Gazar Tarialan 3 Newsletter

2011 оны 12 сард газар тариалангийн салбарын бизнес эрхлэгчид хуралдан Танхимын дэргэдэх газар тариалан эрхлэгчдийн зөвлөлийг Д. Насанжаргал даргатай, 15 удирдах зөвлөлийн гишүүнтэйгээр байгуулсан.

Удирдах зөвлөлийн гишүүдэд : 1. Ч. Пэрэнлэй Монголын Тариалангийн Холбооны

ерөнхийлөгч

2. Л. Баатар “Их Номт ХХК”-ний захирал

3. Ш. Дөрвөнжин “Тусжин ХХК”-ний захирал

4. Б. Чинбаяр “Энх-Эрдэнэ ХХК”-ний захирал

5. Д. Ням-Осор “Ондилт ХХК”-ний менежер

6. Н. Энхболд “Номун-Хан ХХК”-ий захирал

7. Ц. Чулуун “Гэгээлэг Трэйд ХХК”-ний захирал

8. Ө. Магсаржав “Цэцэрлэгжилт ХХК”-ний захирал

9. Д. Даваасүрэн “Эх Газар ХХК”-ний захирал

10. Л. Ганболд “Ургацын Ундраа ХХК”-ний захирал

11. Бямбаноров “Ургамал ЗМ ХХК-ний захирал

12. Д. Баасан “Мон Ланс ХХК”-ний захирал

13. Г. Батболд “Хурх ХХК”-ний захирал

14. М. Энхмаа “Моодун Хаан ХХК”-ний захирал

15. Д. Дуламсүрэн “Хөвсгөл Алтандуулга ХК”-ний захирал

ГАЗАР ТАРИАЛАН ЭРХЛЭГЧДИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН ТАНИЛЦУУЛГА

Харилöах хаяг

Газар тариалан эрхлэгчдийн зөвлөл:М¯ХА¯Танхимûн байр, 406 тоотМахатма Гандийн гудамж1 хороо, Хан-Уул дүүрэгУлаанбаатар-36, Монгол улс

Зөвлөлийг хариуöсан ажилтнууд:

Н. Долгормаа [email protected]

Л. Уянга [email protected]

Утас: 314000 Факс: 324620 Web: www.mongolchamber.mn

Агуулга

Газар тариалан эрхлэгчдийн зөвлөлийн танилöуулга 1

Тариаланчдûн холбоонû ерөнхийлөгч Ч.Пэрэнлэйтэй ярилöлаа 2

М¯ХА¯Танхим Монголûн тариаланчдûн холбоотой хамтарч ажиллах санамж бичиг байгууллаа 3

Цөлжилт ба чаöаргана 4

Бөөрөнхий байöаа 1 га талбайд тариалж хураах технологийн карт 6

2012 онд Европод болох Хөдөө Аж Ахуйн чиглэлийн үзэсгэлэнгүүд 10

ÃÀÇÀÐ ÒÀÐÈÀËÀÍ ÝÐÕËÝÃ×ÄÈÉÍ ÇªÂËªËÈÉÍ

E-NEWSLETTER 2012.03 ¹2012(01)

2012.03 ¹2012(01)2

-Танхим, тариаланчдûн холбоо хамтран ажиллахаар санамж бичиг үзэглэлээ, санамж бичгийн зорилгûг öөөн үгээр хэлнэ үү?

-Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн хууль эрх зүйн актуудыг боловсронгуй болгох техник технологийн дэвшлийг нэвтрүүлэх, гадаад харилцааг өргөжүүлэхэд хамтран ажиллая гэж санамж бичигт тусгасан. Энэ жилийн тухайд дараах зүйлд илүү анхаарал хандуулна. Тариалангийнхаа бүтээгдэхүүний нэр төрлийг олшруулах нь чухал байна. Улаанбуудайн уриншийн систем маань хоцрогдоод байна. Дориухан ургац авахаар борлуулалтын хувьд хүндэрдэг, гадаад зах зээлээс түрэн орж ирдэг. Тиймээс газар тариалангийн нэр төрлийг олшруулах зорилгоор холбоо, яам, мэргэжлийн байгууллагууд хамтарч “тарималын сэлгээ” хөтөлбөр боловсруулсан. Энэ бүхнийг засгийн газарт хүргэхэд танхимын дуу хоолой нөлөөтэй. Атрын III аянаар тариалангийн техник технологийн шинэчлэл нилээдгүй хийгдсэн ч бүрэн нэвтрээгүй. Тоног төхөөрөмжийг аж ахуйн нэгжүүд тендерээр бус өөрснөө зах зээлээс олж авах боломж байгаа. Тоног төхөөрөмжийн “ферм шоу” зохион байгуулах бодолтой байгаа. Алдартай фермүүдэд санал тавьсан.

-Төмс хүнсний ногоо тариалагчдад урамшуулал олгох асуудлûг хөндөнө гэж байсан?

