-
42
Gasloos achter
de voordeurIn Nieuw Kortenoord, Wageningen, kun je mooi en
betaalbaar wonen in het groen – én je energierekening fors
omlaag brengen. Tot zelfs € 0,- als je wilt. De nieuwe wijk is
ongekend populair en uitgegroeid tot een icoon.
NA A ANVANKELIJKE SCHROOM NU EEN VOORBEELDWIJK
‘Dit is een inspiratiebron voor hoe het in de toekomst moet’,
zegt Han ter Maat, wethouder Ruimte, Verkeer, Binnenstad, Sport en
Bestuursstijl van de gemeente Wageningen. ‘Niet alleen potentiële
nieuwe bewoners zijn geïnteresseerd. Er komen bezoekers uit heel
Nederland naar Wageningen om te kijken. Nieuw Kortenoord is naar
mijn overtuiging dan ook een echte inspiratiebron. Alle woningen
zijn gebouwd zonder aansluiting op het gasnet. Ze zijn duurzaam en
daarmee berekend op de toekomst.
Het grappige is dat je het aan de buitenkant van de woningen
niet of nauwelijks ziet. Dat de woningen zeer goed geïsoleerd zijn,
dat douchewater wordt teruggewonnen om de warmte ervan opnieuw te
gebruiken: niemand die het ziet. Dat elk huis vloerverwarming heeft
en een bijzondere koeling: onzicht-baar. Het lijkt een gewone,
mooie nieuw-bouwwijk – rustig, groen en met fraaie architectuur.
Ja, de zonnepanelen kun je zien, maar die zijn ook in andere wijken
niet ongewoon meer. Nieuw Kortenoord is daarom opvallend
onopvallend.
Nieuw Kortenoord laat zien wat Wageningen wil. Deze stad heeft
al een groen en duurzaam imago, maar onze ambities gaan veel
verder. In ons Klimaatplan hebben we aangegeven dat Wageningen in
2030 klimaatneutraal moet zijn. Dat doen we door energie te
besparen én door zo goed mogelijk alternatieve energiebronnen in te
zetten. Denk aan warmtepompen waarmee je altijd warmte van de aarde
kunt gebruiken. Die ambitie hebben we concreet gemaakt: we hebben
voor de wijk een uitvoeringsprogramma
tekst: Edwin Lucas | beeld: Jan de Vries, e.a.
→
-
4343
-
beeld: Kristiaan der Nederlanden/Art Associates44
gasaansluiting aan te bieden. Gasloos wonen is een onomkeerbaar
proces. Fossiele brandstoffen raken op. Het kan niet meer anders.
Ik vond én vind dat je anno 2017 niet meer met droge ogen een
nieuwbouwwijk op aardgas kunt bouwen.En wat blijkt nu: de
woningkoper ziet het ook zo. Die wil hier niet anders. De woningen
in het tweede deelplan Tuinwijk zijn ongekend populair. En voor de
resterende twee deelplannen van Nieuw Kortenoord verwacht ik
hetzelfde. Daarna heeft Wageningen geen ruimte meer voor nieuwbouw
op uitleglocaties. Zo’n gasloze nieuwe wijk vormt ook een geweldige
inspiratiebron als we de komende decennia voor de taak staan om
woningen in de bestaande voorraad aan te pakken. Als we Tuinwijk
weer ouderwets hadden gebouwd, zouden we niet het goede voorbeeld
hebben kunnen geven. Nu kan dat wel.’
