen te zien:

1. “ik ben niet de professional” à professional is bepalend2. “ik neem de verantwoordelijkheid” à gemeente is bepalend

Ad 1: gemeente contracteert aanbieder(s) voor organisatie toeleiding en uitvoering

Ad 2: gemeente organiseert toeleiding en contracteert aanbieders voor uitvoering

NB: keuze aanbieder op andere plek!

15

11 oktober 2018



Veel mogelijkheden:

• AWBZ spelen

• Veiling model

• Populatiegebonden bekostiging (één hoofdaannemer)

• Regisseursmodel – input

• Regisseursmodel – resultaten

• En allerlei varianten

16

11 oktober 2018



AWBZ’tje spelen:• Contracten met budgetgarantie • Beperkt aantal zorgaanbieders (in concurrentie

gecontracteerd)• Producten met tarieven om budget ‘af te tikken’

Populatiegebonden bekostiging:• Contract met vast budget• Één hoofdaannemer (die zelf onderaannemers zoekt)• Verantwoordelijk voor bepaalde zorg voor hele

populatie

17

11 oktober 2018



Regisseursmodel:• Raamcontracten voor interventies met standaard-

voorwaarden• Ongelimiteerd aantal zorgaanbieders (die aan

kwaliteitseisen voldoen)• Cliënt kiest zelf zijn zorgaanbieder• Een onafhankelijke regisseur* maakt

ondersteuningsplan, voert casusregie, ziet op goede uitvoering

• Twee varianten:• Interventies ‘uurtje-factuurtje’ (PxQ) inkopen en

inzetten• Interventies resultaatgericht inkopen en inzetten

18

11 oktober 2018

VOOR EN NADELEN IN ELK MODEL

• Elk model heeft voor en nadelen:

• Prikkels voor innovatie

• Keuzevrijheid cliënt?

• Beheersbaarheid

• Perverse prikkels

• Marktordening en positie onderaannemers


19

11 oktober 2018

TRENDS EN DUIDING OPDRACHTGEVERSCHAP

Trends (Wmo)

• AWBZ’tje spelen sterft uit

• Regisseursmodel de nieuwe ‘status quo’

• Bekostiging van inzet (PxQ) komt het vaakst voor, maar gemeenten

bewegen naar resultaatbekostiging (nu 1 op de 3)

• Er is veel interesse voor populatiebekostiging, maar slechts enkele

gemeenten doen dit

• Jeugdhulp volgt trends Wmo

• Bij jeugdhulp: hoe complexer de zorg, hoe vaker PxQ bekostiging


Inkoopprocedures en instrumenten

21

11 oktober 2018

INTRODUCTIE ‘INSTRUMENTEN’

Gemeenten hebben vier keuzes voor organisatie jeugdhulp en Wmo-

ondersteuning:

1. Zelf doen

2. Uitbesteden – subsidie verstrekken

3. Uitbesteden – overheidsopdracht aanbesteden

4. Uitbesteden – openhouse model

Keuze relevant voor het juridische kader: welke regels gelden!

ALLEEN AANBESTEDEN BIJ EEN OVERHEIDSOPDRACHT!


22

11 oktober 2018

INSTRUMENT: HET BEELD UIT 2018Conform de inkoopdocumenten van gemeenten

Instrument Percentage in WMO

Percentage in Jeugd

Eigen beheer 0% 0%Overheidsopdracht 92% 76%

Subsidie 4% 3%Open House 3% 21%

N = 1590 N = 2548



23

11 oktober 2018

OVERHEIDSOPDRACHT VERSUS OPEN HOUSE

• Volgens recente uitspraken van het Europese Hof van Justitie kwalificeren

opdrachten onder bepaalde voorwaarden niet als overheidsopdracht,

maar als een ‘Open House’:

• open toegang voor alle aanbieders die aan kwaliteitseisen voldoen;

geen selectiviteit (keuze door gemeente) ogv gunningscriteria

• Overeenkomst op basis van vooraf vastgestelde prijs en kwaliteit

• De wijze waarop veel gemeenten zorg inkopen (onder de noemer

overheidsopdracht) blijkt binnen deze voorwaarden te passen!


24

11 oktober 2018

INSTRUMENTMet materiele kwalificatie overheidsopdracht

Instrument Percentage in WMO Percentage in JeugdEigen beheer 0% 0%

Overheidsopdracht* 8% 7%

Subsidie 4% 3%

Open House 88% 90%

N = 1590 N = 2548

Volgens strikte definitie van overheidsopdracht, dus waarin een gemeente wél een keuze maakt tussen zorgaanbieders in de gunning van de opdracht.



25

11 oktober 2018

INTRODUCTIE PROCEDURESVerschillen tussen zorgvormen

Diverse procedures:

• Meervoudig onderhandse procedure

• Openbare procedure

• Klassieke (selectieve) aanbesteding

• Prestatie-inkoop (selectief)

• Procedure voor sociale en andere specifieke diensten

• Zeeuws model

• Dialooggericht (bestuurlijk aanbesteden)


26


INSTRUMENTEN EN PROCEDURESGemeentelijke zorginkoop per 2018

Uitbesteden

Subsidie

Open House

Overheids-opdracht

Klassiek aanbesteden

SAS-procedure

Selectief

Prestatie-ink.

Dialooggericht

Zeeuws model

11 oktober 2018

27


NADER BESCHOUWDGemeentelijke zorginkoop per 2018

Uitbesteden

Subsidie

Open House

Overheids-opdracht

NIET aanbesteden!

11 oktober 2018

28

11 oktober 2018

AANBESTEDINGSPROCEDURES

Procedure Percentage in WMO

Percentage in Jeugd

Meervoudig onderhands 4% 5%Openbare procedure -

selectief3% 8%

Zeeuws model 29% 43%Dialooggericht

(‘bestuurlijk aanbesteden’)

61% 44%

Prestatie-inkoop 1% 1%Onbekend 1%

N = 1470 N = 1938

NB. Alleen gemeenten die een overheidsopdracht als instrument hanteren, volgens de ‘ruime’ definitie van overheidsopdracht.


Vragen?

30

11 oktober 2018

CONTACT GEGEVENS

Niels UenkPPRC BV

Het Stations Gebouw6741 DE Lunteren

[email protected] 16 38 25 62


Gemeentelijke zorginkoop in beeld - Negometrix · 2018. 10. 22. · 2018 Jeugdhulp en huishoudelijke hulp ... • Lastig om in grote samenwerkingsverbanden een heel nieuw model neer

Documents