-Тариаланчдыг харахад ихэнх нь төмс, хүнсний ногоо үйлдвэрлэгчид байдаг. Өнөөдөр 64,000 өрх төмс хүнсний ногооны аж ахуй эрхэлж байна. Нэг өрх 4-5 хүнтэй гэж үзэхэд энд маш олон хүн байна. Гэтэл хүнсний ногооны 60 хүрэхгүй хувийг хангаж байгаа нь нэр төрөл дутмагынх. Тэгэхээр энд бас урамшуулал хэрэгтэй. Ер нь газар тариалангийн үйлдвэрлэлд тн тутамд мөнгөн урамшуулал олгодог болсон нь газар тариалан сэргэхэд нөлөөлсөн. Аль ч оронд эдийн засгийн хөшүүрэг хэрэгтэй. Төмс хүнсний ногоо эрхлэгчдээс судлагаа аваад, асуудлыг дэвшүүлээд УИХ-д өргөн бариад буцсан. Энэ жил энэ тухайд нилээд хүчтэй дуу хоолойгоо хүргэнэ гэсэн бодолтой байгаа. Төмс хүнсний

ногоо эрхлэгчдэд урамшуулал олгодог болчихвол өрхийн амьжиргаа дээшлэнэ. Үндэсний үйлдвэрлэл ч сэргэнэ. Бид алийн болгон Эрээний ногоо идэх вэ.

-Газар тариалангийн үйлдвэрлэлд төр засгаас ихээхэн анхаарч, урамшуулал олгож, буудайг нь худалдаж авдаг. Гэтэл олон тн буудай борлуулалтгүй савандаа байна гэж яригдаад байгаа. Байдал ямар байна?

-Өнөөдөр манай газар тариалангийн үйлдвэрлэл сайн уринштай, сайн үртэй болсон, боломжийн хэмжээгээр техник тоног төхөөрөмжөө шинэчиллээ. Гантай ч байсан га-аас 10 центнер ургац авах нөхцөл бүрдсэн. Энэ бол нэг алхам. Гэтэл саалиа бэлдэхээр саваа бэлд гэж үнэхээр үнэн үг юм. Өнөөдөр бид 450,000 тн буудай авчихаад борлуулж чадахгүй байна. Борлуулсан нэг нь мөнгөө аваагүй байж л байна. 90 сая тн буудай үйлдвэрлэж байгаа Оросын зах зээлээс хэрхэн өөрийн зах зээлээ хамгаалах вэ. Өнөөдрийн байдлаар гэхэд гаалиар 40,000 тн гурил орж ирсэн байна. Энэ нь ойролцоогоор 60-70 тн буудайгаар хийх гурил маань ороод ирсэн гэсэн үг юм. Тэгтэл энэ том зах зээлтэй манай зах зээл өрсөлдөнө гэж байхгүй. Үнээрээ дарлуулсаар байгаад л таарна. Ингэхээр зах зээлээ гааль татварын бодлогоор хамгаалах гадна дотны зохицуулалт зайлшгүй хэрэгтэй. Үүнтэй уялдаад дотоодын болон гадны гурилаар зах зээл хангагдаад ирэхээр саванд байгаа буудай илүүдэл болж харагддаг. Хятад руу 100,000 тн буудай гаргахаар хэлэлцээр хийж байна. Хятадын тал стандарт өндөр, заавал савлаж нийлүүлэх шаардлага тавьдаг, манай төмөр замын ачаалал их. Өргөн нарийн замаар заавал сэлгээ хийнэ гээд маш их асуудалтай. Намар буудайгаа хураатал сав нь сулрах болов уу гэсэн жаахан эргэлзээ байна. Энэ бүх асуудлаа яриад явахаар сөрөг ойлголт төрдөг шиг байгаа юм. Монополиуд төрөөр тэтгүүлж дэмжүүлдэг, бүх будааг нь төр худалдаж авдаг гэж буруу ойлгодог. Үнэндээ бол тийм биш. Зээл аваад буцаагаад төлдөг аж ахуйн нэгжийн харилцаа үүсээд л яваад байгаа шүү дээ.

Тариаланчдын холбооны ерөнхийлөгч Ч.Пэрэнлэйтэй ярилцлаа

2012.03 ¹2012(01)3

МОНГОЛЫН ¯НДЭСНИЙ ХУДАЛДАА АЖ ¯ЙЛДВЭРИЙН ТАНХИМ МОНГОЛЫН ТАРИАЛАНЧДЫН ХОЛБООТОЙ ХАМТАРЧ АЖИЛЛАХ

САНАМЖ БИЧИГ БАЙГУУЛЛАА

Монголын Үндэсний Худалдаа Аж Үйлдвэрийн Танхим Монголын Тариаланчдын Холбоотой хамтран ажиллах санамж бичигт гарыг үсэг зурлаа. Энэхүү санамж бичгийн гол зорилго нь талууд хамтран төрөөс газар тариалангийн салáарûн талаар áаримтлах áодлого, Засгийн газрûн үйл ажиллагаанû áолон салáарûн ÷иглýлýýр тóсгайлан гарсан хөтөлáөрийг хýрýгжүүлýх, газар тариалангийн үйлдвýрлýл ýрхлýг÷дийг санхүүгийн áоломж, ÷адавхийг сайжрóóлахад ÷иглýсýн ýрх зүйн áаримт áи÷гүүдийн төсөл áоловсрóóлан холáогдох хóóль тогтоомжид тóсгóóлах ÷иглýлýýр хамтран ажиллана.