Begrijpelijke zorgen‘Het mooie vind ik dat we door con-
structieve, maar soms ook ingewikkelde en confronterende gesprekken
te voeren met BPD gezamenlijk iets bijzonders hebben bereikt. De
begrijpelijke zorgen zijn onterecht gebleken. Door aan beide kanten
iets te schuiven – maar wél vast te houden aan je plan – kun je
uiteindelijk samen de hobbel nemen. En dan blijkt opeens dat er
onverwachte dingen gebeuren en dat het anderen inspireert. De
Woningstichting gaat hier nu ook 55 nul-op-de-meterwoningen
ontwikkelen. Soms moet je iets gewoon doen!’ •
Han ter Maat
Han ter Maat werkte na zijn studie Milieuhygiëne aan
Wageningen
University & Research onder meer bij twee provinciale
milieufederaties en de ANWB. Daarna maakte hij de overstap
naar provinciale en gemeentelijke overheid; onder andere als
hoofd van de afdeling Milieu, Industrie en Afval bij de
provincie
Gelderland en hoofd van de afdeling Ruimtelijke ordening bij
de gemeente Arnhem. Sinds 2014 is hij wethouder van de
gemeente
Wageningen.
‘Nieuw Kortenoord is een opvallend onopvallende wijk’
geformuleerd met haalbare doelen en aandacht voor originele
manieren om het einddoel te bereiken. Zo maken we ons hard voor een
geothermische bron bij een papierfabriek in Renkum die – nadat de
fabriek er zelf warmte van heeft afgenomen – nog 16.000 huishoudens
in de regio kan verwarmen.’
Geen gelopen koersHet college van burgemeester en wethouders
draagt dit beleid vol overtuiging uit. Ter Maat: ‘We hebben ons
daarom ook hard gemaakt om héél Nieuw Kortenoord van het gas te
krijgen. Na het eerste, all electric deelplan was dat niet meteen
een gelopen koers. Bij BPD bespeurden we aanvankelijk een zekere
schroom. Volkomen begrijpelijk, want accepteren huizenkopers wel
wat je wilt? Hoe valt zo’n ambitie in de markt? Verkoop je die
woningen wel? Ook als de woningmarkt tegenzit? We zijn hierover op
een goede en constructieve manier in gesprek gegaan. Als gemeente
vinden wij: als je een eerste deelplan met woningen zonder
gasaansluiting bouwt, kun je het eigenlijk gewoon niet maken om
kopers van het volgende deelplan weer een ouderwetse woning met
-
45
Nieuw leven voor mozaïeken uit gebouw EntomologieNieuw
Kortenoord wordt gebouwd op een voormalig terrein van Wageningen
University Research. Enkele van de universiteitsgebouwen blijven
behouden in de wijk, andere niet. Uit het inmiddels afgebroken
gebouw van Entomologie (insecten- kunde) aan de Binnenhaven zijn
negen fraaie glasmozaïeken gered. Ze hebben een plaats gekregen in
een aantal gevels in Mozaïekpark, dat zijn naam aan de mozaïeken
dankt.
Nieuw Kortenoord in Wageningen: duurzaamheid vóór alles• Nieuw
Kortenoord telt straks 1.000 nieuwe en zeer duurzaam gebouwde
woningen.
De wijk is all electric, en de woningen hebben geen aansluiting
op het gasnet. • Door toepassing van warmte-koude-opslag,
zonnecellen, warmteterugwinning en zonneboilers
kunnen bewoners hun energierekening fors omlaag krijgen.
Gemiddeld betaalt een huishouden in Nieuw Kortenoord slechts € 60,-
per maand voor energie. Sommige huishoudens betalen zelfs helemaal
niets.
• Alle woningen zijn zeer goed geïsoleerd en voorbereid op de
toepassing van allerlei groene opties, waarvoor bewoners zelf
kunnen kiezen.
• Niet product, techniek of innovatie staan centraal, maar de
klant en diens behoeften en belangen.• De woningen worden gebouwd
op een voormalig universiteitsterrein, waarbij een aantal
gebouwen
én de groenstructuur zo veel mogelijk worden gehandhaafd. • De
woningen in het eerste deelplan Mozaïekpark zijn allemaal verkocht.
Momenteel is het tweede
deelplan Tuinwijk in verkoop. Daarna volgen nog een derde en
vierde deelplan.