Мөн санамж бичгийн хүрээнд талууд газар тариалангийн үйлдвýрлýл хөгжсөн орнóóдûн тóршлага, шинý дýвшилтýт технологийг сóдлах, дамжóóлах, нóтагшóóлах, харилцан мýдýýлýл солилцох ÷иглýлýýр аж ахóйн нýгж , иргýдýд дýмжлýг үзүүлýх талаар идýвхитýй ажиллахûн зýрýгцýý тóхайн салáарт ажиллаж áайгаа áóсад мýргýжлийн холáоод, сóргалт ýрдýм шинжилгýýний áайгóóллагóóдтай тогтмол санал солилцож хамтран ажиллах юм.

2012.03 ¹2012(01)4

Монгол оронд цөлжилт гамшгийн хýмжýýнд ойртож сýтгýл түгшýýсýн асóóдал áолж áайна.

ªөрөөр хýлáýл цөлжилт иргýн áүр, айл өрх áүр, аж ахóй, алáан áайгóóллагûн хаÿанд аль хýдийн тóлж ир÷ýýд түүний хор хохирлûг шóóд áолон тойрóó замаар, их áага хýмжýýгýýр амсаж сóóна. Äýлхийн хýмжýýнд ÷ олон óлсûн анхааралûг татаж áайна.

Äýлхийн 110 –аад оронд 12 саÿ га талáайг цөлжилтөд өртөж цөлжилт - хүнсний хомсдол - өлсгөлөн- өв÷лөл - үхýл гýсýн гинжýн óрвал аль хýдийн үүс÷ өлсгөлөнгийн óлмаас дýлхий дýýр нýг өдөрт 25 мÿнган хүн хорвоог орхиж áайна. Мөн дýлхийн 3.6 тýрáóм хóóрай газрûн 25 хóвь гандаж цөлжих áодит аюóлд хүрýýд áайна.

Îдоо áид ÿах ¸стой вý?Монгол óлсûн засгийн газар цөлжилттýй тýмцýх

талаар áодлогûн түвшинд зохих алхам хийж áайна. Засгийн газрûн:

• Öºëæèëòòýéòýìöýõ¿íäýñíèéõºòºëáºð• Îéíòóõàé¿íäýñíèéõºòºëáºð• “Íîãîîíõýðýì”¿íäýñíèéõºòºëáºðÓóр амьсгалûн өөр÷лөлттýй тýмцýх үндýсний

хөтөлáөр зýрýг 20 гарóй хөтөлáөр áатлан хýрýгжүүлж áайна.

Õарамсалтай нь áидний хүсýн хүлýýсýн үр дүн хараахан гарахгүй áайна гýж хýлж áолно.

Îдоо áид цөлжилтийг саарóóлах, óлмаар түүнийг áодитоор өргөсгөж áайгаа дýýрх ноцтой шалтгаанóóдûг арилгахûн төлөө төр засагтайгаа, олон óлсûн áайгóóллагатайгаа иргýн, айл өрх áүр, аж ахóй áайгóóллага áүр хамтран доривтой дýс дараатай арга хýмжýýг цаг алдалгүй шóóрхай хýрýгжүүлýх шаардлагатай áайна.

Ýнý áодлого арга хýмжýýний хамгийн ÷óхал салшгүй нýг хýсýг нь Монгол орнû ойг нөхөн сýргýýх, ойн санг аривжóóлах өөрөөр хýлáýл мод тарих ÿвдал юм.

Манай хөрш орнóóдûн áýлýýхýн тóршлага áайна. ÁÍÕÀÓöºëæèëòèéíýñðýãòºðèéíáîäëîãîäýìæëýãòýéасар их хөрөнгө хү÷ зарж олон тодорхой арга хýмжýý ав÷ áайгаагийн нýг нь мод тарих, ойжóóлах, ойн зóрвас төгөл áайгóóлах ажил юм.

Зөвхөн ÷ацарганûг гýхýд л 2,0 саÿ га-д цөлжилтийг саарóóлах зорилгоор тариалаад áайгаа үзүүлýлт áайна. Èймд ýх орондоо áолон гадаад орнóóдад амьдар÷, сóр÷, ажиллаж áайгаа монгол÷óóдûг Монголûн ÷ацаргана таралаг÷, үйлдвýрлýг÷дийн үндýсний холáоонû óдирдах зөвлөл, тýргүүний нýрийн өмнөөс цөлжилтийн ýсрýг мод тарих хөдөлгөөнийг хүн áүр ýр÷ далайцтай өрнүүлýхийг óриалж áайна. Áид саналаа нýгтгýж ,хү÷ýý ÷иглүүлáýл төр засаг áүх талаар дýмжинý гýж найдаж áайна. Îлон óлсûн áолон сайн дóрûн áайгóóлагóóд ÷ үүнд дýмжлýг үзүүлнý гýдýгт ýргýлзýхгүй áайна.

Мод тарих хөдөлгөөн сайн дóрûн үндсýн дýýр өрнөх áолов÷ тариалалтûг жинхýнý мýргýжлийн түвшинд хийж áайж үр дүнд хүрнý.

¯үнд ихýýхýн хөрөнгө, цаг хóгацаа шаардагдана. Áас ÷ин сýтгýл хýрýгтýй. Ýнд áи цөлжилттýй холáогдóóлан монгол орнû áренд áолсон ÷ацарганû тóхай тов÷хон хөндөж ÿримаар áайна.

×ацаргана зýрлýг áайдлаараа дýлхий дýýр тóн цөөхөн оронд тархсан олон талûн а÷ холáогдолтой áóрханû хишиг гýмýýр үнý цýнýтýй óргамал юм. Монголд Áөхмөрөн, Õовд, Òýс, Завхан, Áóлган, Ñýлýнгý зýрýг гол мөрний саваар 20 мÿнга ор÷им га-д тархсан áайдаг. Монголд ÷ацарганûг 1965 оноос тарималжóóлж ýхýлсýн. 1990 он хүртýл Óвс аймгийн Óлаангомд 500 шахам га-д Ñýлýнгý, Òөв, Õовд, Ãовь-Àëòàé, Äîðíîä, Äàðõàí-Óóë, çýðýã îëîí àéìãóóäàäтариалж áайсан. 1990-ýýд онд зах зýýлийн харилцаанд шилжиснýýр ÷ацарганû тариалалт, áоловсрóóлалт áолон сóдалгаанû ажил зогсонго áайдалд орсон. Õарин 2000 он гараад ýнý тóхай ýргýн ÿрьж ýхýлж 2005 îíîîñ ×.Àâäàé áîëîí õîëáîîíû ãèø¿¿äýýñ çàñãèéíãàçàðò “×àöàðãàíà” õºòºëáºðèéí òºñºë áîëîâñðóóëàíхүргүүлж óйгагүй ажилласнаар 2010 онд ýнý хөтөлáөр áатлагдсан. Õөтөлáөр 2010-2012он, 2012-2016 он гýсýн хо¸р үе шаттай хýрýгжиж 2016 онд тариалалтûг 20 мÿнган га-д хүргýх, óргац арвинтай, áайгаль цаг óóрт зохицон нóтагшсан áа нóтагших сортûг үржүүлýх, шинýýр сорт áий áолгох, ÷ацарганû жимс áóсад түүхий ýдийг áоловсрóóлах дýвшилтýт технологи нýвтрүүлж үйлдвýрлýх хү÷ин ÷адал нýмýгдүүлýх, сóдалгаа тóршилтûн ажил өргөжүүлýх, мýргýжлийн áоловсон хү÷ин áýлтгýх хангах, áóсад жимс жимсгýний тариалтûг өргөжүүлýх, цаашид ýêсïортûг нýмýгдүүлýх зорилго хөтөлáөрт тавьсан.

×àöàðãàíà äàðààõ à÷ õîëáîãäîëîîðîî áóñàä æèìñ æèìñãýíý, ìîä áóòíààñ èëò äàâóó òàëòàé.

ÖªËÆÈËÒ ÁÀ ×ÀÖÀÐÃÀÍÀ

2012.03 ¹2012(01)5

• Àãðîòåõíîëîãèéíäàãóóíóòàãøñàíñîðòîîðòàðüæáайгóóлсан цýцýрлýг, модûг 20-иос доошгүй жил ашиглана,

• Íýãìîäíîîñ5-40êãõ¿ðòýëæèìñõóðààíà,• Æèìñ áóñàä ò¿¿õèé ýäèéã õ¿íñ, ýì÷èëãýý, ãîî

сайхнû, áолон тýжýýл, áордоонû ÷иглýлийн олон нýр төрлийн áүтýýгдýхүүн үйлдвýрлýхýд ашиглана,

×àöàðãàíûã ¿ð æèìñ àâàõ áóþó æèìñ öýöýðëýãèéí çîðèóëàëòààñ ãàäíà,

• Öºëæèëòòýéòýìöýõîéíòºãºë,çóðâàñ,• Ãàçàð òàðèàëàíãèéí òàëáàé, áýë÷ýýðèéã

ýлýгдлýýс хамгаалах ойн зóрвас, • Îéíñàíãíºõºíñýðãýýõ,õîòûííîãîîíáàéãóóëàìæ

өргөтгөх, • Óóëóóðõàéííºõºíñýðãýýëòýäçîðèóëæòàðèàëàõ,• Õºðñºíä óñ áîëîí àçîò èõýýõýí õýìæýýãýýð

хóримтлóóлж түүний түүний үржил шимийг сайжрóóлах,

×àöàðãàíû íèéãýì ýäèéí çàñãèéí à÷ õîëáîãäîë íü:

• Õ¿í àìûí õ¿íñýí äýõ æèìñíèé õýðýãöýýãолон төрлийн витамин, ýрдýс áодис, анагаах óвьдастай тос, антиоêсидент áүхий маш áага хýмжýýний жимсýýр хангах,

• ×àöàðãàíû òîñ, ø¿¿ñ áóñàä ò¿¿õèé ýäèéã õ¿íñ,ýм÷илгýý, гоо сайхан, тýжýýл, áордоонû олон зóóн нýр төрлийн áүтýýгдýхүүн үйлдвýрлýхýд ашиглаж үйлдвýрийг шинýýр áайгóóлах , өргөтгөх,

• ßëàíãóÿà òºðºë á¿ðèéí õàâäàð, äîòóóð ãàäóóðшарх шархлаа, цацрагийн ýсрýг, дархлаа сайжрóóлах, зýрýг үйл÷илгýýтýй ýм áýлдмýл, хоолнû нýмýлт áүтýýгдýхүүн үйлдвýрлýх.

Öºëæèëò - ×àöàðãàíûã õýðõýí õîëáîõ âý? Äýýр дóрдсан хөтөлáөрүүд áолон тóсгайлан

áоловсрóóлсан төслийн хүрýýнд цөлжилтийг саарóóлах үүднýýс ÷ацарганû тариалалтûг нýмýгдүүлýх шаардлагатай. ¯үний тóлд ÷ацарганû сóóлгац үржүүлýх ажилд онцгой анхаар÷ ýхний ýýлжинд хөрөнгө орóóлалтûг түүнд ÷иглүүлýх шаардлагатай. Öºëæèëòèéã ñààðóóëàõ àñóóäàë îëîí òàëûí óòãàагóóлгатай ó÷ир áүхий л зориóлалтаар тариалахад зориóлсан үржүүлгийн ажилд анхаар÷, нóтагшсан сортûн сонголт сорилтûг óлам сайжрóóлж найдвартаай сóóлгацаар иргýд, өрх, аж ахóй нýгж ,áайгóóллагûг тóсгай төсөл хөтөлáөр, áодлогûн дагóó хангах,

- Íóòàãøñàí ñîðò îðîí íóòãèéí ýõ ìàòåðèàëäтóлгóóрлан Монгол орнû áайгаль цаг óóрûн нөхцөл, хөрсний онцлогт зохицсон арвин óргацтай áолон ýрс тýс нөхцөлд óргаж, амьдрах ÷адвартай орон нóтгийн сорт áий áолгох сóдалгаа тóршилтûг үр дүнтýй ÿвóóлах,

- Áойжóóлсан сóóлгацûг áóсад мод áóт сөөг, олон наст өвслөг óргамалтай зохистой хослóóлан

тариалах ажлûг өргөжүүлýх, - ¯үний тóлд ÷ацарганû үржүүлгýýс гадна тóхайн

áүс нóтгагт óргахад зохицсон мод сөөгийн үржүүлгийг хослóóлан ÿвóóлах, тóхайлáал говь хýýрийн áүсýд заг, тоорой, жигд, сóхай, хайлаас, óлиас зýрýг, хангай ойт хýýрийн áүсýд шилмүүст мод, áóргас, шар хóайс, монос, үрýл áóсад жимс жимсгýний мод сөөгийг ýр÷имтýй үржүүлýх,

Мод áóт сөөгийн тариаллалтûг ýр÷ далайцтай өргөжүүлýхýд гол хү÷ хөрөнгө орóóлалтûг юóнд төлөврүүлýх вý?

- Мод, áóт, сөөгийг ýр÷имтýй үржүүлýх нөхцөл áүрдүүлýхýд,

- Òариалсан мод, áóт, сөөгийг хамгаалахад,- Òариалсан áод, áóт, сөөгийг технологийн горим,

áиологийн нормоор óсаар хангах óснû ýх үүсвýр áүрдүүлýх, шийдýх,

- Ýнý ÷иглýлийн мýргýжилтýй ажиллах хү÷, мýргýжлийн áоловсон хү÷нийг сóргаж áýлтгýх, дадлагажóóлах, тóршлагажóóлах,

- Ýдгýýр ажилд шаардагдах зориóлалтûн техниê тоног төхөөрөмжөөр хангах ,

- Õөрөнгө орóóлалт, хýрýгжүүлж áайгаа төсөлд тавигдах шааардлагûг өндөрсгөж, хÿналт шинжилгýý үнýлгýýг төр, хóвийн хýвшил, төрийн áóс áолон ýрдýм шинжилгýýний áайгóóллагûн хамтûн хү÷ оролцоотой ýрс сайжрóóлах,

- Öºëæèëòèéãñààðóóëàõáîëîíáóñàäçîðèóëàëòààðмод, áóт, сөөг тариалах ажлûн ýрх зүйн таатай ор÷ин áий áолгох (татвар, óрамшóóлал зýрýг) ýнý талаар дагнаж мýргýшсýн ÷иглýлийг онцгойлон дýмжиж áүрдүүлýх (мал÷ид, тариалан÷ид, óóрхай÷ид гýдýг шиг),

Ýдгýýр зорилтûг áиелүүлýхýд монгол óлсûн иргýн áүр (дотоод гадаадад хаана ÷ амьдар÷ áайгаа) өрх á¿ð,àæàõóé,áàéãóóëëàãàá¿ð“Ýõîðíîî,ýõäýëõèéãýýöºëæèëòººñàâðàõíüáèäíèéýðõýìçîðèëãî”óðèàíäîîðнýгдýж, төр засаг нь түүнийг áүхий л талаар анхааран дýмжиж Óлаанáаатарûн óтааг арилгах нýг хотûн ÷óхал асóóдлаас -óлс орон ýх дýлхийгýý цөлжилтийн ÷имýýгүй тахлаас аврах ариа өргөн цар хүрýýтýй асóóдал гýж онцлон үзýж дýс дараатай, харилцан шүтýлцýýтýй, олон óлсûн áайгóóллага, áайгаль хамгаалахад ÷иглýлийн сан, áүх нийтийн анхаарлûг татсан ажил áолгож нýн дарóй өрнүүлýх шаардлагатай áайгааг онцлон та áүхнийг үүнд ýвлýлдýн нýгдýхийг óриалж áайна.

“Íýãìîäòàðüâàëíýãíàñíûáóÿí,Õî¸ðìîäòàðüâàëõîéäíàñíûáóÿí”

Монгол оронд цөлжилтийг түүх áолгох, ажилгүйдлûг ардаа орхих, амжиргааг өөд нь татах, Монгол áренд ÷ацарганûг дýлхийд таниóлан дархлах, хой÷ үедýý ýх орнûхоо óнаган áайгалийг өвлөн үлдýýх ариóн үйлсýд нýгдýгтүн, хи÷ýýгтүн, хөдлөгтүн, хийхтүн, үржил шимийг нь үтýр түргýн хүртýгтүн Монгол÷óóдаа!!!

Ä. Íàñàíæàðãàë

2012.03 ¹2012(01)6

¹ Òехнологийн үйлдýл

Àæëû

íõýìæýý,W

o,ãà

;ò;ò.êì

Àãðîòåõíèêèéíêàëåíäàðèéí

хóга

цаа

Àæëû

íºäºð,Ä

ð

Ýýл

жий

н то

о, n

см

Óгсраанû áүрýлдýхүүн

Ýýëæèéíá¿òýýì

æ,W

í,ãà

/ýýëæ

Àæèë-÷ид

Ò¿ëø

íèéíîðì

,q,êã/ãà

Æèø

ìýëãà

-íá¿òýýìæ,l,ýò.ãà Áүх ажлûг гүйцýтгýхýд шаардагдах Ýдийн засгийн

үзүүлýлт

Òраêтор, авто-

машинû марê

ÕÀÀÌ,өргөн

холáоонû марê

Мех

аниê

жóó

лаг÷

, mм

Òóсл

ах а

жил

÷ид,

mв

Àãðåãàòûíòîî,n

а

Àæëû

íõîíîã,Äô

Мех

аниê

жóó

лаг÷

, nм

Òóсл

ах а

жил

÷ин,

nв

Òүлш

, Q, ê

г

Íîðìòýýëæ

,Nñì

Òðàêòîðû

íã¿éöýòãýë,W

ý,

жиш

.га

Õөд

өлм

өр з

арцó

óлал

т, Зт

, хү

н.ц

À 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

S= 1 ãà; U= 220 ö/ãà Qшá= 15 ò/ãà Qýá= 150 êã/ãà

1 Øивýх а÷их 15 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 ÏÝ-08Á 110 1 0 0.19 0.65 1 0.09091 1.5 0 2.9 0.13636 0.70909 1.09091

2 Øивх зөөвөрлөх 75 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 2ÏÒÑ-4 261 1 2 0.272 0.65 1 0.19142 1.5 3 20 0.28714 1.49311 6.89127

3 Øивх а÷их 15 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 ÏÝ-08Á 110 1 0 0.19 0.65 1 0.09091 1.5 0 2.9 0.13636 0.70909 1.09091

4 Øивх цацах 1 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 1ÐÌÃ-4 31.5 1 0 1.85 0.65 1 0.02116 1.5 0 1.9 0.03175 0.16508 0.25397

5 Öýíýãóñàëãàà 1 20/Y-25/VI 35 1.5 ÄÒ-75М ÄÄÍ-100 18.1 1 0 4.5 1 1 0.03683 1.5 0 4.5 0.05525 0.44199 0.44199

6 Áордоо цацах 1 23-24/iv 1 1.5 МÒЗ-80 1ÐÌÃ-4 31.5 1 0 1.85 0.65 1 0.02116 1.5 0 1.9 0.03175 0.16508 0.25397

7 Øивх цацах 1 20-21/iv 1 1.5 МÒЗ-80 1ÏÒÓ-4 39 1 0 0.33 0.65 1 0.01709 1.5 0 0.3 0.02564 0.13333 0.20513

8 Õагалах 1 25-28/iv 4 1.5 ÄÒ-75М ÏËÍ-4-35 7.2 1 0 13.9 1 1 0.09259 1.5 0 14 0.13889 1.11111 1.11111

9 áорнойдох 1 20-25/v 5 1.5 ÄÒ-75М ÑÏ-16+ 24õÁÇÑÑ-1 80.5 1 0 1 1 1 0.00828 1.5 0 1 0.01242 0.09938 0.09938

10 Ñóóлгах 1 25/v-10/vi 15 1.5 МÒЗ-80 ÑÊÍ-6 2.37 1 2 14.2 0.65 1 0.28129 1.5 3 14 0.42194 2.19409 10.1266

11 Óслах 4 25/v-25/vi 30 1.5 МÒЗ-80 ÄÄÍ-100 18.1 1 0 4.5 0.65 1 0.14733 1.5 0 18 0.22099 1.14917 1.76796

12Мөр хоорондûн áоловсрóóлалт

1 5-10/vi 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 1 0 4.7 0.65 1 0.0404 1.5 0 4.7 0.06061 0.31515 0.48485


1 1/VII 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 1 0 4.7 0.65 1 0.0404 1.5 0 4.7 0.06061 0.31515 0.48485


1 5-15/VII 10 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 1 0 4.7 0.65 1 0.0404 1.5 0 4.7 0.06061 0.31515 0.48485


1 21-28/VI 7 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 1 0 4.7 0.65 1 0.0404 1.5 0 4.7 0.06061 0.31515 0.48485

16 Манах 1 5-10/VII 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 1 0 4.7 0.65 1 0.0404 1.5 0 4.7 0.06061 0.31515 0.48485

17 Õóраалт 1 5-10/IX 5 1.5 МÒЗ-80 ÓÊМ-2 3.36 1 0 9.22 0.65 1 0.19841 1.5 0 9.2 0.29762 1.54762 2.38095

18 Áайцаа тýýх 110 15-25/IX 10 1.5 МÒЗ-80 2ÏÒÑ-4 261 1 0 0.272 0.65 1 0.28076 1.5 0 30 0.42113 2.18989 3.36907

19Õóраалтûн дараах áоловсрóóлалт

22 15-20/IX 10 1.5 ÓÄÊ-30 160

12 0

1 0.09167 0 18 0 0.1375 0 13.2

Áººðºíõèé áàéöàà 1 ãà òàëáàéä òàðèàëæ õóðààõ òåõíîëîãèéí êàðò

2012.03 ¹2012(01)7

¹ Òехнологийн үйлдýл

Àãðîòåõíèêèéíêàëåíäàðèéí

хóга

цаа

Àæëû

íºäºð,Ä

ð

Ýýл

жий

н то

о, n

смÓгсраанû áүрýлдýхүүн

Ýýëæèéíá¿òýýì

æ,W

í,ãà

/ýýëæ

Ò¿ëø

íèéíîðì

,q,êã/ãà

Áалансûн үнý, мÿн.төг.

Íýãæèéíçàðäàë,ìÿí.òºã./ãà;ìÿí.òºã./ò;ìÿí.òºã./ò.êì

Øèëæ¿¿ëñýíçàðäàë,ìÿí.òºã./ãà;

ìÿí.òºã./ò;ì

ÿí.òºã./ò.êì

Òраêтор, авто-

машинû марê

ÕÀÀÌ,өргөн

холáоонû марê

Ýр÷

им х

ү÷ни

й хý

рýгс

ýл

ÕÀÀÌ

ªрг

өн х

олáо

о

ØÒÌ

,ÖÝÕ-íèéçàðäàë

Öàëèí

ÓЗ, Ò

¯-ни

й ш

имтг

ýл

Èх

засв

арû

н ш

имтг

ýл

Ýлý

гдýл

хор

огдл

ûн

шим

тгýл

Õөр

өнгө

орó

óлал

тûн

шим

тгýл

À 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

S= 100 ãà; U= 220 ö/ãà Qүр= 0.5 êã/ãà

1 Øивýх а÷их 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 ÏÝ-08Á 110 0.19 10000 715 0.285 0.013 0.14 0.024 0.073 0.111 0.642

2 Øивх зөөвөрлөх 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 2ÏÒÑ-4 261.2 0.27 10000 1200 0.408 0.013 0.06 0.01 0.032 0.048 0.57

3 Øивх а÷их 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 ÏÝ-08Á 110 0.19 10000 715 0.285 0.013 0.14 0.024 0.073 0.111 0.642

4 Øивх цацах 25/I-25/II 30 1.5 МÒЗ-80 1ÐÌÃ-4 31.5 1.85 10000 2500 2.775 0.046 1.12 0.085 0.963 1.185 6.176

5 Öýíýãóñàëãàà 20/Y-25/VI 35 1.5 ÄÒ-75М ÄÄÍ-100 18.1 4.5 16000 1600 6.75 0.08 1.88 0.326 1.381 1.813 12.23

6 Áордоо цацах 23-24/iv 1 1.5 МÒЗ-80 1ÐÌÃ-4 31.5 1.85 10000 2500 2.775 0.046 1.12 0.085 0.963 1.185 6.176

7 Øивх цацах 20-21/iv 1 1.5 МÒЗ-80 1ÏÒÓ-4 39 0.33 10000 2500 0.495 0.037 0.91 0.068 0.778 0.957 3.242

8 Õагалах 25-28/iv 4 1.5 ÄÒ-75М ÏËÍ-4-35 7.2 13.9 16000 2000 20.85 0.202 3.41 0.821 2.025 2.929 30.23

9 áорнойдох 20-25/v 5 1.5 ÄÒ-75М ÑÏ-16+ 24õÁÇÑÑ-1 80.5 1 16000 720 636 1.5 0.018 0.35 0.073 0.254 0.344 2.539

10 Ñóóлгах 25/v-10/vi 15 1.5 МÒЗ-80 ÑÊÍ-6 2.37 14.2 10000 3430 21.3 1.432 10.3 1.125 7.795 10.11 52.09

11 Óслах 25/v-25/vi 30 1.5 МÒЗ-80 ÄÄÍ-100 18.1 4.5 10000 1600 6.75 0.08 1.52 0.147 1.205 1.532 11.24

12 Мөр хоорондûн áоловсрóóлалт 5-10/vi 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 4.7 10000 4750 7.05 0.088 1.79 0.162 1.459 1.835 12.39

13 Мөр хоорондûн áоловсрóóлалт 1/VII 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 4.7 10000 4750 7.05 0.088 1.79 0.162 1.459 1.835 12.39

14 Мөр хоорондûн áоловсрóóлалт 5-15/VII 10 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 4.7 10000 4750 7.05 0.088 1.79 0.162 1.459 1.835 12.39

15 Мөр хоорондûн áоловсрóóлалт 21-28/VI 7 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 4.7 10000 4750 7.05 0.088 1.79 0.162 1.459 1.835 12.39

16 Манах 5-10/VII 5 1.5 МÒЗ-80 ÊÐÍ-4,2 16.5 4.7 10000 4750 7.05 0.088 1.79 0.162 1.459 1.835 12.39

17 Õóраалт 5-10/IX 5 1.5 МÒЗ-80 ÓÊМ-2 3.36 9.22 10000 1600 13.83 0.433 7.16 0.794 5.365 6.984 34.57

18 Áайцаа тýýх 15-25/IX 10 1.5 МÒЗ-80 2ÏÒÑ-4 261.2 0.27 10000 1200 0.408 0.006 0.06 0.01 0.032 0.048 0.562

19 Õóраалтûн дараах áоловсрóóлалт 15-20/IX 10 1.5 0 ÓÄÊ-30 160 0 3900 0 0.082 0.1 0 0.107 0.12 0.406

ЗАРДАЛ (БӨӨРӨНХИЙ БАЙЦАА)

2012.03 ¹2012(01)8

Та бүхэнд “МБ Инжиниринг ХХÊ ”- ий монголд нийлүүлдэг Беларусь “Лидсельмаш” үйлдвэрийн газар тариалан, мал аж ахуйд өргөн хэрэглэгддэг төрөл бүрийн бага оврûн трактор , дагалдах тоног төхөөрөмжүүдийн талаархи мэдээллийг хүргэж байна.Та бүхэн хэрэгöээтэй тоног төхөөрөмжөө ”МБ Инжиниринг ХХÊ”-аас худалдан авах боломжтой þм.

2012.03 ¹2012(01)9

2012.03 ¹2012(01)10

2012 îíä Евðîпîä áîëîõ Хºäºº Àæ Àõóéí чèãëэëèéí үзэсãэëэíãүүä

¹ ¯зýсгýлýнгийн нýр Õóгацаа

Ãазар

Õолáогдох вýá хаÿг

1 Àãðî-áèîìà2012

ÕөдөөÀæÀõóéíҮзýсгýлýн

2012.03.29 - 2012.04.01

Лаóзанне. Øвýйцарь http://www.messen.de/de/4710/in/Lausanne/Agro-biorama%20Expo/info.html

2 Õаврûн үзýсгýлýн 2012.03.30 - 2012.04.01

Õàìì.ÕÁÍÃÓ http://www.messen.de/de/11735/in/Hamm/Fr%C3%BChjahrsbauernmarkt%20Hamm/info.html

3 ForstLive

Îйн техниê, моднû ýр÷им хү÷

2012.04.13 - 2012.04.15

Îôôåíáóðã.ÕÁÍÃÓ http://www.messen.de/de/11879/in/Offenburg/Forst%20live/info.html

4 Àãðè-Õèñòîðèêà

Òраêторûн үзýсгýлýн

2012.04.28 - 2012.04.29

Ñèíøàéì.ÕÁÍÃÓ http://www.messen.de/de/12014/in/Sinsheim/Agri%20Historica/info.html

5 Àãðàðèàíàìðûíүзýсгýлýн

ÕөдөөÀæÀõóéíҮзýсгýлýн

2012.08.29 - 2012.09.02

Вýëñ,Àâñòðè http://www.messen.de/de/3521/in/Wels/Agraria%20&%20Herbstmesse/info.html

6 МеЛа

Õүнс, хөдөө аж ахóйн үзýсгýлýн

Загаснû аж ахóй, ан агнóóр, ойн аж ахóйн үзэсгэлэн

2012.09.13 - 2012.09.16

Мóйлýнгийц. ÕÁÍÃÓ

http://www.messen.de/de/8404/in/M%C3%BChlengeez/MeLa/info.html

7 Îлма

Õөдөө аж ахóй, хүнсний үзýсгýлýн

2012.10.11 - 2012.10.21

Ñт. Ãаллýн. Øвýйцарь

http://www.messen.de/de/4993/in/St.%20Gallen/OLMA/info.html

8 Ãахай тахиа, үхýр үржүүлгийн үзýсгýлýн

2012.10.23 - 2012.10.25

Õарденáерг. Íèäåðëàíä

http://www.messen.de/de/12064/in/Hardenberg/Landbouwdagen%20Intensieve%20Veehoud-

erij%20Hardenberg/info.html

9 Мал аж ахóй, газар тариалангийн үзýсгýлýн

2012.11.20 - 2012.11.22

Ãоринхем. Íèäåðëàíä

http://www.messen.de/de/12099/in/Gorinchem/Rundvee%20Relatiedagen%20&%20Akker-

bouw%20Vakdagen/info.html

10 Àãðàìà

Õөдөө аж ахóйн техниêийн үзýсгýлýн

2012.11.22 - 2012.11.26

Áерн. Øвýйцарь

http://www.messen.de/de/4832/in/Bern/AGRAMA/info.html

2012.03 ¹2012(01)11

Òóс эëåêòðîí сэòãүүë íü óëèðàë òóòàìä 1 äóãààð áэëòãэãäэí ãàðàõ áà òà áүõэíä ìàíàé сэòãүүëòэé õîëáîîòîé сàíàë áîäîë áàéвàë õîëáîãäîõ

õàÿãààð õàíäàíà óó.

Õàí-Óóëä¿¿ðýã,1-ðõîðîîÌàõàòìàÃàíäèéíãóäàìæ,Ì¯ÕÀ¯Òàíõèì406òîîòÓòàñ:976-11-314000Ôàêñ:976-11-324620

È-ìýéë:[email protected]@mongolchamber.mn

Gazar Tarialan 3 Newsletter

Documents